فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۴۱ تا ۱۶۰ مورد از کل ۴۳۹ مورد.
بحثی درباره منابع الأبنیة عن حقایق الأدویة
منبع:
فرهنگ ۱۳۷۶ شماره ۲۴
حوزه های تخصصی:
اسطرلاب
منبع:
فرهنگ ۱۳۷۶ شماره ۲۴
حوزه های تخصصی:
ملاحظاتی در باب آراء نجومی ابوسعید سجزی و شرف الدین مسعودی
حوزه های تخصصی:
گاهشماری کنونی ما و تأثیر گاهشماری جلالی بر آن
منبع:
فرهنگ ۱۳۷۶ شماره ۲۴
حوزه های تخصصی:
طب در اسلام
منبع:
فرهنگ ۱۳۷۶ شماره ۲۴
حوزه های تخصصی:
چند واحد تاریخگذاری مشهور ایرانی و گزارشی درباره محاسبه کبیسه در آنها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
گاهشماری شمسی جلالی ، در زمان سلطان جلاالدین ملکشاه سلجوقی ( 465-485 ه . ق) تأسیس شد و تقویم خورشیدی کنونی ایران نیز بر همان اساس تنظیم یافته است. مبدأ این تاریخگذاری ، روز جمعه نهم رمضان 471 ه . ق / 15 مارس 1079 م./ اول فروردین 458 ه . ش . ( بر حسب تقویم فعلی ایران ) است. در تقویم جلالی ، نام ماهها همان نامهای کهن ایرانی است و از ویژگیهای این گاهشماری که بر دقت آن بسیار افزوده است. به کار گیری دو نوع کبیسه چهار و پنج سالی است: بدین ترتیب که در یکی ، کبیسه در هر چهار سال اجرا می شود( موسوم به کبیسه رباعی ) و در دیگری در هر 29 یا 33 سال ، یک کبیسه ( به نام خماسی) مراعات می گردد. در باب دقت تقویم جلالی ، تاکنون بحثهای گوناگون و مفصلی به عمل آمده است و اغلب محققان دانش گاهشماری بر این موضوع که دقیقترین گاهشماریهای موجود است، متفق اند. در مقاله حاضر کوشش شده است تا مطالبی به اجمال درباره تقاویم موسوم ایران قدیم و ویژگیهای گاهشماری جلالی ارائه شود.
سال عالم پارسیان
منبع:
فرهنگ ۱۳۷۶ شماره ۲۴
حوزه های تخصصی:
اندیشه رویداد تکرارى بلایاى کیهانى-فاجعه متناوب سیل و آتش سوزى فراگیر-را به دنیا قرون وسطى و فلسفه راقیون و فیثاغورسیان و ایران و بابل باستان ردیابى کرده اند.فاجعه هاى متناوبى که مى پنداشتند به هنگام قران تمام سیّارات، در نقطه صفر دایرة البروج وقوع مى یابد. 1 انگاره سال عالم»[ایّام العالم، ایّام سند هنّد]از آنجا که اصولا با دانش نجوم ارتباط دارد، مورد توجه و استفاده مورخ علم است.براى روشن کردن نقش ایران ساسانى در زمینه سر چشمه و انتشار فرضیه هاى علمى-بخصوص چگونگى انتقال آنها به هندوستان-مى توان از انشعابات این انگاره استفاده کرد.آنچه ذیلا ترجمه مى شود، دو روایت ناقص از فصلى درباره«سال علام»است، که در اصل اثر ابو معشر بخلى، 1 عالم احکام نجم [متوفى 272 ه ق.] 2 ، آمده است، وى در اروپاى قرون وسطى، به آلبوماسار شهرت داشته و رساله اى به نام کتاب الألوف تألیف کرده است که اکنون نسخه اى از آن در دست نیست.اما احمد بن عبد الجلیل سجزى 3 [متوفى 414 یا 415 ه ق.]خلاصه اى از آن را فراهم آورد که به گونه اى مغشوش به ما رسیده است.
بررسی اختلاف در تقویم هجری قمری در سفرنامه ها و تقویمها
منبع:
فرهنگ ۱۳۷۶ شماره ۲۴
حوزه های تخصصی:
«عمر کوتاه است، صناعت طولانی است»: تفسیرهای عربی بر نخستین «فصل» بقراط
منبع:
فرهنگ ۱۳۷۶ شماره ۲۴
حوزه های تخصصی:
دوره تغییرات طول ماه هلالی حقیقی
منبع:
فرهنگ ۱۳۷۶ شماره ۲۴
حوزه های تخصصی:
طول ماه هلالى حقیق، در اثر عوامل نجومى مختلف تغییر مى کند.در 13 سال اخیر، تا آنجا که نگارنده اطلاع دارد، چند تن از پژوهشگران علم نجوم با انجام محاسبات کامپیوترى و پژوهشگرى گسترده درباره تعداد زیادى از لحظه هاى ماه نوى نجومى، طول ماههاى هلالى حقیقى و همچنین ترسیم نمودارهاى خاصّ، بدقت به تغییرات طول ماه هلالى حقیق پى برده اند.در این قسمت براى اطلاع خوانندگان محترم، به بیان نمونه هایى از کارهاى انجام دشه و نتایج به دست آمده، البته به اختصار و به ترتیب تاریخ انجام کار، خواهیم پرداخت.