درخت حوزه‌های تخصصی

شناسایی و ارزیابی فرصت ها جزئی اصلی برای آغاز فعالیت کارآفرینانه و موضوعی اصلی در راستای رشد بخش های مختلف گردشگری است. علایق مذهبی سالانه میلیون ها زائر و گردشگر مذهبی را به اماکن مقدس کشور رهسپار می سازد و شناسایی فرصت در زمینه گردشگری مذهبی داخلی می تواند موجب ارتقاء این صنعت و زمینه ساز رشد بین المللی ایران در بخش گردشگری و خدمات مرتبط با آن گردد. با توجه به محدود بودن مطالعات علمی در این حوزه، مقاله حاضرضمنمرور متون تخصصی ومصاحبه با خبرگان،نگاهی فرایندمحور را به خدمات گردشگری و تجربه گردشگران در نظر گرفت و موفق شد مدلی مفهومی با چهار سازه فرصت (مسیر سفر، مقصد گردشگری، جاذبه های خاص مذهبی و جذابیت های مدیریتی و نوآورانه) و 50 مؤلفه مؤلفه را به عنوان زمینه های فرصت در گردشگران مذهبی ارائه دهد. پرسش های این پژوهش، متغیرها و سازه های فرصت در گردشگری مذهبی را از منظر مقیاس مدل مفهومی طرح شده و مقیاس شناسایی فرصت آلویک (2002) بررسی کرده اند. داده ها در پیمایش طولی(سال های 1386 و 1391) به شناسایی و اولویت بندی فرصت های خُرد گردشگری مذهبی شهر مشهد و تحولات آنها پرداخته و نشان می دهد مقیاس فرصت برای تمامی مؤلفه های فرصت، در سطح خطای 0.05 معنی دار می باشد. معرفی مدل مفهومی شناسایی فرصت های گردشگری مذهبی و بررسی تحولات زمانی آنها در این مقاله، گامی برای آغاز نظریه پردازی در کارآفرینی گردشگری مذهبی خواهد بود.

انتخاب نادرست مدل های کسب وکار الکترونیکی، بدون توجه به شرایط محیطی و سازمانی، مهم ترین مانع گسترش تجارت الکترونیک است. آگاهی از این موضوع که چه ارتباطی بین مدل های کسب وکار الکترونیک و راهبردهای گوناگون در خلق، کسب و ارایه ارزش رقابتی وجود دارد اهمیت زیادی برای محققان و مدیران دارد. پژوهش حاضر، به دنبال بررسی رابطه بین مدل کسب وکار و راهبرد محصول در کسب وکارهای الکترونیکی کوچک و متوسط ایران است. این تحقیق با بررسی ادبیات موضوع، اقدام به ارایه گونه شناسی جدیدی از مدل های کسب وکار الکترونیک بر مبنای نقاط مرجع راهبردی نموده است. جامعه آماری این تحقیق، کلیه کسب وکارهای الکترونیکی کوچک و متوسط حاضر در ایران است. ابزار جمع آوری داده برای آزمون فرضیه های اصلی و فرعی نیز پرسشنامه الکترونیکی است. پرسش نامه ها از طریق رایانامه برای مدیران سطوح عالی و میانی کسب وکارهای الکترونیکی ارسال و در نهایت 400 پرسش نامه از ایشان دریافت شد. داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و LISRELتجزیه وتحلیل شد. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که دو نقطه مرجع محورِ توجه و میزان کنترل، عوامل مؤثری در انتخاب مدل های کسب وکار الکترونیک و راهبردهای محصول هستند. همچنین مشخص گردید که بین نوع مدل کسب وکار الکترونیک و انتخاب نوع راهبرد محصول رابطه معناداری وجود دارد.

تنوع بخشی به عنوان روش رشد و توسعه سازمان ها یکی از استراتژی های اصلی شرکت های چند کسب و کاره محسوب می شود.کسب و کارها می توانند از طریق تنوع مرتبط یا غیر مرتبط ایجاد شده یا توسعه یابند. تنوع مرتبط سبب برخورداری از هم افزائی یا اشتراک استفاده منابع خواهد شد. مزایا و معایب یا دلایل له و علیه تنوع در تحقیقات متعددی مورد اشاره بوده اند. شیوه سنجش تنوع از مقولاتی است که از ابتدای طرح موضوع تنوع بخشی مطمح نظر محققین بوده و چندین روش نیز ارائه شده اند. عمده روش ها متکی به استفاده از نظام های بین المللی طبقه بندی کالا یعنی SIC و ISIC هستند. این مقاله درصدد ارائه و تبیین مبانی و مفاهیم تنوع بخشی و اشاره به شیوه های اندازه گیری آن به عنوان نقطه شروعی بر مطالعات تنوع بخشی در سازمان های ایرانی است.

ساختار اقتصادی دنیای امروز با گذشته به طور اساسی تفاوت دارد. شاخص های سخت افزاری و دارایی های مشهود که دیروز در جایگاه یک بنگاه اقتصادی نقش تعیین کننده داشت جای خود را به نوآوری، ابداع، خلق محصولات جدید و دارایی های نرم افزاری داده است. تولید علم و دانش، بهره گیری ازدانش و گسترش آن در سطح جامعه در تمام زمینه ها، توانمندی و قدرت ایجاد می نماید. دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی به عنوان رکن اساسی در توسعه همه جانبه کشور باید بتوانند نیروهای جوان و طالب علم کشور را اهل فکر و نظر، نوآور و خلاق پرورش دهند. در دنیای امروز بزرگترین سرمایه های یک بنگاه اقتصادی نیروهای اهل فکر، یادگیرنده و خلاق آن ها هستند و این نیروها کسی جز کارآفرینان نیستند. پژوهش حاضرکه جامعه آماری آن 335 نفر از مدیران با تحصیلات عالیه صنایع شهرک های صنعتی استان آذربایجان شرقی می باشند در نظر دارد میانگین نمرات کارآفرینی و ابعاد پنج گانه موثر بر آن را در میان مدیران صنایع شهرک های صنعتی استان را از طریق یک کار پژوهشی جامع مورد بررسی و ارزیابی قرار داده و با شناساندن نقاط ضعف و قوت ابعاد مختلف کارآفرینی، پیشنهاداتی را به منظور تمرکز و بهبود بخشیدن به ابعاد ضعیف کارآفرینی در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی ارائه دهد.

هدف مقاله حاضر شناسایی نقش ترجمان دانش در شکل گیری ابعاد تحقیق و توسعه کارآفرینانه به عنوان یکی از شاخص های مهم موفقیت انتقال فناوری بود. تحقیق به روش تحلیل همبستگی و از نوع تحلیل ماتریس کوواریانس - واریانس انجام شد. جامعه آماری شامل 2768 نفر از اعضای هیات علمی و محققان مراکز و ایستگاه های تحقیقاتی وابسته به وزارت جهاد کشاورزی بود که برای نمونه گیری از هر منطقه جغرافیایی کشور یک استان به تصادف انتخاب و از بین آن ها به صورت تصادفی و با رعایت انتساب متناسب 320نفرانتخاب شدند. برای سنجش روایی آن از روش روایی تشخیصی با استفاده از شاخص AVE استفاده شد که حداقل آن 81/0محاسبه گردید که بیش تر از مقدار قابل قبول 5/0 است. برای تعیین پایایی از روش پایایی ترکیبی(CR) استفاده شد که حداقل مقدار آن 85/0 محاسبه شد که بالاتر از مقدار قابل قبول 6/0 است. مقدار آلفای 82/0 برای ابزار تحقیق نیز حاکی از پایایی آن بود. برای آزمون فرضیات از الگوی یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که در بین ابعاد ترجمان دانش، دانش محققان درباره"" توان بالقوه پذیرندگان فناوری"" بیش ترین نقش را در شکل گیری آن دارد. از بین ابعاد ترجمان دانش ""آگاهی محققان از محیط "" با 40/0 بیش ترین اثر و در رتبه های بعدی ""مستند سازی دانش"" با 3/0 و ""آگاهی درباره توان بالقوه پذیرندگان فناوری"" با 11/0 ، نقش معنی داری را در شکل گیری تحقیق و توسعه کارآفرینانه و انتقال موثر فناوری کشاورزی دارند

با گسترش اهمیت موضوع تجاریسازی تحقیق های دانشگاهی، استخراج شاخص های ارزیابی عملکرد تجاریسازی تحقیق های دانشگاهی برای برنامه ریزیهای راهبردی دانشگاه به نظر بسیار ضروری است، به همین دلیل هدف این تحقیق طراحی نظام ارزیابی عملکرد تجاریسازی تحقیق های دانشگاهی پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران میباشد. روش تحقیق این پژوهش، آمیخته است که در مرحلهی کمّی از روش پیمایشی و پرسش نامه استفاده شده است. براساس نتایج به دست آمده از مرحلهی کیفی که شامل طراحی نظام ارزیابی عملکرد تجاریسازی تحقیق های دانشگاهی بود این نظام دارای 3 موضوع شاخص های ساختاری (4بُعد و 14 جزء)، فرایندی (4 بُعد و 20 جزء) و خروجی (یک بُعد و 8 جزء) است که ابعاد و اجزای آن شناسایی و نهایی شدند. در ادامه با تعیین روش اندازه گیری، وزن و اهمیت موضوع ها و ابعاد و اجزای به دست آمده و شیوهی جمع بندی و نتیجه گیری مقدار آن ها برای پردیس استخراج شد. در مرحلهی کمّی براساس نظام طراحی شده به ارزیابی عملکرد تجاریسازی تحقیق های دانشگاهی در پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران پرداختیم.

نوآوری نظامیافته (TRIZ) یکی از روش های حل ابداعی مساله بوده و توسط گنریش آلتشولر روسی با هدف بهبود و سرعت بخشی به کار نوآوران پایه گذاری شده است. یکی از ابزارهای نوآوری نظامیافته چهل اصل ابداعی آن بوده و از تجزیه وتحلیل هزاران سند ثبت اختراع توسط آلتشولر به دست آمده است. هدف این تحقیق بررسی میزان کاربرد آگاهانه و ناخودآگاه پژوهش گران و نوآوران از اصول چهل گانهی TRIZ است. بدین منظور پس از بررسی ادبیات موضوع، با استفاده از مراجع موجود، پرسش نامه ای به منظور سنجش میزان استفادهی پژوهش گران پژوهشکدهی پردازش هوش مند علایم، از اصول ابداعی TRIZ طراحی شد. روش این تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی بوده و در انتخاب نمونه نیز از روش تصادفی ساده استفاده شده است. پرسش نامه ها به وسیلهی نرم افزار اِس پیاِس اِس و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان میدهد که بیش تر پژوهش گران به طور ناخودآگاه از اصول چهل گانهی TRIZ در انجام طرح های نوآورانه استفاده کرده اند. هم چنین نتایج نشان میدهند که TRIZ در خلاصه سازی و جمع بندی نتایج نوآوریهای گذشته و سرعت دادن در روند نوآوری پژوهش گران قابلیت بالایی دارد. در پایان براساس نتایج تحقیق، راهکارهایی مبتنی بر TRIZ، برای سرعت دادن به روند نوآوری در پژوهشکدهی جامعهی هدف و سایر مراکز مشابه ارایه شده است.

از آنجاکه امروزه بدلیل نبود زمینهجها و بسترهای لازم برای جذب و اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی و عدم توانایی آنها در خلق فرصتها و ایجاد زمینه کار برای خویش، مشکل کاریابی و کارآفرینی به مسئله مهمی برای فارغ التحصیلان دانشگاهی تبدیل شده و می تواند به شکل گیری بحرانها و آسیبهای اجتماعی متعددی بشود که بررسی بیشتری را می طلبد. یکی از راهکارهای مناسب و مطمئن برای حل این مسئله توانمندکردن آنها به مهارت کارآفرینی در طول تحصیلات دانشگاهی است که این توانایی می تواند جلوی بوجود آمدن بسیاری از چالشها و مسائل را بگیرد اما بدلیل وجود برخی مسائل وآسیبها در برنامه درسی رشته های تحصیلی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی، دانشجویان مهارتهای لازم را در این زمینه کسب نمی کنند با آگاهی به اهمیت این موضوع در مسیر اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی در این مقاله سعی شده به صورت موردی توانایی برنامهجدرسی رشته های دانشگاهی در کارآفرین نمودن دانشجویان از دیدگاه اساتید و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب آسیب شناسی گردد و نتیجه ای که از تجزیه وتحلیل دادهای تحقیقق بر آمد مبین این حقیقت بود که برنامه درسی کارآفرینی از کیفیت مطلوبی برخوردار نیست و توانایی تربیت کارآفرینان خلاق، مبتکر و توانا را ندارد و در ادامه با استناد به مبانی علمی موجود در این زمینه الگوی برنامه درسی کارآفرینی را برای دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی پیشنهاد می گردد.

امروزه به کارگیری فناوری در سازمان ها به عنوان راه حلی برای مسائلی سازمانی مطرح و پیدایش حوزه پژوهشی جدیدی با عنوان «کارآفرینی سازمانی فناورانه» را موجب شده است. هدف این مقاله طراحی مدل مفهومی کارآفرینی سازمانی فناورانه است و بدین منظور، فرآیند کارآفرینی سازمانی فناورانه بر اساس مطالعه به کارگیری فناوری مخابراتی «تترا» در شرکت بهره برداری متروی تهران مبتنی بر روش شناسی «نظریه برخاسته از داده ها»، مورد تحلیل قرار می گیرد. مدل حاصل نشان می دهد مقوله اصلی فرآیند، «قصد مهاجرت از فناوری قبلی» است که از موجبات علّی همچون «درک ضعف فناوری» و عدم پشتیبانی آن و همچنین «اطلاع از فناوری های جدید» و «گرایش به تعالی» شکل گرفته و طی دو گام کلی «انتخاب فناوری» و «سفر فناورانه» به سه دسته پیامد «ارزش حال»، «ارزش آینده» و «ارزش نما» منجر می شود.

این پژوهش به منظور طراحی و ارائه الگوی بومی جهت ارتقای کارآفرینی سازمانی در واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران در سال 1388 انجام پذیرفته است. چارچوب نظری آن بر پایه مدل سه شاخه ای و بر اساس سه دسته عوامل ساختاری، رفتاری (محتوایی) و زمینه ای (محیطی) می باشد که می توانند در ارتقای کارآفرینی سازمانی مؤثر واقع شوند. این تحقیق از نظر روش توصیفی و با استفاده از زمینه یابی یا پیمایشی و همچنین روش همبستگی انجام گرفته است و جامعه آماری آن تعداد 750 نفر از مدیران و کارکنان ارشد و میانی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی می باشند. یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که این واحد از وضعیت کارآفرینی مطلوبی برخوردار نیست و به منظور استقرار کارآفرینی در آن بایستی باتوجه به عوامل ساختاری، رفتاری و زمینه ای از فعالیت های کارآفرینانه حمایت کند و بسترهای لازم رابرای اجرای آن فراهم آورد. براساس نتایج تحقیق، مدل عوامل ساختاری، رفتاری و زمینه ای جهت ارتقای کارآفرینی سازمانی در واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران ارائه شده است.