درخت حوزه‌های تخصصی

امروزه تلویزیون فراگیرترین رسانه و وسیله ای ضروری در زندگی بشر است. اعضای خانواده، با توجه به سن خوداز برنامه تلویزیون بهره می گیرند. یکی از پرمخاطب ترین برنامه تلویزیون گروه کودک و نوجوان است. برنامه کودک می توانند در حوزه آموزشی، سرگرمی، فرهنگی، مذهبی و ... تأثیر زیادی در شکل گرفتن شخصیت کودکان داشته باشند. در این پژوهش، پس از شناسایی شاخص ها، با استفاده از رویکرد تحلیل شکاف موزون به بررسی عملکرد برنامه کودک صداوسیما از دیدگاه خانواده پرداخته می شود. جامعه آماری این پژوهش، والدین کودکان و نمونه آماری آن شامل 388 نفر هست. نتایج نشان می دهد که بیشترین شکاف در بُعداقتصادی و کمترین شکاف در بُعد دینی و مذهبی برنامه کودک صداوسیما وجود دارد و شاخص ها با بیشترین شکاف، در بین 45 شاخص به ترتیب شامل تولید برنامهی در قالب حفظ حقوق شهروندی و اجتماعی، پخش برنامهی جهت کاهش خشونت بین کودکان؛ ساخت و پخش موسیقی شاد متناسب با سن کودکان است.

جهت انتقال معنا، علاوه بر کلام از وجه های مختلفی استفاده می شود. بیلبوردها و بنرهای تبلیغاتی، یکی از ابزارهای مهم و رایج انتقال پیام هستند که با بهره گیری از عوامل و عناصر کلامی و دیداری مناسب، متونی چندوجهی را به وجود می آورند. هدف این تحقیق، تحلیل گفتمان چندوجهی بیلبوردهای تبلیغاتی بانک ها در چارچوب الگوی پیشنهادی (چیونگ2004)  است. روش آن از نوع کیفی و توصیفی تحلیلی است. داده های این مطالعه، شامل 40 بیلبورد تبلیغاتی بانک ها و مؤسسه های مالی ایران است که از منابع گوناگونی از جمله بیلبوردهای تبلیغاتی در سطح شهرها، آرشیو بانک ها و نیز اینترنت گردآوری شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد بعضی از مؤلفه های ساختار عمومی متون چندوجهی، همچون خبر اصلی و مکان توجه، عوامل تأثیرگذار در جذب مشتری هستند. بیشتر بیلبوردهای تبلیغاتی مورد مطالعه از ارزش متنی پایین برخوردار بودند که نشان از نوشتاری بودن متن دارد؛ لذا مشتری در حالت اجباری به قبول یا رد تبلیغ قرار نمی گیرد. بر اساس ساختار سه تایی، یعنی ارتباط میان گرایش به متنیت ( CP )، فضای تفسیری ( IS ) و جوشش معنایی ( SE ) نیز مشخص شد حدود 90درصد بیلبوردها  فضای تفسیری و معنایی بالایی دارند.

مقالة حاضر با هدف نشانه شناسی تبلیغات کودکان، آگهی های تجاری که کودکان را مخاطبان هدف خود قرار داده اند، مورد خوانش قرار می دهد. تکنیک های به کار رفته و همچنین ارزش های مورد تبلیغ در این آگهی ها از اهداف پژوهش حاضر است. نمونه های مورد بررسی پنج آگهی تجاری پخش شده در سال های دهة 90 از تلویزیون جمهوری اسلامی ایران است. نتایج نشان می دهد که آگهی های تجاری که مخاطب هدف آنان کودکان هستند از جاذبه هایی نظیر طنز و احساسات و تکنیک هایی همچون رؤیاپردازی، رتوسکوپ، انیمیشن، موزیکال و ... بهره جسته اند. همچنین در این آگهی ها، سازندگان عمدتاً با تأکید بر قوه تخیل کودکان، روایتی داستان گونه را بیان می کنند که در آن کودک به راحتی نمی تواند به اهداف سازندگان کالاها پی ببرد. در همه آگهی های مورد خوانش، کالا عمدتاً رهایی بخش، جبرانی برای کسالت ها و سردرگمی ها و کمبودهای فردی و اجتماعی و  هویت بخش معرفی می شوند

دهه هفتاد و شروع «دوران سازندگی»، از نقاط عطف تحولات سنت و مدرنیته، پس از انقلاب است که بیش از هر چیز در سبک زندگی نمود می یابد. این تحقیق برآن است تا با رویکرد مطالعات فرهنگی، بازنمایی «سبک زندگی» در سریال های خانوادگی پربیننده در دهه هفتاد را مطالعه کند. به این منظور سریال پدرسالار، به عنوان پربیننده ترین سریال خانوادگی، که موضوع آن به طور وثیقی با حوزه سبک زندگی مرتبط بود برای مطالعه موردی انتخاب شد. در بخش ادبیات نظری؛ دیدگاه های صاحبنظران در باب سبک زندگی بررسی و در ادامه نظریه بازنمایی برساخت گرا به عنوان چارچوب نظری انتخاب گردید. در بحث روش، از دو الگوی نشانه شناسیِ «کیت سلبی و ران کاودوری» و «تحلیل سه گانه فیسک» بهره گیری شده است. نتایج نشان می دهد بازنمایی سبک زندگی حول دو محور اصلی صورت گرفته است. اول تضاد نسلی و دوم تضاد سبک زندگی سنّتی با نوگرا. سنخ شناسی سبک زندگی در قالب تقابل دوگانة «سبک زندگی سنّتی نسل قدیم» و «سبک زندگی نوگرای نسل جدید» بازنمایی گردیده است. این سریال تلفیق سبک زندگی سنّتی و نوگرا را برای جامعه ایرانی تجویز می کند. این تلفیق شامل دارایی ها، ارزش ها، نگرش ها و الگوی روابط انسانی می شود. «تأکید بر شکاف نسلی»، «نقد سبک زندگی سنّتی مردسالار نسل قدیم» و «عدم دخالت دادن مذهب در تقابل سبک زندگی» ازجمله معانی مرجح این سریال است.

[1]مفهوم نسبتاً جدید «برند ملی»، در واقع، مجموع تصوراتی است که ذی نفعان بین المللی از مردم، مکان، زبان، تاریخ، غذا، مد، چهره های مشهور و نامدار، برندهای شناخته شده و جهانی مربوط به محصولات یک کشور دارند. این مفهوم در عصر جهانی شدن، به یکی از ضرورت های پیش روی کشورها تبدیل شده است. در این میان، رسانه های بین المللی با تکیه بر قدرت نفوذ بالایی که دارند، نقشی کلیدی در ساخت معنی های مثبت یا منفی در ذهن مخاطبان خود داشته و بنابراین هرگونه بازنمایی ارائه شده از سوی آنها تأثیر مستقیمی در تقویت یا تضعیف برند ملی کشورها در سطح بین المللی خواهد داشت. در این پژوهش، با هدف تعیین چگونگی بازنمایی برند ملی ایران در عکس های خبرگزاری آسوشیتدپرس، تعداد 16994 عکس مرتبط با برند ملی ایران به عنوان نمونه، با روش تحلیل محتوای عمقی و از طریق تکنیک مقوله بندی با استفاده از دستورالعمل کُدگذاری معکوس توسط نرم افزار ام. آر. پی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج پژوهش، نشان دهنده یک برند به شدت سیاسی و سراسر منفی از بُعد «حکومت» ایران، در قالب بنیادگرایان دینیِ جنگ طلب، حامی تروریسم و ناکارآمد است که به نقض گسترده حقوق مدنی و قضایی شهروندان از طریق سانسور و توقیف رسانه ها، بازداشت و زندانی کردن فعالان سیاسی و مدنی و تحمیل چارچوب های سختگیرانه مذهبی اقدام می نمایند. هرچند در مقطع قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، با بازنمایی کاملاً متفاوتی مبنی بر یک حکومت دیکتاتوری اشرافی مدرن و دارای تعاملات بین المللی سازنده و تأثیرگذار در جهت تقویت صلح و امنیت جهانی مواجه هستیم. <br clear="all" /> [1] این مقاله، مستخرج از رساله دکتری حمید عابدی با عنوان «بازنمایی برند ملی ایران در عکس های خبری دو خبرگزاری AP و AFP» در دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی است.

استفاده از اینترنت در همه حوزه ها، در حال افزایش است. دانش آموزان از کاربران اصلی اینترنت هستند. هدف این مطالعه، بررسی تأثیر سبک های فرزند پروری اینترنت بر کاربرد واقعی اینترنت توسط دانش آموزان در خانه بود. برای این منظور، 300 نفراز والدین دانش آموزان پایه نهم که با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده بودند به پرسشنامه ای متشکل از ویژگی های والدین و فرزند، کاربرد اینترنت و سبک های فرزند پروری اینترنت با دو بعد؛ کنترل والدین و صمیمیت والدین پاسخ دادند. نتایج نشان داد که اکثریت خانواده ها به اینترنت در خانه دسترسی دارند (82%) و سبک غالب فرزند پروری اینترنت در میان والدین، سبک فرزند پروری مقتدرانه است (7/43%). دسترسی والدین به اینترنت در خانه به سن و تحصیلاتشان مربوط است و همچنین سبک های فرزند پروری متأثر از جنسیت، سن، تحصیلات، تجربه و نگرش والدین است. سبک های فرزند پروری اینترنت نیز بر کاربرد اینترنت دانش آموزان تأثیر می گذارند. بیشترین میزان استفاده دانش آموزان از اینترنت زمانی است که والدین سبک فرزند پروری سهل گیرانه را اتخاذ می کنند و کمترین میزان استفاده دانش آموزان از اینترنت زمانی است که والدین سبک فرزند پروری مستبدانه را انتخاب می کنند. تحصیلات، کنترل، تجربه و جنسیت والدین استفاده دانش آموزان از اینترنت در خانه را پیش بینی می کنند (21/0 = R ²). سرانجام، نتیجه گیری شد که سبک های فرزند پروری اینترنت یک عامل جدید برای تبیین و پیش بینی پذیرش و کاربرد اینترنت توسط دانش آموزان است.

دکتر الیزابت لستر روشن ضمیر، استاد دانشگاه جورجیا، در زمره ی متخصصان تبلیغات و روابط عمومی است؛ هم دارای پایگاه علمی و آکادمیک است، و هم جایگاه حرفه ای دارد. گفت وگوی اختصاصی ""توسعه مهندسی بازار"" با دکتر روشن ضمیر عمدتاً درباره ی تبلیغات اثربخش و اثربخشی تبلیغات بود. او در این گفت وگو از رسانه های اجتماعی نظیر واین و اینستاگرام نیز نام می برد که جوانان بیشتر می پسندند و سهم وافری در گسترش تبلیغات دارد. با وجود این، به رغم اهمیت ابزارهایی که رسانه های اجتماعی برای گسترش و نفوذ تبلیغات از آن استفاده می کنند، بر ویژگی روابط انسانی برای نفوذ و اثربخشی تبلیغات تأکید می ورزد. تأکید دکتر الیزابت لستر روشن ضمیر تا بدانجا گسترش می یابد که عنوان می کند اصول تئوری موجود در شیوه های بازاریابی فعلی، آشفته و درهم آمیخته است و ابزارهای ارتباطی و تبلیغی، نقش پررنگی در این آشفتگی ایفا کرده اند. دکتر روشن ضمیر در این گفت وگو، همچنین از اصلی ترین منابع شاخص در حوزه ی تبلیغات یاد می کند و هم از چهره های مشهور تبلیغات نام می برد که اکنون فعالیت می کنند.

"امروزه وسایل ارتباط جمعی، بویژه تلویزیون، بر همه وجوه زندگی انسان سایه افکنده است. این وسایل از جمله عوامل مهم و اثرگذار بر شیوه و سبک زندگی فردی و گروهی هستند. دو نهاد مهم «خانواده» و «رسانه» دارای وظایف خاص و تعریف شده‌ای هستند، اما رابطة بین این دو نهاد به نوبة خود از اهمیت شایان توجهی برخوردار است. تلویزیون به عنوان یکی از مهم‌ترین وسایل ارتباط جمعی، همچون یکی از اعضای خانواده بر آن تأثیر گذارده و ساخت آن را متحول می‌سازد. زندگی خانوادگی آن چنان که در تلویزیون نمایش داده می‌شود، بر دیدگاه‌های کودکان دربارة زندگی خانوادگی در عالم واقع و دریافت‌هایشان از انگاره‌های زناشویی و سازگاری و ناسازگاری خانوادگی تأثیر می‌گذارد. نظر به اهمیت و جایگاه رفیع خانواده، بویژه در جامعه ایران و نقشی که در تربیت فرزندان و انتقال هنجارها و ارزش‌ها به نسل بعد ایفا می‌کند و با توجه به اثرات تکاملی، فراگیر و عمیقی که رسانه‌ها، بویژه تلویزیون بر ساختار و روابط اعضای خانواده دارند، هیئت تحریریه فصلنامه «پژوهش و سنجش» پرداختن به موضوع «رسانه و خانواده» را واجد اولویت تشخیص داد و نظر به اهمیت موضوع و استقبال درخور توجه اصحاب رسانه از آن دست‌اندرکاران فصلنامه بر آن شدند دو شماره را به این موضوع اختصاص دهند. از همه اندیشمندان و پژوهشگران حوزه‌های جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و ارتباطات که ما را در تهیه و تدارک این شماره یاری کردند صمیمانه سپاسگزاریم."

پژوهش حاضر که اثر بخشی آموزش سواد رسانه ای را بر کاهش اضطراب اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه تبریز مورد بررسی قرار داده، پژوهشی نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه گواه بوده است. جامعه پژوهش را کلیه دانشجویان دانشگاه تبریز تشکیل می دهند که از میان آنها 30 نفر به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی (15 نفر) و کنترل (15 نفر) انتخاب شده اند. ابزار پرسشنامه محقق ساخته اضطراب اطلاعاتی به عنوان پیش آزمون پس آزمون مورد استفاده قرار گرفته و برنامه آموزشی طراحی شده به عنوان متغیر مستقل، در 9 جلسه 2 ساعته، هفته ای دو جلسه اجرا شده است. در نهایت نیز داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس و در نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفته اند. در تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کواریانس تک متغیره و چند متغیری استفاده شده است. نتایج، کاهش معنادار میانگین نمرات پس آزمون اضطراب اطلاعاتی گروه آزمایشی را در مقایسه با نمرات گروه کنترل نشان می دهد. به طور کلی، آموزش سواد رسانه ای در سطح معناداری سبب کاهش اضطراب اطلاعاتی و مؤلفه های آن شده است؛ از این رو، پیشنهاد می شود که آموزش سواد رسانه بیش ازپیش مورد توجه مسئولان و سیاستگذاران آموزشی قرار گیرد.

به نظر می رسد که رسانه ها و فضای مجازی به مثابه یکی از عوامل مداخله گر در تغییر رفتار می توانند در ترغیب افراد به ترک سیگار ایفای نقش کنند. مسئله این مقاله، شناخت معیارهای نگارش محتوای سلامت محور ترغیب کننده به ترک سیگار و تحلیل وضعیت پایگاه های اطلاعاتی سلامت محور اینترنتی از این منظر است. پژوهش حاضر با ترکیب نظریه رفتار برنامه ریزی شده آجزن و فیشبن، و نظریه اقناع بینگر می کوشد تا مقوله های ترغیب کننده به تغییر رفتار را به لحاظ نظری شناسایی کند. با مفروض دانستن احتمال کارآمد بودن این مقوله ها و با استفاده از رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوای جهت دار، محتوای مرتبط با سیگار تولید و منتشرشده در هشت سایت پربازدید حوزه بهداشت و سلامت را ارزیابی می کند. بازه زمانی موردمطالعه، شش ماه ابتدای سال 1396 و جامعه نمونه موردمطالعه، تمام 67 مطلب مرتبط با سیگار هستند که در این سایت ها منتشرشده اند. داده های حاصل با استفاده از نرم افزار 10 MAXQDA کدگذاری شده اند. نتایج این پژوهش نشان می دهند که اطلاعات سلامت محور سایت های تحلیل شده، ظرفیت چندانی برای ایجاد قصد/ تغییر رفتار در مخاطب سیگاری را ندارند. این محتواها بیش از هر چیز با استفاده از مقوله های ترس، نقل قول و ارائه نتیجه گیری روشن تولیدشده اند که حاکی از ظرفیت نه چندان زیاد سایت ها در تغییر نگرش مخاطب سیگاری است. برای نگارش محتوای اقناع کننده، لازم است که مطلب اقناع کننده به ترک سیگار با توجه به 13 مقوله دیگر که تحت سه اصل کلی نگرش، هنجارها و کنترل رفتاری درک شده، و متناسب ساختن آن ها با موضوع قرار دارند، تولید شود.