فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۰۲۱ تا ۳٬۰۴۰ مورد از کل ۸٬۶۶۷ مورد.
منبع:
اخلاق دوره جدید سال سوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۱۱ (پیاپی ۳۳)
133 - 156
حوزه های تخصصی:
نهاد خانواده مهم ترین و بنیادی ترین بستر برای تربیت اخلاقی و درونی سازی فضائل اخلاقی در فرزندان است. هم در آیات کریمه قرآن و هم در احادیث و روایات اهل بیت:سلسله دستورات مؤثر و راهگشایی در حوزه تربیت فرزندان وجود دارد تا جایی که اسلام یکی از معیارهای انتخاب همسر خوب را میزان کارآمدی وی در اداره و تربیت فرزندان می داند. از سوی دیگر، طیف وسیعی از دستورات اخلاقی نیز ناظر به روابط بین همسران است. یکی از این دستورات اخلاقی در رابطه میان زن و شوهر، تغافل و تجاهل هنگام مواجه شدن با انحراف اخلاقی همسر است. تأثیرات این انحراف اخلاقی در تعامل طرفینی و نیز در تربیت اخلاقی فرزندان موجب می شود شوهر به عنوان یک فاعل اخلاقی، دچار تعارض تواردی (الزام ایجابی یک فعل خاص از یک جهت و الزام سلبی آن از جهت دیگر) شود؛ زیرا از یک سو اخلاقاً بایسته است از انحراف اخلاقی همسر خویش اغماض کند و از سوی دیگر مسئولیت اخلاقی او در تربیت فرزندان ایجاب می کند که از این انحراف اخلاقی اغماض نکند. این مقاله بر آن است تا با بررسی این تعارض در موقعیت های مختلف (دست کم 15وضعیت)، با انتخاب و تعیّن بخشیدن موجّه به یکی از راه حل های ممکن (تصمیم گیری اخلاقی)، به حل این تعارض بپردازد.
تبیین و تحلیل مبانی معرفتی امام موسی صدر در تقریب مسلمانان و مسیحیان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تقریب ادیان، ازجمله مسائلی است که برخی عالمان دین در طول تاریخ برای تحقق آن تلاش بسیار نموده اند. در ورای فعالیت های تقریبی، مبانی معرفتی مختلفی وجود دارد که با توجه به آن، تجلیات متفاوتی در حوزه عمل آشکار خواهد شد. شفاف سازی و تأکید بر مبانی صحیح تقریب، می تواند زمینه ساز ارتقا و گسترش فضای تقریبی میان پیروان ادیان الهی گردد. یکی از پرچم داران این عرصه، امام موسی صدر می باشد. این پژوهش تلاش دارد با واکاوی سخنان و آثار ایشان، مبانی معرفتی وی را در سه حوزه هستی شناسی، دین شناسی و انسان شناسی بازشناسایی نماید. هم گرایی تمام هستی، نگاه متعالی به حقیقت دین و توجه به کرامت انسان، ازجمله مبانی معرفتی امام موسی صدر در این سه حوزه به شمار می رود.
خودآگاهی و انواع آن با تکیه بر آموزه های معرفتی امام علی علیه السلام(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
اخلاق دوره جدید سال سوم بهار ۱۳۹۲ شماره ۹ (پیاپی ۳۱)
189 - 213
حوزه های تخصصی:
آیین جوانمردی، به مثابه الگویی اخلاقی اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با نگاهی به جهان امروز و گسترش عرفان های نوظهور و گاه غیراخلاقی، و گروش هر چه بیش تر انسان ها به آن ها، گفته می شود که ما در عصر بازگشتِ بشر به معنویت، یا بازگشتِ معنویت به زندگی بشر، به سر می بریم. در این جاست که ذخیره ها و میراث های فرهنگی جامعه، به مثابه قوای دفاعی بدن آدمی در دوران هجوم بیماری، به کار می آید. رسوم و آداب مربوط به مسلک «فتوت» و «جوانمردی»، از جمله این ذخایر معنوی و فرهنگی ایران و اسلام است که به صورت یک سلسله تعالیم اخلاقی و معنوی و یک نوع حکمت عملی برای عامه مردم درآمده و در دوره های فترت، کارساز بوده است. در این مقاله، سعی بر آن است تا با تعمق در متون «جوانمردان» و «فتوت نامه ها» و نیز با بررسی سنت های به جا مانده از ایشان، مثل اخلاق و رفتار زورخانه ای و پهلوانی، نظام جوانمردی را معرفی کنیم که با دارا بودن اصول اخلاقی و تعلیمی خاص، همواره منادی ارزش های اصیل انسانی و اخلاقی همچون «برابری» و «برادری» و «تندرستی» و «عدالت ورزی» و ... بوده است و خود این اصول و مبانی اخلاقی، می تواند الگویی مناسب برای جامعه باشد.
کاربرد توکّل در تحمل افزایی با تأکید بر مشکلات خانواده(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
اخلاق دوره جدید سال سوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۱۱ (پیاپی ۳۳)
177 - 208
حوزه های تخصصی:
پرسش اساسی این است که راه افزایش توانمندی انسان در تحمّل مشکلات چیست؟ آموزه های قرآن و حدیث، یکی از راه ها را «توکّل به خدا» دانسته است. در همین راستا، مقاله پیش رو، به تبیین روان شناختی مفهوم توکّل و نقش آن در «تحمل افزایی» انسان در سختی های زندگی می پردازد. نتیجه پژوهش روشن می سازد که توکّل در حوزه شناخت ها و عواطف فرد تغییراتی ایجاد می کند که از همان رهگذر، توانایی تحمل وی را افزایش می دهد. در حیطه شناخت و نگرش فرد، شخص توکّل کننده دارای نوعی تفسیر و ارزیابی می شود که به سبب آن عواطف مثبتِ «آرامش» و «نیرومندی» در او شکل می گیرد. این عواطف، منطبق با مؤلفه های «تحمل» است. این نتایج از مسیر فرایند «زمینه ها» و فرایند «پیش نیازها»ی توکّل به دست آمده و در حوزه مشکلات خانواده، بر تحمل افزایی اعضا در مواجهه با «رویدادهای ناگوار» و «رفتارهای ناگوار» تطبیق داده شده است.
اخلاق در اسارت ژن ها؛ بررسی نظریات ریچارد داوکینز در مورد اخلاق مبتنی بر نظریه تکامل(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
داوکینز به عنوان زیست شناسی تکامل گرا درباره موضوعات مختلفی غیر از زیست شناسی اظهار نظر کرده که اخلاق ازجمله آنهاست. وی در آرای خاص خود در زمینه اخلاق از دانش هایی چون زیست شناسی اجتماعی، روان شناسی تکاملی و ژنتیک بهره می برد. مهم ترین وجه نظریه پردازی داوکینز نفی تمایز اخلاقی انسان از حیوانات است. دغدغه او برای پرداختن به موضوع اخلاق ناشی از انگیزه نفی کارکرد های اخلاقی دین است. افزون براین، از آنجا که نبودِ قدرت تبیین کنندگی نظریه تکامل درخصوص اخلاقی بودن انسان، به عنوان یکی از نقایص این نظریه مطرح شده، داوکینز می کوشد این اشکال را به گونه ای برطرف نماید. مقاله حاضر این تلاش داوکینز را گزارش و تحلیل می کند.
مدیریت مشارکتی در سازمان های آموزشی و مؤلفه های آن از دیدگاه اسلام
منبع:
مطالعات معارف اسلامی و علوم تربیتی (علوم تربیتی از دیدگاه اسلام) سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱
103-117
حوزه های تخصصی:
مدیریت مشارکتی از مباحثی است که جای آن در مطالعات اسلامی خالی است. پژوهش حاضر با توجه به اهمیت مدیریت مشارکتی در نظام آموزشی، به مطالعه مؤلفه های مدیریت مشارکتی از دیدگاه علم مدیریت و از دیدگاه اسلام می پردازد. روش مقاله، توصیفی تحلیلی است و نویسنده نتیجه می گیرد که تفاوت عمده ای بین مدیریت مشارکتی از دیدگاه اسلام و مدیریت مشارکتی از دیدگاه علم مدیریت وجود دارد. این تفاوت ها به ویژه در مبانی و جهت گیری مشورت و مفاهیم تمرکززدایی و تفویض اختیار دیده می شود. در مدیریت مشارکتی بر مبنای اسلام، مشورت در اموری که برای آن حکم مشخصی وجود دارد و تکلیف روشن است، جایز نمی باشد؛ زیرا حکم اسلام را باید اجرا کرد. همچنین مشورت باید در جهت اصلاح امور باشد. به علاوه علی رغم این که علم مدیریت در غرب تأکید زیادی بر تمرکززدایی دارد، در اسلام بر تمرکز در رهبری به عنوان عامل وحدت تأکید می شود و در مواردی که تفویض اختیار صورت می گیرد، این اختیار، امانتی در دست فرد محسوب می گردد.
ساختار نظام مند مفاهیم اخلاقی در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی در نگارش این مقاله، مطالعه روشمند و تحلیلی گزاره های اخلاقی بیان شده در سوره های قرآن کریم است؛ به این منظور با استفاده از روش تحلیل محتوا، نقش و جایگاه این گزاره ها در هدایت افراد و جامعه اسلامی به سمت کمال و سعادت تبیین می شود و یک مدل نظام اخلاقی بر اساس آن به دست می آید. این پژوهه بر آن است که با استخراج گزاره های اخلاقی قرآن کریم، تجزیه و تحلیل آن ها و سپس طبقه بندی موضوعی، در نهایت، به تبیین مُدل چگونگی هدایت افراد و جامعه اسلامی بپردازد. گزاره های اخلاقی بیان شده در سوره های قرآن کریم، در دو بُعد فردی و جمعی، به صورت همسان بیان خواهد شد و به منظور ساخت یک مدل و نظام ساختاری در حوزه اخلاق، چهار رکن اصلی یک نظام (اصول و مبانی نظری، الزامات، مقدمات و موانع) در این زمینه تبیین می شود. در این مقاله سوره «اسراء» نمونه ای است که با روش تحلیل محتوا به مطالعه آن می پردازیم. نتایج به دست آمده از این پژوهش، بیانگر آن است که گزاره های فردی در دو حوزه فضیلت و رذیلت 47% و گزاره های جمعی بیان شده در این سوره نیز در چهار حوزه فرهنگ، اجتماع، سیاست و اقتصاد، 53% از مجموع گزاره های این سوره را تشکیل می دهد. مدلی که در پایان ذکر می شود، همه جنبه ها و جهات یک نظام اخلاقی در سطح فردی و جمعی را تبیین می کند.
نسبت جهانی شدن و سلامت معنوی؛ چالش ها، فرصت ها و ملاحظات عملی برای نظام تربیتی اسلام
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه اخلاق
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی کلیات فلسفه تعلیم و تربیت
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و جامعه
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت اخلاقی
پژوهش حاضر به دنبال تبیین «نسبت جهانی شدن و سلامت معنوی؛ چالش ها، فرصت ها و ملاحظات عملی برای نظام تربیتی اسلامی» بوده و با توجه به عنوان و سؤال های مطروحه، پژوهش به شیوه توصیفی و از نوع تحلیلِ اسنادی انجام شده است.
1. در این راستا، برخی از عمده ترین فرصت های ناشی از پدیده جهانی شدن برای سلامت معنوی شامل:آموزش الکترونیکی، ضرورت مشارکت با دیگران، گفت وگوی بین ادیان، تسهیل شرایط دادوستد فرهنگی و دینی، لزوم حرکت به سمت اصول و ارزش های عمیق معنوی، تحول درمفاهیم اقتدار و بهره مندی از ابزارهای اطلاعاتی و ...، هستند. 2. چالش های ناشی از پدیده جهانی شدن در عرصه سلامت معنوی شامل: هجوم ضد ارزش های فرهنگ غرب به کشورهای جنوب، تحت فشار قرار گرفتن دین و اعتقادات معنوی، تخریب پلورالیسم فرهنگی، بلوغ زودرس، غلبه تربیت لیبرالیستی، سوءاستفاده از انواع ابزارهای الکترونیکی، سکولاریزاسیون کلیه شئون فرهنگی، اجتماعی و اخلاقیِ جوامع و ...، می شوند. 3. ملاحظات ضروری به واسطه پدیده جهانی شدن در عرصه سلامت معنوی عبارتند از: ضرورت توجه آموزش وپرورش در جهت استقرار تربیت معنوی به علایق ایدئولوژیک پنهان در مواد آموزشی، تحول بر مبنای ارزش ها و اصول اسلامی در جهت علایق ایدئولوژیک اسلامی، تدوین نظام جدیدی از تربیت معنوی به جای کناره گیری و وارد میدان عمل شدن و ... .
تکامل و صیرورت نفس در پرتو تخلق به آموزه های اخلاقی با تکیه بر آراء صدرالمتألهین شیرازی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
انگاره تاثیر «حکمت عملی و اخلاق» در تکامل نفس، علاوه از اهمیَت فوق العاده اش در نیل به «مرتبه فوق تجرد عقلی» در حکمت ملاصدرا، از ترابط میان این دو رهیافت نزد وی خبر می دهد. توجَه به اندیشه های فلسفی صدرالمتألهین شیرازی هم چون «جسمانیة الحدوث بودن نفس، حرکت جوهری، تشکیک مراتب نفس و اتحاد عاقل به معقول»، که نقطه عزیمت پژوهش حاضر و مدخل آن نیز بشمار می روند، تاثیر بسزایی در طرح، درک و چگونگی تجرد نفس از ماهیت و فوق تجرد عقلی دارد. هم چنین در نظرگاه وی، التزام به حکمت عملی در کنار حکمت نظری، به منزله بال هایی برای عروج انسان تا مرتبه فوق تجرد هستند که وی را در مسیر قدس حقیقی و اتصال به عالم علوی همراهی نموده و او را کتاب علوی الهی می نمایند. از منظر ملاصدرا هر دو قسم حکمت دارای نتیجه واحدی هستند، بدین بیان که علیرغم برتری حکمت نظری بر حکمت عملی نزد وی، ملاصدرا غایت حکمت عملی را همان هدف از حکمت نظری، بلکه مکمل آن بر شمرده و آن را « سعادت انسان در دارین و تشبّه نفس به الله » معرفی می نماید. پس اگر سخن ملاصدرا مبنی بر تشبّه نفس به الله در جریان تهذیب اخلاقی دینی را با سخن دیگر وی مبنی بر اینکه «خداوند انسان را در ذات و صفات و افعال بر مثال خود آفریده است» - که این سخن مبتنی بر تشبّه ساختار وجودی انسان به حق متعال می باشد - جمع نماییم، می توان بیان کرد که از نظر وی التزام نفس بر علوم و ادراکات مکتسبه و نیز تهذیب اخلاقی، مسبب ترقَی نفس به مرتبه فوق تجرد عقلی می گردد.
تبیین اختیار انسان بر اساس چیستی نفس یا ذهن در فلسفه اسلامی و فلسفه ذهن معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)
رابطه نگرش مذهبی، تعهد اخلاقی و سبک زندگی با وضعیت زناشویی (طلاق/ عدم طلاق) در زنان و مردان شهر اصفهان(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
اخلاق دوره جدید سال سوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۱۱ (پیاپی ۳۳)
107 - 132
حوزه های تخصصی:
امروزه در بیشتر جوامع، طلاق به عنوان یک مسئله اجتماعی مهم در نظر گرفته می شود. به نظر می رسد سبک زندگی و مؤلفه های مرتبط با آن، به ویژه نگرش مذهبی و تعهد اخلاقی در افراد متأهل، می تواند بر وضعیت رابطه زناشویی آن ها و اقدامشان برای طلاق، تأثیرگذار باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین نگرش مذهبی، تعهد اخلاقی و سبک زندگی با وضعیت زناشویی (طلاق/ عدم طلاق) در زنان و مردان شهر اصفهان است. طرح این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی و علّی- مقایسه ای است. جامعه آماری شامل کلیه زنان و مردان متقاضی شهر اصفهان (متقاضی طلاق و غیرمتقاضی طلاق) بود که 203 نفر از میان افراد متقاضی طلاق و 202 نفر از میان افراد غیرمتقاضی طلاق، با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. در این پژوهش، از پرسشنامه نگرش سنج مذهب براهنی، پرسشنامه تعهد زناشویی و پرسشنامه سبک زندگی به عنوان ابزار پژوهش و برای تحلیل داده ها از همبستگی دورشته ای نقطه ای و آزمون مان ویتنی- یو استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد دو متغیر نگرش مذهبی و تعهد اخلاقی می توانند به طور معناداری وضعیت زناشویی (طلاق/ عدم طلاق) را پیش بینی نمایند. بر این اساس، افراد دارای سطوح بالاتر نگرش مذهبی و تعهد اخلاقی، دارای میزان کمتری از تقاضای طلاق هستند. براساس یافته های به دست آمده در این پژوهش، نگرش مذهبی و تعهد اخلاقی می توانند به عنوان دو مؤلفه مهم و اساسی در پایداری روابط زناشویی در نظر گرفته شوند.
روزه، عامل رشد معنوی و بستر خودسازی
حوزه های تخصصی:
اسلام برای رساندن انسان به اوج خوشبختی و کمال سعادت برنامه های زیادی دارد؛ در این میان روزه عبادتی است که با آثار و برکات معنوی و انسان ساز خود، در ره پویی بشر به سوی کمال و تعالی نقش به سزایی دارد.
روزه داری در قرآن و سنت و نیز در اقوال بزرگان بسیار مورد تأکید واقع شده است و آثار و فوائد زیادی برای آن حصر گردیده است؛ که از مهم ترین آن می توان به پرورش اراده و خودسازی، یادآوری محرومان و درماندگان، رشد معنویت و تقویت روحیه صبر و استقامت اشاره نمود. علاوه بر موارد فوق، روزه داری می-تواند در سلامت جسم و روان انسان نیز نقش آفرین باشد. در این مقاله برآنیم تا گوشه هایی از آثار سزنده روزه بر زندگی انسان را در بعد معنوی و خودسازی بررسی کنیم.
تحول مفهوم اجابت دعا در کودکان و نوجوانان(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه اخلاق
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی کلیات فلسفه تعلیم و تربیت
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و کودک، نوجوان و جوان
هدف از پژوهش پیش روی تبیین مراحل و محتوای تحول مفهوم اجابت دعا در کودکان و نوجوانان است که با تأکید بر منابع و متون اسلامی و بر اساس یک طرح مقطعی، در گروهی نمونه و با حجم 157 نفری از دانش آموزان (82 دختر و 75 پسر) شش تا هفده سالة شهر قم انجام شد. گفتنی است این دانش آموزان با روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده بودند. داده ها بر پایة روش بالینی و با مصاحبة انفرادی نیمه ساخت یافته گردآوری شده بود و پرسش های آن بر اساس مبانی تجربی و نظری مفاهیم دینی تدوین و به دست متخصصان روان شناختی و حوزوی (مجموعاً پنج نفر) نمره گذاری شد. تحلیل محتوای متن مصاحبه ها و اجرای تحلیل واریانس نشان داد که فهم اجابت دعا شامل پنج مرحله پاسخ های مبهم، ویژگی های دعاکننده، ویژگی های محتوایی دعا، مفاهیم ارزشی و مذهبی و تحلیل های مذهبی ـ عقلانی می شود. مراحل تحولی آن در چهار گروه سنی 6-7، 8-11، 12-14 و 15-17 سال قرار دارد که با افزایش سن، میزان فهم اجابت دعا نیز افزایش می یابد. یافته ها با توجه به مبانی نظری و تجربی فهم مفاهیم دینی و مقایسه با دیگر طبقه بندی های تحولی بحث شده اند.
راهکارهای اخلاقی مقابله با مؤلّفه های جاهلیّت در جوامع مُدرن (با تکیه بر قرآن و دعای مکارم الأخلاق)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن اخلاق و تربیت در قرآن
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه اخلاق
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و خانواده
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
قرآن به مناسبت های مختلف، فرهنگ مردمِ عصر جاهلیّت را مورد نکوهش قرار داده است. پندارهای باطل، وضع احکام جاهلانه، تعصّب و تبرّج از مؤلّفه های سازندة این فرهنگ به شمار می روند. واکاوی آداب و رسوم و قانون هایی که بر زندگی بشر امروزی حاکم است، مؤلّفه های جاهلیّت را در جوامع مُدرن عصر حاضر آشکار می سازد که اسلام هراسی، اومانیسم، اروپامداری، رباخواری، قاچاق انسان، مصرف داروهای روان گردان و رواج پوشش های نامناسب را می توان از جمله مصادیق آن دانست. عنایت به تعالیم اخلاقی اسلام، وجود راهکارهایی برای زدودن مؤلّفه های جاهلیّت در منابع اخلاقی اسلام را اثبات می نماید. بر این اساس، پژوهش حاضر نیز با استفاده از روش تحلیل محتوا به شناسایی مؤلّفه های جاهلیّت در جوامع مُدرن پرداخته است و با تأمّل در قرآن و دعای مکارم الأخلاق به ذکر برخی از شیوه های مقابله با مؤلّفه های فرهنگ جاهلیّت همچون پیشه کردن تقوا، خودسازی و تمرین فروتنی، پیروی از حجّت های عقلی و نقلی، میانه روی و ... پرداخته است.
نقش اخلاق در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در دنیای امروز، کشورها در سیاست خارجی خود، اغلب همسو با نظریهٴ نوواقع گرایی، برای افزایش قدرت و منافع، تلاش می کنند. آن ها در شرایط حاکمیت هرج و مرج و جدایی اخلاق از سیاست، در عرصهٴ بین الملل، اقدام و عمل می کنند. برخلاف این رویهٴ حاکم، در اسلام، اخلاق اساس سیاست را تشکیل می دهد. به همین دلیل، هدف اصلی سیاست خارجی ایران بر اساس قانون اساسی آن، فقط کسب منافع ملی نیست، بلکه تحقق منافع بشریت است؛ اگرچه چنین هدفی به فداکردن منافع اقتصادی منجر شود. هدف اصلی این مقاله، مقایسهٴ سیاست خارجی ایران و سیاست خارجی مبتنی بر نظریه های حاکم بر روابط بین الملل از منظر «نوواقع گرایی»، «لیبرالیسم» و «سازه انگاری» است. روش تحقیق در این مطالعه، توصیفی تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعهٴ کتابخانه ای گردآوری شده است. این مطالعه نشان می دهد که همهٴ دولت ها با وجود تفاوت در شرایط سیاسی، اقتصادی، ارزش های فرهنگی و ایدئولوژی، اهداف مشابهی را دربارهٴ منافع ملی در عرصهٴ بین الملل دنبال می کنند. حال آن که در اسلام، ملت مبنای تصمیم گیری نیست و یک دولت اسلامی، به منافع همهٴ انسان های روی زمین، توجه دارد.
طهارت خیال وهنر مقدس(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
اخلاق دوره جدید سال سوم بهار ۱۳۹۲ شماره ۹ (پیاپی ۳۱)
41 - 64
حوزه های تخصصی:
ارائه وحی و احکام و معارف دینی به صورت جذّاب و شکیل، تأثیر به سزایی در پذیرش آن از سوی جامعه انسانی و در نتیجه نیل به سعادت برای آحاد ملت دارد؛ امّا میزان توفیق هنرمند قدسی در این رسالت عظیم بسته به طهارت خیال و پاکی ضمیر اوست، همان طور که از زمان سقراط و افلاطون مطرح است، منشأ هنر، قوه خیال است. این مسئله در میان فلاسفه اسلامی نیز به تفصیل بیان شده است. بنیان گذار عالم مثال در حکمت اسلامی، سهروردی است و پس از آن صدرالمتألهین به تبیین آن پرداخته است. به عقیده ایشان هر نمادی که در هنر مطرح می شود، به عنوان سمبلی است که از عالم خیالِ منفصل، توسط قوه خیالِ (متصل) هنرمند به صورت محسوس ارائه می شود؛ بنابراین، هنرمند بسته به اینکه اشتغال خاطر به چه اموری داشته باشد، قوه خیال خود را تربیت می کند و می پرورد، «از کوزه همان برون طراود که در اوست.» در این مقاله پس از آشنایی اجمالی با قوه خیال (متصل و منفصل) از نظر فلاسفه اسلامی، به بیان جایگاه چیستیِ هنر پرداخته شده است، سپس رابطه طهارت خیال با هنر مقدس به تفصیل بیان می شود.
تبیین مبانی انسان شناختی اخلاق جنسی از دیدگاه اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش، تبیین مبانی انسان شناختی اخلاق جنسی در اسلام، با روش توصیفی – تحلیلی است.
از دیدگاه اسلام، انسان غریزة صرف و حیوانی کامجو نیست تا همه چیز او را به کامجوئی از غریزة جنسی و آزادی در ارضاء آن فروبکاهیم، بلکه انسان در کنار غریزه جنسی که وجه مشترک انسان و حیوان است، از فطرت نیز برخوردار است.
بنابراین، در انسان شناسی اسلامی، انسان دارای سه روح نباتی، حیوانی و فطری است.
بر این اساس، مبانی انسان شناختی مؤثر در اخلاق جنسی عبارتند از: غریزة جنسی، فطرت الهی، کرامت، اندیشه ورزی، اصالت روح، قابلیت تکامل نفس، اختیار و انتخاب آگاهانه، حب ذات، چند ساحتی بودن انسان، هویت جمعی و ضعف.
به این ترتیب، اخلاق جنسی نیز ریشه در روح فطری و انسانی انسان دارد و به تبع همین فطرت است که ما می توانیم از اصول و ارزش های اخلاقی همچون سرکوب نکردن غریزة جنسی، اعتدال، شکوفایی فطرت الهی، حفظ کرامت ذاتی انسان، حفظ کرامت انسانی زنان، عمل به فرامین الهی، مصونیت اخلاقی، کسب بینش صحیح، رعایت اعتدال، تکامل روحی و روانی، اصالت روابط عاطفی، ارتقاء معنویت، رفتار جنسی مسئولانه، تدرج و تمکن، ازدواج آزادانه و آگاهانه، دگر خواهی، محبت، رشد متوازن و متعادل، تحکیم هویت جمعی، کنترل رفتار جنسی، به رسمیت شناختن هویت فردی، تخفیف حکم، مدارا و مسامحت صحبت کنیم.
حکومت دینی و آسیب شناسی کارآمدی آن در عرصة تربیت اخلاقی جامعه(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
هر نظام حاکمیتی، علاوه بر آنکه مسؤولیت اداره و راهبری موضوعات و امور کلی و معمول حکومتی را در زمینه های اقتصادی، سیاسی، اداری و ... بر عهده دارد، وظیفه و رسالت نظارت بر میزان حاکمیت ارزشهای اخلاقی بر جامعه و استفاده از ابزارهای مؤثر به منظور حفظ و ارتقاء التزام افراد جامعه به هنجارهای اخلاقی را نیز عهده دار است. حکومت دینی نیز به جهت انتساب به دین که خود مشتمل بر اخلاق به عنوان یکی از مهم ترین محورهای آموزه های وحیانی است، وظیفه ای خطیرتر در این زمینه دارد.
تجربة سه دهه حکومت اسلامی در ایران این زمینه را فراهم آورده است که مشکلات و آسیب های یک حکومت دینی در مواجهه با مدیریت اخلاقی جامعه، مورد بررسی و بازبینی قرار گیرد. نوشتار حاضر، این مهم را در دو محور نظری و عملی، مورد بحث قرار داده است.