باقر ساروخانی

امروزه اینترنت وتأثیرات آن بعنوان رسانه ای نوین از سوی نظریه پردازان مورد توجه قرارگرفته است دلایل و زمینه های مختلف اجتماعی و فرهنگی بویژه در سطح جوانان و نفش غیر قابل اجتماعی آن در تحولات عمومی جامعه اهمیت موضوع را افزایش داده و با توجه به گسترش سریع کاربران اینترنت در ایران و ترکیب بالای جمعیت جوان آن ، ضرورت مطالعه پیرامون اشکال گوناگون کنش اجتماعی جوانان را ایجاب می نماید. درتحقیق حاضر قصد داریم تا با دیدی جامعه شناختی که مشتمل بردو بخش نظری و میدانی است، به بررسی تأثیر اینترنت برکنش اجتماعی جوانان دانشجـوی دختر در دانشگاه تبریز بپردازیم . چهارچوب نظری تحقیق مربوط به نظریه پردازان کنش اجتماعی ، رسانه ها ، و فضاهای مجازی،پست مدرن و گستره نوین همگانی هابر ماس میباشد. . بخش میدانی که بصورت پیمایشی می باشد، با استفـاده از تکنیـک پرسشنامه داده ها را سنجیـده ، توصیف و تحلیـل می نماید. نمونه تحقیق شامل 315 نفر از بین دانشجویان دانشگاه تبریز که بین 29- 16 سال سن دارند ، می باشد . . پردازشها و آزمونهای آماری مبین این واقعیت است که برخلاف تصور مرسوم ، این کنش ها از ویژگی های فردی چون سن ، تأهل ، تحصیلات وعواملی چون میزان ساعات و هزینه استفاده و زمینه کاربرد اینترنت متأثرنیست و استدلال میشود که کنش های اجتماعی دارای ماهیتی هدفمند بوده و تفاوت های شناختی ، شخصیتی ، به همراه محیط های اجتماعی واقعی از قبیل نهاد های اجتماعی و همچنین اعتقادات و ارزشها در بروز آنها مؤثر است و یافته های تحقیق نشان می دهد بین حوزه عمومی اینترنت واشکال کنش اجتماعی از قبیل خدمات اجتماعی ـ فرهنگی ، وکالت و سازماندهی ، تغییر ودگرگونی ، تعلیم وتربیت اجتماعی ، آگاهی از ارزشهای مذهبی رابطه معنا دار و همبستگی ضعیفی وجود دارد از اینرواستباط می شود که کنش های واقعی را درنهاد های واقعی که افراد رفتار خود را در درون آن بنا می کنند جستجو کرد .واین احتمال وجود دارد که اینترنت در ارتباط با مبادلات و تعاملات جمعی آفلاین مورد استفاده قرار گیرد ولی الزاماً اینگونه کنش های اجتماعی کافی نیست بطوریکه افرادی که باگروههای جمعی آنلاین ارتباط دارند ممکن است به سازمانها و کلوپ های محلی، بپیوندند ولی تمایلی به پذیرش نقشهای عملی برای انجام کنشی نداشته باشند از اینرو حضور اجتماعی باید در محیط های سنتی همچون مساجد و سفره خانه ها و نمونه مدرن آن در کتابخانه ها ، فرهنگ سرا ها و.. اتفاق بیفتد

مقاله حاضر با رویکردی در جهت شناخت چالش هایی که در برابر خانواده ایرانی قرار دارد پدیده ""شکاف نسلی"" را موردتوجه قرارداده است. پس از طرح مسآله، با تعریف و تفکیک معنایی میانِ چهار مفهومِ مشابه؛ تفاوت، تعارض، گسست، و شکاف نسلی، به تحلیل نظریه ها و پژوهش های مرتبط و تقابل مسآله شکاف نسلی با ساختار خانواده امروزین در ایران پرداخته است. دراین راستا از داده ها و نتایج تعدادی از پژوهش ها در ایران که به طور کلی به تضاد ارزشیِ میان نسلها پرداخته اند بهره گرفته شده است. براین اساس، هدف مقالهحاضر شناخت وضع موجود در زمینه شکاف نسلی و بررسی و تحلیل عواملی است که شکاف بین نسلها در خانواده معلول آن است. با درنظر گرفتن عوامل متعدد و متنوع موجود، در بررسی یافته های پژوهش های انجام شده تفاوت قابل ملاحظه ای بین گروه های سنی در ایران مشاهده نشده است. در زمینه رویارویی ارزش های نسلی با خانواده و روابط میان نسلی و درون نسلی در درون آن، تفاوت های قابل ملاحظه ای در عرصه ارزش های خانوادگی میان نسل ها وجود ندارد و کمابیش نوعی وفاق جمعی در رابطه با این ارزش ها، میان نسل جوان و بزرگسال جامعه دیده می شود. البته می توان گفت در عرصه عمومی فرهنگ جامعه ایران شکاف عمیق و اختلاف قابل تأملی وجود ندارد اما شکاف نسلیِ موجود، در نقطه مقابلِ عرصه عمومی، در عرصه زندگی خصوصی آحاد جامعه ما موضوعیت می یابد.

طلاق یکی از مشکلات اجتماعی است که نرخ آن در مهروموم های اخیر رو به افزایش بوده است. هدف از انجام این پژوهش بررسی عوامل مرتبط با طلاق و مقایسه ی سلامت روانی اجتماعی در زوجین متقاضی طلاق توافقی و غیر توافقی بوده است. از این رو، 369 نفر از زوجین متقاضی طلاق توافقی و 165 نفر از زوجین متقاضی طلاق غیر توافقی در کرمانشاه به صورت در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات مصاحبه ساختمند و پرسشنامه ی سلامت روان و مقیاس ادراک حمایت اجتماعی بود. نتایج نشان داد که بیشترین عوامل طلاق زوجین متقاضی طلاق توافقی به ترتیب مربوط به دخالت اطرافیان (5/12 درصد)، ضرب و شتم (3/10 درصد)، دروغ گویی (2/9 درصد)، سوء ظن و بدبینی (1/8 درصد)، اعتیاد (2/6 درصد)، بی توجهی (7/5 درصد)، تنفر و عدم علاقه (5/3 درصد) و خیانت (5/3 درصد) بوده است. همچنین بیشترین عوامل طلاق زوجین متقاضی طلاق غیر توافقی به ترتیب اعتیاد (9/13 درصد)، بی توجهی (5/11 درصد)، دخالت اطرافیان (3/10 درصد)، ضرب و شتم (5/8 درصد)، دروغ گویی (4/8 درصد) بوده است. نتایج مانوآ نشان داد که حمایت اجتماعی در زوجین متقاضی طلاق توافقی و سلامت روان مختل در زوجین متقاضی طلاق غیر توافقی بیشتر بود. نتایج اطلاعات مهمی را در خصوص علل و عوامل طلاق و تفاوت معنی دار حمایت اجتماعی و سلامت روان در زوجین متقاضی طلاق توافقی و غیر توافقی به دست می دهد. توجه به علل و عوامل و سلامت روانی اجتماعی متقاضیان طلاق توافقی و غیر توافقی از اهمیت خاصی برخوردار است.

در این پژوهش، وجدان کاری و عوامل موثر بر آن در صنایع پتروشیمی کشور که هم به لحاظ ساختاری و هم از بعد نیروی انسانی، در زمره سازمان های مدرن می باشند بررسی و تحلیل شده است. همبستگی مثبت و معنی دار سطح وجدان کار با شیوه مدیریت مشارکتی و تفویضی، تناسب شغلی، احساس رضایت درون سازمانی، احساس مثبت وجود عدالت سازمانی و سطح تخصص کارکنان و همچنین همبستگی منفی و معنی دار سطح وجدان کار به ویژه ابعاد رفتاری آن با سن و سابقه کار کارکنان از نتایج مهم این پژوهش است. در تجزیه و تحلیل چندمتغیری و با اجرای مدل های مناسب رگرسیونی، همبستگی مثبت بسط عدالت سازمانی، تناسب تخصص با وظایف شغلی، بسط رضایت درون سازمانی، نهادینه شدن شیوه های مدیریت مشارکتی و تفویضی و همچنین توزیع پست ها و مشاغل بر مبنای توانایی ها و خواسته های کارکنان با کنترل واریانس عامل ها و متغیرها در سطح 999/0 معنی دار بوده، این پنج عامل بیش از پنجاه درصد واریانس میزان وجدان کاری کارکنان را تبیین نموده است.

"طرح مساله: تحقیق حاضر با تاکید بر متغیر محل سکونت، به مطالعه امنیت اجتماعی خانواده می پردازد و میزان برخورداری خانواده ها در شرایط فعلی از امنیت اجتماعی را مورد بررسی قرار می دهد. امنیت جانی، امنیت مالی، امنیت شغلی، امنیت عاطفی و امنیت اخلاقی به عنوان ابعادی از امنیت اجتماعی خانواده برآورد گردیده و تفاوت این ابعاد به لحاظ منطقه سکونت مورد مقایسه قرار گرفته است. روش: این تحقیق از نوع پیمایشی است که طی آن با 420 خانواده ساکن در منطقه شمال و جنوب تهران مصاحبه شده است. برای تحلیل داده ها از آزمون t استفاده شده است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که محل سکونت بر امنیت اجتماعی خانواده اثرات موثر و معنی داری دارد. همچنین سطح برخورداری خانواده از امنیت جانی، مالی، شغلی، عاطفی و اخلاقی به نوبه خود تاثیر زیادی بر امنیت اجتماعی به عنوان شاخص ترکیبی از سطوح گوناگون امنیت در اجتماع را نشان می دهد. نتایج: امنیت اجتماعی خصلتی تفاضلی، شبکه ای، جمعی و ترکیبی دارد و متناسب با محل سکونت خانوارها، این ویژگی های دستخوش تغییر می شوند. "

در دهه های اخیر،‌ در اثر گسترش نوگرایی و نوسازی در عرصه جهان، تحولاتی در زمینه های فرهنگی و ساختاری روی داده که سبب دگرگونی نقش های اجتماعی و آگاهی های زنان شده است. افزایش تحصیلات و اشتغال در میان زنان از سویی سبب کاهش مطلوبیت الگوی زن سنتی می شود و از سوی دیگر سبب دشواری در هماهنگ کردن نقش های سنتی با نقش های جدید شده و به بحران هویت زنان منتهی می گردد. تنها راه حل این مساله تعریف هویت اجتماعی زنان توسط خود آن ها است. در پژوهش حاضر عواملی که زنان را به تامل در هویت های سنتی،‌ مقاومت در برابر کلیشه های جنسیتی و باز تعریف هویت اجتماعی قادر می سازد در دو سطح فردی و ساختاری مورد مطالعه قرار گرفته است. روش کمی مورد استفاده در این تحقیق روش پیمایشی بوده است. نتایج این پیمایش نشان می دهد که از میان کل عوامل مورد مطالعه تحصیلات بیشترین تاثیر را در باز تعریف هویت اجتماعی زنان داشته،‌ پس از آن ارزش ها و نگرش ها،‌ سبک زندگی و هویت نقشی مسلط به ترتیب تاثیر بیشتری در بازتعریف هویت اجتماعی زنان داشته اند. به علاوه موقعیت ساختاری در مقایسه با هویت شخصی تاثیر بیشتری بر بازتعریف هویت اجتماعی زنان داشته است. از میان دو عامل اشتغال و تحصیلات،‌ تحصیلات که زنان را به منابع فرهنگی هویت سازی مجهز می کند بیشتر از اشتغال که تامین کننده استقلال و منابع مادی هویت سازی است بر بازتعریف هویت اجتماعی زنان و مقاومت آن ها در برابر باورهای کلیشه ای مبتنی بر جنسیت تاثیر داشته است.

هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی طلاق عاطفی و فرآیند اثرگذاری ساختار روابط شبکه های زوجین شهر مشهد بر طلاق عاطفی است. روش تحقیق در این مقاله، پیمایش است که با استفاده از دو پرسشنامه مخصوص همسران و پرسشنامه های مربوط به دوستان صمیمی زوجین و پرسشنامه مختص اعضای خانواده زوجین، اطلاعات آن گردآوری شده است. جامعه آماری این تحقیق، زوجین شهر مشهد و حجم نمونه 30 زوج با اعضای شبکه آنها که جمعاً 600 نفرند (شامل 30 زوج متأهل، 181 دوست صمیمی زوجین که برای هر همسر، 4 دوست صمیمی و 395 عضو شبکه های خانواده زوجین (اعضای خانواده اصلی هر یک از همسران) به پرسشنامه های محقق پاسخ دادند؛ یعنی محقق از شبکه 1.5 درجه در تحلیل خود استفاده کرده است. چارچوب نظری تحقیق شامل سه دسته نظریات در سطح خرد، میانه و کلان است که نظریات شبکه های اجتماعی عمده-ترین نظریات را شامل شده اند. نتایج نشان داده است که در بین متغیرهای رابطه ای، اندازه، تأیید، حمایت، انسجام، قوت پیوند، صمیمیت، فعالیت های مشترک، مرکزیت نزدیکی و همپوشانی بر صمیمیت با همسر مؤثر است و صمیمیت با همسر بیشترین اثر را بر طلاق عاطفی دارد. در بین متغیرهای خصیصه ای، تعداد فرزندان، مدت ازدواج، نسبت قبلی با همسر و شناخت همسر قبل از ازدواج بر صمیمت با همسر و طلاق عاطفی مؤثرند.

اقناع غایت هر ارتباط، اعم از انسانی یا رسانه ای است. دستگاه های عظیم رسانه ای گرفته و هزینه های بسیار صرف می‌شود و در پایان نتیجه نهایی با میزان اثر گذاری بر برخی مخاطبان سنجیده می‌شود و آن گاه که این فرآیند در حد اعلی تحقق می پذیرد، گفته می شود، اقناع صورت یافته است.

زمینه و هدف: این پژوهش با هدف مطالعه جامعه شناختی استفاده از فضای مجازی و تاثیر آن بر کجروی اجتماعی در بین دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 95-94 با استفاده از روش تحقیق توصیفی پیمایشی انجام گرفت. روش: جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانش آموزان متوسطه دوره دوم شهر کرمانشاه می باشد که حجم نمونه آن شامل 381 نفر که به صورت تصادفی طبقه ای با استفاده از فرمول کوکران محاسبه گردیده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته ای است با استفاده از نظریه کج روی اجتماعی و اهداف و سوالات تحقیق طراحی گردید که پس از تایید روایی محتوای آن توسط استاد راهنما و تنی چند از متخصصان مربوطه و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ بیشتر از 94 صدم درصد بوده است. یافته ها و نتایج: تحلیل داده های تحقیق نشان می دهد که مدت زمان استفاده روزانه دانش آموزان از فضای مجازی کمتر از یک ساعت 20 درصد، بین یک تا سه ساعت 75 درصد، بین سه تا پنج ساعت 4 درصد و بیشتر از پنج ساعت 1 درصد بوده است، به طوری که بیشترین استفاده از فضای مجازی، نوع ارتباطی 58 درصد و کمترین استفاده از فضای مجازی، نوع شناختی 9 درصد همچنین در نوع فراغتی 33 درصد بوده است، نتایج دیگر نشان داد در اولویت بندی مولفه های کجروی اجتماعی، میل به آسیب رساندن به اماکن عمومی بیشترین مقدار و تمایل به تقلب در آزمون های درسی کمترین مقدار را داشته است و بین متغیرهای نوع استفاده و میزان استفاده از فضای مجازی و کجروی اجتماعی رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد.

دلفای، یکی از مهم ترین و درعین حال جدیدترین ابزار پژوهش کیفی است. کاربرد آن در دهه ی چهل مورد توجه قرار گرفت و در باب موضوع های کلان، به ویژه کیفی و ذهنی، بسیار کاربرد دارد. برای مثال، می توان با استفاده از آن، برای سنجش آرای متخصصان ایرانی، هم در حوزه ی آکادمیک و هم اجرائی، پرسش های زیر را طرح کرد: "بزرگترین تنگناها و مسائل ارزشی مانع ارتقای زنان ایرانی در برهه ی کنونی تاریخ چیست؟" یا "بزرگ ترین موانع یا تنگناهای هنجاری مانع برابری عملی زن و مرد کدام است؟" یا "بیش ترین جرائم زنان ایرانی کدام است؟ وعلل و عوامل آن چیست؟". همان طور که دیده می شود، این ابزار پژوهش برای تحقق چندین هدف کاربرد دارد: 1- شناخت نظرات و عقاید کارشناسان (در حد وصفی یا علی). 2- ایجاد زمینه های لازم برای هم آهنگی و قرابت اندیشه ها. 3- تولید اندیشه برای اجرا در واقعیت. با آن چه آمد، ملاحظه می شود که چند مرحله در اجرای این روش وجود دارد: آ - گزینش سرآمدان ب - پرسش نخستین پ - پردازش پاسخ ها به روش تحلیل محتوا. ت - بازگشت به اعضای نسل بدین سان، در چند مرحله، می توان به نزدیک سازی اندیشه ها دست یافت و راه اجرایی آن را فراهم آورد. چند اصل اساسی در پژوهش دلفائی بدین قرار است: - اصل غنا و تقویت - اصل مشاع بودن

"مقاله ارایه شده گزارشی است از یک پژوهش میدانی در منطقه ترکمن صحرای ایران. منطقه مورد مطالعه به ساکنان بندر ترکمن محدود می شود. این پژوهش از تکنیک های مشاهده و مصاحبه (ساختاری - غیرساختاری) بهره جسته است. در این پژوهش یک اطلاع رسان ترکمن پژوهشگر را همیاری کرد که نقشی بسیار با ارزش برای پیداکردن افراد آگاه نسبت به فولکلور ترکمن ایفا کرد. در این پژوهش از نظریه توصیفی گیرتز برای تفسیر اطلاعات استفاده شد. نهایتا این پژوهش بر آن است تا گفتمان های زیبایی شناختی، دستوری، احساسی و هویت یابی را به ما نشان دهد"

افزایش تغییر و تحولات در حوزه خانواده یکی از چالش های اساسی خانواده در عصر کنونی است. پژوهش حاضر، به تبیین جامعه شناختی تغییرات جاری در خانواده های شهر تهران با تکیه بر گرایش زوجین به شبکه های اجتماعی مجازی بر اساس نظریه های گیدنز، هابرماس، برگر و لاکمن، کاستلز، والدهال و کلاپر، تامپسون، نای و نظریه کاشت گربنر پرداخت. در این مطالعه که به روش پیمایش انجام شد، با کمک رویکردهای نظری درباره خانواده و نیز پژوهش های موجود، ابعاد اصلی تغییرات خانواده در شهر تهران شناسایی و شاخص هایی برای سنجش آن پیشنهاد شد. تعداد 400 نفر نمونه به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و سهمیه ای از بین زوجین ساکن در منطقه یک شهر تهران (به تعداد 112986 نفر) انتخاب شدند. از طریق پرسشنامه هدایت شده، اطلاعات جمع آوری و با نرم افزار spss تحلیل شد. یافته های تحقیق نشان داد که تفاوت معناداری بین زوجین کاربر و غیرکاربر شبکه های اجتماعی مجازی از نظر سست شدن پیوندهای خویشاوندی، گرایش های انزواجویانه، عدم پایبندی به تعهدات زناشویی، سردی روابط، بی اعتمادی زناشویی وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چند گانه و تحلیل مسیر، نشانه آن است که در مجموع 64% تغییرات جاری در خانواده های شهر تهران بستگی به استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی دارد.

سازمان تامین اجتماعی به عنوان بزرگترین سازمانهای ارایه دهنده بیمه های اجتماعی در کشور، پیوسته در تعامل با محیط درونی و بیرونی سازمان است. ارزیابی و شناخت دقیق عوامل استراتژیک پیش روی سازمان از طریق تحلیل محیط خارجی و داخلی، که تجزیه و تحلیل راهبردی استراتژیک نامیده می شود، یکی از ارکان اصلی فرایند برنامه ریزی استراتژیک و اتخاذ تصمیمات استراتژیک در سازمان محسوب می شود.در پژوهش حاضر، جامعه آماری، مدیران، کارشناسان، خبرگان و ارباب رجوع سازمان تامین اجتماعی است و برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شد. با توجه به تعداد جامعه هدف خبرگان سازمان، 13 نفر بوده که نمونه آن تمام شمول است؛ تعداد کارکنان سازمان به تعداد 60 نفر که بر اساس جدول مورگان 52 نفر از آنها بعنوان نمونه انتخاب شده اند و تعداد مشتریان نیز 300 نفر که بر اساس جدول مورگان 169 نفر از آنها بعنوان نمونه آماری انتخاب شده اند. در این تحقیق سعی شده است با مطالعه همه جانبه از محیط داخلی و خارجی سازمان تامین اجتماعی، به شناسایی، ارزیابی و تشریح عوامل استراتژیک محیطی و سازمانی آن با استفاده از روش تحلیل swot پرداخته شود و با بررسی جامع تحقیقات و مطالعات قبلی و آمار فعلی این سازمان و با شناسایی عوامل چهارگانه شامل نقاط قوت و ضعف درون سازمانی و فرصت ها و تهدیدهای برون سازمانی، بر اساس یافته ها، چشم انداز سازمان تامین اجتماعی ایران ترسیم شود.

هدف اصلی مقاله حاضر بررسی جامعه شناختی سیاست های جمعیتی، از طریق شناخت تحول گفتمان ها و پارادایم های توسعه، و شکل گیری گونه های مختلف توسعه اجتماعی، با توجه به تغییرات ایجاد شده در نهاد خانواده در ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و در خلال سال های 1357 تا سال 1385 می باشد. روش تحقیق در این پژوهش، کتابخانه ای بوده و متناسب با بخش های مختلف مقاله، از روش های کمی و کیفی استفاده شده است. مقاله حاضر، با بهره گیری از یک نگاه کلان، غلبه و چرخش گفتمان های توسعه (مربوط به کشورهای توسعه یافته مرکز و توسعه نیافته پیرامون)، در شکل بخشیدن به توسعه اجتماعی، سیاست های جمعیتی و در نتیجه تأثیر آن بر نهاد خانواده را به تصویر کشیده و نشان می دهد که در فاصله سال های 1357 تا 1385 در ایران بعد از انقلاب، نظام سیاسی جمهوری اسلامی و دست اندرکاران سیاسی آن، چگونه با توجه به شرایط قرارگرفته در وضعیت یک کشور درحال توسعه، منطبق با گفتمان های توسعه کلان، با اتخاذ گونه های مختلفی از توسعه اجتماعی و سیاست های جمعیتی، زمینه را برای تغییر در ساختارهای اجتماعی - فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و ... و در نتیجه ظهور انواع مختلفی از آسیب ها در نهاد خانواده، فراهم ساخته اند. واژه های کلیدی: توسعه اجتماعی، جمعیت، پارادایم، نهاد خانواده، سیاست های جمعیتی.

مقاله حاضر سعی دارد پدیده گرایش به مهاجرت را در ارتباط با نهاد خویشاوندی مورد بررسی قرار دهد. کمتر محققی این پدیده را از منظر رابطه آن با شبکه خویشاوندی بررسی کرده است. برهمین اساس، بر آن شدیم تا در این مقاله، از منظری خاص و جدید، به مسأله فرار مغزها نگاه کنیم و نقش بازدارنده و یا تسهیل کننده خانواده و روابط خویشاوندی در امر مهاجرت تحصیل کرده ها را مورد بررسی قرار دهیم. در مقاله حاضر از رهیافت نظری «کارکردگرایی ساختاری» و همچنین از تئوری «فاصله اجتماعی» بهره برده ایم. بنابراین، برخلاف رویکردهایی که مهاجرت نیروهای متخصص از کشور را ناشی از وجود برخی عوامل کششی در کشورهای مقصد می دانند، مقاله حاضر این امر را بیشتر ناشی از ناکارآمدی ساختارهای جامعه می داند. برای تحلیل این ناکارآمدی ساختاری در سطح نظام خویشاوندی، از تئوری فاصله اجتماعی استفاده شده است. با استفاده از این تئوری می توان گفت که با بیشتر شدن فاصله اجتماعی میان افراد خویشاوند، نفوذ متقابل آنها بر همدیگر کاهش یافته و در نتیجه نظام خویشاوندی آن، کنترل سنتی خود بر فرد را از دست می دهد، و همین عدم وابستگی و همبستگی فرد با خویشانش، زمینه ای را فراهم می سازد تا او به محض رویاروبی با مشکلات و یا مهیا شدن امکانات سفر، اندیشه خروج از کشور و اقامت در نقطه ای دیگر از جهان را در سر بپروراند. در این پژوهش از روش پیمایش استفاده شده است. جامعه آماری را دانشجویان رشته های انسانی (علوم اجتماعی) و فنی (مهندسی برق) دانشگاه تهران تشکیل می دهند. جمع آوری داده ها نیز از طریق پرسشنامه و در قالب طیف لیکرت انجام گرفته است. یافته های تحقیق بیانگر این امر هستند که میان چهار متغیر اصلی، یعنی وسعت نظام خویشاوندی، گستره روابط خویشاوندی، فراوانی روابط خویشاوندی و عمق روابط خویشاوندی، و متغیر گرایش به مهاجرت از کشور، رابطه ای معنی دار و معکوس وجود دارد. همچنین، از بین چهار متغیر مستقل، دو متغیر «گستره روابط خویشاوندی» و «عمق روابط خویشاوندی» رابطه ای معنی دار با متغیر گرایش به مهاجرت داشته اند. به عبارت بهتر، افرادی که روابط بیشتر و صمیمی تری با خویشان خود دارند، گرایش کمتری به مهاجرت از کشور از خود نشان می دهند.