کلام و ادیان

کلام و ادیان

کلام و ادیان سال 3 پاییز و زمستان 1400 شماره 2 (پیاپی 6)

مقالات

۱.

کلیسا و توحید؛ توجیهات کلیسا در تبیین عدم تناقضات تثلیث و توحید و پاسخ آن ها

نویسنده:

کلید واژه ها: تثلیث مدالیست وحدت وجود تمایز روابطی مونارشیسم تمایز زمان مند اسما و صفات الهی سنخیت عقل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۶
الیستر مگ گراث اندیشمند مسیحی معتقد است، مشکل ترین مساله ای که یک دانشجوی الهیات مسیحی با آن روبرو می شود درک صحیحی از آموزه تثلیث است. آموزه ای که ماورای منطق بشری و فراتر از عقل انگاشته می شود. از همین رو مبشران مسیحی هنگامی که درصدد تبیین دکترین تثلیث بر می آیند، ده ها توجیه و مدل ارایه می کنند تا به گونه ای بتوانند تناقض موجود در تعریف تثلیث را مرتفع سازند. این تحقیق به بررسی انواع مختلف توجیهات مشهوری می پردازد که اندیشمندان و مبشرین تثلیث گرا در توجیه این آموزه تبیین داشتند. بر اساس یافته های این پژوهش چنین نتیجه گیری می شود که هیچ کدام از توجیهات و تبیین های ارایه شده، صحیح و منطبق بر تعریف تثلیث نمی باشد. بسیار دیده می شود مبشرین و شبانان مسیحی در دفاع از آموزه تثلیث، به نوعی به دامن یکی از بدعت های تثلیثی می افتند، یا مثال هایی مدالیستی مطرح می کنند، یا تثلیث را به سه جز تقسیم می کنند، یا در صدد شبیه سازی آموزه تثلیث با وحدت وجود و... می افتند که هیچ کدام از این تلاش ها، تلاش کافی ای به نظر نمی رسد. زیرا با تعریف راست کیشی تثلیث سازگار نیستند.
۲.

بررسی تطبیقی چشم برزخی از دیدگاه عرفا، صوفیه، آیات و روایات معصومین علیهم السلام

کلید واژه ها: آیات و روایات تجسم اعمال چشم بصیرت عالم ملکوت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۶
چشم بصیرت مسئله ای است که نقش برجسته ای در حوزه معرفت عمومی پیدا کرده ودر عرفان و تصوف نیز از مؤلفه های سلوک عرفانی معرفی شده است. آیا چشم بصیرت آن گونه که در عرفان و تصوف حتمی و واقع شدنی بیان شده است، در معارف ثقلین نیز همین جایگاه و ثبوت را دارد؟ تحقیقاتی که در این زمینه آن جام شده است، با دید اثباتی و بدون تحلیل انتقادی صورت گرفته اند. تحقیق حاضر با روش کتابخانه ای به دنبال پرکردن این خلأ صورت گرفته است. در تحقیق پیشِ رو نتیجه گرفته می شود که بین یافته های عرفانی و ادله مثبتین آن با معارف ثقلین در مسئله چشم بصیرت تعارض و تناقض وجود دارد.
۳.

درنگی در «دلیل تقریر» مهم ترین دلیل اثبات حقانیت بهائیت

کلید واژه ها: ادعای رسالت تشریعی تقریر نفوذ بقا معجزه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۷
از ابتدای دوران بعثت انبیا، شیادانی برای رسیدن به مطامع دنیوی، ادعای نبوت و رسالت سرداده، خود را به مردم به عنوان حجت های خداوند معرفی کردند. پر واضح است که انبیای الهی، دارای معجزه و بهره مند از علم بی کران الهی بودند؛ اما مدعیان دروغین رسالت و نبوت به دلیل محروم بودن از این نشانه ها، به تراشیدن دلایل و توجیهات بی پایه روی آوردند. حسینعلی نوری یکی از مدعیان دروغین رسالت است که در کتاب های تاریخی نه معجزه ای از او نقل شده و نه بهره ای از دانش برای او بیان شده است. بر همین اساس یارانش برای هموار ساختن راه او، به ارائه دلایلی سخیف و بی پایه دست زده اند. ابوالفضل گلپایگانی، یکی از پیروان نوری است که در کتاب فرائد، دلیلی به نام «دلیل تقریر» ساخته و به زعم خود توانسته حقانیت نوری را به اثبات رساند. بر اساس فرائد، دلیل تقریر از سه عنصر (ادعای رسالت تشریعی، نفوذ و بقا) تشکیل شده است. در این نوشتار به نقد این دلیل می پردازیم و هفت نقد را بیان خواهیم کرد. نقدهایی مانند عدم جامعیت، عدم حجیت منابع این دلیل، مجعول بودن و وجود ابهام مهم ترین نقدهای دلیل تقریر است.
۴.

فرایند قانونی شدن عهد عتیق در یهودیت و مسیحیت

کلید واژه ها: تورات قانونی عهد عتیق یهودیت مسیحیت کتاب مقدس عبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۷
در طول دوران عهد عتیق یعنی از زمان حضرت موسی تا زمان حضرت عیسی8، در جامعه یهودی کتاب های پرشماری نوشته شده بود. این کتاب ها گاه مشتمل بر گزارش های تاریخی بود، گاهی در بردارنده تعالیم ایمانی و احکام شریعت و در برخی موارد نیز مشتمل بر پیشگویی بود. مشکلی که بعدها گریبان گیر جامعه یهودی و در دوران عهد جدید، گریبان گیر مسیحیان گردید، مسأله انتخاب کتاب های معتبر بود. رهبران یهودی و بعدها رهبران مسیحی می بایست برای تعیین کتاب های مقدس دست به کار می شدند تا جامعه را از سردرگمی در مورد گزارش ها و تعالیم متفاوت این کتاب ها رها سازند. البته این مشکل خود زمینه ساز مشکل دیگری گردید؛ زیرا در انتخاب این کتاب ها، اختلاف نظر فراوانی به وجود آمد. نوشتار حاضر به بررسی این موضوع که تحت عنوان فرایند قانونی شدن عهد عتیق مطرح می شود، می پردازد. در این نوشتار ابتدا به بررسی مراحل تاریخی و فرایند قانونی شدن عهد عتیق در میان یهودیان می پردازیم و سپس مسأله قانونی شدن این مجموعه، در جامعه مسیحی را بررسی می کنیم.
۵.

میرزا علی محمد شیرازی کیست؟

کلید واژه ها: بهائیّت علی محمد شیرازی باب حسینعلی نوری بهاء الله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۷
بهائیت به عنوان یکی از مکاتب موجود در جامعه امروز، تلاش می کند خود را دیانتی مترقی، ریشه دار، اصیل و متکی به حقیقت معرفی کند، اما به رغم این تلاش ها برای مترقی نشان دادن خود، نمی تواند انکار کند که ریشه در آیین دیگری به نام بابیت دارد. میرزا حسینعلی بهاء خود را «من یظهره الله» معرفی می کند و «من یظهره الله» شخصیتی موهوم است که تنها از سوی باب به مریدانش معرفی شده است و حقانیت باب هم بستگی به اثبات دعاوی او دارد. این مقاله می کوشد نشان دهد کلیه دعاوی باب باطل است و او واجد حقیقتی نیست.
۶.

جعل شده؛ چرا کتاب مقدس توسط اشخاصی که فکر می کنیم، نوشته نشده است

نویسنده:

کلید واژه ها: بررسی آثار بارت دی ارمن عهد جدید مسیحیت جعل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۶
از نگاه مسیحیان، یگانه میراث معتبر منسوب به عیسی و شاگردانش، عهد جدید است. از چند دهه پس از عیسی، به دلیل عدم دسترسی به او و همچنین وفات تدریجی حواریونش، مسیحیان توجه ویژه ای به نوشته هایی پیدا کردند که در مورد عیسی سخن می گفتند. بعدها از بین این نوشته ها، 27 کتاب انتخاب شد و عهدجدید را شکل داد. عهدجدید تا به امروز، که چیزی حدود بیست قرن پس از زمان عیسی و شاگردانش می گذرد، اهمیت و اعتبار بسیار زیادی در میان مسیحیان داشته است. مسیحیان این نوشته ها را کلام خدا تلقی می کنند و به شکلی متعبدانه، به دستورهای آن پایبند هستند. در مقابل، برخی محققان نگاه رایج مبنی بر وحیانی بودن هر آنچه در کتاب مقدس آمده را نادرست می دانند و معتقدند قطعاً بخش هایی از کتاب مقدس، توسط انسان ها نگاشته شده و خداوند نیز هیچ نقشی در به وجود آمدن آن ها نداشته است. از جمله این محققان، می توان به محقق و پژوهشگر عهد جدید، بارت ارمن اشاره کرد.
۷.

معرفی بارت دی ارمن و کتاب های او

نویسنده:

کلید واژه ها: معرفی کتاب بارت دی ارمن مسیحیت متن اناجیل متن عهد جدید پطرس پولس مریم مجدلیّه انجیل های اپوکریفایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۹
بارت دی ارمن در سال 1955 در شهر لورنس در ایالت کانزاس آمریکا به دنیا آمد. ارمن از برجسته ترین دانشمندان در عرصه مطالعات عهد جدید، نقد متنی و مسیحیت اولیه محسوب می شود. او در حال حاضر در دانشگاه کارولینای شمالی در چپل هیل استاد مطالعات دینی است. ارمن علاوه بر اینکه در میان خواص از جایگاه ویژه ای برخوردار است، به دلیل سبک نوشتاری روان و همه کس فهم خود، در بین عوام نیز طرفداران بسیار زیادی دارد. مطالعه آثار او به ویژه برای کسانی که در صدد اثبات بروز تحریفات لفظی در کتاب مقدس هستند بسیار سودمند است. در این نوشتار، ضمن معرفی اجمالی بارت ارمن با استفاده از مقاله مربوط به او در دایرهالمعارف ویکی پیدیا و همچنین سایت و وبلاگ شخصی او، عناوین کتاب های منتشر شده او به همراه شرح مختصری از محتویات آن ها ارائه شده است.