گردشگری (دانشگاه علم و فرهنگ)

افراد معلول فرصت های کمتر یا بسیار محدودی برای لذت بردن از فعالیت های گردشگرانه دارند. این محدودیت فقط به علت معلولیت آن ها نبوده و دلایل دیگری از جمله ناتوانی دولت و همچنین صنعت گردشگری برای قابل دسترس کردن حمل و نقل، مراکز اقامتی و مراکز گردشگری دارد. کمبود و یا نبود تاسیسات و امکانات برای افراد معلول در ایران بدین معناست که صنعت گردشگری نمی تواند حداکثر بهره را از مسافران معلول (و خانواده های آن ها) ببرد در حالی که این گروه پتانسیل کافی برای افزایش تعداد گردشگران و ایجاد تحول در این صنعت دارند. با توجه به مشکلات، محدودیت و موانع عمده ای که برای گردشگری و سفر معلولان وجود دارد و با عنایت به اینکه تا کنون پژوهشی در این زمینه صورت نگرفته است، یک پرسشنامه در اختیار 100 نفر معلول جسمی –حرکتی عضو مؤسسات خیریه رعد و رعد الغدیر تهران قرار گرفته و دیدگاه آنها درباره مهمترین موانع و مشکلات گردشگری و سفر، و همچنین قابلیت دسترسی آنها به مؤلفه های مختلف گردشگری به خصوص در سفر به سواحل شمالی کشور ارزیابی گردید. به منظور تحلیل داده های جمع آوری شده از ابزارهای آماری و همچنین از آزمون آماری کای اسکوئر دو طرفه استفاده گردید. سه مجموعه عوامل برای مشارکت معلولان در سفر و فعالیت های گردشگری شناسایی شد که شامل الف) محدودیت ها و موانع سفر، ب) عوامل موثر در تصمیم گیری برای سفر و ج) معیارهای مشارکت معلولان در سفر و فعالیت های گردشگری بود. با تحلیل مجموعه عوامل مذکور و ترکیب نمودن نتایج حاصل، الگوی مشارکت معلولان در سفر و فعالیت های گردشگری طراحی گردید. در نهایت بر مبنای الگوی مورد اشاره، پیشنهادات و راهکارهایی برای بهبود گردشگری معلولان جسمی- حرکتی ارائه شد.

امروزه روانشناسان بر این امر تأکید دارند که کارکنان سازمانها باید فراتر از وظایف رسمی خود عمل کنند که با توجه به تعامل فراوان و رو در رو با مشتری و همچنین ماهیت خدمات، این مفهوم در بخش های خدماتی اهمیت بیشتری پیدا کرده است. یکی از مهارت هایی که می تواند به کارکنان در این راه کمک کند، «رفتار شهروندی سازمانی» (OCB[1])است. به همین منظور پژوهش حاضر به دنبال بررسی سطح رفتار شهروندی سازمانی کارکنان هتل است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری این پژوهش، کارکنان گروه هتل های آریا به تعداد 500 نفر بودند. حجم نمونه به وسیله فرمول تعیین حجم نمونه 112 نفر و با روش نمونه گیری خوشه ای تعیین گردید. اطلاعات مورد نیاز نیز از طریق پرسشنامه استاندارد رفتار شهروندی سازمانی پودساکف(2000) جمع آوری گردید که روایی محتوایی پرسشنامه توسط صاحبنظران تأیید گردید و برای تأیید پایایی، پس از اجرای آزمایشی بین 30 نفر از کارکنان هتل، آلفای کرونباخ برای پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی 82/0 محاسبه گردید.نتایج پژوهش نشانداد تمامی ابعادرفتارشهروندی سازمانیدرمیانکارکنان گروه هتل های آریابیشازحدمتوسطبود و دو بُعد احترام و تکریم و جوانمردی به ترتیب بیشترین تاثیر را بر رفتار شهروندی سازمانی داشته است. به علاوه بین نظرات کارکنان هتل در مورد رفتار شهروندی سازمانی با توجه به جنس، سابقه خدمت و تحصیلات تفاوت معناداری وجود نداشت.

یکی از عمده ترین مشکلاتی که گردشگران در هنگام سفر با آن مواجه هستند انتخاب مناسب ترین هتل باتوجه به معیارهای مورد نظر آنهاست. از جمله منابعی که امروزه به گردشگران در این زمینه کمک می کند امکانات و خدمات گردشگری الکترونیک است که در این میان نظرات کاربران نقش ویژه ای را برای خود باز کرده است. این تحقیق سعی دارد با استخراج پارامترهای مختلف مربوط به هتل و سپس انجام آزمون های آماری و تکنیک های داده کاوی، روابط احتمالی بین داده ها رااستخراج نماید و تاثیر امکانات هتل و پارامترهای شهرت وب سایت های هتل را بر نظر کاربران تحلیل کند.مطالعه موردی این تحقیق روی بخشی از هتل های شهرهای توریستی ایران صورت گرفته است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که از میان پارامترهای شهرت وب سایت های هتل، تعداد لینک در الکسا و رتبه در گوگل و از بین پارامترهای امکانات هتل، تعداد اتاق و هزینه اتاق دو تخته موثرترین عوامل در نظر کاربران بوده اند.همچنین در خوشه بندی ،هتل هایی که از نظر شهرت وب سایت نظیر تعداد لینک در الکسا و رتبه در گوگل شباهت بیشتری داشتند در یک خوشه قرار گرفته اند و نظرات کاربران نیز در جداسازی خوشه تاثیر پرمعنی داشته است.

شناسایی و ارزیابی فرصت ها جزئی اصلی برای آغاز فعالیت کارآفرینانه و موضوعی اصلی در راستای رشد بخش های مختلف گردشگری است. علایق مذهبی سالانه میلیون ها زائر و گردشگر مذهبی را به اماکن مقدس کشور رهسپار می سازد و شناسایی فرصت در زمینه گردشگری مذهبی داخلی می تواند موجب ارتقاء این صنعت و زمینه ساز رشد بین المللی ایران در بخش گردشگری و خدمات مرتبط با آن گردد. با توجه به محدود بودن مطالعات علمی در این حوزه، مقاله حاضرضمنمرور متون تخصصی ومصاحبه با خبرگان،نگاهی فرایندمحور را به خدمات گردشگری و تجربه گردشگران در نظر گرفت و موفق شد مدلی مفهومی با چهار سازه فرصت (مسیر سفر، مقصد گردشگری، جاذبه های خاص مذهبی و جذابیت های مدیریتی و نوآورانه) و 50 مؤلفه مؤلفه را به عنوان زمینه های فرصت در گردشگران مذهبی ارائه دهد. پرسش های این پژوهش، متغیرها و سازه های فرصت در گردشگری مذهبی را از منظر مقیاس مدل مفهومی طرح شده و مقیاس شناسایی فرصت آلویک (2002) بررسی کرده اند. داده ها در پیمایش طولی(سال های 1386 و 1391) به شناسایی و اولویت بندی فرصت های خُرد گردشگری مذهبی شهر مشهد و تحولات آنها پرداخته و نشان می دهد مقیاس فرصت برای تمامی مؤلفه های فرصت، در سطح خطای 0.05 معنی دار می باشد. معرفی مدل مفهومی شناسایی فرصت های گردشگری مذهبی و بررسی تحولات زمانی آنها در این مقاله، گامی برای آغاز نظریه پردازی در کارآفرینی گردشگری مذهبی خواهد بود.

پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین وفاداری مشتریان با مدیریت تجربه مشتریان (CEM)در صنعت هتل داری می پردازد.پژوهش از نوع پیمایشی و کاربردی می باشد.جامعه آماری کلیه مسافران هتل های چهار ستاره شهر مریوان می باشد که از این تعداد150نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته که شامل سه قسمت CEMیعنی بخش وظیفه ای،مکانیکی و انسانی و یک بخش مربوط به وفاداری مشتریان بود. برای روایی آن از روش خبرگان استفاده شد.همچنین پایایی ابزار پژوهش از طریق روش آماری آلفای کرونباخ مورد آزمون قرار گرفت که مقدار آن 766/. بدست امد که نشان پایایی مطلوب پرسشنامه دارد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSSو از روش های آماری، همبستگی پیرسون و آزمون فرید من استفاده شد. در این پژوهش بخش های CEMشامل بخش وظیفه ای، مکانیکی و انسانی مورد ارزیابی قرار گرفت و ارتباط آنها با وفاداری مشتریان بررسی شد و مهمترین قسمت های CEMاز نظر مشتریان بررسی شد.نتایج نشان داد همبستگی مثبت بین بخش های CEMو وفاداری مشتریان هتل های چهار ستاره وجود داشت .همچنین در رتبه بندی متغیرهای CEMاز نظر مشتریان مشخص شد که بخش وظیفه ای بیشترین تاثیر را روی مشتریان و بخشهای انسانی و مکانیکی در رده های بعدی قرار دارند.

امروزه توسعه اکوتوریسم از طریق ایجاد فرصت های شغلی، منافع اقتصادی بی شماری را به طور مستقیم متوجه مردم بومی مناطقمحروم می کند و با ایجاد امکاناتی باکاربری اقتصادی و تامین اعتبارات برای افراد در حرفه های مرتبط با این صنعت باعث ارتقای کیفیت زندگی مردم محروم در راستای اهداف توسعه ی انسانی می گردد.توسعه انسانی معیار کلی است که هدف آن توسعه و خلق شرایطی است که مردم بتوانند در آن از عمر طولانی و زندگی سالم و سازنده ای بهره مند شوند. توسعه ی انسانی این امکان را فراهم می کند تا مردم دوباره در مرکز توجه توسعه جای گیرند و از امکانات بهتر بهرمند شوند. با توجه به دور بودن برخی مناطق روستایی از مراکز شهری باعث بوجود آمدن شکافی در بین مردم شهر و مناطق روستایی از هیس برخورداری از امکانات و منابع رفاهی و به طبع بوجود آمدن نوعی عقب افتادگی نیروی انسانی در این مناطق شده که کمتر مورد توجه قرار گرفته است از این رو با توجه به پدیده ی اکوتوریسم که اغلب در روستاها و مناطق دورافتاده رخ می دهد و از آنجا که این مناطق با کمبود منابع و امکانات معیشتی و بالا بودن میزان فقر مواجه هستند، از این رو اکوتوریسم می تواند با توجه به سند چشم انداز ایران که بر نیروی انسانی توجه ورزیده است، به عنوان یک ابزار مهم اقتصادی و حافظ طبیعت در این راستا گام بر دارد. برای بررسی دقیقتر پژوهش حاضر در مقیاس کوچکتر بین 7 منطقه ی اکوتوریسمی در شهرستان تالش واقع در استان گیلان در بعد نرخ بیکاری بین 382 نفر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان می دهد که ورود اکوتوریسم ها به مناطق بکر و محروم از نظر بعد اقتصادی در توسعه ی انسانی بر میزان نرخ بیکاری مردم منطقه با توجه به میانگین رتبه ها و با اخذ رتبه ی 95% اطمینان، طبیعت گردها با ورود خود به منطقه و بهره مند شدن از تمامی امکانات مورد نیاز خود از مردم بومی تاثیر قابل توجهی بر نرخ بیکاری که از مهمترین شاخص های توسعه ی انسانی است، در منطقه ها دارند.

ارزش گردشگری و فعالیت های مرتبط با آن، زمانی روشن تر می شود که بدانیم درآمد حاصل از آن، همردیف در آمدهای نفتی است و امروزه از آن به عنوان صنعت گردشگری نام برده اند و شاخه الکترونیک آن، یعنی گردشگری الکترونیک را منشأ حرکت های اقتصادی و فرهنگی بالقوه دانسته و آن را انقلاب گردشگری نامیده اند. در این میان در کشور ایران که یکی از کشورهای در حال توسعه می باشد، پتانسیل کافی برای توسعه گردشگری الکترونیک موجود است. این پژوهش که بر اساس تحلیل SWOTاست، به بررسی یافته های مطالعات کتابخانه ای و نتایج یک بررسی میدانی از طریق توزیع پرسشنامه بین جامعه کارشناسان و مسئولین سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگریو همچنین مصاحبه با اساتید دانشگاه های سراسر کشور پرداخته است. تحلیل های حاصل از مدل SWOTنشان می دهد که کشور ایران علی رغم برخورداری از پیشینه تاریخی، فرهنگی و طبیعی و داشتن پتانسیل کافی برای توسعه گردشگری الکترونیک؛ تعدد تصمیم گیران، ضعف مدیریتی و همچنین نامناسب بودن زیرساخت های ارتباطی و مخابراتی را به عنوان موانع اساسی در جهت رسیدن به این هدف در مقابل خود دارد. در عین حال؛ سرمایه گذاری بخش خصوصی در زمینه گردشگری و فعال کردن رسانه های الکترونیک در زمینه توریسم ایرانی، راه اندازی شبکه گردشگری توسط سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و ایجاد باور و انگیزه لازم در بین مسئولان ارشد سازمان های گردشگری به کارایی گردشگری الکترونیک به عنوان یک ابزار قوی و جدید برای تبلیغات و بازاریابی و نیز زمینه سازی برای ورود گردشگران به مقصد به ترتیب با امتیازهای وزنی 97/0، 96/0 و 91/0 مهمترین فرصت ها و وجود پیشینه تاریخی، فرهنگی و طبیعی کشور ایران، گسترش شرکت های خصوصی در زمینه گردشگری الکترونیک و مستعد بودن کشور جهت سرمایه گذاری و برنامه ریزی تجارت به عنوان نقاط قوت در کنار ایجاد هماهنگی بین نهادها و بخش های مختلف دولت، مردم و سرمایه گذاران بخش خصوصی، توسعه شبکه اطلاعات گردشگری و خدمات اطلاع رسانی و آموزش گردشگری و همچنین ضرورت طراحی و استقرار یک طرح جامع ICTدر گردشگری کشوراز مهمترین رهیافت ها به منظور توسعه صنعت گردشگری بین المللی ایران تلقی می گردند.