الگوهای چندگانه توسعه فیزیکی شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با این فرض که پیکره کنونی شهر یزد را بر مبنای سرانه کاربری های زمین و ساختارهای موجود شهری می توان پهنه بندی نمود و الگوهای متفاوتی از توسعه فیزیکی را تشخیص داد، مطالعه حاضر انجام یافته است. در یک روش توصیفی- تحلیلی پویش رشد و توسعه فیزیکی شهر بررسی شده و الگوهای گوناگون موجود مشخص گردیده است. بر این اساس شهر، یزد در پویش تاریخی دوهزار ساله اش تا پیش از دوره تجددگرایی و سرمایه داری مانند اکثر شهرهای قدیمی ایران الگوی رشد ارگانیک را تجربه کرده سات. این الگوی رشد در تطابق با جغرافیا و منطق معماری کویری، ساختاری فشرده و یکپارچه را عرضه داشته است. در این الگو، زمین شهری نیز کاربری های سنتی شهر را کفایت می کرده است.برخلاف الگوی سنتی، الگوهای جدید توسعه شهری که خصوصا بعد از اجرای اولین طرح جامع شهری در یزد ظهور یافتند، ناشی از الحاق زمین به طور گسترده و خارج از یک طرح کاربری زمین اجرا شده اند. تا قبل از انقلاب اسلامی این الگوها اصولا تحت تاثیر گسترش مرزهای شهری و به درون کشاندن روستاهای حاشیه ای و اراضی و باغات هم پیوند با آنها شکل گرفته و بعد از انقلاب با واگذاری و عرضه دولتی و خصوصی زمین در محدوده های الحاقی، بسط یافته اند. به هر حال، اکنون شهر یزد با الحاقی های مصوب طرح های شهری گذشته و عرضه و واگذاری های گسترده زمین دچار تنوعی از الگوهای توسعه فیزیکی شده و انسجام شهری خود را از دست داده است.