فهیمه باب الحوائجی

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تبیین میزان همخوانی انواع موجودیت های داده ای فرانمای تولید داده های ساختارمند با بازنمایی آن ها در فهرست اصطلاحات نوع خاص منبع استاندارد مارک 21 انجام شد. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف، یک پژوهش کاربردی است که بر اساس روش تحلیل محتوا صورت گرفت و جامعه پژوهش را انواع موجودیت های داده ای فرانمای تولید داده های ساختارمند تشکیل می دادند. برای گردآوری داده ها، از ابزار سیاهه وارسی مبتنی بر فهرست اصطلاحات نوع خاص منبع مارک، برای بررسی میزان همخوانی با انواع موجودیت های داده ای فرانمای تولید داده های ساختارمند، و روش مشاهده طراحی شده استفاده شد که برای این منظور در ابتدا هر یک از موجودیت های آثار خلاقانه و سپس موجودیت های دیگر در فرانمای تولید داده های ساختارمند با اصطلاحات نوع خاص منبع در استاندارد «مارک» مورد تحلیل، و انواع موجودیت های داده ای مرتبط شناسایی و تعیین شدند. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که 64 درصد از اصطلاحات نوع خاص منبع در مارک وجود دارد که در فرانمای تولید داده های ساختارمند هیچ نوع موجودیت داده ای معادل آنها تعریف نشده، و تنها 36 درصد اصطلاحات نوع خاص منبع مارک با فرانمای تولید داده های ساختارمند همخوان است. بدین معنی که برای 100 اصطلاح نوع خاص منبع مارک فقط 36 معادل در فرانمای تولید داده های ساختارمند وجود داشت. در این میان، 24 اصطلاح از اصطلاحات نوع خاص منبع مارک با موجودیت آثار خلاقانه در فرانمای تولید داده های ساختارمند همخوانی کامل و دقیق داشتند و 12 اصطلاح با سایر موجودیت های فرانما همخوان بودند. نتیجه : برای توصیف و سازماندهی اشیای دیجیتالی، به دلیل آنکه بیشتر موجودیت های داده ای موجود در وب، نسخه دیجیتالی شده اشیای محتوایی فیزیکی هستند، بنابراین ویژگی های هر دو نسخه باید مدنظر قرار گیرد. همچنین با توجه به اینکه فرانمای تولید داده های ساختارمند بخشی از موجودیت های داده ای بافت کتابشناختی را در نظر نگرفته، در نتیجه این فرانما چنان چه بخواهد نگاره دانش را تکمیل کند، باید برای توصیف تمام اصطلاحات نوع خاص منبع بافت میراث فرهنگی (از جمله بافت کتابشناختی) فرانمای مناسب و ویژه طراحی نماید. نیز توصیه می شود، اصلاحات و واژگان تخصصی سایر بخش های بافت میراث فرهنگی (بافت موزه و آرشیو) با موجودیت های داده ای فرانمای تولید داده های ساختارمند تطبیق داده شوند تا زمینه برای بازنمون کامل دانش در بافت میراث فرهنگی فراهم گردد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی معانی لفظی و ضمنی مفاهیم مرتبط با زنان و خانواده در قرآن کریم انجام شده است. روش پژوهش: پژوهش از نظر هدف کاربردی و ترکیبی است از تحلیل محتوای کمی و کیفی با رویکرد دلفی. جامعه آماری پژوهش، شامل تمام آیات قرآن کریم (6236 آیه) در 114 سوره است. جهت گردآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات از تفسیر نمونه برای استخراج کلیدواژه ها، از نرم افزار MAXQDA برای تعیین مفاهیم و مقوله ها و برای انجام آزمون کندال از SPSS 20 استفاده شده است. یافته ها: مفاهیم مربوط به زنان، در 9 مقوله و 65 زیرمقوله طبقه بندی شد که در 88 سوره از قرآن کریم به صورت لفظی و ضمنی آمده اند، مفاهیم مرتبط با خانواده، در 21 مقوله و 217 زیرمقوله طبقه بندی شده است که در 106 سوره از قرآن کریم به صورت لفظی و ضمنی وجود دارد. در مفاهیم لفظی مربوط به زنان «سوره نسا» با 16 آیه بیشترین کلیدواژه ها را در حوزه زنان دارند. در مفاهیم مربوط به خانواده بیشترین کلیدواژه ها به «سوره یوسف» با 39 آیه لفظی اختصاص دارد. سیاهه وارسی تهیه شده، با استفاده از تکنیک دلفی توسط خبرگان علوم قرآنی و مطالعات زنان و خانواده تأیید شد، از آزمون کندال جهت بررسی میزان اجماع نظرات خبرگان استفاده شد. نتیجه گیری: تأکید بیشتر قرآن کریم در حوزه زنان، بر مقوله های مسائل و ویژگی های مرتبط با زنان و زنان اسوه و در حوزه خانواده، بر مقوله های فرزندان و همسر است.

زمانی که فناوری با خلاقیت بشری پیوند می خورد مرز آن حتی به عالم خیال نیز راه پیدا می کند. مصادیق بارز قصه گویی نوین استفاده از فناوری هایی چون قصه گویی دیجیتال، صوتی، اینترنتی، تلویزیون و تلفن است که در کنار قصه گویی سنتی و چهره به چهره شکل گرفته است. قصه گویی دیجیتال از پدیده های جدید در عالم فناوری و قصه گویی است. هدف از پژوهش حاضر تعیین شاخص های تولید قصه های دیجیتال توسط کودکان می باشد. تعیین شاخص های تولید قصه های دیجیتال توسط کودکان از طریق نظرسنجی از خبرگان آگاه به موضوع با استفاده از تکنیک دلفی، مورد شناسایی قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان است که با استفاده از روش گزینشی، هدفمند و قضاوتی از نظرات 30 نفر از آنها استفاده شد. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کاربردی است که به روش های کتابخانه ای و کیفی با رویکرد دلفی انجام شد. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، ترکیبی از مطالعات کتابخانه ای و میدانی است. به منظور سنجش توافق بین نظرات خبرگان از ضریب همبستگی کندال استفاده شده است. یافته های پژوهش توافق شدید بین نظرات خبرگان در دور اول و دوم را نشان می دهد. انتخاب موضوع قصه، نوشتن یا پیدا کردن قصه، تهیه فیلم و عکس، تهیه و ضبط صدا، ویرایش و ایجاد هماهنگی بین صدا و تصویر، مشاهده و بازنگری قصه دیجیتال، ارائه قصه دیجیتال، بازخور و بازبینی به عنوان مراحل تولید قصه های دیجیتال توسط کودکان شناسایی شدند

مقدمه: کسب وکار مبتنی بر داده باز به مدل های کسب وکار و یک محیط مشترک که اکوسیستم نامیده می شود نیاز دارد. هدف این پژوهش ارائه چارچوبی برای مدیریت اکوسیستم داده باز از دیدگاه کسب وکار است. روش شناسی: پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با روش گراندد تئوری انجام شده است. داده ها با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته عمیق گردآوری گردید. جامعه پژوهش، 15 نفر از متخصصان حوزه های کلان داده، نوآوری باز و مدیریت داده بودند و از نمونه گیری هدفمند برای انتخاب مصاحبه شوندگان استفاده شد. تحلیل داده ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد. یافته ها : یافته های مدل حاصله، شامل بخش های شرایط علی، راهبردها، شرایط مداخله گر و زمینه ای و نیز پیامد حاصل از آن ها است. شرایط علی در عواملی از جمله رویکرد داده محور، رویکرد برنامه محور، رویکرد کاربرد و کاربر محور، رویکرد شبکه و اکوسیستم، و رویکرد نوآوری باز جای گرفته اند. شرایط مداخله گر، مقوله های مکانیزم های ارزش آفرینی داده باز و مشتریان است. شرایط زمینه ای از مقوله هایی از جمله بسترسازی کسب وکار، الزام حقوقی، الزام نهادی، الزام فنی، الزام عملیاتی فرایندی، و الزام فرهنگی اجتماعی تشکیل شده است . برای مدیریت اکوسیستم داده باز لازم است راهبردهایی مانند کسب وکار، سود رابطه ای و مدیریت فرایند نوآوری اتخاذ شود. پیامدهای مدیریت اکوسیستم داده باز، ارزش پیشنهادی، ساختار هزینه و جریان درآمدی، قابلیت مهارتی، قابلیت سازمانی و قابلیت فناوری اطلاعات خواهد شد. نتیجه گیری : چارچوب ارائه شده این پژوهش تا حدودی به کسب وکارهای داده محور جهت شناخت مؤلفه های کلیدی مدیریت اکوسیستم داده باز و توجه به ظرفیت ارزش آفرینی داده باز برای توسعه جریان اطلاعات نوآورانه کمک می نماید.

زمینه و هدف : «اکولوژی اطلاعاتی» به تأثیر محیط بر عناصر اطلاعاتی یا تأثیر عناصر اطلاعاتی بر محیط و تعامل میان عناصر اطلاعاتی در بستر و محیط اشاره می کند. در این پژوهش از این اصطلاح به عنوان فعل وانفعال ها  (واکنش) مقوله های موضوعی استفاده شده است. بنابراین، در شناسایی اکولوژی اطلاعاتی، فعل وانفعال ها مقوله های موضوعیِ علم اطلاعات و دانش شناسی با مقوله های موضوعی دیگر، فناوری اطلاعات و ارتباطات در سال های 1380-1390 به تفکیک مجله های علم اطلاعات و دانش شناسی، شناسایی شده است. روش شناسی : روش پژوهش تحلیل محتوای کمّی است که به شناسایی مقوله های موضوعی 2510 مقاله در 9 مجله علم اطلاعات و دانش شناسیِ نمایه شده در پایگاه ISC  پرداخته شد. ابزار گردآوری داده ها «طرح طبقه بندی مقوله های موضوعیِ علم اطلاعات و دانش شناسی بود که به وسیله پنل دلفی در دو مرحله تأیید شد. روش آماری تجزیه وتجلیل داده ها برای پاسخ به سؤال های پژوهش، فراوانی و درصد فراوانی و مشخص شدن تفاوت ها، از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه  (ANOVA) استفاده شده است. یافته ها : نتایج حاصل از داده ها نشان داد تمامی مقوله های موضوعیِ علم اطلاعات و دانش شناسی با مقوله های موضوعیِ دیگر فعل وانفعال داشته اند و فعل وانفعال مقوله های موضوعی با فناوری اطلاعات و ارتباطات سهم بیشتری را به خود اختصاص داده است. در مقابل، فعل وانفعال مقوله های موضوعی دیگر در حوزه های مختلف علوم، سهم کمتری را دربرگرفته است. همچنین نتایج دیگر تحقیق حاکی از مقایسه فعل وانفعال های مقوله های موضوعی در فناوری اطلاعات و ارتباطات به تفکیک مجله ها نشان داد فعل وانفعال مقوله های موضوعی با فناوری اطلاعات و ارتباطات در مجله های «کتابداری و اطلاع رسانی آستان قدس رضوی»، «پژوهش نامه مدیریت و پردازش اطلاعات»، «تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی _ دانشگاه تهران»، «تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه عمومی» و «اطلاع شناسی» در دوره زمانی دوم  (1385-1390) بیشتر از دوره زمانی اول  (1380-1384) است و در مجله «مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات  (فصلنامه کتاب)» در دو دوره زمانی، فعل وانفعال مقوله های موضوعی با فناوری اطلاعات و ارتباطات به طور یکسان وجود دارد و تفاوتی بین دو دوره زمانی وجود نداشت. همچنین داده ها نشان داد مجله های «دانش شناسی»، «پژوهش نامه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد» و «مطالعات کتابداری و علم اطلاعات» در دوره دوم زمانی متأثر از فناوری اطلاعات و ارتباطات هستند. بنابراین، نتایج نشان دهنده اکولوژی اطلاعات مقوله های موضوعی علم اطلاعات و دانش شناسی است که تحت تأثیر محیط  (بوم) خود هستند و در جهت تکامل و تداوم در محیط زیستی خود در تعامل با محیط و مسائل مختلف مرتبط، به ویژه فناوری اطلاعات و ارتباطات هستند.

این پژوهش تحت عنوان بررسی گرایش های مطالعاتی و میزان استفاده از کتابخانه در بین نخبگان دانش آموزی ایران در سال های 1383تا 1385 به منظور بررسی «گرایش های مطالعاتی»؛ «اهداف مطالعه»؛ «عادات مطالعه»؛ «میزان مطالعه» و «میزان استفاده از کتابخانه» انجام شده است. جامعه پژوهش نخبگان دانش آموزی ایران شامل برگزیدگان کنکور سراسری، المپیادهای علمی و جشنواره دانش آموزی خوارزمی طی سال های 1383- 1385 می باشد که تعداد آنها سیصد نفر است. روش پژوهش پیمایشی- تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می باشد که از سیصد پرسشنامه ارسالی صد و شصت و هشت قابل استفاده بود. داده ها با استفاده از آزمون های مختلف آماری و بر اساس نوع متغیرها؛ توسط نرم افزار SPSS مورد پردازش و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این تحقیق دوازده فرضیه مطرح شده است که از بین آنها فقط فرضیه دوم مورد تایید قرار گرفت. برخی یافته های پژوهش حاکی از آن است که اولویت اول علت علاقه به مطالعه در میان نخبگان دانش آموزی تشویق والدین و خانواده بوده است. بیشترین درصد جامعه مورد پژوهش (4/55 درصد) در حد زیاد و خیلی زیاد به مطالعه کتاب های غیر درسی و مطبوعات علاقه داشته اند. اولویت های آنان در گرایش های مطالعاتی زمینه ادبی و سپس علمی بوده است؛ اکثریت نخبگان دانش آموزی ایران در بیشتر مواقع (4/71 درصد) از اینترنت و سپس از منابع الکترونیکی استفاده می کنند؛ همچنین بیشتر نخبگان (9/86 درصد) در زمان تحصیل عضو کتابخانه مدرسه بوده اند؛ اکثریت آنان (6/75 درصد) در هفته یک بار و بیش از یک بار به کتابخانه مدرسه مراجعه می کردند؛ بیشترین درصد نخبگان دانش آموزی ایران (8/48 درصد) میزان تاثیر منابع کتابخانه ای را در حد متوسط ارزیابی کرده اند.

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی پدافند سایبری در سازمان های داده محور در حوزه نگهداری داده انجام می-شود. این پژوهش، از نوع اکتشافی و کاربردی بوده و با رویکردی آمیخته با بهره گیری از دو روش دلفی و پیمایشی صورت می گیرد. در ابتدا، با مطالعه اسناد و منابع موجود مرتبط با سازمان های داده محور، حوزه نگهداری داده به لحاظ اهمیت سایبری آن در مقایسه با سایر سازمان ها و همچنین پنج بُعد شامل شناسایی، حفاظت، کشف، پاسخگویی و بازیابی، مولفه ها و شاخص های پدافند سایبری بر اساس چارچوب NIST شناسایی و احصاء می شوند. پرسشنامه ای مبتنی بر طیف لیکرت طراحی و با بهره گیری از تعداد 15 نفر خبره، طی اجرای دو مرحله دلفی، هر یک از ابعاد، مولفه ها و شاخص ها بر اساس ویژگی نگهداری داده سازمان های داده محور، پالایش و پرسشنامه نهایی سازی می شود. در نهایت، با استفاده از روش پیمایش تحلیلی، به منظور پاسخگویی به پرسش اصلی پژوهش، پرسشنامه در اختیار حجم نمونه 288 نفره که به صورت تصادفی ساده از جامعه مورد مطالعه انتخاب گردیده اند، قرار گرفته و با استفاده از الگوسازی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تائیدی مورد بررسی، تحلیل و در نتیجه، الگوی پدافند سایبری ارائه خواهد شد. پنج بُعد همراه با 21 مولفه و 70 شاخص پدافند سایبری در حوزه نگهداری داده در سازمان های داده محور شناسایی و احصاء می شوند، ضمناً به استناد انجام تحلیل عاملی تائیدی بر روی الگوی احصاء شده، تأثیرگذاری هر یک از بُعد های پدافند سایبری بر سازمان داده محور تأیید و داده های تجربی، داده های نظری را پشتیبانی و در نهایت الگوی پدافند سایبری مربوطه در سازمان های داده محور ارائه می شود.

عصر دانایی یا دانش، عنوان جدیدی است که به زمان حاضر و یا آینده نزدیک اطلاق می شود. مدیریت دانش دارای یک اهمیت فزاینده برای دولت و سازمان های دولتی جهت مواجهه با مخاطراتی است که توسط اقتصاد دانش محور ایجاد می شودتحقیق حاضر باهدف ارائه مدلی برای اجرای فرآیند مدیریت دانش در عشایر ایران انجام شده است.در این مطالعه پیمایشی داده ها با استفاده از پرسشنامه، گردآوری شد. این پرسشنامه که ارائه مدل مناسب مدیریت دانش برای منطقه عشایری کشور را مورد سنجش قرار می دهد. از مجموع 100 مورد، 2 مورد حذف گردید و 98 نمونه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که آزمون kmo و کرویت بارتلت نتایج اولیه تحلیل مؤلفه های اصلی در مورد ابزار پژوهش نشان داد که همه گویه-ها دارای بار عاملی مناسب هستند و هیچ گویه ای از پرسشنامه حذف نمی شود. بر این اساس، مقدار کفایت نمونه گیری کایزر میر-اکلین (794/ =KMO) و آزمون کرویت بارتلت ( 864/10902) در سطح (000/0) معنادار به دست آمد. هرگاه مقدار KMO در حد مناسبی باشد و آزمون کرویت بارتلت معنادار باشد، ماتریس همبستگی برای تحلیل عاملی مناسب است.نتایج حاکی از آن است که برای پیاده سازی اجرای مدیریت دانش در عشایر ایران، لازم است فرهنگ سازمانی، انگیزش،ساختار،و عوامل فنی و اجتماعی بعنوان متغیر استفاده کرد.

هدف : شناسایی وضعیت موجود فرایند فراهم آوری اسناد در آرشیو ملی ایران، چالش های آن و طراحی فرایندهای ایدئال برای این حوزه باتوجه به الزامات و قوانین موجود و با کمک سامانه جامع مدیریت اسناد. روش ٫ رویکرد پژوهش : روش پژوهش به صورت ترکیبی شامل روش کیفی و پیمایشی تحلیلی است. جامعه پژوهش در بخش نخست شامل 5 نفر از خبرگان و مجرّبان حوزه اسناد آرشیو ملی بودند که به صورت هدف مند و با معیار انتخاب شدند و در بخش بعدی شامل 21 نفر از شاغلان حوزه آرشیو ملی بودند که به صورت سرشمار انتخاب شدند. ابزار پژوهش در بخش نخستِ پژوهشْ مصاحبه با خبرگان آرشیو ملی و در بخش دوم توزیع پرسش نامه بین شاغلان حوزه آرشیو ملی بود. یافته ها و نتیجه گیری : باتوجه به پاسخ متخصصان آرشیو مشخص شد که فرایندهای ایدئال طراحی شده در حوزه فراهم آوری اسناد درصورت راه اندازی سامانه جامع مدیریت اسناد -که طبق همین فرایندها طراحی می شود- پوشش دهنده فعالیت های جاری این بخش ها هست و با وضعیت موجود تفاوتی معنادار ندارد و بنابراین فرایندهای ایدئال طراحی شده تأیید می شود.

هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوی تولید قصه های دیجیتال توسط کودکان و نقش تولید آن بر مهارت های اجتماعی و هوش هیجانی کودکان مدارس هوشمند استان کرمان بود. بر این اساس، در این پژوهش ابتدا مراحل تولید قصه های دیجیتال از طریق مطالعات اکتشافی و نظرسنجی از خبرگان آگاه به موضوع با استفاده از تکنیک دلفی، مورد شناسایی قرار گرفت و سپس این مراحل در قالب الگوی طراحی شده در جامعه آماری مورد نظر آموزش داده شد. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های توصیفی- همبستگی است که به روش پیمایشی انجام شده است. همچنین این پژوهش از نظر هدف، توسعه ای- کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، ترکیبی از مطالعات کتابخانه ای و میدانی است و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از مدلسازی معادلات ساختاری به همراه نرم افزارهای SPSS و smart pls استفاده شده است. یافته های پژوهش ضمن تأیید الگوی پیشنهادی پژوهش، نشان داد که تولید قصه دیجیتال بر تغییر مهارت های اجتماعی در دانش آموزان مورد بررسی پس از آزمون تاثیر دارد و مهارت های اجتماعی دانش آموزان افزایش یافته است که نشان دهنده تأثیر تولید قصه دیجیتال بر مهارت های اجتماعی دانش آموزان مورد بررسی پس از آزمون است. همچنین تولید قصه دیجیتال بر هوش هیجانی دانش آموزان مورد بررسی پس از آزمون تاثیر دارد و هوش هیجانی دانش آموزان افزایش یافته است که نشان دهنده تأثیر ایجاد قصه دیجیتال بر هوش هیجانی دانش آموزان مورد بررسی پس از آزمون است.

هدف: این مطالعه با هدف شناسایی شاخص های آموزش منابع انسانی در بانک ملی ایران با رویکرد مدیریت دانش صورت گرفت، بنابراین از منظر هدف یک مطالعه کاربردی است. روش شناسی: روش پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی با رویکرد کیفی و به روش های فراترکیب و دلفی بود. در مرحله نخست از روش فراترکیب استفاده گردید که ﺟﻤﻌﺎً 156 منبع مرتبط با موضوع پژوهش یافت شد و درنهایت 71 ﭘﮋوﻫﺶ مورد تحلیل قرار گرفت. پس از شناسایی مقوله ها به روش فراترکیب، با روش دلفی فازی، با ابزار پرسشنامه و نظرسنجی از خبرگان به اعتبارسنجی و ارائه شاخص های نهایی پرداخته شد. یافته ها: در این پژوهش با بررسی و دسته بندی و بومی سازی کدهای توصیفی حاصل از متون، 42 مقوله فرعی شناسایی و با توجه به شباهت و قرابت معنایی آن ها، در 9 مقوله اصلی شامل: توانمندی علمی منابع انسانی، صلاحیت رفتاری منابع انسانی، سیاست و قانون گذاری، عوامل اجتماعی، رهبری آموزشی، رویکرد مدیریت دانش، ارزیابی و کنترل کیفیت آموزشی، فرهنگ یادگیری و آموزش منابع انسانی و سه بعد فردی، محیطی و سازمانی طبقه بندی گردید. نوآوری (ارزش): این پژوهش برای نخستین بار به طور خاص به شناسایی شاخص های آموزش منابع انسانی در بانک ملی با رویکرد مدیریت دانش پرداخته است و در سایر نهادهای مالی نیز کاربرد دارد. نتیجه گیری: یافته ها نشان داد در آموزش کارکنان با رویکرد مدیریت دانش، یادگیری، بخش اصلی هر شغل می شود و ضمن آن کارکنان از همدیگر می آموزند و به دیگران یاد می دهند و می توان نیازهای دانشی کارکنان و سازمان را به طور موفقیت آمیز تأمین کرد. یادگیری فردی و سازمانی، قابلیت ها و توانمندی های جدیدی در کارکنان ایجاد و این قابلیت ها تبدیل به محصول، کالا و خدمات می گردد و سودآوری بانک تضمین می شود. 

علی رغم اینکه بیش از یک دهه از ایجاد کتابخانه های دیجیتال در کشور می گذرد، این کتابخانه ها به رشد و توسعه و رسیدن به رسالت واقعی شان- که همانا پاسخگویی به نیازهای امروز مخاطبانشان است- دست نیافته اند. در این میان، عواملی مانع و بازدارنده و مؤلفه هایی نیز در توسعه کتابخانه های مذکور محرک و مؤثرند. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل پیش برنده با رویکرد منابع پنج گانه سازمانی و ارائه آنها در قالب یک مدل توسعه مدیریتی انجام شده است. روش پژوهش براساس نظریه برخاسته از داده ها و به شیوه سیستماتیک است. جامعه آماری پژوهش حاضر خبرگان حوزه کتابخانه های دیجیتال بوده  و داده ها براساس مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شدند  تا آنجایی که اشباع نظری حاصل شود. داده ها پس از کدگذاری باز و شکل گیری طبقات اصلی، طی کدگذاری محوری در قالب مدل پارادایمی ارائه می شوند و در مرحله کدگذاری انتخابی، درباره مدل مدیریتی توسعه کتابخانه های دیجیتال در کشور بحث و نظریه پردازی می شود.

هدف: کشورهای عضو اکو آثار و گنجینه های ادبی و فرهنگی مشترکی دارند. در کنار هم قرار گرفتن این اشترا ک ها و تقویت روزافزون آنها، به واسطه همکاری کتابخانه های ملی به عنوان حافظه علمی و فرهنگی ملت ها هدفی متعالی است. این کار در سایه راه اندازی یک مرکز اطلاع رسانی می تواند محقق شود. هدف مقاله حاضر شناخت دیدگاه مسئولان و صاحبنظران فرهنگی ایران درباره راه اندازی مرکز اطلاع رسانی اکو است. روش پژوهش: این پژوهش با رویکرد کیفی انجام گرفته است. در این پژوهش برای اخذ نظرات مسئولین و صاحب نظران فرهنگی کشور، مصاحبه هایی با 22 صاحب نظر از 7 سازمان مختلف ترتیب داده شد. برای تجزیه و تحلیل داده های حاصل از مصاحبه ها نیز از نظریه زمینه ای استفاده شد و از سه مرحله رمزگذاری باز، محوری و گزینشی بهره گرفته شد. به منظور برقراری پیوند بین مقوله ها، از مدل پارادایمی پیشنهادی استراس و کوربین استفاده شد. یافته ها: 100 درصد افراد مصاحبه شده تا حدی با بحث ایران فرهنگی آشنا بودند و با توجه به اهمیت چنین مرکز اطلاع رسانی جز درصد اندکی (55/4 درصد) از افراد صاحب نظر و سیاست گذار فرهنگی، موافق راه اندازی مرکز اطلاع رسانی اکو در ایران بودند. اکثر افراد صاحب نظر فرهنگی (بیش از 90 درصد) راه اندازی چنین مرکزی را در تقویت ایران فرهنگی مؤثر قلمداد نمودند. در مرحله رمزگذاری باز 123 مفهوم، در مرحله رمزگذاری محوری، 16 مقوله پدیدار گشت. مقوله ی مرکزی شناسایی شده در این پژوهش، موجودیت واحد بود که بقیه مقوله ها در رابطه ی با آن معنا پیدا می کنند. نتیجه گیری: راه اندازی هر مرکز اطلاع رسانی در کشور، کارکردهای مناسبی دارد. اما با توجه به ویژگی های کشورهای منطقه و شرایط کنونی ایران، راه اندازی چنین مرکزی با چالش هایی روبه رو است. البته راه کارهایی وجود دارد که می تواند مرکز اطلاع رسانی را در صورت طراحی، بهره ور نماید.

هدف: هدف پژوهش ارائه طرح تدوین الگوی تولید کتاب های حسی لمسی (از دیدگاه کارشناسان تولید و مربیان آموزشی کودکان 3 تا 6 ساله نابینا وکم بینا)است. روش پژوهش: پژوهش حاضر کاربردی و از نوع ترکیبی می باشد. در بخش کیفی جهت به دست آوردن وفاق نظر کارشناسان تولید و نشر کتاب های حسی لمسی، از روش دلفی و در بخش کمّی برای تجمیع نظر مربیان آموزشی به صورت پیمایشی تحلیلی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. ضریب روایی محتوای پرسشنامه بالاتر از 99/0 و شاخص روایی محتوای آن بالاتر از 79/0 گزارش شد. پایایی پرسشنامه  نیز براساس ضریب آلفای کرونباخ برابر با 863/0 سنجیده شد. جامعه آماری شامل کلیه 33 کارشناس تولید و نشر کتاب های حسی لمسی می باشد که از بین آن ها 21 کارشناس به عنوان اعضای پانل دلفی در بخش کیفی پژوهش به صورت نمونه در دسترس انتخاب شدند. در بخش کمّی نیز کلیه  76 مربی آموزشی در حال خدمت از 23 مرکز آموزشی در سطح ایران که در ارتباط با کتاب های حسی لمسی فعالیت می کنند، انتخاب شدند. یافته ها: در روش دلفی طی سه مرحله، با توجه به پایین بودن میزان ضریب کندال در دور سوم (565/0) چنین نتیجه گرفته شد که در نهایت فرایند نظرخواهی کارشناسان تولید و نشر، در دور سوم با 37 گویه پرسشنامه متوقف شود. بررسی مقایسه معیارهای تولید کتاب های حسی لمسی از دیدگاه مربیان آموزشی جهت تعیین میزان تأیید آن ها بیان گر آن است که معیار فنی تولید (72%)، معیار محتوا (74%)، و معیار ارائه نیز (72%) مورد تأیید قرار گرفت. در این میان کارشناسان، بیشترین میزان را به معیار محتوا با مقادیر (74%) اختصاص دادند. مربیان آموزشی نیز معیارهای تولید کتاب های حسی لمسی را با مقادیر (72%) مورد تأیید قرار دادند. نتیجه گیری: جهت پی بردن به مهم ترین معیارهای تولید کتاب های حسی لمسی از دیدگاه کارشناسان تولید و نشر و مربیان آموزشی، پس از تجزیه و تحلیل مؤلفه ها و تبدیل آن ها به عامل های جدید، به کمک تحلیل عامل اکتشافی و شاخص کای دوی نسبی و عامل تأییدی برازش شده مقتصد، ارائه  الگوی طرح  تولید کتاب های حسی لمسی تدوین و پیشنهاد شد.

هدف: تعیین پرکاربرد ترین مؤلفه های مدیریت داده های پژوهشی از دید کتابداران کتابخانه های دانشگاهی علوم پزشکی قطب 7 کشور بوده است. روش پژوهش: در پژوهش حاضر از روش آمیخته (کیفی-کمی) استفاده شده است. داده های بخش کیفی متشکل از 20 نفر از خبرگان رشته، انتخاب و فرم های نظرسنجی با هدف اجماع نظرات، در 3 راند برای ایشان ارسال و ارزیابی انجام شد. در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته، نظرات 127نفر از کتابداران کتابخانه های دانشگاهی مورد نظر گردآوری شد. داده های کمی بوسیله آزمون های t ، فریدمن، تحلیل عاملی و مدل یابی معادلات ساختاری با نرم افزار PLS، تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: 6 مؤلفه در مدیریت داده پژوهشی از میان مؤلفه های دوازده گانه شناسایی شده در فازهای دلفی، پرکاربردترین آنها در کتابخانه های دانشگاهی علوم پزشکی قطب 7 کشور بوده اند که به ترتیب شامل: زیرساخت داده؛ نقش نظارتی؛ استفاده مجدد؛ بودجه؛ سازماندهی؛ اشتراک گذاری) بوده اند. میانگین بارهای عاملی 6 مؤلفه مذکور در کتابخانه های دانشگاهی مورد پژوهش، بالاتر از 6/0 (قابل قبول) بود. ضریب آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و مقدار AVE برابر با 5/0 بوده، لذا تمامی معیارها در متغیرهای پنهان، در محدوده قابل قبول بوده اند. نتایج آزمون های t و فریدمن در بخش کمی نشان داد که از نگاه کتابداران در مقوله های فوق الذکر تفاوت معناداری نسبت به سایر مؤلفه ها وجود دارد. نتیجه گیری: بنابر نظر کتابداران کتابخانه های دانشگاهی علوم پزشکی قطب 7 کشور، مؤلفه های زیرساخت داده، نقش نظارتی، استفاده مجدد، بودجه، سازماندهی و اشتراک گذاری، کاربردی ترین مؤلفه ها در مدیریت داده های پژوهشی در اینگونه کتابخانه ها هستند که می توان از آنها به عنوان معیاری برای اجرای پژوهش های آتی و نیز جهت ساخت ابزاری برای انجام پژوهش های مرتبط استفاده کرد.

یکی از عواملی که منجر به موفقیت مدیریت دانش در سازمان می شود، ممیزی دانش است. در تحقیق حاضر هدف ارائه الگوی تحلیل عاملی ممیزی دانش در کتابخانه های دانشگاهی ایران بود.روش اجرای پژوهش حاضر پیمایشی-توصیفی بود و جهت بررسی روابط بین متغیرها از الگوی معادلات ساختاری بهره گرفته شده است. جامعه آماری تحقیق در بخش کمی شامل مدیران نهایی و مدیران بخش های کتابخانه های مرکزی دانشگاه های وابسته به وزارت علوم تحقیقات و فناوری بود. روش نمونه گیری کتابخانه ها، با توجه به پراکندگی آن ها در کل کشور ابتدا به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای و سپس به روش هدفمند کتابخانه مرکزی بزرگترین دانشگاه مرکز استان انتخاب شدند. تعداد 300 پرسشنامه در بین آنان توزیع شد که از این تعداد به 279 پرسشنامه پاسخ داده شد. برای جمع آوری داده ها در این پژوهش از مطالعات کتابخانه ای به منظور جمع آوری ادبیات نظری و پژوهشی استفاده گردید و همچنین به منظور جمع آوری داده های آماری از روش میدانی با ابزار پرسشنامه استفاده گردید.براساس یافته ها بیشترین درصد به متغیر تحلیل جریان دانش (83/47) و کمترین درصد به ترسیم نقشه دانش (57/18) اختصاص دارد.استفاده از ممیزی دانش در کتابخانه های دانشگاهی منجر به جریان دانش می شود و مدل مناسب برای این سازمان ها شامل ابعاد و مولفه های ممیزی دانش است که باید راهنمای عمل مدیران کتابخانه های دانشگاهی قرار گیرد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی مفاهیم لفظی و ضمنی مرتبط با زنان در قرآن کریم (براساس تفاسیر المیزان و نمونه)، به منظور ترسیم شبکه ی معنایی انجام شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر کاربردی است، و روش پژوهش، ترکیبی از تحلیل محتوای کمی و کیفی و اکتشافی است. روش کیفی به دو روش تحلیل محتوای کیفی و رویکرد دلفی انجام شده است. جامعه ی آماری پژوهش حاضر در بخش کمی، شامل تمام آیات قرآن کریم، و در بخش کیفی، 21 نفر از خبرگان حوزه ی علوم قرآنی و مطالعات زنان هستند. برای نمونه گیری از روش گلوله برفی استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارهای MAXQDA، SPSS 20 و Protégé 5.5.0 استفاده شده است.   یافته ها: تعداد کل مقوله های استخراج شده در حوزه ی زنان، در هر دو تفسیر المیزان و نمونه برابرند (10 مقوله)، اما تعداد زیرمقوله ها در تفسیر نمونه (237 زیرمقوله) بیش تر از تفسیر المیزان (215 زیرمقوله) است. در هر دو تفسیر مقوله های هسته (پربسامد)، یکسان و مشترک است و مقوله ی "مسائل و ویژگی های مرتبط با زنان" با فراوانی 64 به صورت لفظی (33/30 درصد کل آیات لفظی استخراج شده) و 393 بار به صورت ضمنی (60/18 درصد کل آیات ضمنی استخراج شده)، بیش ترین میزان فراوانی را دارد. بعد از شناسایی تمام اصطلاحات مرتبط با زنان از تفاسیر المیزان و نمونه، مقوله ها به عنوان کلاس (10 کلاس) و زیرمقوله ها به عنوان ساب کلاس (237 ساب کلاس)، برای ترسیم شبکه ی معنایی، وارد نرم افزار پروتژ شد. نتیجه گیری: تعداد کل مقوله های استخراج شده در حوزه ی زنان، در هر دو تفسیر برابرند، اما تعداد زیرمقوله ها در تفسیر نمونه بیش تر از تفسیر المیزان است.

پژوهش در زمره پژوهش های کیفی و مبتنی بر روش نظریه پردازی داده بنیاد انجام شده است. جامعه آماری 16 نفر از خبرگان و متخصصان آگاه به حوزه نشر کتاب بودند که به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. گردآوری داده های با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام و تا زمان اشباع نظری ادامه یافته است. مصاحبه ها پیاده سازی و کدگذاری شدند و در نهایت مقوله محوری با شناختن پیامدها، راهبردها، زمینه ها، شرایط علی و مداخله گرها به دست آمد. بر اساس نتایج، درک درست ماهیت نشر، داشتن دانش تخصصی و روزآمد و برخورداری از امکانات و تجهیزات از عوامل اصلی شکل گیری نشر حرفه ای است. برای رسیدن به نشر حرفه ای لازم است راهبردهایی نظیر توجه به مکانیزم های اقتصاد نشر، برنامه ریزی و بازاریابی مناسب و فناوری های نوین مورد توجه جدی فعالان نشر قرار گیرد و سیاست مناسبی در خصوص اشتغال تمام وقت ناشران، حمایت از فعالان نشر، فرهنگ سازی و استفاده از فناوری های نوین در پیش گرفته شود. کاهش وابستگی به دولت، بی توجهی به قوانین نشر، تداخل صنفی، مشکلات اقتصادی و پایین بودن کیفیت کتاب ها از جمله مشکلاتی است که بایستی در کانون توجه فعالان، برنامه ریزان و سیاست گذاران حوزه نشر قرار گیرد و مجموع این اقدامات می تواند به تولید آثار با کیفیت و متناسب با نیاز بازار منجر شود و همچنین به فعالیت تخصصی ناشران که به حرفه ای شدن نشر منتج می شود، کمک نماید.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی جریان اطلاعات در پژوهشکده های وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی از دیدگاه پژوهشگران، با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته انجام گرفته است. روش پژوهش: نوع پژوهش کاربردی و روش پژوهش پیمایشی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل: 7 مرکز تحقیقاتی وابسته به "دانشگاه آزاد اسلامی" بودT  که در هر مرکز معاونین پژوهشی، مدیران گروه های علمی، مدیران کتابخانه ها و اعضای هیأت علمی پژوهشکده های وابسته به مراکز مذکور، به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد و تعداد 25 پرسشنامه ارسال و تعداد 24 پرسشنامه (96 درصد) تکمیل شد.  یافته ها: در مرحله درونداد (گردآوری و استفاده از اطلاعات)، قالب های الکترونیکی بیشتر از قالب های چاپی، در مرحله پردازش (تولید و ذخیره اطلاعات)، قالب های چاپی بیشتر از قالب های الکترونیکی و در مرحله برونداد (اشاعه اطلاعات)، قالب های چاپی بیشتر از قالب های الکترونیکی مورد استفاده قرار می گیرد. هم چنین پژوهشگران از منابع الکترونیکی بیشتر از منابع چاپی استفاده می کنند. ولی، در مرحله تولید و اشاعه این وضعیت بر عکس بوده و قالب چاپی بیشتر از الکترونیکی مورد تأکید پژوهشگران است. نتیجه گیری: تحلیل یافته ها با استفاده از آزمون آنوا نشان می دهد در استفاده از انواع مختلف قالب ها در هر سه مرحله درونداد، پردازش و برونداد اطلاعات در اکثر گزاره ها معنی دار نبوده و اختلاف کمی وجود دارد. وضعیت کلی جریان اطلاعات در پژوهشکده های وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی حاکی از وضعیت قابل قبول در مرحله درونداد و ضعیف در مرحله پردازش دارد.

هدف: مقایسه کاربرد روش های اقتصادسنجی در ارزشگذاری اقتصادی خدمات کتابخانه های مرکزی است. روش: ارزش گذاری مشروط با تکنیک اولویت های اظهار شده و روش های اقتصادسنجی چون رگرسیون خطی، لجستیک، پروبیت و هگمن استفاده شده است. جامعه آماری کاربران کتابخانه های مرکزی که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای دومرحله ای، تعداد10 کتابخانه انتخاب و حجم نمونه با استفاده ازفرمول میشل وکارسون درسطح10درصد854 نفر محاسبه شد. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته دو بعدی با 40 سؤال که از روایی صوری و پایایی با آلفای کرونباخ 83/0 برخوردار است. یافته ها: در بررسی اثر نهایی هر یک از متغیرها، مقدار تغییر در احتمالات پیش بینی شده متغیر وابسته الگو (تمایل به پرداخت کاربران) به ازای یک واحد تغییر در متغیر مورد نظر )در حالی که دیگر متغیرها ثابت هستند) نشان داد که بین متغیرهای توضیحی به کار گرفته شده در مدل ها هیچگونه هم خطی وجود ندارد، به گونه ای که ضریب همبستگی دو به دوی هیچ کدام از متغیرهای مستقل بیش از 54 درصد نبود. نتیجه گیری: عوامل جمعیت شناختی و فردی بیشتر از سایر عوامل برتمایل به پرداخت افراد موثر هستند. بر اساس کشش وزنی متغیر درآمد، درصورت ثابت بودن سایر عوامل موثر، افزایش1 درصدی در درآمد پاسخگویان احتمال پذیرش مبلغ پیشنهادی را بیش از 70% افزایش می دهد. تفاوت معنی داری در نتایج حاصل از دو روش لاجیت و پروبیت خطی مشاهده نشد. روش دو مرحله ای هگمن نیز با وجودی که می تواند میان عوامل موثر بر پذیرش تمایل به پرداخت و نیز عوامل موثر بر میزان آن تمایز قایل شود، در مجموع تمایل به پرداخت را نسبت به دو روش دیگر به میزان کمتری برآورد نمود.