فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۱۲۱ تا ۲٬۱۴۰ مورد از کل ۵٬۵۲۶ مورد.
عشق و امید در شعر برخی از شاعران معاصر ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
عشق و امید از مضامینی است که همواره در شعر شاعران ایرانی مطرح شده است. کارکرد این واژه ها در سلامت روانی جامعه و ایجاد زندگی سالم و بدون دغدغه موثر است، بویژه در جوامع پر از گرفتاری و تنش امروز، خوشبینی و امید به عنوان کیفیتی اساسی و ارزشی می تواند زیر بنای رفع بسیاری از موانع و معضلات زندگی باشد. با توجه به این مهم، نگارنده بر آن است در این مقاله به تلاش های شاعران معاصر که با گسترش این ارزش ها توانسته اند از آفاق انسان دوستی فرهنگ کهن ما را به چشم اندازهای انسانی جدید پیوند دهند، بپردازد و گوشه ای از افکار و اشعار آنان را در برابر ناامیدی و انفعال و نفی حرمت ها و فروداشت هـا بنمایاند. روش تحقیق در این مقالــه بررسی و تحلیل اشعـار امید بخش آن دسته از شاعران معاصر است که با وجود تمام ناگواری ها و تلخکامی های خود، برای لحظاتی مخاطبان خویش را به گلزار فرح بخش امید هدایت نموده اند.
بررسی اندیشه های اخلاقی و تعلیمی در شعر اجتماعی عصر مشروطیت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در تاریخ ایران حوادث بسیاری منجر به شکل گیری مشروطه شد. پیدایش مشروطه نیز به نوبه خود در تغییر روند ادبیات و مفاهیم و مضامین آن بسیار تاثیرگذار بود. این تغییرات در حوزه موضوع و مضمون و اندیشه صورت گرفت و باعث شد مضامین اخلاقی و تعلیمی همچون دادگری، وطن خواهی و انسان گرایی در شعر به گونه ای متفاوت از ادوار قبل مطرح شود. با طرح این مضامین، شعر و نثر این دوره آیینه تمام نمای حقایق و بیان محرومیت ها و ستم کشی های مردم شد؛ به طوری که می توان گفت در هیچ دوره ای شعر تا این حد بین مردم راه پیدا نکرد. بیان مستقیم آموزه های اخلاقی و اجتماعی در شعر این دوره متفاوت و اثرگذار است.
ز نادانی خلل گیرد چراغت (بررسی تطبیقی مضامین بی خردی، آرزوخواهی و نادانی در ادب تعلیمی پارسی و تازی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف نگارندگان در این مقاله، شناساندن گوشه ای از مضامین مشترک ادب پارسی و تازی است که در سایه ادبیات تعلیمی قرار دارد. اساس کار، جنگی عربی است که «مجموعه المعانی» نام دارد. گردآورنده جنگ، گمنام است و محقق نامور عرب، عبدالسلام محمد هارون آن را تصحیح کرده است. بخش ششم کتاب، ابیاتی در بی خردی، آرزوخواهی و نادانی را در بر می گیرد. نگارندگان پس از ترجمه هر بیت این بخش، آیات، ابیات و امثالی از تازی و پارسی آورده اند و همگونی، همسان اندیشی و تشابه مضمون و واژگان و ترجمه های شعری و گاه معارضات مفهومی آن ها را کاویده اند.
فروغی بسطامی و غزل بازگشت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
فروغی بسطامی از شاعران غزلسرای قرن سیزدهم هجری است وی مدتی از عمر خود را به مدح شاهزادگان قاجاری گذرانید و سپس شاعر دربار ناصرالدین شاه شد.
استغراق در آثار و احوال عارفان بزرگ نظیر بایزید بسطامی، حلاج، ابوالحسن خرقانی و دیگر عارفان سبب تغییر حال او و اختیار زندگی درویشی شد. فروغی شاعر دوره بازگشت است . زبان غزلیاتش فصیح و استادانه و نزدیک به زبان سعدی و حافظ است او مضامین عاشقانه غزل خود را از سعدی و مضامین عارفانه را از حافظ گرفته و بسیاری از غزلیات او به تقلید از سعدی و حافظ است . در این مقاله ضمن بررسی ویژگی های غزل فروغی میزان تاثیرپذیری او از شاعران قرن هفت و هشت مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
سفرنامه حج از سال 1240
ساختارشناسی مجموعه داستان هاویه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
«هاویه» نخستین مجموعه داستان کوتاه ابوتراب خسروی است. به منظور دریافت شیوة نویسنده و تحلیل داستان ها، به کمک روش ساختارگرایی تودوروف پس از استخراج پی رفت ها، ژرف ساخت داستان ها را تحلیل کرده ایم. ژرف ساخت این مجموعه مبتنی بر مبارزه با زمان و مظاهر آن است. بررسی ساختار روایت ها نشان می دهد نویسنده آگاهانه در پی آن است که ژرف ساخت را در شیوه و ساختار روایت ها نیز بازتاب دهد و میان روایت و ژرف ساخت تا حدّ ممکن تناسب ایجاد کند؛ در روایت های ساده و تک محور که ترکیب پی-رفت ها زنجیره ای است نویسنده به کمک عناصر دیگر نظیر ایجاد شک و تعلیق، ژرف ساخت مبارزه با زمان را بازتاب می دهد و در مواردی که ترکیب پی رفت ها تناوبی است با ایجاد حالتی دوری، ژرف ساخت مذکور را همخوان می سازد. فقط داستان «هاویة آخر» دارای روایتی چندمحور است و روایتی واحد به چند شکل تکرار شده تا با این تکرار، ژرف ساخت مقابله با زمان به منظور براندازی یا بی اعتبار کردن آن تداوم یابد.
تعلیم دوستی در شاهنامه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شاهنامه»، یکی از نخستین شاهکارهای ادبیات تعلیمی به شمار می آید که با مضامین اخلاقی، دینی، حکمی و تربیتی در کنار جنبه حماسی و غنایی، فضایل انسانی را آموزش می دهد. یکی از این آموزه ها «دوستی» و آشتی جویی است که جنبه های مختلف فردی و اجتماعی آن در «شاهنامه» مورد توجه قرار گرفته است و جایگاه مهر و محبت، بهترین دوست، راه های دوست یابی، شرایط دوستی، راه های استحکام دوستی و حتی نتیجه دوستی از دیدگاه فردوسی در آینه «شاهنامه» ارائه شده است و دوراندیشی ها و اندرزهای ابتکاری و راهگشایی دارد که از تعالیم انسانی و جهانی برای همه دوران ها به شمار می آید.
رویکردهای شعر معاصر عرب(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
امروزه، شعر معاصر عرب چهره جدیدی از خود به جهانیان عرضه کرده است. از نظر ساختاری علاوه بر قالب شکنی- که یکی دو دهه بعد از شعر فارسی رخ داد- نحوه کاربرد تعابیر و واژگان، وسعت خیال، مهارت شعرای عرب در تصویر آفرینی و مسائلی از این دست، شعر معاصر عرب را به کلی متفاوت از گذشته خویش کرده است. از نظر محتوایی نیز شعر معاصر عرب چهره جدیدی به خود گرفته است؛ علاوه بر توصیفات طبیعی و عاشقانه سرایی و توجه خاص به جنس زن، که تقریباً از مضامین رایج شعر عرب است، بروز برخی مسائل جدید نیز باعث تغییر شعر عرب در ساحت اندیشه شده است؛ جنگ جهانی اول و دوم، نهضت مقاومت فلسطین، جنگ شش روزه اعراب، استعمار و همچنین آشنایی جهان عرب با دنیای غرب و به تبع آن تغییرات بنیادین در نوع زندگی و نحوه نگاه اعراب به جهان پیرامون، همه عواملی هستند که شعر امروز عرب را دستخوش تغییر کرده اند. اصلی ترین نتیجه عوامل فوق در شعر امروز عرب، ایجاد روح ناامیدی و یأسی است که بر شعر این دوره سایه افکنده است، تا جایی که از این اشعار، با عنوان خاص «عبیثیه» یاد می شود. بدر شاکرسیاب، نازک الملائکه، نزار قبانی، عبدالوهاب بیاتی، آدونیس، بلند الحیدری و محمد مفتاح الفیتوری، شعرایی هستند که نمونه اشعارشان در نوشتار حاضر بررسی شده است.
جلوه های مقاومت در آثار محمد الماغوط(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ماغوط (????-????)، شاعر و نویسنده سوری و از پیشگامان و توسعه دهندگان قصیده النثر در شعر عربی است. او از کودکی با رنج و درد ملت آشنا شد و در دوران نوجوانی، شاهد اشغال فلسطین و اوضاع نابسامان کشورهای منطقه بود. مشاهده این اوضاع، نوعی روحیه تمرد را در شخصیت او به وجود آورد؛ به گونه ای که در نوع شعری وی نیز تاثیر گذاشت و به قصیده النثر که نوعی تمرد از قوانین شعر و رعایت وزن و قافیه و عروض بود، روی آورد و از پیشگامان قصیده النثر گردید.
او به عنوان یک ناقد اجتماعی به انتقاد از وضع موجود عرب و ضعف و سستی آنها در برابر سلطه جویان و به خصوص اسراییل پرداخته است و آثار خود آنها را به وحدت و یکپارچگی و مقاومت فرا می خواند. در تمامی آثار او، اعم از شعر، داستان و نمایشنامه، بن مایه هایی از مقاومت آشکارا به چشم می خورد.
هدف از این مقاله، بیان و ارائه جلوه های مقاومت در آثار ماغوط است که ابتدا به شرح مختصری از زندگی سیاسی، اجتماعی و ادبی ماغوط می پردازد، سپس مظاهر مقاومت را که از مطالعه تمام آثار او استخراج شده، در سه عنوان دعوت به مبارزه و مقاومت، ماغوط و لبنان و ماغوط و فلسطین ارائه می کند و به بیان دیدگاه های او در این مورد می پردازد تا ضمن معرفی وی، حساسیت او را به عنوان یک ادیب عرب، نسبت به مسائل جهان عرب نشان دهد و نقش اشعار و کلما ت او را در بیدار سازی ملت برای حفظ عزت و کرامت خود بیان نماید.
قهرمان مسأله دار در رمان های مدیر مدرسه و سووشون(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با ظهور رنسانس و انقلاب صنعتی در اروپا، رمان به سبب برخورداری از قابلیت نشاندادن واقعیتهای زندگی، جای حماسه را میگیرد و در نیمه اول قرن بیستم، جورج لوکاچ، رمانهای رئالیستی را به عنوان اصلی ترین شکل اثر ادبی همخوان با جامعه بورژوایی مطرح میکند. پس از او پیرو و همفکرش، لوسین گلدمن نیز هر اثر سازگار با رئالیسم را اثری ارزشمند میداند، بنابراین با توجه به دیدگاههای این دو مارکسیست، در رمانهای رئالیستی شخصیتهایی وجود دارند که به سبب پای بندی به اصول و ارزش های راستین پروبلماتیک(مسألهدار)اند. از دیدگاه لوکاچ و گلدمن، قهرمان پروبلماتیک، فردی مسألهدار، بیآینده، معترض و پرمشکل است که در جهانی تباه، جویای ارزشهای کیفی و اصیل انسانی است. کنش و عملکرد چنین قهرمانانی، با لحاظ برخی تفاوتها و تشابهات، در رمانهای رئالیستی ایرانی نیز موجود است. در این پژوهش ضمن توضیح و تبیین قهرمان پروبلماتیک، رمانهای مدیر مدرسه جلال آلاحمد و سووشون سیمین دانشور از این جنبه مورد بررسی قرار می گیرند. قهرمانان این دو رمان به ترتیب (مدیر و یوسف) به دلیل مخالفت با جامعه تباه خود، بهعنوان افرادی پروبلماتیک معرفی میشوند.
نماد و خاستگاه آن در شعر نیما یوشیج(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
استفاده از سمبول با زمینه اجتماعی در شعر، معاصر بوسیله نیمایوشیج با سرودن شعر ققنوس در سال 1316 شروع شد و پس از او پیروان جدی و توانمندی پیدا کرد. با تأمل و تدبر در شعر نیما؛ بویژه اشعاری که پس از سال مذکور سروده شده، می توان بخوبی خاستگاه و سرچشمه نمادهای شعری وی را یافت. سرچشمه اصلی نمادهای وی نخست طبیعت و جلوه های گوناگون آن است که شامل عنصر زمان، مکان، برخی عناصر اربعه، پرندگان، جانوران، جنگل و درختان و... است و سپس نمادهای انسانی که اغلب به شخصیتهای بومی و مردم منطقه زندگی نیما مربوط می شود. از شخصیتهای ملی و حماسی نظیر رستم و اسفندیار و افراسیاب و... و نیز از شخصیتهای اسلامی نظیر پیامبر اسلام (ص)، حضرت علی (ع) و دیگر پیشوایان دین در شعر او به عنوان نماد نشانی نیست. برخی دیگر از نمادهای او ریشه در اساطیر و سنت و فرهنگ گذشته ما دارند. در این مقاله با بررسی نمادها در شعر نیمایوشیج مشخص گردید که اغلب نمادهای وی ابداعی است و جنبه شخصی دارد. البته حتی ذهنی ترین و شخصی ترین نمادهای او ریشه در جهان عینی و محسوس و محیط زیست شاعر دارد.
شاعران ولایی برگزیده در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این پژوهش سعی شده است تا اهمیت مدح و رثای ائمه اطهار (علیهم السلام) به خصوص امام حسین (علیه السلام) در شعر فارسی، مورد بررسی قرار گیرد. به همین منظور، شاعران عاشورایی سرا را به سه دسته تقسیم نموده ایم: دسته اول، شاعران متقدم هستند که از قرن 4 ه.ق، یعنی از زمان «کسایی مروزی»، به مداحی اهل بیت پرداخته اند. دسته دوم، شاعران متاخر و بیشتر مربوط به قرن های 10 تا 12 هستند. دسته سوم، شاعران معاصر هستند که ارادت خود را به آستان مقدس اهل بیت عصمت و طهارت ابراز داشته اند. بر این اساس در می یابیم که در همه ادوار تاریخی، شاعران فارسی زبان به ادبیات ولایی توجه داشته اند؛ به گونه ای که ایران را می توانیم کانون مکتب شعر ولایی بدانیم
غزل سعدی و حافظ(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
حافظ و شعر او از دیدگاه های گوناگون، بارها و بارها مورد بحث قرار گرفته است به گونه ای که بیم آن می رود هرچه بگوییم و بنویسیم، گفته و نوشته باشند. درین زمینه مطالب تکراری و دریافتهای شخصی نامستدل، بازی با عبارات، کلی گوییها و فلسفه بافیها و عرفان بازیها، به حدّی است که به راستی خسته کننده شده است. درین مختصر به مطلبی که شاید کمتر متعرض آن شده باشند، می پردازم و آن مقایسه سعدی و حافظ از جهت توجه به مبانی عرفان اسلامی است. و البته مدعی کمال سخن خود نیستم و از صاحبنظران می خواهم مرا به لغزشهایم آگاه سازند. شاید خوانندگان صاحبنظر در بادی امر با خود بگویند مقایسه درستی نیست و به اصطلاح قیاس مع الفارق است و یا اینکه معلوم است که حافظ در عرفان بسی والاتر از سعدی است. شعر سعدی همه پیرامون عشق مجازی و باده و ساده و شاهد است او را با حافظ آسمانی چه کار! به هرحال نگارنده درست یا غلط، بدین گمان است که سعدی در کل به مراتب بیش از حافظ، عناصر عرفان اسلامی را در آثارش به کار برده است. البته این موضوع بسیار گسترده است و برای تبیین کامل آن، کتابی بزرگ باید تألیف شود.
هنر و ادب؛ ما از پی سنایی و عطار آمدیم / شعر انقلاب، آغازگر فصلی نو در تاریخ شعر عرفانی
حوزه های تخصصی: