فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۴۱ تا ۳۶۰ مورد از کل ۱۰٬۹۴۷ مورد.
۳۴۱.

بررسی تحلیلی باورمندی مسلمانان به تبار نبوی و فاطمی مهدی موعود عج تا آغاز غیبت صغری با تأکید بر امامیه

کلید واژه ها: مهدی مهدویت نسب مهدی تبار نبوی مهدی تبار فاطمی مهدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۴ تعداد دانلود : ۳۴۴
باور به مهدی موعودO را می توان یکی از مهم ترین نقاط اشتراک در اکثر گروه های مسلمان دانست. در این میان و در عرصه های متنوع باورداشت های مرتبط با مهدی، موضوع تبار او نیز همواره مورد اهتمام بوده است که یکی از مهم ترین آموزه ها، تبار نبوی و فاطمی او یعنی اتصال نسب مهدی به پیامبر اسلام| و حضرت فاطمه^ است. پرداختن به این موضوع از آن جهت ضروری و پرفایده خواهد بود که به توسعه مباحث تاریخ فکر و بررسی های تحلیلی در باورداشت های مهدوی کمک خواهد کرد؛ چنان که با توجه به اهتمام گروه های مختلف به این مسئله در سده های نخست، در بازخوانی کوشش های مهدوی جریان های اجتماعی سودمند خواهد بود. بنابر آنچه گفته شد این تحقیق از رهگذر بهره گیری از تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از مصادر نخستین تاریخی و حدیثی و غیره و با بهره گیری از روش ها و اصول پذیرفته شده در مطالعات تاریخی و علوم درگیر مانند کلام و حدیث بر آن است که میزان اهتمام مسلمانان، به ویژه امامیان را در مورد نسب نبوی و فاطمی مهدی بازنشانی کند و سیر این باور را با درنظرگرفتن بسترهای اجتماعی تا قبل از غیبت صغری رصد کند. به نظر می رسد اهتمام به نسب نبوی مهدی، انگاره ای پذیرفته شده برای اکثر گروه های موعودگرا است و هر کدام تلاش می کردند تا به نوعی خود را به پیامبر| متصل سازند؛ چنان که نسب فاطمی مهدی و تأکید اهل بیت^ بر این موضوع که احتمالاً در جهت تقابل با فعالیت های کیسانیان بود، کم کم به باوری بنیادین برای تمام گروه های مسلمان بدل شد.
۳۴۲.

بررسی روایات تفویض امرتشریع به اهل بیت (علیهم السلام) و نقد شبهات قفاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ناصر القفاری اصول مذهب شیعه تفویض تشریع اهل بیت تقیید و تخصیص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۲۱۱
بنابر آموزه های اسلام، تشریع ویژه ذات باری تعالی است و پیامبران و جانشینان ایشان عهده دار تبیین همان شریعت الهی بوده اند. برخی همچون ناصر القفاری با فراهم آوردن متونی از احادیث شیعی، واگذاری قانونگذاری به امامان را از اصول مذهب امامیه بر شمرده است. مسئله اصلی پژوهش حاضر، واکاوی عباراتی است که در متون شیعی به عنوان تفویض تشریع قلمداد شده و قفاری به آن ها استناد نموده تا شیعه را کافر قلمداد نماید. با توصیف و تحلیل روایات و با تأکید بر منابع اهل سنت، در دو محور مفهوم شناسی تفویض تشریع و علت واگذاری قانونگذاری به امامان به مسئله فوق پاسخ داده شده است. دستاورد تحقیق حاکی از آن است که مفهوم صحیح تفویض تشریع، واگذاری امر دین به امامان در مرحله چگونگی ابلاغ شریعت است و نه وضع شریعت در مقابل شریعت الهی و علت این تفویض، تعلیم مستقیم خداوند به اهل بیت و برخورداری از علم الهی و مقام ایشان در تقرب به خداست که اهل بیت را هدف غایی خلقت و واسطه فیض قرار داده و اراده ایشان را با اراده خدا مقارن ساخته است؛ ازاین رو قفاری به معنای صحیح تفویض نزد امامیه نپرداخته و تنها به ذکر چند حدیث بسنده نموده و در نقل روایت، بخشی از احادیث مربوطه را نیز تقطیع نموده تا شبهه خود را زیبا جلوه داده و از این طریق به رد عقاید شیعه بپردازد.
۳۴۳.

تحلیل گفتمان جریان های فکری دوره حیرت در توقیعات و بینامتنیت های تاریخی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: غیبت صغری دوره حیرت امام زمان (عج) تحلیل گفتمان توقیعات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۴۶۱
فقدان ظاهری امام پس از شهادت امام حسن عسکری7 سبب پراکندگی و فرقه گرایی گسترده ای میان شیعیان شد که به گفته ای به چهارده و به نقلی به بیست گروه شدند. این چندپارگی و سرگشتگی جامعه شیعی، در تاریخ به دوره حیرت شهرت یافته است که امام غائب برای رهایی شیعیان از حیرانی فزاینده، با صدور توقیعاتی، ضمن گره گشایی از مسائل شرعی و اعتقادی و مشکلات شخصی شیعیان، جریان های فکری نادرست را افشا و شیعیان را به راه درست رهنمون کرد. این نوشتار می کوشد ضمن بازنمایی بافت تاریخی دوره حیرت و با تأکید بر توقیعات به علل واگرایی شیعیان از مخالفان و همگرایی با دوستان پی ببرد که چگونه گفتمان شیعه با استفاده از شگردی روشنگرانه ، با تبری جستن از مخالفان مذهبی، ضمن رسوا کردن مدعیان دروغین توانست در مقابل گفتمان های غالب سنی مقاومت کند و به عنوان گفتمانی پویا درصحنه سیاسی _ مذهبی در اوج ناملایمات، خود را زنده و پویا نگهدارد. این مقاله با استفاده از منابع کتابخانه ای و به کارگیری تمهیدات بلاغی _ بیانی، توقیعات را تفسیر، توصیف و تبیین خواهد کرد.
۳۴۴.

طرح کلی اسلام از منظر آیت الله جوادی آملی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: دین عقاید اخلاق فقه توحید اجتماع س‍ی‍اس‍ت‌ و ح‍ک‍وم‍ت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۱۶۶
ارائه طرح کلی دین از ضروریات فهم نسبتاً جامع از مبانی و اصول و امتدادهای دین در عرصه حیات فردی و اجتماعی انسان محسوب میشود. از منظر آیتالله جوادی آملی، دین مجموعه عقاید و باورها، اخلاق و نظام ارزشی، و احکام و نظام رفتاری میباشد. بر این اساس الهیات توحیدی ایشان در قالب شناخت مبدا و توحید در عرصه نظر و عمل و نیز تربیت موحد، دستهبندی میشود و در مسئله قلمرو دین نیز ایشان قایل به بسط قلمرو دین در عرصههای اجتماعی و سیاسی و تشکیل حکومت با همه ابعاد و حیثیات آن میباشند. نقش مردم در این نظام سیاسی بسیار تعیینکننده و قوامبخش حرکت توحیدی اسلام به سمت اهداف عالیه آن میباشد.
۳۴۵.

بازخوانی اشارات قرآن کریم به جایگاه ایرانیان (سوره مائده)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: امام مهدی (عج) ایران در آخرالزمان قوم سلمان یمن در آخرالزمان سوره مائده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۲۱۹
در آیه 54 سوره مائده خداوند متعال به مؤمنان عصر بعثت چنین هشدار می دهد که اگر به دین خود پشت کنید خداوند در آینده قومی با ویژگی های برجسته را خواهد آورد که دین او را یاری خواهند نمود. در این باره که مقصود از قوم یاد شده در آیه کیست مفسران دیدگاه های مختلفی ارائه کرده اند که طبق برخی از آنها مقصود قوم فارس یا اهل یمن است در این باره روایات متعددی نیز از پیشوایان معصوم وجود دارد که به حسب آنها مقصود اهل فارس و یمن هستند که به یاری امام زمان7 برخواهند خواست. نوشتار پیش رو پس از بررسی آیه مورد نظر به نقل و تحلیل روایاتی که در این باره وجود دارد و نیز به بررسی دیدگاه مفسران در این خصوص می پردازد و این احتمال که آیه ناظر به نسلی از نژاد فارس و اهل یمن است که در آخرالزمان برای حمایت از دین خداوند نقش آفرینی خواهند کرد را تقویت می کند.
۳۴۶.

واکاوی چرایی باورمندی شیعیان امامی به وکلای اربعه در غیبت صغری(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: وکلای اربعه توقیعات مدعیان دروغین غیبت صغری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶ تعداد دانلود : ۱۴۲
با تأملی در دوران غیبت صغری درمی یابیم که شیعیان نسبت به وکلای اربعه، تنها حلقه وصل شیعیان با امام مهدی؟عج؟ در غیبت صغری، وثوق و اطمینان کامل داشتند. سازه های این اطمینان، مبتنی بر نشانه ها و شواهد روشنی بود که با گذشت زمان و فاصله گرفتن از آنها، مخاطب را دچار ابهاماتی کرد. به نظر می رسد شواهد گوناگونی مانند: تأیید و توثیق امامین عسکریین؛ معرفی وکیل بعدی توسط وکیل قبلی؛ صدور توقیعات با همان خط دوران امام حسن عسکری؟ع؟ و آشنایی بزرگان به آنها؛ برخورداری توقیعات از علم غیب و تحقق آنها؛ سلامت رفتاری وکلای اربعه؛ اعتمادسوزی مدعیان دروغین با لغزش در عقاید و اموال؛ نظارت امام بر وکلاء و مقابله با مدعیان و تأیید شدن توقیعات توسط بزرگان، باعث باورمندی شیعیان به وکلای اربعه و تصدیق ارتباط آنها با امام مهدی؟عج؟ شده است.
۳۴۷.

بررسی سندی و دلالی روایات رجعت معصومان با محوریت نفی یا اثبات همزمانی رجعت و ظهور امام زمان (عج الله تعالی فرجه الشریف)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: رجعت ظهور همزمانی امام زمان (عج) سیدالشهداء

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۱۸۹
رجعت، یکی از اعتقادات شیعه است که بر مبانی قرآنی و روایی استوار است. روایات فراوانی در این باره در دست است که بخش قابل توجهی از آنها درباره رجعت رسول الله؟ص؟ و امامان معصوم؟ع؟ است. از این مجموعه، تعدادی از روایات، تنها به اصل رجعت پرداخته و برخی به خصوصیات ریزتری از آن اشاره دارند. یکی از این خصوصیات، نسبت زمانی رجعت با ظهور امام زمان؟عج؟ است. در این مقاله و با بررسی صورت گرفته به روش توصیفی _ تحلیلی، تنها تعداد انگشت شماری از این مجموعه دلالت بر همزمانی این دو پدیده دارند که هیچ یک از سند درستی برخوردار نیستند و حتی برخی از آنها متهم به ساختگی بودن هستند. در میان روایات صحیح السند نیز تنها روایاتی که درباره رجعت سیدالشهداء؟ع؟ است دلالت بر همزمانی ظهور و رجعت آن هم در روزهای پایانی امامت امام زمان؟عج؟ و به منظور خالی نبودن زمین از حجت الهی دارند. بنابراین دلیل معتبر و قابل اعتمادی بر همزمانی رجعت و ظهور به معنای همراهی سایر امامان با امام زمان؟عج؟ در دوران حکمرانی و رهبری ایشان به منظور پیشبرد اهداف قیام در دست نیست.
۳۴۸.

الاهیات اولویت: تحلیل دیدگاه ابوالحسین بصری در مسئله «خدا و جهان»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خدا و جهان فعل الاهی الاهیات اولویت ابوالحسین بصری معتزله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۱۳۳
"الاهیات اولویت" عنوانی است که برای نظامِ الاهیاتی ابوالحسین بصری در بررسی مسئله ی فعل الاهی یا مسئله ی عام تری که امروز با عنوان "خدا و جهان" شهرت یافته است، معرفی شده است. ابتناء الاهیات او بر نظریه ی اولویتِ علّی-معلولی و نه ضرورت بود. او معتقد بود چون جهان، اشیاء و روابط درونِ آن مخلوق خدای مختار است، بنابراین روابطِ طبیعی و به عبارتی جریانِ علّیت در طبیعت، تنها اولویت مند است؛ و لذا دو انگاره ی ضرورت و تقارن انگاری که از جانبِ مشائیان و اشاعره ارائه می شد، ناصحیح خواهد بود. بر اساس الاهیات اولویت خداوند قادر است تا در تقدیم و تأخیر ایجاد جهان، انتخابِ حالت ها و اشیاء ممکن برای وجودیافتگی، تنظیم مجدد یا تغییراتِ جریان های طبیعی آزادانه اقدام کند. همچنین الاهیات اولویت تلاش می کند تا سهم خدا، انسان و طبیعت را در فاعلیت محفوظ نگه دارد. تبیین مواردی چون معجزه، کرامت، استجابت دعا، فسخ عزائم و بسا بداء در الاهیات بصری نشان می دهد که نظم و اختیار انسان و طبیعت بنابر روال طراحی شده از جانب خداوند عمل می کند؛ ولی در عین حال خداوند می تواند بنابر حکمت هایی و از آن جمله آشکارگی قدرت و اختیار خویش در جهان دخالت کند. الاهیات بصری توانست با ارائه ی تحلیل های کلامی از مشیِ فلسفی راهی نوین برای دفاع از مدعیات متکلمان ایجاد کند. همین امر در ادوار پسین مورد استقبالِ ابن ملاحمی، فخر و حمصی رازی، خواجه نصیر طوسی، علامه حلّی و دیگرانی قرار گرفت؛ و اساس نظام های کلامی ایشان را بنیان نهاد. بسیاری از تعاریف و تحلیل های رایج از معنای وجوب و امکان، نحوه ی جریانِ علّیت در عالَم، تبیین امرٌبین الامرین در حل جبر و تفویض، معجزات و نظائر آن و بالاخره حل مسئله ی شر از آثار و پسامدهای الاهیات اولویت بصری است.
۳۴۹.

جعل شده؛ چرا کتاب مقدس توسط اشخاصی که فکر می کنیم، نوشته نشده است

نویسنده:

کلید واژه ها: بررسی آثار بارت دی ارمن عهد جدید مسیحیت جعل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶ تعداد دانلود : ۱۵
از نگاه مسیحیان، یگانه میراث معتبر منسوب به عیسی و شاگردانش، عهد جدید است. از چند دهه پس از عیسی، به دلیل عدم دسترسی به او و همچنین وفات تدریجی حواریونش، مسیحیان توجه ویژه ای به نوشته هایی پیدا کردند که در مورد عیسی سخن می گفتند. بعدها از بین این نوشته ها، 27 کتاب انتخاب شد و عهدجدید را شکل داد. عهدجدید تا به امروز، که چیزی حدود بیست قرن پس از زمان عیسی و شاگردانش می گذرد، اهمیت و اعتبار بسیار زیادی در میان مسیحیان داشته است. مسیحیان این نوشته ها را کلام خدا تلقی می کنند و به شکلی متعبدانه، به دستورهای آن پایبند هستند. در مقابل، برخی محققان نگاه رایج مبنی بر وحیانی بودن هر آنچه در کتاب مقدس آمده را نادرست می دانند و معتقدند قطعاً بخش هایی از کتاب مقدس، توسط انسان ها نگاشته شده و خداوند نیز هیچ نقشی در به وجود آمدن آن ها نداشته است. از جمله این محققان، می توان به محقق و پژوهشگر عهد جدید، بارت ارمن اشاره کرد.
۳۵۰.

راهبرد برهانی امام علی (علیه السلام) در پاسخ گویی به شبهات کلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: حضرت علی(ع) شبهات برهان لمی برهان إنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۵ تعداد دانلود : ۱۴۵
پاسخگویی به شبهات، راهبردهایی دارد که بدون توجه به آن ها، پاسخ ناکافی و چه بسا نادرست است. ائمه نه تنها در تبیین معارف الهی، بلکه در ارائه راهبردها نیز الگو هستند؛ ازاین رو شناخت راهبردهای آنان در مواجهه با شبهات اهمیت و اولویت دارد. در بین معصومان ، حضرت علی مواجهه بیشتری با شبهات داشته اند، ازاین رو، کشف راهبردهای آن حضرت در مواجهه با شبهات، اولویت افزون تری دارد. با تبیین راهبردهای یاد شده، علاوه بر کشف پیشینه شبهات، افق ها و راهبردهای جدیدی برای پاسخگویی هویدا خواهد شد. مسئله پژوهش، کشف راهبردهای روشی حضرت علی (ع) در پاسخگویی به شبهات کلامی و فرضیه تحقیق، امکان دستیابی به راهبردهای یاد شده است. این مقاله با روش توصیفی، تحلیلی با استخراج روایات کلامی امام علی (ع) و تبیین و تحلیلِ صورت و مواد برهانی احادیث تدوین شده است. یافته ها نشان می دهد مهم ترین راهبرد آن حضرت هنگام پاسخگویی به شبهات، راهبرد برهانی است. آن حضرت از حیث صورتِ برهان، در غالب موارد از «برهان إنیّ» و تنها در مواجهه با دانشمندان از «برهان لمّی» استفاده کرده اند. از حیث مواد برهان، در شبهات مربوط به مبدأ شناسی از اولیات و محسوسات، در شبهات راهنماشناسی از تجربیات، در مباحث درون دینی از متواترات و در شبهات فقهی از حدسیات و در شبهات اخلاقی از فطریات استفاده کرده اند.
۳۵۱.

ویژگی های حکومت امام مهدی (عج)

کلید واژه ها: امام مهدی (عج) حکومت عدالت امنیت اقتصاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۶ تعداد دانلود : ۱۸۴
تشکیل حکومت عدالت محور مبتنی بر توحید، هدف مهم همه انبیا و اولیای الهی در طول تاریخ بوده است. طبق روایات تحقق چنین حکومتی وعده الهی بوده و تخلف ناپذیر است؛ چرا که قرآن کریم وعده های الهی را صادق می داند؛ بنابراین تشکیل حکومت عادلانه در دنیا قطعیت دارد، اما تاکنون بشر به آن دست نیافته است. بر اساس روایات بی شمار فقط در حکومت امام مهدی (عج) این وعده قابلیت اجرا پیدا می کند. با توجه به آگاه نبودن مسلمانان از ویژگی های حکومت مهدوی و وجود خرافات در مورد حوادث بعد از ظهور، تحقیق در مورد مؤلفه های این حکومت ضروری است. این نوشتار با هدف آگاهی دادن شخصی و عمومی با استفاده از منابع روایی اصیل به بیان ویژگی های حکومت امام زمان (عج) می پردازد. نتیجه این جستجو سه ویژگی مهم رشد اخلاقی، پیشرفت علمی و رونق اقتصادی در حکومت مهدوی است.
۳۵۲.

بازخوانی اشارات قرآن کریم به جایگاه ایرانیان (سوره جمعه)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: قوم فارس ایرانیان سلمان سوره جمعه آخرالزمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۱۱۹
آیات آغازین سوره جمعه از برانگیخته شدن پیامبر خاتم؟ص؟ در میان امیین سخن می گوید و این که آن حضرت بر آنان آیات قرآن را تلاوت می کند و موجبات تزکیه آنان را فراهم می آورد و به آنها کتاب و حکمت می آموزد و در ادامه به کسان دیگری اشاره شده که در آینده خواهند آمد و از تلاوت ها و تزکیه و تعلیم کتاب و حکمت رسول بهره خواهند برد «و آخرین منهم لما یلحقوا بهم». نوشتار پیش رو درصدد حل این مسئله است که مقصود از آن کسان دیگر کیست. به حسب پاره ای از احادیث آیه مورد نظر ناظر به قوم فارس است و این دیدگاهی است که مفسران شیعه و سنی آن را به عنوان یک احتمال قابل توجه مطرح کرده و بلکه برخی از مفسران آن را بر سایر احتمالات ترجیح داده اند. در نوشتار پیش رو با روش توصیفی تحلیلی ابتدا روایات مربوط به آیات مورد نظر نقل و تحلیل خواهند شد و در ادامه دیدگاه مفسران در این باره مورد کنکاش قرار خواهد گرفت. چنین به نظر می رسد که با توجه به روایاتی که در این باره وجود دارد دیدگاهی که آیه مورد نظر را ناظر به قوم فارس می داند کاملاً موجه و به عنوان یک احتمال قوی قابل دفاع است.
۳۵۳.

بازخوانی اشارات قرآن کریم به جایگاه ایرانیان(سوره محمد)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: قوم فارس ایرانیان سلمان سوره جمعه آخرالزمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۴ تعداد دانلود : ۲۶۸
محور اصلی سوره محمد که نام دیگر آن قتال است، مسئله جهاد و مسائل پیرامونی آن است. در آیات پایانی این سوره خداوند بعد از آن که حال کفار و بیماردلان و سستی آنان در امر قتال و حال مرتدین را بیان می فرماید، روى سخن را به مؤمنین برگردانده از این که مثل آن کفار و منافقین و مرتدین باشند و با مشرکین سازش نموده به سوى آنان متمایل شوند بر حذرشان می دارد و در ادامه آنها را دعوت به جهاد می کند و سپس به حب دنیا به عنوان مانعی در مسیر جهاد توجه می دهد و در نهایت چنین می فرماید که شما برای انفاق در راه خداوند فراخوانده می شوید؛ اما برخی از شما در این باره بخل می ورزند اما بدانید که اگر از فرمان خداوند روی گردان شوید خداوند به جای شما قومی را خواهد آورد که مانند شما نیستند و نسبت به جهاد و انفاق در راه آن سستی نمی کنند. در نوشتار پیش رو تلاش شده است با توجه به قرائن داخلی آیات و نیز روایاتی که در این زمینه وجود دارد به این سوال پاسخ داده شود که مقصود از قومی که در این آیات وعده آمدن شان داده شده است کیست؟ چنین به نظر می رسد که در روایات پیشوایان معصوم با شکل های مختلف از قوم فارس به عنوان مصداق قوم موعود یاد شده است و بسیاری از مفسران شیعه و اهل سنت نیز به قاطعیت و یا به عنوان یک احتمال قابل توجه این دیدگاه را پذیرفته اند.
۳۵۴.

نقش پیشگویی های آخرالزمانی در خشونت گرایی مسیحیت بنیادگرا(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: بنیادگرایی صهیونیزم مسیحی پیشگویی های آخرالزمانی خشونت دینی نص گرایی ظاهرگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۱۴۴
خشونت و افراطی گری در پوشش دین قدمتی به تاریخ ادیان دارد. با این همه تشدید این امر در سده اخیر به چالشی مخاطره آمیز در راه صلح و هم زیستی مسالمت آمیز ادیان تبدیل شده است. در مسیحیت نیز طیف های شاخصی همچون «بنیادگرایان» با داعیه خلوص دینی، به تحلیل و استنباط از کتاب مقدس و به طور خاص پیشگویی های آخرالزمانی آن مبادرت می روزند. این امر در بسیاری موارد بروز گرایشات خشونت بار و تندروی دینی را به دنبال داشته است. تأکید بر تحلیل «نص گرایانه» و نگاهی موعودگرا به پیشگویی های کتاب مقدس درحالی است که غالب مسیحیان اعم از کاتولیک و ارتدوکس و بسیاری از شاخه های پروتستانتیزم این متون را به گونه «روحانی»، «تمثیلی»، «تاریخی» و «گذشته گرایانه» و... معنا و تفسیر می کند. لازمه قبول روش نخست التزام به تمامی لوازم مستقیم و غیرمستقیم این باورها (نظیر تحقق بازگشت گرایی یهودیان به فلسطین، بناء شهر وعده داده شده خدا در روی زمین، نبرد آرماگدون و...) توجیه و تقدس بخشی به خشونت ها و افراط مذهبی در مسیر تحقق آن بوده است. در مقاله فراروی که با روش تحلیلی _ انتقادی نگارش یافته است، سعی بر آن است تا که نشان دهد تفسیر بنیادگرایانه از پیشگویی های آخرالزمانی کتاب مقدس و پایبندی به لوازم تحقق بخش آن زمینه ساز شکل گیری خشونت مذهبی در میان بنیادگرایان و به خصوص طیف شاخص آنان یعنی «صهیونیزم مسیحی» گردیده است.
۳۵۵.

بداء و نشانه های حتمی ظهور(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: نشانه های حتمی محتوم موقوف بداء قضاء قدر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۵ تعداد دانلود : ۲۴۸
یکی از مهم ترین آموزه های مهدویت نشانه های ظهور است که به دو دسته حتمی و غیرحتمی تقسیم می شوند و بحث قابل توجه در آن این است که آیا نشانه های حتمی براساس وعده های قطعی و همچنین اوصاف زمانی و مکانی آنها لزوماً رخ خواهند داد؟ یا ممکن است واقع نشده و به اصطلاح در آنها بداء روی دهد؟ وجود برخی روایت های مخالف مثل روایت قاسم الجعفری چگونه قابل تحلیل است؟ هدف از این تحقیق این است که علیرغم نظر برخی از اندیشمندان و صاحب نظران که براساس روایت جعفری بداء را در نشانه های حتمی هم جایز دانستند، ثابت کند براساس آیات و روایت های معتبر، بداء در این نشانه ها امکان ندارد و روایت های مخالف یا مشکل سندی و یا دلالی دارند و یا معارض با آیات و روایت های معتبر بوده و باید کنار گذاشته شوند، البته در خصوص زمان و مکان وقوع این نشانه ها به گونه ای که علامت بودن شان دچار مشکل نشود، بداء ممکن است. جمع آوری داده ها در این نوشته به صورت کتابخانه ای بوده و تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی حول دو مسئله انجام گردیده است: الف) بررسی بداء در نشانه های حتمی ظهور؛ ب) بررسی بداء در زمان یا مکان این نشانه ها، نتیجه این که بداء در نشانه های حتمی ممکن نبوده و در اوصاف زمانی یا مکانی تحت شرایطی امکان پذیر است.
۳۵۶.

رابطه ولایت الهی وضرورت انسان کامل درحکمت متعالیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ولایت حق تعالی انسان کامل مظهریت اسم جامع ظهورولایت الهی خلیفه الهی حکمت متعالیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۱۳۶
مساله ی این جستار، بررسی رابطه تحقق ولایت مطلق حق تعالی ووجود انسان کامل واعتبارمناصب ولایت درحکمت متعالیه است.پرسش این است که چه ارتباطی بین تحقق ولایت الهی ازسویی ووجود انسان کامل وجعل نبوت وامامت ازدیگرسوی درنظام فلسفی حکمت متعالیه وجود دارد؟ دراین پژوهش، مدعای رابطه ی ضروری بین ولایت مطلق حق تعالی وتحقق انسان کامل به عنوان مظهراسماء الهی واعتبارمناصب ولایت(نبوت وامامت) برای وی، تبیین می شود. طبق سنت الهی ازبدوآفرینش انسان تا ختم نظام عالم درهرعصری، انسان کامل وولی الهی وجود دارد. ضرورت تحقیق،دراهمیت موضوع ولایت است واینکه توحید حقیقی نظری وعملی برای انسان، ازمشکاه ولایت وتولی به ولایت ولی الهی حاصل می شود.وجه تمایزاین تحقیق، درطرح موضوع مسأله محور وتبیین فرضیه ها است. روش پژوهش،توصیفی وتحلیلی ازطریق تحلیل مفهومی وگزاره ای است. مهمترین نتایجی که این تحقیق به آنهادست یافته عبارتنداز:1- ولایت مطلق بالذات به حق تعالی اختصاص دارد و دارای وجوه واقسامی است. 2- انسان کامل، حق مخلوق به ؛یعنی جهان به سبب اوآفریده شده وغایت مطلوب جهان است.3- انسان کامل، مظهراسم جامع وجامع اسماء است.4- انسان کامل، دارای مقامات ومراتبی است. 5- ولایت الهی، مستلزم خلافت انسان کامل است.6- ضرورت نبوت نبی (ع) وامامت امام(ع) ثابت است. 7-ولایت تشریعی الهی، مستلزم تداوم تکلیف وهدایت انسان کامل است.8- تداوم تکلیف الهی، مستلزم استخلاف وظهورمنجی (عج) درآخرالزمان است.
۳۵۷.

امام حسن عسکری(علیه السلام) در مواجهه با چالش های عصر امامت در آستانه غیبت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: امام حسن عسکری (ع) چالش انحراف وکالت امامیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۷ تعداد دانلود : ۱۵۴
جامعه امامیه به روزگار امامت امام حسن عسکری؟ع؟ علیرغم کوتاهی آن نسبت به ایام امامت دیگر امامان با چالش هایی روبه رو بوده است که می توانستند در مسیر هدایت پیروان امام خلل های جدی ایجاد نمایند. لذا آگاهی از چالش ها و چگونگی گذر از آنها شناخت مناسب تری از فعالیت های امام یازدهم به دست می دهد(مسئله و ضرورت). در راستاشناسی این چالش ها ابتدا با رصد میراث حدیثی و داده های منابع کهن در مورد حوادث روزگار امامت یازدهمین پیشوای امامیه توصیف این چالش ها و بستر بروز آن مدنظر بوده است و سپس چگونگی مواجهه امام با این چالش ها بیان گردیده است(روش). مصداق شناسی امام، جریان های انحرافی، دور ماندن شیعیان از دسترسی به امام در راستای کسب معارف دینی و بروز اختلاف و انحراف در سازمان وکالت چالش هایی بوده اند که امام در تلاش بوده است تا با تبیین امر امامت، استدلال بر بطلان اندیشه های جریان های انحرافی، بهره گیری از ظرفیت عالمان امامیه برای نشر معارف اهل بیت؟عهم؟، بهره گیری از ظرفیت بزرگان منطقه در رفع اختلاف و اطلاع رسانی مناسب به شیعیان برای در امان بودن از انحراف و خیانت کارگزاران سازمان وکالت جامعه امامیه را از این بحران ها به سلامت عبور دهد (یافته ها).
۳۵۸.

تحلیل کارکردگرایانه انتظار در تقویت روحیه مقاومت و پرهیز از روحیه شتاب زدگی

نویسنده:

کلید واژه ها: مهدویت انتظار تحلیل کارکردگرایانه روحیه مقاومت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۲۱۲
انتظار به عنوان آموزه ای فراگیری و پردامنه با دو رویکرد فرامذهبی و فرادینی توجیه شده و نقش اساسی و مهمی در ساماندهی زندگی فردی و اجتماعی باورمندان منجی دارد. در این پژوهه در میان کارکردهای مختلف انتظار در امورات فردی و اجتماعی به دو مقوله مقاومت و استعجال با نگرش سلبی و ایجابی پرداخته می شود که در نگرش ایجابی به اثبات نقش انتظار در تقویت روحیه مقاومت و تاب آوری و در نگرش سلبی به نفی روحیه شتاب زدگی و استعجال با شیوه کتابخانه ای همراه با تبیین اطلاعات با روش توصیفی و تحلیلی مبادرت می شود. بی شک مسئله و چالش مهمی که گاه در میان منتظران دیده شده و موجب اختلال در زندگی فردی و اجتماعی آنها می شود، روحیه کم حوصلگی و شتاب زدگی در امر ظهور است که در این نوشتار برای پاسخگویی و برون رفت از این مسئله و برای تقویت روحیه صبر و مقاومت در میان منتظران با بهره گیری از استدلاهای قرآن و روایی همراه با تحلیل های مضمونی به تحقیق و پژوهش دراین باره پرداخته شده است.
۳۵۹.

تبیین معارف توحیدی دعای عرفه امام حسین علیه السلام در مقایسه با شطحیات منصور حلاج

کلید واژه ها: امام حسین (ع) أنا الحق دعای عرفه شطحیات معارف توحیدی منصور حلاج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۱۴
توحید، وجه اشتراک فرقه صوفیه و تمام مذاهب اسلامی ازجمله تشیع است که درباره آن بسیار سخن گفته شده است. این مقاله با بررسی دو متن دعای عرفه و شطحیات توحیدی حلاج به ویژه «أنا الحق» در نظر دارد توحید را در دو اندیشه تشیع و تصوف بررسی کند. منشأ نظریه توحید حلاج، که با عناوین اتحاد و حلول و وحدت وجود، می توان درباره آن سخن گفت، به بی نیازی انسان در برابر خداوند مرتبط است. سالک، در این اندیشه پس از وصول به حقیقت و فنای در ذات و بقای بالله، دیگر نیازمند خدا نیست که بخواهد او را عبادت کند. انحراف توحید به وجه عینیت با ذات هم همین است که انسان به استغنا می رسد؛ اما در مقابل، امام حسین علیه السلام در دعای شریف عرفه، این احساس نیازمندی به معبود را با بهترین عبارات نشان داده است. در واقع، نتیجه توحید به وجه تباین ذاتی با خداوند همین استکه انسان در پی کسب مقامات والای انسانی می رود که همان نیاز انسان به خالق هستی در تمام مراحل زندگی ا ست. این پژوهش، با جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای و با روش توصیفی تحلیلی و نقد نگاه توحیدی حلاج، به این نتیجه رسیده است که راه شناخت خداوند، تفکر در ذات حق نیست؛ بلکه تفکر در آثار فعل خدا یعنی مخلوقات اوست؛ زیرا ثمره تفکر در ذات، فنا و بقای در ذات است و ثمره تفکر در آثار فعل خدا، جدایی از ذات حق است. منابع دینی مانند دعای شریف عرفه نیز به این جدایی و دوئیت خالق و مخلوق با صراحت اشاره کرده است.
۳۶۰.

تحلیل فقه الحدیثی روایت «نکت فی قلبه نکته» در تحلیل چگونگی آگاهی امام از هنگامه ظهور

کلید واژه ها: ناقور نکته مظفر اظهار امر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲ تعداد دانلود : ۱۰۹
حضرت ولیّ عصر، خود، همانند منتظران در انتظار اذن الهی به ظهور و قیام برای برپایی عدل وداد در سراسر جهان است. پیرامون چگونگی آگاهی امام مهدی از زمان ظهور نظرات مختلفی مطرح است. یکی از احتمالات الهام به آن حضرت است. روایت «إذا أراد الله اظهار أمره نکت فی قلبه نکته؛ هنگامی که خداى متعال اراده کند امر او را ظاهر سازد...» چگونگی اطلاع امام از وقت ظهور را عنوان کرده است. گردآوری منابع و نسخ این روایت و اعتبارسنجی و بررسی دلالی آن می تواند خواننده را در فهم بهتر از چگونگی آگاهی موعود نسبت به زمان قیامش آگاه و به دو مرحله ای بودن ظهور و قیام توجه داشته باشد. هرچند با بررسی های فقه الحدیثی روشن می شود که این روایت از جهت اعتبار نیاز به کاوش و بررسی بیشتری دارد؛ اما مهم آن است که محتوای آن منافاتی با عقل و قرآن و سنت قطعی ندارد و می توان برای آن مؤیداتی از فرهنگ روایی شیعه به دست آورد. این نوشتار علاوه بر هدف مزبور، چگونگی تشبیه وقت قیام به زمان وقوع نفخ صور در کلام معصوم و مراحل کار امام مهدی به ترتیب ظهور و قیام را نیز بررسی خواهد کرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان