درخت حوزه‌های تخصصی

با وجود تلاش برای مدیریت و کاهش طلاق، امروزه این پدیده در جامعة ایرانی روندی افزایشی به خود گرفته است؛ به طوری که، شاخص ها نشان می دهند روز به روز بر تعداد خانواده های طلاق در ایران افزوده می شود. در این میان «زندگی پس از طلاق» ـ که تا چندی پیش چندان مورد توجه نبود ـ به مسئله ای جدی برای جامعه شناسان خانواده بدل شده است. از سویی، بر اساس نتایج تحقیقات، طلاق پیامدهای بیشتری را برای زنان به همراه می آورد. یکی از این پیامدها چالش های هویتی پس از طلاق است. به این ترتیب، پژوهش حاضر با اتخاذ رویکردی کیفی و تکنیک مصاحبة عمیق نیمه ساختار یافته با هجده زن مطلقه به دنبال فهم چالش های هویتی زنان پس از طلاق و نحوة بازتعریف «خود» و ساخت «هویت» جدید در میان آنان است. «خود» مفهومی کلیدی در تئوریزه کردن ماهیت شخص است و به او توانایی تجسم بخشیدن به هویت خویش را می دهد. بر این اساس، نتایج این تحقیق نشان می دهد که با رخداد طلاق تغییرات متعددی در فهم و تصور کنش گران از «خود» درونی و بیرونی شان پدید می آید که لزوم بازتعریف و خلق هویتی جدید پس از طلاق را برای آن ها آشکار می کند. همچنین، یافته های این پژوهش نشان می دهد که بیشتر ابعادی که زنان در آن مبادرت به بازتعریف «خود» می کنند شامل نقش های جدید، سبک زندگی جدید، ارتباطات جدید، و امنیت هستی شناختی و روانی است؛ ابعادی که هر یک با رخداد طلاق دست خوش تغییر و چالش می شود و ارتباط تنگاتنگی با ساختار هویتی زنان دارد. از سویی، متغیرهای زمینه ای و مداخله گری چون سن فعلی، سن در هنگام طلاق، طبقة اجتماعی، وضعیت اشتغال، مدت دورة ازدواج، فرزندداشتن یا نداشتن، و عادت وارة سنتی یا مدرنِ کنش گران در نحوة مواجهة آنان با تغییرات هویتی پس از طلاق و چگونگی بازتعریف «خود» اثرگذار است.

این پژوهش از نوع زمینه یابی(توصیفی ) می باشد و هدف از آن، بررسی عوامل موثر بر شکل گیری رابطه دوستی پیش از ازدواج بین دختران و پسران بوده است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، مشتمل بر 2960 نفر بوده است که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعداد 219 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته ای بود که از راه اجرا در دو مرحله مقدماتی و اصلی، با استفاده از روش های کلاسیک روان سنجی تحلیل عوامل به روش مولفه اصلی (pc)، تهیه و دارای 30 پرسش در ابعاد فردی، خانوادگی و اجتماعی می باشد. نتایج بدست آمده نشان داد در اندازه گیری مکرر دست کم بین دو میانگین از سه میانگین عوامل موثر، تفاوت وجود دارد به ترتیب عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی بر شکل گیری رابطه دوستی پیش از ازدواج موثر است. در مورد بررسی خصوصیات جمعیت شناختی با استفاده از آزمون t نتایج نشان داد که رابطه معناداری بین عوامل موثر بر شکل گیری رابطه دوستی پیش از ازدواج با متغیرهای (جنسیت، وضعیت اشتغال و وضعیت تاهل) وجود ندارد

هدف پژوهش حاضر، بررسی زمینه های خشونت (علیه زنان) در خانواده است. این پژوهش بر اساس دیدگاه های یادگیری اجتماعی، نظریه منابع ارزشمند و نظریه جامعه پذیری نقش جنسی بر روی نمونه ای 400 نفری از زنان متأهل شهر جیرفت، میزان خشونت علیه زنان را در خانواده -هایشان مورد مطالعه قرار داده است. برای جمع- آوری اطلاعات از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه استفاده شده است. اطلاعات مورد نیاز با شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به دست آمد. نتایج نشان دهنده آن است که متغیر های سرمایه اجتماعی، نوع رابطه جنسی، میزان رضایت جنسی شوهر از پاسخگو، آگاهی پاسخگو از حقوق خودش و تحصیلات شوهر پاسخگو به ترتیب توانسته اند 6/78 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کنند.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش گروهی با رویکرد چندوجهی لازاروس بر افزایش رضایت زناشویی زنان بود. جامعه ی مورد مطالعه ی این پژوهش کلیه زنان متأهل عضو بسیج سبزدشت بودند. برای اجرای پژوهش ابتدا با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده از مجموع 200 نفر از اعضاء بسیج، تعداد 30 نفر انتخاب شدند. 15 نفر به صورت تصادفی در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه گواه قرار داده شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ (47 سوالی)بود، که پس از انتخاب افراد در دو مرحله(پیش و پس از اجرای آموزش) به وسیله افراد گروه آزمایش و گواه تکمیل شد. پس از جمع آوری داده ها، نتایج با استفاده از آزمون آماری تحلیل کوواریانس، تجزیه و تحلیل شد. نتیجه ی پژوهش نشان داد تفاوت میانگین های بدست آمده در گروه آزمایش و گواه از لحاظ آماری معنی دار می باشد و این به این معنی است که آموزش گروهی بر مبنای رویکرد چندوجهی لازاروس موجب بهبود رضایت زناشویی در کل و همین طور بهبود رابطه جنسی و ارتیاط آنها با همسران شان، شده است

خشونت علیه زنان به وسیله همسران آن ها، یک مسئله شناخته شده در تمام کشورها و فرهنگ-های دنیاست. هدف این مطالعه بررسی رابطه بین سبک های دلبستگی و خشونت دیدگی در زنان می باشد. بدین منظور 396 نفر از زنان ساکن در شهر کرمانشاه با روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب شده و پرسشنامه همسرآزاری قهاری (1384) و مقیاس تجارب مربوط به روابط نزدیک (ECR) را تکمیل کردند. تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که دو سبک دلبستگی (اجتنابی و اضطرابی) پیش بینی کننده انواع خشونت دیدگی در زنان است. یافته ها حاکی از آن است که ترس از جدایی و طرد شدن و هم-چنین تکیه بیش از حد بر خود در اوقات استرس، می تواند عامل خطری در جهت خشونت دیدگی زنان باشد.

این پژوهش به بررسی تاثیر جنس و نقش های کلیشه ای جنسیتی بر الگوهای دوستی می پردازد. تعداد 162دانشجوی دختر و 138 دانشجوی پسر از دانشکده های دانشگاه تهران مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از نمونه مورد مطالعه از دو پرسشنامه کیفیت دوستی حجازی(Hejaze,1996 ) و پرسشنامه نقش های جنسیتی بم (Bem,1981) استفاده گردید. داده های بدست آمده با استفاده از روش های آماری آزمون تی برای گروه های مستقل، آزمون همبستگی خی دو تجزیه و تحلیل گردید. نتایج پژوهش نشان دادند بین جنس افراد و الگوهای دوستی ارتباط معناداری وجود دارد به گونه ای که میزان رضایت و خود فاش سازی و صمیمیت در بین زنان بیش تر از مردان است و میزان اعتماد مردان نسبت به زنان بیش تر است، اما بنظر می رسد که میان کلیشه های جنسیت و الگوهای دوستی ارتباط معناداری وجود ندارد. در واقع، کلیشه های جنسیتی موجود نمی تواند چگونگی الگوهای دوستی افراد را پیش بینی کند. هم چنین، بین جنس و نقش های کلیشه ای جنسیتی نیز ارتباط معناداری وجود ندارد.

این پژوهش با هدف بررسی رابطه ی بین سبک فرزند پروری، دلبستگی و تعهد زناشویی در دانشجویان زن متاهل انجام گرفت. جامعه ی مورد مطالعه ی پژوهش دانشجویان زن متاهل دانشگاه علامه طباطبایی در سال تحصیلی 88-89 بودند که نمونه ی مورد نظر شامل 120 دانشجوی متاهل بود که به گونه ی در دسترس از این جامعه انتخاب گردیدند و. ابزارهای پژوهش بین آن ها توزیع گردید و تکمیل شد. ابزارهای پژوهش پرسشنامه های اقتدار والدینی (فرم پدر و فرم مادر)، سبک دلبستگی و تعهد زناشویی است. برای تحلیل داده های بدست آمده از پژوهش از روش همبستگی استفاده گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که بین سبک فرزندپروری و دلبستگی به صورت کلی رابطه وجود دارد به این ترتیب فرضیه ی نخست تایید گردید. هم چنین، نتایج حاکی از این بود که به صورت کلی بین سبک دلبستگی و تعهد زناشویی رابطه ی معنادار وجود ندارد بنابراین، فرضیه ی دوم به صورت کلی رد شد. هم چنین، بین سبک فرزند پروری و تعهد زناشویی به صورت کلی رابطه-ی معنادار یافت گردید و از این رو، فرضیه ی سوم پژوهش تایید گردید.

امروزه، خشونت شوهران علیه زنان تبدیل به مسئله ای فراگیر شده است که مرزهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را درنوردیده است. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر خشونت شوهران علیه زنان در شهر تهران بوده است. برای نیل به این منظور از روش تحقیق پیمایشی و ابزار پرسش نامه در جمع آوری اطلاعات بهره گرفته شده است که روایی ابزار سنجش متغیر وابسته (91/0=α) و اعتبار آن از طریق اعتبار سازه و اعتبار محتوا تأیید شده است. جمعیت تحقیق را کلیه زنان 15-45 سالة متأهل ساکن منطقة 4 شهر تهران تشکیل داده اند که در مجموع 400 نفر از این زنان به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای بررسی خشونت شوهران علیه زنان، از چهارچوب نظری دربرگیرندة نظریات پدرسالاری، یادگیری اجتماعی و منابع استفاده شده است و متغیرهای مستقل مدل تحلیلی که در پی تبیین متغیر وابسته (خشونت شوهران علیه زنان) بوده اند، شامل منابع حمایتی اجتماعی، پذیرش نقش های جنسیتی، قدرت زن در ساختار خانواده، خشونت پذیری، خشونت در خانواده خاستگاه و پایگاه اجتماعی- اقتصادی نسبی زوجین بوده است. بر اساس تحلیل داده های تحقیق، از میان شش متغیر مستقل، متغیر قدرت زن در ساختار خانواده با ضریب تأثیر رگرسیونی (43/0- =β)، مهمترین تبیین کنندة خشونت شوهران علیه زنان بوده و متغیرهای خشونت در خانوادة خاستگاه، خشونت پذیری، منابع حمایتی اجتماعی، پذیرش نقش های جنسیتی و پایگاه اجتماعی - اقتصادی نسبی زوجین از لحاظ تبیین متغیر وابسته، به ترتیب، در رتبه های بعدی قرار داشته اند.

هدف از این مطالعه ی توصیفی- پیمایشی، بررسی راهکارهای کاهش تلفات و ضایعات نان در بین زنان شهر کرمانشاه بود. جامعه ی آماری این پژوهش زنان خانه دار شهر کرمانشاه بودند (198270= N) که تعداد 326 نفر از آنان با استفاده از روش نمونه-گیری خوشه ای، به عنوان نمونه ی آماری انتخاب شدند. جهت تحلیل داده ها از آماره های توصیفی و روش تحلیل عاملی استفاده شد. بر اساس یافته ها، نان قوت غالب خانواده های کرمانشاهی را تشکیل می دهد. به گونه ای که تمامی زنان شرکت کننده در این پژوهش دست کم روزی یک بار غذای نانی مصرف می کنند. هم چنین، نتایج نشان دادند که در بین گروههای درآمدی گوناگون، زنان خانواده های پر درآمد و متوسط شهر کرمانشاه به ترتیب کم ترین و بیش ترین توجه را به مصرف صحیح نان داشتند. بیش ترین ضایعات نان مربوط به اطراف آن بود و در بین انواع نان به ترتیب نان لواش سنتی دارای کم ترین ضایعات و نان-های سنگک ماشینی، سنگک سنتی، لواش ماشینی و تافتون در رتبه های بعدی از لحاظ ضایعات نان قرار دارند. بر این اساس، باید سعی در ترویج نان هایی با ضایعات کم تر داشت. از دیدگاه زنان، برخورد قاطع دولت با نانوایی های با نان بی کیفیت، خرید نان به اندازه ی مصرف، نظارت مستمر دولت بر کار نانوایی ها و برگزاری برنامه های آموزشی می تواند نقشی چشم گیر در کاهش ضایعات و تلفات نان داشته باشد. لذا، توصیه می شود که مسئولان و برنامه ریزان در جهت تدوین برنامه های کاهش ضایعات نان، از راهکارهای بدست آمده، استفاده کنند.

سالمندی یکی از مراحل مهم زندگی است و با پیشرفت علم و بهبود شرایط بهداشتی شمار سالمندان در جوامع گوناگون رو به افزایش است. افزایش شمار سالمندان از یک سو و باورهای مذهبی و فرهنگی کشور ما مبنی بر اکرام سالمندان اهمیت پژوهش را در این زمینه آشکار می سازد.این`پژوهش با هدف مقایسه ی حمایت اجتماعی و رضایت از زندگی و شادکامی و افسردگی در سالمندان زن و مرد انجام گرفته است. روش مطالعه از نوع علی مقایسه ای بود. جامعه ی آماری تمامی سالمندان زن و مرد شهر شیراز بودند. حجم نمونه 379 نفر (200مرد و 179 زن) بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها از روش پرسشنامه های حمایت اجتماعی،Phillips ، رضایت از زندگیDiener و شادکامی و افسردگی Joseph & Lewis گردآوری شد. برای تجزیه و تحلیل فرضیه ی 1و 2 از ماتریس همبستگی، فرضیه ی 3 و 4 از تحلیل واریانس چند متغیری و برای پرسش 1 پژوهش، ازz فیشر استفاده شد. نتایج تحلیل داده ها نشان دهنده ی رابطه ی معنی دار بین همه ی متغییرهای پژوهش بودند. همچنین تفاوت معنی داری در مولفه حمایت دیگران از مولفه های حمایت اجتماعی و شادکامی و افسردگی و رضایت از زندگی بین زنان و مردان سالمند نشان داد ، بدین صورت که در مولفه حمایت دیگران و افسردگی میانگین زنان سالمند و در شادکامی و رضایت از زندگی میانگین مردان سالمند بیشتر بود.

رابطه یرومانتیک و رفتارهای غیرکلامی متغیرهایی اند که بر خوش نودی زناشویی زنان تاثیر می گذارند. با توجه به آن که بر پایه نتایج پژوهش ها، زنان دارای خوش نودی کم تر مشکلات روان شناختی بیش تری را تجربه می کنند این پژوهش با هدف روشن کردن نقش رابطه یرومانتیک و رفتارهای غیرکلامی در پیش بینی خوش نودی زناشویی در زنان همسردار شهرشیراز صورت گرفت.نمونه پژوهش را 180 نفراز زنان کارمند همسردارشهر شیراز، که به گونه تصادفی ساده انتخاب شدند، تشکیل می دهد و برای گردآوری داده ها نیز از مقیاس رابطه یرومانتیک،فهرست رفتارهای غیرکلامی، و «پرسش نامه رضایت زناشویی» استفاده شده است.نتایج نشان می دهد میان خوش نودی زناشویی و رابطه رومانتیک و رفتارهای غیرکلامی هم بستگی معنادار وجود دارد، امامیان سازه های ناایمنی رابطه رومانتیک و خوش نودی زناشویی هم بستگی معنادار دیده نمی شود، هم چون این، رابطه رومانتیک پیش بینی کننده نزدیک به 20 درصد خوش نودی زناشویی زنان همسردار است.

کشورهای منطقه آسیا در طول پنجاه سال گذشته سطوح و روندهای باروری متفاوتی تجربه کرد ه اند. با وجود تنوع در سطح باروری، کاهش باروری قابل توجهی در منطقه طی سه دهه گذشته صورت گرفته است. هدف این مقاله مطالعه سطوح و روندهای باروری 24 کشور آسیای شرقی، جنوب شرقی و آسیای جنوب مرکزی در طول سال های 2010-1970، مطالعه هم گرایی باروری با سطوح و روندهای جهانی باروری، زمان بندی و شدت کاهش باروری و تغییرات سرمایه انسانی زنان و نقش آن در هم گرایی باروری با کنترل اثر استفاده از وسایل مدرن پیش گیری از حاملگی است. نتایج نشان می دهد که بیش از 70 درصد کشورها در نیمه نخست دهه 1970 در شرایط باروری طبیعی بوده اند. در طول زمان، به تدریج از اختلاف سطح باروری کشورها با باروری جهانی کاسته شد. این مطالعه هم چنین نشان داد که در سال های 1970 و 2007 تفاوت های آشکاری در شاخص سرمایه انسانی زنان وجود داشته است. بر اساس نتایج تحلیل همبستگی، شدت همبستگی شاخص سرمایه انسانی زنان و باروری در سال 2007 بیشتر از سال 1970 است. با وجود این، در سال 2007 نوعی هم گرایی در باروری کشورهای آسیایی به وجود آمده است. یافته ها نتایج تحقیقات پیشین مبنی بر هم گرایی باروری در بسترهای مختلف اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی را تایید می کند