درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف شناسایی میزان آشنایی فهرستنویسان با آر.دی.ای. و آمادگی آنها برای پذیرش این قواعد و تأثیر آموزش بر آن است. روش/ رویکرد پژوهش: میزان آشنایی 49 نفر از فهرستنویسان شاغل در بخش فهرستنویسی پیش از انتشار (فیپا) کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با آر.دی.ای. با دو روش خوداظهاری (نظر شخصی) و میزان آشنایی واقعی (از طریق پرسش های باز) در قبل و بعد از آموزش و همچنین میزان پذیرش این قواعد از سوی ایشان سنجیده شده است . یافته ها: آشنایی خوداظهاری فهرستنویسان با آر.دی.ای. در پیش از آموزش بالاتر از حد متوسط و میزان آشنایی واقعی ایشان پایین تر از سطح متوسط است. پس از آموزش، هر دو نوع آشنایی آنان - اعم از خوداظهاری و واقعی- بالاتر از سطح متوسط بود. همچنین، وجود تفاوت معنادار بین میزان آشنایی خوداظهاری، آشنایی واقعی و میزان پذیرش فهرستنویسان کتابخانه ملی با جنسیت، میزان تحصیلات، سن و سابقه کار فهرستنویسی مختلف بررسی شد. در این بررسی به جز تأیید فرضیه، وجود تفاوت معنادار بین وضعیت آشنایی خوداظهاری و واقعی فهرستنویسان دارای میزان تحصیلات متفاوت با آر.دی.ای.، تفاوت دیگری مشخص نشد. نتیجه گیری: براساس یافته ها، مشخص شد که در قبل و بعد از آموزش، میزان آشنایی خوداظهاری فهرستنویسان دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد بیشتر از میزان آشنایی خوداظهاری فهرستنویسان دارای مدرک تحصیلی کارشناسی است. همچنین مشخص شد که قبل از آموزش، میزان آشنایی واقعی فهرستنویسان دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد بیشتر از میزان آشنایی واقعی فهرستنویسان دارای مدرک تحصیلی کارشناسی است.

هدف: هدف این پژوهش بررسی دیدگاه کاربران درباره کاربردپذیری وب سایت کتابخانه های مرکزی دانشگا ههای وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) است. روش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی به ارزشیابی کاربردپذیری وبسایت کتابخانههای مرکزی دانشگا ههای وابسته به عتف از دید دانشجویان پرداخت. جامعه مورد بررسی، دانشجویان 30 دانشگاه وابسته به عتف بود که دارای صفحه مستقل کتابخانه مرکزی در وبسایت دانشگاه بودند. با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای دو مرحلهای پنج دانشگاه و از هر دانشگاه 92 دانشجو انتخاب و دیدگاه آنها درباره به کارگیری ابعاد کاربردپذیری در وبسایت کتابخانههای مرکزی دانشگاه خود بررسی شد. یافته ها: نتایح نشان داد به طور کلی بهکارگیری ابعاد کاربردپذیری در وبسایت کتابخانه های مرکزی دانشگا ههای وابسته به 68 درصد) / 3 (معادل 4 / با میانگین نمره 42 « محتوا » . بیش از 60 تا 80 ) قرار داشت ) « خوبی » عتف از دید کاربران در وضعیت 70 درصد) بیشترین نمره را کسب کردند. بین میانگین / 3 (معادل 6 / با میانگین نمره 53 « طراحی رابط کاربر » کمترین و نمره های قضاوت کاربران درباره به کارگیری ابعاد کاربردپذیری با وضعیت مطلوب ( 80 درصد) تفاوت معناداری وجود کاربران با سابقه استفاده متفاوت از رایانه و » ،« کاربران مقاطع مختلف تحصیلی » داشت. تفاوت معناداری بین قضاوت درباره بهکارگیری ابعاد کاربردپذیری در ،« کاربران با دوره استفاده متفاوت از وب سایت کتابخانه مرکزی » و « اینترنت کاربران » و « کاربران زن و مرد » وبسایت کتابخانه های مرکزی دانشگا ههای وابسته به عتف مشاهده شد. اما، بین قضاوت تفاوتی معناداری وجود نداشت. « گروههای سنی مختلف

هدف: در این مقاله با بررسی خدمات و سرویس های پایگاه OCLC به عنوان یکی از مراکز مهم و مشهور در ارائه خدمات تعاونی و اشتراکی، و نیز بررسی تعدادی پورتال های کتابخانه ای و پرسش از کتابداران و متخصصان، خدماتِ با اولویت برای ارائه در پورتال کتابخانه ملی، شناسایی شود. روش/ رویکرد پژوهش: برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. این پژوهش از نوع کمّی و کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش را 44 نفر از اعضای هیئت علمی، مدیران و کتابداران ارشد کتابخانه ملی که دارای مسئولیت های اجرایی و کارشناسی هستند، تشکیل داده اند. یافته ها: براساس پاسخ های گردآوری شده و از میان 25 سرویس مورد انتظار برای ارائه در پورتال کتابخانه ملی و باتوجه به نظر کارشناسان متخصص، 20 سرویس مورد تأیید قرار گرفته است که لازم است بعد از تهیه مشخصات آنها در پورتال جامع کتابخانه ملی، پیاده سازی شوند. نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش، می توان نتیجه گرفت که سرویس های پایه ای در حوزه خدمات فهرستنویسی تعاونی و سازماندهی اطلاعات، خدمات مرجع و بازیابی اطلاعات در راستای راه اندازی شبکه اطلاع رسانی یکپارچه، دارای اولویت هستند.

هدف: این پژوهش با هدف مطالعه و شناسایی عناصر فراداده حفاظت در سه طرح تحقیقاتی سیدارز، کتابخانه ملی استرالیا، و ندلیب، و میزان تطابق آن با عناصرالگوی اطلاعاتی استاندارد اُ.ای.ای.اس. انجام گرفته است. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش با روش کتابخانه ای و دلفی انجام گرفته است. در این پژوهش عناصر فراداده حفاظت سه طرح تحقیقاتی از طریق مشاهده، مصاحبه و نظرسنجی از متخصصان و مدیران طرح تحقیقاتی مورد پژوهش گردآوری شد. سپس این عناصر با یکدیگر مقایسه و ارتباط آنها با مؤلفه ها و انواع اطلاعات الگوی اطلاعاتی استاندارد اُ.ای.آی.اس. سنجیده شد. یافته ها: رویکردهای عناصر فراداده حفاظت در طرح های فوق، مفاهیم و اصطلاح شناسی اُ.ای.آی.اس. را به عنوان چارچوب بنیادین فراداده ای خود اتخاذ کرده اند، اما کتابخانه ملی استرالیا به طور ضمنی از اُ.ای.ای.اس. تبعیت می کند. هر سه طرح، رویکردشان تمرکز بر مؤلفه های اطلاعات منشأ و بازنمایی مدل اطلاعاتی اُ.ای.آی.اس. است و به دیگر انواع اطلاعات الگوی اطلاعاتی اُ.ای.آی.اس. مانند اطلاعات توصیفی و یا بسته بندی و اطلاعات توصیفی حفاظت (از قبیل اطلاعات مرجع، محتوا و تثبیت) بسیار محدودتر پرداخته اند. نتیجه گیری: وجود فراداده برای حفاظت سطح بالا، مستقل از ویژگی های حفاظت رقمی، می تواند نقطه آغازی برای اقدامات جدید حفاظت رقمی باشد و تطابق فراداده حفاظت و استاندارد اُ.ای.آی.اس. را در میان انباره های آرشیوی ارتقاء بخشد. با استفاده از یافته های این پژوهش می توان کوششی جدید را برای شناسایی بهترین عملکردها و رویکردهای رایج برای به کارگیری فراداده حفاظت در حمایت از فرآیند حفاظت رقمی آغاز کرد؛ و در نهایت استفاده همه از یک استاندارد فراداده حفاظت نظیر پرمیس و بومی سازی آن در هر کشور را الزامی می سازد.

هدف: هدف پژوهش بررسی تأثیر نیاز به شناخت دانشجویان بر رفتار اطلاعاتی آنان بر حسب متغیرهای جمعیت شناختی است. 1389 ، تعداد 364 نفر به روش - روش: از 19965 دانشجوی در حال تحصیل در دانشگاه فردوسی مشهد طی سال تحصیلی 90 نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. پاسخگویان سنجه نیاز به شناخت و پرسشنامه رفتار اطلاعاتی را تکمیل کردند. یافته ها: یافتهها حاکی از تفاوت معنادار میزان نیاز به شناخت آزمودنیها بر حسب حوزه تحصیلی و مقطع تحصیلی آنان بود. بین نیاز به شناخت و رفتار اطلاعاتی دانشجویان رابطه معنادار مشاهده شد. رفتار اطلاعاتی دانشجویان برحسب سطح نیاز به شناخت آنان تفاوت معناداری داشت. نتیجه اینکه نیاز به شناخت بر رفتار اطلاعاتی دانشجویان مؤثر است.

هدف: شناسایی رفتار اطلاعیابی اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی یزد و اندازه گیری میزان مهارت آنها در بازیابی اطلاعات به منظور بهبود وضعیت اطلاعیابی در بین آنان. روش/ رویکرد پژوهش: 243 پرسشنامه میان اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی یزد توزیع و 200 پرسشنامه تکمیل و جمع آوری شد. این پرسشنامه با 24 سؤال بسته از نوع محقق ساخته و با الهام از سایر پرسشنامه های مشابه طراحی و قبل از توزیع نهابی به نظرخواهی تعدادی از اساتید متخصص در رشته های کتابداری و اطلاع رسانی و نیز تعدادی از اساتید حوزه پزشکی شاغل در منطقه گذاشته شد و به توصیه های آنها عمل گردید (Pilot Study). داده ها در نرم افزار spss وارد و براساس آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: 72 نفر از اعضای هیئت علمی تأثیر کتابخانه را در جست وجوی اطلاعات، در حد متوسط بیان کرده اند. مهم ترین مجرای دستیابی به اطلاعات، پایگاه ها و کتابخانه های دیجیتالی و الکترونیک هستند. بیشترین آشنایی با منابع چاپی و الکترونیکی رشته های پزشکی و علوم وابسته، به ترتیب مربوط به Index Medicus و PubMed است. همچنین ارتقاء کیفیت تدریس مهم ترین انگیزه و هدف از جست وجوی اطلاعات بیان شده است. از میان منابع الکترونیکی مورد استفاده، کتاب های الکترونیکی و از میان منابع چاپی، کتب تخصصی در اولویت قرار دارند. مهم ترین مشکل در دستیابی به اطلاعات الکترونیکی و چاپی، به ترتیب سرعت پایین خطوط ارتباطی و مخابراتی برای ارسال و دریافت اطلاعات و کمبود وقت عنوان شده است. نتیجه گیری: رفتار اطلاعیابی اعضای هیئت علمی یزد در دسترسی آنان به اطلاعات مورد نیاز در سطح مطلوب نیست.

هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان استفاده از عناصر منبعتوسط دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد در فرایند گزینش و ارزیابی منابع اطلاعاتی به منظور ارائه راهکارهایی برای بهبود ساختار نظام های تعاملی بازیابی اطلاعات است. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی اجرا شد. جامعه پژوهش را دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد در دو حوزه علوم انسانی/ اجتماعی و علوم پایه/ فنّی- مهندسی تشکیل دادند که بر اساس آزمون تحلیل سبک شناختی رایدینگ در یکی از گروه هایکل گرا یا تحلیلی جای گرفتند. داده های این پژوهش از طریق طراحی شش وظیفه کاری شبیه سازی شده، آزمون تحلیل سبک شناختی رایدینگ و پرسشنامه محقق ساخته گردآوریشد. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که بین دو حوزه علوم انسانی/ اجتماعی و علوم پایه/ فنّی- مهندسی در میزان استفاده از عناصر منبعتفاوت معنی داری وجود نداشت، اما، بین میزان استفاده از عناصر منبع در گروه هایکل گرا و تحلیلی تفاوت معنی داری وجود داشت. در بین عناصر منبع میزان استفاده از متن کامل در بین افراد با سبک شناختی کل گرابیش از افراد با سبک شناختی تحلیلی بود. همچنین میزان استفاده افراد تحلیلی از عنوان بیش از افراد کل گرا بود. نکته دیگر اینکه در فرایند قضاوت ربط، چه در گروه هایکل گرا و چه در گروه های تحلیلی، میزان استفاده از کلیدواژه ها نسبت به سه بازنمون دیگر، کمتر بود. در مورد بازنمون چکیده نیز بین میزان استفاده دو گروهتحلیلی و کل گرا تفاوت معنی داری وجود نداشت. کاربردها:انتظار می رود نتایج این پژوهش بتواند به طراحان وب و موتورهای جستجو برای ایجاد رابط کاربرهای شخصی سازی شده با هدف حمایت از نظام های بازیابی اطلاعات تعاملی کمک نماید

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی عملکرد دو موتور کاوش عمومی گوگل و یاهو از نظر پوشش کمی - زمانی نمایه سازی و توجه به پنج عنصر ابرداد های -نشانه عنوان زبان نشان هگذاری فرامتن، ابرنشان ههای کلیدواژه ها و توصیف زبان اچ تی ام ال، عناصر ابرداده ای عنوان، و موضوع از قالب ابرداد های دابلین کور - که بر بازنمون موضوعی صفح ههای وب متمرکزند، انجام شد. روش: با استفاده از روش تجربی، نشریه ای الکترونیکی با 93 صفح ه، که 84 صفحه آن مربوط به گرو ههای گواه و آزمو ناند، به عنوان جامعه مورد مطالعه انتخاب شد. این صفح هها در بازه زمانی نخست تحت دامنه فرعی منتشر شد. روند http://metadata.um.ac.ir و سپس در بازه زمانی دوم در دامنه فرعی http://metadata.irandoc.ac.ir نمایه سازی و معناداری تفاوت میان رتبه صفح ههای دو گروه با استفاده از آزمون ناپارامتری یو من ویتنی محاسبه گردید. همچنین معناداری تغییر رتبه ها در دو بازه زمانی توسط آزمون آماری ویلکاکسون مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد عنصر عنوان اچ تی ام ال در هر دو بازه زمانی اثربخش است. همچنین عنصر توصیف اچ تی ام ال در صورت منحصر به فرد بودن، در هر دو بازه زمانی عملکرد را بهبود بخشید. موتور کاوش گوگل نسبت به تکرار کلیدواژه در بخش سرآیند صفحه ها حساس است و آن را نوعی تقلب به شمار م یآورد. همچنین اندک تفاوت هایی در عملکرد موتور کاوش گوگل نسبت به حضور عناصر ابرداد های و تکرار آ نها، در طول زمان، وجود دارد.

هدف این پژوهش، بررسی تولیدات علمی اعضای هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد در سطح ملی و بین المللی در پایگاه وب آوساینس در یک دوره 11 ساله (1379– 1389) و جامعه آماری شامل 707 نفر عضو هیأت علمی آن دانشگاه بود. یافته های نشان داد که در طول مدت مورد مطالعه 1898 مدرک در قالب های مختلف تولید شده بود که از این تعداد مقاله علمی با 1756 مورد بیش ترین و مقاله مروری با 16 مورد کم ترین تعداد را داشت. از مجموع تولید علمی نمایه شده در این پایگاه، 78/92 درصد توسط مردان و 22/7 درصد توسط زنان منتشر شده است. نتایج نیز نشان داد که در میان حوزه های تحصیلی و گروه های آموزشی، حوزه علوم پایه و گروه آموزشی شیمی بیش ترین سهم و حوزه ادبیات و علوم انسانی کم ترین سهم را در تولید علمی دانشگاه داشتند. تولیدات علمی دانشگاه از رشد قابل توجهی برخوردار بود و بیش ترین تولیدات در سال 1389 انجام شده بود. نتایج بررسی میزان همکاری علمی نشان داد که سه حوزه تحصیلی علوم پایه، فنی و مهندسی و کشاورزی درصد قابل توجهی از همکاری را در تولیدات علمی خود داشتند و در این بین حوزه علوم پایه بهتر از سایر حوزه ها عمل کرده بود. آزمون فرضیه ها نشان داد تفاوت معناداری بین متغیرهای محل اخذ مدرک تحصیلی و جنسیت با میزان تولیدات علمی وجود نداشت ولی بین متغیر مرتبه علمی با میزان تولیدات علمی تفاوت معناداری به دست آمد. پراستنادترین نویسندگان در پایگاه وب آوساینس متعلق به حوزه علوم پایه بود و در بررسی حوزه های تحصیلی از نظر میزان استناد حوزه علوم پایه بیش ترین سهم و حوزه ادبیات و علوم انسانی کم ترین سهم را به خود اختصاص دادند. در مجموع تولیدات علمی اعضای دانشگاه فردوسی مشهد در پایگاه اطلاعاتی وب آوساینس طی دوره ی مورد مطالعه به نسبت گستردگی این دانشگاه و تعداد اعضای هیأت علمی آن رقم قابل قبولی نبود هر چند روند تولیدات علمی این دانشگاه در طی سال های مورد بررسی سیری صعودی داشت. این روند در حوزه های تحصیلی مختلف این دانشگاه یکنواخت نبود. بنابراین مسؤولان دانشگاه برای بهبود این وضعیت بایستی شرایطی را فراهم نمایند تا پژوهشگران انگیزه و توان لازم برای انتشار مقاله در مجله های معتبر بین المللی را به دست آورند. ایشان باید با تلاش بیش تر در جهت ارتقای سطح زبان انگلیسی و نیز ارائه آموزش های لازم جهت آشنایی اعضای هیأت علمی با روش های پژوهش و آشنایی با مؤسسه اطلاعات علمی، وضعیت کنونی دانشگاه را از نظر تولیدات علمی پیش گفته بهبود بخشند.

هدف: هدف این پژوهش، بررسی نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) بر بهبود عملکرد سازمانی کتابخانه های دانشگاهی دولتی شهر اصفهان با استفاده از کارت امتیازی متوازن ( BSC) بود. روش: روش تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری آن کلیه کتابدارانِ کتابخان ههای دانشگاه های اصفهان، صنعتی اصفهان، و علوم پزشکی اصفهان با تعداد 169 نفر بود که به روش نمون هگیری تصادفی طبق های متناسب با حجم، 118 نفر انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی صوری آن توسط اساتید 0 محاسبه شد. / کتابداری و مدیریت مورد تأیید قرار گرفت و ضریب پایایی با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ 97 یافته ها: به نظر کتابداران نقش فاوا بر هر یک از وجوه کارت امتیازی متوازن، مشتمل بر فرآیندهای داخلی، رضایت کاربران، بهبود مالی، و رشد و یادگیری، بالاتر از حد متوسط است. تجزیه و تحلیل داده ها بر حسب ویژگ یهای جمعیت شناختی نشان داد، بین نظر کتابداران بر حسب سمت، میزان تحصیل، و سابقه خدمت تفاوت معناداری وجود ندارد؛ اما افراد دارای مدرک کتابداری بیشتر از افراد فاقد مدرک کتابداری به نقش فاوا در بهبود عملکرد سازمانی کتابخانه های خود معتقدند. همچنین نقش فاوا بر بهبود عملکرد سازمانی کتابخانه های هریک از دانشگا ههای مورد مطالعه یکسان نبوده است. یافت ههای پژوهش نشان داد که بیشترین نقش فاوا مربوط به فرآیندهای داخلی و کمترین نقش مربوط به افزایش رشد و یادگیری بوده است.

هدف : هدف از این پژوهش حاضر، ارزیابی وبگاه موزه های ایران و شناسایی نقاط ضعف و قوت آنهاست . روش / رویکرد پژوهش : این مقاله با روش پژوهش تلفیقی ( کمی و کیفی ) تعداد 27 وبگاه موزه ایرانی با استفاده از یک سیاهه ارزیابی به نام میوزیم کوال ارزیابی شده است . میوزیم کوال، یک سیاهه ارزیابی است که در سال 2008 فوتاکیس و اکونومیرز با استفاده از آن به ارزیابی وبگاه موزه های انگلیسی زبان پرداخته اند . با استفاده از این سیاهه ارزیابی شش معیار محتوا، نمایش، قابلیت استفاده، تعامل و بازخورد، خدمات الکترونیکی و فنی مورد ارزیابی قرار گرفتند . همچنین در این پژوهش، نتایج ارزیابی و با کمک مصاحبه با متخصصان موزه، تجزیه و تحلیل شده است . یافته ها و نتایج : نتایج ارزیابی نشان داده است وبگاه موزه های ایران در بعد محتوا با نمره میانگین 70/2 در سطح مناسب، در بعد نمایش با نمره میانگین 14/3 در سطح خوب، در بعد قابلیت استفاده در نمره 6/2 در سطح مناسب، در بعد تعامل و بازخورد با نمره 94/0 در سطح بسیار اندک، در بعد خدمات الکترونیکی با نمره 8/2 در سطح مناسب و در فنی با نمره 69/2 در سطح مناسب قرار دارند . در نتایج مصاحبه ها مشکلات اصلی موجود در ایجاد وبگاه موزه های ایران، عدم تخصیص بودجه کافی، عدم توجه مسئولان به لزوم ایجاد وبگاه، تغییرات مداوم در تصمیم گیری های مدیریتی و در نتیجه، عدم اتخاذ سیاست واحد در برنامه ریزی ها، عدم درک ضرورت مسئله، تخصص های موضوعی غیر مرتبط مدیران موزه ها و متولیان برنامه ریزی، بیان شده است .

هدف: پژوهش حاضر به مطالعه میزان اضطراب اطلاع یابی گروهی از دانشجویان تحصیلات تکمیلی ایرانی شاغل به تحصیل در یکی از دانشگاه های کشور مالزی می پردازد. روش پژوهش: این پژوهش به روش پیمایشی انجام گرفته است. نمونه پژوهش را تعداد 375 دانشجو تشکیل می دهند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از جامعه ای شامل 850 نفر انتخاب شده اند. پرسشنامه سنجش اضطراب اطلاع یابی جهت گردآوری داده های پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. یافته های پژوهش: نتایج پژوهش نشان می دهد که اگرچه اضطراب اطلاع یابی عارضه ای شایع در میان دانشجویان مورد بررسی بوده است و 5/96 درصد از دانشجویان سطوحی از اضطراب را تجربه کرده اند، اما میزان کلی اضطراب در حدی متوسط قرار دارد. همچنین از میان ابعاد شش گانه مقیاس اضطراب اطلاع یابی، دانشجویان مورد بررسی، بیش ترین میزان اضطراب را در عامل ""موانع مربوط به منابع اطلاعاتی"" و کمترین میزان اضطراب را در عامل ""موانع مربوط به رایانه و اینترنت"" گزارش کرده اند.

پژوهش کاربردی حاضر با هدف یافتن معیارهای ارزیابی وبلاگ های کتابداری و اطلاع رسانی ایران با استفاده از روش پیمایشی- تحلیلی و در برخی مراحل با روش وب سنجی، به ارزیابی 107 وبلاگی که حداقل یک پست طی 6 ماه آغاز سال داشته اند ، پرداخته است. این وبلاگ ها از مجموع 222 وبلاگ ثبت شده تا تاریخ 26 خرداد 1389 در راهنمای وبلاگ های ایران، انتخاب شده است. در این پژوهش براساس استفاده از متون مرتبط با حوزه وبلاگ، نظر کارشناسان و معیارهای ارزیابی وب سایت ها، سیاهه ای تدوین شد که پس از مراحل استانداردسازی، جهت ارزیابی وبلاگ های جامعه مورد مطالعه به کار گرفته شد. در نهایت، یک سیاهه وارسی مشتمل بر 23 معیار جهت ارزیابی وبلاگ ها تهیه شد. در پایان، پیشنهاد می شود از سیاهه استاندارد شده پژوهش برای داوری در جشنواره های انتخاب وبلاگ های برتر استفاده شود.

زمینه: امروزه راه حلهای فناوری اطلاعات با زندگی روزمره انسان ترکیب شده است و توانسته صور فعالیتها و بسیاری از حوزه های زندگی او را دچار تغییر نماید. این تغییر رویکرد سبب بروز نیازمندیهای جدیدی شده که یک نگاه اخلاقی – فرهنگی را می طلبد. این نگاه می بایست بتواند نگاه چندبعدی مسایل و دغدغه های مرتبط را پاسخگو باشد. بر همین اساس در این مقاله سعی گردید الگوی تحلیل در این زمینه ارایه شود.روش کار: مقاله از لحاظ هدف، بنیادین و از لحاظ قالب تحقیق، توسعه ای – تحلیلی بوده است.نتیجه گیری: الگو پیشنهادی ارایه شده در این پژوهش، توانست راه حلهای فناوری اطلاعات را از ابعاد اخلاقی – فرهنگی مورد ارزیابی قرار دهد. ارزیابی بر اساس تفکر بین رشته ای فنی و علوم انسانی شکل گرفت. بر اساس تحلیل مولفه های مختلف در یک از ابعاد، نتیجه مدون و ساختار یافته ای به دست آمد. نتیجه ارزیابی، به صورت ارایه یکی از چهار ناحیه مشخص می باشد. بر اساس ناحیه معین شده، راهبرد و وضعیت راه حل ارایه می گردد. این ارزیابی قادر است به عنوان یکی از گام های برنامه ریزی راهبردی، تولید و مدیریت محصولات و خدمات فناوری اطلاعات در جهت تحلیل طرحها و راه حلهای فناوری اطلاعات به کار گرفته شود.

مقدمه : با توجه به رسالت آموزشی و پژوهشی کتابخانه های دانشگاهی، و نیز اهمیتی که امروزه وب سایت های این کتابخانه ها در برقراری ارتباط و ارایه خدمات به کاربران پیدا کرده اند، طراحی این گونه وب سایت ها و منظور کردن عناصر کارآمد و مفید در آن ها دارای اهمیت بسیاری است. اما آنچه که باید مورد توجه جدی قرار گیرد، لحاظ کردن نکات و ویژگی هایی است که وجود آن ها در وب سایت ها، بخصوص وب سایت کتابخانه های دانشگاهی، موجب پویایی هرچه بیش تر سایت کتابخانه و ارتباط هرچه بیشتر و بهتر کاربران با وب سایت می شود. روش کار : در این پژوهش که از نوع پیمایشی توصیفی است ، در مجموع 16 صفحه اصلی وب سایت کتابخانه های مرکزی دانشگاه های علوم پزشکی ایران با استفاده از دو مرورگر اینترنت اکسپلورر و نت اسکیپ مورد بررسی قرار گرفت و با مشاهده Source از طریق منوی View عناصر فراداده ای موجود در صفحه اچ.تی.ام.ال هر یک از این وب سایت ها (روش مشاهده) استخراج شد و در چک لیست تهبه شده منظور گردید. یافته ها : در وب سایت های مورد بررسی، هیچیک از وب سایت ها از عناصر فراداده ای هسته دوبلین استفاده نکرده اند و در طراحی تمام این وب سایت ها از فراداده های عام زبان نشانه گذاری فرامتن استفاده شده است . به همین دلیل براساس نظر متخصصان و بررسی منابع موجود از یک جدول انطباقی میان ابربرچسب های اچ.تی.ام.ال و عناصر هسته دوبلین استفاده گردید. همچنین رویکرد طراحان صفحات وب نیز مشخص گردید که عبارتست از: توجه به محتوای منبع در رتبه اول و توجه به ظاهر فیزیکی منبع در رتبه دوم و مالکیت فکری منبع نیز در رتبه سوم قراردارد. بحث : نتایج حاکی از آن است که طراحان صفحات وب به ابربرچسب ها بیشتر اهمیت میدهند تا طرح های فراداده ای خاصی همچون دوبلین. از سویی با توجه به قدمت بیشتر ابربرچسب ها و اینکه در میان فراداده های عام، عناصری متناظر با عناصر هسته دوبلین وجود دارد و از سوی دیگر عدم تفاوت معنی دار میان رتبه بندی صفحات وب توسط موتورهای کاوش با استفاده از طرح های فراداده ای خاص و ابربرچسب ها که در برخی پژوهش ها به اثبات رسیده است، نیز حاکی از آن است که طراحان خود را از به کارگیری این عناصر که معادل آن دقیقا در استاندارد هسته دوبلین موجود است بینیاز میدانند.

این تحقیق با هدف بررسی میزان آمادگی الکترونیکی شرکت گاز استان یزد جهت ورود به عرصه یادگیری الکترونیکی، این آمادگی را با استفاده از مدل شش وجهی برگرفته از ادبیات تحقیق (آمادگی تجربه رایانه ای، آمادگی فرهنگی، آمادگی محیطی، آمادگی مالی، آمادگی زیرساختی، و آمادگی کادر فنی) مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق، پیمایشی تحلیلی است که در آن سه وجه اول مدل از طریق پرسشنامه های محقق ساخته مورد سنجش قرار گرفته و سه وجه دیگر با توجه به لزوم لحاظ کردن شرایط جامعه مورد بررسی، با کمک مصاحبه های نیمه سازمان یافته، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد که به طور کلی، آمادگی رایانه ای و آمادگی فرهنگی کارمندان در وضعیت، به نسبت مطلوب و آمادگی محیطی شرکت، در وضعیت مطلوب قرار دارد. مؤلفه های آمادگی مالی و کادر فنی و زیرساختی، با توجه به رویکرد پیشنهادی برای ورود شرکت به این عرصه، مورد ارزیابی قرار گرفت که از لحاظ مالی و زیرساختی و کادر متخصصان رایانه در شرایط مطلوب و از لحاظ کادر متخصصان لازم برای مدیریت نظام یادگیری در شرایط نامطلوبی قرار داشت. در پایان، رویکرد پیشنهادی تحقیق برای نحوه ورود شرکت به عرصه یادگیری الکترونیکی ارائه گردیده و برنامه عملیاتی پیشنهادی آن بیان شده است.

هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی رابط کاربر نرم افزارهای علوم اسلامی شهر قم در سه حوزه قرآن، حدیث، و فقه و احکام بر اساس معیارهای ارزیابی استخراج شده از متون مرتبط است. این پژوهش، به روش ارزیابانه و با استفاده از 12 شاخص استخراج شده از منابع گوناگون فارسی و انگلیسی انجام گرفته است. ابزار استفاده شده در پژوهش حاضر، سیاهه وارسی است و تجزیه و تحلیل اطلاعات به وسیله نرم افزارهای SPSS و Excel صورت گرفته است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که وضعیت نرم افزارهای علوم اسلامی شهر قم از نظر رعایت شاخص های رابط کاربری در مقیاس لیکرت پایین تر از سطح متوسط (63/2) قرار دارد. برترین نرم افزارها، در دسته های قرآن، حدیث، و فقه و احکام، از نظر رابط کاربری آنها، به ترتیب «جامع التفاسیر نور» و «معجم موضوعی بحارالانوار» و «نورالفقاهه 3» بود و ضعیف ترین نرم افزارها در این دسته بندی، به ترتیب «مشکات»، «معجم احادیث الامام المهدی (عج)» و «طوبا» بود. مراکز تولید نرم افزارهای علوم اسلامی نیز در این پژوهش، از نظر تولید نرم افزارهایی با رابط کاربر مناسب، ارزیابی و بهترین تولیدکننده نرم افزارها به ترتیب «مرکز تحقیقات کامپیوتری نور» و «مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی» و «دارالحدیث» معرفی شدند. امتیاز رابط کاربری نرم افزارها در مقیاس لیکرت پایین تر از امتیاز حداکثری، یعنی امتیاز کامل ارزیابی، بود. میانگین کل امتیاز نرم افزارهای فقه و احکام، حدیث، و قرآن با یکدیگر یکسان نبودند. همچنین، بین محصولات مختلف سازمان های تولیدکننده نرم افزارهای علوم اسلامی، از نظر رابط کاربر، تفاوت معنی داری وجود داشت.

سواد اطلاعاتی از جمله توانمندیهای پایه برای افراد در جهان دانش محور بشمار می آید که هدف اصلی آن پرورش یادگیرندگان مادام العمر است. دو ویژگی عمده موفقیت برنامه های سواد اطلاعاتی را تضمین می کند: الف. استفاده از استانداردهای سواد اطلاعاتی و ب. برقراری ارتباط بین محتوای برنامه ها و نیازهای خاص هر فراگیر. به چنین برنامه هایی برنامه های زمینه گرا گویند. هدف عمده این پژوهش، بررسی تأثیر کارگاه سواد اطلاعاتی در تحول در درک دانشجویان تحصیلات تکمیلی از مفاهیم سواد اطلاعاتی و رشد مهارتهای آنان در جستجوی اطلاعات و بهره گیری از آن در پیشبرد پژوهش است. پژوهش به صورت شبه تجربی و اقدام پژوهشی و با شیوه تحلیلی انجام شد. 20 نفر از دانجشویان کارشناسی ارشد در دو گروه ""روانشناسی و علوم تربیتی"" و ""کتابداری"" آزمودنیها را تشکیل دادند. دو پرسشنامه، که با سؤالهای باز طراحی شد، مشاهده و بررسی و تحلیل تمرینها بستر لازم برای گردآوری اطلاعات را بوجود آورد. پرسشنامه اول برای شناسایی ویژگیهای شرکت کنندگان و زمینه موضوعی پژوهش در دست انجام آنها و پرسشنامه دوم، که در پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد، میزان درک آنها از مفاهیم سواد اطلاعاتی و مهارتهای مربوطه سنجید. زیر ساخت پرسشنامه دوم را استانداردهای سواد اطلاعاتی ACRL تشکیل داد. محتوای کارگاه ها، که برای گروه اول و دوم به صورت مجزا برگزار شد، بر پایه نیازهای تعیین شده آزمودنیها شکل گرفت. در طول کارگاه هر آزمودنی بر پایه موضوع مورد تحقیق خود به جستجو و فعالیت پرداخت. نتایج نشان داد که گرچه در پیش آزمون گروه اول مشخص کردند که درک مناسبی از مفاهیم سواد اطلاعاتی ندارند ولی هر دو گروه در پس آزمون مفاهیم را درک کرده و پاسخهای مرتبطی به سؤالها دادند. هر دو گروه در پیش آزمون به مشکلاتی مانند روبرو شدن با بازیافتهای زیاد، در برخی مواقع عدم کاربرد کلید واژه هایی که انتخاب می کنند و عدم توانایی در استفاده از بازیافتها اشاره کردند. نتایج پس آزمون مشخص کرد که همه آنها از نتایج کارگاه رضایت داشته و دریافتند که چگونه دامنه موضوع را محدود کنند، به اطلاعات دست یابند و از آن در فرایند پژوهش استفاده نمایند.