بهمن خلیفه بناروانی

کتاب جامع الحکمتین(تألیف:462 ﻫ.ق) ناصرخسرو(394 -481ﻫ.ق) یکی از نوشته های فارسی در قرن پنجم هجری است. این کتاب بر پایه قصیده ای فارسی سروده خواجه ابوالهیثم گرگانی که در آن سؤالاتی فلسفی، کلامی، منطقی، طبیعی و... پرسیده، نوشته شده است. ناصرخسرو کتاب را به درخواست علی بن الاسد، امیر بدخشان نوشته و در آن سؤالات مطرح شده در قصیده را بر مبنای دیدگاه اهل دو حکمت، یعنی فلاسفه و اهل تأویل یا اهل تأیید( حکمای اسماعیلی) پاسخ گفته است. از این کتاب تا کنون تنها یک نسخه شناخته شده است که در کتابخانه ایاصوفیه در استانبول ترکیه نگهداری می شود. تنها تصحیح کتاب جامع الحکمتین نخستین بار در سال 1332 ﻫ.ش به کوشش دکتر محمد معین و پروفسور هانری کربن بر مبنای همان تک نسخه به دست آمده، انجام شده است. اکنون در این مقاله، پس از مقابله مجدد همان نسخه با متن چاپ شده، برخی نکات اصلاحی و پیشنهادهای جدید به خوانندگان عرضه می شود.