مهدی گودرزی

ایجاد و توسعه شبکه های همکاری در دهه های اخیر به یکی از راهبردهای کلیدی برای توسعه علم، فناوری و نوآوری تبدیل شده و از این رو شناخت عوامل مؤثر بر موفقیت و شکست این شبکه ها مورد توجه مدیران و سیاست گذاران این حوزه قرار گرفته است. در این مقاله، عوامل مؤثر بر موفقیت شبکه های منطقه ای/بین المللی با مطالعه 4 مورد از شبکه های علم و فناوری کشورهای اسلامی که زیر نظر کمیته دائمی علم و فناوری سازمان همکاری اسلامی (کامستک) و به میزبانی ایران ایجاد شده اند، مورد بررسی قرار گرفتند. در این راستا، در قالب یک بررسی کیفی، از ابزارهای مختلف از جمله مصاحبه با خبرگان این شبکه ها و پرسشنامه های کیفی استفاده گردید. در این پژوهش، مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر موفقیت و شکست شبکه های همکاری بین المللی، شناسایی شدند. سپس یافته ها، در قالب یک مدل مفهومی مشتمل بر 6 دسته و در دو بُعد درونی (ویژگی های مدیریت شبکه، الزامات اعضای شبکه، نحوه شکل گیری و رشد شبکه و تعاملات درون شبکه) و بیرونی (ویژگی های سازمان مؤسس شبکه و الزامات بین المللی برای فعالیت شبکه) ارائه شدند. نتایج پژوهش نشان می دهد که علاوه بر عوامل عمومی مربوط به همه شبکه ها، هر شبکه با توجه به فضای بین المللی و شرایط خاص حاکم بر حوزه فعالیت آن شبکه در کشورهای اسلامی، با تعدادی از عوامل ویژه روبرو است که باید شناسایی شده و مورد توجه قرار گیرند.

هدف اساسی این پژوهش تبیین معنای زندگی بر اساس تصور از خدا و اضطراب مرگ در دانشجویان است. به این منظور، 400 نفر (220 مرد و 180 زن) از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن که در سال تحصیلی93-1392مشغول به تحصیل بودند با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای و تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. شرکت کننده ها در این پژوهش به پرسش نامه های هدفمندی زندگی، وضعیت مذهبیو مقیاس اضطراب مرگ تمپلرپاسخ دادند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که معنای زندگی بر اساس تصور از خدا و اضطراب مرگ در زنان و مردان پیش بینی پذیر است و این امر در زنان پیش بینی پذیرتر از مردان است.

هدف از انجام این پژوهش، تدوین برنامه راهبردی فدراسیون ورزش سه گانه ایران با استفاده از مدل SPP بوده است. جامعه آماری شامل 22 نفر از روسای هیئت های استانی، دبیران، نواب رییس، اعضای هیئت رییس و رئیس کنونی و گذشته فدراسیون بود، که به لحاظ محدودیت تعداد نفرات، نمونه برابر با جامعه آماری و به صورت تمام شمار انتخاب گردید. برای گردآوری داده ها، از بررسی اسناد، مدارک، مصاحبه و مطالعه ادبیات پیشینه با ابزارهایی چون: پرسشنامه های نظرسنجی و PEST SCAN (آلفا=86/0) و تحلیل SWOT و روش هایی چون دلفی، برگزاری جلسات و چندین مرحله تحلیل راهبردی استفاده شد که نهایتاً 11 قوت،10 ضعف،8 فرصت و 13 تهدید تائید و بر اساس آزمون فریدمن، رتبه بندی شدند. در همین راستا، طبق مدل SPP تدوین مأموریت، چشم انداز، حوزه های کلیدی عملکرد، اهداف و راهبردهای مناسب فدراسیون ورزش سه گانه جمهوری اسلامی ایران به منظور دستیابی به وضعیت مطلوب صورت پذیرفت.

هدف از انجام این پژوهش، شناسایی قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدهای ادارة کل تربیت بدنی دانشگاه پیام نور بود. برای گردآوری داده ها، اسناد و مدارک بررسی و متون پیشینه مطالعه شد و پرسشنامه های نظرسنجی و PEST SCAN (91/0=α) و تحلیل SWOT به کار رفت. در بخش نظرسنجی، 23 مدیرکل و کارشناس ارشد اسبق و کنونی ادارة کل تربیت بدنی دانشگاه پیام نور و اعضای علمی و دانشجویان مقطع دکتری مدیریت ورزشی دانشگاه پیام نور که در زمینة فعالیت ها و مشاغل ورزشی دانشگاه پیام نور نقش داشته اند انتخاب شدند. با استفاده از روش دلفی، برگزاری جلسات و چندین مرحلة تحلیل راهبردی، 7 قوت، 7 ضعف، 7 فرصت و 7 تهدید تأیید و بر اساس آزمون فریدمن، رتبه بندی شد. یافته های پژوهش نشان داد در دانشگاه پیام نور با جمعیت دانشجویی1.040.000 نفری، کمتر از 1% دانشجویان در ورزش دانشجویی مشارکت دارند. با این حال، داشتن مراکز آموزشی متعدد رشتة تربیت بدنی، جمعیت کثیر دانشجویی در دامنه های سنی متفاوت، بالاترین گسترة پوششی مراکز دانشگاهی در سراسر کشور، نیز بیشترین بودجة خارج از شمول باعث شده است، جایگاه ورزش دانشجویی ادارة کل تربیت بدنی دانشگاه پیام نور در موقعیت SO قرارگیرد. در همین راستا، می توان بر پایة تحلیل اطلاعات به دست آمده، به مسئولان و مدیران ورزشی دانشگاه پیام نور کمک کرد ضعف ها را رفع و از قوت ها در جهت به حداکثر رساندن فرصت ها استفاده کنند.

هدف از انجام این پژوهش، طراحی و تدوین استراتژی توسعه ورزش همگانی استان کرمان بود. برای گردآوری اطلاعات از بررسی اسناد و مدارک، مطالعه ادبیات پیشینه، نظر سنجی و جلسات شورای راهبردی استفاده شد. نمونه آماری این پژوهش 30 نفر از (اساتید تربیت بدنی مؤسسات آموزش عالی، مدیران کل تربیت بدنی، مدیرعامل های باشگاه های حاضر در لیگ های برترکشور و دانشجویان ارشد مدیریت ورزشی استان) که در زمینه فعالیت های ورزش همگانی و قهرمانی نقش داشته اند می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر شاخص های توصیفی و آزمون فریدمن، از ماتریس ارزیابی درونی و بیرونی و تحلیل swot استفاده شد. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقَق سا خته ای که روائی آن توسط چند تن از اساتید صاحب نظر و پایائی آن از روش آلفای کرونباخ (آلفا=91/0) تأیید گردید. یافته های پژوهش نشان داد اداره کل تربیت بدنی استان کرمان در ورزش همگانی در وضعیت کنونی دارای 8 قوت و 16 ضعف است و با 9 فرصت و 14 تهدید مواجه می باشد. ساخت و احداث ایستگاه های تندرستی در پارک ها، حضور جامعه جوان در ورزش همگانی، عدم توسعه فرهنگ ورزش و تحرک در جامعه، نداشتن برنامه کوتاه مدت و بلندمدت، عدم استفاده از نیروهای کارآمد و متخصص در ورزش های همگانی، تأکید تعالیم دینی و پزشکان به امر پرداختن به ورزش، هزینه کمتر امکان دسترسی بیشتر به ورزش همگانی نسبت به سایر ورزش ها، بالابودن نرخ بیکاری و اعتیاد در استان،کمبود سرانه فضای سبز در استان، نفوذ فرهنگ جوان پسند غربی و کاهش اوقات فراغت مردم استان به دلیل مشکلات معیشتی از جمله این عوامل بودند. نتایج تحقیق پس از تجزیه و تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید و تشکیل ماتریس ارزیابی هر یک از عوامل داخلی و خارجی ورزش همگانی استان محرز شد که اداره کل تربیت استان کرمان در زمینه ورزش همگانی در موقعیت WT قرار دارد که می بایستی از استراتژی تدافعی (تغییر یا رها کردن) استفاده نماید. و در نهایت، براساس تحلیل های استراتژیک به تدوین برنامه استراتژیک اداره کل تربیت بدنی استان کرمان در ورزش همگانی اقدام شد و موضوعات استراتژیک آن شامل چشم انداز، مأموریت، اهداف بلندمدت، استراتژی و برنامه های عملیاتی ورزش همگانی استان کرمان بود.

تجاری سازی فناوری های توسعه یافته در موسسات تحقیقاتی دولتی، نقش بی بدیلی در توسعه نظام ملی نوآوری کشورها و افزایش سطح رفاه در جوامع مختلف بازی می کند چراکه در صورت تجاری نشدن فناوری های توسعه یافته در مراکز تحقیقاتی مختلف جهان، شاید بسیاری از فناوری هایی که امروزه از آنها به راحتی در زندگی روزمره استفاده می شود، در دسترس نبودند و حتی تصور استفاده از آنها در ذهن ها نمی گنجید. با نگاهی گذرا به عملکرد موسسات تحقیقاتی دولتی می توان دریافت که علی رغم توانمندی های فراوان در توسعه فناوری، بسیاری از آنها در امر تجاری سازی فناوری ناموفق عمل می نمایند. از این رو، در این مقاله تلاش شده تا پس از مروری گذرا بر پیشینه تحقیق و طبقه بندی برخی از الگوهای تجاری سازی ارایه شده در حوزه مدیریت فناوری، با انجام شش مطالعه موردی در دو پژوهشگاه دولتی کشور، الگویی برای تجاری سازی فناوری در موسسات تحقیقاتی دولتی ارایه شود. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که فرآیند تجاری سازی فناوری در پژوهشگاه های دولتی دارای شش مرحله اصلی و چهارده مرحله فرعی یا گام تجاری سازی می باشد که این گام ها در درون مراحل اصلی قرار داشته و به ترتیب طی می شوند. علاوه براین، در طی هر گام تجاری سازی، امکان انجام هشت فعالیت وجود دارد که در این بین، فعالیت های توسعه و مستندسازی فناوری، مذاکره و لابی گری با ذی نفعان و نیز هماهنگی و اتخاذ تصمیم از اهمیت بسیار بیشتری نسبت به سایر فعالیت ها برخوردار هستند.

اهمیت نقش شرکت هایی با فناوری برتر در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها از یک سو و اهمیت تدوین راهبرد برای بقای این شرکت ها در فضای رقابتی امروز و به دنبال آن اهمیت روابط بین برنامه ریزی راهبردی و عوامل درون سازمانی در این شرکت ها از سویی دیگر، لزوم انجام تحقیقی در این زمینه را مشخص می سازد. با توجه به توضیحات فوق الذکر، هدف اصلی این تحقیق بررسی رابطه بین تدوین برنامه ریزی راهبردی و عوامل درون سازمانی در شـرکت های با فناوری برتر در ایران است. لذا این مقاله به دنبال تعیین میزان ارتباط عوامل درون سازمانی (شامل بر کارکنان، نوع برنامه ریزی، تحقیقات بازار، مبانی اصلی تعیین راهبرد) و برنامه ریزی راهبردی دراین شرکت هاست. اطلاعات به دست آمده از پرسش نامه نشان می دهد که اتخاذ برنامه ریزی راهبردی در بنگاه های مبتنی بر فناوری های برتر ایران، با متغیرهایی چون داشتن نیروهای بازاریابی، وجود راهبرد های کاملا مشخص و داشتن تحقیقات بازار درباره مشتریان آینده، همبستگی دارد. از نتایج به دست آمده می توان نتیجه گرفت که علی رغم این که مدیران این شرکت ها برنامه ریزی راهبردی را مهم می دانند؛ ولی این نگرش سبب انجام برنامه ریزی مزبور نشده است. این موضوع بایستی به عنوان مبحثی در مطالعات آتی مورد تجزیه و تحلیل دقیق تر قرار گیرد. شرکت های با فناوری برتر که اقدام به استخدام کارکنان با سابقه بازاریابی عمومی می نمایند و به عبارت دیگر این کار را مهم می دانند، در انجام برنامه ریزی راهبردی نسبت به سایر شرکت ها که اقدام به استخدام این گروه از افراد نمی کنند، موفق تر عمل می کنند. همچنین معلوم شد که شرکت هایی که فرایند برنامه ریزی راهبردی را دارند از پیشرفت های فناورانه و مقتضیات بازار به طور همزمان به عنوان ورودی های مؤثر در روند برنامه ریزی استفاده نمی کنند. در نهایت می توان گفت این نوع بنگاه ها به دلیل اتکا به فناوری های پیشرفته، از حساسیت های بیش تری برای تعیین مقاصد و مسیرهای راهبردی برخوردارند که سایه بر ارکان کلیدی دیگر بنگاه نیز می اندازد.