درخت حوزه‌های تخصصی

تکنولوژی ها و رسانه های نوین ارتباطی دگرگونی هایی را در جامعه و تعاملات میان افراد ایجاد کرده است. با توجه به رشد روزافزون رسانه های نوین در جامعه، نیاز به سواد رسانه ای بیش از پیش احساس می شود. بر اساس تعریف ارائه شده از سوی مرکز سواد رسانه ای، چهار عنصر دسترسی، تجزیه و تحلیل، ارزیابی و تولید محصول رسانه ای ضروری دانسته شده است. از آنجایی که شناخت ظرفیت ها، ویژگی ها و پیش بینی آینده رسانه های نوین به طور کامل مشخص نیست، بنابراین نظریاتی که در زمینه سواد رسانه ای مطرح می شود به طور کامل پوشش دهنده همه سطوح سواد رسانه ای نمی باشد. چرا که اکثر این نظریات پیرامون سه عنصر اول می باشد. در این مقاله پس از بیان تعریف، تاریخچه و هدف سواد رسانه ای به بررسی نظریاتی که درباره سواد رسانه ای و همچنین نظریات مرتبط با آن از جمله کاشت، مارپیچ سکوت، یادگیری اجتماعی و... پرداخته می شود. بررسی ویژگی رسانه های نوین و تحولات فناوری های ارتباطی بیانگر این مسئله می باشد که نظریه های فوق به تنهایی قادر به تبیین تمام سطوح سواد رسانه ای نیست و نیازمند رویکردهای نظری جدیدی در حوزه تولید پیام رسانه ای در این حوزه می باشیم.

هدف. هدف مطالعه حاضر، شناسایی مشکلات صنعت نشر کتاب ایران، بر اساس دیدگاه منتشرشده متخصصان و پژوهشگران حوزه نشر است. <br /> روش شناسی. در این پژوهش، از روش تحلیل محتوای استفاده شده است. جامعه آماری مورد مطالعه مقالات، کتاب های و پایان نامه های است که در ایران منتشر شده و موضوع آنها با نشر کتاب ایران در ارتباط است. در فرآیند مطالعه متون، تنها به اطلاعاتی استناد شده که حاصل پژوهش ها و یا تجربیات زیسته پژوهشگران بوده است. <br /> یافته ها. یافته های نشان می دهد، نابسامانی وضعیت توزیع کتاب، حرف ه ای نبودن بخش اعظم ناشران و نداشتن تخصص کافی در حوزه نشر و بی توجهی به سازوکارهای اقتصادی در "تولید، توزیع و مصرف کتاب" مهم ترین مشکلات حرفه ای (درون صنفی) صنعت نشر محسوب می شود. در بخش مشکلات بیرونی یافته ها نشان می دهد نبود فرهنگ کتابخوانی در ایران و عدم ترویج کتابخوانی از سوی نهادهای آموزشی، مهم ترین مشکل فرهنگی؛ و نبود نهادهای صنفی (اتحادیه نشر) قوی و تاثیرگذار و عدم توسعه کتابخانه ها - به ویژه کتابخانه های عمومی و مدارس و نبود آرامش فکری و روحی مردم، مهم ترین مشکلات اجتماعی بوده است. نگرش صرفا فرهنگی و بی توجهی به سازوکارهای اقتصادی مهم ترین مشکل اقتصادی صنعت نشر و ممیزی کتاب و نارکارآمدی قوانین مرتبط با حق نشر (مؤلف) و همچنین دخالت بیش از حد دولت در نشر به عنوان مهم ترین مشکلات سیاسی صنعت نشر مطرح شده اند.<br /> نتایج. بررسی متون نشان می دهد که مشکلات موجود در صنعت نشر به دو دسته عمده مشکلات درونی (درون صنفی) و بیرونی (برون صنفی و فرهنگی، احتماعی، اقتصادی و سیاسی) قابل دسته بندی است و حل یکی بدون دیگری امکان پذیر نیست.

در اواخر ماه دسامبر سال 2019 میلادی جهان با ویروسی با نام علمی کووید 19 یا کرونا آشنا شد که موجب مرگ و میر بی سابقه ای در قرن بیست و یک در سرتاسر جهان شد. مطالعه حاضر با استفاده از نظریه لیکاف و جانسون (1980) اقدام به بررسی استعاره های مفهومی تعدادی از اخبار منتشر شده رسانه های بر خط ایرانی در مورد بیماری کرونا نموده است. نتیجه بررسی ها نشان می دهد ایرانیان درگیر «جنگ» با کرونا هستند و این بیماری به مثابه «دشمن» همه ی مردم ایران نشان داده می شود. بعلاوه کادر درمانی نمونه بارز «مدافعان و سربازان وطن» می باشند که در این مسیر سرنوشت ساز به دنبال غلبه بر دشمن است. نتایج تحلیل پیکره زبانی تحقیق حاضر نشان می دهد که استفاده از استعاره هایی نظیر دشمن، مدافعان سلامت، جنگ علیه کرونا، شهادت و... باعث درک بهتر شرایط بحرانی توسط مردم ایران شده است.

روابط بین فردی عاملی است که بین تمام انسانها علی رغم فرهنگ و مذهب متفاوت ، دیده می شود و به دنبال تحول جوامع از ساده به پیچیده ، این روابط نیز پیچیده تر و تکامل یافته تر می شود. سینما به عنوان یک وسیله ارتباطی ، الگوهای ارتباطات بین فردی را به بهترین شکل و تأثیر گذارتر از سایر وسایل ارتباط جمعی ، ارائه می دهد و سینمای آمریکا در این عرصه پیشتاز بوده است. این سینما به تمام مسائل و مشکلات انسانهایی که در جوامع صنعتی مدرن و جوامع در حال گذار زندگی می کنند و با آن مسائل در گیر هستند ، خارج از محدوده مکانی ، زمانی ، فرهنگی و مذهبی می پردازد و به نوعی ریشه یابی می کند. پژوهش حاضر با استفاده از نظریه های فردباوری لیبرالی ، خشونت نمادین بوردیو و دیالوگ بر مبنای تعریف دیوید بوهم و با بهره گیری از تکنیک تحلیل محتوا ، روابط بین فردی را در فیلم های دهه اخیر سینمای هالیوود مورد بررسی قرار داده و شاخص های فردگرایی ، خشونت نمادین و دیالوگ ، از طریق کاوش در روابط بین فردی در این فیلم ها دنبال شده است. فرضیه های تحقیق این است که، فردگرایی و خشونت نمادین در روابط بین فردی در فیلم های دهه اخیر سینمای هالیوود دیده می شود و دیالوگ محور اصلی حل مشکلات در روابط بین فردی در فیلم های دهه اخیر سینمای هالیوود می باشدیافته های تحقیق ضمن تأیید فرضیه ها ، می تواند به این معنا باشد که فردگرایی در فیلم های هالیوود در دهه اخیر مشاهده شده است، از نوع مثبت است نه فردگرایی به معنای انزوا و خودخواهی . همچنین نتایج حاصل از مشاهده فیلم ها نشان می دهند که خشونت از بین نرفته بلکه شکل آن از آشکار به پنهان تغییر یافته است و دیالوگ نیز محور اصلی حل مشکلات در روابط بین فردی، در بین کاراکترهای اصلی فیلم های مورد بررسی می باشد.

این پژوهش با هدف ارزیابی کارایی شبکه های تلویزیونی رسانه ملی با استفاده از روش سنجش کارایی و رتبه بندی تحلیل پوششی داده ها و تعیین نقاط قابل بهبود کارایی آنها انجام شده است. در این پژوهش به ترتیب از سه روش تحلیلی دلفی، عاملی و پوششی داده ها برای تعیین شاخص های کلان (دروندادی، پردازشی و پیامدی) کارایی شبکه های تلویزیونی و ارزیابی و تحلیل نظام عملکردی شبکه های تلویزیونی استفاده شده است. میزان مقبولیت عوامل ورودی و خروجی یا نهاده و ستانده مؤثر بر کارایی شبکه های تلویزیونی از طریق پنل خبرگی احصا شد و با کمک آزمون های تحلیلی و تبیینی، عوامل اصلی مؤثر بر نظام عملکرد کارایی شبکه ها شناسایی گردید. در مرحله بعد، پس از جمع آوری اطلاعات، بر اساس اطلاعات عملکردی رسانه ملی طی دو سال اخیر و با استفاده از تحلیل داده ها مبتنی بر مقایسه های متوالی و زوجی بین ورودی ها و خروجی ها، شبکه های کارا و نیازمند بهبود شناسایی شدند. بر اساس نتایج به دست آمده، شش شبکه، کارا بودند و سایر شبکه ها به کاهش یا افزایش درصد مشخصی از عوامل نهاده ها و ستانده های کلیدی خود نیاز داشتند.

این مطالعه درصدد است به برساخت معنایی و بازنمایی زن در سینمای ایران بپردازد. بر همین اساس، سه فیلم سینمایی سگ کشی، چهارشنبه سوری و کافه ترانزیت به عنوان میدان و نمونه مطالعه بر اساس روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. چارچوب نظری این مطالعه مبتنی بر نظریه ی بازنمایی است و از روش تحلیل نشانه شناختی نیز برای تحلیل و تفسیر داده ها استفاده شده است. بر اساس نتایج پژوهش، از آن جا که قدرت به طور تاریخی، اجتماعی و نمادین در دست مردان است، بنابراین مفاهیم و مقولات فرهنگی بر اساس نظام مردانه تعریف شده و مفاهیمی ذاتاً مذکرند. این مفاهیم و مقولات در دنیای زنان دارای معانی نامتعارف و گاه متضاد می باشند. برای زنان مفاهیمی مانند احقاق حق، تساوی طلبی، استقلال، قدرت، رشد، وفاداری بر اساس بهای شان برای مردان در نظر گرفته می شوند. در واقع، زنان دارای هویتی تابع و غیر مستقل هستند. به این ترتیب، زنان برای پیشرفت و تغییر در زندگی خود نه تنها با موانع ساختاری و اجتماعی روبرو هستند، بلکه ساختار نظام مردسالاری همچون وجدان در اعماق ذهن و اندیشه آن ها جای گرفته و حتی در زمان عدم حضور خود نیز پیام قدرتمندی برای زنان می فرستد و به آن ها یادآوری می کند که طبق دستورات عمل کنند.

توسعه روزافزون صنعت تبلیغات بازرگانی باعث شده است تا این امر به یکی از پدیده های بسیار مهم جوامع امروزی تبدیل شود و در حوزه ها و رشته های علمی مختلف مورد بحث و بررسی قرار گیرد. مطالعه ی قواعد و مقررات تبلیغات تلویزیونی ایران نشان می دهد که نظام تبلیغات بازرگانی در وضعیت نه چندان مناسبی قرار دارد و جای خالی قوانین و سیاست های کنترلی و بازدارنده در این زمینه کاملاً مشهود است. این مقاله به بررسی محتوا و درونمایه تبلیغات بازرگانی از نظر ماهوی و شکلی می پردازد. هدف نگارنده بر آن بوده تا مردم را با اهداف و ارزش های تبلیغات تلویزیونی و چگونگه انتقال یافتن اهداف و ارزش های تبلیغات تلویزیونی آشنا کند. قوانین ، مقررات و دستورالعمل های این حوزه غالبا نظارتی و پراکنده بوده و خیلی معدود با شرایط جامعه همسانی پیدا کرده و به روز شده اند.

مقاله حاضر، به بررسی رابطه تلویزیون و فوتبال و نقش این رسانه در همگانی شدن ورزش فوتبال در ایران می پردازد. با توجه به همگانی، رسانه ای و بویژه، تلویزیونی شدن فوتبال در ایران، پژوهش پیش رو با این هدف انجام شده است که تلویزیون در کشور ما چرا و چگونه مخاطبان و بینندگان فوتبال را جذب می کند؟ برای دستیابی به این هدف، پژوهشگران با رویکرد ترکیبی کیفی و کمّی علاوه بر مطالعه منابع و کتاب های موجود، از پژوهش ها و گزارش های پیمایشی، به ویژه نظر سنجی های جدید مرکز تحقیقات صدا و سیما، استفاده کردند. یافته های پژوهش بیانگر آن است که رسانه ای و به ویژه تلویزیونی شدن فوتبال موجب فراگیر شدن آن در سطح جامعه ما شده است. بر این اساس هم مردم علاقه مند و پیگیر برنامه های فوتبال تلویزیون شده اند و هم این رسانه سعی کرده و توانسته است مخاطبان متعدد و متفاوتی را در این زمینه جذب کند. نتایج نظر سنجی ها نیز نشان می دهد، بیشتر مخاطبان برنامه های ورزشی تلویزیون، علاقه مندان به تماشای ورزش فوتبال هستند و در مجموع، از این نوع برنامه ها رضایت دارند.

"رسانه‎های قرن 18 و 19 (که تنها به صورت مکتوب وجود داشتند) نقش آگاهی‎بخشی در جهت کسب آزادی‎های اجتماعی و سیاسی را برای مردم ایفا می‎کردند، اما به نظر می‎رسد رسانه‎های عصر حاضر، اعم از الکترونی و نوشتاری در جهت مهار دموکراسی به نفع صاحبان قدرت عمل می‎کنند. یافتن پاسخ پرسش‏های زیر دغدغة امروز صاحبنظران وسایل ارتباط جمعی است: ـ معنای واقعی دموکراسی چیست؟ ـ کارکرد اساسی تلویزیون از بدو پیدایش چه بوده است؟ ـ آیا کارکردهای تلویزیون با پیشرفت دموکراسی هم سو بوده است یا هر یک از این دو در خلاف جهت یکدیگر در حرکت بوده‎اند؟ ـ آیا تلویزیون همان پیامبری است که مک‎لوهان وعده داد؟ تمام این پرسش‎ها را می‎توان در بررسی نقش و جایگاه تلویزیون در پیشبرد یا توقف دموکراسی پاسخ داد. مقاله حاضر کوششی در این زمینه است. "