فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۸۱ تا ۳۰۰ مورد از کل ۳٬۰۲۱ مورد.
روش و رویکرد کلیفورد گیرتز درباره دین و فرهنگ
حوزه های تخصصی:
این مقاله مروری بر روش و رویکرد کلیفورد گیرتز در باب دین و فرهنگ است. تحلیلی از رویکرد او در اینکه چگونه آیین ها، مناسک و الگوهای مشخص، خود را همچون «متن» بر پژوهشگر عرضه می کنند و پژوهشگر به جای رویارویی با واقعیت های ایستا، بی جان و منفعل، در روندی پویا و بازسازی شونده مبتنی بر مشاهده و حضور، در میدان جای می گیرد.
وی می کوشد بدین پرسش ها پاسخ گوید. او در این زمینه از معنا و فرهنگ در چارچوب جامعه شناسی تطبیقی کسانی چون وبر و دورکیم بهره می گیرد و با بازخوانی آنها، رویکردی تفسیری را نسبت به شناخت دین و فرهنگ برمی گزیند.
این پژوهش، روش و رویکرد او را به دین و فرهنگ بررسی می کند و تحلیلش را درباره پرسش های پیش گفته باز می کاود.
بررسی عوامل موثر بر اعتماد اجتماعی به نیروهای انتظامی (مطالعه موردی: استان مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
"ویژگی های جامعه معاصر سبب شده که اعتماد، کارکرد ویژه ای پیدا کند. در این میان با توجه به دغدغه های مربوط به حفظ نظم اجتماعی و کنترل اجتماعی در جامعه مدرن، اعتماد عموم مردم به پلیس از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در تحلیل شکل گیری اعتماد دو دیدگاه کلی وجود دارد:
بر اساس دیدگاه جامعه - محور، با گسترش مشارکت افراد در شبکه های رسمی و غیررسمی موجود در جامعه، اعتماد نیز گسترش می یابد. در مقابل، رهیافت نهاد - محور معتقد است که مهمترین عوامل موثر در ایجاد و حفظ اعتماد، نهادها و سازمانهایی هستند که مجری سیاستها می باشند یعنی دستگاههای اجرایی دولتی. مقاله حاضر بدنبال مقایسه این دو دیدگاه در تحلیل اعتماد مردم به پلیس است. بدین منظور با استفاده از روش پیمایشی تعداد 7949 نفر از جمعیت روستایی و شهری در شهرستان های مختلف استان مازندران با شیوه نمونه گیری طبقه بندی شده چند مرحله ای مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته های تحقیق حاضر حاکی از آن بود که در تبیین اعتماد مردم به پلیس بیش از متغیرهای فردی و مشارکت در انجمن های داوطلبانه، متغیرهای اجتماعی و به خصوص عوامل مربوط به حکومت عادلانه و کارآمد موثر است. بر این اساس، نوع نگرش مردم به کنش گران دولتی و نحوه عملکرد سازمانهای دولتی بر ارزیابی آنان از قابلیت اعتماد به پلیس تاثیر فراوانی دارد.
"
رمزگشایی از بازی های رایانه ای: مطالعه موردی بازی رایانه ای «عملیات ویژه 85»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
"بازی های رایانه ای همچون دیگر رسانه ها محمل انتقال پیام هستند پیام هایی که همچون دیگر رسانه ها به دو صورت صریح و ضمنی منتقل می شوند. این مقاله برای پی بردن به پیام های بازی های رایانه ای، ضمن بررسی نشانه شناختی و مقایسه آنها با ساختارهای روایی، بازی «عملیات ویژه 85» را همچون متنی در نظام نشانه شناسی مورد تجزیه و تحلیل و رمزگشایی قرار داده است. مطالعه دقیق این بازی مشخص کرد که به اهداف تولیدکنندگان آن بسیار نزدیک است ویژگی هایی نظیر وجه تسمیه نام ها، علایق و انگیزه های شخصیت ها و افراد درگیر در کشمکش و رخدادهای روایت، همگی در راستای مطرح کردن و شناساندن ارزش های فرهنگی اسلامی ـ ایرانی است. این ویژگی های محتوایی «عملیات ویژه 85» را در نوع خود منحصربه فرد کرده اما در ایجاد اسطوره یا اسطوره هایی ماندگار در فرهنگ ایرانی ـ اسلامی موفق نیست.
"
بررسی عوامل فرهنگی مؤثر بر موفقیت اقتصادی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
استان خوزستان دارای اقوام متعددی است. این قومیتها از لحاظ وضعیت اقتصادی (موفقیت اقتصادی) با یکدیگر تفاوت دارند. برای تبیین این تفاوت بهطور اجمال می توان دو رویکرد عمده را در پیش گرفت: 1ـ رویکرد نگاه به بیرون: که این تفاوتها را ناشی از عوامل ساختاری و شرایط بیرونی تحمیل شده در سطح کلان می داند. 2 ـ رویکرد نگاه به درون: که ضمن پذیرش تأثیر عوامل ساختاری بیرونی، بیشتر در پی بررسی تأثیر ویژگی های فرهنگی درونی قومیتها بر وضعیت اقتصادی می باشد. این تحقیق براساس رویکرد نگاه به درون انجام یافته است. نتایج بهدست آمده از این مطالعه که به روش پیمایشی و در بین سه قومیت لر، عرب و دزفولی استان خوزستان انجام گرفت، نشان می دهد که حدود 45 درصد تغییرات در موفقیت اقتصادی افراد را ویژگیهای فرهنگی در سطح فردی توضیح می دهند و 19 درصد این تغییرات، ظاهراً ناشی از تفاوت های بین قومی است که تشخیص آنها محتاج بررسی بیشتری است.
بازتاب نگرش فرهنگی غرب نسبت به ایران در ساخت های زبانی نشریات انگلیسی زبان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
"در این مقاله سعی بر آنست تا با معرفی دو رویکرد اصلی در شرق شناسی -شرق شناسی کلاسیک و شرق شناسی نوین- نگرش غرب نسبت به شرق در سطح کلان و اسلام در سطح خرد در هر یک از این دو رویکرد بررسی و رویدادهای مؤثر در ایجاد شرق شناسی نوین برشمرده شود. حادثه یازدهم سپتامبر 2001، یکی از اتفاقات مهم و تاثیرگذار در قرن حاضر و شرق شناسی نوین بوده است. از آن جایی که رسانه ها مهم ترین وسیله برای بازنمایی تفکر شرق شناسانه و نژادپرستانه هستند، گونه معاصر نژادپرستی، تاکید بر تفاوت های فرهنگی است. بر همین اساس، در این پژوهش نگرش فرهنگی غرب نسبت به ایران در ساخت های زبانی روزنامه های گاردین و دیلی تلگراف از انگلیس و مجلات تایم و نیوزویک از آمریکا پس از این حادثه تحلیل و تفسیر می شود. چارچوب نظری پژوهش بر پایه مدل بازنمایی کنش/ کنشگران اجتماعی ون لیوون 1995 و 1996 بنا شده که یکی از چهار رویکرد اصلی در تحلیل گفتمان است.
"
ضرورت و فلسفه ی وجود قشرها و طبقات جامعه با تاکید بر وظایف و مشخصه های هر طبقه در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر، درصدد تبیین ضرورت و فلسفه ی وجود قشرها و طبقات جامعه همچنین وظایف و مشخصه های هر طبقه به منظور دستیابی به این فرضیه که وجود طبقات و قشرها در جامعه و عدم استغنایِ آن ها از یکدیگر، حکایت از نیازهای گوناگون افراد انسان و عدم توانایی هر یک از آن ها در برطرف کردن همه ی احتیاجات خود در جامعه می باشد. شایان ذکر است، هدفی را که این مقاله دنبال می کند آن است که امام علی علیه السلام در نهج البلاغه، نه تنها واقعیّت اجتماعی طبقات را پذیرفته، بلکه علاوه بر آن تعاون و همکاری سایر طبقات با یکدیگر را ضروری می داند تا در سایه ی این تعاون مشترک، جامعه ی خویش را حفظ و نیازهای مختلف را در سطح خرد و کلان برطرف نمایند. هم چنین با ایجاد این هماهنگی، موقعیّت و ارتباطی بهتر میان حاکم و سایر طبقات، دستگاه ها و ارگان ها با یکایک مردم از جنبه های مختلف صورت می پذیرد. و در نهایت با تحقق این همیاری است که جامعه به سمت کمال رهنمون خواهد شد. این مقاله، با روش اسنادی- کتابخانه ای به جمع آوری اطلاعات پرداخته و تجزیه و تحلیل در آن بر مبنای تحلیل محتوا است.
«کنش های گفتاری سرل و پیوند آن با جنسیت و جایگاه اجتماعی در گرشاسب نامه»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
کنش گفتاری یکی از مبانی ایجاد ارتباط کلامی در متون ادبی به شمار می آید. بر مبنای نظریه ی گفتار، مبادله ی اطلاعات در قالب ساختار و کنش گفتار صورت می پذیرد. با تمرکز بر کنش های گفتاری یک متن، می توان وضعیت و موقعیت اجتماعی اشخاص موجود در اثر را تحلیل کرد. گرشاسب نامه اثر اسدی طوسی، متعلق به قرن پنجم هجری قمری از جمله آثار داستانی منظوم تاریخی است که کنش های گفتاری قابل ملاحظه ای دارد. این کنش های گفتاری با توجه به جنسیت اشخاص متفاوت است. در مقاله ی حاضر تلاش شده است تا بر مبنای تئوری کنش های گفتاری سرل، گفتارها استخراج شود سپس به تبیین و تحلیل گفتار زنان و مردان موجود در گرشاسب نامه پرداخته شود. در این میان ارتباط کنش های گفتاری با وضعیت اجتماعی اشخاص موجود در اثر نیز سنجیده شده است. نتایج به دست آمده از این بررسی نشان می دهد که میان زنان و مردان در جامعه ی معرفی شده در گرشاسب نامه نابرابری های جنسیتی وجود دارد.
روش شناسی مردمی گارفینکل
حوزه های تخصصی:
بررسی تحمل و مدارا به عنوان یکی از اجزای سرمایه اجتماعی با تکیه بر دیدگاه سعدی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از چالش های عصر جدید ایجاد و تقویت سرمایه اجتماعی است. صاحب نظران در سال های اخیر اذعان داشته اند که تحمل و مدارا بخشی از سرمایه اجتماعی است. تحمل و مدارا بخشی از هویت ما ایرانیان است و در ادب فارسی فراوان به آن اشاره شده است. این پژوهش با هدف بررسی مفهوم تحمل و مدارا و نقش آن در سرمایه اجتماعی و نیز تعیین شاخص های تحمل و مدارا از دیدگاه اندیشمندان غربی و آموزه های سعدی انجام گردیده است. این پژوهش یک مطالعه تحلیل محتوا است. روش گردآوری داده ها روش کتابخانه ای است. در این پژوهش متون گوناگون در مورد تحمل و مدارا از دیدگاه اندیشمندان غربی و آثار نظم و نثر سعدی مورد بررسی قرار گرفت و سپس بر اساس یافته های مرحله اول، شاخص های تحمل و مدارا و فراوانی هر مقوله در آثار سعدی مورد بررسی قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان داد که تحمل و مدارا یکی از اجزاء لاینفک سرمایه اجتماعی است. شاخص های تحمل و مدارا در این پژوهش عبارتند از: توجه به دیدگاه های گوناگون، پرهیز از تعصب، احترام به تفاوت های فردی، تلاش جهت کشف زمینه های مشترک، عدم تنفر نسبت به اعضای گروه های متفاوت، عدم تلاش جهت بدنام کردن دیگران، عدم توهین به دیگران، دادن احساس خوب به دیگران، تلاش در برقراری ارتباطات اثربخش با دیگران، توجه به منافع دیگران و عدم احساس جدایی از دیگران.
روشنفکران ایرانی و مسئله هویت در آیینه بحران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
"در جستجوی الگوی هویت در اندیشه روشنفکران ایرانی، ضرورت داشت به این پرسش پرداخته شود که چه عواملی نگاه روشنفکران ایرانی به هویت را تحت تاثیر خود قرار داده است؟ و آیا میتوان توضیحی از تنوع الگوها به دست داد؟ با بهره‌گیری از جامعه‌شناسی معرفت «وبری» و جستار روشی توماس اسپریگنز، تلاش شده تا تحول و تنوع الگوها توضیح و نشان داده شود که چگونه نظریه‌های متعدد هویتیِ روشنفکران ایرانی، تحت تاثیر بحران زمانه روشنفکران بوده است. چهار الگوی هویتی پدیدآمده در خلال بحران‌های مختلف عبارتند از:
1. الگوی هویتی باستانی به‌دست‌آمده از بحران عقب‌ماندگی
2. الگوی هویتی اسلامی ناشی از بحران انحطاط و گسست معرفت از اندیشه قدسی
3. الگوی هویتی چندگانه منتج از بحران ایدئولوژی‌گرایی و انعطاف‌ناپذیر دانستن فرهنگ‌ها و تمدن‌ها
4. الگوی ایران‌شهریِ متولدشده از بحران فراموشی جدال قدما و متاخرین و غوطه‌ور شدن در نزاع سنت و مدرنیته.
"
بازنمایی زندگی روزمره در خیابان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف مقاله حاضر تحلیل محتوای کیفی «کلیپ های تلویزیونی راهنمایی و رانندگی» است. بدین منظور از میان این کلیپ ها 44 کلیپ انتخاب شد (توانستیم تهیه کنیم) و سپس با اتخاذ رویکرد نشانه شناسی تلاش کردیم تا توصیفی نشانه شناسانه از رمزگان اجتماعی، فنی و ایدئولوژیک این کلیپ ها به تصویر بکشیم. به همراه توصیف رمزگذاری های حاکم بر نظام نشانه ای این کلیپ ها و نحوه بازنمایی آنها، نشان داده ایم که دال های این کلیپ ها علاوه بر معانی مکشوف خود، ساختارهای معنایی پنهان و نامکشوف دارند. تلاش کرده ایم تا با رمزگشایی از نشانه اهی تیپ هایی چون "لات پایین شهری"، "لات بالا شهری" و "مهندس" نحوه بازنمایی تیپ های اجتماعی را در این کلیپ ها نشان دهیم. همچنین سعی کرده ایم تا پیام های مخدوشی که در سطح دلالت های ضمنی پیام های این کلیپ ها وجود دارد را نیز بیان کنیم. از این زاویه، معتقدیم مدلول های این کلیپ ها دلالتمند هستند و بر ساخته فرهنگی و گفتمانی اند.
بازارهای هفتگی روستایی در شمال ایران
حوزه های تخصصی:
بازارهای هفتگی روستایی در ایران سابقه تارخی دارد‘ و در طول تاریخ تغییر و تحولاتی پیدا کرده است. پاره ای از آنها از بین رفته‘ پاره ای باقی مانده و پاره ای تغییر مکان داده اند. گاه نیز بازارهای جدیدی سربرآوردند. هنوز هم در خراسان‘ آذربایجان و سرتاسر جنوب دریای خزر (گیلان و مازنداران) بازارهای هفتگی روستایی همچنان تشکیل می شود و گروههای مختلف اجتماعی در آن شرکت می کنند. بازارهای هفتگی شمال ایران بازارهای مناسب روستایی ای منطقه است زیرا در محیط و شرایطی مناسب خود به بوجود آمده اند‘ وضع اجتماعی خاص روستاها‘ نزدیکی دهات به هم و نیز حاصلخیزی خاک و آب فراوان و در نتیجه کشاورزی پررونق و دست یافتن دهقانان به مازاد تولید وجود بازارهای روستایی را ایجاب می کند. بازارهای هفتگی روستایی در یان منطقه که در روزهای مختلف هفته تشکیل می شوند و نام آن روز را به خود می گیرند هنوز هم نقش موثری در اقتصاد منطقه دارند. در این بازارها محصولات کشاورزی و صنایع دستی و سایر فرآورده های روستایی به فروش می رسد. روستاییان به طور مرتب یک یا دو روز در هفته در آن شرکت می کنند و تولیدات زراعی و دامی و صنایع دستی خود را به فروش می رسانند و از نظر نظام قیمتها و ارزش کالاها تابع نظمی معین اند. از سوی دیگر بازارهای هفتگی روستایی در رشد آبادی نشینی تأثیر داشته اند و آبادیهایی هستند که نام آنها با کلمه بازار همراه است. مانند آبادی ‹‹جمعه بازار››. بازارهای بعد از انقلاب سال 1357 دگرگونیهایی پیدا کردند برخی حذف شدند‘ برخی پس از حذف شدن دوباره احیا شدند‘ روزهای تشکیل شدن برخی از آنها تغییر کرد و پاره ای از آنها علاوه بر عملکردهای همیشگی وظایف دیگری را هم به عهده گرفتند. در واقع نهادهای جدید به آنها افزوده شد و این به ویژه در سالهای جنگ تحمیلی محسوستر بود.
تبیین افول سرمایه اجتماعی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
"طرح مساله: با این پیش فرض که سرمایه اجتماعی ایران طی سال های بعد از انقلاب کاهش یافته است، هدف اصلی این مقاله پاسخ به چرایی این مساله و تبیین آن است.
روش: در قسمت های اول و دوم مقاله، بر چند وجهی بودن رابطه علمی میان عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی و این که بسته به شرایط مکانی و زمانی خاصی هر کدام می توانند نقش قوه محرک اولیه را ایفا کنند، تاکید شده است. در قسمت های سوم تا پنجم، با استناد به داده های موجود مبتنی بر مطالعات میدانی انجام شده، مرکز آمار ایران و همین طور داده های نهادهای جهانی چون بانک جهانی و برنامه توسعه سازمان ملل متحد، و برآورد کمی انجام شده از رابطه میان فساد از یک سو (به عنوان شاخصی برای سرمایه اجتماعی) و شاخص هایی چون حکمرانی، درآمد سرانه و توزیع درآمد از سوی دیگر، تصویری از افول سرمایه اجتماعی و نقش حکمرانی در آن ارایه شده است.
یافته و نتایج: سرمایه اجتماعی طی سال های بعد از انقلاب کاهش یافته است. نظام حکمرانی ایران چه در میان بیست کشور پرجمعیت جهان و چه در میان کشورهای خاورمیانه جایگاه بسیار ضعیفی دارد. علت اصلی کاهش سرمایه اجتماعی، ضعف در نظام حکمرانی است.
"
سرمایه اجتماعی به مثابه یک سیستم پیچیده(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
"طرح مساله: سوال محوری این مقاله این است که آیا بین سرمایه اجتماعی و عناصر تشکیل دهنده آن در سطح تحلیل مناطق و میزان توسعه یافتگی مناطق، در شهر تهران رابطه ای وجود دارد یا خیر؟
روش تحقیق: در این پیمایش، جامعه آماری، جمعیت شانزده سال به بالای مناطق تهران است که با نمونه گیری خوشه ای متناسب با حجم 1759 نفر در سطح مناطق بیست و دو گانه شهر تهران انتخاب گردیده اند.
یافته ها: در بخش یافته ها نمره سرمایه اجتماعی و هفت عنصر مفهومی آن شامل آگاهی، اعتماد عمومی، اعتماد نهادی، مشارکت رسمی، مشارکت غیررسمی خیریه ای، مشارکت غیررسمی همیارانه و مشارکت غیررسمی مذهبی محاسبه گردیده است و در ارتباط با وضعیت توسعه مناطق قرار گرفته است.
نتایج: سرمایه اجتماعی مناطق، رابطه مثبتی با توسعه مناطق شهری در تهران دارد و مناطق توسعه یافته تر از میزان بیشتری از اعتماد عمومی، آگاهی، مشارکت رسمی و مشارکت های غیر رسمی همیارانه برخوردارند و به گونه معناداری مشارکت غیر رسمی مذهبی کمتری دارند و اعتماد نهادی و مشارکت های غیر رسمی خیریه ای، در همه مناطق به صورت یکسان بوده و تفاوت معناداری نداشت.
"
هویت دینی و جوانان (نمونه آماری، جوانان شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
"هویت دینی به دلیل ماهیت و محتوایی که دارد تقریباً مهمترین بُعد هویت است که نقش بسیار تعیین کنندهای در هویت یابی افراد یک جامعه بازی میکند. میتوان ادعا داشت تقویت این بُعد از هویت موجب دوام و قوام سایر ابعاد آن شود و از سوی دیگر، چالش در این حوزه می تواند زمینه ساز بحران در سایر ابعاد هویت شود. این ادعا در جوامعی که دین رکن اساسی اداره آن را مشخص میکند، کاملاً صادق است. مقاله حاضر که نتیجه پژوهشی تجربی در این زمینه است، به دنبال بررسی میزان احساس تعلق به هویت دینی و عوامل مؤثر بر آن است. جامعه آماری این تحقیق، دانش آموزان مقطع سال سوم متوسطه نواحی چهارگانه آموزش و پرورش شهر شیراز هستند که نمونهای 400 نفره شامل دختران و پسران مورد مطالعه را دربر میگیرند. نتایج نشان داده 88 درصد دانش آموزان دارای هویت دینی قوی هستند و تنها 4 درصد پاسخگویان، در این حوزه دارای مشکل یا بحران هستند.
"
مولفه های هویت ملی در دیوان عارف قزوینی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
همواره از عصر مشروطه به عنوان نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران یاد شده است. در این عصر جامعه ایرانی در ابعاد مختلف دستخوش دگرگونی هایی گردید. در عرصه هویتی نیز دگرگونی هایی در عناصر هویت بخش ایرانی به وجود آمد. زبان و ادبیات فارسی به مانند ادوار پیشین نقش مهمی در بازسازی و تعمیق بخشیدن به هویت ملی ایرانیان در تاریخ معاصر داشته است. مقاله حاضر در صدد است با بهره گیری از روش تحلیل محتوا، میزان توجه به مولفه های هویت ملی را در دیوان عارف قزوینی مورد تحلیل و تبیین قرار دهد. بدین منظور، مولفه های هویت ملی شامل ارزش های ملی، ارزش های دینی و فرهنگ غربی، با بهره مندی از متغیرهایی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته اند. یافته های این بررسی نشان می دهد عارف قزوینی در دیوان خود توجه ویژه ای به شاخصه ها و عناصر هویت بخشی ایرانی داشته است. علی رغم دگرگونی های به وجود امده در عناصر هویت بخش ایرانیان در عصر مشروطه، ارزش های ملی جایگاه خویش را در هویت بخشی به ایرانیان حفظ نموده است.
بازخوانی رمان شوهر آهو خانم
حوزه های تخصصی:
نویسندگان مقاله حاضر، رمان تاریخ گرای شوهر آهو خانم را از زاویه ساز و کار بازسازی حافظه جمعی و روایت بازخوانی می کنند. ابتدا، اشاراتی به تکیه گاه های نظری این نوشتار خواهد شد. سپس شرحی از حقایق داستانی شوهر آهو خانم ارایه خواهد شد. آنگاه، در بخش نهایی و اصلی مقاله، خصلت گفت و گویی رمان، سطوح روایتی آن و نیز چگونگی بازسازی گذشته اجتماعی بر مبنای مولفه گفتمانی عصر نگارش آن تحلیل خواهد شد.