محمد نقی زاده

محمد نقی زاده

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۱۲۵ مورد.
۴۱.

میل به خلوت جویی و ادراک ازدحام در محیط های شهری: تحلیلی مقایسه ای میان زنان در خرده فرهنگ های ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خلوت ازدحام خرده فرهنگ زنان ایرانی محیط شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۶ تعداد دانلود : ۲۳۴
خلوت، فرآیندی برای تعیین مرز میان افراد است و فرد به واسطه آن بر تعامل خود با دیگران نظارت می کند. نیاز به خلوت در انسان ها عمومیت دارد ولی شیوه پاسخ به آن متأثر از متغیرهایی چون فرهنگ، سن، جنس، محیط فیزیکی و... است. تفاوت این نیاز از فرهنگی به فرهنگ دیگر سبب می شود برخی از فرهنگ ها میل بیشتری به خلوت نسبت به سایرین داشته باشند. تفاوت ها در میل به خلوت جویی صرفاً محدود به فرهنگ ها نمی شود، بلکه خرده فرهنگ ها را نیز در بر می گیرد.  ایران، از جمله کشورهایی است که دارای خرده فرهنگ های متنوع با حالت های مختلف پاسخگویی به خلوت است. اما تاکنون تحقیقاتی در زمینه بررسی تفاوت ها و شباهت های میان خرده فرهنگ های این کشور در میل به خلوت جویی و سازوکارهای رسیدن به آن در محیط های شهری انجام نشده است. از این رو، این مقاله به دنبال بررسی تفاوت های بین فرهنگی میان زنان گیلکی، کرد، آذری و یزدی در میل به خلوت جویی و ادراک ازدحام است. برای رسیدن به این اهداف از ابزار پرسشنامه استفاده گردید. حدود هزار و 174 زن پرسش شونده به صورت اتفاقی در پارک های شهر (رشت)، ملت (سنندج)، باغمیشه (تبریز) و آزادگان (یزد) برای تکمیل پرسشنامه انتخاب شدند. این پرسشنامه توسط آزمون های خی دو (Chi-square Test )، ضریب همبستگی پیرسون ( Pearson Correlation Coefficient ) ، تحلیل واریانس یک طرفه (Analysis of Variance (ANOVA)) و تحلیل واریانس چند متغیره (Multivariate Mnalysis of Variance (MANOVA)) مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان دهنده آن است که سطح خلوت مطلوب در زنان یزدی و آذری بیشتر از سایر زنان است. در صورتی که خلوت کسب شده در زنان گیلکی بیش از سایر خرده فرهنگ هاست. به عبارتی، یزدی ها (صحرایی گرم و خشک) و آذری ها (کوهستانی سرد) در زمره فرهنگ های غیرارتباطی و گیلکی ها (معتدل خزری) و کردها (کوهستانی بسیار سرد) در زمره فرهنگ های ارتباطی اند. صرف نظر از نوع فرهنگ، سطح خلوت مطلوب و کسب شده به ادراک ازدحام افراد وابسته است.
۴۲.

مروری بر عوامل موثر بر شکل گیری و توسعه شرکت های زایشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه محصول جدید نوآوری محصولات دفاعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۷۹
بهره مندی از شرکت های زایشی به عنوان یک استراتژی عملی برای تجاری سازی فناوری ها به خصوص فناوری های برتر در سالیان اخیر از جایگاه ویژه ای در میان متخصصین و سیاست گذاران برخوردار شده است. بر این اساس هدف این مقاله بررسی مفاهیم و موضوعات مهم در خصوص شکل گیری و توسعه شرکت های زایشی و بررسی عوامل موثر بر این فرایند است. بررسی تئوریک مفاهیم مرتبط با شرکت های زایشی نشان دهنده رویکردهای مختلف به مسئله می باشد. همچنین در کنار تعاریف و الگوهای مختلف تجاری سازی از جمله ایجاد شرکت های زایشی، نکته مهمی نیز وجود دارد که اساسا فرایندها و الگوهای تجاری سازی محصولات و فناوری های نوین در کشورهای پیشرفته جهان توسعه یافته اند و الزاما استفاده از آن ها در کشورهای کمتر توسعه یافته منجر به تجاری سازی فناوری نمی شود چرا که عوامل و چالش های متعددی در کشورهای در حال توسعه بر سر راه تجاری سازی فناوری و به طور خاص ایجاد شرکت های زایشی قرار دارد که بسیاری ازآن ها در کشورهای توسعه یافته وجود ندارد.
۴۳.

اولویت بندی چالش های توسعه و موفقیت شرکت های زایشی در حوزه زیست فناوری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: چالش های توسعه و موفقیت شرکت زایشی زیست فناوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۰ تعداد دانلود : ۱۰۶
یکی از راهکارهای مهمِ تجاری سازیِ دارایی های فکری در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی، ایجاد شرکت های زایشی است. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و بررسی چالش های پیش رو، به منظور توسعه و موفقیت شرکت های زایشی حوزه زیست فناوری در ایران می باشد. برای پاسخ به مسأله پژوهش، از روش پژوهش ترکیبی اکتشافی استفاده گردید. پس از بررسی ادبیات موضوع، در بخش کیفی پژوهش با انجام یازده مصاحبه عمیق با خبرگان فعال در حوزه تجاری سازی فناوری های زیستی، چالش های کلیدی با استفاده از تحلیل زمینه محور استخراج شد. در بخش کمّی پژوهش، پرسشنامه مربوط به چالش های شناسایی شده، در میان 21 شرکت فعال حوزه زیست فناوری توزیع گردید و با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی، آزمون تی تک نمونه وآزمون فریدمن به بررسی وضعیت چالشها و رتبه بندی آنها در حوزه زیست فناوری پرداخته شد. در نهایت 41 چالش شناسایی و در قالب شش بعد، طبقه بندی گردید. براساس یافته ها، مهمترین این چالش ها به ترتیب اولویت عبارتند از: عدم وجود اطلاعات و درک دقیق از نیازهای بازار و مشتریان، عدم وجود سازوکار قیمت گذاری حمایتی و شکاف فرهنگی میان مؤسسه های تحقیقاتی و فعالان صنایع. 
۴۴.

ارزیابی ریسک های توسعه فناوری تجهیزات صنعت نفت و گاز (نمونه مته های حفاری)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه فناوری عدد اولویت ریسک احتمال وقوع ریسک شدت تأثیر احتمال شناسایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۳ تعداد دانلود : ۲۶۳
بومی سازی فناوری های پیشرفته و راهبردی صنعت نفت و گاز، یکی از اولویت های کلیدی صنعت نفت کشور در طول یک دهه اخیر بوده است. ازآنجایی که هزینه توسعه فناوری در بخش تجهیزات صنعت نفت بسیار زیاد است، شناسایی انواع ریسک های موجود در این پروژه ها، کمک زیادی به سرمایه گذاران و توسعه دهندگان فناوری در این حوزه می کند. این پژوهش تلاش دارد تا به این سؤال اساسی پاسخ دهد که ریسک های توسعه فناوری تجهیزات در صنعت نفت و گاز با تأکید بر مته های حفاری چه هستند. برای پاسخ به این سؤال کلیدی، از طریق مرور ادبیات و مصاحبه با متخصصان و صاحب نظران در حوزه توسعه فناوری مته های حفاری، 38 ریسک، شناسایی و در پنج بعد ریسک های نهادی و قانونی، فناورانه، بازار، مالی و عملیاتی طبقه بندی شدند. به منظور ارزیابی این ریسک ها از روش تجزیه تحلیل عوامل شکست و آثار آن (FMEA) استفاده شد و بر اساس سه شاخص شدت تأثیرگذاری، احتمال وقوع و احتمال شناسایی، اولویت هر یک از ریسک ها احصاء شد. از میان آنها پنج ریسک به عنوان ریسک های با عدد اولویت ریسک بالاتر ارزیابی شد. لزوم ارائه ضمانت نامه های با مبالغ زیاد، عدم موافقت شرکت های بهره بردار با تست آزمایشی محصول داخلی و تغییرات شاخص های اقتصاد کلان، از مهم ترین ریسک های شناسایی شده بودند. ارائه تسهیلات مناسب به منظور صدور ضمانت نامه برای شرکت های توسعه دهنده مته های حفاری و ایجاد محیط های واقعی برای تست نمونه های اولیه و محصولات نهایی، از مهم ترین پیشنهادها به سیاستگذاران هستند. همچنین حصول اطمینان از حداقل تقاضای شرکت های بهره بردار پیش از ورود به فرایند بومی سازی و دقت در انتخاب شریک خارجی بر اساس توان تخصصی، اهداف و سابقه قبلی آن، از مهم ترین پیشنهادها به مدیران شرکت های توسعه دهنده مته های حفاری اند.
۴۵.

تجلی عدالت اجتماعی در ساختار شهر اسلامی (محله)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عدالت اجتماعی شهر اسلامی محله تعادل و هماهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۳۷
     آرمان شهر اسلامی در پیروی از کلام پروردگار، سنت پیامبر و روایات معصومین به برقراری عینی عدالت و نیز قرار دادن مناسب هر چیز درجای خود و خلق فضاها با اندازه های مناسب اقدام می نماید. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی در پی دستیابی به هدف اصلی خود، یعنی تجلی عدالت اجتماعی در ساختار شهر اسلامی به ویژه محله می باشد. نتایج تحقیق پس از مطالعه منابع مختلف نشان می دهد که برای تجلی عدالت اجتماعی در ساختار شهری، توجه توأم به سه وجه شهروندان، کالبد شهر و مدیریت شهری ضروری است. محله به عنوان ساختار اصلی شهر اسلامی، می تواند با رعایت عدالت فردی و اجتماعی بین ساکنان محله و رعایت مفاهیم تعادل، هماهنگی و توازن در اجزاء و فضاهای محله و نیز رعایت حقوق قانونی افراد محله از خدمات و تسهیلات عمومی محلی توسط نظام مدیریت محله، زمینه های تحقق عدالت اجتماعی را در خود مهیا سازد. 
۴۶.

مدیریت مولفه های اجتماعی و انسانی در مسکن مطلوب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت مسکن مسکن اسلامی مدیریت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲ تعداد دانلود : ۴۰
تعالیم دین اسلام، به عنوان کامل ترین و جامع ترین دین، در بیان سبک زندگی اسلامی، آداب و رفتارهای اجتماعی خاصی را سفارش می کند. انجام برخی از این رفتارها با کالبد مسکن گره خورده و وابسته به کالبد مناسب آن می باشد؛ از طرفی دین اسلام سفارش های مستقیمی هم در رابطه با طراحی مسکن ارائه نموده است. این در حالی است که مسکن امروزی جوامع مسلمان با تاثیر از الگوهای مسکن غربی، فاقد تناسب لازم برای زندگی در سبک اسلامی بوده و هویت اسلامی را به نمایش نمی گذارد. پژوهش حاضر با هدف رسیدن به ویژگی های مدیریت مسائل اجتماعی در مسکن مطلوب و آرمانی برای زندگی مسلمانی، با کنکاش در متون معتبر اسلامی شامل قرآن کریم و روایات معتبر از پیامبر اسلام (ص) و امامان معصوم (ع) جهت بهره گیری در معماری معاصر مسلمانان تدوین گردیده است. برای نیل به این هدف، ضمن تدوین چارچوب نظریِ پژوهش؛ شامل ارائه ی تعاریف و دیدگاه ها در مورد موضوع پژوهش، به بررسی و استخراج مفاهیم و مضامین اندیشه ی اسلامی در باب مسکن و سکونت از متون دست اول اسلامی مانند متن قرآن کریم و تفاسیر مختلف آن، احادیث و شرح آنها، فقه و احکام و تاریخ اسلام پرداخت شده است. با کنکاش در متون دست اول اسلامی، مشاهده می شود که خانه به عنوان یکی از مراکز اصلی مدیریت روابط اجتماعی مطرح می شود و متون دینی با بیان اهمیت حُسن همسایگی و آثار مربوط به آن، اقدام به تعریف حقوق و حدود همسایگی و حریم های آن نموده است و برای افزایش بیشتر یکپارچگی اُمت اسلامی، سفارش به صله ی ارحام و پذیرش مهمان در خانه و سفارش به برقراری جلسات مذهبی در خانه با هدف احیای امر ولایت و آشنایی با دین نموده است. آشنایی با این ویژگی ها و انعکاس آن در طراحی معماری مسکن می تواند زمینه رسیدن به مسکن مطلوب اسلامی را فراهم نماید.
۴۷.

The Relationship between Artist and Audience in the Architectural Work as a the Creator of Cognition Factor(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Cognition Creative Imagination reality Architect Audience

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۱۰۸
The question from the mission of architecture and its relationship with human as the artist or the audience, without addressing to the reality issue and the manner of cognition is not possible. As a human phenomenon, architecture is a product of human awareness on various aspects such as scientific, engineering, and artistic aspects. Therefore, clarifying the nature and the manner of awareness, cognition and the methods and tools, can contribute to understand the art work. In continue the manner of advent and perception of wisdom in the Islamic architectural work would be analyzed. The research method is logical reasoning. Therefore, initially the Islamic worldview is posed based on the transcendental philosophy as the last and most important and major Islamic philosophy evolution, this approach is a strong system with logical method and has a strong theoretical transparency in order to understand the definition of components such as ontology, anthropology, epistemology and cosmology. After explaining principles of mental structures according to proposed Islamic worldview, the manner of emergence of the architectural work by creator of the work and how it is perceived by the audience and the work relationship with reality, based on the quad and quintet causes, ultimate and in instance, nominative, substantial, formal which have been considered in the formal position of discussion. The manner of Islamic architecture as nominative cause and the advent of thought and imagination, as the ultimate and in instance cause and actuality of the mass and the space, as substantial causes in the form of the face of place as formal cause is the purpose of this research. The manner of creation and perception of the work and the manner of presence and the advent of reality in architecture are exامینed by determining nature and the manner of emotions, perceptions and cognition. The most important result of this study is to address the main mission of architecture as the creator of the cognition factor.
۴۸.

تاثیر عوامل کالبدی فضاهای بازی بر خلاقیت کودکان 6 تا 12 سال در پارک های شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدل خلاقیت انعطاف پذیری تنوع سرزندگی تحلیل مسیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۲ تعداد دانلود : ۲۵۸
در توسعه روز افزون شهرها با وجود امکانات گسترده ای که در اختیار کودکان قرار می گیرد، توجه ویژه ای به نحوه تاثیر فضاها بر خلاقیت کودکان نشده است. با توجه به این مسئله که کودکان از سن 6 سالگی بیشتر به صورت مستقل در فضاهای بازی به ویژه در پارک های شهری حضور دارند و بیشترین تاثیرپذیری از محیط در همین دوران می باشد؛ لازم است که به فضاهای بازی کودکان جهت تقویت خلاقیت با دقتی مضاعف نگریسته شود؛ بر همین اساس هدف از پژوهش حاضر، بررسی میزان تاثیر مولفه های کالبدی فضاهای بازی بر افزایش خلاقیت کودکان 6 تا 12 سال ایرانی در پارک های شهری می باشد. در پژوهش حاضر از دو روش توصیفی و تحلیلی به صورت توامان استفاده شده است. در بخش دیدگاه های نظری و مروری بر مطالعات پیشین از روش توصیفی و برای دستیابی به روابط علی و شناخت همبستگی و روابط بین متغیرها و شاخص ها، روش تحلیلی به کار گرفته شد؛ در این مرحله داده های مورد نیاز با کمک روش مطالعات پیمایشی و از طریق پرسشنامه بسته – پاسخ محقق ساخته، از جامعه آماری منتخب جمع آوری و پس از دسته بندی با استفاده از نرم افزار spss، با روش تحلیل عوامل و همبستگی، متغیرهای موثر در تحقیق به دست آمد؛ سپس با روش تحلیل مسیر و به کمک نرم افزار Smart PLS مدل پژوهش بر اساس روابط میان متغیرها تدوین گردید و در نهایت جهت اطمینان از نتایج به دست آمده، از جامعه آماری کودکان 6 تا 12 سال پرسشنامه تصویری به همراه مطالعه رفتار آن ها در حین بازی تهیه و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده وجود رابطه معنادار میان مولفه های محیطی و خلاقیت را نشان می دهد و در خصوص میزان تاثیرگذاری مولفه های کالبدی بر خلاقیت، مولفه تنوع (شامل شاخص های تنوع در جزئیات بصری و تنوع مصالح)، بیش از دیگر مولفه ها تاثیرگذار است و پس از آن به ترتیب میزان تاثیر مولفه سرزندگی ناشی از حضور عوامل طبیعی و انعطاف پذیری کالبدی، بیشترین تاثیر را بر مولفه های خلاقیت دارند.
۴۹.

گزارش علمی: کرسی نظریه پردازی، فضای حیات طیّبه؛ شهر آرمانی اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۰ تعداد دانلود : ۱۲۹۹
امروزه به روش های گوناگون از شهر اسلامی سخن به میان می آید، بدون آنکه ویژگی های آن خیلی واضح و روشن باشد. در واقع، عموماً درباره ماهیت شهر اسلامی و به ویژه مبانی اسلامی آن و جایگاه آن در آموزه های دینی تفاهمی وجود ندارد. نظریه حاضر بر آن است تا اصلی ترین ویژگی های شهر آرمانی اسلام را که بتواند مرجعی برای تجلی کالبدی بخشیدن به آن در این دنیا باشد، با استناد به کلام الهی تبیین نماید.
۵۰.

تحلیلی بر نقش دوسوتوانی سازمانی در ایجاد، رشد و موفقیت شرکت های زایشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انعطاف پذیری استراتژیک نوآوری باز کسب تکنولوژی خارجی بهره برداری از تکنولوژی خارجی عملکرد بازار شرکت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۷۲
دغدغه اصلی بسیاری از سازمان های تولیدی امروزی این است که نمی توانند در آن واحد که به یک فعالیت مشغول هستند و به آن عادت کرده اند (به طور مثال بهره برداری از منابع و قابلیت های موجود)، قابلیت انجام کار یا فعالیت دیگری (به طور مثال کشف فرصت های جدید) را در خود ایجاد کنند. دستیابی به چنین تحولی دشوار است و نیازمند توجه جدی به ایجاد ظرفیت دو جانبه گرایی یا دوسوتوانی سازمانی در سازمان می باشد. از سوی دیگر ایجاد، رشد و موفقیت شرکت های زایشی (به عنوان یکی از روش های تجاری سازی) تحت تاثیر قابلیت های دوسوتوانی سازمان می باشد. بر این اساس هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش دوسوتوانی در ایجاد، رشد و موفقیت شرکت های زایشی است. در این مقاله سعی شده که به شکل تئوریک نقش توانمندی های شرکت های زایشی در دو حوزه کشف فرصت های جدید و بهره برداری از فرصت های موجود بر موفقیت این نوع از شرکت ها مورد بررسی قرار گیرد. یافته های بدست آمده از پژوهش نشان می دهد که پنج دسته کارکردِ مبتنی بر دوسوتوانی سازمان های کوچک و متوسط بر موفقیت شرکت های زایشی نقش دارند که این کارکردها شامل انطباق با سبک رهبری دوسوتوان، برون سپاری یکی از دو کارکرد اکتشاف یا بهره برداری، جذب کارکنان با هر دو مهارت، جذب کارکنان با جذب مدیران با قابلیت های متوازن، سوق دادن منابع به کل پروژه ها می باشند.
۵۱.

مقایسه تطبیقی فرایند شناخت و آفرینش- با تبیین جایگاه «حقیقت» و «ایده»- در هنر و معماری غربی و اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آفرینش شناخت هنر و معماری حقیقت ایده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹ تعداد دانلود : ۱۱۵
نوع شناخت و معرفت در هر جهان بینی، میزان «ماندگاری» اندیشه در آن جهان بینی را مشخص می سازد که در بازشناسی هنر و معماری اسلامی، غایت شناخت، «کشف حقیقت» و غایت خلق، «حصول ماندگاری» اثر است. هنرمند مسلمان، با تجلی «معرفت 1 حضوری» در«نفس»، «حقیقت» را به واسطه «هندسه» صورت بخشی می کند. اما هنرمند غربی در گذشته، «حواس» را ابزار کافی برای شناخت دانسته و اعراض ادراک شده در «نفس» را، به جای«حقیقت»، صورت داده است و در معاصر، با جایگزینی واژه «ایده 2 » به جای«حقیقت»، شناخت را نه در «حواس» بلکه در ذهن جستجو می کند. پژوهش حاضر با شناخت «شناخت شناسی» غربی و اسلامی، جایگاه مفاهیم «حقیقت» و«ایده» را در دو فرایند شناخت و خلق آثار نشان می دهد؛ تا علت ماندگاری آثار هنر اسلامی را در بستر زمان های مختلف و ناپایداری سبک های ایجاد شده در معماری معاصر غرب را در نحوه جهان بینی حاصله از شناخت شناسی هر یک تبیین نماید.
۵۲.

تبیین چگونگی ارتباط هنرمند و مخاطب در اثر معماری به عنوان خالق عامل معرفت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معرفت تخیل خلاق واقعیت معمار مخاطب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۲۹
پرسش از مأموریت معماری و نسبتی که با انسان به عنوان هنرمند یا مخاطب دارد، بدون پرداختن به مسأله واقعیت و چگونگی معرفت ممکن نیست. معماری اسلامی به عنوان پدیده ای انسانی محصول آگاهی انسان درباره کلیه جنبه های مختلف علمی، مهندسی، و هنری است. بنابراین روشن کردن چیستی و چگونگی آگاهی و معرفت و روش ها و ابزار های فهم آن می تواند کمک شایانی به فهم و ادراک اثر کند. بدین سان این پژوهش با حرکت از مفهوم به مصداق، شناختی از معرفت، انسان، جهان و واقعیت ارائه می کند. در ادامه به واکاوی چگونگی ظهور و ادراک دانایی در اثر معماری اسلامی پرداخته می&zwnjشود. روش تحقیق این پژوهش استدلال منطقی است. بنابراین در ابتدا جهان بینی اسلامی براساس حکمت متعالیه به عنوان آخرین و مهمترین تحول عمده حکمت اسلامی طرح می شود، این رویکرد سامانه ای قوی با روشی منطقی است و از شفافیت نظری قوی جهت تفهیم تعریف مؤلفه هایی همچون هستی شناسی، انسان شناشی، معرفت شناسی و جهان شناسی برخوردار است. پس از تبیین اصول ساختار های ذهنی طبق جهان بینی اسلامی طرح شده، به نحوه پیدایی اثر معماری توسط خالق اثر و چگونگی ادراک آن بوسیله مخاطب و ارتباط اثر با واقعیت بر اساس علل چهارگانه و پنچ گانه، غایی و مثالی، فاعلی، مادی و صوری که در مقام صوری بحث لحاظ شده اند، پرداخته می شود. نحوه ایجاد معماری اسلامی به عنوان علت فاعلی و ظهور اندشیه و خیال به عنوان علت غایی و مثالی و فعلیت توده و فضا به عنوان علت های مادی در قالب صورت مکان به عنوان علت صوری، هدف این پژوهش است. چگونگی خلق و درک اثر و نحوه حضور و ظهور واقعیت در معماری با مشخص کردن چیستی و چگونگی احساس، ادراک و شناخت بررسی می شود. نتیجه مهم این تحقیق پرداختن به مأموریت اصلی معماری به عنوان خالق عامل معرفت است.
۵۳.

تأملاتی در تعامل با فرهنگ ها در زمینه نظریه ها و اصطلاحات، نمونه: فضا و مکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: شهر مکان شهرسازی معماری فضا تعامل فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲۹ تعداد دانلود : ۱۴۰۶
یکی از مهم ترین موضوعاتی که در دوران جهانی شدن و سرعت تبادلات اطلاعات، فرهنگ جوامع و به تبع آن شیوه زیست و آثار آنان را تحت تأثیر خود قرار داده است، نحوه تأثیرپذیری آن ها از جوامع قدرتمند و پیشرفته صنعتی می باشد. نکته اساسی در تعاملات فرهنگی به میزان و نوع تأثیرگذاری جوامع بر فرهنگ یکدیگر بستگی دارد که به تبع آن، سلطه پذیری ها و سلطه گری ها به منصه ظهور می رسند. این سلطه ها الزاماً از طریق قوّه قهریه نبوده و از راه تبلیغ و ترویج تا تقلید و تکرار الگوهای فرهنگی و شیوه زیست و به تبع آن تحولات فکری نتیجه می شوند. ده ها سال است که جوامع در حال توسعه یا عقب مانده صنعتی (به هر دلیلی) جوامع توسعه یافته صنعتی را به عنوان الگوی خویش پذیرفته و سعی در تکرار و تقلید آرا و نظریه ها و اعمال و شیوه زیست آن ها دارند. بدون ورود در همه مباحثی که ممکن است در این مقوله قابل طرح باشند، در این مجال، به موضوع زمینه ها و معادل گزینی برخی تعابیر اشاره می شود. در واقع سؤال اصلی این است که در تعاملات با سایر جوامع، در قلمرو نظریات و آرای مطروحه و همچنین در کاربرد تعابیر و اصطلاحات، چه موضوعاتی را باید مدّ نظر قرار داد تا ضمن بهره گیری از دستاوردهای دانش بشری از سلطه پذیری فکری و فرهنگی و عملی جامعه تا حدّ امکان پیشگیری شود. در انجام تحقیق نیز روش استقرایی مدّ نظر قرار گرفته و با تحلیل مواردی خاص و مشخص از موضوعات مطرح، نتیجه ای عمومی استنتاج شده و سپس درباره دو نمونه خاص (فضا و مکان) توضیحاتی ارائه خواهد شد. اهم نتایج و دستاوردهای مقاله عبارت اند از: تبیین فرایند تحولات فضا و تبدیل آن به مکان در شهر و ارائه تعاریف مراتب مختلف مکان، معرفی انواع طبقه بندی مکان، تبیین اشکالات ترجمه های جاری و لزوم ارائه تفسیر یا توضیح موضوعات به تناسب فرهنگ جامعه ایرانی و معرفی نسبت های مفاهیم واژگان ظاهراً معادل در دو زبان به نسبت فرهنگ های متفاوت آن ها.
۵۴.

الگو، مبانی، ارکان، صفات و اصول شهر اسلامی

نویسنده:

کلید واژه ها: شهر اسلامی الگو صفت اصول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۲ تعداد دانلود : ۶۱۳
برای هر اثر و از جمله هر شهری -به ویژه که به صفتی مثلاً اسلامی، متّصف باشد- عدّه ای ویژگی قابل احصا است که اصلی ترین این ویژگی ها برای شهر اسلامی که عامل تمایز آن با سایر شهرها خواهند بود عبارتند از: الگو، مبانی، ارکان، صفات و اصول. هر پدیده ای در عالم -توسّط انسان ساخته شود- بر اساس الگویی پدید می آید. لزوم در دست بودن الگو به خصوص برای شهر ضرورت است. در کنار ضرورت در دسترس بودن الگو همانند ساختمان که بر پی قرار دارد، هر موضوع بر پایه و قاعده ای استوار می شود. علاوه بر اینها هر موضوع و هر پدیده ای دارای ارکانی است که برای ایجاد و دوام آن موضوع یا پدیده ضروری اند و بدون هر یک از ارکان، پدیده مزبور متلاشی خواهد شد. اصول نیز از جمله عواملی هستند که به ویژه در تطبیق جهان بینی و فرهنگ مردم و شهرشان نقشی بنیادین ایفا می کنند. و بالاخره موضوع پنجم صفاتی است که می توان برای ظهور یک پدیده مطرح کرد که در واقع همان اصول شکل دهنده آن هستند. طبیعتاً شهر و به طریق اولی شهر اسلامی نیز بر همین قاعده است. علاوه بر اینها از قرآن کریم که به نص خود و سخن معصومین حاوی هر موضوع مورد نیاز بشر است، مرجعی است که الگو و مبانی و ارکان و صفات و اصول شهر اسلامی از آن قابل استنتاج است. مقاله حاضر بر آن است تا با مراجعه به کلام الهی این موضوعات را تبیین نموده و «شهر اصیل اسلامی» را که مکان زیست انسان کامل است، به عنوان صورت مثالی و مفهومی توضیح دهد و معرّفی کند که به تناسب مرتبه باورهای اهل خویش و سازندگانش و با عنایت به امکانات در دسترس و شرایط زمان و مکان نمونه و نسخه مناسب آن دوران و آن سرزمین ظهور خواهد یافت.
۵۵.

The Application of Tactile Experience in Urban Perception(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Perception Sensorial perception Tactile experience urban environment

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۹۲
Urban perception is the result of mutual transaction between human and environment and the process of perception is developed through the three continuous steps of “sensation”, “perception” and “cognition”. In the first step (sensorial perception), the environmental signals are received via sensorial sensors and each different sense based on its own essence, performance and ability has its own specific contribution to develop the process of perception of the environment and replace the concept in mind. The sensorial experience made from these environmental perceptions will lead to better understanding and recognition of urban features and qualities. Different senses play different roles to enrich the environmental experience based on their depth and quantity. This paper aims at remembering forgotten distinguished values of tactility in perception of urban space and study is conducted using analytical method with an interpretive approach. The tactile senses because of their unique features like universality and diversity and experiencing the space without any medium and understanding the time and place are not emphasized much. The present study aimed to manifest the forgotten values of tactile sense and its efficiency in urban environment.
۵۶.

هویت شهر و کمال بخشی به بافت تاریخی آن (مطالعه موردی: مشهد مقدس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مشهد هویت بافت تاریخی کمال بخشی توسعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۱۳
همه پدیده های عالَم محکوم به تحوّل و حرکت هستند. در یک روال منطقی، همه این دگرگونی ها بایستی به سمت کمال باشند. شهرها نیز به عنوان ظرف فعّالیت ها و جامع آثار انسان از این قاعده مستثنی نیستند. این سیر به کمال (در شهر) چگونه باید باشد؟ چه کسانی در تعریف و هدایت استکمال شهر ایفای نقش می کنند؟ تعریف یا الگوی کمال و ویژگی های آن برای شهر کدام اند؟ یک الگوی خاص، تا چه حد می تواند برای شهرهای مختلف به کار گرفته شود؟ با عنایت به این سؤالات، با سعی در زدودن آنچه در مورد توسعه بافت های تاریخی مشهور و رایج است، سعی بر آن شده ، تا ضمن تدوین اصلی ترین بارزه های هویتی شهر مشهد مقدّس، و با تدوین ویژگی های صورت کمالی آن که از متون اصیل اسلامی استنتاج شود، راهبردهایی برای توسعه بافت تاریخی این شهر (که طبیعتاً برای توسعه های سایر شهرها نیز می توانند مبنا قرار گیرند) معرّفی شده است.
۵۷.

An Investigation to Physical Aspects of Middle Area in Squares as a Useful Indicator for Designing Community-Oriented Urban Plazas (Case Study: Italian Piazzas of Campidoglio in Rome, Del Campo in Siena and San Marco in Venice)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Middle of square Shape Proportion Topography pavement

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۱۳۷
Middle of squares, one of the components of physical aspect is considered as an appropriate indicator in designing successful urban squares, which consequently promotes visual quality. The present study aims to determine how the above mentioned aspect was presented in the Middle-Ages and Renaissance within Italian squares. Considering the aim of the investigation, library studies as well as visual documentations, with a historical-descriptive approach were applied in studying Italian community-oriented squares, Campo located in Siena, Del Campidoglio in Rome and San Marco in Venice. Results showed that, urban designers have employed some indicators, including physical aspect and its factors such as proportions, shape, surface design, materials, colors and topography in order to promote aesthetic-visual qualities, as well as human scale and unity of space to successfully design attractive middles in squares. These all, efficiently influence users’ presence, pause, movement type and trend, direction, speed and even their behavior. Accordingly, considering the mentioned aspect is of great importance in designing future squares.
۵۸.

Recognition of Cognition Issue in Islamic Architecture Creation(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Cognition Architecture truth existence

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۵ تعداد دانلود : ۱۰۲
Recognizing the link between “Cognition" and "Architectural Creation” indicates that there is a relation between subject and object. Correct understanding of this relationship helps artistic creativity, especially in the architecture, to take steps towards proving truth that have caused works to be continued over the past times. Knowledge and cognitions in architecture are categories that today theory of which have been neglected to be explained. Failure to comply with epistemology1, i.e. incorrect epistemology, has resulted to subjective ideas which are emerged in the framework of ideologies expressed in architecture, as a form inconsistent with national and Islamic identity. So that once more, the ideas resulting from perception of the created works, with replacement of concepts and ideas instead of principles and truth of work, tend to reject previous cognition and suggest new cognition-based theories which not only will not lead to integration in works creation but it will be one step away from reality. This process continues until now, due to lack of understanding about the origins of the crisis, the trend is adopted as an individualistic process and art knowledge is juxtaposed with artistic taste. This study is an attempt to review and recognize the role of knowledge in the past process of Islamic architecture in Iran with an analytical- interpretation approach in order to show the role of knowledge in the circle of creation and understanding of architecture as causes of inefficient contemporary theories put forward in this area, by exploring a philosophy of cognition.
۵۹.

نگرشی محتوایی به مقوله زندگی و ارتباط آن با شکل سکونت گاه های انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زندگی شکل سکونت گاه های انسانی نظریه هنجاری لینج زندگی روزمره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۳ تعداد دانلود : ۲۵۹
هدف این نوشتار تبیین ارتباط بین نگرش به مقوله زندگی و باز نمود آن در محتوای شکل سکونت گاه های انسانی است. به طور کلی زندگی مسئله بنیادین گونه بشر است و هر پرسش و مسئله دیگر، از جمله محتوای شکل سکونت گاهی انسان، در پرتو مقوله زندگی معنا یافته و ارزش پیدا می کند. با توجه به این ضرورت و اهمیت، انسان در طول تاریخ تلاش کرده در قلمروی جهان بینی خود به مسئله اساسی زندگی در ارتباط با شکل سکونت گاهی خود پاسخ دهد؛ پاسخ هایی که بر اساس نیازهای هر دوره تاریخی از زندگی متفاوت بوده و هست. روش به کار رفته در این پژوهش ترکیبی از روش های تفسیری و استدلال منطقی با راهبرد فرهنگی-گفتمانی است. نظریه اصلی استناد شده، نظریه لینچ در خصوص سه «نظریه هنجاری شکل شهر» است. در بخش تفسیر، با نگرشی تحلیل محتوایی در زمینه شکل سکونت گاه های انسانی شکل گرفته از دوران باستان تا دوره معاصر، تلاش شد تا نگرش به زندگی در آن ها مورد وارسی و تحلیل قرار گیرد؛ بخصوص برخی از دیدگاه هایی که بعد از نشر کتاب «نظریه شکل شهر خوب» رواج یافته اند. یافته های این پژوهش نشان می دهد سه نظریه هنجاری لینچ تا حدی می تواند زندگی و ارتباط آن با شکل سکونت گاه های انسانی را توضیح دهد. به طوری که می توان این سه نظریه را حتی به نگرش های متأخر بعد از انتشار این کتاب بسط داد. این در حالی است که برخی نظریه های جدید مانند نظریه های ارائه شده در مورد مباحث مربوط به «اجتماع» نمی توانند در قالب این نظریه ها گونه بندی شوند. نظریه جدیدی که بتواند نگرش به زندگی را در طراحی شهری اخیر توضیح دهد، نظریه «زندگی روزمره» است؛ دیدگاهی که نقطه تمرکز خود را بر وقایع زندگی روزمره بنا می کند. بنابراین زندگی و فهم از آن در شکل سکونت گاه های انسانی تا دوره معاصر و حتی نظریه های ارائه شده بعد از لینچ را می توان در قالب سه نظریه هنجاری لینچ و نیز نظریه چهارمی تحت عنوان «زندگی روزمره» گونه بندی کرد.
۶۰.

رویکردی تحلیلی به تأثیر آیین ها بر جسم و جان شهرها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آیین جسم شهر جان شهر عناصر ثابت عناصر نیمه ثابت عناصر متحرک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۳۵
اجرای آیین ها و مراسم یکی از ارکان اساسی هویت فرهنگی تمامی جوامع بوده است و همواره یکی از شاخصه های تأثیر گذار بر جسم و جان شهرها بوده است در کشور ما، به واسطه پیشینه فرهنگی غنی، آیین ها از جایگاهی ویژه برخوردار است و توانی بالقوه در پیوند ساکنان شهرها با محیط زندگی اشان می باشد. این پژوهش بر آن است که به مطالعه تأثیر آیین ها بر جسم و جان شهرها بپردازد. آیین ها با توجه به ماهیت اشان در چهار دسته قابل بررسی می باشند که عبارتند از: آیین های کهن، آیین های مذهبی، آیین های موردی و آیین های محلی. در این مقاله آیین های محلی به واسطه گستردگی و تنوع اشان مورد بررسی قرار نمی گیرند. با کنکاش در تأثیر هر دسته از آیین ها بر جسم و جان شهرها ابعاد ناشناخته آنها شناسایی و تأثیر آیین ها بر روحیه و در سه گروه آموزه های معنوی، آموزه های فردی و آموزه های اجتماعی مشخص گردید. در ارتباط با تأثیر آیین ها بر کالبد شهرها سه زمینه عناصر ثابت، عناصر نیمه ثابت و عناصر متحرک مورد پژوهش قرار می گیرد که این تأثیرات علاوه بر این که کالبد شهرها را دگرگون می سازد در روحیه ساکنان شهرها نیز تأثیر بسیار می گذارد و سبب می گردد شهروندان خود را جزئی از محیطی فرهنگی، اجتماعی، کالبدی ادراک و شناسایی نموده و در رابطه با اصلاح آن کوشا باشند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان