درخت حوزه‌های تخصصی

روزنامه نگاری زرد از ابتدای شکل گیری این مفهوم تا به امروز دلالت های متفاوتی به خود گرفته است. هر چند در ابتدا به علت نوع محتوای آن و مسائلی که مطرح می کرد دلالتی اقتصادی داشت، اما بعدها به حوزه سیاست نیز کشانده شد و متفکران نظریه انتقادی معتقد بودند که مطالبی که این روزنامه ها تولید می کنند، عمدتا باعث تحمق توده های مردم شده و آنها را از مسائل مهم سیاسی منحرف می کند. بعدها و در دهه های ۹۰ میلادی دلالت آن به سمت موضوعات اخلاقی پیش رفت و بیشتر از منظر اخلاقی به نقد آنها پرداختند. اما تنها در پایان قرن بیستم بود که مطالعات فرهنگی نگاه متفاوتی به این سبک از روزنامه نگاری ارائه کرد. از این منظر نشریات زرد گاها می تواند به شکل بسیار تأثیرگذاری با زندگی روزمره افراد پیوند خورده و حوزه هایی که نشریات وزین نمی توانند به آن بپردازند را با زبانی مردمی تر با آنها در میان گذاشته و مطرح می کند. بر همین اساس من در این مقاله سعی شده است با بررسی نشریه خانواده سبز به نقد دیدگاه های انتقادی از نشریات زرد پرداخته و از منظر مطالعات فرهنگی به آن پرداخته شود. همچنین سعی نموده با بررسی وضعیت شبکه های اجتماعی مجازی، پیوند نزدیکی بین روزنامه نگاری زرد و شبکه های اجتماعی مجازی برقرار ساخته و نشان دهد که چگونه نفس برقراری ارتباط بر نوع محتوای اشتراکی در این شبکه ها پیشی گرفته است.

محمدحسن خان اعتماد السلطنه (۱۲۵۹- ۱۳۱۳) یکی از متفکرین، سیاست مداران و مورخین عهد ناصری است. زندگی و شخصیت او به چند جهت و به ویژه جنبه روزنامه نگار بودن، او را در میان اندیشه گران قاجاری ممتاز کرده است. او یکی از پرکارترین مورخ و روزنامه نگارِ تمام دوران تاریخ ایران به شمار می رود. همچنین وی نخستین روزنامه نگار ایرانی است که بر یک زبان خارجی کاملاً تسلط داشته است. در عصر قاجار، نثر مبتنی بر ساده نویسی، درازگویی ها و مسجع نویسی ها و انواع صنایع زیبا و نازیبای بدیعی در نثر آمیختن و اندک معنیی را با بسیار بافتن کلمات و مفصل نویسی، پر جلوه دادن جایگاهی نداشت و ادبیات تنها برای قشر خاصی از جامعه به نام امیر و وزیر و چون اینان نوشته نمی شد، بلکه همه آحاد جامعه را در بر می گرفت. اعتمادالسلطنه در سال های آخر زندگی خویش، به ثبت وقایع روزمره زندگی خود و درباریان قاجار پرداخت و بدین ترتیب کتاب روزنامه خاطرات پدید آمد که از مهم ترین منابع تاریخ ایران در اواسط دوره ی قاجار است. کتاب مفصل ِ روزنامه خاطرات اعتماد السلطنه، مجموعه یادداشت های روزانه اعتمادالسلطنه و مشتمل بر حوادث ۱۵ ساله آخر زندگى از نظر محتوی و مضمون، در برگیرنده یک فصل از تاریخ پر فراز و نشیب ایران در دوره قاجاریه است. حس نوستالوژی و افسوس به گذشته پرشکوه در جای جای کتاب به چشم می خورد. نویسنده به دنبال بررسی علل و عواملی است که باعث این عقب گرد تاریخی گردیده است.

هدف از انجام این پژوهش شناسایی وضعیت رضایت شغلی روزنامه نگاران در روزنامه های سراسری (بررسی مقایسه ای بین ۵ روزنامه دولتی و ۵ روزنامه غیر دولتی) است. این پژوهش با روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه توزیع شده بین روزنامه نگاران ۱۰ روزنامه در تهران که در تابستان ۱۳۹۶ مشغول به کار بودند انجام شد. با توجه به اینکه تعداد افراد مشغول در تحریریه ها متفاوت بود با نمونه گیری هدفمند حدود ۱۵۰ پرسشنامه پیش بینی شده بود ولی به دلیل مشکلات موجود و عدم بازگشت پرسشنامه ها تنها ۱۰۰پرسشنامه به صورت کامل تکمیل شده بود. همچنین برای تحلیل داده ها از نرم افزار تحلیل آماری spss برای انجام آزمون استفاده شده است. آزمون های استفاده شده شامل همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس یکطرفه بود. در این پژوهش از نظریه های مربوط به رضایت شغلی انجام گرفته و چارچوب این تحقیق بر اساس نظریه دوعاملی (انگیزشی-بهداشتی) هرزبرگ است. در این پژوهش ۹ فرضیه مورد آزمون قرار گرفته و نتایج زیر حاصل شد. بین امنیت شغلی، خدمات رفاهی، خط مشی روزنامه، بازنشستگی، سطح درآمد و رابطه کاری با رضایت شغلی رابطه وجود دارد، همچنین بین تحصیلات و رضایت شغلی رابطه معناداری پیدا نشد و بین رضایت روزنامه های دولتی و غیردولتی تفاوتی یافت نشد. نتیجه گیری که می توان از این پژوهش کرد این است که ایجاد محیط کاری ایده آل با درآمد خوب با خط فکری مناسب تأثیرات بهتری بر رضایت شغلی دارد تا اینکه بخواهد تحصیلات بالا مؤثر باشد. امنیت شغلی برای روزنامه نگارانی که به صورت استخدام دائم نیستن و به خاطر گزارشاتی که چاپ می شود و توقیف یک روزنامه که همراه با بیکار شدن اعضای یک تحریریه است از مهم ترین عوامل است. همچنین برای بشر داشتن درآمدی که بتوان با آن مخارج زندگی خود را تأمین کرد از دیگر عامل مهم در بالا بردن میزان رضایت شغلی است.

مقالة حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که آیا از طریق وبلاگ های روزنامه نگاران وبلاگ نویس می توان به ناهماهنگی شناختی آنها پی برد. آیا روزنامه نگاران وبلاگ نویس دچار ناهماهنگی شناختی هستند. در این نوشتار، نظریة ناهماهنگی شناختی فستینگر و نظریة تعادل شناختی به کار رفته است. پیگیری این مسائل، متضمن شناخت محتوای وبلاگ هاست، به همین دلیل، از روش تحلیل محتوای کمّی و کیفی استفاده شده است. در مقالة پیش رو، محتوای 20 وبلاگ روزنامه نگاران روزنامه های همشهری، کیهان، ایران و شرق به روش نمونه گیری غیراحتمالی از نوع هدفمند انتخاب و مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان می دهد بیشتر مطالب وبلاگ ها، انتقاد از اوضاع سیاسی است. روزنامه نگاران وبلاگ نویس، تمایل بیشتری به نوشتن مطالب با سبک مقاله دارند و نیمی از مطالبی که توسط آنها نوشته شده، دارای ناهماهنگی شناختی ارزیابی شده است. یافته های این نوشتار نشان می دهد که از طریق وبلاگ های روزنامه نگاران می توان به ناهماهنگی شناختی آنها پی برد.