درخت حوزه‌های تخصصی

کشور ژاپن بعنوان الگویی موفق برای انتقال شیوه های مدیریت برای کشورهای جهان ، اعم از توسعه یافته و یا در حال توسعه ، اهمیت زیادی دارد.درکشور ما نیز تکنیکهای مدیریت ژاپنی مورد توجه زیادی قرار گرفته ، اما متاسفانه بعضی از این برداشتها ناقص و کورکورانه و بدون آگاهی کامل از وضعیت مناسب برای استفاده کارامد از آنها صورت گرفته . امید می رود این مقاله بتواند بگونه ای ریشه ای ، تصویری واقعی از مدیریت ژاپنی و شرایط لازم برای کاربرد آن را در اختیار علاقه مندان قرار دهد تا بتوانند از امکانات خود به بهترین شکل در جهت هدفهای سازمانی خود بهره گیری کنند. در مقاله ابتدا تعریف مدیریت تطبیقی ، اهمیت آن و رویکردهای مدیریت تطبیقی و سپس جایگاه ریشه ها و ارزشهای فرهنگ ژاپنی مطرح شده است و در آخر به مدلهای مدیریت ژاپنی شامل مدیریت ایده ها ، مدیریت ایستا و ابزارها، مدیریت انسانها پرداخته شده است.

مقاله حاضر به بررسی پدیده جهانی شدن در عرصه بین المللی و تاثیر آن بر سیستم های مدیریت دولتی می پردازد. جهانی شدن با وجود دیدگاه های موافق و مخالف و با همه مزایا و محدودیت هایش به عنوان پدیده ای چندوجهی و منشوری در مسائل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی آثار و پیامدهای مهمی را بر جای می گذارد و جنبشی است که نمی توان آن را متوقف یا از آن احتراز کرد. سوال مطرح برای اندیشمندان این است که آینده مدیریت دولتی در این عرصه جهانی و پویا چه خواهد بود و نظام های مدیریت دولتی در برخورد با این پدیده از خود چگونه واکنش نشان می دهند؟ در پاسخ به این دست پرسش ها، در بخش دوم مقاله با ذکر مصادیقی از نظام های مدیریتی کشورهای در حال توسعه و مقایسه یافته ها، واقعیت ها، تجربیات و تنگناهای حاکم بر مدیریت دولتی آن ها، تلاش می شود تا شکاف های موجود میان تئوری و عمل مدیریت در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه (کشورهای غربی و غیرغربی) مورد تاکید قرار گیرد. طبعا این گونه تحلیل ها بر غنای تئوری های کنونی می افزاید و به شکل گیری مدل ها و چارچوب های نظری جهت بازسازی محیط جهانی و درک چگونگی تاثیرگذاری متغیرهای مختلف این محیط بر سیستم های مدیریت دولتی، کمک شایان توجهی خواهد نمود.

در این تحقیق نظام پاسخگویی دولت در ایران با نظام پاسخگویی دولت در کشورهای فرانسه؛ انگلستان؛ ژاپن و آمریکا مقایسه می گردد. این بررسی بر محور سه حوزه حقوق اساسی؛ نظام اداری و جامعه مدنی صورت می گیرد که می تواند به عنوان مبنای جهت طراحی الگوی مناسب نظام پاسخگویی دولت در مقابل شهروندان و احقاق حقوق ارباب رجوع در ایران قرار گیرد.

با پایان گرفتن جنگ دوم جهانی و دگرگونی در سیاست سنتی انزواگرایی ایالات متحده و درگیرشدن این کشور در سیاست بین الملل و همکاری های نزدیک این کشور با سایر دول از جمله برنامه های کمک اقتصادی از طریق اصل چهار،و در راستای کمک به دول عقب مانده جهان سوم دولت آمریکا مبادرت به اعزام کارشناسان خود به این کشورها نمود.در مجموع کارشناسان اعزامی به این نتیجه رسیدند که این ممالک فاقد نظام اداری کارایند.برای حل و کمک به این معضل کشورهای جهان سوم،استادان دانشگاههای امریکا در پنجاه سال گذشته اقدام به مطالعه نظامهای اداری تطبیقی،وارائه مدل های گوناگون برای اصلاح نظام اداری این دول اقدام نموده اند. نهضت نظام های اداری تطبیقی به طور رسمی در همین دوره آغاز می گردد. در این نوشتار به بررسی ابعاد مختلف این نهضت خواهیم پرداخت.

یکی از محبوب‏ترین ابزارهای مدیریت استراتژیک، بیانیه ماموریت است که البته به‌رغم این محبوبیت مورد انتقادهای زیادی هم قرار گرفته است. در جهت بهبود فهم خود از ارزش استراتژیک بیانیه ماموریت و همچنین به‏منظور ارایه رهنمودهای علمی و عملی در مورد تدوین بیانیه ماموریت به شرکت‏ها، سعی شده است تا با بررسی متون مختلف مدیریت استراتژیک به مدلی جامع و کامل در مورد تدوین بیانیه ماموریت دست یافت. در نتیجه بررسی و تجزیه و تحلیل مدل‏ها، در نهایت از میان 22 عنصر تعیین شده، 9 عنصر به‏عنوان مهمترین عناصر بیانیه ماموریت شناخته شد و مدل خود را برای تدوین بیانیه ماموریت، بر‏اساس این عناصر ارایه کردیم. سپس بر‏اساس مدل معرفی شده به تجزیه و تحلیل و بررسی تطبیقی بیانیه ماموریت شرکت‏های کامپیوتری ایرانی و خارجی پرداخته شد. هدف در این بررسی تطبیقی این بود که بتوان نقاط اشتراک و افتراق، قوت و ضعف بیانیه ماموریت شرکت‏های داخلی و خارجی را یافته و با مقایسه آن‏ها بتوان رهنمودهای مفیدی را در تدوین بیانیه ماموریت ارایه کرد.

رویکرد نظام ملی نوآوری نگاهی نو به تعامل میان اجزا درگیر در تولید ، و اشاعه نوآوریها در هر کشور دارد . کشورهای مختلف برای افزایش نوآوری و اقتصادی‌تر کردن روابط نظام نوآوری خود به طراحی نظام ملی نوآوری روی آورده‌اند . ایران نیز در یکی دو سال اخیر به سمت پایه گذاری این نظام به حرکاتی چند دست یازیده است . دست اندرکاران این حرکت نیازمند اطلاعات در مورد نحوه‌ی فعالیت این نظام در سایر کشورها هستند ، در این مقاله با مبنا قرار دادن یکی از محورهای نظام ملی نوآوری ، یعنی چارچوب‌های نهادی آن نظام ، نگاهی تطبیقی به چارچوب‌های نهادی شش کشور قبرس ، جمهوری چک ، استونی ، مجارستان ، لهستان و اسلونی می‌پردازیم که همانند ایران در گامهای اولیه طراحی نظام ملی نوآوری خود هستند...

هدف از این تحقیق، مقایسه ی کیفیت خدمات بانک های دولتی و بانک های خصوصی از دیدگاه مشتریان آن هاست. بدین منظور با مراجعه به تحقیقات انجام گرفته در زمینه ی موضوع مقاله و با استفاده از مدل کیفیت خدمات بانکی، ابعاد و مؤلفه های مرتبط با مفهوم کیفیت خدمات شناسایی شد و بر مبنای این متغیرها، پرسشنامه ای مبتنی بر 39 مؤلفه طراحی گردید و در اختیار مشتریانی که به طور هم زمان از خدمات هر دو نوع بانک در شهر تهران استفاده می کنند، قرار گرفت. بر اساس یافته های تحقیق، مشتریان معتقدند از لحاظ بهای خدمات، تفاوت چندانی میان دو سیستم بانکداری مشاهده نمی شود؛ اما در دیگر ابعاد کیفیت خدمات هم چون اثربخشی، تضمین، قابلیت دسترسی، ابعاد فیزیکی، تنوع و قابلیت اطمینان بین بانکداری دولتی و بانکداری خصوصی تفاوت معنی داری وجود دارد.

وب سایت ها مجموعه ساختار یافته ای از داده ها هستند که در قالب متن ها، تصاویر گرافیکی، عکس ها، و فیلم ها نمایش داده می شوند و به صورت یک پایگاه داده ای چند رسانه ای، ابزار مناسبی را برای معرفی سازمان ها به مخاطبان و علاقه مندان آن ها تشکیل می دهند. دانشگاه ها نیز از این ابزار یرای معرفی خود و تعامل با دانشجویان، استادان، پژوهشگران و سایر علاقه مندان استفاده می کنند و اطلاعات خود را از طریق وب سایت در اختیار کاربران قرار می دهند. صفحه اصلی هر وب سایت نقش مؤثری در ایجاد تصویری مثبت از دانشگاه ایفا می کند. در این مقاله درباره ویژگی های یک وب سایت مناسب توضیح داده می شود. پس از اشاره به رتبه بندی دانشگاه های جهان بر اساس مراجع رتبه بندی معتبر جهانی، ویژگی های عمده وب سایت های برتر دانشگاه ها در سه قاره آمریکا، اروپا و آسیا معرفی می شوند و در پایان الگویی برای بهبود کیفیت وب سایت های دانشگاه های کشورمان پیشنهاد می شود.

در این مقاله اثر کیفیت حکمرانی بر رشد اقتصادی با استفاده از داده های تلفیقی (پانل) در ایران و کشورهای منتخب همسایه (ترکیه و پاکستان) در دوره 2007-1996 مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور ابتدا شاخص کیفیت حکمرانی معرفی گردیده و سپس روند آن در ایران بررسی شده است. نتایج حاصل از بررسی نشان می دهدکه در ایران کیفیت حکمرانی دارای وضعیت مطلوبی نمی باشد. نتایج حاصل از برآورد مدل نیز نشان می دهد:شاخص کیفیت حکمرانی در هر سه کشور دارای تاثیر مثبت و معنادار بر نرخ رشد اقتصادی می باشد. اما میزان تاثیرگذاری این شاخص در ترکیه بیشتر از ایران و پاکستان می باشد. به طوری که با یک واحد تغییر در کیفیت حکمرانی، نرخ رشد اقتصادی در ترکیه، ایران و پاکستان به ترتیب 0.16، 0.11، 0.06 درصد تغییر می یابد.

سیاستگذاران و مدیران دولتی در فرایند تدوین خط مشی ها، طرح ها، برنامه ها و اقدامات ملی خود بر اساس دو دیدگاه کلی عمل می کنند. در دیدگاه نخست، طرح ها و برنامه ها بر اساس ایده های داخلی و بومی تدوین شده و مبتنی بر جهاد علمی- مدیریتی، نظریه پردازی بومی صورت می گیرد. ولی در دیدگاه دوم، برای ارتقای استراتژی های رقابتی کشور در عرصه بین المللی به آنچه در کشورهای دیگر رخ می دهد، توجه می شود و که بر اثر این فرایند پدیده درس آموزی مدیریتی ملی اتفاق می افتد. در این پژوهش سعی بر آن است که شرایط علی و عوامل تأثیرگذار بر این فرایند شناسایی و مورد آزمون قرار گیرند. هدف از انجام پژوهش حاضر طراحی و آزمون مدلی است که بر اساس آن درس آموزی مدیریتی ملی توسط خط مشی گذاران دولتی ایران تئوریزه و تبیین می شود. روش پژوهش نیز مبتنی بر پژوهش ترکیبی است که در آن از رویکرد اکتشافی و مدل تدوین نظریه و گونه شناسی این پژوهش ها استفاده می شود. در مرحله اول که به صورت «کیفی» انجام می شود، داده ها از طریق انجام مصاحبه های ساختاریافته با مسئولان و مدیران نظام اداری ایران گردآوری می شوند. در مرحله دوم «تم های کلیدی» استخراج شده و به مدل مربوط تبدیل می شوند. در مرحله آخر نیز «آزمون مدل» استخراج شده صورت می گیرد که این مرحله به صورت کمّی انجام می شود. نتایج حاصل مبین آن است که بر اساس دیدگاه دوم، خط مشی گذاران بخش دولتی در ایران بر اثر فشار حل مسائل و پاسخگویی به آنها در سریع ترین زمان ممکن به درس آموزی مدیریتی از سایر کشورهای خارجی پرداخته اند. تبیین وضع موجود نظام اداری ایران در قالب چنین مدل هایی می تواند در ارتقای توان نظریه پردازی در جهت حل مسائل آتی مدیریت دولتی کشور کمک شایانی نماید.

هدف این طرح آن است که نظریه ها ، اصول موضوعه و قضایای استنباط شده از آنها در حوضه های گوناگون مدیریت ، مستند سازی شود. بدین منظور نخست قلمروهای مختلف مدیریت مشخص شد و از آنجا که قلمرو رفتاری کانون تجزیه و تحلیل عمده رفتار انسان بشمار می آید و انسان نیز مدخل ورود ارزشها به نظریه ها و مدلهای مدیریت است ، به عنوان بخش اول اجرای پژوهش حاضر این حوزه از مباحث و قلمرو مدیریت در اولویت قرار گرفت . در گام دوم نظریه ها و مدلهای معروف هر حوزه مشخص شد و سر انجام با استفاده از منابع اصلی هر نظریه پرداز سه فعالیت به ترتیب صورت پذیرفت : 1- استخراج تعاریف 2- استخراج خلاصه ای از نظریه ها 3- استخراج پیش فرضها و اصول اساسی که نظریه پرداز به صورت صریح یا ضمنی بیان نموده است.با استفاده از واژه های کلیدی : "Axiom"،"ِDescription"،"Generalization"،"Principle"،"Exposition"،"Assumption"،"Hypothesis"،"Perspective"،"Fundamental"،"Explanation"، "Approach"،... علاوه برآن به طور معمول هر نظریه پرداز برای بیان پیش فرض ها و فرضیه های خود ، جایگاه مدل و نظریه خود را در سیر تحول نظریه های آن حوزه مشخص می کند و گاه با صراحت از نویسندگانی که تحت تاثیر آنان بوده و یا نوآوریهایی که خود در نظریه ها و مدلهای قبلی انجام داده را مشخص می نماید که از این طریق گرایشهای فکری او به مکاتب و نظریه های گوناگون نیز مشخص می شود . از این مطالب نیز خلاصه برداری می شود . در گام سوم پردازش داده های جمع آوری شده صورت می پذیرد تا اصول موضوعه و اصول مستخرجه از هم تفکیک شوند . در گام چهارم بر اساس تکرار فراوانی پیش فرض ها و اصول موضوعه نظریه پردازان یک حوزه ، اصول موضوعه غالبی که نظریه پردازان و محققان آن حوزه بدان رسیده اند الویت بندی می شود .