درخت حوزه‌های تخصصی

رواج فناوری ها رسانه های جدید اطلاعاتی، ارتباطی و اجتماعی در سال های ابتدایی قرن بیست و یکم تغییرات شگرفی را در هویت یابی های فردی و اجتماعی مخاطبان آن ها و به ویژه جوانان بر جای گذاشته است. گذران ساعت های متمادی در فضای مجازی به عنوان جهان جایگزین و یا اولیه زندگی انسان های این عصر با غوطه ور ساختن آن ها در دنیایی از اطلاعات معتبر و غیر معتبر و مجموعه ای از ابژه ها و کالاهای فرهنگی، تجارب و ذهنیت ها و لذت های ویژه ای را برای آن ها به ارمغان آورده و فرصت های فراوانی برای بروز عاملیت فردی و تقویت ارتباطات اجتماعی مهیا می سازد. مقاله حاضر بر آن است تا بامطالعه مردم نگارانه ویژگی های طرفداران فرهنگ عامه پسند کره ای در ایران در فضای مجازی، به بررسی آثار این هواداری بر هویت نوجوانان و جوانان پرداخته و نشان دهد چگونه صور گوناگون تولیدشده در عرصه موسیقی و درام کره ای در فضای مجازی به تدریج هواداران را به سمت تولید یک هویت جهانی-محلی از خویشتن می کشاند. نتایج پژوهش نشان دهنده کارکردهای متمایزکننده، جبران کننده و نیز تکمیل کننده فراغتی این فرهنگ هواداری در میان نوجوانان ایرانی است که در روندی پیچیده و رو به رشد، هویت های جهان وطن را در میان آن ها تقویت می کنند.

این پژوهش با هدف ارزیابی کارایی شبکه های تلویزیونی رسانه ملی با استفاده از روش سنجش کارایی و رتبه بندی تحلیل پوششی داده ها و تعیین نقاط قابل بهبود کارایی آنها انجام شده است. در این پژوهش به ترتیب از سه روش تحلیلی دلفی، عاملی و پوششی داده ها برای تعیین شاخص های کلان (دروندادی، پردازشی و پیامدی) کارایی شبکه های تلویزیونی و ارزیابی و تحلیل نظام عملکردی شبکه های تلویزیونی استفاده شده است. میزان مقبولیت عوامل ورودی و خروجی یا نهاده و ستانده مؤثر بر کارایی شبکه های تلویزیونی از طریق پنل خبرگی احصا شد و با کمک آزمون های تحلیلی و تبیینی، عوامل اصلی مؤثر بر نظام عملکرد کارایی شبکه ها شناسایی گردید. در مرحله بعد، پس از جمع آوری اطلاعات، بر اساس اطلاعات عملکردی رسانه ملی طی دو سال اخیر و با استفاده از تحلیل داده ها مبتنی بر مقایسه های متوالی و زوجی بین ورودی ها و خروجی ها، شبکه های کارا و نیازمند بهبود شناسایی شدند. بر اساس نتایج به دست آمده، شش شبکه، کارا بودند و سایر شبکه ها به کاهش یا افزایش درصد مشخصی از عوامل نهاده ها و ستانده های کلیدی خود نیاز داشتند.

تولید و محتوای اخبار در اتاق های خبر؛ قلب تپنده رسانه ها، به شدت تحت تأثیر عوامل درون و برون سازمانی است. در این مقاله، عوامل درون سازمانی، با هدف تعیین میزان نقش متغیرهای ساختار، فرهنگ، سرمایه و نیروی انسانی، بر کمیت و کیفیت اخبار تلویزیون در اتاق خبر بررسی شده اند. پژوهش مبتنی بر روش پیمایش و پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری 530 نفر و نمونه آن 112 نفر از کارکنان خبرگزاری صداوسیما را در برمی گیرد. بر اساس یافته ها؛ همه عوامل درون سازمانی، به نحوی در میزان کمیت و کیفیت اخبار نقش دارند؛ اما با توجه به نظر پاسخگویان، متغیر ساختار سازمانی به عنوان مؤثرترین عامل در اتاق خبر، بیشترین نقش را در کمیت و کیفیت اخبار ایفا می کند. نتایج این پژوهش، با تبیین نقش برجسته ابعاد یکپارچگی (67/3)، فنّاوری (55/3)، تعهد (36/3)، تجهیزات (30/3) و حرفه ای بودن (25/3) بر کمیت و کیفت اخبار، ضرورت توجه مدیران رسانه را در توانمندسازی نیروی انسانی و تجهیز اتاق های خبر، به امکانات و فناوری های نوین ارتباطات و اطلاعات، بیش ازپیش آشکار می سازد.

این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی با هدف بررسی تأثیرات تماشای فیلم های خشن بر انگیختگی فیزیولوژیک و احساسات پرخاشگرانه دانشجویان دانشگاه های تهران است. برای این منظور از یک طرح آزمایشی «گروه کنترل تنها با پس آزمون» استفاده شد. از میان دانشگاه های تهران به روش نمونه گیری دردسترس دانشگاه صداوسیما و از بین دانشجویان این دانشگاه به روش نمونه گیری تصادفی ساده 60 دانشجوی 18 تا 25 سال، شامل 30 دختر و 30 پسر انتخاب شدند. این 60 آزمودنی به دو گروه 30 نفره آزمون و کنترل تقسیم شدند. برای گروه آزمون 15 دقیقه از بخش های از چند فیلم خشن و برای گروه کنترل 15 دقیقه از بخش هایی از یک مستند حیات وحش نمایش داده شد. همزمان با تماشا، شش شاخص انگیختگی فیزیولوژیک شامل تعداد ضربان قلب، تغییرات نرخ ضربان قلب، تعریق پوست، تنش عضلانی، تعداد تنفس و درجه حرارت پوست آزمودنی ها اندازه گیری و پس از پایان فیلم به کمک پرسشنامه مقیاس وضعیت خصومت، احساسات پرخاشگرانه ایشان سنجیده شد. مقایسه نتایج گروه آزمون و کنترل نشان داد تماشای فیلم های خشن باعث افزایش معنادار شاخص های تعداد تنفس، تنش عضلانی و تعریق پوست و همچنین افزایش جدی و معنادار احساسات پرخاشگرانه آزمودنی ها شده بود؛ اما شاخص های ضربان قلب، تغییرات نرخ ضربان قلب و درجه حرارت پوست تغییر معناداری را نشان ندادند.

درعصر حاضر که فرایند های جهانی شدن حیات اجتماعی ما را با تغییر و تحولات زیادی مواجه کرده است فضای جغرافیایی کشورها به وسیله اینترنت آنچنان تاثیر پذیرفته که فاصله های دور در میان انسان ها برداشته شده گویی که انسان ها در اقصی نقاط جهان در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. این شبکه جهانی فرصت ها و امکانات زیادی برای حکومت ها و ملت ها فراهم ساخته، اما نگرانی های فزاینده ای نیز در خصوص حفظ ارزش های حیاتی و امنیت ملی بوجود آورده است. در این مجال کوتاه تلاش خواهد شد تا به طور اجمالی شناختی در رابطه با فضای سایبر و حقوق مرتبط با آن برای خوانندگان محترم ارائه شود.

شبکه های اجتماعی اینترنتی ، امروزه با استقبال فراوانی از سوی کاربران مواجه شده اند و بخش قابل توجهی از اوقات فراغت خود را در این شبکه ها سپری می کنند . در عصر جهانی شدن و با ظهور فناوری های نوین ارتباطی ، یک فضای مجازی در کنار فضای واقعی ایجاد شده که این دو تاثیر متقابلی بر یکدیگر دارند. در همین راستا برای سنجش ارتباط میان این دو فضا اعم از زمانی که افراد به اینترنت اختصاص می دهند و سایر تاثیرات فرهنگی عضویت و حضور در شبکه های اجتماعی، از روش پیمایش اینترنتی و ارسال پرسشنامه به صورت آنلاین برای کاربران فعال فیس بوک استفاده شده است. افراد با اهداف متنوعی عضو این شبکه ها می شوند که مهمترین آن را سرگرمی دانسته اند . میان عضویت در شبکه های اجتماعی اینترنتی و نحوه اختصاص وقت به سایر فعالیت های اجتماعی ارتباط وجود داشته و بیشتر پاسخ دهندگان اذعان کرده اند که به دلیل استفاده بیش از حد از اینترنت برای فعالیت در شبکه های اجتماعی اینترنتی مورد اعتراض سایر اعضای خانواده واقع شده اند . همچنین میان عضویت در شبکه های اجتماعی اینترنتی با مقوله هایی نظیر نحوه ارتباط با جنس مخالف و شیوه محاورات اعضا در محیط بیرونی ارتباط وجود دارد. بنابراین می توان گفت میان عضویت در شبکه های اجتماعی اینترنتی و روابط اجتماعی ارتباط وجود دارد.

جامعه شناسی، از هنگام ظهورش در اواخر سده نوزدهم تا کنون، در معرض دگرگونی های مهمی در دیدگاه ها شده است . بسیاری از این انقلاب های مفهومی ، فرضیه های رشته علمی خود را با زیر سئوال بردن کل ایده «امر اجتماعی» به چالش کشیده اند (بودریارد 1983) در حالی که تاریخ همه رشته های آکادمیک را می توان برحسب تغییرات ناگهانی در الگو یا پارادایم ، به رشته تحریر در آورد (کوهن 1970) . به نظر می رسد جامعه شناسی بیش از اغلب موضوعات دیگر مستعد این تغییرات گیج کننده در زمینه فکری بوده است . می توان این بی ثباتی را به سبکی منفی ، دال بر عدم بلوغ جامعه شناسی به مثابه علمی اجتماعی در نظر گرفت. (کارل لویت ) چنانچه جامعه شناسی به عنوان یک ارزش باشد ، قطعا قادر خواهد بود تا مشکلات اجتماعی ما را حل و فصل کند . در این صورت باید جامعه شناسی به ما این امکان را بدهد تا جامعه بهتری برای خود و نسل آینده طراحی کنیم. کارل مارکس تصور می کرد که وی می تواند یک جامعه بی طبقه ای بسازد و سایر اتوپیائی ها نیز خصوصا جوامع خاص مورد نظرشان را پیشنهاد داده اند . آنچه که کن منزی ارائه کرده، این است که جامعه ای را طراحی کنیم که نهایتا هرکس بتواند بر اساس ارزش های مهم و اصولی خود آن را بسازد و دائمی نیز باشد . بر اساس دانش های تئوری یک جامعه پویا ، کن منزی ، کتابی تحت عنوان «مردم جامعه را می سازند» نوشته است . بر مبنای نتایج حاصل از «تفکر تجربی»، این کتاب از بطن طراحی یک جامعه ای که بر مبنای ارزش های لیبرال دموکراسی بنا شده است، خارج شده است . نتایج حاصل ، یک جامعه ایده ال نیست ، چرا که خلق یک جامعه فعال و پویا طلب می کند تا در مسر برقراری توازن ، از کمال آن بکاهد .یکی از مهم ترین ارزش ها این است که آزادی در انتخاب وجود داشته باشد . برخی از مردم شیطان را بر می گزینند و یا مسیر اشتباهی را طی می کنند . چرا که چارچوب های سیاسی و قانونی جوامع ، برخی از رفتارها را اشاعه و برخی از آن ها را منع می کند در این مقاله با بررسی دیدگاه های اندیشمندان اجتماعی مانند مارکس، ماکس وبر و دورکیم، سعی می شود تا تاثیر نقطه نظرهای آنان در تکوین یک جامعه بهتر، ارزیابی شود، هرچند که به عنوان یک قاعده کلی ، می توان گفت مارکیسیم و جامعه شناسی معمولا مخالف یکدیگر بوده اند ، چرا که آن ها تا حدودی به خاطر مخاطبان روشنفکر مشابهی که داشته اند ، با هم رقابت داشتند . این رویکردها ، نظم و آراستگی درونی جوامع را فاش می سازند، در واقع هیچ یک از این رویدادها و نقطه نظرها ی جامعه شناسان، به طور دقیق غلط و یا صحیح نیستند ، بلکه می توان گفت که جوامع به قدر ی پیچیده اند که ما درک خود را از کاربرد این دیدگاه ها کسب می کنیم ، زیرا ما در درون صندوقچه ای از ضدو نقیض ها گرفتار شده ایم. آیا جامعه شناسی می تواند در طراحی یک جامعه بهتر ما را کمک کند؟

خانواده، یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی است که در فیلم های سینمایی نیز نمود تصویری دارد. هدف مقاله حاضر این است که چگونگی بازنمایی خانواده در سینمای بعد از انقلاب اسلامی را بر اساس عناصر روایی تحلیل کند و ارتباط آن را با گفتمان های سیاسی- اجتماعی دهه ها ی 1360، 1370 و 1380 تفسیر نماید. برای نیل به هدف فوق، نظریه ی گفتمان لاکلائو و موف و نظریة کنش متقابل به عنوان چارچوب مفهومی برای شناسایی ابعاد گفتمانی مورد استفاده قرار گرفته و مفاهیمی از تحلیل روایت به عنوان چارچوب روشی اقتباس شده است. حجم نمونه شامل 24 فیلم ساخته شده بعد از انقلاب اسلامی است که به شیوة «نمونه گیری موارد حاد» گزینش و نتایج بعد از تضمین اعتبار، گزارش نویسی شده اند. نتایج در سطح گفتمان نشان می دهند که گفتمان فیلم ها با گفتمان سیاسی- اجتماعی در هر دهه هم پوشانی دارند. بدین معنا که ساختار پی رنگ در روایت فیلم ها به گونه ای سامان یافته اند که ابعاد گفتمانی هر دهه را در بازنمود انسجام، دوام و واپاشی خانواده در نظر گرفته اند. در سطح بازنمایی داستان نیز، با حرکت از دهة 1360 به دهة 1370 و سپس دهة 1380 از میزان کنش های پرخاشگرایانه میان اعضای خانواده کاسته شده و کنش های فاقد محبت جای آن را گرفته است و به سمت اواخر دهه ی 1380 کنش های جدلی و همراه با سوءظن بین زن و مرد در خانواده نمود یافته است.

جزم اندیشی و به تبع آن جزم گرایی به مخدوش شدن تعاملات انسانی و ایجاد تضادها و کشمکش های بین فردی در سطوح مختلف اجتماعی، از خانواده گرفته تا گروه ها و احزاب مختلف و در سطح کلان، حتی بین دو جامعه منجر می شود. در این مقاله پس از توصیف و تبیین مفهومِ جزم گرایی و زیبایی شناسی، به واکاوی مبانی مورد اعتقاد جزم اندیش ها و سپس به استنتاج اصول و روش های تربیت اجتماعی برخاسته از این نوع مبانی پرداخته شده است. همچنین مبانی زیبایی شناسانه بر اساس آرای اندیشمندان مختلف و اصول و روش های تربیت اجتماعی که از این مبانی زیبایی شناسانه قابل استنباط است، ارائه شده است. در نهایت به هدف نهایی این مقاله، یعنی ارائة اصولِ تربیت اجتماعی زیبایی شناسانه بر گرفته از پاردایم های تربیت اجتماعی زیبایی شناسانه و به کارگیری آن از طریق نظام تربیتی برای اصلاح و یا تعدیل اثرات سوء تربیت اجتماعی جزم گرایانه پرداخته شده است.

جنگ ها در طول تاریخ، پیامدهای خواسته و ناخواسته بسیاری را به همراه داشته اند، که تاثیر زیادی بر وضعیت حال و آینده جامعه جنگ زده و محیط های پیرامونی خود به جا گذاشته است؛ که از جمله آنها می توان به؛ آوارگی، مهاجرت و پناهندگی انبوه جمعیت، گسترش و شیوع فرهنگ خشونت و افراطی گری، انهدام آثار فرهنگ و تمدنی، تهدید جدی بنیان خانواده، کاهش انسجام اجتماعی و تنزل هویت جمعی با افزایش تفاوت های قومی و مذهبی و ناهنجاری های فرهنگی و اجتماعی و هویت های برساخته مجعول ... اشاره کرد. یورش به سرزمین عراق و اشغال این کشور هم از این قاعده مستثنی نبوده و آثار و تبعات فرهنگی و اجتماعی بسیاری را به همراه داشته است که جامعه عراقی را در معرض از هم گسیختگی وآسیب های فرهنگی اجتماعی فراوان قرار داده است. همه اینها حاصل خشونت، ناامنی و ناپایداری ناشی جنگ و اشغال این کشور است. این درحالی است که اخبار منتشره دربارة پیامدهای فرهنگی اشغال عراق، اغلب به انهدام و غارت آثار باستانی این کشور معطوف بوده وکمتر به دیگر ابعاد اشغال پرداخته شده است. در این مقاله تلاش شده، ضمن طرح برخی از پیامدهای فرهنگی و باتوجه به مقوله هویت و پیامدهای ایجابی بر فرهنگ عراق در قانون جدید این کشور، ارزیابی مناسبی از پیامدهای فرهنگی ناشی از اشغال این کشور ارائه شود و به این سؤال که پیامدهای فرهنگی ناشی از اشغال عراق چه بوده است؟ پاسخ داده شود. روش تحقیق آن توصیفی- تحلیلی است، که از دیدگاه اندیشمندان حوزه امنیت فرهنگی با رویکرد سازه انگارانه بهره خواهیم برد.

مهارت های ارتباطی از ابزارهای مهم شغل خبرنگاری است که تأثیر مثبت آن در مدیریت ارتباطات اجتماعی بر کسی پوشیده نیست. بر اساس مطالعات صورت گرفته، استرس شغلی نیز به عنوان یکی از معضل های محیط کار خبرنگاران، ضمن تهدید سلامتی افراد، منجر به کاهش بازدهی عملکرد آنان می شود. بنابراین، بررسی این موضوع که سطح مهارت های ارتباطی خبرنگاران، چه رابطه ای با استرس شغلی آنان دارد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است که پژوهش حاضر به آن پرداخته است؛ جامعه آماری پژوهش را خبرنگاران باشگاه خبرنگاران شهر تهران، تشکیل داد ه اند که به روش پیمایشی و به طور تمام شماری مورد مطالعه قرار گرفته اند. گردآوری اطلاعات به کمک پرسشنامه مهارت های ارتباطی کوئین دام و پرسشنامه استرس شغلی اچ اس ای، انجام شده و یافته ها نشان داده است که ضمن بالاتر بودن میانگین مجموع نمره های استرس شغلی خبرنگاران از حد متوسط و پس از آن مهارت های ارتباطی، بین دو متغیر رابطه ای از نوع همبستگی منفی وجود دارد. در نتیجه، هر چه سطح کلی مهارت های ارتباطی خبرنگاران بیشتر باشد، استرس شغلی کمتری را تجربه می کنند و برعکس. مهارت های ارتباطی، باشگاه خبرنگاران، ارتباطات، رسانه، استرس شغلی

اسلام مجموعه ای از قوانین، مقررات، ارزش ها و هنجارهاست که به صورت آیینی و نمادین بر نگرش و رفتار مصرفی مسلمانان تأثیر می گذارد. ازاین رو، میزان دینداری مسلمانان می تواند ارزیابی آنان را از آگهی های بازرگانی که حامل نمادی اسلامی است تعدیل کند. برای آزمون این تأثیر تعدیل کننده مثبت، پژوهشی آزمایشگاهی انجام شد تا تأثیر دینداری را بر نگرش مصرف کنندگان مالزیایی مسلمان به آگهی های بازرگانی را بررسی کند که در آن زنان باحجاب کالا تبلیغ می کنند. 120 دانشجوی زن مسلمان دانشگاه دولتی یو پی ام مالزی درچهار گروه در این پژوهش آزمایشگاهی شرکت کردند. آزمودنی ها در هر گروه، چهار آگهی بازرگانی را که یکی از آن ها بوسیله یک زن باحجاب و سه آگهی دیگر با استفاده از زنان بی حجاب تولید شده است تماشا کردند. سپس دیدگاه آزمودنی ها نسبت به هریک از این آگهی ها با استفاده از پرسشنامه سنجیده و پاسخ ها با استفاده از آزمون تحلیل چند متغیره کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد استفاده از زن باحجاب در تبلیغ کالا به گونة موثری بر ارزیابی آزمودنی ها از آگهی بازرگانی، نام تجاری کالای تبلیغ شده و قصد خرید اثر گذاشته است و میزان دینداری آزمودنی ها نیز نقش تعدیل کننده مثبتی در این فرایند داشته است. افزون بر این، یافته ها نشان داد که این تأثیر با نوع کالای تبلیغ شده ارتباطی ندارد.

امروزه با توسعه و تنوع شیوه های اطلاع رسانی در اخبار تلویزیونی، استفاده از نرم خبرها، چینش گفتمانی، ایدئولوژی های مستتر و چارچوب بندی نوظهور در خبر اهمیت فراوان تری یافته است. یک رویداد واحد می تواند به چندین شکل رمزگذاری و از تلویزیون پخش شود و همواره این امکان وجود دارد که مخاطبان به اشکال مختلفی پیام ها را رمزگشایی کنند. مسئلة محوری این مقاله حول این موضوع قرار دارد که اگرچه متون خبری را دست اندرکاران رسانه ای تولید می کنند، اما آنچه مهم تلقی می شود این است که فهم و درک مخاطبان از آنها چگونه است؟ چطور آن را می فهمند و دست به رمزگشایی می زنند؟ پژوهش حاضر بر اساس چارچوب نظری استوارت هال و نظریة لاکلائو و موفه تدوین شده و برای آزمون ایدة مورد نظر از روش پژوهش ترکیبی استفاده شده است. برای شناخت چگونگی مواجهة مخاطبان با برنامة خبری 20:30 از مصاحبة عمیق و برای سنجش نگرش سیاسی آنان از پرسش نامة محقق ساخته استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که مخاطبانی که دسترسی فراخ تری به گفتمان های متفاوت دارند، رمزگشایی متفاوتی از برنامة خبری 20:30 می کنند. آنان بر اساس نوع نگرش سیاسی متمایل به محافظه کاری و لیبرال و همچنین متغیرهایی نظیر سرمایة فرهنگی، موقعیت ساختاری و موقعیت سوژه ای که در آن قرار می گیرند، دست به رمزگشایی متفاوتی می زنند.