جامعه شناسی خانواده

نمایش ۲۶۱ تا ۲۸۰ مورد از کل ۱٬۹۶۱ مورد.

۲۶۱.

بررسی اثر بخشی آموزش رویکرد تحلیل رفتار متقابل بر تمایز خویشتن و عملکرد خانواده در زوج های شهر اصفهان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: بهناز عطایی حسن حیدری

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال یازدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۳۸)

کلید واژه ها: عملکرد خانواده تحلیل رفتار متقابل تمایزخویشتن تحلیل تراکنشی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۸۸ تعداد دانلود : ۴۸۶

این پژوهش با هدف، بررسی اثربخشی تحلیل رفتار متقابل بر تمایز خویشتن و عملکرد خانواده در زوج های شهر انجام پذیرفت. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و پیش آزمون و پس از آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل همه زوجین مراجعه کننده به مرکز مشاوره آرامش اصفهان بوده که از بین آنها به روش نمونه گیری در دسترس تعداد 30 زوج انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل هر کدام 15 زوج قرار گرفته گروه آزمایش تحت 8 جلسه آموزشی به روش تحلیل رفتار متقابل قرار گرفتند در حالی که گروه کنترل تحت آموزش قرار نگرفتند. به هر دو گروه در شروع مطالعه و پایان مطالعه پرسشنامه های بخش تمایزخویشتن و سنجش عملکرد خانواده (FAD) داده شد و توسط آنها تکمیل گردید. در پایان مطالعه 11 زوج در گروه آزمایش و 11 زوج در گروه کنترل مطالعه را به پایان بردند. نتایج این مطالعه همچنین نشان داد که آموزش تحلیل رفتار متقابل باعث بهبود عملکرد خانواده می گردد. نتایج این مطالعه نشان داد که آموزش تحلیل رفتار متقابل باعث بهبود معنادار مقیاس های حل مسأله، ارتباط، نقش، کنترل رفتار و عملکرد کلی می گردد در حالی که بر پاسخگویی عاطفی و دخالت عاطفی اثر معناداری نداشت. با توجه به نتایج بدست آمده آموزش تحلیل تراکنش می تواند به عنوان یک روش مناسب در بهبود تمایزخویشتن و عملکرد خانواده به کار گرفته شود.

۲۶۲.

تحلیل جامعه شناختی تأثیر استفاده از فضای مجازی بر نظام ارزشی افراد در خانواده ها (مقایسه ی مناطق شهری و روستایی اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: پری عطایی کچویی ابراهیم انصاری مسعود کیان پور

منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال هفتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۲

کلید واژه ها: خانواده ارزش های خانوادگی فضای مجازی نظام ارزشی ارزش های دینی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۷۰ تعداد دانلود : ۶۰۸

گسترش ابزارهای ارتباطی، روستا را هم مانند شهر دچار تغییر ارزشی کرده است برهمین اساس مقاله ی حاضر به مقایسه ی تأثیرات استفاده از فضای مجازی بر نظام ارزشی خانواده ها در شهر و روستا پرداخته که به صورت پیمایشی و با استفاده از نمونه گیری سهمیه ای و بهره گیری از پرسش نامه ی محقق ساخته، با تکیه بر نظریات نظریه پردازانی چون اینگلهارت و آلپورت صورت گرفته است. جامعه ی آماری را افراد بالاتر از 15 سال شهر اصفهان و روستاهای اطراف تشکیل می دهند. متغیر مستقل فضای مجازی و متغیرهای وابسته نظام ارزشی خانوادگی و دینی است. نتایج نشان می دهد تأثیر استفاده از فضای مجازی، بر نظام ارزشی افراد در شهر و روستا های مورد مطالعه متفاوت است؛ که دلیل آن تعدد منابع ارزشی است که افراد به دلیل وسایل ارتباطی امروزی در معرض آن قرار می گیرند. نتیجه ی مقایسه ی میانگین نظام ارزشی دینی و خانوادگی نشان می دهد که استفاده از فضای مجازی در خانواده های شهری از روستایی بالاتر است. آزمون تفاوت میانگین در دو گروه مستقل نشان می دهد که بین خانواده های شهر و روستا در نظام ارزشی خانوادگی و دینی و استفاده از فضای مجازی تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین بین میزان استفاده از فضای مجازی و نظام ارزشی خانوادگی رابطه ی معکوسی وجود دارد.

۲۶۳.

اثربخشی معنادرمانی گروهی بر چشم انداز زمانی و رضایت از زندگی همسران شهیدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی تقوایی نیا

منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴۱

کلید واژه ها: رضایت از زندگی معنا درمانی گروهی چشم انداز زمانی همسران شهیدان نورآباد ممسنی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۲۰ تعداد دانلود : ۹۳۷

هدف پژوهش اثربخشی معنادرمانی گروهی بر چشم انداز زمانی و رضایت از زندگی همسران شهیدان جنگ تحمیلی بود. طرح پژوهش نیمه تجربی و از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود.30 نفر از همسران شهیدان با روش در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. مداخله معنادرمانی طی ده جلسه 90 دقیقه ای و یک بار در هفته برای گروه آزمایش اجرا شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه چشم انداز زمانی و مقیاس رضایت از زندگی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد مداخله مبتنی بر معنادرمانی گروهی به افزایش رضایت از زندگی و برخی از خرده مفیاسهای چشم انداز زمانی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل منجر شد. معنادرمانی گروهی علاوه بر نقش مؤثر در افزایش رضایت از زندگی و چشم انداز زمانی همسران شهیدان تلویحات کاربردی مهمی برای متخصصان و درمانگران به منظور اهتمام ویژه به این نوع مداخله در مسیر کمک به آنها دارد.

۲۶۴.

تأثیر سرمایه اجتماعی بر هویت اجتماعی و ملی جوانان مهاجر در شهرهای جدید مهاجرپذیر (مطالعه نمونه ای شاهین شهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی ربیعی زهرا ذاکری نصرآبادی نسرین قلانی

منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال هجدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۳۷

کلید واژه ها: هویت اجتماعی هویت ملی سرمایه اجتماعی ارتباطی سرمایه اجتماعی پیوندی سرمایه اجتماعی فراگیر

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۰۶ تعداد دانلود : ۴۷۹

شناخت عوامل زمینه ساز هویت مشترک در مناطق مهاجرپذیر جهت پیشگیری از چندگانگی هویتی و تعارض فرهنگی ضروری است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر انواع سه گانه سرمایه اجتماعی پیوندی، فراگیر و ارتباطی بر برساخت هویت اجتماعی و ملی مهاجرین است. جامعه آماری افراد 15-45 سال هستند که به شهر «شاهین شهر»، از شهرهای مهاجرپذیر اصفهان، مهاجرت کرده اند و از بین آنها 150 نفر به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد، به رغم بالا بودن میزان مشارکت و اعتماد در شبکه های پیوندی در برابر سایر شبکه ها (با میانگین 2/4)، تنها سرمایه اجتماعی ارتباطی، یعنی روابط افراد با سطوح متفاوت قدرت، 23درصد از واریانس هویت اجتماعی و 41درصد از واریانس هویت ملی را تبیین می کند. بنابراین، عامل اصلی زمینه ساز هویت مشترک و وفاق جمعی، فراتر رفتن از شبکه های محدود خانوادگی و خویشاوندی است. این نتایج با وضعیت شبکه های اجتماعی در کشورهای در حال توسعه همخوانی دارد؛ در این کشورها ارتباط مفید و مستمر افراد با شبکه های دولتی در از بین بردن ازخود بیگانگی و پایبندی به ارزش های مشترک ملی مؤثر است.

۲۶۵.

تفاوت های نسلی ارزش ازدواج (مورد مطالعه ی شهر هشتگرد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حجیه بی بی رازقی نصرآباد لیلا فلاح نژاد

منبع: مطالعات راهبردی زنان سال نوزدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۷۵

کلید واژه ها: خانواده ازدواج ارزش نسل تقید به مناسک دینی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۸۹۸ تعداد دانلود : ۱۶۰۲

پژوهش حاضر با هدف بررسی تفاوت های نسلی ارزش ازدواج انجام شد. داده ها حاصل پیمایشی است که در سال 1393 بر روی 379 نفر (نسل جوان 163 نفر، نسل میان سال 175 نفر و نسل بزرگ سال 41 نفر) در شهر هشتگرد انجام گرفت. یافته ها نشان داد، تفاوت آماری معنی داری در ارزش ازدواج در نسل های مختلف وجود دارد و این تأثیر در حضور متغیرهای اقتصادی اجتماعی همچنان پابرجاست. با این حال ترکیبی از ارزش های سنتی و مدرن در ازدواج در سه نسل وجود دارد. بیشترین تفاوت نسلی مربوط به گویه های معاشرت دختر و پسر قبل از ازدواج و سپس ازدواج با اقوام نزدیک است. در سایر ابعاد به ویژه اهمیت رضایت پدر و مادر در ازدواج، پایین بودن سن دختر از پسر و مخالفت با خواستگاری دختر از پسر دیدگاه هر سه نسل به یکدیگر نزدیک است. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد متغیر نسل به همراه جنس، نوع رسانه و تقید به مناسک دینی رابطه ی معنی داری با ارزش ازدواج دارد. یافته های مقاله حاکی از این است که ازدواج در ایران و به طور خاص در شهر هشتگرد همچنان ارزشمند است.

۲۶۶.

تناقض های هویتی جوانان درکنش و واکنش با خانواده و جامعه با رویکرد زمینه محور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سمیه کلانی خدیجه سفیری

منبع: مسائل اجتماعی ایران سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱

کلید واژه ها: جوانان زندگی روزمره تنش با خانواده جامعه درحال گذار هویت سنتی و مدرن

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۲۲ تعداد دانلود : ۶۶۱

با توجه به اینکه جامعه کنونی ما درحالِ گذار از هویت سنتی به هویت مدرن است، پژوهش حاضر درصدد است، با اتکا به رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی، به بررسی تناقض هایی بپردازد که جوانان به لحاظ هویتی در بافت زندگی روزمره با آن ها مواجه می شوند. این پژوهش کوشیده است ازطریق روش کیفی و مصاحبه عمیق به یک نظریه زمینه ای دست یابد. براساس روش نمونه گیری هدفمند و معیار اشباع نظری، با 28 نفر از جوانان 20 تا 30 ساله شهر اصفهان مصاحبه صورت گرفته است و اطلاعات به دست آمده از مصاحبه ها رمزگذاری (باز، انتخابی و محوری) شده و مفاهیم و مقوله های به دست آمده تجزیه و تحلیل شده اند. یافته ها با استفاده از روش نظریه زمینه محور شامل 21 مقوله است. مقوله محوریِ این بررسی «انتخاب گری عناصر هویتی» است، به طوری که مقولات دیگر را در برمی گیرد. براساس مقوله هسته دو مورد از یافته های پژوهش، تقابل بافتی سنت و تجدد و فردگرایی فزاینده است. براساس نتایج، مهم ترین دستاوردهای تحقیق به نوعی فردگرایی فزاینده به سمت هویت مدرن و نیز تقابل بافت سنتی و تجدد اشاره دارد. عامل سن و ترجیحات و ذائقه های جوانان نیز بسترساز به حساب می آید که نوعی شکاف نسلی را میان آنان و والدینشان به وجود آورده است. سپس، نظریه زمینه محور به دست آمده، در قالب مدل پارادایمی ارائه شده است.

۲۶۷.

بررسی رابطه سرمایه فرهنگی و خانواده گرایی در بین ساکنان شهر اصفهان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: پریرخ امامی سید علی هاشمیان فر منصور حقیقتیان

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال یازدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۷)

کلید واژه ها: سبک زندگی فردگرایی ارزش ها سرمایه فرهنگی خانواده گرایی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۰۲ تعداد دانلود : ۴۳۲

حیات خانواده مرهون ارزش های آن است و یکی از ارزش هایی که تأثیر مستقیم در سازگاری زوجین و تحکیم و ثبات خانواده دارد، خانواده گرایی است که این سازه اجتماعی، در هر فرهنگی متفاوت است. امروزه ساختار اجتماعی جوامع پیچیده شده و نمی توان برای آن ها سلسله مراتب ساده که فقط از طریق درآمد و مالکیت تعیین می شود، در نظر گرفت بلکه سایر اشکال سرمایه از جمله سرمایه فرهنگی در انتخاب سبک زندگی افراد و چگونگی زندگی آن ها مؤثر است. این پژوهش درصدد است به بررسی رابطه بین سرمایه فرهنگی و خانواده گرایی بپردازد. روش: این تحقیق پیمایشی بوده و جامعه آماری، ساکنین شهر اصفهان می باشند که با فرمول کوکران برای جمعیت های بزرگ، حجم نمونه برابر 665 نفر تعیین و بر اساس نمونه گیری سهمیه ای مبتنی بر محل سکونت انتخاب شده اند. داده ها با کمک پرسشنامه استاندارد خانواده گرایی و پرسشنامه محقق ساخته در خصوص سرمایه فرهنگی جمع آوری شده و با کمک نرم افزار spssو اندازه گیری ضرایب همبستگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج: این پژوهش نشان داد که سطح سرمایه فرهنگی پاسخگویان پایین تر از متوسط بوده ولی خانواده گرایی در نمونه از میانگین بالاتر است. این تحقیق نشان داد که افراد با سرمایه فرهنگی بالاتر به دنبال سبک های زندگی انتخابی خود بوده و نوعی فردگرایی در این گونه افراد قابل ملاحظه است و رابطه همبستگی و معکوس بین سرمایه فرهنگی و خانواده گرایی وجود دارد. سرمایه فرهنگی شکل دهنده سبک زندگی فردی است و با افزایش آن ترجیحات فردی بر مبنای سلایق و عادات خاص افزایش می یابد که نتیجه آن می تواند منجر به گزینش نوعی سبک زندگی انتخابی و حتی متفاوت با سایرین شود.

۲۶۸.

اثربخشی آموزش مفاهیم اخلاق در خانواده به شیوة قصّه گویی بر اساس قصّه های دینی و قرآنی بر هوش اخلاقی و هوش هیجانی دختران نوجوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منیره اسماعیل بیگی یاسر رضاپور میرصالح فاطمه بهجتی اردکانی شهریار نیازی

منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴۱

کلید واژه ها: اخلاق و آموزش قصّه های قرآنی و تربیت هوش اخلاقی و قصه هوش هیجانی و قصه تربیت نوجوانان و قصه گویی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۱۶ تعداد دانلود : ۵۳۰

پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش مفاهیم اخلاق در خانواده به شیوة قصّه گویی بر اساس قصّه های دینی و قرآنی بر هوش اخلاقی و هوش هیجانی دختران نوجوان انجام شد. این پژوهش مطالعه ای نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری آن را تمام دانش آموزان دختر دورة دوم متوسطه استان کرمان در سال تحصیلی 95 1394 تشکیل می دادند. 42 نفر از این دانش آموزان با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب، و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند (هرگروه 21 نفر). ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه هوش اخلاقی لنیک و کیل و پرسشنامه هوش هیجانی شات و همکاران بود. برنامه مداخله ای شامل نه جلسه آموزش مفاهیم اخلاق در خانواده به شیوه قصّه گویی بود که به شرکت کنندگان گروه آزمایش ارائه شد و شرکت کنندگان گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. هر دو گروه شرکت کنندگان یک بار قبل و یک بار بعد از اجرای برنامه مداخله ای به پرسشنامه ها پاسخ دادند. در نهایت، داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس چند متغیری (مانکوا) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین نمره های پس آزمون شرکت کنندگان گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در هوش اخلاقی و هوش هیجانی به طور معنی داری بیشتر شده است؛ به عبارت دیگر، آموزش مفاهیم اخلاق در خانواده به شیوه قصّه گویی بر اساس قصه های دینی و قرآنی در گروه آزمایش به افزایش هوش اخلاقی و هوش هیجانی منجر شده است.

۲۶۹.

فهم دلالت های اجتماعی- فرهنگی توصیه های غذایی دوران بارداری و پس از آن (یک مطالعة مردم نگارانه در بین زنان و خانواده های سیستانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدعثمان حسین بر بهروز روستاخیز

منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال هشتم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۲۵)

کلید واژه ها: بارداری فرهنگ زایمان سیستان غذا مردم نگاری مادر شدن

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۴۵ تعداد دانلود : ۹۶۱

بارداری، زایمان و آنچه که به موقعیت مادری ختم می گردد، با مجموعه ای از عوامل، عناصر و پدیده ها معنی می یابد؛ یکی از این موارد، بایدها یا نبایدهای غذایی است که فرد موظف به رعایت آن ها می گردد. توصیه های مزبور را باید توصیه های یک فرهنگ دانست؛ فرهنگی که در این معنی، خود را در تهیه و مصرف مجموعه ای از خوراکی ها باز می نماید. بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال فهم دلالت هایی بوده است که می توان از تأمل بر تکاپو جهت این تهیه و مصرف، برداشت نمود. این پژوهش با حرکت از نوعی دیدگاه نظری چند سطحی، بر اساس رویکردی کیفی و به شیوة مردم نگاری در پهنه ای جغرافیایی از زاهدان تا نواحی شمالی استان سیستان و بلوچستان انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که این دلالت ها صرفاً بر کارکرد زیستی- طبی توصیه های غذایی مزبور که بیشتر معطوف به پس از زایمان است، تأکید ندارد. تهیه و مصرف برخی از خوراکی ها مانند کاچی سیستانی که ترکیب منحصر به فردی در مقایسه با سایر نسخه های مشابه است، در حال حاضر دلالت هایی را باز می نماید که باید با نوعی نگاه نمادین و معنی شناختی، تفسیر گردند. این خوراکی ها علاوه بر آنکه نشان گذاری یک رخداد را تسهیل می کنند، زمینه ای جهت خلق یک هویت مادرانه و نیز فراتر از آن، زمینه ای جهت برجسته سازی مرزها و تمایزات دیگر نیز می باشند.

۲۷۰.

اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر نستوهی و کیفیت زندگی زنان قربانی خشونت خانگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه ذبیحی ولی آباد حسین اکبری امرغان مسعود خاکپور معصومه مهرآفرید غلامرضا کاظمی

منبع: زن و جامعه سال هشتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلید واژه ها: زنان کیفیت زندگی خشونت شناختی رفتاری نستوهی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۶۴ تعداد دانلود : ۵۸۱

پژوهش با هدف بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر نستوهی و کیفیت زندگی زنان قربانی خشونت خانگی انجام شد. این پژوهش شبه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون با دو گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری را تمامی زوجین جوان زیر پوشش کمیته امداد شهرستان قوچان تشکیل می داد. نمونه آماری این گونه تهیه شد که پس از اعلان عمومی و فراخوان، 91 خانم به صورت داوطلبانه شرکت کردند. در ابتدا پرسش نامه خشونت خانگی(Mohseni Tabrizi et al, 2013) بمنظور غربالگری اجرا و از بین زنانی که دارای بالاترین مقدار خشونت خانگی بودند (37 زن انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (19 نفر) و گروه کنترل (18 نفر) قرار گرفتند و هم چنین، آزمودنی ها به پرسش نامه نستوهی و کیفیت زندگی(SF-36) پاسخ دادند و درمان شناختی رفتاری گروهی، برای گروه آزمایش در 8 جلسه 90 دقیقه ای اجرا شد و گروه گواه هیچ گونه مداخله ای دریافت نکردند. یافته های پژوهش نشان دادند که درمان گروهی شناختی رفتاری بر نستوهی و کیفیت زندگی زنان قربانی خشونت خانگی، تأثیر دارد. از آن جا که خانواده درمانی شناختی رفتاری بر نستوهی و کیفیت زندگی زنان قربانی خشونت خانگی اثربخش و مطلوب بود، اجرای این روش مداخله را بمنظور بهبود روابط زوجین و بهبود عملکرد خانواده توصیه می شود.

۲۷۱.

الگوی ساختاری روابط بین ادراک از دین داری والدین، ویژگی های شخصیتی، انتظار فایده دین داری و دین داری فرزندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمیده قاسمی اسماعیل هاشمی مهناز مهرابی زاده ایران داوودی عبدالزهرا نعامی

منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۹

کلید واژه ها: ویژگی های شخصیتی ادراک از دین داری والدین انتظار فایده دین داری دین داری فرزندان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۷۲ تعداد دانلود : ۴۵۱

هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش میانجی گر ویژگی های شخصیتی صداقت- فروتنی، همسازی و وظیفه شناسی و انتظار فایده دین داری در رابطه بین ادراک از دین داری والدین با دین داری فرزندان در دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز بود. بدین منظور 500 دانشجو با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای از دانشکده های واقع در دانشگاه شهید چمران اهواز انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسش نامه جهت گیری مذهبی با تکیه بر اسلام، پرسش نامه شخصیت هگزاکو و پرسش نامه انتظار فایده دین داری بود. یافته ها نشان داد که ادراک از دین داری والدین به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر دین داری فرزندان اثر می گذارد. ویژگی های شخصیتی صداقت-فروتنی، هم سازی و وظیفه شناسی، و انتظار فایده دین داری نیز متغیر میانجی گر است که بر دین داری فرزندان اثر می گذارد. انتظار فایده دین داری مهم ترین میانجی گر در رابطه بین ادراک از دین داری والدین و دین داری فرزندان بود. چون این متغیرهای میانجی می توانند نقش واسطه ای را بین ادارک از دین داری والدین و دین داری فرزندان ایفا نماید، لزوم توجه به این متغیرها در حوزه دین داری ضرورت دارد.

۲۷۲.

مقایسه رضایت زناشویی در زنان با توجه به روابط قبل از ازدواج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حدیث میرزایی علی فتحی آشتیانی علی اکبر سلیمانی نوید یوسفی

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۵۱ 361-374

کلید واژه ها: رضایت زناشویی رابطه قبل از ازدواج رابطه پیشرفته رابطه غیرپیشرفته

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۸۴۲ تعداد دانلود : ۴۴۷

این پژوهش با هدف مقایسه رضایت زناشویی در گروه های مختلف زنان با توجه به روابط قبل از ازدواج صورت پذیرفته است. نمونه این پژوهش علّی مقایسه ای (پس رویدادی) را 197 نفر از زنان متأهل شهر تهران تشکیل دادند که دو تا پنج سال از ازدواج شان گذشته بود. بر اساس یافته های پژوهش، در رضایت زناشویی (نمره به دست آمده از پرسش نامه انریچ) زنان در گروه های مورد مطالعه تفاوت معناداری وجود دارد، به گونه ای که رضایت زناشویی به ترتیب از بیشترین تا کمترین در گروه های مورد مطالعه عبارت بود از: داشتن رابطه غیرپیشرفته با همسر، داشتن رابطه غیرپیشرفته با غیرهمسر، بدون رابطه، داشتن رابطه پیشرفته با همسر و داشتن رابطه پیشرفته با غیرهمسر. هم چنین، در تمام خرده مقیاس های رضایت زناشویی (شامل موضوعات شخصی، ارتباط زناشویی، حل تعارض، مدیریت مالی، فعالیت های اوقات فراغت، روابط جنسی، ازدواج و فرزندان، خانواده و دوستان و جهت گیری مذهبی) افراد دارای روابط غیرپیشرفته با همسر، نمرات بالاتری ثبت کردند. نتایج نشان دهنده این است که روابط قبل از ازدواج به صورت غیرپیشرفته با همسر می تواند رضایت زناشویی بیشتری به همراه داشته باشد. در مقابل، روابط پیشرفته قبل از ازدواج با همسر و غیرهمسر می تواند با کمترین رضایت زناشویی همراه باشد.

۲۷۳.

تأثیرات اختلال خلقی دوقطبی II مردان بر روابط زناشویی از دیدگاه همسر: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مصطفی عرب ورنوسفادرانی مریم فاتحی زاده فاطمه بهرامی رضوان السادات جزایری امرالله ابراهیمی

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۵۱ 375-388

کلید واژه ها: اختلال خلقی دو قطبی روابط زناشویی طلاق

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۷۱۷ تعداد دانلود : ۴۷۶

این پژوهش با هدف تبیین تأثیرات اختلال خلقی دوقطبی II بر روابط زناشویی مردان از دیدگاه همسر انجام شد. این مطالعه با رویکرد تحقیق کیفی و با روش تحلیل مضمون (تماتیک) انجام گردید. از طریق مصاحبه های بدون ساختار و با نمونه گیری هدفمند جمع آوری داده ها با یک بیمار دوقطبی و همسر بیمار شروع شد و تا اشباع داده ها (10 زوج) ادامه یافت. تجزیه و تحلیل داده ها به طور مستمر همزمان با جمع آوری داده ها و به صورت مقایسه ای انجام گردید. طی فرآیند تحلیل داده ها چهار مضمون فراگیر (تعادل گریزی، تحریک پذیری، بی مبالاتی و ضعف مدیریت) قرار گرفتند. این مضمون ها بیانگر تأثیرات اختلال دوقطبی بر روابط زناشویی است. طبق نتایج، تأثیرات اختلال دوقطبی بر روابط زناشویی به بحران و آسیب های جدی در خانواده منجر می گردد؛ بنابراین آگاهی از تأثیرات اختلال دوقطبی با مضمون های بیان شده از تجربیات همسر می تواند در برنامه های درمان، مراقبت، مشاوره و آموزش به بیمار و خانواده مورد استفاده متخصصان حوزه سلامت، درمان، خانواده، پرستاری، مشاوران و روان شناسان قرار گیرد.

۲۷۴.

غربالگری متقاضیان فرزندپذیری: مشخصه ها و چالش ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا رزاقی آلا قپانچی

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۵۲ 485-496

کلید واژه ها: فرزندپذیری خانواده های فرزندپذیر مشاوره فرزندپذیری فرزندخوانده

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۳۳۵

علاقه مندی فراوانی در زمینه مطالعه و شناخت خانواده های فرزندپذیر ایرانی در حال شکل گیری است، با این حال هنوز ناشناخته های این حوزه در ایران فراوان است. با توجه به نیازهای متعدد برنامه ریزی و مداخلاتی به ویژه در حوزه مشاوره فرزندپذیری، این مطالعه به بررسی مشخصه های متقاضیان فرزندپذیری پرداخته است. در این بررسی از روش زمینه یابی توصیفی بهره گرفته شده است. این پژوهش کلیه مراجعینی را دربر می گرفت که طی سال های 1393 و 1394 جهت دریافت خدمات مشاوره فرزندپذیری مراجعه کرده بودند. با 411 متقاضی پذیرش فرزندخواندگی مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد. از بین مراجعین، 78 درصد فرزندپذیری را به شیوه مؤسسه ای و 22 درصد این فرایند را به صورت غیرقانونی پیگیری کرده اند. زوج های متقاضی نابارور تقریباً نیمی از زندگی مشترک خود را صرف دریافت خدمات ناباروری کرده بودند. یافته ها نشان داد که فقط نزدیک 27 درصد متقاضیان از آمادگی لازم برای پذیرش فرزند برخوردارند و بیشتر آن ها نیازمند آمادگی بیشتر یا انصراف از ادامه روند فرزندپذیری هستند. غربالگری متقاضیان فرزندپذیری فرایندی مهم و حساس است که ارائه خدمات مشاوره ای این فرایند را تسهیل می کند، اما آن چه اهمیت می یابد زمینه بهره گیری از ابزار و چک لیست های استاندارد با توجه به شرایط بومی و فرهنگی موجود است.

۲۷۵.

بررسی رابطه بازتولید فرهنگی و طبقه اجتماعی با تأکید بر تقدیرگرایی (سرپرستان خانوار شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احمد مؤذنی علی بهشتی دوست

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و هشتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۶۸)

کلید واژه ها: سرمایه اقتصادی بازتولید فرهنگی سرمایه اجتماعی سرمایه فرهنگی تقدیرگرایی تحرک فرهنگی طبقه منزلت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۳۷ تعداد دانلود : ۵۴۶

این مطالعه با تأکید بر مفهوم طبقه، انواع سرمایه و بازتولید فرهنگی، رابطه میان تقدیرگرایی و طبقه اجتماعی (334 نفر از سرپرستان خانوار شهر اصفهان) را با استفاده از روش پیمایش و نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای بررسی کرده است. نتایج نشان می دهند رابطه معکوس میان طبقه اجتماعی و میزان تقدیرگرایی وجود دارد؛ به عبارت دیگر، طبقات پایین تر، تقدیرگراتر هستند. نتایج رگرسیون چندمتغیره نیز نشان دادند مؤلفه های سرمایه فرهنگی (به عنوان مهم ترین شاخص طبقه اجتماعی) و پس از آن سرمایه اقتصادی، بیشترین واریانس مربوط به تغییرات مفهوم تقدیرگرایی را تبیین کرده اند. علاوه بر این، نقش سرمایه فرهنگی و توزیع نابرابر آن در بین طبقات اجتماعی (بالابودن میانگین آن در طبقات بالا) و تفاوت زیاد نمرات تقدیرگرایی (بالابودن میانگین آن در بین طبقات پایین) در هر دو معنا نشان می دهد الگوی تحرک فرهنگیبه طور نسبی در طبقه متوسط وجود دارد و بیشتر الگوی بازتولید فرهنگی در طبقات اجتماعی حاکم است.

۲۷۶.

جهت گیری ارزشی زنان و کنترل باروری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیر رستگار خالد میثم محمدی محمدناصر ریاحی

منبع: مطالعات راهبردی زنان سال نوزدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۷۵

کلید واژه ها: باروری جهت گیری ارزشی رفتار باروری فردگرایی - جمع گرایی زنان نگرش به کنترل باروری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۱۷ تعداد دانلود : ۸۸۹

تحقیقات نشان می دهند که باروری و نگرش به آن در سال های اخیر تغییر کرده و نرخ های باروری به مرور کاهش یافته اند. در ایران نیز چند سالی است که زنگ خطر جمعیتی به صدا درآمده است. از نظر متفکران جمعیت شناسی بسیاری از ارزش ها و نگرش ها هم زمان با انتقال دوم جمعیتی دگرگون شده اند. این تغییرات ارزشی طیف به نسبت وسیعی از دگرگونی ها را در بر می گیرد که عمده ترین آن بنا بر دیدگاه تریاندیس، فردگرایی- جمع گرایی است. از این رو، سؤال و هدف اصلی در این پژوهش، مطالعه ی رابطه میان فردگرایی- جمع گرایی با نگرش به کنترل باروری و رفتار آن در عمل است. جامعه ی آماری این پژوهش، زنان ازدواج کرده 49-20 ساله ی شهر تهران هستند که احتمال بیشتری برای باروری در آنها وجود دا رد. شیوه ی نمونه گیری مبتنی بر نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای احتمالی است؛ به این معنا که در مرحله ی اول از میان مناطق مختلف 22 گانه ی شهر تهران، سه منطقه انتخاب شدند؛ منطقه ی 3 به عنوان نماینده ی منطقه ی بالا، منطقه ی 11 به مثابه نماینده ی منطقه ی متوسط و منطقه ی 19 به عنوان منطقه ی پایین در نظر گرفته شده اند. این انتخاب بر اساس شاخص رفاه - که از طریق پژوهشکده ی مرکز آمار ایران (1387) و با تکنیک تاکسونومی استخراج شده – انجام شده است. ابزار تحقیق پرسش نامه بود که در میان 214 زن ساکن در تهران توزیع گردید. این تعداد بر اساس فرمول کوکران و با در نظر گرفتن خطای کمتر از 05/0 محاسبه شد. یافته های پژوهش نشان می دهد، بین جهت گیری ارزشی با نگرش به کنترل باروری و رفتار آن، رابطه ی معناداری وجود دارد و هر چه زنان فردگراتر باشند، به کنترل باروری گرایش بیشتری داشته و در عمل نیز بیشتر به کنترل باروری می پردازند؛ بالعکس هر چه جمع گراتر باشند، گرایش و رفتار باروری یا فرزندآوری در آنها افزایش می یابد.

۲۷۷.

پیش بینی رضایت زناشویی بر اساس مهارت های مقابله با استرس و چشم انداز زمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سپیده حق شناس نرگس باباخانی

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۵۲ 569-584

کلید واژه ها: رضایت زناشویی چشم انداز زمان راهبردهای هیجان مدار راهبردهای مسیله مدار

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۹۰۱ تعداد دانلود : ۵۱۳

هدف پژوهش حاضر، پیش بینی رضایت زناشویی بر اساس مهارت های مقابله با استرس و چشم انداز زمان بود. روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری شامل زوجین ساکن در منطقه 2 شهر تهران بود که از میان آن ها نمونه ای به تعداد 250 نفر به صورت در دسترس انتخاب شده و به پرسشنامه های رضایتمندی زناشویی انریچ، سبک های مقابله ای لازاروس و فولکمن، چشم انداز زمان زیمباردو پاسخ دادند. نتایج پژوهش نشان داد، 12/5 درصد واریانس رضایت زناشویی بر اساس چشم انداز زمان و به کارگیری راهبردهای مقابله با استرس در زوجین پیش بینی می شود. نتایج همچنین نشان داد در به کارگیری راهبردهای هیجانی با رضایت زناشویی رابطه معکوس و معنادار وجود دارد، اما در به کارگیری راهبردهای مقابله ای متمرکز بر حل مسئله با رضایت زناشویی رابطه معناداری نشان داده نشد. در بررسی روابط دیدگاه های زمان با رضایت زناشویی نتایج حاکی از رابطه معکوس معنادار رضایت زناشویی با دیدگاه زمان گذشته منفی، حال لذت گرا و حال معتقد به سرنوشت بود. همچنین با توجه به نتایج آزمون t، زنان و مردان در رضایت زناشویی، به کارگیری راهبردهای مقابله با استرس و دیدگاه های زمان با هم تفاوت معناداری ندارند.

۲۷۸.

پدیدارشناسی تجربی واکنش به مرگ؛ مطالعه زنان شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ملیحه تابعی علی یوسفی غلامرضا صدیق اورعی

منبع: راهبرد فرهنگ سال دهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴۰

کلید واژه ها: واکنش به مرگ پذیرش مرگ انکارمرگ

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۱۵ تعداد دانلود : ۶۹۹

تضاد مرگ با زندگی، انکار مرگ و ضرورت تداوم زندگی، انسان ها را ناگزیر از پذیرش مرگ ساخته است. این وضعیت سبب شده انسان ها همواره در مرز پذیرش و انکار مرگ حرکت کنند. به علاوه آنچه مرگ را پذیرفتنی یا قابل انکار می سازد، معانی ساخته شده اجتماعی مرگ است که از طریق فرایند های متعدد یادگیری به جامعه منتقل می شود. نتایج تحلیل پدیدارشناختی تجربی واکنش به مرگ بین 8 مشارکت کننده زن در مشهد که با حداکثر نوسان از لحاظ دین داری برگزیده شده اند نشان داده اولاً واحد های معنایی واکنش به مرگ را می توان در ذیل سه موضوع اصلی شامل «آمادگی برای مرگ»، «دانستن زمان مرگ» و «اراده مرگ» قرارداد که هر سه بر معنای کلی تر مفهوم «پذیرش یا انکار مرگ» دلالت دارند. ثانیاً فهم های مذهبی تأثیر عمیقی بر تجربه های واکنش به مرگ دارند. افراد مذهبی میل به پذیرش و افراد غیرمذهبی میل به انکار مرگ دارند؛ فکر مداوم درباره مرگ، میل به دانستن بیشتر درباره مرگ و تمهید برای مرگ از جمله دلالت های پذیرش مرگ بین مشارکت کنندگان مذهبی و جایگزینی فکر مرگ، عدم تمایل به دانستن درباره مرگ و تمهید ننمودن برای مرگ بین مشارکت کنندگان غیرمذهبی دلالت روشنی بر به حاشیه راندن و انکار مرگ دارد.

۲۷۹.

پیش بینی پرخاشگری ارتباطی پنهان (کناره گیری عاطفی و خراب کردن وجهه اجتماعی) بر اساس سبکهای دلبستگی در زنان متأهل شهر بیرجند: نقش میانجی احساس شرم و گناه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سمانه خزاعی شکوه نوابی نژاد ولی الله فرزاد کیانوش زهراکار

منبع: مطالعات زن و خانواده دوره پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلید واژه ها: سبکهای دلبستگی احساس شرم و گناه کناره گیری عاطفی خراب کردن وجهه اجتماعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۴۰ تعداد دانلود : ۵۹۶

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی عاطفه خودآگاه (احساس شرم و گناه) زنان در رابطه بین سبک های دلبستگی و پرخاشگری ارتباطی پنهان آن ها، انجام گرفته است. روش: مطالعه ی حاضر یک تحقیق همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری است. جامعه آماری این پژوهش را زنان متأهل شهر بیرجند تشکیل دادند. حجم نمونه پژوهش حاضر شامل 350 زن متأهل بود. روش نمونه گیری از نوع در دسترس و ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه سبکهای دلبستگی کالینز و رید (1990)، مقیاس عاطفه خودآگاه (احساس شرم و گناه) تانجنی، واگنر و گومز (1989) و پرسشنامه پرخاشگری ارتباطی پنهان نلسون و کارول (2006) بود. به منظور تجزیه وتحلیل روش های آماری از همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین متغیرهای پژوهش رابطه معناداری وجود دارد (01/0≥P). بررسی مدل مفهومی پژوهش نشان داد که احساس شرم در رابطه سبک دلبستگی ایمن و اضطرابی با سازه کناره گیری عاطفی و احساس شرم به همراه احساس گناه در رابطه سبکهای دلبستگی با خراب کردن وجهه اجتماعی نقش میانجی معناداری دارند (01/0≥P). نتیجه گیری: به طورکلی نتایج نشان داد که رابطه سبکهای دلبستگی با پرخاشگری ارتباطی پنهان در زنان، با میانجی گری احساس شرم و گناه باشد. این نتیجه در مورد رابطه سبکهای دلبستگی با خراب کردن وجهه اجتماعی بیشتر نمود داشت.

۲۸۰.

رابطه مبانی ضرورت رشد عقلی و مسئولیت پذیری کودکان و نوجوانان در پرتو منابع اسلامی و تحول الگوی اسلامی- ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن فرهودی نیا پریزاد کاووسی خسرقی

منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۹

کلید واژه ها: کودکان و نوجوانان بلوغ دختران رشد عقلی مبانی اسلامی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۱۹ تعداد دانلود : ۳۱۳۰

بلوغ عقلی که معیار رشد عقلی است، درک اوامر و نواهی دین را برای مسئولیت پذیری کودکان و نوجوانان زیر ۱۸ سال مورد توجه قرار می دهد. پژوهش حاضر با هدف تعیین بهترین ملاک ایجاد مسئولیت در افراد زیر 18 سال صورت گرفت که برای دستیابی به این ملاک ها، مبانی شرعی ضرورت احراز رشد عقلی و فکری این افراد تحلیل شد و دیدگاه های فقهی موافق و مخالف کفایت بلوغ جنسی مورد بررسی قررا گرفت. این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی و به صورت مطالعات کتابخانه ای انجام گرفت، نشان داد که الگوی اسلامی -ایرانی بر خلاف پذیرش احراز رشد عقلی در تحقق مسئولیت بر اساس مقررات جدید، همچنان سن بلوغ شرعی را که در زبان فقهی به مفهوم رسیدن به مرحله ای از رشد جنسی است، مبنای هر نوع مسئولیت تلقی نموده است. این موضوع سبب شده است که دختران در سنی تکلیف پیدا کنند که از توانایی ذهنی لازم برای انتساب مسئولیت بی بهره اند. براین اساس، با توجه به عدم تطابق سن بلوغ شرعی با واقعیات عینی و اجتماعی، و عدم تفکیک بلوغ عبادی از بلوغ غیرعبادی در این سن، با پیش بینی سن خاصی برای سن تمییز در الگوی اسلامی -ایرانی همانند سایر نظام های اسلامی، افزایش سن بلوغ غیر عبادی دختران با توجه به وجود زمینه های فقهی این تغییر ضروری به نظر می رسد.

درخت حوزه‌های تخصصی