باقر ساروخانی

باقر ساروخانی

مدرک تحصیلی: استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران
پست الکترونیکی: saroukhani@yahoo.com

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰۱ تا ۱۲۰ مورد از کل ۱۵۱ مورد.
۱۰۱.

رابطه ی بین نحوه گذران فراغت و هویت مدرن جوانان شهر تهران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: هویت مدرن اوقات فراغت فراغت مجازی فراغت فرهنگی فراغت عامیانه فراغت ورزشی فراغت مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۲۷۰
هدف این مقاله، بررسی رابطه ی بین نحوه گذران فراغت و هویت مدرن جوانان شهر تهران است. چارچوب نظری این پژوهش، تئوری کنش متقابل نمادین و نظریه گیدنز است. جامعه مورد مطالعه، کلیه جوانان 15 تا 29 ساله شهر تهران بوده که تعداد 407 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده و پس از بررسی اعتبار و روایی پرسشنامه، با روش پیمایشی، اطلاعات لازم جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تعداد هفت فرضیه مورد بررسی قرار گرفته و نتایج زیر به دست آمد:فراغت مجازی و فراغت ماهواره محور رابطه ی مثبت و مستقیم با هویت مدرن داشته است. فراغت مذهبی با هویت مدرن رابطه منفی و معکوس داشته است. بین فراغت فرهنگی، فراغت عامیانه، فراغت ورزشی، جنسیت، وضعیت تأهل، تحصیلات و سن با هویت مدرن رابطه ی معناداری وجود ندارد. بین منطقه سکونت و شغل با هویت مدرن رابطه معناداری وجود دارد. مجموع این متغیرها 62 درصد از تغییرات هویت مدرن جوانان را تبیین می کنند.هدف این مقاله، بررسی رابطه ی بین نحوه گذران فراغت و هویت مدرن جوانان شهر تهران است. چارچوب نظری این پژوهش، تئوری کنش متقابل نمادین و نظریه گیدنز است. جامعه مورد مطالعه، کلیه جوانان 15 تا 29 ساله شهر تهران بوده که تعداد 407 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده و پس از بررسی اعتبار و روایی پرسشنامه، با روش پیمایشی، اطلاعات لازم جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تعداد هفت فرضیه مورد بررسی قرار گرفته و نتایج زیر به دست آمد:فراغت مجازی و فراغت ماهواره محور رابطه ی مثبت و مستقیم با هویت مدرن داشته است. فراغت مذهبی با هویت مدرن رابطه منفی و معکوس داشته است. بین فراغت فرهنگی، فراغت عامیانه، فراغت ورزشی، جنسیت، وضعیت تأهل، تحصیلات و سن با هویت مدرن رابطه ی معناداری وجود ندارد. بین منطقه سکونت و شغل با هویت مدرن رابطه معناداری وجود دارد. مجموع این متغیرها 62 درصد از تغییرات هویت مدرن جوانان را تبیین می کنند.هدف این مقاله، بررسی رابطه ی بین نحوه گذران فراغت و هویت مدرن جوانان شهر تهران است. چارچوب نظری این پژوهش، تئوری کنش متقابل نمادین و نظریه گیدنز است. جامعه مورد مطالعه، کلیه جوانان 15 تا 29 ساله شهر تهران بوده که تعداد 407 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده و پس از بررسی اعتبار و روایی پرسشنامه، با روش پیمایشی، اطلاعات لازم جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تعداد هفت فرضیه مورد بررسی قرار گرفته و نتایج زیر به دست آمد:فراغت مجازی و فراغت ماهواره محور رابطه ی مثبت و مستقیم با هویت مدرن داشته است. فراغت مذهبی با هویت مدرن رابطه منفی و معکوس داشته است. بین فراغت فرهنگی، فراغت عامیانه، فراغت ورزشی، جنسیت، وضعیت تأهل، تحصیلات و سن با هویت مدرن رابطه ی معناداری وجود ندارد. بین منطقه سکونت و شغل با هویت مدرن رابطه معناداری وجود دارد. مجموع این متغیرها 62 درصد از تغییرات هویت مدرن جوانان را تبیین می کنند.
۱۰۲.

احساس محرومیت نسبی در اقوام ایرانی و شیوه های محرومیت زدایی؛ تحقیقی در اندیشه شاعران معاصر قشقایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادبیات تحلیل محتوا شاعران معاصر قوم قشقایی محرومیت نسبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۳ تعداد دانلود : ۳۳۶
این تحقیق چگونگی بازتاب محرومیت نسبی در آثار شعرای معاصر قشقایی را بررسی می کند. در اینجا، از نظریه رابرت گر تنها به عنوان راهنما و شاهد استفاده شده است. با تحلیل محتوای اشعار شاعران موردمطالعه، مشخص می گردد که نه تنها محرومیت در قوم قشقایی وجود دارد بلکه شاعران قشقایی هم، در اشعار خود به این موضوع پرداخته اند. همچنین مشخص می شود که برداشت و شیوه سازش یا برخورد شاعران با مسئله محرومیت یکسان نیست؛ ازجمله اعتراض و مبارزه انقلابی با منبع محرومیت، یا پذیرش و کنار آمدن با پدیده محرومیت به عنوان امر طبیعی و یا توسل به قدرت های فراطبیعی و امداد الهی. پس از کشف و دسته بندی مقوله ها، راه هایی نیز برای کاهش محرومیت پیشنهاد خواهد شد.
۱۰۳.

بررسی سلسله مراتب گروه مرجع دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۱۱۳
مسأله گروه مرجع از این نظر که الگویی برای داوری و ارزیابی در اختیار افراد قرار می دهد می تواند در تکوین هویت آنها اهمیتی زیادی داشته باشد و به عنوان شاخصه ای در تعیین رفتار، استعداد، ظواهر بدنی، ارزش ها و هنجارهای افراد جامعه، بخصوص جوانان مؤثر باشد. بنابراین هدف این پژوهش، بررسی سلسله مراتب گروه مرجع دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه است. محققان با استفاده از آرای اندیشمندانی نظیر مرتن، مید و لازارسفلد، چارچوبی مفهومی را تنظیم کرده اند. روش تحقیق از نوع کیفی و نظریه مبنایی است، داده های میدانی با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق و معیار اشباع نظری از بین 40 نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه رازی کرمانشاه در سال تحصیلی 94-1393 گردآوری شده است. نتایج تحقیق حاکی است، خانواده، الگوی مرجع رسانه ای (اینترنت و ماهواره)، معلمان و اساتید دانشگاه مهم ترین مراتب گروه های مرجع دانشجویان هستند و عوامل مهم در انتخاب گروه مرجع عبارتند از: میزان حمایت عاطفی از جوانان و دادن پرستیژ اجتماعی به آنها ، میزان باز یا بسته بودن فضای اجتماعی برای تحرک اجتماعی. هم چنین در حاشیه واقع نبودن جوانان در روند تحولات اقتصادی،اجتماعی، و نهایتاً جذابیت گروه های مرجع.
۱۰۴.

عوامل مرتبط با طلاق در زوجین متقاضی طلاق توافقی (شهرستان کرمانشاه)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: طلاق توافقی عوامل اجتماعی زوجین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۵ تعداد دانلود : ۳۸۸
طلاق یکی از آسیب های اجتماعی است که میزان آن در سال های اخیر رو به افزایش بوده است. هدف از انجام این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با طلاق در زوجین متقاضی طلاق توافقی بوده است. از این رو، 369 نفر از زوجین متقاضی طلاق توافقی در کرمانشاه به صورت در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساختهبود. نتایج نشان داد که  آشنایی قبل از ازدواج و مدت دوران نامزدی در متقاضیان طلاق خیلی کم بوده است و در میان مردان متقاضی طلاق توافقی 7/18 درصد دارای  سابقه مصرف مواد مخدر بوده اند. از نتایج دیگر این بود که بیشترین عوامل طلاق زوجین متقاضی طلاق توافقی به ترتیب مربوط به دخالت اطرافیان (5/12 درصد)، ضرب و شتم (3/10 درصد)، دروغگویی (2/9 درصد)، سوء ظن و بدبینی (1/8 درصد)، اعتیاد (2/6 درصد)، بی توجهی (7/5 درصد)، تنفر و نداشتن علاقه (5/3 درصد) و خیانت (5/3 درصد) بوده است. نتایج اطلاعات مهمی را در خصوص طلاق توافقی به دست می دهد و توجه به علل و عوامل طلاق توافقی از اهمیت خاصی برخوردار است.
۱۰۵.

مطالعه کیفی جهانی شدن و تغییرات خانواده در شهر زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استبداد ایرانی دیرینه شناسی گفتمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۲۵۹
جهانی شدن پدیده ای است چند بعدی که هر یک از ابعاد آن می تواند بر نهاد خانواده تاثیرگذار باشد. خانواده در جهان امروز، بیش از گذشته در معرض تغییر و دگرگونی است. این مطالعه با هدف درک چگونگی تفسیر مردم در خصوص چگونگی تغییرات خانواده در شهر زنجان به تأثر از جهانی شدن صورت گرفته است. داده های این پژوهش به روش کیفی و با رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی و طرح تحقیق مردم نگاری با استفاده از فنون مصاحبه عمیق به روش نمونه گیری هدفمند با 35 نفر از اعضای خانواده های شهر زنجان گرد آوری و سپس از طریق روش تحلیل تماتیک مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان دادند که جهانی شدن پیامدهای دوگانه ای بر ساختار و کارکردهای خانواده ها بر جای نهاده است، با ورود عناصر جهانی مردم به شیوه های متفاوتی با آن برخورد داشته اند. خانواده های زنجانی نیز این تغییرات را البته نه به همان شدت، تجربه میکنند. در این میان تکنولوژی های ارتباطی به عنوان کاتالیزور روند این تحولات را تسریع بخشیده اند. بنابراین جهانی شدن فقط نیروی خارجی نیست که بر ما اثر می گذارد، بلکه ما نیز در آن سهیم هستیم و راه مواجهه با آن در هر جامعه ای بر اساس پیشینه های تاریخی، اجتماعی و شرایط اقتصادی و ارزش های فرهنگی، متفاوت از سایر جوامع است. لذا خانواده های زنجانی با مقاومت در برابر جهانی شدن تحولاتی از نوع ایرانی – غربی را تجربه میکنند که متفاوت از تغییرات خانواده در دیگر جوامع تأثیرگذار است.
۱۰۶.

پدیدارشناسی مناسک دینی خانوادگی و تأثیر آن بر مناسبات اجتماعی زوجین و خانواده ها در میان سه گونه همسرگزینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مناسک دینی خشونت خانگی همسرگزینی زنان کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۴۰۹
مناسک دینی همواره در تمام جوامع با اعتقادات خاصی انجام می شده و تأثیرات مثبتی نیز داشته است. این مقاله با هدف تجربه زیسته زنان از نقش مناسک دینی بر کاهش خشونتهای خانگی در سه گونه همسرگزینی به انجام رسید. روش مطالعه کیفی است که با رویکرد پدیدارشناسی انجام شد. نمونه آماری زنان ساکن در شهر کرمانشاه و در سنین بین 40 17 بودند. انتخاب نمونه ها براساس روش نمونه گیری هدفمند از نوع قضاوتی بوده است. برای گردآوری داده ها از ابزار «مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته» استفاده شد. حاصل مصاحبه با 50 مشارکت کننده (ازدواجهای هیجانی: 13 نفر، ازدواجهای تنظیم شده رضایتمند: 18 نفر و ازدواجهای تنظیم شده اجباری: 19 نفر) دسته بندی شد. داده های این پژوهش پنج مضمون اصلی 1. تجربه زنان از خشونتهای خانگی علیه آنان 2. واکنش زنان به خشونت علیه آنان 3. احساسات زن هنگام مناسک دینی 4. واکنش شوهران بعد از مناسک دینی و 5. تأثیرات بعد مناسکی دین به دست آمده است.
۱۰۷.

مدل سازی معادلات ساختاری تاثیر اعتیاد به شبکه های اجتماعی مجازی بر تعارضات زناشویی در خانواده های تهرانی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: شبکه های اجتماعی مجازی اعتیاد اینترنتی تعارضات زناشویی صمیمت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۱۷۹
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر اعتیاد به شبکه های اجتماعی مجازی بر تعارضات زناشویی در زوجین کاربر در شهر تهران انجام گرفته است. دراین پژوهش سعی شده است با مبنا قرار دادن نظریه کارکردگرایی ساختی پارسونز و استفاده از رویکرد ترکیبی، الگویی نظری تحلیلی پیرامون متغیرهای تأثیر گذار در این رابطه ارائه شود. روش انجام پژوهش پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. جامعه آماری تحقیق کلیه ساکنین متاهل در سطح شهر تهران می باشد و نمونه مورد مطالعه شامل ۴۰۳ نفر از متاهلینی است که به فضای مجازی دسترسی داشته اند که برای انتخاب این تعداد، از روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای استفاده شد. در تحلیل داده ها از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار متناظر با آن AMOS استفاده گردید. یافته های تحقیق حاکی از آن است بین متغیر مستقل اعتیاد به شبکه های اجتماعی مجازی و متغیر وابسته تعارضات زناشویی رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد؛ لیکن اعتیاد به شبکه های اجتماعی مجازی از طریق متغیرهای واسط صمیمیت، از خودبیگانگی، دین داری، سلامت روانی و پایبندی به سنت ها و ارزش ها بر متغیر وابسته تعارضات زناشویی تاثیرگذار و دارای رابطه ای معنادار است که از این بین، متغیر صمیمت زناشویی (به میزان 0/36)، دارای بیش ترین مقدار ضریب تأثیر می باشد. همچنین نتایج حاصل از آزمون برازندگی مدل نظری تحقیق نشان داد مدل ساختاری ارائه شده، مدل مناسبی محسوب می شود.
۱۰۸.

احساس عدالت اجتماعی در آذربایجان در دو دهه گذشته؛ تحلیل ثانویه داده های پیمایش های ملی ارزش ها و نگرش های ایرانیان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عدالت عدالت اجتماعی احساس عدالت قضایی احساس عدالت قومی آذربایجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۴۷۸
این مقاله می کوشد احساس عدالت در آذربایجان و تحول آن را با روش تحلیل ثانویه و بر اساس داده های پیمایش ارزش ها و نگرش های ایرانیان در سال های 1379 و 1394 بررسی نماید. احساس عدالت در این تحقیق در سه بعد احساس عدالت اجتماعی، عدالت قضایی و عدالت قومی مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که احساس عدالت در شاخص های بررسی شده در حد متوسط است. بر اساس نتایج این تحقیق، نگرش به «پایمال شدن حق افراد در صورت نداشتن پول و پارتی» و «نرسیدن افراد عادی متخصص به مقامات بالاتر» از شاخص های عدالت اجتماعی و همچنین نگرش به «اجرای یکسان قانون در مورد مسئولین و مردم» از شاخص های احساس عدالت قضایی می باشد که بهبود یافته ولی نگرش به «احقاق حق از طریق قانونی» و «احساس عدالت قومی» کاهش پیدا کرده است. اختلاف مشاهده شده در متغیرهای مورد بررسی به غیر از نگرش به «احقاق حق از طریق قانونی» معنادار است.
۱۰۹.

تحلیل جامعه شناختی رابطه میزان درآمد و رضایت مندی اقتصادی خانواده با جامعه پذیری شهروندی فرزندان؛ با تأکید بر مبانی جامعه پذیری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جامعه پذیری شهروندی جامعه پذیری اسلامی فرزندان درآمد رضایت مندی اقتصادی خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۱۴۸
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه میزان درآمد و رضایت مندی اقتصادی خانواده بر جامعه پذیری شهروندی فرزندان و مؤلفه های آن، با تأکید بر مبانی جامعه پذیری اسلامی به روش غیرآزمایشی از نوع همبستگی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه خانواده های کودکان دبستانی شهر تهران بود که تعداد 726 خانواده بااستفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ایی به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شدند. اطلاعات پژوهش بااستفاده از پرسش نامه دموگرافیک و پرسش نامه محقق ساخته جامعه پذیری شهروندی فرزندان جمع آوری شد که پایایی این پرسش نامه به روش آلفای کرونباخ 897/0 محاسبه شد. داده های پژوهش به روش تحلیل عامل تأییدی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره با استفاده از نرم افزار SPSS 24 تحلیل شد. نتایج نشان داد که افزایش میزان درآمد خانواده سبب تضعیف مسئولیت پذیری فرزندان شده است و با جامعه پذیری شهروندی، منطقی بودن و نقدپذیری فرزندان رابطه معناداری ندارد. همچنین افزایش رضایت مندی اقتصادی خانواده موجب تقویت جامعه پذیری شهروندی، مسئولیت پذیری، منطقی بودن و نقدپذیری فرزندان شد. 
۱۱۰.

مطالعه جامعه شناختی رویکرد جوانان به همباشی و همزیستی های نوپدید (مورد مطالعه: شهر تهران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: همباشی عقلانیت همزیستی جوانان ازدواج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۱۳۶
همزیستی های نوپدید یا همباشی، شیوه ای از زندگی مشترک بدون عقد و پیوند رسمی ازدواج است و در سال های اخیر در ایران مطرح شده و پژوهش های پراکنده ای در مورد آن صورت گرفته است. این تحقیق با هدف واکاوی رویکرد معنایی جوانان نسبت به همباشی و با روش کیفی از نوع تحلیل تماتیک انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته به صورت فردی و گروه های کانونی است. نمونه گیری هدفمند با حداکثر تنوع تا اشباع داده به تعداد 28 نفر دختر و پسر ساکن در مناطق مختلف شهر تهران بوده است. تجزیه و تحلیل داده های متنی با تکنیک کدگذاری روش های کیفی انجام و اعتبار تحقیق با مثلث توافق کدگذاران و بر پایه رویه تحقیق برلکات مورد دقت قرار گرفت. دو رویکرد اصلی خوش بینانه و منفی نگر حاصل این واکاوی است که هر دو مبتنی بر نوعی از عقلانیت وبری است. به این معنا که افراد با رویکرد منفی نگر این پدیده را به دلیل مغایرت مذهبی، فرهنگی، قانونی، هنجاری و در نهایت غیرعقلانی بودن آن، بر اساس عقلانیت معطوف به ارزش، رد و کنش ناظر به ارزش ها را برمی گزینند. دسته دوم اگرچه بر اساس دلایلی همچون بازی نقش و گریز از مواجهه با مشکلات ازدواج و احتمالاً تجربه تلخ طلاق آن را انتخابی عقلانی می دانند. منتهی عقلانیتی صوری  و ناظر به جنسیت است. اما استراتژی این گروه هوشمندانه و کنش موکول به بازتولید فرهنگی پدیده و فرهنگ سازی آن در جامعه است.
۱۱۱.

بررسی شکل گیری هویت ارتباطی ناشی از عضویت در شبکه اجتماعی پیام رسان تلگرام (موردمطالعه: جوانان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تلگرام جوانان شبکه های مجازی کانال های تلگرام هویت ارتباطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۴۲۵
امروزه، به دلیل ورود شبکه های مجازی به ویژه تلگرام در کشور ما، نقش جدیدی از روابط اجتماعی شکل گرفته است. بر این اساس هدف پژوهش پیش رو بررسی تأثیر عضویت در شبکه اجتماعی پیام رسان تلگرام بر هویت ارتباطی است. برای تحقق این هدف روش کمی پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش جوانان 18تا30 سال ساکن شهر تهران که تعداد آنان 287345 نفر هستند؛ با استفاده از فرمول کوکران 524 نفر بین جوانان تهرانی  18تا30 سال انتخاب شده و بر مبنای نمونه گیری خوشه ای بین آنان پرسشنامه استاندارد توزیع شده است. بعد از جمع آوری داده ها، تجزیه وتحلیل بر مبنای spss و lisrel صورت گرفته است. یافته ها بیانگر آن است که 83 درصد از جوانان تهرانی در تلگرام عضویت دارند که میانگین میزان استفاده دو ساعت در شبانه روز بوده است. کاربران تلگرام بیشتر در گروه ها و سپس جهت ارتباطات خصوصی و دوطرفه، زمان خود را سپری می کنند؛ اما کانال ها کمترین استفاده بین کاربران ازلحاظ زمانی برخوردار است. نتایج نشان می دهد که میزان استفاده از گروه های تلگرام، استفاده از پیام های خصوصی تلگرام، میزان مشارکت کاربران و میزان استفاده از تلگرام، گروه ها و کانال های عضو شده ازلحاظ موضوع مرتبط با ارتباطات اجتماعی بر هویت ارتباطی در سطح اطمینان 95 درصد و 99 درصد معنادار و معکوسی بوده است؛ ولی میزان استفاده از کانال تلگرام تأثیری بر هویت ارتباطی نداشته است.
۱۱۲.

گفتمان های دانش در ارتباطات انسانی خانواده(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: گفتمان های ارتباطات ساختارهای میانجی قضایای تئوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۱۹۸
مقاله حاضر در صدد این است تا بر روی خلق و تولید گفتمان های ارتباطات انسانی در خانواده متمرکز گردد. بنابراین با مورد مداقه قرار دادن عناصر شکل گیری رویکردهای معاصر جامعه شناسی و تمرکز بر آنها ، فرآیند شکل گیری ، خلق و تولید دانش (معرفت) گفتمان های ارتباطات خانواده را مورد بررسی قرار می دهد. توجه به ابعاد مکان و زمان برای تبیین  تولید گفتمان ها که از مهمترین ابعاد رویکردهای تلفیقی جامعه شناسی معاصر (یا رویکرد رابطه ای) می باشند . تحلیل در ابعادی بیشتر از تحلیل در فضای علّی. توجه به کل (هم سطوح خرد و سطوح کلان). بی حرکتی به سوی تعمیم.  و استفاده از نظریه آشفتگی برای توضیح امور تکرار شونده، از مختصات این تحلیل می باشد. در این پژوهش از روش تئوری زمینه ای استفاده شده است. برای تحلیل داده های جمع آوری شده از خانواده های مناطق 22گانه تهران از روش تحلیل کمی داده ها (تحلیل عاملی ) برای دسته بندی و تأیید مقوله سازی ها و ساختن قضایای تئوری زمینه ای استفاده گردیده است. فرآیند تولیدگفتمان های ارتباطات انسانی خانواده شامل مراحل: اصل جاری شدن گفتمان ها. خروج از انتزاع (سخن بر سر خط). ایجاد آئین های الزام آور (سخن بر سر قرائت) . و ایجاد ساختارهای میانجی (سخن بر سر مبادله) می باشد. در این مقاله سعی شده است تا بر روی گفتمان های ارتباطی خانواده متمرکز شود
۱۱۳.

بررسی تاثیر الگوهای همسرگزینی در طلاق قطعی(مورد مطالعه: مراجعه کنندگان به دادگاه های حمایت خانواده شهر تهران از دی ماه 99 تا آخر خرداد 99)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: الگوی همسرگزینی طلاق قطعی سبک سنتی سبک مدرن معیارهای ازدواج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۵ تعداد دانلود : ۳۳۲
انتخاب همسر و شیوه های متفاوت آن، همواره مد نظر اندیشمندان حوزه جامعه شناسی خانواده بوده است. این پژوهش،بااستفادهاز یکرویکردتلفیقینوینازنظریه «رابطه ناب» گیدنز بامحوریت نوع الگوی همسرگزینی و نظریه «طلاق» دیوید چیلبه این موضوع پرداخته است.رویکرد روش شناختی تحقیق اثبات گرایی است و روش تحقیق، روش توصیفی و تبیینی می باشد. جامعه آماری در این تحقیق، شش مجتمع قضایی دادگاه خانواده در شهر تهران بود. نمونه هارابهصورتتصادفیساده و در دسترسانتخابگردید. حجم نمونه به صورت تقریبی از میزان وقوع طلاق در دی ماه سال 1399 در شهر تهران 2500 تا بوده است که در فرمول کوکران عدد 384 بدست آمد. یافته های تحقیق نشان می دهد که تاثیر همسرگزینی سنتی با همسرگزینی مدرن در طلاق قطعی با یکدیگر متفاوت هستند. میانگین طلاق با سبک همسرگزینی مدرن بیشتر است از میانگین طلاق با سبک همسرگزینی سنتی. در بررسی مدل تحقیق، بار عاملی سبک ازدواج مدرن برابر 89/0 و سبک ازدواج سنتی برابر 71/0 بود. مقدار آماره کای دو برابر 138/76 و سطح معنی داری آمون 000/0 می باشد. با توجه به اینکه مقدار سطح معنی داری آزمون کمتر از 05/0 می باشد، فرض صفر رد شده و با اطمینان 95% می توان گفت هر نوع همسرگزینی در طلاق قطعی تاثیر دارد. با توجه به مقدار ضریب گاما 486/0 می توان گفت شدت وابستگی در حد متوسط می باشد. سبک ازدواج بر وقوع طلاق اثر داشته و سبک ازدواج مدرن اثر بیشتری بر وقوع طلاق داشت.
۱۱۴.

نقش شبکه های اجتماعی مجازی در ایجاد اَشکال مقاومت نوجوانان در پذیرش هنجارهای خانوادگی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۳۸۴
شبکه های اجتماعی مجازی در دنیای امروز، سهم تعیین کننده ای در کنشگری افراد جامعه برعهده دارند. تا جایی که می توان گفت تحت تأثیر فن آوری های اطلاعاتی، در عصر جدیدی از روابط انسانی به سر می بریم. روش این پژوهش از نظر مسیر از نوع توصیفی است. در این پژوهش، مطالعه در بافت طبیعی، بدون دستکاری آزمایشی و انتخاب نمونه تصادفی از جامعه ی پژوهش، انجام شده است. جامعه آماری آن، تمامی خانواده های ساکن در شهر تهران بوده که400 نفر بر اساس جدول گلن دی ایزرانیل (2008،آنلاین) به عنوان نمونه انتخاب و پرسشنامه ای متشکل از 90 گویه که اعتبار آن از طریق اعتبار محتوا با مقدار 87.5% و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ با میزان 0.820 و 0.809 برای متغیرهای نحوه ی استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و هنجارهای خانواده به ترتیب محقق شد، روی آن اجرا گردید. نتایج تحقیق نشان داد که شبکه های اجتماعی مجازی با توجه به بعد خانواده از نظر تعداد نفرات و همچنین در بحث پایگاه اجتماعی با توجه به تحصیلات مادر و پدر خانواده، تا حدودی با توجه به وضعیت درآمد، دارایی و پس انداز خانواده و با توجه به شغل مادر و پدر خانواده، بر اَشکال مقاومت در برابر هنجارها تأثیر دارد. اما بین مقاومت در پذیرش هنجارهای جامعه و نوع حضور و انگیزه ی حضور در شبکه های اجتماعی مجازی با توجه به زمینه ی مذهبی خانواده رابطه ی معناداری مشاهده نگردید.
۱۱۵.

بررسی تاثیر کیفیت استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر هویت ملی شهروندان تبریزی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شبکه های اجتماعی مجازی هویت ملی آگاهی تعلق و تعهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۸ تعداد دانلود : ۳۲۳
هدف این پژوهش بررسی تاثیر شبکه های اجتماعی مجازی بر هویت ملی است. روش پژوهش پیمایش و جامعه آماری شامل شهروندان بالای 15 سال تبریزی است و حجم نمونه برابر با 444 نفر است. روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است. یافته های پژوهش نشان داد که مدت عضویت در شبکه-های اجتماعی مجازی بر هویت ملی، بعد آگاهی و بعد تعهد هویت ملی، میزان فعالیت بر بعد تعهد هویت ملی و حضور واقعی بر بعد آگاهی هویت ملی تاثیر منفی و میزان فعال بودن تاثیر مثبت بر بعد آگاهی هویت ملی دارد. میزان تاثیر شبکه های اجتماعی مجازی بر بعد تعهد هویت ملی بیشتر از سایر ابعاد است. نتایج نشان داد که صرف حضور در شبکه های اجتماعی مجازی تاثیر مثبت یا منفی بر هویت ملی ندارد، بلکه زمینه اجتماعی و فرهنگی کاربران در تعیین نوع تاثیر این شبکه ها موثر است و ارائه تعریفی فراگیر از هویت ملی می تواند باعث تقویت هویت ملی گردد
۱۱۶.

بررسی علل فاصله بین نسلی و تعارض گفتمان دانش آموزان با نظام ارزشی جامعه شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فاصله نسلی تعارض گفتمانی تجربه جهانی شدن فضای آموزشی و ارزش های دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۱۱۴
فاصله نسلی، یکی از مسائل مهم جوامع معاصر و به عنوان یک آسیب مورد توجه بسیاری از اندیشمندان و محققان قرار گرفته است. در همین راستا هدف پژوهش حاضر، بررسی جامعه شناختی علل فاصله بین نسلی و تعارض گفتمان دانش آموزان با نظام ارزشی جامعه شهری است. روش تحقیق از نوع کمی است و تکنیک جمع آوری داده ها، پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان و والدین تهرانی اند که 985 نفر از آنان به کمک فرمول حجم نمونه و به روش نمونه گیری خوشه ای در مناطق مختلف تهران انتخاب شده اند. داده ها با پرسشنامه محقق ساخته گردآوری و با آمارهای استنباطی و مدلسازی معادله ساختاری تحلیل شدند. یافته ها نشان داده که متغیرهای مستقل جنسیت، گروه همسالان، ارزش های اخلاقی خانواده، فضای آموزشی، رسانه های جمعی ملی، پایگاه اقتصادی-اجتماعی و مظاهر جهانی شدن، اثر معناداری بر میزان فاصله بین نسلی و تعارض گفتمان دانش آموزان با نظام ارزشی جامعه داشته اند که در این بین رسانه های جمعی ملی با ضریب (50/0) بیشترین تأثیر و پایگاه اقتصادی-اجتماعی با ضریب (10/0) کمترین تأثیر را داشته اند. همچنین متغیر پایبندی به ارزش ها با ضریب (69/0-) اثر معکوس و معناداری بر میزان فاصله بین نسلی و تعارض گفتمان دانش آموزان با نظام ارزشی جامعه داشته است. در رابطه با سنجش اثرات کل نیز همه متغیرهای مستقل؛ جنسیت، گروه همسالان، ارزش های اخلاقی خانواده، فضای آموزشی، رسانه های جمعی ملی، پایگاه اقتصادی-اجتماعی و مظاهر جهانی شدن، همگی با هم توانسته اند 53/0 از تغییرات فاصله نسلی را تبیین کنند.
۱۱۷.

فضای مجازی و تحولات هویت ملی در ایران (مطالعه موردی شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۱۱۸
در مقاله حاضر برای بررسی تأثیر فضای مجازی بر  تحولات هویت ملی در پرتو «تحقیقات میان رشته ای» تعداد 918 نمونه تعیین و اطلاعات به دست آمده از آنان، در اواخر پاییز و اوایل زمستان 1390 جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج مدل نهایی نشان داد 64 درصد از تحولات و تغییرات (تقویت یا تضعیف) متغیر هویت ملی در نزد شهروندان تهرانی تحت تأثیر همزمان هفت متغیر قراردارد که در بین متغیرهای مذکور متغیرهای ویژگی های زمینه ای با (81/0-)، نگرش به رسانه مجازی با (51/0-)، در معرض رسانه بودن با (26/0-) بیشترین اثر علی معکوس را بر متغیر وابسته، یعنی هویت ملی دارد.
۱۱۸.

فناوری زنجیره قالب ها و مسئله مشروعیت دولت مدرن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنجیره قالب ها مشروعیت بحران مشروعیت دولت کریپتو - آنارشیسم کریپتو - نهادگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۳ تعداد دانلود : ۱۱۷
فناوری بلاک چین (زنجیره قالب ها) یکی از نوظهورترین و یکی از چالش برانگیزترین فناوری های اطلاعاتی - ارتباطی جدید از نظر سیاسی بوده است . ساختار زنجیره قالب ها به گونه ای است که دست کم به صورت نظری می تواند برخی از کارکردها و قابلیت های دولت ها را تحت الشعاع قرار داده و در نتیجه، مشروعیت آنها را به چالش بکشد. این فناوری دارای ویژگی هایی است که می تواند با توانمندسازی بیش از پیش دولت ها یا کمک به فرایندهای تقویت نمایندگی دموکراتیک ، به عاملی مشروعیت بخش بدل شده یا حداقل از بحران مشروعیت دولت ها بکاهد. در این مقاله با تفکیک دو رویکرد اصلی پیرامون رابطه میان سیاست و زنجیره قالب ها (تکنو- سیاست زنجیره قالب ها )، تلاش می کنیم آثار احتمالی این فناوری را بر مشروعیت دولت های مدرن در چهار عرصه حاکمیت ، اعتماد سیاسی ، کارامدی و دموکراسی به بحث بگذاریم .
۱۱۹.

بررسی مقوله نابرابری و محرومیت در شعر شاعران معاصر قشقایی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: نابرابری محرومیت نسبی قشقایی بحران هویتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۲۴۱
این تحقیق با هدف پی بردن به چگونگی بازتاب نابرابری و محرومیت در آثار شعرای معاصر قشقایی صورت گرفته است. حوزه جغرافیایی پژوهش استان فارس و اصفهان، و جامعه پژوهش شامل 55 تن از شاعران معاصر قشقایی بوده است. در این پژوهش کیفی، 73 قطعه شعر به روش اسنادی گردآوری، و به شیوه تحلیل محتوا، تجزیه و تحلیل شده و 30 گزاره به دست آمده که به دلیل حجم بالای اشعار و رعایت ضوابط فصلنامه ها، تنها از مضمون 19 بند شعر در این مقاله استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که هرچند شاعران به عنوان بخشی از جامعه قومی، مسئله نابرابری و محرومیت را در اشعار خود بازتاب داده اند؛ امّا دیدگاه آنان در باره پدیده محرومیت و نحوه محرومیت زدایی متفاوت است. سه گزاره زیر به عنوان بخشی از نتایج به دست آمده، این تفاوت ها را نشان می دهد: اذعان به وجود نابرابری و محرومیت، احساس سرخوردگی، بحران هویتی و نارضایتی از به هم خوردن ساختار ایلی، ازلی دانستن نابرابری و انتساب آن به نظام خلقت و کنار آمدن با محرومیت به عنوان یک واقعیت، تمسک به امدادهای غیبی و قدرت های فرا بشری برای جبران ناکامی ها و از بین بردن محرومیت.
۱۲۰.

شانس ارتقاء عمودی در ازدواج برای زنان و مردان (مطالعه تطبیقی)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: تحرک اجتماعی ازدواج خانواده ارزش های سنتی ارتقاء

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۱۳۲
دراین مقاله هدف اصلی از نگارش بررسی تحرک اجتماعی از دریچه ازدواج می باشد. به این منظور محقق جهت مطالعه موردی و نمونه گیری و جمع آوری اطلاعات به متاهلین ساکن شهر تهران مراجعه نموده است. با استفاده از آلفای کرونباخ تعداد نمونه 380 مورد بوده و پرسشنامه های دریافت شده مورد تجزیه و تحلیل نهایی قرار گرفت. چارچوب نظری مورد استفاده در این مقاله دیدگاه" میدان" بوردیو می باشد. بدین صورت که از جمله میدان های موثر اجتماعی که در آن می توان قشر زن و مرد را به واسطه موقعیت های برتر خود و خانواده وی، بر اساس فرصت های مورد دسترس، در تحرک اجتماعی مورد بررسی قرار داد، میدان زناشویی است. در میدان زناشویی انتخاب همسر به توان دستبابی به امتیازات اکتسابی و حتی امتیازات منتسب به وی از پایگاه اقتصادی و اجتماعی خانواده، که می تواند در نوع خود نردبان اقتصادی و اجتماعی تلقی گردد، در بین زن و مرد متفاوت است. در جامعه افراد در میدان ازدواج برای کسب جایگاه و منزلت، از حیث نوع جنسیت خود بهره برده و جنسیت پدیده خنثی محسوب نمی شود. می توان گفت زن و مرد به عنوان یک عاملیت دوگانه در نابرابری نقش مهمی را در جامعه بر عهده دارد. که در این مقاله به اهمیت این موضوع بر اساس یافته های حاصل از تحقیق اشاره خواهیم نمود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان