جامعه شناسی خانواده

نمایش ۳۰۱ تا ۳۲۰ مورد از کل ۱٬۹۶۱ مورد.

۳۰۱.

بررسی ظهور فردگرایی در عرصه ی خانواده (مطالعه ی موردی شهروندان تهرانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: قادر بالاخانی امیر ملکی

منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیستم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۷۷

کلید واژه ها: جوانان زنان فردگرایی فردی شدن ارزش های خانواده تغییرات ساختاری خانواده

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۵۳۹ تعداد دانلود : ۸۵۵

افزایش آمار طلاق، افزایش سن ازدواج، کاهش نرخ باروری و کاهش ازدواج از مهم ترین چالش های امروزین خانواده در ایران محسوب می شوند. چالش هایی که به مثابه مجموعه تغییرات ساختاری و کارکردی خانواده تحت عنوان فردی شدن نهاد خانواده مفهوم سازی شده اند. یکی از مهم ترین پیامدهای چنین تغییراتی، ظهور فردگرایی در عرصه ی خانواده است که بر تغییر ارزش های خانواده به معنای ارجحیت خواسته های فردی بر خواسته های جمعی دلالت دارد. در مقاله ی حاضر، فردگرایی در عرصه ی خانواده با تأکید بر میزان پای بندی به ارزش های خانواده بررسی شده است. هدف از این بررسی پاسخ گویی به این سؤال بود که آیا با توجه به تحولات اخیر جامعه ی ایران به طور عام و خانواده به گونه ای خاص می توان از ظهور فردگرایی در عرصه ی خانواده ی ایرانی سخن گفت یا خیر؟ این بررسی به روش پیمایش و با تمرکز بر یک نمونه ی 408 نفری از شهروندان تهرانی انجام شده است. تحلیل یافته های تحقیق نشان داد که ارزش های خانواده در راستای ظهور فردگرایی دستخوش دگرگونی شده است، اما این دگرگونی بسته به هر یک از ابعاد پنج گانه مورد مطالعه ارزش های خانواده متفاوت است، به این ترتیب که در بعد ارزش های سلسله مراتبی و کنترلی خانواده افراد فردگرا، در بعد ارزش های خویشتن داری تا حدودی فردگرا، در بعد ارزش های سنتی وضعیتی بینابین و در بعد ارزش های تعهدی خانواده افراد جمع گرا هستند. مقایسه ی گروه های مختلف سنی، جنسی و تحصیلی نشان داد که میزان فردگرایی در عرصه ی ارزش های خانواده در بین زنان، جوانان و افراد با تحصیلات دانشگاهی بیشتر است.

۳۰۲.

مطالعه خود ارزیابی سلامت میان سالمندان ساکن شهرهای شیراز و یاسوج سال 1394(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مجید موحد مجد صدیقه جهانبازیان

منبع: زن و جامعه سال هشتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۳۲)

کلید واژه ها: عزت نفس سالمندان حمایت اجتماعی خودارزیابی سلامت سابقه بیماری رفتار سلامت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۱۹ تعداد دانلود : ۵۳۲

سلامت درک شده راهی است برای بررسی وضعیت سلامت افراد که اطلاعات کامل در حیطه های بیولوژیکی، ذهنی، عملکردی و معنوی از سلامت فرد را مشخص می کند. بررسی وضعیت سلامتی افراد از نگاه خودشان یک سنجه مهم از نظر وضعیت سلامت عمومی جامعه است. خودارزیابی سلامت توسط فرد یک شاخص شناخته شده بین المللی است که برای سنجش وضعیت سلامت افراد در پژوهش های سلامت همگانی و اپیدمیولوژی دارای کاربردی گسترده است. هدف از این پژوهش مطالعه خود ارزیابی سلامت میان سالمندان ساکن شهر شیراز و یاسوج است. جامعه آماری این پژوهش را افراد سالمند بالای 65 سال ساکن شهر شیراز و یاسوج تشکیل داده است و برای گردآوری داده ها تعداد 760 نفر (400 نفر در شیراز، 360 نفر در یاسوج) از آنان را به عنوان نمونه به شیوه نمونه گیری خوشه ایی مرحله ای انتخاب شده اند. در این پژوهش روش پیمایش مورد استفاده قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها از راه نرم افزار رایانه ای SPSS در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام گرفت. میانگین و انحراف معیار چهار بعد سلامت سالمندان مورد پژوهش 95/14± 18/75 بود که 8/63 درصد آن ها وضعیت سلامت ادراک شده خود را در حد متوسط ارزیابی نمودند. متغیرهای جمعیتی مانند سن، تحصیلات، وضعیت اشتغال، وضعیت تاهل، قومیت، تعداد فرزندان، طبقه اقتصادی- اجتماعی، سابقه بیماری با خودارزیابی سلامت سالمندان رابطه ای معنی دار داشتند. بین جنس و خودارزیابی سلامت رابطه ای معنی دار وجود نداشت. هم چنین، متغیرهای فرهنگی و اجتماعی مانند رفتارهای سلامت، حمایت اجتماعی، عزت نفس، مصرف رسانه، ارتباط و صمیمیت با فرزندان و ارتباط با دوستان با خودارزیابی سلامت رابطه ای معنی دار داشتند. آماره ضریب تعیین 2R نیز نشان می دهد که حدود چهل درصد تغییرات متغیر وابسته یعنی)خودارزیابی سلامت( توسط هفت متغیر مستقل که در معادله باقی مانده اند و شامل عزت نفس، سابقه بیماری، تعداد فرزندان، رفتار سلامت، قومیت، تحصیلات، حمایت اجتماعی هستند تبیین می شود.این که فرد نسبت به خود چه احساسی داشته باشد و برای خود چه مقدار ارزش و اهمیت بداند، می تواند بر خودارزیابی سلامت تاثیر بگذارد این مطالعه نشان داد، وضعیت سلامت سالمندان شهر شیراز و یاسوج در حد متوسط بوده که نیازمند حمایت خانواده ها و مسئولان می باشند و وضعیت سلامت سالمندان شهر شیراز و یاسوج از عوامل فرهنگی- اجتماعی تاثیر می پذیرد.

۳۰۳.

مقیاس سیستمی-مثلثی خانواده: ابزاری برای سنجش روابط همسران و خانواده های اصلی آن ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مونا چراغی محمدعلی مظاهری فرشته موتابی لیلی پناغی منصوره السادات صادقی خدیجه سلمانی

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۵۱ 343-360

کلید واژه ها: ارتباط با خانواده همسر خانواده ایرانی مدل سیستمی- مثلثی خانواده مقیاس سیستمی - مثلثی خانواده

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۹۹۱ تعداد دانلود : ۷۳۴

پژوهش حاضر با هدف تهیه ابزاری برای سنجش کیفیت رابطه همسران با خانواده های یکدیگر و بررسی ویژگی های روان سنجی آن بر اساس مدل سیستمی مثلثی خانواده ایرانی انجام گرفت. یک مخزن گویه 107 ماده ای با استفاده از ابزارهای مرتبط پیشین و مشورت با متخصصان و مصاحبه با افراد متأهل، تهیه و توسط 425 نفر (82 مرد و 343 زن) که به شکل در دسترس انتخاب شده بودند، پاسخ داده شد. پس از انجام تحلیل عامل اکتشافی به شیوه متعامد، سه عامل اتحاد با همسر (17 ماده)، مرزبندی منعطف بین همسر و خانواده اش (35 ماده) و پیوستگی با خانواده همسر (35 ماده) استخراج شد که همسو با نظریه سیستمی مثلثی و قادر به پیش بینی 47/27درصد واریانس کل بود. روایی صوری مقیاس بر اساس نظر هشت متخصص و با استفاده از ضریب توافق (ضریب همبستگی درون طبقه ای)محاسبه شد که برای خرده مقیاس اتحاد زناشویی 0/84، مرزبندی منعطف 0/81 و پیوستگی 86/0 (001/0>p) بود. ضریب آلفای کرونباخ برای تمام سوالات پرسشنامه 0/98 و برای زیرمقیاس های اتحاد، مرز و پیوستگی به ترتیب عبارت بودند از: 0/95، 0/96 و 0/97. ضریب پایایی پس از 15 روز برای کل پرسش نامه 96/0 و برای زیرمقیاس های اتحاد، مرز و پیوستگی به ترتیب عبارت بودند از: 0/95، 0/94 و 0/90.

۳۰۴.

کیفیت زندگی زنان سرپرست خانواده: نقش تاب آوری و کارکرد خانواده مبتنی بر مدل مک مستر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا سادات رضایی محسن دهقانی محمود حیدری

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۵۱ 407-421

کلید واژه ها: زنان سرپرست خانوار کارکرد خانواده تاب آوری کیفیت زندگی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۷۶۹ تعداد دانلود : ۵۲۱

زنان سرپرست خانوار با مشکلات متعدد و نقش های مضاعفی روبرو هستند که می تواند روی سلامت، رضایت و کیفیت زندگی آنان تأثیر منفی بگذارد. در مطالعه حاضر ارتباط کیفیت زندگی با کارکرد خانواده و نقش واسطه ای تاب آوری در این خانواده ها مورد مطالعه قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان سرپرست خانوار شهر تهران بود. حجم نمونه با توجه به نوع پژوهش، سیاهه و خرده مقیاس ه ای آن، 160 نفر در نظر گرفته شد که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. پرسش نامه سنجش کارکرد خانواده، پرسشنامه کیفیت زندگی و مقیاس تاب آوری کانر- دیویدسون مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین تاب آوری با سلامت جسمی، سلامت روان، سلامت محیط و روابط اجتماعی ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. بین ابعاد کیفیت زندگی و تاب آوری با تمام خرده مقیاس های کارکرد خانواده رابطه منفی معنادار وجود داشت. همچنین نقش واسطه ای تاب آوری در رابطه کارکرد عمومی خانواده با سلامت جسمانی، بین نقش ها و سلامت روان، بین متغیر نقش ها و کارکرد عمومی با سلامت محیط رابطه معنی داری داشت و در نهایت در رابطه کارکرد عمومی و نقش ها با روابط اجتماعی این رابطه معنادار بود. تاب آوری را متغیری موثر در ارتباط بین کیفیت زندگی با سطوح کارکرد خانواده دانست.

۳۰۵.

تأثیر مطالعه کتاب های معنوی و حماسی بر ارزش های اسلامی ایرانی و رفتار اخلاقی دانش آموزان دختر با زمینه انحرافات اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم امیرکانیان بهروز مهرام محمود سعیدی رضوانی

منبع: راهبرد فرهنگ سال دهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳۹

کلید واژه ها: ارزش اخلاقی رفتار اخلاقی کتاب شخصیت حماسی و معنوی هویت اسلامی ایرانی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۷۰ تعداد دانلود : ۳۷۴

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر مطالعه ی کتاب های معنوی و حماسی بر ارزش های اسلامی ایرانی و رفتار اخلاقی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه بود. روش مطالعه آزمایشی و از نوع طرح تک آزمودنی با خطوط پایه چندگانه بود. ابتدا در قالب خط پایه و بدون مداخله، رفتار اخلاقی و ارزش های اسلامی ایرانی آزمودنی ها مورد بررسی قرار گرفت و سپس در فواصل بیست روز و در پنج نوبت، کتاب های تعیین شده به آزمودنی ها ارائه و تغییرات رفتاری و ارزشی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه شامل چهار نفر از دانش آموزان دختر سال سوم متوسطه یک دبیرستان در شهر مشهد بود که به صورت هدفمند انتخاب و تغییرات آنان در دو مؤلفه نگرش نسبت به ارزش های دینی و ملی و رفتار اخلاقی بررسی شد. برای سنجش نگرش به ارزش های اسلامی ایرانی، از پرسشنامه نگرش سنج و برای سنجش رفتار اخلاقی، از سیاهه مشاهده رفتار استفاده گردید. نتایج نشان داد که نگرش مثبت دانش آموزان به ارزش های اسلامی ایرانی، با مطالعه کتاب های زندگینامه ای شخصیت های معنوی و حماسی افزایش یافته و رفتار های غیراخلاقی آنها به طور چشمگیری کاهش داشته است. تدوین برنامه های مطالعاتی و ترغیب نوجوانان به مطالعه زندگی و منش شهدا و حماسه سازان انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، از توصیه های این مطالعه بوده است که همخوان با اصل الگوپردازی و اسوه بخشی در مبانی تربیت اسلامی است.

۳۰۶.

تأثیر استفاده از شبکه های اجتماعی موبایلی بر هویت فرهنگی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سیاوش صلواتیان مهدی دولتخواه

منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلید واژه ها: هویت فرهنگی شبکه های اجتماعی موبایلی وایبر واتس آپ دانشجویان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۱۴ تعداد دانلود : ۸۲۱

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر میزان استفاده از شبکه های اجتماعی موبایلی بر هویت فرهنگی دانشجویان است.از میان شبکه های اجتماعی موبایلی، دو شبکه وایبر و واتس آپ انتخابو تأثیر استفاده از آن ها بر زبان، دیانت، پوشش، رفتار اجتماعی و اخلاق کاربران بررسی شد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفادهشده است. جامعه آماری پژوهشدانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی بودند که از بین ایشان 218 نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی تحلیل و با استفاده از مدل معادلات ساختاری به آزمون فرضیه های پژوهش اقدام گردید که مطابق نتایج به دست آمده، تمامی فرضیه های پژوهش تأیید و مشخص شداستفاده از شبکه های اجتماعی موبایلی بر ابعاد مختلف هویت فرهنگی شامل زبان، دیانت، پوشش، رفتار اجتماعی و اخلاق کاربران تأثیر مثبت و معناداری دارد.

۳۰۷.

اثربخشی روش مداخله حساسیت زدایی با حرکات چشم و بازسازی شناختی (EMDR) بر بهبود کیفیت زندگی و کاهش احساس گناه والدین کودکان با اختلال اتیسم عملکرد پایین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سعید رضایی مهدی خانجانی

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۵۱ 461-475

کلید واژه ها: حساسیت زدایی با حرکات چشم و بازسازی شناختی (EMDR) کیفیت زندگی احساس گناه اختلال اتیسم

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۳۷۱ تعداد دانلود : ۳۶۵

پژوهش حاضر با هدف بررسی روش مداخله حساسیت زدای ی با ح رک ات چشم و ب ازسازی شن اختی (EMDR) بر بهبود کیفیت زندگی و کاهش احساس گناه والدین کودکان با اختلال اتیسم عملکرد پایین انجام شده است. روش پژوهش، از نوع آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل بود. تعداد 16 زوج از والدین (مادر و پدر) دارای کودک با اختلال اتیسم عملکرد پایین مراجعه کننده به مراکز توان بخشی ویژه کودکان اتیسم به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (8 زوج) و کنترل (8 زوج) جانمایی شدند. از پرسش نامه های کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت و پرسش نامه های احساس گناه کوگلر و جونز (1998)، برای گردآوری اطلاعات استفاده شد. روش مداخله EMDR در 10 جلسه دوساعته در طول یک ماه برای گروه آزمایش اجرا شد. پس از 45 روز، آزمون پیگیری برای گروه آزمایش اجرا شد. اطلاعات گردآوری شده با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس آمیخته تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاصل نشان داد روش مداخله EMDR به طور معناداری (P=0/5)، موجب بهبود کیفیت زندگی و کاهش احساس گناه والدین دارای کودک اتیستیک با عملکرد پایین می شود.

۳۰۸.

بررسی تأثیر الگوی مشاوره ای اسمای حسنا بر اصلاح تصور زنان متأهل نسبت به خداوند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: طیبه شکیبایی اقبال زارعی معصومه اسماعیلی موسی جاودان

منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۹

کلید واژه ها: مشاوره دینی تصور از خدا الگوی مشاوره ای اسمای حسنا زنان و باورهای دینی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۹۹ تعداد دانلود : ۱۱۵۱

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر الگوی مشاوره ای اسمای حسنا بر اصلاح تصور زنان متأهل نسبت به خدا بود. این پژوهش به روش نیمه تجربی با استفاده از گروه کنترل، و طرح پیش آزمون پس آزمون انجام گرفت. جامعه پژوهش، مادران 48 20 ساله بودند که دخترانشان در سال تحصیلی 95 96 در دبیرستانهای متوسطه شهر تهران تحصیل می کردند. نمونه آماری شامل 30 زن بود که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب، و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگیری شدند. سپس شرکت کنندگان درگروه آزمایش در ده جلسه آموزشی مبتنی بر اسمای حسنا شرکت کردند. محتوای جلسات آموزشی با توجه به منابع و مرتبط با اسمای حسنا و حدیث معروف پیامبر، که در آن 99 نام الهی شمرده شده، تنظیم شده است. ابزار پژوهش، مقیاس تصور نسبت به خدا بود که هر دو گروه آن را تکمیل کردند. در پایان، نتایج بین دو گروه از طریق تحلیل کوواریانس چند متغیری مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین نمره های کلی مقیاس تصور از خدا و 6 زیر مقیاس اصلی آن، که شامل تأثیرپذیری، مشیت الهی، حضور، چالش، پذیرندگی و خیرخواهی است در مرحله پس آزمون در گروه آزمایش افزایش معناداری یافته است (P

۳۰۹.

بررسی عوامل فرهنگی و اجتماعی مؤثر بر رفتار باروری در بین زنان 15-49 ساله شهر ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا رضایی نسب سردار فتوحی

منبع: فرهنگ ایلام دوره ۱۸ بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۵۴ و ۵۵

کلید واژه ها: زنان باروری شهر ایلام متغیرهای فرهنگی و اجتماعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۸۹ تعداد دانلود : ۲۲۱۵

بسیاری از صاحب نظران علوم اجتماعی؛ به ویژه جمعیت شناسان معتقدند که رشد جمعیت، حاصل سه عامل مهم جمعیت شناختی (مهاجرت، مرگ و میر و باروری) است که خود این عوامل نیز تحت تأثیر مؤلفه های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... می باشند. هدف این تحقیق، بررسی عوامل فرهنگی و اجتماعی مؤثر بر رفتار باروری در بین زنان شهر ایلام است. جامعه آماری این مطالعه را زنانِ حداقل یکبار ازدواج کرده 15-49 ساله ساکن شهر ایلام تشکیل می دهند که 370 نفر از آنان بر اساس فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه محقق ساخته و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss و روش های آماری ضریب همبستگی تااوبی کندال و رگرسیون استفاده شد. یافته ها نشان می دهد که قدرت تبیین کننده متغیرهای مستقل برابر با 546/0 و مقدار (بتا) ضرایب استاندارد متغیر «نگرش در مورد استفاده از وسایل پیشگیری» برابر با 270/0، «طول مدت ازدواج» برابر 211/0، «سن ازدواج» برابر با 232/0، «سن» برابر با 081/0، استفاده از وسایل پیشگیری برابر با 082/0 و «رضایت از زندگی زناشویی» برابر با 063/0 بوده است؛ امّا تحصیلات، درآمد خانواده، ترجیح جنسی و تقدیرگرایی، چهار متغیری هستند که در سطح 95 و 99 درصد معنادار نشده بودند و در روش گام به گام در مدل حذف شدند.

۳۱۰.

بررسی رابطه شبکه های اجتماعی مجازی و ارزش های خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن خوش صفا مجید کفاشی

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال ششم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۳

کلید واژه ها: ارزش شبکه های اجتماعی مجازی خانواده و ارزش های خانواده

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۵۰ تعداد دانلود : ۳۰۳۳

از دیدگاه کلان، جامعه اطلاعاتی با معیارهای تقویت شده در حوزه های پنج گانه فناوری، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ارزیابی می شود. آنچه در جامعه اطلاعاتی در حوزه فرهنگ در حال وقوع است، بروز یک فرهنگ نوپاست که تحول و تغییر اساسی در شیوه زندگی و توسعه دامنه تعامل و تقابل گسترده فرهنگ ها در سراسر جهان به دنبال دارد. این تعامل بین فرهنگ ها می تواند به استیلای فرهنگ هایی منجر شود که تأکید بیشتری بر به کارگیری اطلاعات و بی پروایی و صراحت در تبادل اطلاعات گوناگون دارند. تحقیق حاضر به بررسی رابطه شبکه های اجتماعی مجازی با ارزش های خانواده (شهروندان بجنوردی در سال 1394) پرداخته است. در این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شده و نمونه براساس فرمول کوکران شامل 382 نفر از شهروندان بجنوردی 17 تا 40 ساله است که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده اند. ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه است که از طریق آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهد شاخص های متغیر مستقل: گمنامی، سابقه کاربری، میزان استفاده و تعاملی بودن ارتباطات در شبکه های اجتماعی مجازی به ترتیب به میزان 069/1، 822/0، 494/ 0و 163/0 توانسته اند متغیر وابسته را تبیین کنند و بیشترین تأثیرگذاری را در ارزش های خانواده داشته باشند.

۳۱۱.

تحلیل جامعه شناختی خشونت خانگی علیه زنان و رابطه آن با احساس امنیت در خانه (مطالعه موردی زنان 18- 54 سال شهر میانه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: پروانه دانش محمدحسن شربتیان پویا طوافی

منبع: پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی سال ششم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۶)

کلید واژه ها: زنان خشونت خانگی احساس امنیت پایگاه اقتصادی - اجتماعی پدرسالاری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۳۶۸ تعداد دانلود : ۱۱۵۲

این پژوهش باهدف تحلیل جامعه شناختی خشونت علیه زنان و مطالعه عوامل اثرگذار بر آن صورت گرفته است.چارچوب نظری از رهیافت ترکیبی در حوزه خشونت خانگی، از نظریه هایی چون منابع، یادگیری اجتماعی، جامعه پذیری جنسیت، نظریات فمینیستی و حوزه امنیت از دیدگاه گیدنز (امنیت وجودی) استفاده شده است.این تحقیق،از روش پیمایش کاربردی بهره برده است؛ جامعه آماری آن شامل زنان 18 تا 54 سال ساکن شهر میانه در سال 1393 بوده است.حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، برابر با 381 نفر و شیوه نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای با استفاده از تکنیک پرسشنامه خود محقق ساخته، اطلاعات از پاسخگویان جمع آوری شده است.نتایج نشان می دهد که از بین انواع خشونت علیه زنان (مالی، جسمی، جنسی، اجتماعی، عاطفی، کلامی و روانی)، خشونت های عاطفی، کلامی و روانی شایع ترین نوع خشونت علیه زنان در این شهر بوده است،همچنین احساس امنیت زنان در خانه در سطح متوسط و رو به پایین ارزیابی شده است؛رابطه بین انواع خشونت و احساس امنیت زنان در خانه به صورت منفی و معکوس به دست آمده که نشان از بالا رفتن هر یک از انواع خشونت است،درنتیجه میزان احساس امنیت در خانه کاهش می یابد.نتایج رگرسیون حاکی از آن است که از میان متغیرهای اثرگذار نگرش مردسالاری،پایگاه اقتصادی و اجتماعی زنان،تجربه و مشاهده خشونت، تحریک روانی شوهر) بر خشونت، متغیر نگرش مردسالارانه (پدرسالاری) با مقدار بتای 50/0 به طور مستقیم بیشترین تأثیر را به صورت مستقیم بر خشونت علیه زنان دارد.

۳۱۲.

تاملی بر نظریه ی خانه نشینی زن در فقه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرج الله هدایت نیا

منبع: مطالعات راهبردی زنان سال نوزدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۷۶

کلید واژه ها: زن فقه اسلامی حضور اجتماعی خانه نشینی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۹۳ تعداد دانلود : ۸۴۹

الگوی رفتاری زن در خانواده و جامعه از موضوعات بحث برانگیز در فقه اسلامی است. گروهی بر این باورند که زن باید در خانه بنشیند و به مسئولیت های همسری و مادری مشغول باشد و حضورش در جامعه تنها در موارد ضروری مجاز است. گروهی دیگر از این نظریه انتقاد کرده و حضور اجتماعی زن را حقّ مشروع وی به شمار آورده اند. اختلاف نظر در این مسئله ناشی از تنافی ظاهری ادله ی قرآنی و روایی مربوط به آن است. ادله ی متعددی از قرآن و سنت بر مشروعیت حضور اجتماعی زن دلالت دارد و با وجود آنها، روایات متعددی نیز درباره ی لزوم حبس زن در خانه وارد شده است. بسیاری از فقهای عظام با هدف جمع میان دو دسته ادله، روایات خانه نشینی را به استحباب حبس یا جلوس زن در خانه حمل کرده اند و بدین ترتیب «خانه نشینی» به عنوان الگوی رفتاری مطلوب برای زن مسلمان معرفی شده است. فرضیه ی نگارنده در این نوشتار آن است که حکم اولی یا نفسی برای زن مسلمان اباحه ی حضور اجتماعی است و در شرایط عادی نشستن در خانه یا حضور در جامعه رجحانی ندارد. مبتنی بر این فرضیه روایات دالّ بر حبس یا جلوس زن در خانه ناظر به جهات ثانوی است. نگارنده ضمن بررسی پیامدهای خانه نشینی زن رشد یافته در جامعه ی مدرن، تحلیل اخلاقی روایات دالّ بر خانه نشینی زن را نقد کرده و ماهیت ثانوی حکم خانه نشینی را تبیین خواهد کرد.

۳۱۳.

بازنمایی خانواده نابسامان از نگاه زنان درگیر طلاق در شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین افراسیابی رقیه دهقانی دارامرود

منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۰

کلید واژه ها: خانواده نابسامان زنان زمینه ها طلاق

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۶۵ تعداد دانلود : ۴۴۳

خانواده معمولا به عنوان فضایی امن برای رشد و ارتقای زندگی فردی و اجتماعی کنشگران اجتماعی به حساب می آید. با وجود این، در دوره اخیر این نهاد اجتماعی با چالش های جدی مواجه شده است. هدف این پژوهش، کشف زمینه های شکل گیری خانواده نابسامان از طریق تفسیر و معنای ذهنی زنانی است که همین نابسامانی آن ها را درگیر طلاق کرده است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با روش نظریه زمینه ای انجام شد. جامعه موردمطالعه زنان متقاضی طلاق در شهر یزد هستند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با 33 نفر از زنان درگیر طلاق مصاحبه نیمه ساخت یافته صورت گرفت. داده های به دست آمده از مصاحبه ها با شیوه کدگذاری نظری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بدسرپرستی، ضعف حمایت خانوادگی، خشونت و تعارض والدین، فقر، خشونت زناشویی، اعتیاد و طلاق زمینه های شکل گیری خانواده نابسامان را فراهم می کند.

۳۱۴.

عوامل مؤثر بر تماشای شبکه ماهواره ای «من و تو» توسط جوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالرحمان علیزاده زرین زردار

منبع: مطالعات رسانه های نوین سال سوم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۲ 31-65

کلید واژه ها: شبکه های ماهواره ای جوانان تحلیل مضمونی شبکه من وتو

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۷۶ تعداد دانلود : ۷۱۵

در سال های اخیر سهم شبکه های تلویزیونی ماهواره ای در سبد مصرفی مخاطبان به ویژه جوانان افزایش زیادی را نشان می دهد و همین امر مسئولان و سیاست گذاران را به جستجوی پاسخ این سؤال واداشته که چه دلایلی باعث جذابیت برنامه های این شبکه ها به ویژه شبکه من وتو، به عنوان پربیننده ترین شبکه ماهواره ای در حال حاضر، و تماشای آن توسط مخاطبان شده است. این تحقیق باهدف پاسخ به این دغدغه طراحی و به روش مصاحبه فردی و گروهی با جوانان تهرانی اجرا شده است. مصاحبه های انجام شده به روش تحلیل مضمونی مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج حاصل از مصاحبه ها نشان می دهد که جوانان برای تماشای شبکه های ماهواره ای و جذابیت آن ها از پانزده دلیل مشخص نام می برند که می توان آن ها را ذیل چهار مفهوم اصلی شامل بازنمایی ممنوعه ها، صمیمیت و جوانی، قدرت بخشیدن به مخاطب و اطلاعات سرگرمی دسته بندی کرد. به نظر می رسد، من و تو فضاهایی را پیش روی مخاطب ایرانی باز می کند که در شبکه های داخلی مسکوت گذاشته شده است.

۳۱۵.

گونه شناسی بازنمایی سبک زندگی جوانان ایرانی در شبکه اجتماعی فیس بوک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا اردکانی فرد حامد بخشی

منبع: راهبرد فرهنگ سال دهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴۰

کلید واژه ها: سبک زندگی بازنمایی شبکه های اجتماعی فیس بوک بازنمایی سبک زندگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۹۳ تعداد دانلود : ۵۱۱

شبکه های اجتماعی، رسانه های جدیدی هستند که به هر فردی امکان می دهند تولیدکننده پیام باشد و افراد از این طریق می توانند ابعاد مختلف زندگی و سبک زندگی خود را با به اشتراگ گذاری تصاویر و متون نمایش دهند. هدف از این تحقیق ارائه یک گونه شناسی از بازنمایی سبک زندگی توسط جوانان ایرانی در شبکه اجتماعی فیس بوک است. این کار از طریق تحلیل محتوای کیفی بر روی صفحه فیس بوک 44 نفر از جوانان 18-35 ساله که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، انجام شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که افراد در فیس بوک، سبک زندگی خود را عمدتاً براساس پنج مؤلفه سبک پوشش و آرایش، اوقات فراغت، روابط بین فردی، سبک تغذیه و دکوراسیون منزل نشان می دهند. با توجه به تأکید افراد در بازنمایی هر یک از این مؤلفه ها، سه گونه از بازنمایی سبک زندگی در فیس بوک جوانان ایرانی تفکیک و شناسایی شد: گونه خودنما، گونه فراغت نما و گونه روابط نما. گونه خود نما، خود به سه دسته بدن نما، پوشش نما و تخصص نما تقسیم می شود. فراغت نماها نوعی از بازنمایی شاد و فراغتی از زندگی خود دارند و گونه روابط نما، سبک زندگی خود را در جمع و در کنار دیگران بازنمایی می کند.

۳۱۶.

رابطه پیوند والدینی با طرحواره های ناسازگار اولیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: معراج مرادی علینقی فقیهی

منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۸

کلید واژه ها: طرحواره های ناسازگار اولیه پیوند والدینی قوی پیوند والدینی ضعیف

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۵۸ تعداد دانلود : ۱۵۲۷

تحقیقات متعددی بر نقش مؤثر شیوه های نامناسب رفتاری والدین بر شکل گیری اختلالات روان شناختی فرزندان تأکید کرده اند. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه پیوند والدینی با طرحواره های ناسازگار اولیه در جامعه دانشجویی است. تعداد 281 نفر از میان دانشجویان دختر و پسر دوره کارشناسی دانشگاه های شهر قم به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای با استفاده از پرسشنامه های پیوند والدینی و طرحواره های ناسازگار اولیه مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها به شیوه تحلیل رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاکی از آن است که پیوند والدینی قوی با طرحواره های ناسازگار اولیه، رابطه منفی و معکوس و پیوند والدینی ضعیف با طرحواره های ناسازگار اولیه، رابطه مثبت و مستقیم دارد. همچنین تحلیل رگرسیون به روش گام به گام نشان داد که پیوند والدینی ضعیف به میزان قابل توجه شکل گیری و افزایش طرحواره های ناسازگار اولیه در فرزندان را پیش بینی می کند. بر این اساس، می توان توجه متخصصان را به راهنمایی و آموزش والدین به منظور بهبود کیفیت پیوند والدینی برای پیشگیری از اختلالات روان شناختی بعدی رهنمون ساخت.

۳۱۷.

بررسی تاثیر عامل قومیت بر سلامت روان، همسرآزاری، حمایت اجتماعی و رضایت زناشویی زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: غزل هداوند اول حسینعلی مهرابی کوشکی بهجت یزدخواستی

منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان دوره پانزدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۵۱)

کلید واژه ها: همسرآزاری سلامت روان حمایت اجتماعی رضایت زناشویی قومیت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۵۶ تعداد دانلود : ۸۳۱

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر قومیت بر سلامت روان، حمایت اجتماعی، رضایت زناشویی و همسرآزاری در زنان ایرانی اجرا شد. در قالب یک مطالعه علی– مقایسه ای، از بین جامعه ی آماری زنان قومیت های فارس، لر، کرد و ترک در ایران، تعداد320 زن به طور تصادفی انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه SCL-90-R، سرمایه اجتماعی )مبارک بخشایش، 1389)، مقیاس سوء رفتار با همسر (هودسن، 1992)، رضایت زناشویی کانزاس (اسچام، 1986) و پرسشنامه ویژگی های جمعیت شناختی بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس و نرم افزار SPSS-20 انجام شد. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد با کنترل تحصیلات، مدت زمان ازدواج، تعداد فرزند، تعداد خانواده اصلی، تحصیلات همسر و وضعیت اجتماعی- اقتصادی، در مجموع بین سلامت روان زنان و ابعاد آن، برحسب قومیت، تفاوت معناداری وجود نداشت. علاوه بر این، بین زنان قومیت های فارس، لر، کرد و ترک در حمایت اجتماعی و رضایت زناشویی نیز تفاوتی مشاهده نشد؛ اما زنان قومیت های مورد بررسی در مؤلفه همسرآزاری جنسی، تفاوت معناداری با یکدیگر داشتند؛ به گونه ای که میزان همسرآزاری جنسی در زنان لر به طور معناداری بیشتر از زنان فارس و ترک و در زنان کرد به طور معناداری بالاتر از زنان ترک بود (05/0p

۳۱۸.

راهکارهای فقه اسلامی پیشگیری از وقوع آسیب اجتماعی طلاق(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: عدنان رحیم پور حسین رحیم زاده فلاح رحیم پور

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال یازدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۷)

کلید واژه ها: طلاق پیشگیری آسیب اجتماعی راهکارهای فقه اسلامی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۸۴ تعداد دانلود : ۵۷۱

امروزه ازهم گسیختگی نهاد خانواده از مهم ترین عوامل بروز آسیب های اجتماعی در ایران به شمار می رود. به گونه ای که علاوه بر اینکه ازهم گسیختگی نهاد خانواده، خود به عنوان یک آسیب اجتماعی بروز کرده است. طلاق یک پدیده اجتماعی است که عوامل متعددی در وقوع آن دخیل است ازجمله این عوامل می توان به نداشتن تفاهم اخلاقی، عدم تمکین، بیکاری، مشکلات مالی و اقتصادی، اعتیاد و... نام برد. برای کاهش و پیشگیری از این آسیب اجتماعی، فقه اسلامی راهکارهایی پیش بینی کرده از قبیل پند و اندرز زن، قهر و جدا کردن رختخواب خود از همسر و ترک خانه از سوی شوهر که هرکدام به نوبه خود در محکم کردن پیوند خانوادگی تأثیرگذار است؛ همچنین در صورت ترس از اختلاف بین زن و شوهر، حاکم شرع می تواند داورانی از خانواده زن و شوهر تعیین می کند تا میان آنان داوری کرده و کار را به آشتی و سازش یا جدایی و طلاق پایان دهند. هدف از انجام این پژوهش ارائه راهکارهایی از فقه اسلامی جهت کاهش و پیشگیری از معضل بزرگ طلاق بوده است. روش این تحقیق تحلیلی- توصیفی، با ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و نرم افزارهای علوم اسلامی است.

۳۱۹.

خانواده وآسیب شناسی فهم روایات مربوط به آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه وجدی سیس سید رضا مؤدب

منبع: مطالعات زن و خانواده دوره پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلید واژه ها: خانواده زن آسیب شناسی فهم روایات

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۱۶ تعداد دانلود : ۷۴۴

اسلام، آئین الهی و مقدسی است که برای خانواده اهمیت فراوان قائل است و آن را سنگ بنای مهم حیات اجتماعی می داند از این جهت، روایات فراوانی برای رشد و تعالی خانواده وارد شده است. آسیب شناسی فهم روایات نقش مهمی در تشخیص روایات صحیح از احادیث جعلی، تبیین روایات اسلامی و به تبع آن، استحکام بنیان خانواده بر پایه قوانین اسلام دارد. از سوی دیگر غفلت از این امر و عدم درک روشمند روایات، ممکن است سبب پذیرش روایات جعلی و یا تفسیر به رأی روایات صحیح می شود. مهمترین آسیبهای برخی از روایات مربوط به خانواده عبارتند از: مخالفت با قران کریم؛ غفلت از سیره عملی معصومین (علیهم السلام)؛ راهیابی برخی روایات جعلی در حوزه خانواده؛ ناآگاهی از جدیدترین یافته های قطعی علوم پزشکی و روانشناسی؛ افراط و تفریط در پذیرش روایات؛ بررسی حدیث فارغ از سبب صدور آن؛ اعتماد بر خرافات در پذیرش روایات؛ غفلت از هویت انسانی زن

۳۲۰.

مطالعه سیر تحول صمیمیت و روابط شخصی در خانواده ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ماریا رحیمی محمد رضایی

منبع: مطالعات زن و خانواده دوره پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلید واژه ها: تحول خانواده روابط شخصی روابط صمیمی تعاملات خانوادگی پیکربندی خانواده

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۱۵ تعداد دانلود : ۹۰۱

در این پژوهش با روش تحقیق کیفی و رویکرد گرندد تئوری به مطالعه روابط شخصی افراد و صمیمیت و عاطفه در این روابط در خانواده ایرانی از سه دهه گذشته تا کنون پرداختیم؛ جامعه آماری این مطالعه افرادی هستند که در سه دهه گذشته دانشجو بوده اند و به روش نمونه گیری نظری تعداد 35 نفر از آنها را انتخاب کرده و با تکنیک مصاحبه عمیق مورد بررسی قرار داده و داده های حاصله را با استفاده از روش های تحلیلِ گرندد تئوری تحلیل کرده ایم. از جمله یافته های این مطالعه می توان به افزایش فردگرایی در تعاملات شخصی افراد در جریان سیر تحول آن اشاره کرد و به عنوان مهمترین یافته این پژوهش می توان به تحول جایگاه تعاملات با دوستان و همکاران تحت عنوان یک کانال جدید در روابط شخصی افراد اشاره کرد که منجر به شکل گیری پیکربندی متفاوتی در خانواده ایرانی از سه دهه گذشته تا کنون شده است؛ به عبارت ساده بنا به یافته ها باید گفت در زمینه تحول صمیمیت در روابط شخصی افراد، مرز بین خویشاوندان و غیرخویشاوندان در خانواده ایرانی محو شده است و شاهد تغییراتی اساسی در این خصوص هستیم؛ گفتنی است که در تحول پیکربندی خانواده ایرانی، جنسیت تأثیر مهمی داشته و زنان بنا به تحول در موقعیت اجتماعی شان و همینطور بنا به استفاده از انواع ارتباطات مجازی، روابط صمیمانه تری به نسبت مردان با دوستان و همکاران شان برقرار کرده و نقش مهمی در این تحول داشته اند.

درخت حوزه‌های تخصصی