درخت حوزه‌های تخصصی

هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان آشنایی و استفادة کتابداران کتابخانه­های دانشگاهی همدان از امکانات و قابلیتهای وب 0/2 است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به روش پیمایشی و با رویکرد توصیفی انجام شده است.جامعه آماری این پژوهش، شامل کتابداران کتابخانه­های دانشگاهی، دانشکده­ای و مؤسسه های آموزش عالی همدان (47 نفر) می­باشد. ابزار مورد استفاده برای گردآوری داده­ها، پرسشنامه محقق­ساخته­ای است که بر اساس مرور متون مرتبط و مشاهدات پژوهشگران از ابزارهای وب 0/2 طراحی شده است. نتایج پژوهش نشان داد میزان آشنایی کتابداران با امکانات و قابلیتهای وب 0/2 در سطح متوسط (6/44) و میزان استفادة آنها از امکانات و قابلیتهای وب 0/2 در سطح متوسط و پایین (6/42) است. همچنین، مشخص شد بیشترین توانایی کتابداران در استفاده از ایمیل و وبلاگ است و کمترین توانایی آنها در استفاده از امکانات و قابلیتهای وب 0/2 به فلیکر مربوط است

سواد اطلاعاتی از جمله توانمندیهای پایه برای افراد در جهان دانش محور بشمار می آید که هدف اصلی آن پرورش یادگیرندگان مادام العمر است. دو ویژگی عمده موفقیت برنامه های سواد اطلاعاتی را تضمین می کند: الف. استفاده از استانداردهای سواد اطلاعاتی و ب. برقراری ارتباط بین محتوای برنامه ها و نیازهای خاص هر فراگیر. به چنین برنامه هایی برنامه های زمینه گرا گویند. هدف عمده این پژوهش، بررسی تأثیر کارگاه سواد اطلاعاتی در تحول در درک دانشجویان تحصیلات تکمیلی از مفاهیم سواد اطلاعاتی و رشد مهارتهای آنان در جستجوی اطلاعات و بهره گیری از آن در پیشبرد پژوهش است. پژوهش به صورت شبه تجربی و اقدام پژوهشی و با شیوه تحلیلی انجام شد. 20 نفر از دانجشویان کارشناسی ارشد در دو گروه ""روانشناسی و علوم تربیتی"" و ""کتابداری"" آزمودنیها را تشکیل دادند. دو پرسشنامه، که با سؤالهای باز طراحی شد، مشاهده و بررسی و تحلیل تمرینها بستر لازم برای گردآوری اطلاعات را بوجود آورد. پرسشنامه اول برای شناسایی ویژگیهای شرکت کنندگان و زمینه موضوعی پژوهش در دست انجام آنها و پرسشنامه دوم، که در پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد، میزان درک آنها از مفاهیم سواد اطلاعاتی و مهارتهای مربوطه سنجید. زیر ساخت پرسشنامه دوم را استانداردهای سواد اطلاعاتی ACRL تشکیل داد. محتوای کارگاه ها، که برای گروه اول و دوم به صورت مجزا برگزار شد، بر پایه نیازهای تعیین شده آزمودنیها شکل گرفت. در طول کارگاه هر آزمودنی بر پایه موضوع مورد تحقیق خود به جستجو و فعالیت پرداخت. نتایج نشان داد که گرچه در پیش آزمون گروه اول مشخص کردند که درک مناسبی از مفاهیم سواد اطلاعاتی ندارند ولی هر دو گروه در پس آزمون مفاهیم را درک کرده و پاسخهای مرتبطی به سؤالها دادند. هر دو گروه در پیش آزمون به مشکلاتی مانند روبرو شدن با بازیافتهای زیاد، در برخی مواقع عدم کاربرد کلید واژه هایی که انتخاب می کنند و عدم توانایی در استفاده از بازیافتها اشاره کردند. نتایج پس آزمون مشخص کرد که همه آنها از نتایج کارگاه رضایت داشته و دریافتند که چگونه دامنه موضوع را محدود کنند، به اطلاعات دست یابند و از آن در فرایند پژوهش استفاده نمایند.

با افزایش تعداد وب سایت ها، به خصوص، وب سایت های علمی، پژوهش های به نسبت فراوانی با موضوع تحلیل پیوند و با استفاده از روش های وب سنجی توسط کتابداران و پژوهشگران از رشته های گوناگون در دنیا انجام شده است. هدف این مقاله، تحلیل پیوند تمام مطالعاتی است که از آغاز تا پایان اسفند ۱۳۸۸، پیوندهای وبی را در ایران و جهان مورد بررسی قرار داده اند. مقالات با استفاده از مدل جستجوی وینر، آمیک، و لی3 در سال ۲۰۰۸ و با جستجوی نظام مند در بانک های اطلاعاتی بین المللی چون اشپرینگر، پروکوئست، سیج، امرالد، آی.تریپل ای.، ای.سی.ام، و ساینس دایرکت و پایگاه های اطلاعات ملی مگ ایران و سید، استخراج و ۹۶ مقاله، به عنوان جامعه این پژوهش، انتخاب شدند. سپس، مقالات با هدف تعیین نویسندگان و سازمان های کلیدی، هدف در مقالات، جامعه، بررسی روش و ابزار پژوهش در مقالات، کلیدواژه ها، سال و محل انتشار، محل نمایه سازی مقالات، و بررسی پیشنهاد های ارائه شده در مقالات، بررسی شدند. همچنین، تحلیل پژوهش ها و بررسی الگوهای ارائه شده احتمالی و روندهای حاکم بر آنها از دیگر اهداف مقاله حاضر است. نتایج در جدول های گوناگون و در ده بخش، دسته بندی و تحلیل شده اند

این تحقیق با هدف بررسی میزان آمادگی الکترونیکی شرکت گاز استان یزد جهت ورود به عرصه یادگیری الکترونیکی، این آمادگی را با استفاده از مدل شش وجهی برگرفته از ادبیات تحقیق (آمادگی تجربه رایانه ای، آمادگی فرهنگی، آمادگی محیطی، آمادگی مالی، آمادگی زیرساختی، و آمادگی کادر فنی) مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق، پیمایشی تحلیلی است که در آن سه وجه اول مدل از طریق پرسشنامه های محقق ساخته مورد سنجش قرار گرفته و سه وجه دیگر با توجه به لزوم لحاظ کردن شرایط جامعه مورد بررسی، با کمک مصاحبه های نیمه سازمان یافته، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد که به طور کلی، آمادگی رایانه ای و آمادگی فرهنگی کارمندان در وضعیت، به نسبت مطلوب و آمادگی محیطی شرکت، در وضعیت مطلوب قرار دارد. مؤلفه های آمادگی مالی و کادر فنی و زیرساختی، با توجه به رویکرد پیشنهادی برای ورود شرکت به این عرصه، مورد ارزیابی قرار گرفت که از لحاظ مالی و زیرساختی و کادر متخصصان رایانه در شرایط مطلوب و از لحاظ کادر متخصصان لازم برای مدیریت نظام یادگیری در شرایط نامطلوبی قرار داشت. در پایان، رویکرد پیشنهادی تحقیق برای نحوه ورود شرکت به عرصه یادگیری الکترونیکی ارائه گردیده و برنامه عملیاتی پیشنهادی آن بیان شده است.

مقدمه : با توجه به رسالت آموزشی و پژوهشی کتابخانه های دانشگاهی، و نیز اهمیتی که امروزه وب سایت های این کتابخانه ها در برقراری ارتباط و ارایه خدمات به کاربران پیدا کرده اند، طراحی این گونه وب سایت ها و منظور کردن عناصر کارآمد و مفید در آن ها دارای اهمیت بسیاری است. اما آنچه که باید مورد توجه جدی قرار گیرد، لحاظ کردن نکات و ویژگی هایی است که وجود آن ها در وب سایت ها، بخصوص وب سایت کتابخانه های دانشگاهی، موجب پویایی هرچه بیش تر سایت کتابخانه و ارتباط هرچه بیشتر و بهتر کاربران با وب سایت می شود. روش کار : در این پژوهش که از نوع پیمایشی توصیفی است ، در مجموع 16 صفحه اصلی وب سایت کتابخانه های مرکزی دانشگاه های علوم پزشکی ایران با استفاده از دو مرورگر اینترنت اکسپلورر و نت اسکیپ مورد بررسی قرار گرفت و با مشاهده Source از طریق منوی View عناصر فراداده ای موجود در صفحه اچ.تی.ام.ال هر یک از این وب سایت ها (روش مشاهده) استخراج شد و در چک لیست تهبه شده منظور گردید. یافته ها : در وب سایت های مورد بررسی، هیچیک از وب سایت ها از عناصر فراداده ای هسته دوبلین استفاده نکرده اند و در طراحی تمام این وب سایت ها از فراداده های عام زبان نشانه گذاری فرامتن استفاده شده است . به همین دلیل براساس نظر متخصصان و بررسی منابع موجود از یک جدول انطباقی میان ابربرچسب های اچ.تی.ام.ال و عناصر هسته دوبلین استفاده گردید. همچنین رویکرد طراحان صفحات وب نیز مشخص گردید که عبارتست از: توجه به محتوای منبع در رتبه اول و توجه به ظاهر فیزیکی منبع در رتبه دوم و مالکیت فکری منبع نیز در رتبه سوم قراردارد. بحث : نتایج حاکی از آن است که طراحان صفحات وب به ابربرچسب ها بیشتر اهمیت میدهند تا طرح های فراداده ای خاصی همچون دوبلین. از سویی با توجه به قدمت بیشتر ابربرچسب ها و اینکه در میان فراداده های عام، عناصری متناظر با عناصر هسته دوبلین وجود دارد و از سوی دیگر عدم تفاوت معنی دار میان رتبه بندی صفحات وب توسط موتورهای کاوش با استفاده از طرح های فراداده ای خاص و ابربرچسب ها که در برخی پژوهش ها به اثبات رسیده است، نیز حاکی از آن است که طراحان خود را از به کارگیری این عناصر که معادل آن دقیقا در استاندارد هسته دوبلین موجود است بینیاز میدانند.

وب سایت ها به عنوان شیء هایی عینی و قابل تعامل، با دو کارکرد آموزشی و سرگرمی به زندگی کودکان راه یافته اند. به باور ژان پیاژه کودک در تعامل با شیءها و انسان های پیرامون، شناخت خود را می سازند. در پیوستار رشد شناختی پیاژه، نیم دوره عملیات عینی بدلیل همزمانی با سن دبستان و نیز افزایش امکان تعامل کودک با وب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این نیم دوره ابزارهایی مانند وب سایت ها که بتوانند به شکلی عینی و بر پایه تجربه فعال توانمندی های فکری کودک را به چالش بکشند می توانند زمینه ای برای رشد شناختی فراهم آورند. پژوهش حاضر در پی آن است که دریابد تا چه میزان وب سایت های کودکان بستری برای پرورش ویژگی های تفکر عملیات عینی فراهم می کنند. عملیات طبقه بندی، ردیف بندی، نگهداری ذهنی و بازگشت پذیری زیرساخت طراحی سیاهه وارسی پژوهشگرساخته را تشکیل داد. روایی و پایایی این ابزار با بهره گیری از نظر متخصصان و محاسبه ضریب توافق آنها تایید شد. روش های پیمایشی و تحلیل محتوا برای ارزیابی جامعه ای با 11 عضو از وب سایت های فارسی و نمونه ای از30 وب سایت های انگلیسی که به روش تصادفی نظام مند انتخاب شده بود به کار گرفته شد. یافته ها نشان داد که وب سایت های مورد بررسی در بسترسازی برای پرورش عملیات طبقه بندی و نگهداری ذهنی در حد متوسط و ردیف بندی و بازگشت پذیری به میزان کمی نقش دارند. به طور کلی نیز این ابزارها با در اختیار داشتن نزدیک به 34% از مصداق های مورد نظر به میزان کمی در فراهم آوردن زمینه ای برای رشد شناختی کودکان توانمند می باشند.

افزایش چالش های محیطی، سازمان ها را به سمت دو تسهیل کننده هدایت کرده است: مدیریت منابع انسانی و فناوری اطلاعات. هدف از این مطالعه، بررسی رابطه این دو تسهیل گر و به عبارت بهتر، رابطه بین کاربرد فناوری اطلاعات و عملکرد کارکردی مدیریت منابع انسانی است. به منظور شرح دقیق تر روابط بین متغیرهای مستقل و وابسته، دو شکاف کاربرد فناوری اطلاعات و شکاف تحول مدیریت منابع انسانی، به عنوان متغیرهای مداخله گر انتخاب شده است. این پژوهش از نوع توصیفی-کاربردی است. جامعه آماری شامل متخصصان منابع انسانی و پژوهش و توسعه بانک مرکزی جمهوری اسلامی است و اطلاعات و داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده اند. یافته های پژوهش بر وجود رابطه بین کاربرد فناوری اطلاعات و عملکرد مدیریت منابع انسانی صحه گذاشت، اما نتایج نشان داد که با وجود این رابطه، هنوز یک عدم همترازی بین این دو تسهیل در سازمان مورد بررسی وجود دارد و هنوز فناوری اطلاعات به عنوان یک کارکرد پشتیبان در سازمان در نظر گرفته می شود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، ابتدا از آزمون همبستگی اسپیرمن برای بررسی فرضیات استفاده شد و در پایان، با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی برازش کلی، مدل پژوهش مورد بررسی و برازش مدل، مورد تایید قرار گرفت.

فناوری اطلاعات و به ویژه اینترنت به عنوان بخشی از زندگی روزمره دانش آموزان پذیرفته شده است و دسترسی به اینترنت به امری عادی در کلاسهای درس مبدل شده است. وب سایت نیز که یکی از ابزارهای مهم در اینترنت محسوب می گردد، نقش بسیار مهمی را در بهره گیری دانش آموزان از اینترنت دارد. در پژوهش حاضر سعی شد تا به بررسی وضعیت وب سایتهای مدارس ایران پرداخته شود. جامعه آماری این پژوهش را 122 وب سایت تشکیل می دهند و از سیاهه وارسی برای ارزیابی این وب سایتهای استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد که: وب سایتهای مدارس ایران از 4 جنبه: مسئولیت و رویکرد ارایه اطلاعات، طراحی، محتوا، سازماندهی اطلاعات در سطح پایینی قرار دارند . همچنین نتایج آزمون پیرسون در خصوص معنادار بودن رابطه بین 4 بخش اصلی مورد بررسی نشان داد که تنها بین دو عامل سازماندهی و طراحی ظاهری رابطه وجود ندارد و در سایر موارد بین تمامی عوامل مورد بررسی رابطه وجود دارد. از سوی دیگر وضعیت وب سایتهای مدارس غیرانتفاعی از مدارس دولتی، بهتر بود. نتایج پژوهش نیز نشان داد که طراحی وب سایت برای مدارس باید مبتنی بر رشد شناختی، فیزیکی، اجتماعی و احساسی دانش آموزان باشد تا بتواند نیازهای آنان را برآورده سازد. همچنین در طراحی محیط رابط کاربر وب سایتهای مدارس از متخصصان علوم رایانه به همراه متخصصان علوم کتابداری و اطلاع رسانی و روانشناسی کودک استفاده گردد.

این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین پذیرش و کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات با عملکرد آموزشی و پژوهشی اعضای هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 87-88 انجام شده شد. بررسی ناشناخته ها و چالش های آموزشی از دلایل انجام این گونه پژوهش هاست. این پژوهش از لحاظ هدف، از نوع تحقیقات کاربردی و توصیفی پیمایشی و نیز براساس روش تحقیق، از نوع تحقیقات همبستگی بوده است. جامعه مورد پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی- طبقه ای با تخصیص متناسب با حجم نمونه، 274 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد بود. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه و مشاهده و مصاحبه استفاده شده است. برای محاسبه پایایی بخش های مختلف پرسشنامه نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. با توجه به نتایج به دست آمده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون بین میزان استفاده اعضای هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد از فناوری اطلاعات و ارتباطات با عملکرد آموزشی و پژوهشی شان رابطه مثبت (مستقیم) به دست آمد؛ هر چه میزان استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات بیشتر باشد، فعالیت های آموزشی و پژوهشی اعضا نیز بیشتر و به روزتر خواهد شد

ارزیابی میزان کارایی یا ناکارآمدی برنامه­های آموزشی نسبت به فلسفه آنها، نیازها، شرایط اجتماعی، مسائل اقتصادی، فناوری روز و بازار کار در تمامی حوزه های دانش، امری بدیهی و جاافتاده است. بازنگری در برنامه آموزشی کتابداری و علم اطلاعات نیز به دلیل ارتباط تنگاتنگ آن با مسائل، موضوعات و فناوری روز، اهمیت بسیاری دارد. بررسی نوشتارهای حوزه کتابداری و علم اطلاعات در ایران نشان می­دهد تمامی صاحب نظران و پژوهشگران، برنامه­های آموزشی این حوزه را با تحولات جاری و نیازهای جامعه ناهماهنگ دانسته و خواستار بازنگری در این برنامه­ها شده­اند؛ به طوری که ضرورت بازنگری در نظام آموزشی کتابداری و علم اطلاعات به صورت یک مفهوم کلیشه­ای درآمده است. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی موانع و مشکلات آموزشی کتابداری و علم اطلاعات در ایران و ارائه راهکارهایی به منظور بهینه سازی نظام آموزشی کنونی در این حوزه است. در این نوشتار، ده مورد از مهم ترین موانع آموزشی کتابداری و علم اطلاعات و راهکارهای غلبه بر آنها ارائه و تحلیل شده است. مقاله حاضر، بخشی از یک برنامه پژوهشی وسیع و مقدمه ای برای حرکت در مسیر تدوین چارچوبی برای آموزش کتابداری و علم اطلاعات در ایران به شمار میآید. با بررسی و تحلیل موانع و ارائه راهکارهای غلبه بر آنها، دیدگاه کلی و جدیدی شکل میگیرد که ما را به سوی یک نگرش جدید و نظام مند نسبت به آموزش در این حوزه، هدایت میکند

امروزه مدیریت دانش به صورت یک ضرورت رقابتی در سازمان ها درآمده است و بسیاری از مدیران نقش اساسی دانش را در کسب مزیت رقابتی و دنبال نمودن اهداف راهبردی سازمان درک نموده اند. با وجود این، اگر زیرساخت ها و چینش فرایندهای سازمان برای مدیریت دانش مناسب نباشد، حاصلی جز اتلاف منابع انسانی و مالی در پی نخواهد داشت. بنابراین، ضروری است که سازمان ها قبل از هر اقدامی آمادگی خود را در این زمینه ارزیابی نمایند. در واقع، ارزیابی آمادگی مدیریت دانش سازمان نشانگر وضعیت کنونی مدیریت دانش در سازمان و تغییرات مورد نیاز برای بهبود قابلیت های مدیریت دانش در سازمان است. این ارزیابی می تواند با استفاده از عوامل مؤثر بر موفقیت مدیریت دانش و یا استفاده از چارچوب ها و الگوهای بلوغ مدیریت دانش میسر شود. در این مقاله، با تمرکز بر روش اول، عوامل موفقیت مدیریت دانش با مرور مقالات مرتبط با این حوزه در 14 سال اخیر استخراج شده است. سپس، این عوامل با نظرسنجی از متخصصان با روش دلفی اولویت بندی شده-اند. نتایج با تشکیل هیات متخصصان بررسی و جمع بندی شده و با استخراج عوامل مؤثر بر موفقیت مدیریت دانش، چارچوبی برای ارزیابی آمادگی سازمان در این حوزه ارائه شده است. در نهایت، میزان کاربردی بودن چارچوب، از طریق پرسشنامه ای در یک سازمان تحقیقاتی مورد آزمون قرار گرفته است و وضعیت آمادگی آن سازمان در ابعاد مختلف تشریح و پیشنهاداتی برای ارتقاء وضعیت آن ارائه شده است

فناوری اطلاعات، به عنوان فناوری مسلط در جهان معاصر با کاربردی وسیع در ارکان گوناگون جامعه، تغییراتی وسیع را پدید آورده است که یکی از نتایج آن، پیدایی دولت الکترونیکی بوده است. مهمترین بستر برای توسعه دولت الکترونیکی، وب سایت ها هستند که نقش رابط بین دولت و شهروندان را ایفا می کنند و از طریق آنها، داده ها و اطلاعات می توانند به راحتی به اشتراک نهاده و به کاربران منتقل شوند. این کارکرد در وهله اول، ارائه اطلاعات دولتی و تامین ارتباط میان دولت و مخاطبان آن است. از این رو، در این مقاله ابتدا با تعریف دولت الکترونیکی و مراحل تکوین آن، جایگاه اشاعه و ارائه اطلاعات دولتی و ارتباط بین دولت و مخاطبان آن بررسی و سپس اطلاعات و ارتباطات پایه ای که باید از طریق پایگاه وب دستگاه های دولتی ارائه شوند، با بررسی نوشتارهای موجود تبیین می گردند. حجم و تنوع اقلام اطلاعاتی و ارتباطی وب سایت سازمان های دولتی سبب شده است که هم دولت ها به تعیین این اقلام بپردازند و هم پژوهشگران وب سایت ها را بررسی و پیشنهادهایی ارائه کنند. مرور نوشتارهای این موضوع نشان می دهد که اطلاعات عمومی سازمان مانند نام و نشان آن، معرفی سازمان، گزارش های سازمان، اعلانات عمومی سازمان، چگونگی تعامل با سازمان، چگونگی تماس با سازمان، و همچنین اقلام عمومی مانند پیوندهای مهم، تاریخ روزآمدسازی، قابلیت جستجو، راهنمای وب سایت، پرسش های متداول، بیانیه حریم خصوصی، بیانیه حقوق پدیدآوران، و نقشه وب سایت از جمله مهمترین اقلام اطلاعاتی و امکانات ارتباطی وب سایت های دولتی به شمار می روند.

نیازهای اطلاعاتی کاربران فهرستهای کتابخانه ای، با توجه به فناوریهای نوین اطلاعاتی و منابع تمام متن ارائه شده در محیط دیجیتالی، تغییر یافته است. در حال حاضر، کاربران خواستار دسترسی سریع و بدون محدودیت به منابع اطلاعاتی کتابخانه هستند که این خواسته ها تغییر در رویکردها و راهکارهای سازماندهی اطلاعات در کتابخانه را ضروری میسازد. فهرستهای کتابخانه ای نوین، مانند گذشته، یک سیاهة ساده از منابع اطلاعاتی کتابخانه برای نشان دادن محل نگهداری منابع نیست، بلکه انتظار میرود فهرستهای کتابخانه ای تسهیل گر امور پژوهشی کاربران باشد و در حقیقت قدمهای اولیة تحلیل و مدیریت دانش در قالب فهرست صورت گیرد. بر همین اساس، فهرستهای کنونی کتابخانه ها که بر اساس قواعد فهرست نویسی انگلوامریکن شکل گرفته اند، قادر به پاسخگویی به نیاز کاربران در محیطهای جدید و بر اساس منابع تمام متن دیجیتالی نوین نیستند. به همین دلیل و به منظور غلبه بر مشکلات تطابق نداشتن قواعد انگلوامریکن با محیطهای دیجیتالی و شبکه ای جدید، کمیته همکاری مشترک (جی.اس.سی.) تصمیم گرفت استانداردی جدید برای فهرست نویسی با عنوان استاندارد توصیف و دسترسی به منابع (آر.دی.اِی.) منتشر سازد. این استاندارد، در هماهنگی با قواعد انگلوامریکن و سایر استانداردهای فهرست نویسی و بر مبنای الگوهای مفهومی ایفلا یعنی «ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی (اف.آر.بی.آر.) و ملزومات کارکردی داده های مستند (اف.آر.ای.دی.)» به وجود آمده است. با توجه به تصمیم مجامع بین المللی سازماندهی اطلاعات مبنی بر تغییر قواعد فهرست نویسی، ضروری است زمینه های لازم برای پیاده سازی و جایگزینی آر.دی.ای. با قواعد انگلوامریکن فراهم آید. در این مقاله، تلاش شده است تا ضمن معرفی قواعد آر.دی.ای. و تشریح هدفها، اجزا و عملکرد آن، به مقایسة آن با انگلوامریکن پرداخته و ضرورت پیاده سازی و بهره گیری از مزایای آن در فهرستهای کتابخانه های ایران، تبیین شود

مفهوم خدمت به کاربران در مراکز اطلاع رسانی ایران، همچنان موضوعی چالشی و بحث برانگیز است. به نظر می رسد که بخش عمده ای از جامعه دانشگاهی و پژوهشگر از خدمات کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی راضی نیستند؛ یافته های برخی از پایان نامه ها این مطلب را تایید می کند. در چند سال گذشته، نتایج پایان نامه هایی که با استفاده از مدل هایی چون ServQual و LibQual به ارزیابی شکاف خدماتی میان انتظارات کاربران و آنچه که به طور عملی ارائه شده پرداخته اند، حاکی از آن است که سطح رضایت کاربران از خدمات، قابل توجه نیست؛ کاربران انتظاراتی فراتر از وضع موجود دارند. از سوی دیگر، یافته ها نشان می دهند که این وضعیت در کتابخانه های عمومی، به مراتب ناامیدکننده تر از کتابخانه های دانشگاهی است. به لحاظ تاریخی، مقوله ارائه خدمت به جامعه از سوی مراکز دولتی در ایران در ضعیف ترین شکل خود قرار داشته است، زیرا کاربران یعنی استفاده کنندگان از خدمات، در برخی از مراحل فرایند مدیریت (نیازشناسی، طراحی نظام، تعریف روابط عمومی، ارائه خدمات، ارزیابی خدمات، و بازخورد به مدیران) جدی انگاشته نشده اند. هرچند که واکاوی ریشه های این رویکرد در مجال نوشته حاضر نیست، به جرات می توان ادعا کرد که دلیل عمده بی توجهی به خدمات در سازمان های دولتی، تاکید بیش از اندازه بر قوانین و فرایندها، به جای تاکید بر کاربران (جامعه استفاده کننده) و خدمت بوده است؛ به بیان دیگر، فرایندها بر هدف ها سایه افکنده است. اینکه در تحقق دولت الکترونیک و خدمات راه دور، زیاد موفق نبوده ایم بیشتر به خاطر فراموش کردن هدف ها، نیازها، رفتارها، و دیدگاه های جامعه بوده است.

اگرچه ارزش افزوده یک مفهوم اقتصادی و ناظر بر تلاش برای کسب بیشترین سود از کالا و خدمات است، با احتساب اطلاعات به منزله یک کالای اقتصادی قابل پردازش و نیز با در نظر گرفتن هزینه هایی که صرف ایجاد نظام های اطلاعاتی و نیز ارائه خدمات اطلاعاتی می شود و یا با در نظر گرفتن خدمات قابل فروش، می توان انتظار داشت که ارزش افزوده در این حوزه نیز مورد توجه بیشتری نسبت به گذشته قرار گیرد. این امر، به ویژه به دلیل استفاده از فناوری های جدید، امکان بیشتری برای تحقق دارد. دست کم از نیمه دوم قرن بیستم به این سو، این واقعیت مطرح شده است که اطلاعات و نظام های اطلاعاتی، به طور بالقوه و بالفعل، قابلیت ایجاد ارزش افزوده دارند، بدین مفهوم که فعالیت های گوناگونی که در فرایند مدیریت اطلاعات صورت می گیرد، قابلیت ایجاد ارزش افزوده هم برای کتابخانه و کتابداران و هم برای کاربران دارد. برای بالفعل کردن این قابلیت، لازم است فعالیت های ثانویه ای از سوی کتابداران و در فرایند مدیریت اطلاعات (نیازشناسی، گزینش و فراهم آوری، سازماندهی و پردازش، اشاعه و ارائه خدمات اطلاعاتی، و ارزیابی عملکرد) صورت گیرد. در این راستا، اندیشمندان حوزه کتابداری و اطلاع رسانی با همکاری متخصصان علم اقتصاد و نیز متخصصان فناوری اطلاعات می توانند مدل هایی را برای ایجاد ارزش افزوده در هر یک از مراحل فرایند مدیریت اطلاعات در کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی ارائه دهند.

امروزه موتورهای جستجوی شناخته شده و پرکاربرد زیادی در سطح دنیا مطرح هستند. این موتورهای جستجو نمی توانند به خوبی نیاز کاربران را در ارائه اطلاعات تخصصی برآورده نمایند. در این مقاله یک «موتور جستجوی هوشمند تخصصی» طراحی و معرفی شده است. همچنین، معماری سیستم و روش کار و اجزای تشکیل دهنده این موتور جستجو و ویژگی های هوشمند آن تشریح گردیده است. برای این ربات هوشمند، یک «فهرست راهنما» طراحی شده است که هدف آن، ساخت پایگاه دانش تخصصی به منظور دسترسی آسان و سریع کاربران به اطلاعات آن است. ابتدا تمام کلیدواژه های تخصصی در این فهرست تعریف شدند و بر اساس آن سایت ها نمایه سازی شدند. 86 درصد از جامعه آماری مورد آزمایش معتقد بودند که زمان صرف شده برای جستجوی اطلاعات در این موتور جستجو کمتر از سایر موتورهای جستجوی عمومی شناخته شده است، همچنین80 درصد معتقد بودند که دقت و کیفیت نتایج جستجو در اینجا بیشتر از سایر موتورهای جستجوی عمومی بوده است.

این مقاله با مرور و بررسی مقالات پژوهشی، تاثیر استفاده از ابربرچسب را در بهبود بازیابی اطلاعات از وب جهان گستر مورد مطالعه قرار داده است. نتایج نشان داد که بیشتر پژوهش های انجام شده، بر تاثیر کاربرد ابربرچسب در بازیابی اطلاعات تاکید می کند. اما، از آنجا که در نتایج یکی از پژوهش های اخیر، اختلاف معناداری در استفاده و عدم استفاده از ابربرچسب یافت نشد، نیاز به پژوهش های بیشتر را در این زمینه الزامی کرد. آنچه مسلم است این ابزار به نویسنده و طراح وب سایت کمک می کند تا مقداری کنترل روی نحوه نمایه-سازی وب سایت خود توسط موتوهای کاوش داشته باشند و این امتیازی نیست که بتوان به راحتی از آن گذاشت .