درخت حوزه‌های تخصصی

اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
اخلاق اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۱۰۱ تا ۱٬۱۲۰ مورد از کل ۸٬۶۶۷ مورد.
۱۱۰۱.

تبیین وبررسی چیستی واعمال اصل عدم تبعیض در قراردادهای گروه بی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۸)

کلید واژه ها: سرمایه گذاری خارجی مشارکت عمومی-خصوصی گروه بی قرارداد ساخت قرارداد طراحی و ساخت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۹ تعداد دانلود : ۳۵۸
مشارکت های عمومی- خصوصی یکی از اشکال اصلی تامین منابع و اجرای پروژه های زیربنایی در کشورهای در حال توسعه می باشد. قراردادهای (گروه بی) از جمله موفقترین و موثرترین قراردادها در این حوزه می باشند که همین مسئله موجب رشد چشمگیر این قراردادها شده و تدوین مقررات و قوانین ناظر بر انعقاد و اجرای آن از سوی دولت ها را نیز در پی داشته است. در واقع، چهارچوب کنونی دسته بندی قراردادها در قالب قرارداد بی. او. تی، ساخته و پرداخته مهندسان و بر اساس نیازهای آنان بوده و اصول حقوقی در آن رعایت نشده است. لذا دسته بندی فعلی دارای چند ایراد اساسی است، از جمله، عدم توجه به ماهیت قراردادها، عدم توجه به ارکان قراردادها و عدم توجه به اصول تقسیم بندی در علم حقوق. بررسی دقیق این قراردادها نشان می دهد، تفاوت های برخی از قراردادهای مزبور با قرارداد بی.او.تی به حدی است که نمی توان آنها را قسیم قرارداد بی.او.تی دانست و تقسیم بندی صحیح این قراردادها، قراردادن آنها در قالب (گروه بی ) و زیرگروه قراردادهای گروه بی. او و دی. بی. است.
۱۱۰۲.

تأثیر آموزش با مدل تغییر مفهومی بر نگرش به مرگ در دانش آموزان دختر پایه دهم دوره متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال چهارم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۱۲) ۱۷۹-۱۹۴

کلید واژه ها: مدل مفهومی نگرش و مرگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۱ تعداد دانلود : ۲۱۰
هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش با مدل تغییر مفهومی بر نگرش به مرگ در دانش آموزان دختر پایه دهم دوره متوسطه شهر بندرگز در سال تحصیلی 98-1397 بود. بنابراین روش پژوهش، شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه دهم دوره متوسطه مشغول به تحصیل در مدارس شهرستان بندرگز (به تعداد ۲۰۰ نفر) است که از بین آن ها تعداد 60 نفر (دو گروه ۳۰ نفری) با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به دو گروه آزمایشی و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایشی در کلاس درس طی ۶ جلسه ۹۰ دقیقه ای تحت آموزش توسط یک معلم باسابقه درس معارف اسلامی بر اساس روش آموزش مدل تغییر مفهومی شش مرحله ای قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه سنجش نگرش به مرگ وونگ و همکارانش (۱۹۹۴) بود. جهت تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کواریانس چندمتغیره با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 استفاده شد. یافته ها نشان داد که میان نگرش به مرگ و مؤلفه های آن از جمله ترس از مرگ، اجتناب از مرگ، پذیرش خنثی، پذیرش گرایشی و پذیرش اجتنابی دانش آموزان بعد از آموزش با مدل تغییر مفهومی در دو گروه کنترل و آزمایش در مرحله پس آزمون تفاوت معناداری وجود دارد؛ بنابراین آموزش با مدل تغییر مفهومی بر نگرش به مرگ در دانش آموزان تأثیر معناداری داشته است.
۱۱۰۳.

جایگاه و نقش آفرینی تعهداخلاقی درانتقال اجرائی اسناد در حقوق ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۸)

کلید واژه ها: سند انتقال اجرایی تعهدات اخلاقی اجرائیه ثبتی اجرای احکام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۵ تعداد دانلود : ۵۲۵
به موجب ماده140قانون مدنی یکی ازاسباب تملک،عقود و تعهدات اخلاقی است و بدین ترتیب ازطریق انعقادعقود ،انتقال مالکیت اموال از مالک به شخص دیگر عملی می گردد.انعقاد عقد و بطورکلی هرعمل حقوقی مستلزم وجود قصد و رضای طرفین است.چنان که د رماده 190قانون مدنی نیز بیان شده است.درشرایط عادی،قصد و رضای طرفین با حضورآنها انشا و اعلام می شود، خواه این حضوربلاواسطه باشد وخواه مع الواسطه. گاهی به دلایلی ازقبیل امتناع شخصی ازانجام دادن تعهدش یا ابای وی ازگردن نهادن به الزام قانونی،براساس قاعده«الحاکم ولی لکل ممتنع» وبه حکم مقامات صالح قانونی،انتقال مال شخصی به شخص دیگر بدون حضور مالک مطرح می شودکه دراین نوشته برخی جنبه های اخلاقی و عملی انجام گرفتن این معاملات دردفاتراسنادرسمی و ابعادحقوقی انتقال اجرایی آن و پاره ای آثارمرتبط باآن دربعداخلاقی بحث وبررسی می شود. نوع روش تحقیق به شیوه توصیفی وتحلیلی باتکیه برمنابع کتابخانه ای واسنادی بامراجعه به قوانین،کتب حقوقی موجوددرحوزه پژوهش حاضرو باکسب نظر از اساتیددانشگاهی و حوزوی ،مطالب مربوط راجمع آوری وسپس موردتجزیه وتحلیل قرارخواهیم داد.
۱۱۰۴.

تبیین و تحلیل تاریخی - حدیثی شاخصه های نظام آموزشی و تربیتی امامیه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 47-62

کلید واژه ها: امامیه نظام آموزشی شاخصه های نظام آموزشی و تمایز نظام آموزشی امامیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۲۶۷
هر نظام فکری و آموزشی برای ماندگاری خود، باید مجموعه ای از اندیشه ها و اعتقادات، ارزش ها، اخلاقیات و نیز قوانین و رفتارها را در فرآیند آموزشی خویش، با استفاده از نظام و سازمانی هدفمند به مخاطبان خود منتقل کند. در پاسخ به این سؤال که آیا شیعیان از نظام آموزشی تربیتی کارآمدی برخوردار بوده اند که با استفاده از آن و امکانات و توان فرهنگی، برای انتقال معارف متعالی خویش به مخاطبان بهره برده باشند؟ این مقاله، پس از تعریف نظام آموزشی و تحلیل ویژگی ها و کارکردهای آن، به صورت عام و تبیین شاخصه های آموزشی امامیه در پنج قرن نخست هجری و نیز با تجزیه و تحلیل تاریخی حدیثی، با برشماری فعالیت های آموزشی شیعیان، به تبیین شاخصه های نظام آموزشی ایشان، با استفاده از منابع تاریخی و روایی و با روشی تحلیلی و توصیفی پرداخته است؛ پس از بررسی و تحلیل منابع، این نتایج حاصل گردید که نظام آموزشی تربیتی امامیه، علاوه بر تمایزات و استقلال ماهوی خویش، همواره بر مرجعیت و علوم اهل بیت علیه السلام و همچنین مبانی، محتوا و روش آموزشی خاص ایشان استوار بوده است.
۱۱۰۵.

وجود اخلاق دینی؛ آری یا خیر؟(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت اخلاقی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)

کلید واژه ها: اخلاق دینی قواعد اخلاقی دینی نظام اخلاقی دینی وابستگی اخلاق به دین اخلاق سکولار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۵ تعداد دانلود : ۳۱۹
هدف این مقاله، بررسی پاسخ به این سؤال است که آیا اخلاق دینی وجود دارد، یا خیر؟ برای پاسخ به آن، سؤال به چهار نحو معنا شده و سپس به هر یک جداگانه پاسخ داده شده است: اول اینکه، آیا اخلاق دینی وجود دارد؛ یعنی آیا بخشی از دین مربوط به اخلاق است، تا آن را اخلاق دینی بنامند؟ دوم اینکه، آیا اخلاق دینی به معنای نظام اخلاقی وجود دارد؟ سوم اینکه، آیا نظریاتی اخلاقی وجود دارد که از طرف متدینان به دین نسبت داده شده باشد، تا بتوان آن را اخلاق دینی نامید؟ چهارم اینکه، آیا اخلاق وابسته به دین است و اخلاق سکولار معنا ندارد؟ معانی چهارگانه فوق، که به صورت چهار سؤال مجزا مطرح شده در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته اند. پاسخ سه سؤال اول مثبت، و پاسخ سؤال آخر منفی است. روش اصلی پژوهش، فلسفی می باشد، اما بسته به مورد، گاهی از روش نقلی نیز استفاده شده است.
۱۱۰۶.

بررسی دلالت آیات قرآن بر نظریه های مختلف مجازات(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق سال نهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۶ (پیاپی ۵۸) 125 - 150

کلید واژه ها: مجازات در قرآن بازدارندگی ناتوان سازی کیفرخواهی بازپروری ترمیم نظریه ترکیبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۹ تعداد دانلود : ۵۰۳
تاکنون نظریه های مختلفی در مبحث مجازات ارائه شده است. پنج نظریه اصلی در این باره عبارتند از: بازدارندگی، ناتوان سازی، کیفرخواهی، بازپروری و ترمیم یا بازسازی. در این مقاله نشانه های هریک از این نظریات در آیات قرآن جستجو و بررسی می شود. اصرار بر هریک از این نظریات تک محوری، گاهی به بی عدالتی یا ناکارایی نظام حقوقی مجازات منجر می گردد؛ ازاین رو، بهتر است ترکیبی از این نظریه ها را به کار گرفت تا مجازات ها، با توجه به شرایط مختلف، با توجیه های متفاوتی اعمال شوند. بنابراین، در این مقاله براساس رویکرد ترکیبی، انتساب نظریات پنج گانه به آیات قرآن بررسی شده است. شواهد قرآنی درباره نظریات بازدارندگی و ناتوان سازی قوی تر به نظر می رسند. بعضی از انواع کیفرخواهی با آیات قصاص اثبات می شوند؛ هرچند در آیات قصاص بر عفو (در مقابل کیفرخواهی) تأکید شده است. شواهد دیگر کیفرخواهی در شماری از آیات حدود آمده است. قرائن اندکی نیز برای بازپروری و ترمیم وجود دارد که چندان قانع کننده به نظر نمی رسند و آیاتی هم که دلالت قوی تر بر بازپروری دارند، نسخ شده اند. روش تحقیق در این پژوهش، نقلی و ابزار تفسیر، استدلال های عقلانی است.
۱۱۰۷.

الگوی اسلامی استقلال اخلاقی بر مبنای روش نظریه پردازی داده بنیاد متنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تعلیم و تربیت اسلامی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۳ 1 - 33

کلید واژه ها: استقلال اخلاقی الگوی اسلامی قرآن احادیث روش نظریه پردازی داده بنیاد متنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴ تعداد دانلود : ۲۰۲
هدف مقاله حاضر، ارائه الگوی اسلامی استقلال اخلاقی بر پایه قرآن و احادیث معصومان (ع) به  روش نظریه پردازی داده بنیاد متنی است. استقلال اخلاقی به معنای خود قانونگذاری، اقتدار فردی در اصول اخلاقی، توانایی استدلال، تصمیم گیری آزادانه و مسئولانه برای عمل و پیامدهای آن است. بررسی منابع اسلامی و تحلیل کدگذاری ها نشان می دهد که موجبات اصلی و عوامل مؤثر بر استقلال اخلاقی عبارت اند از: داشتن قوه عقل و امکان اندیشیدن و آموختن برای انسان، عاملیت آدمی (که عملگر بودن انسان از مبادی شناختی، گرایشی و ارادی عمل سرچشمه می گیرد)، اختیارمندی و اراده آزاد او که رهاورد عاملیت است. عقلانیت شخصی و از نظر اخلاقی عامل بودن، در زمینه ها و شرایط خاصی نظیر وجود تربیت عقلانی و رهایی بخش در جامعه، ارزشمندی آگاهی و تشویق به اندیشیدن و آموزش تفکر در حوزه عمومی و اولویت مسئولیت شناسی و پاسخگویی همگانی در قبال اعمال شخصی و جمعی متبلور می شود. تقلید، جهل، تکیه بر ظن و گمان، شتابزدگی و اجبار کردن در حوزه فردی و اجتماعی عوامل مُخلّ استقلال اخلاقی هستند. کنش هایی که یک عامل مستقل اخلاقی انجام می دهد عبارت اند از: تکیه بر عقلانیت و تمرکز بر مسئولیت شخصی، قانون شناسی از نص دین، قانونگذاری و تبعیت از آن. نتیجه راهبردهای یاد شده، هدایت پذیری، ایمان آوری آگاهانه و نه ایمان تقلیدی، آرامش قلبی در دنیا، رستگاری و رضوان الهی در سرای آخرت است.
۱۱۰۸.

تأثیر داستان های کلیله و دمنه بر مهارت های تفکر انتقادی، استدلال و پرسشگری با استفاده از برنامه فلسفه برای کودکان (p4c)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۸ 95 - 114

کلید واژه ها: فلسفه برای کودکان تفکر انتقادی پرسشگری استدلال داستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۲ تعداد دانلود : ۶۴۳
هدف از برنامه «فلسفه برای کودکان»، پرورش تفکر در کودکان است. یکی از ابزارهای اصلی این برنامه داستان است که در اجتماع پژوهشی اجرا می شود. در دهه های اخیر این برنامه برای پرورش قدرت تفکر کودکان در ایرانرواج یافته است. اما داستان های این برنامه بومی نبوده و در شرایط فرهنگی جامعه طراحی برنامه تولید شده اند. این درحالی است که ادبیات فارسی مشحون از داستان های فکری و فلسفی متناسب با فرهنگ ایران است. هدف این مقاله بررسی تأثیر داستان های کلیله و دمنه بر پرورش مهارت های استدلال، پرسشگری و تفکر انتقادی (گشودگی انتقادی و شکاکیت تأملی) است. پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش شبه تجربی با استفاده از طرح پیش آزمون−پس آزمون و با دو گروه آزمایش و کنترل انجام شده است. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهرستان اردستان و نمونه پژوهش یک کلاس 32 نفره بود که به روش هدفمند و تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس سنجش پرسشگری رابرت فیشر، مقیاس گرایش به تفکر انتقادی (گشودگی انتقادی و شکاکیت تأملی) ساسو، آزمون مهارت استدلال نیوجرسی بوده است. اعتبار مقیاس سنجش پرسشگری به روش اعتبار ارزشیاب به تأیید متخصصان رسید و ساسو اعتبار و روایی مقیاس گرایش به تفکر انتقادی را مناسب گزارش کرده است. پایایی مهارت استدلال نیوجرسی از طریق آلفای کرونباخ بین 84/0 تا 94/0 گزارش شده است. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. نتایج نشان داد بین نمره های گشودگی انتقادی، پرسشگری، مهارت استدلال تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین، بین نمره های شکاکیت تأملی گروه ها تفاوت معنادار است؛ این به آن معناست که برنامه فلسفه برای کودکان در افزایش شکاکیت تأملی تأثیر داشته است.
۱۱۰۹.

نگاهی به آموزه های تعلیمی و اخلاقی در شعر فروغ فرخزاد و نازِک الملائکه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۳۶)

کلید واژه ها: آموزه های تعلیمی اخلاقی شعر معاصر فروغ فرخزاد نازک الملائکه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۶ تعداد دانلود : ۶۵۲
در«عصر اصطکاک فلزات»، انسان معاصر، بیش از هر زمان دیگری نیازمند آموزه های تعلیمی است. با تمام مزایایی که این عصر داشته است، باز مشاهده می شود که انسان امروز در جست و جوی راه هایی برای پر کردن خلاء های ناشی از فقدان معنویت است و نتیجه این کاوش، بازگشت ناخودآگاه او به سمت ارزش های معنوی و اخلاقی است. شاید به این دلیل باشد که متون تعلیمی و اخلاقی از قدیم الأیام مورد توجّه شاعران و نویسندگان ایرانی بوده است و بیانگر نقش مهم ادبیات در گسترش آموزه های تعلیمی و اخلاقی است. جنبه شاعرانه اشعار تعلیمی در ادبیّات فارسی بسیار برجسته است، این گونه اشعار در کشور ما بیشتر به گونه غنایی است زیرا شور و احساس شاعر نسبت به مسائل اخلاقی، تعلیمی، اجتماعی، عرفانی و مذهبی در آن ها جلوه گر است. نگارنده مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی اشعار دو بانوی برجسته و تاثیرگذار در شعر از ایران و عراق، فروغ فرخزاد و نازِک الملائکه را مورد تحلیل و ارزیابی قرار داده است و به این نتیجه رسیده است که هر دو شاعر به آموزه های تعلیمی و اخلاقی توجه داشته اند و مفاهیمی چون، مهرورزی(عشق)، فقرستیزی و دفاع از محرومین، آرمان گرایی، عدالت خواهی در اشعارشان به طور گسترده به کار رفته است
۱۱۱۰.

تحلیل پیامدهای اخلاقی «تکلیف در حد وسع»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۵ ۶۹-۸۰

کلید واژه ها: وسع تکلیف فوق طاقت فرمان های اخلاقی سنجش اخلاقی ارزیابی کارآمدی اخلاق گریزی اخلاق-ستیزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۱ تعداد دانلود : ۱۹۸۲
مسأله این تحقیق بررسی جنبه ها و پیامدهای اخلاقی تکلیف در حد وسع است. فرضیه نخست تحقیق این است که تکلیف در حد وسع شامل توصیه ها و فرمان های اخلاقی نیز می شود. فرضیه دوم نقش تکلیف در حد وسع به مثابه یک اصل راهبردی در پیشگیری از آسیب ها در نظام های اخلاقی و تربیتی است. فرضیه سوم نقش سنجش گری و روش شناختی این اصل در کارآمدی و اثربخشی نظام های اخلاقی و تربیتی و ارزیابی اخلاقی نظام های حرفه ای و نظام های حقوقی است. تحقیق برمبنای موضع اندیشمندان شیعی در چالش های تکلیف فوق طاقت است. دو تفسیر از وسع نزد آنان وجود دارد: وسع به معنای توان و وسع به معنای کمتر از طاقت. فرضیه های تحقیق با توجه به این دو تفسیر و با پیش فرض عدم جواز تکلیف فوق طاقت و انتفاء هرگونه تکلیف فوق طاقت به روش تحلیل منطقی انتقادی بررسی می شود. هدف از تحقیق کاربست انتقادی اصل تکلیف در حد وسع در حوزه های گوناگون اخلاق کاربردی است.
۱۱۱۱.

اخلاق مداری پیامبر (ص) در غزوات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال دهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۳۷)

کلید واژه ها: پیامبر (ص) اخلاق مداری مکارم اخلاقی غ‍زوات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۰ تعداد دانلود : ۵۱۲
اخلاق و اصول اخلاقی یکی از جنبه های مهم دین اسلام است که بدان اهمیت بسیاری داده شده است. بر این اساس در قرآن کریم یکی از اهداف بعثت پیامبر اسلام(ص)، تربیت و آموزش حکمت بیان شده است. پیامبر(ص) که حاکمیت دین اسلام را بر عهده داشتند در جامعه اسلامی و در مواقع مختلف می بایست به گونه ای عمل می کردند که مسلمانان را به اخلاق مداری و پایبندی به اصول اخلاقی تشویق کنند. این که پیامبر(ص) در غزوات و مواقع سخت جنگی چگونه اصول اخلاقی و تربیتی را رعایت می کردند؟ سوال اصلی نوشتار حاضر است. یافته های این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع تاریخی و حدیثی انجام شد، نشان می دهد بر خلاف نظر مشتشرقان که غزوات پیامبر(ص) را بر پایه خشونت و کسب غنیمت تفسیر کرده اند، پیامبر(ص) حتی در غزوات به اصول اخلاقی پای بند بوده و تمام تلاش خود را می کردند تا مکارم اخلاقی و تربیتی از جمله مهربانی، وفای به عهد، صبر و استقامت را به مسلمانان آموزش دهند و آنها را به اخلاق مداری در تمام لحظات رهنمون می کردند.
۱۱۱۲.

برنامه درسی اجراشده در نظام تربیتی امام صادق علیه السلام: حاکمیت توحید و اخلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و هفتم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۴

کلید واژه ها: برنامه درسی اجراشده نظام تربیتی امام صادق علیه السلام توحیدمحوری اخلاق محوری برنامه-درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۴ تعداد دانلود : ۳۰۱
برنامه درسی اجراشده، مجموعه اقدامات و فعالیت های فرایند یاددهی یادگیری است که بین مربی و متربی در محیط واقعی تربیتی به اجرا درمی آید. الگوگیری از شیوه های عملی امامان علیهم السلام در تعلیم وتربیت، به ویژه امام صادق علیه السلام در نقش سردمدار تربیت اسلامی ایدئال، برای رسیدن به برنامه درسی توحیدمحور و مبتنی بر آموزه های اصیل اسلامی ضرورت دارد. این پژوهش با استفاده از سه روش پژوهش تاریخی، تبیین گزاره ها و معکوس سازی، با بررسی جوامع حدیثی و سایر منابع تکمیلی و همچنین شرح، تبیین و تفسیر آن احادیث در زندگی امام جعفر صادق علیه السلام و دیدگاه های تربیتی ایشان به طور عام و برنامه درسی اجراشده ایشان به طور خاص را استخراج و آنها را از دو منظر تحلیلی و ترکیبی تبیین کرده است. از نگاه تحلیلی، 16 مقوله درقالب عناصر چهارگانه هدف، محتوی، روش های یاددهی یادگیری و ارزشیابی در برنامه درسی اجراشده امام صادق علیه السلام، نظیر جانشین سازی شاگردان مستعد در هدایت کلاس درس، ایجاد زمینه تحقیق و تفحص، اهمیت آزاداندیشی در تعلیم وتربیت، نظام ارزشیابی از شاگردان و جایگاه معلم و... شناسایی شده است. در نگاه ترکیبی، حاکمیت توحید و اخلاق در سراسر برنامه درسی اجراشده در نظام تربیتی امام صادق علیه السلام تبیین شده است. الزامات حرکت نظام آموزشی به سمت الگوگیری از برنامه درسی اجراشده امام صادق علیه السلام در پایان مطرح شده است.
۱۱۱۳.

تدوین بسته آموزشی تفکر انتقادی براساس داستان ها و تمثیل های قرآن کریم برای دوره کارشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و هفتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۵

کلید واژه ها: قرآن کریم تفکر انتقادی بسته آموزشی داستان تمثیل دوره کارشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۹ تعداد دانلود : ۳۱۵
هدف این پژوهش، تدوین بسته آموزشی تفکر انتقادی برای دوره کارشناسی براساس داستان ها و تمثیل های قرآن کریم است، این تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش گردآوری داده های تحقیق، توصیفی تحلیلی همگام با روش پیمایشی برای اعتباربخشی بسته آموزشی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه منابع و اسناد معتبر مرتبط با موضوع و کلیه متخصصان رشته های علوم تربیتی، فلسفه تعلیم وتربیت، برنامه درسی، و معارف اسلامی دانشگاه های استان مرکزی در سال تحصیلی 1395 1396 تشکیل داده اند. نمونه در بخش بررسی اسنادی با استفاده از نمونه گیری مبتنی بر هدف و دردسترس و در بخش اعتبارسنجی، براساس پژوهش های مشابه و نظر متخصصان، هدف مند و با حجم 20 نفر انتخاب شد. ابزار گرد آوری داده ها فیش برداری و پرسشنامه محقق ساخته بود و تجزیه وتحلیل داده ها ازطریق شاخص های مرکزی و پراکندگی انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بسته آموزشی طراحی شده، دارای اهداف هفتگانه: 1. پرورش روحیه پرسشگری؛ 2. پرورش مسئولیت پذیری؛ 3. تقویت روحیه انتقادپذیری و تحمل عقاید دیگران؛ 4. مشارکت در فعالیت های گروهی؛ 5.تقویت مهارت «خودسنجی و خوداصلاحی»؛ 6. پرورش مهارت «رمزگشایی مفاهیم» و «شفاف سازی معانی»؛ 7. پرورش توان «آزمودن اندیشه ها» و «تحلیل استدلال ها» است. رئوس محتوای آن آیات مربوط به پنج داستان پیامبران اولوالعزم و داستان اصحاب کهف و هشت تمثیل قرآن کریم و راهبردهای یاددهی یادگیری آن عبارتند از: «بحث گروهی»، «تفحص گروهی»، «پرسش و پاسخ» و شیوه های ارزشیابی آن «ثبت مشاهدات کلاسی»، «خودارزیابی»، «ارزشیابی پژوهش محور»، و «ارزشیابی گروهی»، تعیین شد. همچنین نتایج حاصل از نظرسنجی ها حاکی از آن است که اکثر متخصصان، بسته آموزشی تدوین شده و عناصر آن را تأیید نموده و مطلوب ارزیابی کرده اند. لذا براساس یافته های این پژوهش، آموزش تفکر انتقادی درقالب بسته های آموزشی مذکور، برای کلیه پایه های تحصیلی جهت زمینه سازی و پرورش افرادی معتقد، متدّین، هشیار و آگاه با ذهن فلسفی پیشنهاد شده است.
۱۱۱۴.

درآمدی بر سیاستگذاری آموزش سواد رسانه ای به طلاب در حوزه های علمیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۰ 105 - 130

کلید واژه ها: سواد رسانه ای سیاست گذاری ح‍وزه ه‍ای ع‍ل‍م‍ی‍ه طلاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۳ تعداد دانلود : ۴۰۵
مقاله حاضر شناسایی الزامات آموزش سواد رسانه ای به طلاب در حوزه های علمیه را با توجه به جایگاه ویژه ای که این قشر در هدایت دینی جامعه دارند، به عنوان هدف اصلی دنبال کرده است. در این مقاله از روش کیفی و تکنیک مصاحبه عمیق استفاده شده است. در جامع، مورد بررسی از میان طلاب، مدیران و جمعی از متخصصان سواد رسانه ای در حوزه، براساس قاعده اشباع نظری دوازده نفر به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شده اند و تحلیل داده ها به روش کدگذاری و مقوله بندی مفاهیم استخراج شده از مصاحبه ها بوده است. یافته ها ذیل چهار مقوله اصلی اینگونه استحصال شد: 1. ضرورت آموزش سواد رسانه ای به طلاب که شامل زیرمقوله های «نقش رسانه در عصر حاضر»، «کاهش ضریب آسیب پذیری در مقابل رسانه ها»، «جایگاه مهم رسانه در مباحث تبلیغی» و «لزوم توجه به منویات رهبری درباره رسانه» شد؛ 2. وضعیت کنونی آموزش سواد رسانه ای در حوزه که براساس اظهارات مصاحبه شوندگان هیچ گونه سیاست آشکار و پنهانی درباره بحث آموزش سواد رسانه ای وجود ندارد؛ 3. پیش نیازهای آموزش سواد رسانه ای که شامل آگاهی بخشی به طلاب و مدیران و طبقه بندی و تیپ شناسی طلاب می شد؛ 4. موانع و محدودیت ها در مسیر آموزش سواد رسانه ای نظیر مشکلات ساختاری، سازمانی، کمبودها و مشکلات مربوط به طلاب. ارزیابی وضعیت و سیاست های حوزه های علمیه در حوزه سواد رسانه ای، یاریگر مدیران و سیاست گذاران در برنامه ریزی و سیاست گذاری در زمینه ارتقای سطح سواد رسانه ای طلاب در حوزه های علمیه است.
۱۱۱۵.

بازشناسی الگوی «معلم الهام بخش» مبتنی بر احوالات سه معلم برجسته ایران معاصر محمدحسین نایینی، محمدحسین طباطبایی و مرتضی مطهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۰ 155 - 176

کلید واژه ها: اخلاق حرفه ای معلمی معلم الهام بخش محمدحسین نایینی محمدحسین طباطبایی مرتضی مطهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۵ تعداد دانلود : ۴۵۹
در پژوهش حاضر، برای دستیابی به الگوی شخصیتی و رفتاری «معلمان الهام بخش» در حوزه تربیت اسلامی، براساس چهار مؤلفه اولیه یعنی «وجهه علمی، شخصیت اخلاقی، نفوذ کلام و شاگردپروری»، جستجویی در احوالات شماری از مربیان حوزوی ایران در عصر معاصر صورت پذیرفت که درنهایت محمدحسین نایینی، محمدحسین طباطبایی و مرتضی مطهری، به جهت شواهدی که حکایت از وجود مؤلفه های فوق در ایشان داشت، مورد گزینش نهایی قرار گرفتند. در ادامه، منابع مکتوب درباره شخصیت این معلمان مطالعه شد و با بهره گیری از روش تحلیل مضمون، 68 خرده مضمون بازیابی شد. در گام بعدی، خرده مضمون ها در قالب دوازده مضمون سازمان دهنده و سه مضمون فراگیر «سلوک فردی، سلوک اجتماعی و سلوک تعلیمی» دسته بندی شد. یافته های این پژوهش شامل خصوصیات و ویژگی های ارائه شده در قالب شبکه مضامین، الگویی از سلوک و منش «معلم الهام بخش» ارائه کرده است.
۱۱۱۶.

اصل برابری و عدم تبعیض در برخورداری از تامین اجتماعی در حکومت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۳۶)

کلید واژه ها: اصل برابری تامین اجتماعی حکومت اسلامی رفاه عدم تبعیض

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱۴ تعداد دانلود : ۵۰۶
تامین اجتماعی از مهم ترین ساز و کارهای تحقق عدالت اجتماعی محسوب می شود، نظام حقوقی ایران به ویژه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و گسترش شعارهای عدالت و برابری، و رفع هرگونه تبعیض و نابرابری ، دست کم در سیاستها و برنامه ها به دنبال تحقق عدالت اجتماعی از طریق ساز وکار تأمین اجتماعی در اصول متعدد قانون اساسی و قوانین عادی بوده و هست. با نگاهی به حکومت صدر اسلام (دولت پیامبر (ص) و امیرالمومنین (ع)) مبرهن می شود که این این حکومت ها مبتنی بر برقراری اصل برابری و عدم تبعیض در رفاه بین مسلمین بوده است. دولت اسلامی ایران، نیز که قانون اساسی آن با تأسی از قوانین و اصول اسلامی تنظیم گردیده ، تلاش نموده تا قواعد حاکم بر تامین اجتماعی را نیز بر مبنای اصولی همچون اصل برابری و پرهیز از هرگونه تبعیض وضع نماید و قانونگذار دولت اسلامی را ملزم به دخالت در اجرا و نظارت بر آن نموده است. بنابراین قوانین تامین اجتماعی در ایران هر چند آنگونه که در اهداف اولیه آن وضع گردیده،به جهت کمبود منابع و افزایش جمعیت تحت پوشش، نتوانسته منطبق با اصول حکومت اسلامی حرکت نماید، اما تلاش های صورت گرفته بیانگر اراده حکومت اسلامی در طی مسیر برقراری عدالت و مساوات در این حوزه می باشد.
۱۱۱۷.

جایگاه، ساختار و ویژگی های تعلیم و تربیت در دوره امپراتوری عثمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۲ 193 - 209

کلید واژه ها: امپراتوری عثمانی تعلیم و تربیت مدرسه سازی اصلاحات آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۱ تعداد دانلود : ۵۲۱
هدف پژوهش حاضر، شناسایی جایگاه، ساختار و ویژگی های تعلیم و تربیت اسلامی در امپراتوری عثمانی است. برای این پژوهش از شیوه تحلیلی با رویکرد تاریخی استفاده شده است. یافته های پژوهش گویای این است که دولت عثمانی از بدو تأسیس به مقوله تعلیم و تربیت و ویژگی های آن توجه کرده و به آموزه های اسلامی در حوزه تعلیم و تربیت و مؤلفه های آن چون اصلاحات آموزشی، مدرسه سازی، اهداف آموزشی و متون آموزشی پرداخته است. این امپراتوری که برای مدتی طولانی یکی از قدرت های جهان اسلام به شمار می رفت و گستره وسیعی از آسیا و اروپا را در بر داشت، تأثیرات شایان توجهی در عرصه های گوناگون ازجمله حوزه تعلیم و تربیت در جامعه و زیرمجموعه قلمرو و حاکمیت خویش بر جای گذاشته است. بنابراین در این پژوهش سعی بر آن است تا با تکیه بر اسناد و منابع کتابخانه ای، چگونگی ساختار و سیستم تعلیم و تربیت امپراتوری عثمانی براساس آموزه های اسلامی نشان داده شود. یافته های پژوهش حاکی از این است که سلاطین عثمانی اهتمام ویژه ای بر حفظ تعلیم و تربیت اسلامی داشته و برای رسیدن به این اهداف آموزشی به تربیت متخصصان در حوزه آموزش اسلامی پرداخته بودند. درواقع می توان گفت اصلاحات آموزشی در امپراتوری عثمانی در ادامه موجب تحرک و تکاپوی نهادهای آموزشی شد.
۱۱۱۸.

بررسی الگوهای اخلاق زیست محیطی از منظر آرا و رویه های قضایی در نظام بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۳۶)

کلید واژه ها: اخلاق زیست محیطی حقوق بین الملل دیوان دادگستری محیط زیست حق بشری آلودگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۴۳۳
امروزه، وخامت بحران های زیست محیطی تا حدی است که حیات انسان و سایر موجودات بر کره خاکی را به مخاطره انداخته است. به همین دلیل، مبانی نظری تعیین کننده تعامل انسان با طبیعت، از جمله اخلاق، مورد توجه علاقه مندان به محیط زیست می باشد و تبیین نظریه اخلاق زیست محیطی از منظر آرا و رویه های قضایی در نظام بین الملل ، از ضروریات حفاظت و بهره برداری از محیط زیست جهانی محسوب می گردد. اخلاق زیست محیطی رایج، بر طیفی از مبانی ارزش ذاتی قرار دارند که انسان محوری و زیست بوم محوری، دوسر آن را تشکیل می دهند. در مقاله حاضر سعی شده است تا دیدگاه های اخلاق زیست محیطی با توجه به دو پرسش اساسی اخلاق درباره «محیط زیست جهانی» و «رویه های قضایی بین المللی» تشریح شوند و نشان داده شود که چرا تبیین اخلاق زیست محیطی مبتنی بر دیدگاه نظام حقوقی بین المللی، دیدگاهی جامع تر برای حفاظت از محیط زیست می باشد.از همین رو، در سال های اخیر فاکتورهای اخلاقی در حقوق بین الملل محیط زیست به عنوان بخشی از نظم عمومی اجتماع بین المللی مورد توجه قرار گرفته است و همچنین به نحو فزاینده و برجسته ای با عملکرد دیوان بین المللی دادگستری ارتباط پیدا کرده است.
۱۱۱۹.

ارائه الگوی برای تربیت شهروند تراز جامعه اسلامی بر اساس رهیافت های از رساله حقوق امام سجاد(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۰ 131 - 154

کلید واژه ها: رساله حقوق امام سجاد (ع) تربیت شهروندی شهروند تراز جامعه اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۵ تعداد دانلود : ۳۹۷
شهروند جامعه اسلامی باید به خوبی با وظایفی که بر عهده اوست آشنا شده و با رعایت آن، در تراز جامعه اسلامی عمل نماید. هدف پژوهش حاضر، تحلیل رساله حقوق امام سجاد (ع) جهت ارائه الگویی برای تربیت شهروند تراز جامعه اسلامی با استفاده از روش تحلیل مفهومی و استنتاج قیاسی است. یافته های حاصل از پژوهش حاکی از آن است که بر اساس رهیافت های رساله حقوق امام سجاد (ع) ، تربیت شهروند تراز جامعه اسلامی در سه حیطه شناختی، عاطفی و رفتاری قابل تبیین است که با کاربست مؤلفه های هر یک از این سه حیطه در نظام تعلیم و تربیت، می توان در جهت نیل به تربیت شهروند تراز جامعه اسلامی برآمد.
۱۱۲۰.

مبانی و آثار تربیت انسان منظم از منظر فلسفه تعلیم و تربیت قرآن بنیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۲ 5 - 24

کلید واژه ها: انسان منظم فلسفه تعلیم و تربیت قرآن بنیان مبانی آثار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۳۰۸
هدف از این نوشتار، تبیین مبانی و آثار تربیت انسان منظم از منظر فلسفه تعلیم و تربیت قرآن بنیان می باشد. از لحاظ رویکرد تحقیق در زمره تحقیقات کیفی و قیاسی و از لحاظ روش، تحلیلی- استنباطی و از لحاظ شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و فیش برداری است. خلاصه یافته های تحقیق چنین است: مبانی فلسفی تربیت انسان منظم شاملِ مبانی عامِ خداشناختی( وجود ناظم و وحدت ناظم)، هستی شناختی(آفرینش منظم و مرحله مند جهان)، دین شناختی(تقدم نزول آیات مکی بر آیات مدنی، نظم درونی آیات، نظم در تشریع، تقدم ایمان بر عمل صالح) و مبنای خاصِ انسان شناختی( آفرینش منظم و مرحله مند انسان، نظم شناسی فطری)؛ آثار تربیت انسان منظم، شاملِ دو دسته آثار نظری( تقدم و تأخر در مراحل تفکر، دور اندیشی) و آثار عملی(برنامه ریزی، احترام به قانون و مقررات، وقت شناسی و غیره) می باشد. واژگان کلیدی: انسان منظم، فلسفه تعلیم و تربیت قرآن بنیان، مبانی، آثار.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان