یوسف رضاپور

عقاید مذهبی نوجوانان معمولا در سنین 12 تا 18 سالگی شکل مجرد و مجازی به خود می گیرد. نظرات مذهبی نیز سهل گیرانه تر می شوند. ظاهرا در تغییر ارزشهای مذهبی هم عوامل فرهنگی و هم عوامل سنی تاثیر دارند.تحقیقات گالوپ نشان می دهد که افزایش تفکر صوری و انتزاعی در نوجوانان موجب گسترش درک و فهم آنان از طبیعت مذهب می شود همچنین نوجوانان نسبت به موضوعات معنوی علاقه نشان می دهند ... همین بررسی ها نیز نشان دهنده علاقه شدید نوجوانان به موضوعات معنوی است ... در هیچ دوره ای به اندازه دوره نوجوانی ارزشها و استانداردهای اخلاقی برای انسان مطرح نمی شود. توانایی های شناختی فزاینده نوجوانان بیشتر آنان را متوجه مسایل و ارزشهای اخلاقی می کند و آنان راه های پیچیده تری برای کنار آمدن با این مسایل می یابند.در این مقاله، نخست با ذکر اهمیت و جایگاه دوره نوجوانی از دیدگاههای متفاوت، بحران ارزشهای و روند تحول و دگرگونی در ارزشهای نوجوانان، با استناد به نتایج و تحقیقات انجام گرفته در این زمینه، مورد بررسی قرار گرفته و سپس گرایشهای مذهبی و دینی نوجوانان و چگونگی رشد مفاهیم مذهبی در آنان و فرایند تحول و دگرگونی در اعتقادات مذهبی نوجوانان با توجه به تحقیقات انجام یافته مربوطه مطرح و در پایان پیشنهادهای لازم ارایه شده است.

پژوهش حاضر، شاخص های سنجش کیفیت آموزش عالی را بر اساس مدل کانو در دانشگاه ارومیه بررسی می کند. روش تحقیق از نوع توصیفی _ پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیة دانشجویان دانشگاه ارومیه که تعداد آنها برابر با 22500 نفر می باشد است. براساس داده های مندرج در جدول مورگان حجم نمونه آماری این پژوهش به تعداد 378 نفر است. برای انتخاب واحدهای مورد مطالعه از روش نمونه گیری طبقه ای استفاده شد. ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش، در چهارچوب روش میدانی دو پرسشنامه می باشد، پرسشنامه اول: مربوط به ادراکات و انتظارات دانشجویان از چهار بعد (محتوای دوره، ساختار دوره، ویژگی های استادان، امکانات دوره) می باشد، پرسشنامه دوم: به مدل کانو مربوط است که نیازهای الزامی، عملکردی و جذاب دانشجویان را می سنجد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد بین انتظارات دانشجویان ازمحتوا، ساختار و امکانات دوره های دانشگاه و ویژگی های استادان، با ادراک آنان تفاوت معناداری وجود دارد، به عبارت دیگر میزان ادراکات دانشجویان از چهار بعد (محتوای دوره، ساختار دوره، ویژگی های استادان، امکانات دوره) در دانشگاه ارومیه پایین تر از انتظارات آنان می باشد

این پژوهش، با هدف بررسی نقش ابعاد هوش هیجانی و هوش معنوی در تبیین حالت های هیجانی منفی انجام شده است. این مطالعه، از نوع تحقیقات همبستگی بوده و در نمونه ای متشکل از 589 نفر دانشجو (292 نفر دختر و 297 نفر پسر) صورت گرفته است. دانشجویان از طریق پاسخ گویی به مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس، مقیاس رگه فراخلقی و مقیاس هوش معنوی کینگ در پژوهش شرکت نمودند. نتایج مطالعه حکایت از آن دارد که ابعاد هوش هیجانی و هوش معنوی، قادر به تبیین حالت های هیجانی منفی می باشند. برای بررسی برازش مدل پیشنهادی با داده های گردآوری شده شاخص های RMSEA, CFI, AGFI, GFI, X2, X2/df و RMR محاسبه گردیده و نشان دادند، مدل پیشنهادی از برازش مطلوبی با داده ها برخوردار می باشد.

تعلل ورزی یکی از ویژگی هایی که عموماً به عنوان یکی از تجارب دانشگاهی و عاملی آسیب زا برای دانشجویان محسوب می شود. هدف پژوهش حاضر پیش بینی تغییرات تعلل ورزی تحصیلی براساس خودکارآمدی دانشگاهی و رضایت از زندگی بود. به همین منظور 302 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز که با استفاده از فرمول کوکران تعیین شده بودند به روش نمونه گیری تصادفی مشخص شدند و مقیاس های تعلل ورزی تحصیلی، خودکارآمدی دانشگاهی و رضایت از زندگی را تکمیل کردند. داده های به دست آمده با استفاده از رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. نتایج تحلیل نشان داد که خودکارآمدی تحصیلی و رضایت از زندگی به صورت منفی پیش بینی کننده تعلل ورزی تحصیلی هستند. خودکارآمدی تحصیلی و رضایت از زندگی 20% از واریانس مشترک تعلل ورزی را پیش بینی می کنند، به این معنی که دانشجویانی که از خودکارآمدی تحصیلی و رضایت از زندگی برخوردارند، از تعلل ورزی تحصیلی کمتری برخوردارند. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که تقویت خودکارآمدی و بهبود رضایت از زندگی تأثیر بسزایی در کاهش تعلل ورزی دارد.

پژوهش حاضر باهدف بررسی تحقق اهداف ارزشیابی توصیفی در مقاطع اول و دوم ابتدایی انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل تمام دانش آموزان مقاطع اول و دوم ابتدایی مشمول طرح ارزشیابی توصیفی در آموزش وپرورش استان آذربایجان شرقی می باشد. نمونه آماری پژوهش نیز که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند شامل 1400 دانش آموز و 56 کلاس می باشند که در مجموع از 9 شهرستان استان (نواحی پنجگانه شهرستان تبریز، میانه، اهر، مرند، هشترود، عجب شیر، کلیبر، مراغه، هریس ) انتخاب شدند. داده های گردآوری شده با استفاده از آماره های توصیفی (میانگین، انحراف معیار و فراوانی) و آزمون t تک نمونه تحلیل شدند. نتایج تحلیل بیانگر اینست که میانگین متغیرهای یاددهی- یادگیری، ارائه بازخوردهای توصیفی، حذف ملاک بیست گرایی، حذف امتحانات پایانی و جایگزیی ارزشیابی تکوینی، حذف آزمون های مداد- کاغذی و جایگزینی پوشه کار و بهداشت روانی در نمونه پژوهش به طور معنی داری بیشتر از میانگین نظری جامعه است و اهداف ارزشیابی توصیفی در حد نسبتاً مطلوبی تحقق یافته اند.

هدف مطالعه ی حاضر پیش بینی رضایت شغلی معلمان براساس باورهای دینی و سلامت روانشناختی آنها بود. تعداد 100 نفر از دبیران نواحی پنج گانه ی آموزش و پرورش شهر تبریز به شیوه ی تصادفی خوشه ای انـتخاب و با استفاده از پرسشنامه های رضامندی شـغلی، باورهای دینی و سلامت روا ن شناختی داده های مورد نیاز جمع آوری شد. جهت تحلیل داده ها از روش رگرسیون چندگانه استفاده شد. تحلیل نتایج نشان داد که متغیرهای سلامت روانشناختی و باورهای دینی 40 درصد از تغییرات رضامندی شغلی معلمان را پیش بینی می کنند. در این میان سلامت روان شناختی حائز سهم 27 درصدی و باورهای دینی دارای 13 درصد بود. مبتنی بر این یافته ها می توان عنوان کرد که سلامت روانشناختی و باورهای دینی نقش برجسته در رضامندی شغلی معلمان ایفا می کنند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه هوش هیجانی و ابعاد کانون کنترل با سلامت عمومی در دانشجویان دانشگاه تبریز در چهارچوب یک طرح همبستگی انجام گردید. 381 دانشجوی دانشگاه تبریز (195 دختر و 186 پسر) در این پژوهش شرکت کردند. از دانشجویان خواسته شد مقیاس مقیاس کانون کنترل راتر (1966)، پرسشنامه سلامت عمومی و هوش هیجانی پترایدز و فارنهام (2001) را تکمیل کنند. برای تحلیل داده های پژوهش از تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج نشان داد که منبع کنترل درونی رابطه مثبت و معناداری با سلامت عمومی دارد در حالی که منبع کنترل بیرونی رابطه منفی با سلامت عمومی داشت. بین منبع کنترل درونی با هوش هیجانی رابطه مثبت معنادار وجود داشت در حالی که منبع کنترل بیرونی با هوش هیجانی رابطه معنادار نداشت. هم چنین، یافته ها نشان داد از بین مولفه های هوش هیجانی، مهارت های شناختی به طور معنی داری قادر تغییرات سلامت عمومی را پیش بینی کنند. بر اساس این یافته ها می توان نتیجه گرفت افرادی که از هوش هیجانی بالایی برخورداند و نیز افراد حائز کانون کنترل درونی از نظر سلامت عمومی در وضعیت بهتری قرار دارند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ای راهبردهای یادگیری خود-تنظیمی و تأثیر آموزش آن بر حل مسائل ریاضی دانش آموزان مقطع متوسطه استان آذربایجان شرقی انجام شده است. علاوه براهمیت موضوعی درس ریاضی، ضعف اساسی دانش آموزان در این درس و تأثیر راهبردهای یادگیری خود-تنظیمی در پیشرفت تحصیلی، پرداختن به این موضوع را ضرورت می بخشد. با توجه به موضوع و هدف پژوهش حاضر، برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز دو مطالعه در قالب دو روش علی مقایسه ای و طرح مصالحه ای انجام شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر دانش آموزان دختر و پسر پایه اول مقطع متوسطه استان آذربایجان شرقی بوده است. در مطالعه اول تحقیق حاضر از روش نمونه گیری خوشه ای و در مطالعه دوم از روش هدفمند استفاده شده است. در مطالعه اول 271 نفر و در مطالعه دوم 58 نفر در تحقیق شرکت داده شدند. در این پژوهش به منظور سنجش متغیرها از دو ابزار آزمونهای موازی ریاضی و پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (MSLQ) استفاده شده است. داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی تحلیل شده اند. آزمونهای تحلیل واریانس یک راهه، توکی و t مستقل برای تحلیل داده ها در سطح استنباطی محاسبه شده اند. از یافته های پژوهش حاضر می توان چنین استنباط کرد که اولاً دانش آموزان قوی از نظر ریاضی دارای مهارتهای یادگیری خود-تنظیمی بالاتر هستند و بهتر از دانش آموزان دیگر از رفتارهای خود-نظارتی و انگیزشی برای فائق آمدن بر دشواریها سود می جویند. ثانیاً آموزش راهبردهای یادگیری خود-تنظیمی در بهبود عملکرد دانش آموزان ضعیف اثر گذار است و باید به طور جدی مورد توجه مربیان و دبیران ریاضی قرار بگیرد.

با توجه به اهمیت تربیت اقتصادی دانش آموزان به منظور فرهنگ سازی اقتصاد مقاومتی، هدف این پژوهش شناسایی و توصیف ادراک دانش آموزان از اقتصاد مقاومتی بود. به این منظور، از روش پدیدارشناسی که کانون توجه خود را بر تجارب زیسته و ادراک بشر قرار می دهد، استفاده شد و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته به بررسی تجربیات و ادراک فارغ التحصیلان متوسطه اول از اقتصاد مقاومتی پرداخته شد، پس از اشباع داده ها تعداد آنها به 25 نفر رسید. با استفاده از روش اسمیت، تجزیه و تحلیل داده ها انجام شد و 7 مضمون اصلی شامل مفهوم، ضرورت، اهداف، الزامات، اقدامات، موانع و مغالطات اقتصاد مقاومتی و 20 مضمون فرعی استخراج شد. دانش آموزان ادراک صحیحی نسبت به اقتصاد مقاومتی ندارند، گفتار و رفتار آنها در این مورد متناقض است. اقتصاد مقاومتی به خوبی برای آنها تبین نشده است و درک صحیحی از مبانی، اهداف، ضرورت، الزامات و مؤلفه های آن ندارند و از آنجایی که درک صحیحی از موضوع ندارند، اقدامات مناسبی انجام نداده اند. بنابراین فرهنگ سازی اقتصاد مقاومتی برای دانش آموزان به طور شایسته مورد توجه نبوده است. طراحی و اجرای برنامه درسی تربیت اقتصادی مبتنی بر اقتصاد مقاومتی می تواند نقش ویژه ای در بهبود وضعیت ایفا کند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان توجه برنامه درسی اجرا شده به ابعاد هویت ملی، از دیدگاه دبیران مقطع متوسطه انجام شده است. این مطالعه از نوع توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه ی دبیران مرد و زن دوره ی متوسطه شهرستان نقده به تعداد 140نفر بود که کتاب های درسی تاریخ، جغرافیا، ادبیات و علوم اجتماعی را در دوره اول و دوم متوسطه تدریس می کردند. از این تعداد،103 نفر به عنوان نمونه به صورت تصادفی ساده و بر اساس جدول مورگان انتخاب شده است. ابزار گرداوری داده های پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بود. برای تحلیل داده ها از آزمون تی تک نمونه ای استفاده شد. به طور کلی یافته های پژوهش نشان داد که میزان توجه برنامه درسی اجرا شده به ابعاد هویت ملی درهر چهار عنصر(هدف، محتوا، روش تدریس و ارزشیابی) در سطح پایینی قرار دارد. همچنین نتایج نشان داد که دبیران زن توجه بیشتری نسبت به دبیران مرد به ابعاد هویت ملی دارند