جامعه شناسی

" عدم موفقیت پیامبر اسلام در مسلمان کردن مردم مکه پس از 13 سال تبلیغ دین جدید در این شهر در مقابل مسلمان شدن مردم مدینه بدون حضور فیزیکی ایشان در آن شهر و تنها از طریق تماس با نمایندگان این مردم یکی از نکات جالب و پرابهام تاریخ صدر اسلام است. مقاله حاضر درصدد است که از منظر جامعه‌شناختی آن مقاومت و سرسختی در اسلام نیاوردن از سوی همشهریها و آشنایان پیامبر و این سهولت در پذیرش دین جدید از سوی مردمانی از قبایل دیگر را بررسی کند. در این راستا نویسنده می‌کوشد با نگاهی به شرایط جغرافیایی شبه جزیره تاثیر اقلیم عربستان را بر نوع زیست و فرهنگ این مردم و شهرهای مکه و مدینه، که بسیاری از رفتارهای آنها را توجیه می‌کرد، بازشناسد و سپس با نگاهی به ساختار قشربندی و مناسبات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آن دو شهر پاسخ خود را بیابد. البته از آنجایی که مقاله درصدد شناخت عکس‌العمل متفاوت دو گروه از مردم به دین جدید است پس می‌بایست آموزه‌های این دین هم مورد بررسی قرار گیرد تا علل عکس‌العمل‌های متفاوت به آن بازشناخته شود. پس از بررسی موارد یادشده نتایج زیر که همان فرضیات مقاله بودند به دست آمدند: «عوامل عدم شکوفایی اسلام در مکه مغایرت آموزه‌های ا سلام با باورها و سنت‌های موجود، مناسبات و نظم سیاسی- اقتصادی- اجتماعی حاکم و امتیازات اشراف بود» و عوامل رشد و شکوفایی اسلام در مدینه «مجاورت اعراب با یهود و شکست اوس از خزرج و عدم وجود قشری منسجم و قدرتمند از شیوخ و اشراف برای مقابله با اسلام» بود. "

۱۲۰۹۰.

جامعه شناسی مجازات

نویسنده: مارش یان مترجم: محمدعلی کریمی

منبع: دانش انتظامی ۱۳۸۴ شماره ۲۴

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات

تعداد بازدید : ۲۱۵۲ تعداد دانلود : ۱۲۴۲

۱۲۰۹۱.

فکت، دهشت و سکوت، تاملی بر چهارشنبه سوری

نویسنده: هاله لاجوردی

منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات ۱۳۸۴ شماره ۴

کلید واژه ها: علم حقیقت خشونت سکوت زندگی روزمره هیستری گزاره فکت دهشت شور جمعی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ مطالعات فرهنگی

تعداد بازدید : ۱۹۴۱

فیلم چهارشنبه سوری یکی از موفق ترین فیلم های سال 85 بود که با استقبال مردم و منتقدان روبرو شد. از آنجا که هر اثر هنری دارای رگه ای از حقیقت ‏است، نویسنده مقاله می کوشد که بنیان های فلسفی این فیلم را روشن سازد و این رگه ها را روشنایی بخشد. چهارشنبه سوری خود تاملی است بر این بنیان ‏ها و نتایج فردی و اجتماعی ای که به دنبال آن می آید. گفتمان «علم» در دهه های هفتاد و هشتاد مدعی شد که می تواند مسایل فردی و اجتماعی در ایران ‏را حل کند. چهارشنبه سوری تاملی است بر این ادعا. نویسنده می کوشد که با برجسته ساختن این تامل نقش علم و قدرت را در زندگی روزمره ایرانیان در ‏این دو دهه بررسی کند.‏

۱۲۰۹۲.

ارتباط فقر با قانون گریزی و شکل گیری آسیب اجتماعی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: صمد کلانتری رسول ربانی کامران صداقت

منبع: رفاه اجتماعی پاییز ۱۳۸۴ شماره ۱۸

کلید واژه ها: فقر قانون گریزی آسیب اجتماعی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی

تعداد بازدید : ۳۸۶۸ تعداد دانلود : ۲۲۴۴

"مقاله حاضر به بررسی ارتباط ابعاد فقر با قانون گریزی شهروندان می پردازد و فرضیه اصلی آن این است که فقر و قانون گریزی آسیب های عمده اجتماعی هستند که در تعامل با هم می باشند و هر چه شدت فقر افزایش یابد هنجارها، قوانین و ساختارهای تنظیم کننده روابط اجتماعی انسان ها ضمانت اجرایی خود را از دست می دهند. از این رو براساس نظریه ساختاری فرصت مرتن، بوم شناختی برگس، تکنیک خنثی سازی ساترلند و نظریه تضاد به تحلیل ارتباط ابعاد فقر با قانون گریزی پرداخته شد. جامعه آماری بررسی حاضر شهروندان تبریز و حجم نمونه طبق فرمول کوکران 670 نفر بود که نمونه ها به روش خوشه ای چند مرحله ای استخراج شدند و گردآوری داده ها با پرسش نامه و مصاحبه صورت گرفته که عمده ترین نتایج آن به شرح زیر است: 90 درصد از شهروندان در 6 ماه دوم سال 83 حداقل یکبار قانون گریزی کرده اند. با این وجود قانون گریزی یک آسیب اجتماعی جدی است و با پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی شهروندان در ارتباط است و طبقه فقیر جامعه شهری میزان قانون گریزی بیشتری دارند. همچنان که براساس مدل رگرسیونی به ترتیب فقر اقتصادی ـ اجتماعی، فقر نگرشی به قانون، فقر دینی، فقر فرهنگی و فقر شهروندی بسترهای مساعدی را برای قانون گریزی و توجیه اعمال قانون گریزانه فراهم می کند و فرد را در موقعیت های هدف یابی به مکانیسم های خنثی سازی هدایت می کند تا به روش های فردی و غیرهنجاری عمل نماید"

۱۲۰۹۳.

علل، عوامل و انگیزه های اقتصادی – اجتماعی بروز بحران ها و تهدیدهای اجتماعی در ایران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: فریبرز رییس دانا

منبع: رفاه اجتماعی بهار ۱۳۸۴ شماره ۱۶

کلید واژه ها: بحران نظام اجتماعی انگیزه های بحران انگیزه های طبقاتی انگیزه های اقتصادی - اجتماعی اعتصاب تظاهرات شورش

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی

تعداد بازدید : ۵۴۷۴ تعداد دانلود : ۳۳۰۲

تعریف دقیق کمی و کیفی برای بحران ممکن نیست. معمولا پژوهشگران بر نشانه های بحران تکیه می کنند؛ اما این نشانه ها ممکن است از بحران پنهان چیزی به دست ندهند. بحران ها تهدیدهای همه جانبه و یک طرفه ای نیستند. در مواردی تهدیدها علیه مناسبات و ساخت قدرت فاسد شکل می گیرند. بحران و تهدید دو مقوله ی متمایزند. در تشخیص بحران باید جنبه ی سرعت، همه گیری، انگیزه مند بودن، سازمان و رهبری هر چند اندک را مورد توجه قرار داد. مقوله های اعتصاب، تظاهرات، هم دیداری، شورش، جنبش، قیام، هرج و مرج، آشوب، خرابکاری، فعالیت زیرزمینی، اغتشاش و طغیان با یکدیگر تفاوت دارند. این ها می توانند جلوه هایی از بروز بحران باشند، گرچه طبقه حاکم به عنوان برچسب زنی گاه از کنارشان می گذرد. انگیزه های بحران ممکن است اجتماعی مشخص، اجتماعی عمومی، فقری، فرهنگی، دینی، سیاسی، اقتصادی یا واکنشی باشد. اما بحران ها ممکن است این انگیزه ها را به یکدیگر تبدیل یا با هم ترکیب کنند. از میان عوامل اصلی که از سازوکار نظام بحران زا بیرون می آید، اختلاف طبقاتی، خواست های اقتصادی، مشکلات و تعارض های اجتماعی مهم ترند. این عوامل ممکن است ناگهانی کار کنند یا آشکار و پنهان بحران را ریشه دار و گسترده سازند. در دنیای امروز اگر حکومت ها نتوانند با مدیریت های مقتدر و مردمی با بحران مقابله و از آن پیشگیری کنند آن را به دست عوامل محرک خارجی یا عوامل سو استفاده گر می سپارند که آن ها نیز از ناآگاهی ها بهره می برند.

۱۲۰۹۴.

استخوان لای زخم تا کی

نویسنده: علی پورسلیمان

منبع: گزارش آبان ۱۳۸۴ شماره ۱۶۸

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۲۲ تعداد دانلود : ۶۰۴

۱۲۰۹۵.

کتابخانه: بختک مدرنیته و انقلاب ایران

سایر: فاطمه صادقی

منبع: گفتگو بهمن ۱۳۸۴ شماره ۴۵

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۸۱ تعداد دانلود : ۱۰۳۸

۱۲۰۹۶.

جلای وطن: بررسی عوامل مؤثر بر گرایش دانشجویان به مهاجرت به خارج از کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه جواهری سید حسین سراج زاده

منبع: مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۳۸۴ شماره ۵۰ و ۵۱ «ویژه نامه علوم اجتماعی (۲)»

کلید واژه ها: مهاجرت نیروی متخصص عوامل ترغیب کننده عوامل باز دارنده

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی علم

تعداد بازدید : ۱۹۶۹ تعداد دانلود : ۸۹۱

نوشتار حاضر درصدد است برخی عوامل مؤثر بر گرایش دانشجویان به مهاجرت به خارج از کشور را تبیین نماید. به این منظور بخشی از اطلاعات طرح «سنجش گرایش ها، رفتار و آگاهی های دانشجویان دانشگاه های دولتی» که در سال 1380 با یک نمونه 1522 نفری از دانشگاه های ایران به انجام رسیده، گزینش شده و با استفاده از روش تحلیل ثانویه مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه نشان دهندة آن است که 59 درصد از دانشجویان درحد متوسط و17 درصد در حد زیاد گرایش به مهاجرت به خارج از کشور دارند و فقط 23 درصد از آن ها در اندیشة مهاجرت نیستند. نقش دو متغیر «پایبندی به جامعة ملی» و «دینداری» به عنوان عوامل بازدارنده و «نگرش انتقادی نسبت به شرایط کنونی و آتی جامعه» به عنوان عوامل ترغیب کننده گرایش به مهاجرت، از نظر آماری مورد تأیید قرار گرفت. به طورکلی گرایش به مهاجرت در مردان بیش از زنان و در پایگاه اقتصادی اجتماعی بالا بیش از پایگاه پایین است. به منظور شناسایی نقش هم زمان کلیه متغیرهای تأثیرگذار از رگرسیون لجستیک اسمی چندگانه استفاده شده است.

۱۲۰۹۷.

مقاله: واژگان عتیق و دیوان سالاری ایستا

نویسنده: احمد قائم مقامی

منبع: آزما آبان ۱۳۸۴ شماره ۳۸

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۲۴ تعداد دانلود : ۵۴۰

۱۲۰۹۸.

نقش سلامت روان در ظهور رفتارهای پرخطر نوجوانان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: پروانه محمدخانی لیلا سلیمانی نیا علیرضا جزایری

منبع: رفاه اجتماعی زمستان ۱۳۸۴ شماره ۱۹

کلید واژه ها: نوجوان رفتار پر خطر سلامت روان مثبت سلامت روان منفی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی توسعه

تعداد بازدید : ۷۰۸۹ تعداد دانلود : ۳۱۷۴

"طرح بحث: در این مطالعه با هدف پیش بینی رفتارهای پر خطر نوجوانان بر اساس ابعاد مثبت و منفی سلامت روان، 6 حوزه از رفتارهای پرخطر شایع در نوجوانان شامل خشونت، خودکشی، مصرف سیگار، الکل، مواد و رفتار جنسی نا ایمن مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق: نمونه مورد پژوهش را 385 نوجوان دختر و پسر 14 تا 19 سال تشکیل داده اند که به طور تصادفی از میان دبیرستان های منطقه 5 تهران انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسش نامه های ویژگی های دموگرافیک، سلامت عمومی، آسایش روان شناختی و رفتارهای پر خطر استفاده شد. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که بین نوجوانانی که رفتار پرخطر دارند و آنهایی که رفتار پر خطر ندارند در اغلب شاخص های منفی و مثبت سلامن روان تفاوت معنا داری وجود دارد. نتیجه: نتایج بررسی حاضر نشان داد که در ظهور رفتارهای پر خطر نوجوانان، هر دو بعد منفی و مثبت سلامت روانی نقش داشته و به منظور طرح مداخلات پیشگیرانه در این زمینه باید ارتقای شاخص های مختلف سلامت روان در نوجوانان در اولویت برنامه ها قرار گیرد. "

۱۲۰۹۹.

اقتدار و نمایندگی: بازبینی فعالیت های زنان در دوره رضا شاه

نویسنده: افسانه نجم آبادی

منبع: گفتگو آذر ۱۳۸۴ شماره ۴۴

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۱۳ تعداد دانلود : ۱۳۴۷

۱۲۱۰۰.

انتخابات و مشارکت سیاسی افراد

نویسنده: فرحناز فریدونی

منبع: روابط عمومی تیر ۱۳۸۴ شماره ۳۶

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ جامعه شناسی سیاسی

تعداد بازدید : ۱۰۹۰ تعداد دانلود : ۶۸۷

درخت حوزه‌های تخصصی