درخت حوزه‌های تخصصی

جامعه از سه زیرنظام سیاست، فرهنگ و اقتصاد تشکیل شده است. اگر جامعه را به انسانی تشبیه کنیم، سیاست اراده جامعه، فرهنگ فکر و اقتصاد اعضا و جوارح آن است. اراده با فکر، خواستِ خویش را پیش می برد و فکر برای اجرای منویات خود امکانات مادی را به کارمی گیرد. از این رو، فکر به عنوان واسطی میان اراده و عمل، از اهمیت بسیاری برخوردار است. در جامعه نیز فرهنگ همین نقش را بر عهده دارد. سیاست از طریق فرهنگ عمل می کند و فرهنگ برای عمل، از امکانات مادی و اقتصادی بهره می گیرد؛ به عبارت دیگر، فرهنگ به مثابه رسانه ای میان اراده و عمل جمعی عمل می کند . امروز، دو نظام فکری در جهان در مقابل هم صف آرایی کرده اند: فرهنگ دینی و فرهنگ سکولار. برای دریافت کمّ و کیف این منازعه، لازم است به مطالعه فرهنگ و بررسی تطبیقی فرهنگ اسلامی و فرهنگ سکولار بپردازیم. شناخت مفهوم فرهنگ و چیستی و چگونگی آن، از ملزومات اولیه برای هر نوع تفکر و موضع گیری و برنامه ریزی در این موضوع است. در این مقاله می کوشیم تا ضمن پرداختن به چیستی و چگونگی فرهنگ، در یک نگاه مقایسه ای، نقطه های رقابت فرهنگ اسلامی و فرهنگ سکولار را معین کنیم. در این راه با اتخاذ مبانی تازه معرفت شناختی و هستی شناختی، و روش تحقیق الگویی با این پیش فرض قرآنی که انسان دارای سه ابزار شناخت است و اینکه در واقعیت اگر موضوعی شناسایی شود، هر سه وسیله شناخت به کار گفته می شود، به این نتیجه رسیده ایم که فرهنگ به عنوان یک واقعیت اجتماعی دارای سه لایه و سه بُعد از جنس حس، عقل و قلب است. به این ترتیب، برای دریافت عوامل شکل دهنده فرهنگ، با ترسیم جدولی سه بعدی، به شناسایی خانه های جدول پرداخته ایم و پس از تعیین این عوامل، به شناسایی هریک از مصادیق آن در نظام اسلامی و نظام سکولار در سه بخش فرهنگِ سیاسی، فرهنگِ فرهنگی و فرهنگِ اقتصادی مبادرت ورزیده ایم. به این ترتیب، شناخت 36 خانه متناظر فرهنگی در این دو مکتبی که امروز در مقابل هم صف آرایی کرده اند، زمینه را برای برنامه ریزی فرهنگی توسط اندیشمندان این رشته فراهم ساخته است.

رسانه ها تولیدات خود را براساس الگوهای هنجاری تعریف شده ای که در تشکیلات سازمان ها بروز و ظهور دارد، تولید می کنند. این الگوها در طول زمان تبدیل به کلیشه های قدرتمندی می شوند که خلاصی از آن ها چندان میسر نیست. از این رو یافتن الگویی متفاوت برای ارائه محتوای متفاوت همواره یکی از دغدغه های مهم سازمان های رسانه ای می باشد. این مهم فقط بر نوع محتوا تأثیر ندارد بلکه بر ابعاد مختلف سازمان رسانه اعم از چگونگی فرایند تولید و نحوه چینش ساختار سازمانی و الگوی نیروی انسانی نیز تأثیرگذار است. بر این اساس در این مقاله سعی شده با روش توصیفی تحلیلی و استفاده از مقوله بندی، ضمن معرفی الگوهای فعلی و رایج دسته بندی تولید محتوا، بر اساس تجربه حدود بیست ساله مدیریت در بخش های صف و ستاد در رسانه ملی الگوی هنجاری متفاوتی برای تولید محتوای رسانه ها ارائه شود. هرچند این الگوها از جهت مقوله بندی متفاوت است اما با تساهل می تواند در مقوله های کلی محتوا مانند اجتماعی یا سیاسی و نظایر آن نیز قرار گیرد. مبنای این الگوی هنجاری مقوله بندی محتوا براساس امور زندگی روزانه مردم و رویدادهای پیرامون آن است که قابلیت استفاده در تولید محتوا برای انواع رسانه ها را دارد. رسانه ها تولیدات خود را براساس الگوهای هنجاری تعریف شده ای که در تشکیلات سازمان ها بروز و ظهور دارد، تولید می کنند. این الگوها در طول زمان تبدیل به کلیشه های قدرتمندی می شوند که خلاصی از آن ها چندان میسر نیست. از این جهت یافتن الگویی متفاوت برای ارائه محتوای متفاوت همواره یکی از دغدغه های مهم سازمان های رسانه ای می باشد. این مهم فقط بر نوع محتوا تأثیر ندارد بلکه بر ابعاد مختلف سازمان رسانه اعم از چگونگی فرایند تولید و نحوه چینش ساختار سازمانی و الگوی نیروی انسانی نیز تأثیرگذار است. بر این اساس در این مقاله سعی شده با روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از مقوله بندی، ضمن معرفی الگوهای فعلی و رایج دسته بندی تولید محتوا، بر اساس تجربه حدود بیست ساله مدیریت در بخش های صف و ستاد در رسانه ملی الگوی هنجاری متفاوتی برای تولید محتوای رسانه ها ارائه شود. هرچند این الگوها از جهت مقوله بندی متفاوت است اما با تساهل می تواند در مقوله های کلی محتوا مانند اجتماعی یا سیاسی و نظایر آن نیز قرارگیرد. مبنای این الگوی هنجاری مقوله بندی محتوا براساس امور زندگی روزانه مردم و رویدادهای پیرامون آن است که قابلیت استفاده در تولید محتوا برای انواع رسانه ها را دارد.

با وارد شدن جریان نوین اطلاعاتی به عرصه دیپلماسی و رشد استفاده از ابزارها و فناوری های نوین ارتباطی ، شیوه ای جدید از دیپلماسی ، موسوم به دیپلماسی رسانه ای ظهور یافته است. بدون ابزار رسانه ای و ارتباطی مؤثر برای اقناو افکار عمومی ، هی کشوری نمی تواند در صح نه بین المللی ، منافع و اهداف ملّی اش را دنبال کند. در این زمینه، رسانه ملّی به عنوان رسانه رسمی نظام سیاسی ایران دارای جایگاه خاص و مسئولیتی ویژه ای است. بر این اساس، مقاله حاضر که پژوهشی توصیفی تحلیلی است و از روش تحلیل ثانویه بهره می برد، با تعاریف دیپلماسی ، دیپلماسی عمومی، دیپلماسی رسانه ای و معرفی و ذکر مصادیقی از شبکه های برون مرزی صداوسیما همیون العالم و پرس تی وی، به نقش و اثرگذاری این شبکه ها در دیپلماسی رسانه ای می پردازد. بر اساس یافته های پژوهش، رسانه ملّی و به طور خاص، شبکه های برون مرزی در موضوعات حساس بین المللی و داخلی همیون انژری هسته ای ، بحران گروگا ن گیری ملوانان انگلیسی و

هدف این مقاله ارائه الگویی برای اجرای مشاهده مشارکتی در گروه های تلگرامی و به دست دادن شناختی از این گروه ها است. تلگرام، در حال حاضر محبوب ترین برنامه پیام رسان فوری تلفن همراه در ایران است، بااین وجود تحقیقات زیادی درباره این برنامه و کاربری در آن اجرا نشده است. در این تحقیق می کوشم با ارائه الگوی مناسب، زمینه را برای اجرای تحقیقات بعدی فراهم کرده و ویژگی های این گروه ها را با نوع فعالیت کاربران ایرانی مورد مشاهده قرار دهم. برای اجرای این کار از شیوه ارائه شده توسط ماک و همکاران برای مشاهده مشارکتی استفاده کرده و آن را برای استفاده در گروه های تلگرامی تغییر دادم. یافته های تحقیق به ارائه جدول راهنمای مشاهده مشارکتی و همچنین تشخیص ویژگی های گروه های تلگرامی انجامید. شاخص های اصلی این جدول عبارتند از ظواهر، پیام ها و گفت وگوها، نقش اعضا، فضای شخصی و ترافیک گروه. در قسمت یافته ها، مشخصات مربوط به هر یک از این شاخص ها که در گروه های مورد مشاهده وجود داشت ارائه شده است.

"گسترش پوشش شبکه‎های تلویزیونی ماهواره‎ای در سراسر دنیا و محدودیت‎هایی که در دریافت امواج ارسالی این شبکه‎ها در برخی کشورها از جمله کشور ما وجود دارد، هواداران و مخالفان دریافت امواج ماهواره‎ای را به طرح استدلال‎ها و ارائه احتجاجاتی وا داشته است. یکی از مهم‎ترین استدلال‎های طرفداران دریافت آزاد امواج ماهواره‎ای این است که برنامه‎های پخش شده توسط این کانال‎ها لزوماً مضر و دارای اثرات مخرب فرهنگی نیستند. این گروه بر این باورند که بسیاری از برنامه‎های این شبکه‎ها ماهیت علمی و یا جنبه اطلاع‌ر‎سانی دارند و از این حیث، منع استفاده از ماهواره به دلیل ممانعت از استفاده مخاطبان از این گونه برنامه‎ها نامطلوب است. آنچه در پیش روست، گزارشی از پژوهش جمعی از پژوهشگران سازمان صدا و سیما است که به سفارش این فصلنامه و با هدف بازشناسی ترکیب برنامه‎های پخش شده از 15 شبکه تلویزیونی ماهواره‎ای 6 کشور اروپایی آلمان، انگلستان، بلژیک، سوئیس، فرانسه و هلند انجام شده است. سؤال اصلی این پژوهش آن است که برنامه‎های علمی ـ آموزشی و اطلاع‎رسانی چه سهمی از کل برنامه‎های پخش شده از طریق این شبکه‎ها را به خود اختصاص می‎دهند. نتایج این پژوهش که در قالب جداول آماری ارائه شده‎ است نشان می‎دهد حجم اصلی برنامه‎های عموم این شبکه‎ها به فیلم، سریال و انواع شوهای موسیقی اختصاص دارد و تنها بخش اندکی از این برنامه‎ها را می‎توان واجد ماهیت علمی، آموزشی و اطلاع‎رسانی دانست. "