جامعه شناسی سیاسی ایران

در این مقاله تلاش شده است تا از طریق بررسی رابطه میان ایده - ماده به بررسی نظام های مطرح در حوزه اقتصاد سیاسی که عبارت اند از لیبرالیسم یا اقتصاد مبتنی بر بازار آزاد و سوسیالیسم یا اقتصاد برنامه ریزی شده و اقتصاد ترکیبی پرداخته شود و در پایان، روش شناسی نظام اقتصادی- سیاسی ایران مورد تحلیل قرار گیرد. سؤال این است که چه نوع روش شناسی برای بررسی این نظام ها مناسب تر است. فرض پژوهش این است که ازآنجاکه در اقتصاد لیبرالیستی، ایده تقدم بر ماده و در اقتصاد سوسیالیستی، ماده تقدم بر ایده دارد به دلیل جدایی میان سوژه و ابژه در این دو نظام، روش شناسی این دو نظام اقتصادی- سیاسی، پلورالیستی و مبتنی بر نقد بیرونی و ذره گونه است. درحالی که در اقتصاد ترکیبی که مبتنی بر دیدگاه توسعه منابع انسانی و دولت رفاه است، نوع روش شناسی آن «درون ماندگار» و یا استعلایی است. روش شناسی در این مقاله، مبتنی بر روش شناسی مایکل والزر است که درصدد است به نوعی بین ایده و بین ماده در نظام های اقتصادی - سیاسی، توازن و تعامل بر مبنای واقعیت های موجود ایجاد کند.

زمینه و هدف: اعتماد بنیان بسیاری از تعاملات و کنش های روزمره در جوامع انسانی، چه در زمینه ارتباطات میان فردی و چه در حوزه ارتباطات اجتماعی، است. اعتماد سیاسی به رابطه مردم و دولت می پردازد که یکی از عوامل ضروری برای اداره امور بهتر کشور، رشد و توسعه بیشتر و تأمین نیازهای مردم است. پژوهش حاضر قصد دارد با روش فراتحلیل به این پرسش پاسخ دهد که درمجموع چه متغیرهایی بر اعتماد سیاسی اثرگذار است و به چه میزان آن را تبیین کرده اند. روش: سازوکار اجرای پژوهش فراتحلیل- کمی است. هدف این روش، انسجام بخشی، مرور نظام مند و یکدست سازی مطالعات صورت گرفته در یک حوزه معین پژوهشی است. جامعه آماری آن 18 پژوهش که 13 نمونه سند پژوهشی با هدف ترکیب و شناسایی میزان تأثیر آن انتخاب شدند. یافته ها: یافته های تحلیلی پژوهش حاکی از این است که اعتماد سیاسی به عنوان متغیر وابسته اصلی اثرپذیر از حکمرانی (0.290= Effect size)، عدالت (0.321= Effect size)، سرمایه اجتماعی (0.378= Effect size)، دین داری (0.435= Effect size)، رضایت اجتماعی (0.212= Effect size)، سرمایه سیاسی (0.263= Effect size)، آنومی (0.288= Effect size)، تبعیض (0.375= Effect size)، امنیت (0.347= Effect size) و شبکه اجتماعی (0.311= Effect size) بوده و درمجموع، متغیرهای فوق توانسته اند 0.327 =Effect size، 8.481= Z و 0.004= sig از اعتماد سیاسی را تبیین کند. نتیجه: نتایج تحقیق نشان می دهد اعتماد سیاسی به میزان بسیار زیادی فاصله اجتماعی میان نهادهای حکومتی و شهروندان را کاهش داده و ارتباط بسیار مؤثری در روابط بین مردم، حکومت، نهادها و گروه های واسطه بین مردم و حکومت دارد. بر اساس نتایج پژوهش، وضعیت اعتماد سیاسی در حد متوسط بوده و به این ترتیب، اعتماد سیاسی در سطح بالا (32 درصد)، متوسط (38 درصد) و پایین (30 درصد) است.

تولید اطلاعات مرتبط با دیدگاه های مردم در موضوعات مختلف سیاسی انتخاباتی، با دقت و سرعت لازم و در اختیار کاربران و ذی نفعان قرار دادن آن و همچنین ایجاد، حفظ و گسترش اعتماد عمومی نسبت به نظام نظرسنجی از اهداف نظام نظرسنجی سیاسی در ایران است. با پیشرفت های حاصل شده، نظام نظرسنجی سیاسی در ایران، هنوز با مشکلات عدیده ای مواجه است. آسیب شناسی نظام نظرسنجی سیاسی در جمهوری اسلامی ایران، سؤال اصلی این پژوهش است که پژوهشگر با بررسی وضعیت موجود به آن پرداخته است. در انجام این پژوهش از روش پژوهشی داده- بنیاد استفاده شده و برای رسیدن به پاسخ سؤالات با مراجعه به جامعه آماری تحقیق، 42 جلسه مصاحبه پژوهشی با 24 نفر از صاحب نظران و نخبگان موضوع انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد آسیب های نظام نظرسنجی سیاسی در ایران ناظر به دو دسته عوامل درونی و بیرونی این حوزه است. عوامل آسیب زای درونی به طور مستقیم بر کار پیمایش نظرسنجی و عوامل بیرونی از فضای سیاسی جامعه متأثر است و از جنس عوامل فرهنگی- اجتماعی است. درمجموع، برخی از مشکلات این حوزه، دولتی و شبه دولتی بودن بیشتر سازمان های نظرسنجی، کوچک بودن سهم بخش خصوصی در بازار نظرسنجی، نبود رقابت میان سازمان های نظرسنجی، عدم انتشار نتایج نظرسنجی ها، ضعف علمی مدیران و کارشناسان و فراهم نبودن شرایط نقادی نظرسنجی است.

در پژوهش حاضر، تأثیر سرمایه اجتماعی در ابعاد شبکه ای و هنجاری بر روی گرایش های سیاسی (اصلاح طلبی، اعتدال گرایی و اصو ل گرایی) بررسی می شود. هدف پژوهش، تعیین قطب نمای گرایش سنجی سیاسی شهروندان استان خوزستان طی سه دوره انتخابات ریاست جمهوری (1376، 1384 و 1392) است. همچنین از ابزار پرسش نامه و آزمون های رگرسیون ساده و چندگانه، آزمون تی، تحلیل واریانس و ارائه معادله ساختاری PLS به ترتیب در نرم افزارهای اس پی اس اس (SPSS24) و اسمارت (SMART PLS3) استفاده می شود. اطلاعات لازم با 1920 شهروند بالای 18 سال در سطح شهرستان های اهواز، آبادان، دزفول، ماهشهر و اندیمشک با روش نمونه گیری چندمرحله ای طبقه ای جمع آوری می گردد. برای اطمینان از مناسب بودن داده ها، معیار سی آر (CR) و آزمون کی ام اُ (KMO) منظور می گردد. یافته های تحقیق نشان می دهد که میزان گرایش های سیاسی در تمامی گروه های سنی یکسان است و گرایش سیاسی به جز طیف اصو ل گرایی در بین زنان بیشتر از مردان است. شهروندان بر حسب شاخص اس ای اس (SES)، دارای بیشترین گرایش سیاسی اعتدال گرایانه اند. همچنین، محل سکونت شهروندان در گرایش آنان به طیف اصو ل گرایی دارای تأثیر معناداری نیست. در ادامه سرمایه اجتماعی در تمامی ابعاد، بر گرایش به طیف های سیاسی اصلاح طلبی و اصو ل گرایی تأثیر دارد ولی این تأثیر در گرایش های سیاسی اعتدال گرایی تأیید نمی شود. همچنین بر اساس قطب نمای گرایش های سیاسی، بیشترین تعلقات سیاسی مربوط به طیف اصلاح طلبی و کمترین تعلقات، مربوط به طیف اعتدال گرایی است. درمجموع سرمایه اجتماعی 45 درصد از تغییرات متغیر گرایش های سیاسی را در هر سه طیف سیاسی تبیین می کند.

این تحقیق چگونگی بازتاب محرومیت نسبی در آثار شعرای معاصر قشقایی را بررسی می کند. در اینجا، از نظریه رابرت گر تنها به عنوان راهنما و شاهد استفاده شده است. با تحلیل محتوای اشعار شاعران موردمطالعه، مشخص می گردد که نه تنها محرومیت در قوم قشقایی وجود دارد بلکه شاعران قشقایی هم، در اشعار خود به این موضوع پرداخته اند. همچنین مشخص می شود که برداشت و شیوه سازش یا برخورد شاعران با مسئله محرومیت یکسان نیست؛ ازجمله اعتراض و مبارزه انقلابی با منبع محرومیت، یا پذیرش و کنار آمدن با پدیده محرومیت به عنوان امر طبیعی و یا توسل به قدرت های فراطبیعی و امداد الهی. پس از کشف و دسته بندی مقوله ها، راه هایی نیز برای کاهش محرومیت پیشنهاد خواهد شد.

در انقلاب اسلامی ایران با پیشتازی حرکت اسلام گرایان با رهبری امام خمینی(ره) جریان های سیاسی مختلف با ایدئولوژی های متفاوت برای مقابله با رژیم پهلوی به ائتلاف با یکدیگر پرداختند. دراین راستا، جبهه ملی ازجمله احزابی بود که به رغم مشی غیردینی خود، در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی به این ائتلاف انقلابی پیوست؛ اما روند انقلاب و نحوه مدیریت آن، بی درنگ جبهه ملی را رویاروی انقلابیون مذهبی قرار داد و سبب شد تا این جریان بلافاصله پس از پیروزی از ائتلاف انقلابی جدا شود و درنهایت حذف گردد. دراین راستا، مقاله حاضر می کوشد تا با روش توصیفی- تحلیلی و استناد به منابع کتابخانه ای و روزنامه ای این سؤال را بررسی کند که «چه مسائلی جبهه ملی را در دوران گذار پس از پیروزی انقلاب رویاروی انقلابیون مذهبی قرار داد و فرایند حذف تدریجی آن ها را از صحنه سیاست فراهم ساخت؟»؛ در این خصوص یافته های پژوهش حاکی از آن است که روند اسلام گرایی در جریان نهاد سازی پس از پیروزی انقلاب، مهم ترین عامل در رویارویی جبهه ملی با نیروهای اسلام گرا و درنهایت، حذف تدریجی آن ها از عرصه سیاست است؛ زیرا به لحاظ ایدئولوژی، پیوند دین با سیاست که محور عقاید نیروهای اسلام گرا را تشکیل می داد، در چارچوب فکری- نظری جبهه ملی جایگاهی نداشت.

جهانی شدن پدیده ای تحول بخش بوده که از سال های پایانی قرن بیستم تاکنون با به چالش کشاندن اقتدار و حد و مرز های حاکمیتی دولت های مدرن تغییرات عمده ای در موقعیت این دولت ها و عناصر متشکله آن به وجود آورده،محدودیت های جغرافیایی برای برقراری ارتباط و ادغام کشورها در جامعه جهانی را به حداقل رسانده است. این پدیده بنا دارد با دگرگون کردن جهان همه را تحت یک قانون فراملی یکپارچه در آورده و سلطه خود را بر جهان حاکم سازد دولتهای مدرن ملی نیز تحت تاثیر جهانی شدن شاهد تحولات اساسی و بنیادی بوده و کارکرد هایش در حوزه های مختلف سیاسی اقتصادی فرهنگی و امنیتی با چالش جدی مواجه شده است. بطوریه این دولت ها در حوزه های یاد شده مجبور به پذیرش برخی محدودیت ها و تعدیل قدرت خود در اعمال حاکمیت ملی خود بوده است. در این مقاله ضمن بررسی و تحلیل مفهوم ابعاد و شاخص های جهانی شدن و دولت های مدرن تاثیر جهانی شدن بر کارکرد های دولت های مدرن به بحث و بررسی گذاشته شده است

استراتژی حرکات قیمتی بیشتر به دنبال یافتن سطوح و محدوده های بازگشتی است. این محدوده ها می توانند بازگشت از اصلاح روند باشند یا بازگشت بازار به دلیل خاتمه روند و یا بازگشت بازار از کف یا سقف دامنه نوسانی باشند.هدف از انجام این پژوهش ارائه مدل تشخیص نقاط بازگشتی بازارهای سرمایه با استفاده از تحلیل تکنیکال مبتنی بر منطق فازی، می باشد. پژوهش حاضر از منظر اهداف آن، یک پژوهش کاربردی است بدین معنی که به دنبال بدست آوردن دانش لازم برای تعیین ابزاری است که به وسیله آن، نیاز سهامداران به موارد بسیار مهمی از جمله تشخیص نقاط بازگشتی که در تصمیم گیری ها برای خرید و فروش ها از اهمیت بسزایی برخوردار است، برطرف شود. همچنین از آنجا که به دنبال یافتن روابطی بین متغیرها در راستای تشخیص نقاط بازگشتی هستیم و تاثیر تغییرات آن ها در نتیجه کل را ارزیابی می-کنیم، این پژوهش از منظر نحوه انجام آن؛ یک پژوهش علّی یا آزمایشی خواهد بود. همچنین از منظر نوع داده ها، یک پژوهش با داده های کمی خواهد بود. همچنین از منظر زمان اجرا، یک پژوهش مقطعی و به دنبال آن آینده نگر می-باشددر این پژوهش، از منطق فازی و الگوریتم ژنتیک به منظور ارائه روشی در راستای تشخیص نقاط بازگشتی در بازارهای مالی استفاده شد. به همین منظور از یک سیستم فازی mamdani استفاده شده است. . پس از پیاده سازی ساختار پیشنهادی، ارزیابی توابع عضویت بهینه سازی شده در راستای تضمین همراستا بودن این توابع با مطلوب پژوهش (تعیین نقاط بازگشتی) به انجام رسید.

پژوهش حاضر با هدف آینده پژوهی تربیت اجتماعی حوزه تربیت زیست محیطی در نظام آموزشی دوره ابتدایی ایران در افق 1404و اولویت بندی آن ، با استفاده از پژوهش کیفی جهت تدوین ، ملاک ها و نشانگر ها و پژوهش کمی جهت اولویت بندی ملاک و نشانگرها با جامعه آماری در بخش تحلیل اسنادی شامل محتواهای حوزه زیست محیطی ، تربیت زیستی، ابلاغیه مقام معظم رهبری در خصوص سیاست های کلی محیط زیست کشور، اصل 50 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سند چشم انداز 20 ساله جمهوری اسلامی ایران 1404، سند ملی تحول بنیادین آموزش و پرورش (اهداف و راهبردهای کلان)، سند ملی برنامه درسی که بر اساس قاعده اشباع نظری انتخاب گردیدند و کلیه اساتید و متخصصین حوزه تعلیم و تربیت و متخصصین حوزه محیط زیست که با استفاده از قاعده اشباع نمونه تعداد 30 نفر به شیوه نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند و روش تحلیل در مطالعه اسناد، روش تحلیل محتوا و در مصاحبه با اساتید و متخصصان، بوسیله ی روش تحلیل تم انجام پذیرفت . براساس نتایج بدست آمده؛ فلسفه زیر بنایی تربیت زیستی در آموزش و پرورش ایران در قالب 9 محور ، اهداف کلان تربیت زیستی در قالب 14 هدف کلان ، ملاک ها و نشانگرهای ضروری تربیت زیستی در حوزه های دانشی (21 ملاک)، درک و فهم (5 ملاک)، مسئولیت های فردی و مدنی (5 ملاک) و پرسشگری، تجزیه - تحلیل و تفسیر (7 ملاک)در دوره ابتدایی تدوین گردید .