مجید مختاریان پور

مجید مختاریان پور

مدرک تحصیلی: استادیار گروه مدیریت دولتی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۴ مورد.
۱.

تحلیل گفتمان دولت های سازندگی تا اعتدال: واکاوی نظری خلأ گفتمان حکمرانی در دولت های جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حکمرانی گفتمان خلأ گفتمان حکمرانی دولت تحلیل گفتمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۷۵
این پژوهش درصدد است با ایجاد درک جدیدی از حکمرانی در معنای اصیل آن گفتمان دولت های سازندگی تا اعتدال را تحلیل کرده و خلأ الگوی حکمرانی مطلوب را به مثابه گفتمانی برآمده از حکومت در جمهوری اسلامی ایران واکاوی کند. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل گفتمان لاکلا و موف، زمینه ها و ابعاد گفتمان حکمرانی ناظر بر منطق عمل دولت های جمهوری اسلامی ایران بررسی شده است تا فهمی نو از آرایش نیروهای مؤثر در شکل دهی عرصه عمومی حاصل شود. در دوره های مختلف پس از انقلاب اسلامی، عناوین گفتمانی گوناگونی شامل سازندگی، اصلاحات، عدالت محوری و اعتدال گرایی بر عرصه عمومی و همچنین عمل دولت ها تأثیر گذاشته اند ولی هر یک با انتخاب عناصر ناهمگون گفتمانی در برقراری حکمرانی متناسب و مطلوب ناکام بوده اند. به عنوان دستاورد اصلی پژوهش می توان به دو گزاره اشاره کرد: نخست: گفتمان حکمرانی در ایران در عین حال که دارای خلأ در ایده و بافت خود است؛ متناسب با دولت ها به عنوان کانون اصلی گفتمان زایی تشدید شده است و گفتمان های دولت های پس از جنگ، هر یک با به کارگیری اصول حکمرانی ناهمگون و نا متناسب با سیاست های کلی جمهوری اسلامی ایران فاصله داشته اند. دوم: خلأ گفتمانی بیش از هر چیز به علت عدم گذار از وضعیت حکومت به حکمرانی بوده است. نداشتن الگوی مطلوب حکمرانی و وام گیری از عناصر غیر بومی گفتمانی در گفتمان های دولت های پس از جنگ تحمیلی بارز است.
۲.

تدوین شاخص های تاب آوری خبرگزاری های ایران در مرحله بازسازی و بازتوانی مدیریت بحران های طبیعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خبرگزاری ها تاب آوری شاخص بحران های طبیعی مرحله بازسازی و بازتوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۳۳
رسانه های جمعی از جمله خبرگزاری ها به دلیل توانایی در جهت دهی به افکار عمومی، نقش اساسی در مراحل مختلف بحران -از جمله در مرحله بازسازی و بازتوانی- ایفا می کنند، به طوریکه با تعریف و پیاده سازی نقش های مثبت و ذاتی خود، می توانند ظرفیت ایستادگی جامعه خود را افزایش دهند. این در حالیست که پیش نیاز این کمک رسانی رسانه ها آن است که خود، بتوانند وضعیت اولیه خود را پس از بروز شرایط اضطراری حفظ کرده و به خدمت رسانی ادامه دهند؛ به بیان دیگر، تاب آور باشند. در راستای تاب آورسازی رسانه ها، اولین گام می-تواند اندازه گیری نحوه عملکرد و در حقیقت، میزان تاب آوری آن ها در مواجهه با بحران ها باشد. این موضوع بر ارائه شاخص هایی استوار است که وضعیت عملکردی رسانه در مواجهه با بحران ها را نمایان می سازد. لذا هدف این پژوهش، تدوین شاخص های تاب آوری خبرگزاری های ایران در بحران های طبیعی در مرحله بازسازی و بازتوانی می باشد. در این پژوهش که به شیوه کیفی انجام شده است، داده ها با استفاده از مرور نظام مند منابع و همچنین، مصاحبه نیمه ساختاریافته با 12 نفر از متخصصان موضوع، گردآوری و با بهره گیری از روش تحلیل مضمونی تحلیل شده است. حاصل تحلیل داده های تحقیق، به معرفی 3 مضمون فراگیر (به عنوان ابعاد)، شامل «نظارت و پیگیری»، «توسعه یادگیری» و «تداوم خبررسانی» منتهی گردید که در ذیل آن ها 5 مؤلفه «نظارت بر اقدامات مسئولان»، «مراقبت از محیط و افکار عمومی»، «تجربه نگاری»، «آموزش آینده نگرانه» و «تهیه گزارش های وضعیتی» قرار گرفت. در نهایت، 12 شاخص به عنوان شاخص های اصلی عملکردی تاب آوری خبرگزاری های ایران در بحران های طبیعی (در مرحله بازسازی و بازتوانی) شناسایی و ارائه گردید.
۳.

مدل جامع مشارکت شهروندی، مورد پژوهش: شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشارکت شهروندی حکمرانی شهری نظریه داده بنیاد شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۶۲
اساساً هر امری که مشارکت شهروندان را در پی دارد، در بستری شکل می گیرد که مقوله های مشترکی آن را احاطه کرده است و بدون توجه به آن ها، مشارکت شهروندان به سختی اتفاق می افتد. هدف از این پژوهش، طراحی مدل جامع مشارکت شهروندی در شهر تهران است. روش پژوهش، کیفی است و براساس رویکرد گلیزر از راهبرد نظریه داده بنیاد، وضعیت موجود، مدل سازی شده است. در این امتداد، با 19 نفر از شهروندان، مدیران شهری و خبرگان حوزه مشارکت شهروندی که به صورت گلوله برفی انتخاب شده بودند، مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام پذیرفت و داده ها پس از پیاده سازی، کدگذاری شده و براساس خانواده کدهای شش سی که از سوی گلیزر معرفی شده است، مدل سازی شد. "عدم رویکرد شهروندمحوری در شهرداری"، به منزله پدیده محوری و 12 مقوله نیز به منزله مقوله های فرعی معرفی شد. نتیجه اینکه برای افزایش مشارکت شهروندی، لازم است شهرداری تهران، نسبت به اصلاح نگرشِ سرمایه های انسانی خود، به ویژه مدیران و خط مشی گذاران اقدام کند و این تغییر نگرش خود را در عمل نشان دهد و شهرداری، تبدیل به سازمان مشارکت محور شود و کمک کند تا این تغییر نگرش در شهروندان نیز به وجود آید تا بدین ترتیب مقدمات حضور آنان در عرصه مشارکت شهری فراهم آمده و مشارکت محوری شهرداری تقویت شود و مدیریت شهری، با پیشنهادهایی که در انتهای مقاله ارائه شد، خلأهای مورد اشاره را برطرف نماید.
۴.

بومی سازی چهل اصل ابداعی دانش تریز در حوزه تعریف و حل خلاقانه مسائل فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خلاقیت خط مشی گذاری فرهنگ خط مشی گذاری فرهنگی تریز چهل اصل ابداعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۲۲۵
در سال های اخیر توجه زیادی به دانش خلاقانه تریز و ابزار های آن شده است، اما در بین ابزار های تریز، پژوهشگران حوزه های مختلف بیش از همه از ابزار چهل اصل ابداعی برای زمینه کاری خود استفاده کرده اند. پژوهش پیش رو ضمن نقد شیوه رایج استفاده از این ابزار در حوزه علوم اجتماعی که منجر به برداشت غیرعلمی و نادرست از آن شده، به ارائه شیوه کارآمدتری جهت استفاده درست از این ابزار در حوزه خط مشی گذاری فرهنگی پرداخته است. در این پژوهش که گردآوری داده های آن با دو روش مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه نیمه ساخت یافته صورت گرفته، الگوی اولیه با روش تحلیل مضمونی قیاسی تدوین شده و سپس از روش های دلفی و گروه کانونی جهت اصلاح و ارتقای الگوی پیشنهادی استفاده شده است. بر اساس یافته های پژوهش، به منظور بهره گیری کارآمدتر از ابزار چهل اصل در حوزه خط مشی گذاری فرهنگی، از بین دو روش بهره گیری از این ابزار یعنی «دوستی با اصل ها» و «ماتریس تضاد فنی»، روش اول تجویز می شود. بر این اساس پس از واکاوی های متعدد، این پژوهش 36 راهنما را ذیل 34 اصل از بین اصول چهل گانه، جهت حل مسائل حوزه فرهنگ پیشنهاد نموده است. توصیه می شود پژوهشگران حوزه فرهنگ در عوضِ رویکرد رایج، از راهکار های خلاقانه مطرح شده در این پژوهش به عنوان مجموعه ای از راهنمایی های محرک خلاقیت در تعریف و حل مسائل فرهنگی استفاده کنند. 
۵.

طراحی الگوی توسعه منابع انسانی سازمان با تکیه بر نظریه رشد اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انسان توسعه منابع انسانی رشد نظریه رشد اسلامی تحلیل مضمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۱۶۸
از نهضت روابط انسانی تاکنون، در زمینه توسعه منابع انسانی تلاشهای متعددی صورت گرفته که بسیاری از آنها منجر به ایجاد الگوهای متعددی در جهت توسعه منابع انسانی شده اند. با نگاهی عمیق به الگوهای ارائه شده تاکنون می توان دریافت که اکثر الگو های موجود، انسان را در کنار عوامل دیگر تولید (و البته ارجمندترینِ آنها) قرار داده و اگرچه به عوامل معنوی و اخلاقیات در سازمان توجه کردهاند؛ ولی این توجه عمق و غنای لازم را ندارد و بسیاری از ابعاد آن در این الگوها مغفول مانده است. جهت ارتقای وضعیت موجود، جهان بینی اسلامی میتواند با نگاه جامعی که به تمامی ابعاد مادّی و معنوی وجود انسان دارد، راه گشا باشد. در پژوهش حاضر تلاش شده برمبنای یکی از نظریه های اسلامی مطرح شده در این زمینه؛ یعنی نظریه رشد، الگوی رشد و توسعه منابع انسانی سازمان تدوین گردد. روش تحقیق حاضر تحلیل مضمون و شیوه گردآوری داده ها، مطالعات کتابخانهای و مصاحبه نیمه ساخت یافته با خبرگان مدیریت اسلامی تا دستیابی به اشباع نظری و تحلیل آنها طی سه مرحله بوده است. حاصل تحلیل دادهها، 160 مضمون پایه و 27 مضمون سازمان دهنده بودهاند که ذیل 6 مضمون فراگیر «عوامل پیش زمینه ای»، «لازمه های رشد»، «فرایند رشد»، «راهبردهای رشد»، «ابزارهای رشد»، «ابعاد رشد» و «اهداف رشد» انتظام یافته و الگوی توسعه منابع انسانی در سازمان با اتکا بر نظریه رشد را شکل داده اند. الگوی رشد و توسعه منابع انسانی به دست آمده ضمن وجود اشتراکاتی با الگوهای موجود در این زمینه، تفاوت های ماهوی با آن ها دارد.
۶.

واکاوی پدیده عدم پیشرفت استان سیستان و بلوچستان از منظر فرهنگ اقتصادی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه عدم پیشرفت فرهنگ فرهنگ اقتصادی توسعه بومی نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۵۳
بر اساس آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن، استان سیستان و بلوچستان از لحاظ شاخص های توسعه، در بسیاری موارد رتبه ای پایین تر از سایر استان ها داشته و در برخی موارد همچون شاخص مشارکت اقتصادی و شاخص باسوادی در رتبه آخر قرار دارد. پدیده ی عدم پیشرفت استان سیستان و بلوچستان را می توان از منظرهای مختلفی مورد کاوش قرار داد. اما یکی از مهمترین موانع پیشرفت این استان، فرهنگ اقتصادی آن است که باعث شده علیرغم وجود ظرفیت های فراوان، شاهد پیشرفت شایسته آن نباشیم. تحقیق حاضر با هدف شناسایی مؤلفه های فرهنگ اقتصادی استان سیستان و بلوچستان که منجر به عدم پیشرفت آن شده اند، انجام شده است. این پژوهش با استفاده از استراتژیِ کیفیِ نظریه داده بنیاد (رویکرد نظام مند) انجام گرفته که داده های آن از طریق مصاحبه های نیمه ساخت یافته، تا دستیابی به اشباع نظری، گردآوری شدند. بر اساس تحلیل داده های حاصل از 13 مصاحبه، مقوله محوری «جامعه بی آرمان» ظهور کرد که این مقوله تحت تأثیر شرایط علیِ «حس در حاشیه بودن؛ محدود بودن نگرش های پایه اقتصادی؛ محدودیت زیرساختهای پیشرفت؛ و عدم هدایت صحیح اقتصادی جامعه» شکل گرفته و راهبردهای «توجه به نیازهای آنی؛ عدم مدیریت صحیح اقتصادی در سطح خرد و رفتار متظاهرانه» در پاسخ به این مقوله محوری توسط کنش گران این استان اتخاذ می شوند. این راهبردها خود توسط بسترهای «عدم بهره گیری شایسته از سرمایه اجتماعی استان در جهت پیشرفت و عدم بهره گیری شایسته از پایبندی ارزشی جامعه در جهت پیشرفت» و شرایط مداخله گر «تکبر اجتماعی و مردسالاری» جهت دهی شده و منجر به پیامدهای «احساس دوگانگی نسبت به حاکمیت و اقتصاد زیرزمینی» می شوند.
۷.

واکاوی مفهوم مشارکت شهروندی: به سوی سامان دهی نظری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشارکت انواع مشارکت مشارکت شهروندی مطالعات مشارکت شهروندی تحلیل مضمونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۰ تعداد دانلود : ۱۹۱
هدف: با توجه به اهمیت مشارکت شهروندی در حکمرانی، پژوهش های زیادی برای تبیین این مفهوم انجام شده که هر یک از زاویه ای به آن نگریسته و این مسئله، به آشفتگی و پراکندگی در تبیین مفهوم مشارکت شهروندی انجامیده است. هدف از این پژوهش، ارائه مدل مفهومی مشارکت شهروندی، به منظور سامان دهی به پژوهش های قبلی است.روش: این پژوهش کیفی، جهت گیری کاربردی دارد و رویکرد آن قیاسی است. افق زمانی آن تک مقطعی است. روش گردآوری داده ها نیز بررسی اسناد است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمونی استفاده شده است.یافته ها: در این پژوهش ابتدا با بررسی و مداقّه در ادبیات نظری مشارکت و مشارکت شهروندی، چهار مضمون فراگیر «انواع مشارکت شهروندی»، «عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندی»، «راه کارها و الزامات مشارکت شهروندی» و «پیامدهای مشارکت شهروندی» احصا شد، سپس با گردآوری و تحلیل منابع و پژوهش های تخصصی مربوط به هر یک از این چهار مضمون فراگیر، مضامین اصلی و فرعی ذیل آنها شناسایی شدند. بدین ترتیب، در ذیلِ مضمون فراگیر «انواع مشارکت شهروندی» مضامینِ اصلی روش مشارکت، درجه تمرکز، مشارکت کنندگان، موضوع، زمینه و زمان؛ در ذیل مضمون فراگیر «عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندی» مضامین اصلی عوامل انسانی و عوامل سازمانی و در ذیل مضامین فراگیر «راه کارها و الزامات مشارکت شهروندی» و «پیامدهای مشارکت شهروندی» نیز مضامین اصلی مشابهِ مربوط به حکمرانی و مربوط به شهروندان شناسایی شد.نتیجه گیری: انتظار می رود این پژوهش، ضمن فراهم آوردن تصویری جامع از مفهوم مشارکت شهروندی، باعث سامان دهی نظری آن شده و مفهوم مشترکی در این حوزه ایجاد کند و یاری دهنده تحقق آن در عرصه عمل باشد.
۸.

بررسی چگونگی تطبیق نظریه های رفتار مصرف کننده و مفروضات آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آینده پژوهی مصرف مصرف پایدار غذا رفتار مصرف کننده نظریه های ترکیبی نظریه «کردوکار»

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۸ تعداد دانلود : ۵۰۳
مفهوم سازی و تفکر درباره آینده پایدار مصرف منابع محدود، نیازمند اتکا بر نظریه هایی است که بتوانند از زوایای مختلف به این موضوع بپردازند. این تحقیق با مطالعه تطبیقی نظریه های تبیین کننده رفتار مصرف کننده بر اساس مفروضات آینده پژوهی، به این پرسش پاسخ می دهد که کدام نظریه رفتار مصرف کننده به دلیل سازگاری بیشتر با مفروضات آینده پژوهی، تطابق بیشتری با مباحث آینده نگر مصرف دارد و در درون خود پتانسیل آینده پژوهی را دارد. یافته های تحقیق نشان می دهد که مجموعه نظریه های ترکیبی رفتار مصرف کننده به دلیل توجه به عوامل بیرونی یا ساختاری، کل نگری، ایجاد تصاویر و بدیل های گوناگون، در نظر گرفتن خرد جمعی در تصمیم گیری و توجه به منافع غیرفردی و زمان، بیشترین تطابق را با مفروضات آینده پژوهی دارد. در بین این گروه از نظریه ها نیز، «نظریه کردوکار» قدرت بالایی در تحلیل و آینده پژوهی رفتار مصرف غذا یا مصرف سایر منابع مانند پوشاک، سفر، ورزش، تفریح و نیز محصولات مختلف فرهنگی ای دارد که به صورت روزمره و مستمر مصرف می شوند. به بیان دیگر، یافته های این تحقیق، اختصاصی به مصرف غذا ندارد و در آینده پژوهی رفتار مصرف کننده در حوزه های مختلف، قابل بهره برداری است.
۹.

مطالعه تطبیقی دو مفهوم فرهنگ و کالچر(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۰۵ تعداد دانلود : ۱۰۳۱
هدف: فرهنگ، مفهومی پیچیده و مبهم است و در کشور ما بخشی از این ابهام به دلیل ترجمه نادرست منابع غربی و مفهوم سازی غیر دقیق برای آن در نتیجه معادل قرار دادن آن با کالچر به وجود آمده است. این مقاله با بررسی نقاط اشتراک و افتراق دو مفهوم فرهنگ و کالچر، به آسیب شناسیِ معادل تلقی کردن این دو و ارائه راهکارهایی برای حل این مسئله پرداخته است. روش: روش تحقیق حاضر، مطالعه تطبیقی؛ روش گردآوری داده ها، مطالعات کتابخانه ای و روش تحلیل داده ها، تحلیل مضمونی است. همچنین برای تحلیل داده ها از نرم افزار «مکس کیودی ای20» استفاده شده است. یافته ها: «فرهنگ» و «کالچر» معادل یکدیگر نیستند و ما نیازمند بازتعریف مفهومی در این زمینه ایم. فرهنگ، مفهومی فردمحور، ارزش محور، ذهنی و ناملموس دارد؛ ولی کالچر دارای ویژگی های اجتماعی، ارزش زدوده، ذهنی/عینی و ناملموس/ملموس است. نتیجه گیری: مفهوم فرهنگ بایستی با حفظ نقاط قوّت خود، از نقاط قوّت مفهوم کالچر نیز استفاده کند و البته از گرفتار شدن به نقاط ضعف آن(که با معادل تلقی کردن آن در سده اخیر به وجود آمده) اجتناب کند.
۱۰.

شناسایی مؤلفه های انگیزه خدمت عمومی در سازمان های عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انگیزه خدمت عمومی سازمان های عمومی تحلیل مضمونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۴۳۲
انگیزه کارکنان و مدیران بخش عمومی با انگیزه همتایان خود در بخش خصوصی متفاوت است. شناسایی مؤلفههای انگیزه خدمت عمومی در شهرداری قم بهعنوان سازمانی که بیش از 50 درصد از بودجه سالانه خود را از محل منابع غیردولتی تأمین میکند، علاوهبر ایجاد ادبیات نظری بومی، به ایجاد خدمترسانی بهتر به شهروندان منجر میشود. برای جمعآوری دادهها از مصاحبه و برای تجزیهوتحلیل آن از تکنیک تحلیل مضمونی استفاده شد. دراینراستا، با 13 نفر از مدیران و کارکنان شهرداری قم به روش نیمهساختاریافته مصاحبه شد و متون مصاحبه در سه مرحله کدگذاری توصیفی، کدگذاری تفسیری و مضامین فراگیر تجزیهوتحلیل شد. این تجزیهوتحلیل به شکلگیری 44 کد توصیفی، هشت کد تفسیری و چهار مضمون فراگیر، منجر شد. نتایج نشان داد که اعتقادات و مذهب، عدمتعلق به مادیات، احساسات درونی، ویژگیهای فردی، شایستهسالاری و عدالت، ویژگیهای شغل، توجه به منافع عمومی و بهبود جایگاه اجتماعی، باعث شکلگیری (ایجاد) انگیزه خدمت عمومی میشود.
۱۱.

طراحی مدل شایستگی سفیران جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شایستگی مدل شایستگی مدیریت برمبنای شایستگی سفیر وزارت امور خارجه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۳ تعداد دانلود : ۶۴۱
در دوره دیپلماسی کلاسیک، نقش سفیر، دفاع از منافع ملی کشور خود در کشورهای خارجی و پیام رسانی بین مقام های دو کشور بود. با تسهیل ارتباطات، افزایش تنوع کاری سفرا و نیز گوناگونی کارکنان سفارتخانه ها ازحیث تخصص و عواملی ازاین دست، به تدریج نقش سفرا دستخوش تغییراتی اساسی شده است. پژوهش حاضر نظر به تغییر نقش سفیر در صحنه دیپلماسی و نیز ویژگی های جمهوری اسلامی ایران، درصدد آن است که مدل شایستگی سفیر جمهوری اسلامی ایران را تدوین نماید. روش به کار گرفته شده در این پژوهش، روش کیفیِ تحلیل مضمونی است. داده های تحقیق تا دستیابی به مرحله اشباع نظری، از سه منبع مصاحبه با سفرا و دیپلمات های سابق جمهوری اسلامی ایران در کشورهای مختلف، متن مقالات و مصاحبه های منتشرشده سفرای سابق اروپایی در این زمینه و همچنین بیانات مقام معظم رهبری در جمع سفرا و مدیران وزارت امورخارجه، گردآوری شده است. بدین ترتیب، با تحلیل داده ها طی چند مرحله کدگذاری با استفاده از نرم افزار مکس کیو دی ای، 6 مضمون اصلی شکل گرفته و براساس آن الگوی شایستگی سفیر جمهوری اسلامی ایران مشتمل بر شش لایه «ارزش های اسلامی و ملّی»، «ویژگی های اخلاقی، شخصیتی و عمومی»، «دانش تخصصی و عمومی»، «تجربه»، «توانایی های ذهنی و ارتباطی» و «مهارت های مدیریتی، منطقی و ارتباطی» شکل گرفت.
۱۲.

عقلانیت مدیریت جهادی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جهاد مدیریت جهادی عقلانیت عقل نظری عقل عملی عقل کنشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۰ تعداد دانلود : ۳۸۴
عقلانیت، به عنوان زیربنای هر مکتب مدیریتی می تواند باعث ایجاد تمایزات بسیاری بین آن مکتب و دیگر مکاتب شود. درحال حاضر، علی رغم پرداخته شدن به عقلانیت دینی در تحقیقات موجود، عقلانیت مدیریت جهادی به صورت خاص، مورد توجه واقع نشده است. هدف تحقیق حاضر، درک عقلانیت مدیریت جهادی با مطالعه و بررسی مطالب ذیل آیات جهاد در چهار تفسیر المیزان، نمونه، مجمع البیان و تسنیم و نیز بیانات رهبر معظم انقلاب درمورد مدیریت جهادی و همچنین نظرات خبرگان است. روش این پژوهش، تحلیل محتوای کیفی قیاسی است. براساس این روش در این تحقیق ابتدا با مراجعه به ادبیات عقلانیت، سه عقل نظری، عملی و کنشی به عنوان مقوله های فراگیر شکل گرفته و سپس با تحلیل اسناد و مصاحبه های متعدد، مقوله های ذیل این سه مقوله فراگیر، به دست آمد. حاصل تحقیق 791 کد بود که توسط 75 مضمون فرعی در ذیل 12 مضمون اصلی و ذیلِ سه نوع عقل، طبقه بندی شدند و مدل نهایی تحقیق را تشکیل دادند. براساس نتایج تحقیق، عقل نظری شامل مؤلفه های اعتقاد به جنگ حق و باطل و رحمت خاص الهی؛ عقل عملی شامل مؤلفه های دین محوری، توجه به عوامل مافوق طبیعی و مبارزه با دشمن؛ و سرانجام  عقل کنشی شامل مؤلفه های خردمندی، ایثارگری، رابطه سازنده رهبر پیرو، مسئله محوری، نظام مندی، برخورد صحیح با دشمن و تلاش گری است.
۱۳.

آسیب شناسی اجرای خط مشی های خصوصی سازی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقتصاد مقاومتی اصل 44 قانون اساسی خصوصی سازی ارزیابی خط مشی تحلیل مضمونی سازمان خصوصی سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۷ تعداد دانلود : ۲۰۷
هدف: خصوصی سازی یکی از مهم ترین مؤلفه های مدیریت دولتی نوین به شمار می رود و موافقان و مخالفانی دارد که هر یک استدلال های خود را در این زمینه ارائه می دهد. اما فارغ از این موضوع، خصوصی سازی به منزله یک خط مشی، در کلیت نظام سیاسی و اقتصادی ایران پذیرفته شده و به اجرا درآمده است؛ اما موانع و کژکارکردهای اجرای خصوصی سازی باعث شده است از اثربخشی و کارایی آن در حل مسائل کشور کاسته شود. به منظور پرداختن به این مسئله، مقاله پیش رو به دنبال شناسایی موانع اجرای موفق خصوصی سازی در ایران بوده است. روش: این تحقیق با استفاده از روش تحلیل مضمونی انجام شده است. داده های آن از طریق مصاحبه های نیمه ساخت یافته با صاحب نظران، مدیران و کارشناسان عرصه خصوصی سازی که به کمک روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شده بودند، گردآوری شده است. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها به شکل گیری 218 کد اولیه، 94 مضمون فرعی و 15 مضمون اصلی شامل سازوکار ناکارآمد و غیراصولی واگذاری، ضعف ساختاری و قدرت و انگیزه کم بخش خصوصی، سازوکار نامناسب عرضه و تقاضای سهام، سازوکار ضعیف ارزیابی، نداشتن دیدگاه آینده نگرانه، ضعف های فرهنگی، ضعف های روان شناختی، حاکمیت منطق کاپیتالیستی، حمایت و پشتیبانی مالی ضعیف از بخش خصوصی، بی انضباطی سیاست های مالی دولت، فعالیت و سیطره شبه دولتی ها در اقتصاد، محیط غیررقابتی اقتصاد ملی، دخالت بیش از اندازه دولت در اقتصاد، تدوین و اجرای نامناسب قوانین و مقررات، هم راستایی اندک تصمیم ها و اقدام های مربوط به نهادهای مسئول انجامید. نتیجه گیری: اجرای ناقص، غیرعلمی و سیاست زده خصوصی سازی در ایران، سبب شده است که با وجود تلاش های بسیار، از مزایای آن برای کشور کاسته شده و مضررات آن نیز تشدید شود.
۱۴.

خط مشی گذاری سازمان صداوسیما در حوزه برنامه سازی کودک و نوجوان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خط مشی گذاری رسانه ای برنامه سازی کودک و نوجوان صداوسیما نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۸ تعداد دانلود : ۴۷۵
اثرپذیری چندین برابری کودکان و نوجوانان از تلویزیون نسبت به بزرگسالان، نشان می دهد که به منظور بالا بردن سهم سازنده سازمان صداوسیما در تربیت نسل آینده، این سازمان نیاز به خط مشی گذاری علمی در حوزه برنامه سازی کودک و نوجوان دارد و اولین گام در این مسیر، بازشناسی وضعیت موجود است. در پژوهش حاضر، وضعیت خط مشی گذاری سازمان صداوسیما در حوزه برنامه سازی کودک و نوجوان، در دوره زمانی سال های 1383 تا 1393، مورد بررسی قرار گرفته است. برای پرداختن به این مسئله از راهبرد پژوهش «نظریه داده بنیاد با رویکرد گلیزر» و روش گردآوری داده «مصاحبه نیمه ساخت یافته» با مدیران سازمان صداوسیما، مدیران گروه و کارشناسان حوزه کودک و نوجوان استفاده شده است. حاصل پژوهش 477 کد، 97 مفهوم و در نهایت، 14 مقوله شامل مقوله محوریِ «تقدم اولویت های ذهنی و سلیقه ای بر خط مشی ها»، مقوله های «جا به جایی ارزش ها و اهداف با خط مشی ها»، «خلأ سیاستی»، «غفلت از حوزه کودک در سطح کلان سازمان»، «نبود ساختار نظارتی کارآمد»، «عملکرد جزیره ای در خط مشی گذاری سازمان»، «فشار کسری بودجه»، «عدم تربیت نیروی انسانی»، «فقدان ریل گذاری صحیح در انتقال خط مشی ها»، «تغییرات ساختاری»، «مخاطب محوری افراطی»، «تغییر ذایقه مخاطب»، «بیکاری تهیه کنندگان کودک» و در نهایت، «ستاره سالاری بی ضابطه و هدف» بوده است.
۱۵.

طراحی شبکه اجرای تعاملی سیاست های فرهنگی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیاست گذاری فرهنگی تحلیل مضمونی اجرای سیاست های فرهنگی اجرای تعاملی بازیگران اجرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۳ تعداد دانلود : ۴۰۸
در فرایند خط مشی گذاری، مرحله اجرا از اهمیت دوچندانی برخوردار است چرا که در واقع ثمره واقعی خط مشی در این مرحله به بار می نشیند. این مقاله به ارائه شبکه اجرای تعاملی ای می پردازد که از طریق آن می توان با موفقیت بیشتری به اجرای سیاست های فرهنگی کشور پرداخت. این تحقیق با استفاده از روش تحلیل مضمونی مشتمل بر سه مرحله کدگذاری توصیفی، کدگذاری تفسیری و تدوین مضامین فراگیر انجام گرفته و به منظور دستیابی به الگویی برای اجرای سیاست های فرهنگی کشور، مصاحبه های نیمه ساخت یافته ای با خبرگان، سیاست گذاران و مجریان فرهنگی کشور تا دستیابی به مرحله اشباع نظری صورت گرفته است. حاصل پژوهش 548 کد بوده که در قالب 61 کد توصیفی، 11 کد تفسیری و 2 مضمون فراگیر طبقه بندی شده اند و برقراری ارتباط بین این مضامین منجر به طراحی شبکه اجرای تعاملی سیاست های فرهنگی کشور شده است. در الگوی پیشنهادی، اجرای خط مشی در دو مرحله «برنامه ریزی و ایجاد شبکه پشتیبانی» و «پیاده سازی برنامه ها» صورت می پذیرد. در مرحله اول که مشتمل بر چهار گام «تصمیم سازی»، «تصمیم گیری و تنظیم برنامه های عملیاتی»، «ایجاد شبکه پشتیبانی نرم افزاری» و «ایجاد شبکه پشتیبانی سخت افزاری» می باشد، چهار بازیگر شامل سیاست گذاران فرهنگی، نخبگان فرهنگی، مدیران فرهنگی، کارشناسان فرهنگی دولتی به ایفای نقش می پردازند. سپس در مرحله پیاده سازی برنامه ها، مجریان فرهنگی دولتی، مؤسسات فرهنگی خصوصی، تشکل های فرهنگی مردمی، مروّجان فرهنگی و نهایتاً جامعه (مردم) با همکاری همدلانه خود و استفاده از تمام ظرفیت های کشور به اجرای تعاملی سیاست های فرهنگی می پردازند. در این مقاله نقش های متعدد هر یک از بازیگران هشت گانه فوق تشریح شده است. در این الگو همچنین مردم به عنوان بازیگر نهم، با ایفای چهار نقش به عنوان مجری، پایشگر، هدف و شاخص در اجرای سیاست های فرهنگی مشارکت می نمایند.
۱۶.

مدل فرایندی طراحی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پیشرفت الگو اسلامی - ایرانی مسأله محوری ارزش مداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹۷ تعداد دانلود : ۱۲۴۲
بررسی آثار و پیامدهای 57 سال برنامه ریزی توسعه در کشور ما نشان می دهد توسعه به سبک غربی (و تنها با جرح و تعدیل های اسلامی) از یک سو نتوانسته به مانند کشورهای غربی باعث توسعه کشور شود و از سوی دیگر نیز باعث کمرنگ شدن ارزش های اسلامی ایرانی شده است. دلیل این امر را باید در اینجا جستجو کرد که مبانی، اقتضائات و مسائل و غایاتِ توسعه با مبانی، اقتضائات و مسائل و غایات جامعه ی اسلامیِ ایران زاویه دارد و این امر ضرورت طراحی الگویی متناسب با جامعه ایران را ایجاب می کند. با طرح مبحث «الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت» از ابتدای دهه ی چهارم انقلاب توسط مقام معظم رهبری، طراحی الگویی بدیل توسعه که بتواند کشور را به پیشرفت همراه با معنویت و عدالت برساند همواره موضوع بحث مجامع علمی دغدغه مند در این حوزه بوده است. مسلماً دستیابی به این الگو مستلزم طی فرایندی است که باعث شکل گیری الگویی مسأله محور و در عین حال مبتنی بر مبانی ارزشی اسلامی باشد. در تحقیق حاضر که با روش مطالعه تطبیقی انجام گرفته و در آن از روش های مطالعات کتابخانه ای و گروه کانونی برای گردآوری داده ها استفاده شده است، تلاش شده است الگویی فرایندی جهت طراحی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت تدوین گردد. حاصل تحقیق الگویی مشتمل بر 9 بخشِ «تدوین بنیانهای اسلامی پیشرفت»، «زمانه شناسی»، «مسأله شناسی»، «طراحی نظام حکمرانی، نهادهای لازم و قواعد اساسی برای تحقق پیشرفت اسلامی ایرانی»، «طراحی افق جمهوری اسلامی ایران و نظام اجرا و ارزیابی الگو»، «تعریف برنامه های میان مدت پیشرفت»، «مدیریت تولید علوم بومی (اسلامی-ایرانی)، «گفتمان سازی» و «طراحی و پیاده سازی الگوی تحول» می باشد.
۱۷.

موانع اجرای سیاست های فرهنگی کشور طی برنامه های اول تا چهارم توسعه: بررسی تجربیات مدیران فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خط مشی عمومی سیاست فرهنگی موانع اجرا اجرا آسیب شناسی اجرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹۸ تعداد دانلود : ۱۲۷۳
بررسی برنامه های اول تا چهارم توسعه در بخش فرهنگ نشان می دهد که تنها بخشی از سیاست های فرهنگیِ مندرج در این برنامه ها اجرا شده و تا رسیدن به نتایج مطلوب، راه درازی در پیش است. اگر از منظر دانش سیاست گذاری به این مسئله نگریسته شود از علل عمده این عدم اجرا، عوامل بازدارنده اجرای سیاست های فرهنگی کشور هستند. در تحقیق حاضر تلاش شده است با بهره گیری از تجربیات و دیدگاه های مجریان سیاست های فرهنگی کشور طی 21 سال گذشته و نیز خبرگان عرصه فرهنگ، علل و عوامل این امر، استخراج و تعاملات این عوامل در قالب مدلی عرضه شود. در این تحقیق که با روش تحلیل مضمونی انجام شده است طی 32 مصاحبه کیفی نیمه ساخت یافته با خبرگان و مجریان سیاست های فرهنگی کشور و تحلیل و کدگذاری آنها با کمک نرم افزار MAXQDA، در سه مرحله کدگذاری توصیفی، کدگذاری تفسیری و یکپارچه سازی، 555 کد، 248 مضمون توصیفی و 22 مضمون تفسیری تولید شد که نهایتاً در مدل آسیب شناختی اجرای سیاست های فرهنگی کشور طی برنامه های اول تا چهارم توسعه یکپارچه گردیدند. مدل حاصل تحقیق، به تحلیل عوامل بازدارنده اجرای سیاست های فرهنگی در 5 حوزه «نظام سیاست گذاری کلان کشور»، «نظام فرهنگی کشور»، «نظام سیاست گذاری فرهنگی کشور»، «جامعه (مردم)» و «تعامل نظام فرهنگی و جامعه» می پردازد.
۱۸.

نهادی سازی عفاف و حجاب در جامعه؛ رویکردی فرایندی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزش نهادی کردن واقعیت اجتماعی حجاب و عفاف برونی کردن عینیت بخشی درونی کردن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶۶ تعداد دانلود : ۲۱۰۴
بر اساس نظریات تفسیری، پدیده های اجتماعی و از جمله حجاب، به صورت مشترک توسط اعضای اجتماع ساخته و پرداخته می شوند به نحوی که در ابتدا هر فردی یک برداشت از یک پدیده اجتماعی دارد، سپس افراد مختلف برداشت های خود را طی تعاملات اجتماعی با یکدیگر در میان گذاشته و نقاط تفاوت و افتراق این برداشت ها و نیز برداشت های اشتباه طی این تعاملات اصلاح شده و یک واقعیت اجتماعی مشترک شکل می گیرد که تمامی افراد اجتماع آن را پذیرفته و به آن گردن می نهند و این واقعیت اجتماعیِ ساخته شده به وسیله خود آن اجتماع به رفتارهای اجتماعی آنها جهت می دهد. حال برای اصلاح فرهنگ عفاف و حجاب در کشور نیز، باید واقعیت اجتماعیِ نحوه درست پوشش و رفتار را که طی سالیان گذشته دگرگون و منحرف شده است، بازآفرینی کرد و به تدریج واقعیت جدیدی را مبتنی بر ارزش های اسلامی بازتعریف کرد و به آن عینیت بخشید. بدین منظور در این مقاله که با استفاده از روش تحقیق اسنادی انجام شده است، فرایند اصلاح واقعیت اجتماعی و نهادی کردن حجاب و عفاف طی سه مرحله برونی کردن، عینیت بخشی و درونی کردن ارائه شده است. بر اساس این فرایند، در مرحله نخست، برداشت ها و تفاسیر عینی و مشترک صحیح و ارزش مدار در زمینه نوع رفتار و پوشش (استانداردهای پوششی و رفتاری) در جامعه شکل می گیرد؛ در مرحله دوم، واقعیت های اجتماعی جدید در زمینه نوع رفتار و پوشش، مبتنی بر ارزش های اسلامی متبلور شده و در نهایت در مرحله سوم، ارزش های زیربنایی واقعیت جدید در آحاد جامعه درونی شده و تثبیت می شوند.
۲۰.

مهندسی فرهنگی، لازمه «تعالی» جامعه اسلامی

کلید واژه ها: فرهنگ جامعه اسلامی مهندسی فرهنگی برنامه ریزی کلان مهندسی فرهنگ تعالی معنوی و مادّی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷۱ تعداد دانلود : ۸۲۵
هدف جامعه و نظام اسلامی، تعالی معنوی و مادّی آحاد امّت اسلامی است. در چنین نظامی، تعالی انسان و نه بهره بردن هر چه بیشتر از تمتعات حیوانی اصالت خواهد داشت. برای فراهم آوردن چنین شرایطی لازم است نظام های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کشور بر مبنای ارزش های اسلامی، پایه ریزی و سازماندهی شوند تا نه تنها عوارض نامطلوبی را بر فرهنگ جامعه نگذارند، بلکه خود تعمیق گر ارزش های اسلامی باشند. این رویکرد فعالانه در مقابل رویکردی انفعالی قرار می گیرد که در آن نظام های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، فارغ از چشم انداز فرهنگی مطلوب پایه ریزی شده آن گاه عوارض و آثار این نظام ها بر فرهنگ ارزیابی می گردد و در جهت کاهش عوارض منفی تلاش می شود. در این مقاله پارادایم تعالی (با محوریت فرهنگ) به عنوان جایگزینی برای پارادایم توسعه (با محوریت اقتصاد) تبیین شده و مهندسی فرهنگی در سطوح مختلف به عنوان چارچوب برنامه ریزی کلان این نظامِ تعالی بخش مورد بحث قرار می گیرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان