نقد و بررسی آثار ادبی

طاهر عریان همدانی، معروف به باباطاهر از جمله نوادر زمانه و از عرفای بزرگ اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری است. تاکنون در مورد اندیشه های بلند عرفانی وی از جانب اهل معرفت کار اساسی صورت نگرفته است. شهرت باباطاهر بیشتر به جهت دوبیتی های اوست اما کلمات قصار وی، باوجود داشتن مضامین عالی عرفانی هنوز حتی برای خواص، کنز مخفی است. بدون توجه به این کلمات قصار، به عمق اندیشه، عظمت روح و نیز علّو مرتبه باباطاهر نمی توان پی برد. تأمل در این کلمات، از طرفی موجب آشنایی با تعالیم عرفانی بابا و نیز شناخت مرتبه وی در نردبان معرفت و سلوک، و از طرف دیگر موجب وضوح و تنویر هرچه بیشتر دوبیتی های او خواهد شد. به عقیدة نگارنده، نسبت کلمات قصار باباطاهر به دوبیتی هایش، نسبت گلاب به گل است. به همین جهت، در این مقاله نگاهی اندر هم متنی خواهیم داشت به این دو اثر بابا طاهر و سعی ما بر این خواهد بود تا با کلمات قصار او به استقبال دوبیتی هایش رفته و از خلال این مقابله به توضیح و تفسیر چند اصطلاح و مفهوم عرفانی بپردازیم.

۱۵۱۶.

ترجمانی دیگر از منطق الطیر

نویسنده: مهدی نیک منش

منبع: کتاب ماه ادبیات و فلسفه آبان ۱۳۸۴ شماره ۹۷

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۴۸ تعداد دانلود : ۷۴۲

۱۵۱۷.

نوآوری در قافیه و روی در غزل های مولانا

نویسنده: نسرین ستایش

منبع: کیهان فرهنگی اسفند ۱۳۸۷ شماره ۲۶۹

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۴۸ تعداد دانلود : ۶۱۹

۱۵۱۸.

روشنایی نامه ی باران: نظری به شعر شفیعی کدکنی

سایر: محمدحسن ملاحاجی آقایی

منبع: رشد آموزش زبان و ادب فارسی ۱۳۷۹ شماره ۵۶

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی نقد و بررسی آثار ادبی کلاسیک نظم

تعداد بازدید : ۱۲۴۹ تعداد دانلود : ۱۳۸۶

۱۵۱۹.

نقد و بررسی داستان گشتاسب بر اساس نظریّة توهّم توطئه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمود رضایی دشت ارژنه فاطمه مصطفایی کرملکی

منبع: پژوهشنامه ادب حماسی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۲

کلید واژه ها: رستم اسفندیار توهم توطئه گشتاسپ لهراسپ

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۴۹ تعداد دانلود : ۵۸۰

نظریّة توهّم توطئه یا پارانویا، یک نظریّة مدرن سیاسیست که بر اساس آن، حاکم پارانوییک چنین می اندیشد که تمام کاینات در حال توطئه چینی علیه اوست و کشور را پیوسته دستخوش توطئه و براندازی از سوی دیگران می داند. او گاه بعمد می کوشد با توسّل به توهّم توطئه، نامشروع بودنِ حکومت خود و مشکلات داخلی را از کانون توجّه واقع شدن دور کند و توجّه مردم را به توطئه ها و کانون های بحران بیگانگان معطوف دارد. در این جستار با تحلیل داستان گشتاسپ بر مبنای نظریّة توهّم توطئه ، چنین استنباط می شود که گویا گشتاسپ نیز به دلیل چنین توهّمی، از یک هرم قدرت (لهراسپ، اسفندیار، رستم) سخت می هراسیده و از این رو در پی توطئه پردازی برای در دست داشتن یا از میان بُردنِ هر سه رقیب برآمده است. بنابراین شاید سخن چینی های گرزم و در بندشدنِ اسفندیار، اقامت دوسالة گشتاسپ در زابلستان و فرستادن اسفندیار به جنگ با رستم، همه ، نقشه هایی از پیش طرّاحی شده و درهم تنیده به وسیلة خود گشتاسپ بوده است تا با بحران سازی، هم بر نامشروع بودنِ حکومت و تصاحب تاج و تخت از پدرش سرپوش گذارد و هم رقیبان تاج و تخت خود را از میان بردارد. در فرجام گشتاسپ موفّق می شود با توسّل به توهّم توطئه، هم دو رقیب سرسخت خود، یعنی لهراسب و اسفندیار را از میان بردارد و هم با مخدوش کردنِ چهرة زابلیان به واسطة کشتن شاه زاده ای ایرانی، سال های سال بی منازع بر مسند قدرت نشیند.

۱۵۲۰.

استعاره های تاویلی در غزل بیدل دهلوی

نویسنده: محمدرضا اکرمی

منبع: کتاب ماه ادبیات سال دوم آبان ۱۳۸۷ شماره ۱۹

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۴۸ تعداد دانلود : ۷۰۴

درخت حوزه‌های تخصصی