درخت حوزه‌های تخصصی

با بررسی روند تغییرات دمای هوا، می توان ردپای تغییرات اقلیمی را در پهنه ایران جستجو کرد. تغییر اقلیم و افزایش دما از مسایل مهم زیست محیطی بشر به حساب میآیند. بر اساس روش نقطه تغییر، می توان زمان آغاز تغییرات متغیرهای اساسی مانند دمای کمینه و بیشینه را شناسایی نمود. بنابراین هدف از پژوهش حاضر واکاوی نقطه تغییر آستانههای دمایی امواج گرمایی و سرمایی در ایران زمین است. منظور از آستانه دمایی مقدار صدک 95ام برای مقادیر بیشینه دمایی و صدک 5 ام برای مقادیر کمینه می باشد. بدین منظوراز دادههای روزانه دمای (کمینه و بیشینه) 43 ایستگاه همدید ایران که دارای دوره آماری طولانی ( 1966-2018) و پراکنش مناسب بوده، استفاده گردید. به منظور شناسایی زمان تغییر آستانه دمایی از سه روش نقطه تغییر پتیت، آزمون همگنی استاندارد و بویشاند بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که آستانه ی دمایی امواج گرمایی و سرمایی طی چند دهه گذشته روندی افزایشی داشتهاند. نرخ رشد افزایشی به ترتیب به ازای هر سال برابر با 019/0 و 052/0 درجه سلسیوس به ازای هر سال است. بنابراین در پژوهش پیش رو مشخص گردید که روند افزایشی آستانه ی دمای منجر به افزایش بسامد بیشتر دماهای بیشینه گردید و از طرفی منجر به افزایش روزهای گرم و کاهش شب های سرد خواهد شد، افزون بر بسامد بیشتر رویدادها، می توان اظهار نمود بسامدها از دمای بالاتری نیز برخوردار می باشند. بر اساس نتایج تحلیل فضایی - زمانی آستانه ها روند افزایشی دمای کمینه در نواحی شمال غرب، زاگرس و جنوب شرق ایران کاملاً مشهود است و از دیگر نتایج این مطالعه می توان به زمان نقطه تغییر یا جهش آستانه دمایی امواج سرمای و گرمایی در حدود سال 1991 تاکید نمود. سال مذکور با مطالعات جهانی همراستای دارد

زمینه و هدف: انسان امروزی بدون در نظر گرفتن آنچه بر وی گذشته است، قادر به زندگی نیست و برای داشتن زندگی بهتر، باید به زیرساخت هایی که از قبل بدست آورده است، تکیه کند. هویّت انسانی در اولین، ابتدایی ترین و بهترین حالت در محیطی که خود آراسته است نمود پیدا می کند . هویّت، واژه ای بسیار ساده اما با مفهومی بسیار پیچیده است. با ورود عناصر فرهنگی دیگر کشورها، به خصوص کشورها ی غربی، فرهنگ و در پی آن هویت جامعه ایرانی نیز دست خوش تغییراتی شده است؛ از این رو امروزه بحث درباره هویّت و فرهنگ در شاخه های مختلف علمی مورد توجّه قرارگرفته است. از آ نجا که یکی از شیوه های بررسی هویّت جامعه، توجّه به عناصر فضایی و ارتباطی شهری آن می باشد این مقاله با هدف بررسی جایگاه معماری مساجد در هویّت بخشی به فضایِ شهری، ارائه شده است. از اهداف این پژوهش می توان به احیاء مجدد فضایِ شهری و ویژگی های زیبایی شناختی آن، دمیدن روح جدید در عرصه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی، تغییر در سطح فرهنگ ، حفظ و ارتقاء ارزش های کهن، خلق فضای شهری معاصر با الگو از عناصر سنّتی و تحکیم حس تعلق به مکان نام برد.روش بررسی: روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. در بخش گردآوری داده ها، از روش کیفی استفاده گردید. استخراج و بررسی عناصر هویت ساز در معماری مساجد در قالب نمودار مفهومی و به شیوه ی کتابخانه ای و اسنادی صورت پذیرفته است.یافته ها و نتیجه گیری: یافته های این تحقیق نشان می دهند که توجه به کالبد، جانمایی، و نحوه چیدمان فضاها و سایر عناصرِ شهری در کنار مباحث فرهنگی و معنوی که از وظایف طراحان شهری است از جمله مواردی است که موجب ارتقاء هویت مسجدها در فضای شهری می شود.

هدف اصلی این پژوهش بررسی وضعیت بعد اجتماعی زیست پذیری در سکونتگاه غیررسمی کشتارگاه واقع در شهر ارومیه می باشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی می باشد. گردآوری اطلاعات در این پژوهش به دو صورت کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. ابزار گردآوری داده ها به صورت پرسشنامه و پرسشنامه خبرگان می باشد. جامعه آماری این پژوهش ساکنین محله کشتارگاه می باشد که مطابق فرمول کوکران به تعداد 374 نفر می باشد که به صورت تصادفی در محدوده موردمطالعه پخش شده است. تجزیه وتحلیل داده ها به صورت کمی و از طریق نرم افزار های SPSS و Excel انجام شده است. تجزیه وتحلیل داده های گردآوری شده از طریق پرسشنامه ها توسط آزمون های تی تک نمونه ای و همبستگی اسپیرمن و برای تجزیه وتحلیل داده های پرسشنامه خبرگان از روش تصمیم گیری چند شاخصه دیمتل استفاده شده است. روایی پرسشنامه ها از طریق افراد متخصص مورد تأیید قرارگرفته است. پایایی پرسشنامه ها از طریق آزمون آلفای کرونباخ و با ضریب آلفای 0.711 مورد تأیید قرارگرفته است. یافته های این پژوهش نشانگر این است که با توجه به نتایج آزمون تی تک نمونه ای شاخص های تفریحات و اوقات فراغت و آموزش عمومی در سطح پایین تر از سطح متوسط و شاخص های امنیت فردی و اجتماعی، مشارکت و هویت و حس مکان در سطح متوسطی قرار دارند. با توجه به نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن رابطه ای معنادار میان شاخص ها و بعد اجتماعی وجود دارد. با توجه به نتایج مدل دیمتل نیز شاخص امنیت فردی و اجتماعی با مقدار (D) 859/4 تأثیرگذارترین، شاخص مشارکت با مقدار (R) 4.798 تأثیرپذیرترین و شاخص امنیت فردی و اجتماعی با مقدار (D+R) 9.279 بیشترین ارتباط را با سایر شاخص ها دارد. نتایج این پژوهش نشانگر این است که سطح بعد اجتماعی زیست پذیری در محله کشتارگاه در سطح پایین تر از متوسط قرار دارد.

هدف اصلی این پژوهش تحلیلی بر وضعیت حکمروایی خوب در روستاهای پیراشهری ارومیه می باشد. روش پژوهش حاضر از نظر زمانی طولی، از نظر نتایج کاربردی و از نظر هدف توصیفی-تحلیلی می باشد. روش گردآوری اطلاعات به دو صورت اسنادی و میدانی است. جامعه آماری پژوهش ساکنان روستاهای پیراشهری ارومیه (روستاهای بند، توپراق قلعه، دده سقی، ریحان آباد، وزیرآباد، ولنده سفلی، انهرسفلی، گنج آباد و میرآباد) می باشندکه مطابق فرمول کوکران 377  به دست آمده است که به صورت تصادفی در محدوده توزیع گردیده است. در جهت ارزیابی وضعیت حکمروایی خوب، مؤلفه های مشارکت روستایی، پاسخ گویی و شفافیت، مسئولیت پذیری، عدالت و برابری، کارایی و اثربخشی و نظارت استفاده شده است. تجزیه وتحلیل اطلاعات به صورت کمی و با استفاده از روش های آماری نظیر آزمون های تی تک نمونه ای و همبستگی اسپیرمن صورت گرفته است و برای رابطه یابی میان مؤلفه های پژوهش از روش تصمیم گیری چندمعیاره دیمتل و برای رتبه بندی روستاها از مدل ویکور استفاده شده است. روایی پرسشنامه ها از طریق متخصصان و پایایی پرسشنامه ها نیز از طریق آزمون آلفای کرونباخ به تائید رسیده است.  مطابق نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن مؤلفه عدالت و برابری بیشترین همبستگی را با حکمروایی خوب در محدوده موردمطالعه را دارد. مطابق نتایج مدل دیمتل نیز، مؤلفه عدالت و برابری با مقدار (D) 919/5 تأثیرگذارترین، مؤلفه مسئولیت پذیری با مقدار (R) 598/5 تأثیرپذیرترین و درنهایت مؤلفه نظارت با مقدار(D+R)  485/10 بیشترین ارتباط را با سایر مؤلفه ها دارد. مطابق نتایج مدل ویکور روستای پیراشهری بند، توپراق قلعه، انهرسفلی، وزیرآباد، میرآباد، ولنده سفلی، دده سقی، ریحان آباد و گنج آباد به ترتیب در رتبه اول تا نهم قرارگرفته اند.

زمینه و هدف: به منظور پاسخگویی به تقاضای روز افزون ساکنان شهری برای استفاده تفریحی از فضای سبز شهری، کارکرد اصلی کمربندهای سبز از صرفاً اکولوژیکی به ترکیبی از اکولوژیکی و تفریحی تبدیل شده است. هدف تحقیق حاضر بررسی ویژگی های فردی و تاثیر آن بر میزان تمایل شهروندان در استفاده از کمربند سبز جنوبی شهر مشهد به منظور گذراندن اوقات فراغت است.روش بررسی: در این پژوهش از روش تحقیق توصیفی و پیمایشی استفاده  شد. جامعه ی آماری این بررسی کلیه بازدید کنندگان از کوه پارک واقع در کمربند سبز جنوبی شهر مشهد بود. حجم نمونه تعداد 383 نفر بود. ابزار گرداوی اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است که روایی آن توسط خبرگان مورد تائید قرار گرفت. پرسشنامه در دو بخش ویژگی های جمعیت شناختی و سوالات تحقیق می باشد . پایایی پرسشنامه برابر 0.814 به دست آمد و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از ضرایب همبستگی پیرسون و نیز آزمون آماری تی از نرم افزار SPSS ver.22 استفاده شد.یافته ها و نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد، بین شغل، جنسیت و سن با  استفاده از کوه پارک در گذراندن اوقات فراغت همبستگی معنی داری وجود ندارد درحالیکه بین تحصیلات و تمایل در استفاده از کوه پارک رابطه معنی داری مشاهده شد. بیشترین دلیل انتخاب کوه پارک جهت گذراندن اوقات فراغت توسط شهروندان ایجاد آرامش و کاهش استرس و همچنین برقراری ارتباط و تعاملات اجتماعی مشاهده گردید. نتایج نشان می دهد کوه پارک مشهد فرصت مناسبی را برای توسعه گردشگری و گذراندن اوقات فراغت برای شهروندان ایجاد کرده است.

پایداری در محصولات باغی به عوامل اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بستگی دارد. شناخت سطح پایداری این عوامل می تواند در تدوین راهبردهای توسعه باغداری پایدار و اثر آن روی معیشت پایدار خانوار بهره بردار مؤثر باشد. لذا هدف از انجام این پژوهش تحلیل پایداری محصولات باغی و نقش آن در معیشت خانوار بهره بردار روستاهای بخش مرکزی شهرستان بندرگز است. اطلاعات موردنیاز از طریق پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شده است که روایی آن بر مبنای نظر کارشناسان مربوطه و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 89/0 به دست آمده است. جامعه آماری این تحقیق شامل بهره برداران باغی سه روستای گز شرقی، گز غربی و ول افرا است که از طریق فرمول کوکران حجم نمونه 250 محاسبه شد. از روش نمونه گیری تصادفی برای انتخاب نمونه های تحقیق استفاده شد. برای سنجش پایداری محصولات باغی از 45 شاخص به تفکیک ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی و برای سنجش معیشت پایدار خانوار بهره بردار از 53 شاخص به تفکیک ابعاد دارایی مالی، اجتماعی، انسانی، زیست محیطی و محیطی استفاده شد. بر اساس آزمون اسپیرمن پایداری اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی محصولات باغی روی معیشت پایدار خانوار بهره بردار مؤثر است. نتایج حاصل از آزمون کروسکال والیس حاکی از آن است معیشت پایدار بهره برداران در سه روستای موردمطالعه تا سطح اطمینان 99 درصد تفاوت معناداری دارند. نتایج آزمون تحلیل واریانس مستقل یک طرفه در سطح زیر کشت سه روستا، درآمد باغی در سه روستا نیز بیان کرد که تا سطح 99 درصد تفاوت معناداری در این سه عامل در سه روستا وجود دارد.

نظارت مهمترین مساله ای است که شورای شهر در زمینه عملکرد شهرداری به آن توجه می کند. در همین خصوص هدف اصلی این تحقیق طراحی مدل مطلوب نظارتی شورای اسلامی شهر تهران است. پژوهش پیش رو، بلحاظ ماهیت از نوع پژوهش های اکتشافی و بلحاظ روش از نوع پژوهش-های کاربردی است. جامعه آماری این تحقیق مشتمل بر اعضاء، مشاورین، کارشناسان، متخصصان و مرتبطان شورای اسلامی شهر تهران است که به دو صورت انتخابی و روش گلوله برفی تعداد 31 نفر از آنها به عنوان نمونه آماری تحقیق مورد مصاحبه و پرسشگری قرار گرفتند و برای تحلیل داده های جمع آوری شده (با توجه به اهداف و ماهیت تحقیق)، از روش تحلیل تفسیری استفاده شد. نتایج تحقیق حاکی از این است که نظارت شورای اسلامی شهر تهران در امورات شهر و شهرداری با چالش ها و آسیب های جدی روبه رو است آسیب هایی که در سه دسته فرایندی و رویکری، ساختاری و کارگزاران و یا عاملین نظارت تقسیم بندی شده اند. در راستای وضعیت موجود (آسیب شناسی، قوانین و پتانسیل ها) مدل پیشنهادی نظارت شورای اسلامی شهر تهران در چهار سطح (ساختار شورا، عامل-کارگزار، فرایندها-هنجارها و پشتیبان و اجرا) طراحی و تعریف شده است. در مدل طراحی شده، افزایش تعداد اعضای شورای شهر تهران و اصلاح مکانیزم انتخاب آنها؛ طراحی و راه اندازی سامانه نظارت شورای شهر تهران و سامانه اخذ نظرات شهروندان؛ بازساخت ستاد سمن های شورای اسلامی شهر تهران و نهادهای محلی (ساختار شوراهای محله-ای/شورایاری ها)؛ تامین نیروی انسانی متخصص و آموزش دیده؛ تدوین پیوست های نظارتی و شاخص های مربوطه؛ ترکیب بندی جدید اعضای کمیسیون ها؛ بازبینی ساختار و شرح وظایف کمیسیون نظارت و حقوقی شورا؛ تشکیل جلسات شورای اسلامی شهر تهران در مناطق و محلات، پیشنهاد شده است. بسته های پیشنهادی مذکور باتوجه به تجربیات و نتایج به دست آمده اعتبارسنجی شده و الزامات تحقق پذیری آن نیز تدوین شده است. همچنان که باتوجه به آسیب ها و پتانسیل های شناسایی شده، با قوانین موجود مطابقت داشته و قابلیت اجرایی دارند.

کارآفرینی فرآیند ایجاد، معرفی و راه اندازی یک استارتاپ، مانند یک محصول، سیستم یا کسب و کار است. کارآفرینی در سطح روستا که می تواند در زمینه های مختلف مانند تجارت، صنعت، کشاورزی رخ دهد و به عنوان یک عامل قوی برای توسعه اقتصادی عمل می کند، تعریف می شود. کارآفرینی به عنوان وسیله ای برای بهبود کیفیت زندگی برای افراد، خانواده ها و جوامع و حفظ اقتصاد و محیط زیست سالم است. با در نظر گرفتن اهمیت نقش کارآفرینی در روستاها، پژوهش حاضر سعی دارد بر مطالعه چشم اندازها و چالش های پیش روی کارآفرینی روستایی در محمودآباد تمرکز کند. برای دستیابی به نتیجه از روش شناسی توصیفی-تحلیلی و منابع کتابخانه ای و اسنادی مورد استفاده قرار گرفت و یک مرور ادبیاتی گسترده در موضوعات و زمینه های مربوطه انجام شد. نتایج نشان داد که کارآفرینی در توسعه روستایی نقش بسیار موثری به مانند بالا رفتن سطح رفاه، کاهش فقر، توسعه اشتغالزایی و... دارد و این روستا پتانسیل و قابلیت های کارآفرینی دارد اما میزان توسعه کارآفرینی در آن پایین است. چالش هایی به مانند روند دریافت اعتبارات از بانک ها، کمبود منابع مالی، زیرساخت ارتباطات و حمل و نقل، مشکلات اقتصادی و بازاریابی، چالش های تکنولوژیکی، سطح پایین آموزش مورد شناسایی قرار گرفته و در پایان نیز پیشنهاداتی به منظور رفع چالش ها ارائه شده است.

امروز پلیس گردشگری در بیشتر شهرها و مقاصد گردشگری دنیا رواج دارد و تأثیر بسزایی در بهبود خدمات گردشگری داشته است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه گردشگران داخلی و خارجی تشکیل می دهند که در سال 1398 وارد جزیره قشم شده اند و در اماکن گردشگری حضور داشته اند. با توجه به جامعه آماری مدنظر، حجم نمونه آماری 384 نفر برآورد شده است. روش نمونه گیری از جامعه آماری، غیراحتمالی یا دردسترس بوده و روش تحلیل کمّی است. داده ها با نرم افزارهای اس پی اس اس و آموس انجام شده است. یافته این پژوهش نشان می دهند که بر خدمات رسانی پلیس گردشگری و فعالیت های جمعی آنلاین بر کاهش محرومیت نسبی اثرگذار بوده و بهبود امنیت اجتماعی، کاهش خشم گروهی و تمایل به سفر با کاهش محرومیت نسبی ادراک شده رابطه مستقیم و مثبتی دارند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بهبود امنیت اجتماعی و خدمات رسانی پلیس گردشگری در کاهش محرومیت نسبی گروهی ادراک شده تأثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین، یافته ها نشان می دهند که کاهش محرومیت نسبی گروهی ادراک شده بر کاهش خشم گروهی و اعتماد به مقصد اثرگذار است؛ بنابراین می توان این گونه بیان کرد که خدمات رسانی پلیس گردشگری باعث می شود صاحبان مقاصد و سایت های گردشگری تخلفی نکنند یا بسیار کمتر این کار را انجام دهند و مجبور به اجرای قانون شوند.

زمینه و هدف: امروزه اهمیت و وسعت صنعت گردشگری موجب شده است تا پدیده های متعددی از دیدگاه گردشگری مورد تحلیل قرار گیرند. از پیدایش نخستین جاذبه ها و... تا رسیدن به صنعت گستره ی امروزی، گردشگری و مکان های شهری در پیوندی پایدار بوده اند. به همین دلیل هدف مطالعه اثر توسعه گردشگری بر شادی گردشگران شهر یزد با رویکرد شهر شاد می باشد.روش شناسی: روش آن توصیفی-تحلیلی از نوع کاربردی هست و برای جمع آوری اطلاعات موردنیاز از دو روش کتابخانه-ی و میدانی استفاده شده است. همچنین جامعه آماری آن را 400 نفر از گردشگران داخلی و خارجی ورودی به شهر یزد در سال 1398 درنظر گرفتند که با نرم افزار SPSS و Amos تجزیه وتحلیل شدند.یافته ها: نتایج حاصل نشان می دهد مکان های تاریخی-فرهنگی بیش از 75 درصد برای گردشگران جذاب بود اما گردشگران داخلی با انگیزه تحصیل(بیش از 4 بار با اقامت یک شب و از احساسات شادی برخوردار بودند) و گردشگران خارجی بخاطر فرهنگ و شیوه زندگی ساکنین(تنها یکبار با اقامت بین 2تا4 روز و از احساسات حیرت و تعجب روبه رو شده بودند) مقصد یزد را انتخاب کردند. همچنین گردشگران لازمه ها و جاذبه های گردشگری مقصد شهر یزد را متوسط رو به بالا گزارش دادند.نتیجه گیری و پیشنهادات: باتوجه به یافته های این پژوهش، بین شادی گردشگران و شاخص های توسعه گردشگری (لازمه، جاذبه و دافعه) در مقصد شهر یزد ارتباط مستقیم و معناداری وجود دارد.نوآوری و اصالت: مطالعات اندکی ارتباط بین گردشگری و شادی در کشورهای توسعه یافته را بررسی کردند ولی در کشورهای درحال توسعه مانند ایران هنوز مورد مطالعه قرار نگرفته است.

مقدمه: در دنیای مدرن امروز که مردم در پیچ و خم خیابان ها و پل های گسترده و عظیم گم می شوند و در تو در توی لایه های شهر های آهنی و سرد و بی روح زندگی سخت را پشت سر می گذارند در برخی از شهر ها مناطقی از ساختار های قدیمی وجود دارد که گام برداشتن در این مناطق آرامش و کند بودن روند گذر زمان را به همراه دارد.هدف پژوهش: کاربست بازآفرینی پایدار شهری در بافت تاریخی محله پیغمبریه شهر قزوینروش شناسی تحقیق: تحقیق حاضر ترکیبی از روش های کمی و کیفی است و جنبه های کاربردی نیز دارد. در روش کمی، بررسی شاخص های مسکن به منظور شناخت وضع موجود مسکن در بافت تاریخی است. روش کیفی با تکنیک مصاحبه عمیق می باشد. تشکیل پنل 15 نفره متخصصین به منظور کاربست بازآفرینی پایدار شهری در بافت تاریخی شهر قزوین.قلمروجغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه، بافت تاریخی شهر قزوین محله پیغمبریه ، پهنه بازار و بافت مسکونی هم جوار آن را در برمی گیرد. این محله از شمال به خیابان امام خمینی، از شرق به خیابان پیغمبریه، از طرف جنوب به انصاری و از طرف غرب به مولوی محدود می گردد. یافته ها و بحث: در مرحله بررسی شاخص های مسکن در بافت تاریخی شهر قزوین محله پیغمبریه می توان تحلیل نمود: مسکن این بافت نیاز به بهسازی لرزه ای به منظور استحکام، توانمندسازی اقتصادی، هویت بخشی از طریق احیای گونه های مسکن تاریخی بافت دارد. مرحله دوم به موجب کاربست بازآفرینی پایدار شهری با روش مصاحبه عمیق از متخصصین مهترین ابعاد بازآفرینی در بافت تاریخی شهر قزوین محله پیغمبریه جمع بندی گردید.نتایج: نتیجه اصلی این پژوهش " کاربست مکانیزم های نهادی برای حرکت به سمت کاربست مدیریت یکپارچه بافت در گام نخست سپس استقرار بازآفرینی پایدار شهری در این بافت می باشد

گسترش ویروس کووید-19 و پیامدهای ناخواسته آن به مثابه زنگ خطری بر سبک جاری زندگی شهری تلقی می گردد. اهمیت این موضوع در حوزه شهرسازی در قالب امکان رعایت فاصله اجتماعی بین شهروندان در فضاهای شهری متبلور شده است. رعایت فاصله فیزیکی بین شهروندان در حال حاضر به عنوان موثرترین راهکار جلوگیری از گسترش هرچه بیشتر ویروس کووید-19 و اپیدمی های مشابه شمرده می شود. این مهم نشان از نقش هر چه بیشتر محیط های شهری در کنترل و مدیریت منابع انسانی دارد. هدف از پژوهش حاضر تحلیل کیفیت محیط عملکردی محدوده مرکزی شهر زنجان در مواجهه موثر با اپیدمی کووید-19می باشد. روش پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی بوده و از ابزار پرسشنامه جهت جمع آوری اطلاعات سود برده شده است. تعداد افراد نمونه آماری جهت گردآوری داده ها برابر با 152 از شهروندان زنجانی حاضر در محدوده مرکزی شهر زنجان می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری استفاده گردیده و از نرم افزارهای SPSS و Amos Graphics سوده برده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که می توان مؤلفه های جذابیت فعالیتی کاربری ها، جذابیت زمانی کاربری ها، اوقات فعالیت کاربری ها در طول شبانه روز، تمرکز غیرضروری کاربری ها و تنوع کاربری ها را در کیفیت محیط عملکردی محدوده مرکزی شهر زنجان در مواجهه با اپیدمی کووید-19 موثر دانست. بر این اساس با ترکیبی مناسب از کاربری های موجود می توان به ارتقای کیفیت محیط عملکردی در مواجهه با اپیدمی کووید-19 از طریق کاهش میزان شلوغی و ازدحام جمعیت در محدوده مرکزی شهر زنجان نائل آمد.

خشکسالی به لحاظ اینکه محدوده وسیعی از سرزمین را در برمی گیرد، پیچیده تر از دیگر بلایای طبیعی است و به همین علت جمعیت بیشتری را تحت تأثیر قرار می دهد. مطالعه حاضر با هدف اولویت بندی عوامل موثر بر افزایش تاب آوری اقتصادی خانوارهای روستایی بخش دستگردان شهرستان طبس در برابر خشکسالی انجام شده است. پژوهش حاضر از نظر ماهیت از نوع کمی و از لحاظ هدف، کاربردی است. جامعه آماری شامل تمامی روستائیان بالای 18 سال بخش دستگردان شهرستان طبس بوده است. با توجه به در دسترس نبودن اطلاعات دقیق در خصوص تعداد افراد این جامعه آماری، با استفاده از فرمول کوکران و آخرین عدد جدول مورگان تعداد 384 نفر به عنوان حجم نمونه آماری مورد مطالعه قرار گرفت. شیوه نمونه گیری در این پژوهش به صورت طبقه ای بوده است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته در قالب طیف لیکرت اقدام شده است. نتایج نشان داد که از نظر روستاییان بیشتر عوامل تأثیرگذار در تاب آوری آنها در برابر مخاطره خشکسالی و افزایش قدرت سازگاری آنها با شرایط خشکسالی، تقویت مشارکت محلی روستاییان بوده، دوم توجه به دانش بومی، سوم توسعه بیمه محصولات و چهارم توسعه بذور و گونه های مقاوم قرار دارد که براساس نتایج پژوهش دارای کوتاه ترین فاصله از ایده آل مثبت و دورترین فاصله از ایده آل منفی هستند.

توسعه کالبدی فضایی شهر تهران در سده اخیر موجب گردیده تا بناهای صنعتی از محدوده هایی حاشیه ای به عرصه هایی محصور در بافت های فشرده شهری بدل گردند. این مسئله تعطیلی و رها شدن میراث معماری صنعتی را باوجود عمر مفید سازه و ارزش های معماری آن ها در پی داشته است. با واکنش نهادهای مختلف و در راستای ارتقای پایداری اقتصادی و اجتماعی، امکان اعطای کاربری جدید و احیا این ابنیه فراهم شده و مصادیقی از تجربه تطبیق پذیری در ایران شکل می گیرد که زمینه اصلی مطالعه در این تحقیق هستند. ازاین رو هدف از این پژوهش بررسی تجارب موفق معماری چند عملکردی و تطبیق پذیر جهانی و قیاس میان نمونه استراتژی های آن ها با تجارب مشابه در میراث صنعتی شهر تهران است. در این پژوهش مطالعات حوزه تطبیق پذیری بر روی نمونه های جهانی، به عنوان مبنای استخراج استراتژی های معماری چند عملکردی قرارگرفته است. استراتژی ها شامل سه لایه کالبدی سازه، تأسیسات و نما بوده که با روش دلفی بر روی میراث معماری صنعتی شهر تهران به عنوان جامعه آماری ارزیابی شده اند. تحلیل داده ها از طریق آزمون کوکران و آزمون فریدمن صورت گرفته و روش نمونه گیری برای هر دو جامعه آماری (میراث معماری صنعتی تهران) و (متخصصین مربوطه) نظریه ای می باشد. میراث معماری صنعتی شهر تهران شامل: کارخانه آرگو (موزه گالری آرگو)، پادگان ایرانشهر (خانه هنرمندان)، کارخانه جوراب بافی بریانک (موزه آثار طبیعی و حیات وحش هفت چنار) و زندان قصر (باغ موزه قصر) می باشند که با محاسبه میانگین رنک آزمون برای هر استراتژی در هر لایه، ابنیه منتخب رتبه دهی شده اند. با توجه به اجماع نظر متخصصین، وجود استراتژی های دو لایه سازه و نما در ابنیه موردبررسی، تائید و براساس نتایج آنالیز داده ها در لایه سازه، کارخانه آرگو بالاترین میزان از آزادی فضا را دارا بوده و در لایه نما خانه هنرمندان با بیشترین میانگین رنک آزمون بالاترین انطباق نما و سازه را داشته اند. اما در لایه تاسیسات، انطباق تأسیسات و سازه در نمونه های موردبررسی توسط متخصصین مشاهده و تایید نشده است. مطابق با نتایج این پژوهش، تمرکز سازه در کمترین نقاط و فضای آزاد بیشتر و همچنین انطباق نما با سازه دو مشخصه در بناهای صنعتی می باشند که می توانند تأثیر کارآمدی در فرایند تطبیق پذیری و اعطای کاربری جدید به میراث معماری صنعتی داشته باشند.

 کیفیت محیط سکونتی یکی از موضوعات متداول در زمینه مباحث محیطی است که بر روابط بین افراد و محیط سکونتی شان در سطوح مختلف (مسکن و محله و شهر) متمرکز است. بنابراین در این مقاله، مؤلفه های کیفیت سکونتی در بافت فرسوده شهر جهرم ارزیابی شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی- تحلیلی است. گردآوری اطلاعات با روش های مطالعات کتابخانه ای و پیمایش میدانی و ابزار پرسشنامه انجام گرفته است. حجم نمونه برای پر کردن پرسشنامه توسط فرمول کوکران تعیین و به تعداد 321 نفر تعیین شده است. یافته های پژوهش با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری در محیط نرم افزار آموس و اس پی اس اس مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل داده ها، وضعیت سکونتی در بافت فرسوده شهر جهرم در وضعیت نامناسب قرار دارد. همچنین، بر اساس نتایج به دست آمده مشخص گردید شاخص دسترسی به خدمات و امکانات بیشترین تأثیر در کیفیت سکونتی بافت فرسوده شهر جهرم دارد. در این زمینه، نقش و اثر دسترسی به مراکز درمانی، خرید، تفریحی، ورزشی، مذهبی، آموزشی و غیره از سایر شاخص های دسترسی بیشتر بود که میزان بار عاملی آن برابر 75/0 است. بنابراین وضعیت کیفی سکونتی در بافت فرسوده شهر جهرم در سطحی نامناسب قرار داشته و شاخص های کیفیت سکونتی در این زمینه دارای نقش شگرفی هستند که با بهبود وضعیت این شاخص ها نظیر سطح دسترسی ها، کاهش آسیب های اجتماعی و افزایش امنیت اجتماعی و سایر موارد در جهت بهینه تر شدن کیفیت سکونتی در بافت فرسوده شهر جهرم اقدام کرد.

مقدمه مسکن یکی از بخش های مهم توسعه در یک جامعه است. این بخش با ابعاد چندجانبه خود اثرات زیادی در ارائه ویژگی های جامعه دارد. برنامه ریزی در این بخش از یک سو اهمیت اقتصادی و اجتماعی دارد و از سوی دیگر به دلیل اشتغال زایی این بخش و ارتباط آن با دیگر بخش های اقتصادی به عنوان ابزار مناسب به منظور محقق شدن سیاست های اقتصادی به شمار می آید. در حال حاضر که عمق بازار مالی بسیار کم است و ظرفیت کمی برای جذب حجم فراوان نقدینگی موجود در کشور را دارد، گزینه های اندکی برای نگهداری پس اندازهای مردم وجود دارد. این گزینه ها شامل سپرده های سرمایه گذاری بانکی، سهام، ارز، طلا، سکه و مسکن هستند. با توجه به اینکه مسکن تنها یکی از شکل های ذخیره دارایی است. بنابراین، تقاضا برای مسکن تحت تأثیر تقاضا برای سایر بازارها است و نوسان ها در بازارهای سایر دارایی ها، بر بازار مسکن تأثیرگذار است. در این مطالعه سعی شده است اثر حضور مسکن و سهم آن از سرمایه گذاری در ایران با تأکید بر نقش دارایی های جانشین از جمله (بازار طلا، نرخ ارز، قیمت سهام، نرخ سود سپرده های بانکی) در دوره رونق و رکود مشخص شود. و اینکه در غیاب بازار مسکن کدام یک از بازارهای رقیب توانسته سهم بیشتری از سرمایه گذاری را به خود جذب کند. مواد و روش ها پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت جزء تحقیقات توصیفی - تحلیلی و از نظر هدف جزء تحقیقات کاربردی به شمار می آید. در تحقیق حاضر داده های مورد استفاده، به صورت فصلی و از ترازنامه بانک مرکزی، نماگرهای اقتصادی و آمار فعالیت های ساختمان بخش خصوصی جمع آوری شد. از روش دلفی برای نظرسنجی و دریافت نظرات کارشناسان و متخصصان امر بهره گرفته شد. در این مورد به تعداد 20 نفر از کارشناسان و متخصصان حوزه مسکن و برنامه ریزی شهری انتخاب و نظر آن ها به طور پرسشنامه مجازی در مورد گویه های تحقیق مورد پرسش قرار گرفت. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون کوواریانس چندمتغیره، مدل میانگین- واریانس و از روش خود توضیح با وقفه های توزیعی (ARDL) برای تحلیل هم جمعی داده ها استفاده شده است. یافته هابراساس یافته های پژوهش بین مسکن و بازارهای موازی ارتباط معنا داری وجود دارد، به طوری که بازدهی مسکن بیشترین ضریب همبستگی را با نرخ ارز و کمترین ضریب همبستگی را با نرخ سود سپرده های بانکی دارد. معنادار نبودن نرخ سود سپرده های بانکی بیانگر آن است که این دارایی نتوانسته است به عنوان رقیب مسکن نقش مؤثری بر میزان سرمایه گذاری مسکن داشته باشد. متغیرهای نرخ ارز و سهام بازدهی منفی با مسکن دارند یعنی مسکن رابطه جانشینی با این دو دارایی در سبد دارایی ها دارد. سهام با بازدهی 40/43 درصد و ریسک 58/09 درصد از دارایی های پرنوسان در دهه های اخیر بوده که فراز و فرودهای زیادی را طی کرده است.برآورد الگوی کوتاه مدت نشان می دهد ضرایب متغیرهای شاخص قیمت سهام در سطح اطمینان 95 و با 2 وقفه تأثیر منفی و معنا داری بر سرمایه گذاری بخش مسکن دارد. تأثیر نرخ ارز در سطح بی معنا و با 4 وقفه مثبت و معنادار است. تأثیر قیمت سکه بر سرمایه گذاری مسکونی در سطح و با 5 وقفه مثبت و با ضریب 2/03 معنا دار است. در کوتاه مدت متغیر سود سپرده های بانکی در سطح تأثیر معناداری بر سرمایه گذاری مسکونی ندارد، ولی با یک وقفه تأثیر معنا دار دارد. نتایج با توجه به رابطه تعادلی بلندمدت بین متغیرهای تحقیق نشان می دهد کشش سرمایه گذاری مسکن به نرخ ارز 28 درصد است. کشش سرمایه گذاری مسکن به شاخص قیمت سهام 0/21- به دست آمده است؛ شاخص های قیمت سکه و نرخ سود سپرده های بانکی به ترتیب با ضریب 0/11 درصد و 0/9 درصد روی سرمایه گذاری مسکونی تأثیرگذار هستند. نتیجه گیرینتایج پژوهش بیانگر این است که افراد با سطح درآمدی پایین و ریسک گریز بیشتر سرمایه گذاری خود را به سپرده های بانکی اختصاص می دهند. تجزیه وتحلیل نتایج بیانگر این است که بازدهی بازار سهام از بقیه بازارها بیشتر است، اما ریسک این نوع دارایی نیز بیشتر از بقیه دارایی ها است. یعنی مسکن رابطه جانشینی با سهام در سبد دارایی ها در دو دوره سرمایه گذاری دارد. طوری که در فصل رکود مسکن مردم تمایل بیشتری به سرمایه گذاری در بازار سهام دارند و در دوره افت بازار سهام، سرمایه گذاری ها به سمت مسکن تمایل پیدا می کند. از سوی دیگر با رونق گرفتن بازار مسکن انگیزه سرمایه ای بازار مسکن نیز افزایش می یابد و سرمایه ها جذب این بازار می شوند که بیانگر رابطه مثبت و معنادار متغیر نرخ ارز با سرمایه گذاری مسکونی است. معنادار نبودن قیمت سکه در الگوهای بلندمدت و کوتاه مدت، بیانگر آن است که سکه طی دهه اخیر به دلیل ثبات قیمت و سوددهی پایین، رقیب قابل توجهی برای مسکن نبوده و افزایش یا کاهش آن تأثیر چشمگیری بر سرمایه گذاری مسکن نداشته است. سپرده های بلند مدت بانکی نیز به دلیل نرخ تقریباً ثابت خود نتوانسته اند نقش معناداری را به عنوان رقیب مسکن در نوسان های سرمایه گذاری مسکن داشته باشند. ضریب نرخ ارز نیز در تمامی الگوهای برآوردشده، معنادار و دارای علامت مثبت بوده است اگرچه در کوتاه مدت ممکن است به دلیل وجود انگیزه های سفته بازی، این نتیجه قابل دفاع باشد، اما در بلندمدت براساس نظریه سبد دارایی و در نظر گرفتن رابطه جانشینی مسکن و ارز، توجیه اقتصادی این رابطه مشکل است. 

شهرها محل تجمع سرمایه های مادی و معنوی بشریت به شمار می رود که از اهمیت بالایی برخوردار است. این نوع از سکونت گاه ها با جای دادن بیش از 50 درصد جمعیت جهان در خود، در سال های اخیر اهمیتی بیش از پیش یافته و برای حفظ اصولی و مدیریت پایدار آن انواع برنامه ریزی ها مدنظر قرار گرفته است. یکی از این برنامه ریزی ها تاب آورسازی شهرها بوده است. تاب آور سازی در برابر تهدیدات و خطراتی احتمالی که درصورت بروز، آن را تحت تأثیرات سوئی قرار می دهد. مفهوم تاب آوری در ابعاد و سطوح مختلفی مورد طرح و بحث قرار گرفته است که در این پژوهش بر ابعاد کالبدی تاب آوری در شهرها تأکید می شود. هدف پژوهش حاضر ارزیابی تاب آوری منطقه 1 شهر تبریز در برابر زلزله می باشد که با استفاده از مدل Fuzzy AHP به تحلیل این امر پرداخته شده است. 8 معیار شامل؛ فاصله از مراکز امدادی، فاصله از مراکز آسیب زا، مصالح ابنیه، کیفیت ابنیه، عمربنا، فاصله از شبکه راه ها، فاصله از فضاهای سبز و باز و فاصله از گسل پایه تحلیل قرار گرفته است. بعد از تهیه لایه مربوط به هر معیار، با استفاده از توابع فازی سازی، لایه های فازی استخراج شده است. با استفاده از عملگرهای SUM,AND,GUMMA لایه های نهایی تهیه شدند که با ارزیابی انجام گرفته از طریق ابزار Band Collection Statistics ، لایه گامای 9/0 به عنوان بهترین خروجی انتخاب گردید. نتایج نشان دهنده این است که در سناریوی گامای 9/0 در محدوده مورد مطالعه، حدود 26% از محدوده تاب آوری خیلی کم و کمی دارند. در مقابل بیش از 22% تاب آوری متوسط و 51 درصد از محدوده، تاب آوری زیاد و خیلی زیاد را دارا می باشد.

شهرهای ساحلی و به طبع، بندر و بندرگاه های آن به علت موقعیت اقتصادی، ترانزیتی و گردشگری همواره در معرض حملات و تهدیدهای دشمن قرار دارند. پدافند غیرعامل از جمله رویکردهایی است که می توان از طریق آن مسئله بازدارندگی بنادر افزایش و تهدیدپذیری آنها نیز کاهش یابد. نظر به اهمیت موضوع، این پژوهش به اهمیت سنجی پدافند غیرعامل در بندرگاه امام خمینی(ره) با استفاده از پنج شاخص (معماری وطراحی، سازه، تاسیسات و تجهیزات، مجاورت و دسترسی، امنیت اطلاعات و شبکه سایبری) و 104 زیرشاخص پرداخته است. نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق، پیمایشی- ارزیابی با تاکید بر پرسشنامه می باشد. جامعه آماری شامل کارکنان و کارشناسان خبره اداره بندر و برخی مسئولین نهادهای شهر بندر امام خمینی(ره) بوده که حجم نمونه تعیین شده 100 نفر می باشد. به منظور بررسی نرمال بودن توزیع داده ها از آزمون کلموگروف- اسمینروف و جهت بررسی وضعیت متغیرهای پژوهش ازمدل یابی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزیی (PLS) و استفاده از نرم افزار SMARTPLS پرداخته است. یافته های پژوهش حاصل از نتایج آزمون PLS، نشان می دهد: شاخص تأسیسات و تجهیزات با 873/0 بالاترین و شاخص امنیت اطلاعات و شبکه سایبری با 737/0 پایین ترین میزان تأثیرگذاری را داشته اند.

بافت های ناکارآمد و قدیمی مناطق پیراشهری کشور در اغلب موارد باگذشت زمان و عدم توجه و نگهداری مناسب، دچار فرسودگی و اضمحلال کالبدی و عملکردی شده اند. مسائل اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی از اعم مشکلات این بافت ها است، مسائل مطرح شده ازجمله دلایلی است که سیاست گذاران و برنامه ریزان شهری را مجاب به ارائه راهبرد ها و راهکار های مدیریتی در مواجهه با مسائل و مشکلات آن کرده است، یکی از این رویکرد های نوین، رویکرد بازآفرینی در چارچوب حکمروایی شهری است. در این راستا، هدف این پژوهش بازآفرینی بافت های ناکارآمد پیراشهری با تأکید بر حکمروایی نوین شهری در عرصه های پیراشهری (صفادشت، شهریار،  ملارد، رباط کریم، اسلامشهر)، می باشد. تحقیق حاضر برحسب هدف، یک تحقیق کاربردی، برحسب نحوه گردآوری داده ها یک تحقیق تحلیلی و توصیفی می باشد و درنهایت حسب نحوه اجرا، از نوع پیمایشی، و از برحسب روش تحقیق از نوع کمی می باشد. به منظور تجزیه وتحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS، مدل FAHP، و مدل GMIR استفاده شد. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که وضعیت حکمروایی نوین شهری و بازآفرینی بافت های ناکارآمد در عرصه های مطرح شده نامطلوب ارزیابی شد، و بین این دو متغیر نیز ارتباط معنادار و مثبتی مشاهده شد. همچنین نتایج مدل FAHP نشان داد که در بین ابعاد بازآفرینی، بعد کالبدی بیشترین میزان تأثیرپذیری و بعد زیست محیطی نیز کمترین میزان تأثیرپذیری را از حکمروایی نوین شهری به خود اختصاص داده است. درنهایت نتایج مدل GMIR نیز به منظور رتبه بندی هر یک از عرصه های پیراشهری نشان داد، عرصه پیراشهری شهریار با مقدار 4812 بالاترین رتبه و صفادشت با مقدار 3976، پایین ترین رتبه را به خود اختصاص داده اند

صنعتی شدن و رشد بی رویه جمعیت، پیامدهایی نظیر دوری از طبیعت، افزایش فشارهای روحی و جسمی و کاهش سطح سلامت را به دنبال داشته، لذا نیاز به حضور در فضاهای باز همچون پارک های شهری، بیش از پیش احساس می شود. از طرفی توجه به سلامت شهروندان و گردشگران در پارک های شهری، سبب افزایش سطح رضایتمندی آنان خواهد شد، بنابراین هدف اصلی این پژوهش طبقه بندی و شناسایی مؤلفه های رضایتمندی در پارک های شهری با رویکرد ارتقای سلامت می باشد. در راستای دستیابی به اهداف، سؤالات زیر مطرح می گردد: -مؤلفه ها و شاخص های مؤثر بر ایجاد رضایتمندی در پارک های سلامت محور کدامند؟ راهکارهای طراحی که سبب افزایش رضایتمندی از پارک های سلامت محور می شوند، کدامند؟ پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت، ترکیبی و از نوع کمی-کیفی است. در گام اول، مؤلفه های مؤثر بر رضایتمندی و افزایش سلامت در پارک های شهری از طریق مطالعات کتابخانه ای-اسنادی جمع آوری و در دو جدول عنوان گردید. در گام بعد، مدل مفهومی پژوهش بر اساس شاخص های مشترک، استخراج و ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ آن توسط متخصصین حوزه معماری و شهرسازی با ابزار پرسشنامه مورد بررسی ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. یافته ها نشان می دهد، مؤلفه های مؤثر در رضایتمندی گردشگران در پارک های شهری با رویکرد افزایش سطح سلامت شامل پنج مؤلفه «کالبدی» با شاخص آسایش اقلیمی، منظر و تنوع بصری واضح و مثبت، دسترسی و خوانایی، ایمنی و امکانات و تجهیزات، «عملکردی» با شاخص کاربری های متنوع و همه شمولی، خدمات بهداشتی، برقراری نظم و خوانایی، برگزاری فعالیت ها و جشن های فرهنگی، فعالیت های تندرستی و استفاده از فناوری های نوین، «اجتماعی» با شاخص تعاملات فردی و تعاملات اجتماعی، «اقتصادی» با شاخص مقرون به صرفه بودن و رعایت انصاف و «معنایی» با شاخص آرامش روحی و احساس امنیت است. در انتها، برای هر شاخص راهکار طراحی ارائه شده است.