حیدر لطفی

حیدر لطفی

مدرک تحصیلی: دانشیار گروه جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰۱ تا ۱۲۰ مورد از کل ۱۲۱ مورد.
۱۰۱.

مقایسه راهبردهای امنیتی ایران و امریکا برای امنیت سازی در خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امنیت امنیت منطقه ای خلیج فارس ایران امریکا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۰۳
پژوهش حاضر با در نظر داشتن ابعاد متکثر امنیت در عصر حاضر به موضوع تحقیق می پردازد. نزدیکی جغرافیایی و میزان تعاملات سیاسی اقتصادی و... همسایگان و همچنین آسیب پذیری های متقابل آنان به حدی است که می توان امنیت و ناامنی در خلیج فارس را به هم پیوسته ارزیابی نمود. ایالات متحده آمریکا که پس از جنگ جهانی دوم سیاست خارجی فعالی را در قبال تحولات جهانی و منطقه ای در پیش گرفت. از طرف دیگر یکی از اصلی ترین دلایل تمرکز غرب بر خلیج فارس و قرار گرفتن آن در صدر استراتژی آمریکا لزوم جلوگیری از افزایش نفوذ و قدرت مانور ایران در منطقه بوده است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از تحلیل و مقایسه راهبردهای امنیتی ایران و امریکا برای امنیت سازی در خلیج فارس در سه سطح نظامی و سیاسی و اقتصادی. سؤال اصلی مقاله این است که راهبردهای امنیتی ایران و امریکا برای امنیت سازی در خلیج فارس در سه سطح نظامی و سیاسی و اقتصادی کدام اند؟ روش مورد استفاده پژوهش توصیفی- تحلیلی است. نتایج مقاله نشان می دهد که موقعیت ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک خلیج فارس باعث توجه و مداخله قدرت های بزرگ بین المللی به این منطقه شده و در نتیجه نقش آفرینی قدرت های بیرونی به عنوان عامل مداخله گر بیرونی باعث ناکامی تلاش های درونی برای ایجاد امنیت مبتنی بر مشارکت بازیگران بومی در منطقه شده است و در نتیجه راهبردهای امنیتی ایران و امریکا برای امنیت سازی در خلیج فارس در سه سطح نظامی و سیاسی و اقتصادی با هم متفاوتند.
۱۰۲.

بررسی و تحلیل ساختار فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جوامع مرزی ایران در غرب و جنوب غرب (با تاکید بر اعراب) در راستای توسعه روابط ایران و کشورهای عربی(آمایش سرزمینی در مناطق مرزی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جوامع مرزی آمایش سرزمین مناطق مرزی در غرب و جنوب غرب کشورهای عرب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۷۹
مساله تحقیق حاضر چگونگی بهره گیری از از مزیت های علمی آمایش سرزمینی برای تهیه منویی کامل و جامع از توانایی های ساختارهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جوامع مرزی ایران در غرب و جنوب غرب برای برای بهره گیری از ان ها به منظور گسترش روابط ایران و کشورهای عربی است. پرسش اصلی تحقیق حاضر عبارت است از اینکه آمایش سرزمینی جوامع مرزی ایران در غرب و جنوب غرب (با تاکید بر اعراب) چه تاثیری بر توسعه روابط ایران و کشورهای عربی خواهد گذاشت؟ فرضیه ای را که برای پاسخگویی به این سوال در صدد تحلیل و تبین آن هستیم این است که به نظر می رسد که آمایش سرزمین با بررسی و تحلیل ساختار فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جوامع مرزی ایران در غرب و جنوب غرب (با تاکید بر اعراب) می تواند منو و نقشه راهی را برای توسعه روابط ایران و کشورهای عربی (آمایش سرزمینی در مناطق مرزی) فراهم نماید. نتایج این مقاله نشان می دهد که در کشوری همچون جمهوری اسلامی ایران با مرزهای بسیار طولانی و تنوع جغرافیا و تنوع کشورهای همسایه که اغلب آن ها دچار ضعف و بی ثباتی اقتصادی و سیاسی هستند و همچنین رویارویی نظام استکباری آمریکا با ایران لزوم توجه تنگاتنگ به مسئله آمایش سرزمین با مدنظر داشتن ابعاد نظامی امری بسیار اساسی است. در این پژوهش با استفاده از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی ابتدا اصول آمایش سرزمین و مبانی نظری در این خصوص را مطالعه می نماییم.
۱۰۳.

بررسی و تحلیل توسعه گردشگری در استان سمنان با تاکید بر مجتمع آب درمانی (آبگرم مهدیشهر)

کلید واژه ها: ژئوتوریسم آب درمانی اکوتوریسم چشمه ی آبگرم سمنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۹۵
استفاده از آب، در موارد درمانی و رفع خستگی در انسان ها  و به دست آوردن آرامش جسمی و روحی، قدمتی معادل قدمت زندگی بشر دارد. در عصر حاضر عواملی چون رشد جمعیت، شهرنشینی فزاینده و مشکلات زندگی شهری و در نتیجه، انواع بیماری های عصبی و  روانی در بین شهرنشینان، رشد ارتباطات و فن آوری و رشد و توسعه حمل و نقل و افزایش اوقات فراغت و همچنین افزایش درآمدها، همه و همه زمینه را برای سیر و سفر و گردشگری افراد فراهم کرده است. گردشگری در اشکال مختلفی انجام می شود که یک نوع آن اکوتوریسم و توریسم درمانی است. توریسم آب درمانی دربسیاری از کشورها نقش مهمی در ارزآوری دارد؛ امّا در ایران این صنعت جایگاه خود را بازنیافته و گام های نخستین را طی می کند. در ایران، بخصوص استان سمنان، دارای چشمه های آب معدنی فراوانی است. که هر کدام دارای خواص درمانی متفاوتی هستند. و قابلیت های بالایی در جذب افراد، از گوشه وکنار این مرز و بوم را دارند. منطقهآبگرمدرقسمتغربیشهرستانمهدیشهرودر دلرشتهکوه هایجنوبی البرزقرارگرفتهوبابهره گیریازچشمه هایآب گرمِ متعددوفاصه کم،یکیازمناطق جذب توریسم آب درمانی مهدیشهراست،کهدارایپتانسیلبالاییبرای توسعهازطریقگردشگری،بهویژهاکوتوریسممی باشد. هدف کلی این مقاله، شناسایی این منطقه در استان سمنان است که خواص این آب و توان های بالقوه آن در زمینه برنامه ریزی توسعه گردشگری با تأکید بر مجتمع آب درمانی در استان سمنان مورد بررسی قرار گرفته است که روش تحقیق به صورت توصیقی – پیمایشی بوده واز روش کتابخانه ای با استفاده از منابع معتبر موجود و با حضور در محیط مورد تحقیق، به جمع آوری اطلاعات پرداخته ایم. نتایج به دست آمده، نشان داد، از بیماری هایی که با آب درمانیِ چشمه های آبگرم  مداوا می شوند، می توان به: روماتیسم، نقرس، ریزش موی سر، ضعف اعصاب، انواع بیماری های پوستی، دیسک کمر،آرتروز، دردهای مزمنِ ستون فقرات، انواع دمل ها و زخم های عفونی، میگرن ها  وبیماری های دیگر و بطور کلی،  پاکسازی عمیق جسم از تمام سموم، اشاره نمود. همچنین در زمینه گردشگری چنانچه سرمایه گذاری مناسبی برای رفاه حال گردشگران انجام پذیرد، و مدیریت برنامه ریزی توسعه گردشگری نیز جدی گرفته شود، علاوه بر داشتن منافع اقتصادی، موجب ایجاد زمینه های شغلی فراوانی می شود.
۱۰۴.

تحلیل و بررسی پتانسیل های عمق ژئوپلیتیک ایران در مقابله با تحریم های همه جانبه غرب: مطالعه موردی آمایش سرزمینی مناطق غرب کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عمق ژئوپلیتیک تحریم آمایش غرب ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۰۱
تحریم های ایران را از نظر تحریم کنندگان می توان به چهار دسته کلی تقسیم بندی کرد: تحریم های چندجانبه همچون تحریم های شورای امنیت سازمان ملل، تحریم های اتحادیه اروپا، تحریم های یک جانبه از سوی کشورهای مختلف مانند ایالات متحده و تحریم های کنگره آمریکا. در این وضعیت بایستی به دنبال راهکارهای علم و در دسترس برای غلبه بر مشکلات ناشی از این چالش بود. هدف اصلی این رساله عبارت است از بررسی نقش آمایش سرزمینی مناطق غربی کشور در ارتقاء پتانسیل های عمق ژئوپلیتیک ایران در مقابله با تحریم های همه جانبه غرب. سؤال اصلی رساله این است مناطق غربی کشور در ارتقاء پتانسیل های عمق ژئوپلیتیک ایران در مقابله با تحریم های همه جانبه غرب چه نقشی می توانند ایفا نمایند؟ فرضیه ای را که برای پاسخگویی به سؤال فوق در صدد آزمون آن هستیم این است که به نظر می رسد آمایش سرزمینی مناطق غربی می تواند موجب پویایی توان داخلی برای مقابله با تحریم ها شود. در این مقاله از روش تحلیل سوآت برای تحلیل و بررسی پتانسیل های عمق ژئوپلیتیک ایران در مقابله با تحریم های همه جانبه غرب استفاده می شود. برای سنجش وزن سنجه ها از روش AHP استفاده شده است. جامعه آماری این رساله دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترای جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار و حجم نمونه نیز 50 نفر تعیین شده است. نتایج مقاله نشان می دهد که پایدارترین آرایشی که به سه مؤلفه مهم جمعیت، سرمایه، منابع طبیعی و محیطی یک منطقه یا سرزمین ختم می شود اجرای برنامه آمایش سرزمین در غرب کشور است. تنظیم رابطه بین انسان فضا و فعالیت های انسان در فضا به منظور بهره برداری منطقی از جمع امکانات در جهت بهبود وضعیت مادی و معنوی اجتماع بر اساس ارزش های اعتقادی سوابق فرهنگی یا ابزار علم و تجربه در طول زمان است که جزئی از جغرافیا محسوب می شود. به عبارتی دیگر آمایش سرزمینی توسعه، سازمان دهی هم آهنگ و دارای نظم و نظام فضای حیاتی کشور در حوزه ی سیاست های کلی توسعه ی درازمدت همه سونگر اجتماعی، اقتصادی ، فرهنگی و کالبدی در چ ارچوب منطقه بندی و ت قسیم های کشوری و ضروریات امنیت اجتماعی و اق تصادی ق رار دارد. لذا آمایش سرزمینی توسعه دارای دو بعد توسعه ای و امنیتی است .
۱۰۵.

تحلیل معضل ریزگردها از منظر بحران های ژئوپلیتیک منطقه خلیج فارس در راستای ارائه یک مدل کاربردی برای مناطق جنوب کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ریزگردها بحران های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۸۳
هدف اصلی این رساله عبارت است از تحلیل و بررسی معضل ریزگردها از منظر بحران های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس: در راستای ارائه یک مدل کاربردی برای مناطق غربی کشور. سؤال اصلی این رساله این است که چگونه می توان با تحلیل معضل ریزگردها از منظر بحران های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس یک مدل کاربردی برای مناطق غربی کشور ارائه داد؟ علاوه بر این سؤال اصلی سایر سؤالات فرعی این پژوهش عبارت اند از اینکه بحران های کنونی ژئوپلیتیکی خاورمیانه کدام اند؟ ریزگردها برای مناطق غربی دارای چه اثرات منفی ای هستند؟ این رساله با استفاده از مدل سوآت به منظور دسته بندی عوامل مهم درونی و بیرونی اثرگذار بر معضل ریزگردها و شناسایی توانایی ها، کاستی ها، فرصت ها و تهدیدات ریزگردها برای مناطق غربی کشور در راستای ارائه ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران انجام شده است و برای سنجش وزن سنجه ها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده شده است. جامعه آماری مقاله شامل 50 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد رشته جغرافیای سیاسی دانشگاههای تهران بوده است. نتایج این رساله نشان می دهد که بخش قابل توجهی از معضل ریزگرد ها ریشه خارجی دارد و اینکه ناامنی به وجود آمده در اثر بحران های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس مقابله با بحران ریزگردها را سخت نموده است.
۱۰۷.

برنامه ریزی و نگرش سیستمی حاکمیت نسبت به امنیت و توسعه پایدار گردشگری در کلان شهرهای ایران: مطالعه موردی کلان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نگرش سیستمی امنیت توسعه پایدار گردشگری کلان شهرهای ایران کلان شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۹۴
گردشگری پدیده ای است که دارای ابعاد و انواع مختلف است و می توان گفت که کل سیستم سیاسی و فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی یک کشور را درگیر و همراه می کند. با توجه به این مسئله است که نگرش سیستمی نسبت به امنیت و توسعه پایدار گردشگری اهمیت فزاینده ای می یابد. هدف این مقاله بررسی ضرورت برنامه ریزی و نگرش سیستمی حاکمیت نسبت به امنیت و توسعه پایدار گردشگری در کلان شهرهای ایران با تأکید بر کلان شهر تهران است. سؤال اصلی مقاله این است که دلایل ضرورت برنامه ریزی و نگرش سسیستمی حاکمیت نسبت به امنیت و توسعه پایدار گردشگری در کلان شهرهای ایران چیست؟ فرضیه ای را که برای پاسخگویی به این سؤال اصلی در صدد بررسی و تحلیل آن هستیم این است که نگاه حاکمیتی نسبت به پدیده ها اصولاً بایستی سیستمی باشد و گردشگری علاوه بر این ضرورت دارای ضرورتی درونی نیز است که از ذات این پدیده ناشی می شود. روش این مقاله توصیفی تحلیلی است که در آن سعی خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی به تحلیل و تبیین موضوع پرداخته شود. نتایج این مقاله نیز نشان می دهد که گردشگری و توسعه پایدار در ایران نیازمند مدیریت و برنامه ریزی به ویژه در زمینه ارتقای امنیت هستند و این دو در گروه داشتن نگرش سیستمی از سوی حاکمیت است. شواهد کلان شهرهای ایران و به ویژه شهر تهران گویای جدایی و جزیره گونگی حوزه های امنیت و توسعه پایدار گردشگری و نگرش غیر سیستمی در این حوزه هاست.
۱۰۹.

بررسی رابطه برنامه ریزی شهری و شهرسازی بااحساس امنیت شهروندان؛ مطالعه موردی معابر شهر رشت در راستای ارائه مدلی کاربردی برای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه ریزی شهری احساس امنیت معابر رشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۹۳
به طور کلی حفظ و ارتقاء احساس امنیت شهروندان بایستی یکی از مهم ترین اهداف برنامه ریزی شهری و شهرسازی تلقی شود. عوامل بسیاری در نیل به این هدف تأثیرگذارند که یک از مهم ترین این عوامل بحث معابر شهری است. هدف این مقاله بررسی رابطه برنامه ریزی شهری و شهرسازی بااحساس امنیت شهروندان با تأکید بر معابر شهر رشت است. سؤال اصلی مقاله این است که معابر شهری به عنوان یکی از اجزای مهم برنامه ریزی شهری و شهرسازی در همه شهرها و به خصوص شهرستان رشت چه تأثیری بر احساس امنیت شهروندان گذاشته اند؟ این مقاله با بررسی معابر شهری در دو دسته خیابان های اصلی و پیاده روها سعی می کند به اثبات رابطه آن با احساس امنیت شهروندان بپردازد. نتایج این مقاله نشانی می دهد که با گذشت زمان تناسب بین جمعیت شهری و معابر شهری رشت (پیاده روها و خیابان ها) بر هم خورده است به نحوی که مشکلاتی از جمله معضل ترافیک و ضعف حمل و نقل عمومی و نیز ضعف مدیریت بحران در حوادث غیر مترقبه و نیز مشکلات زیست محیطی را در شهرستان به دنبال داشته که در آینده تشدید خواهد شد و برهم کنش همه این کنش ها و واکنش ها افت سطح احساس امنیت شهروندان این شهر است. با توجه به این مقدمه در این مقاله سعی خواهد شد با استفاده از ترکیبی از روش های کیفی و کتابخانه ای و نیز نظر سنجی و مصاحبه با صاحب نظران و اساتید حوزه جغرافیا و شهرسازی و نیز شهروندان شهر رشت نقش برنامه ریزی شهری و شهرسازی با تأکید بر معابر را در احساس امنیت شهروندان به طور کلی و به ویژه شهر رشت تحلیل و اندازه گیری نمائیم.
۱۱۰.

Investigating the capabilities of desert areas in Iran in order to attract foreign tourists (Case Study: Mesr Desert and Maranjab Desert)

کلید واژه ها: Tourism Foreign Tourists Ecotourism desert tourism salt desert (salt pan Kavir) Désert

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۸۵
Majority of Iran (about 90%) is situated in semi-arid, desert and semi-desert regions. The vast extent of dry areas in Iran necessitates a thorough consideration of the potentials of these areas in the field of ecotourism industry. Desert areas in Iran are full of tourist attractions, so that in addition to the natural attractions of deserts and salt deserts, it is possible to say that most cities or even some rural areas located in these regions have unique cultural monuments and historical and natural attractions. Dasht-e Kavir (Great Salt Desert) and Dasht-e-Lut (Lut Desert), the two largest salt deserts in central Iran, are considered as one of the richest ecotourism potentials in the Middle East. The spatial scope of this research includes sandy and salt desert tourism destinations such as Maranjab Desert located in northern Aran va Bidgol, city and Mesr village in the central district of Khur and Biabanak County, Isfahan Province. In this research, we tried to examine the hypotheses of this study by identifying the specific and unique potentials of these areas, based on the field study and collecting library documents and information, using observations, interviews with authorities and professionals in the field of tourism and referring to the relevant web sites. The analysis of data of this research indicates that the unique conditions of the studied areas in terms of natural, historical and sport attractions and so on are among the most important potentials for attracting domestic and foreign tourists. According to the findings of this study, the difference between the culture of tourists and local subcultures and also the lack of necessary facilities and infrastructure are among the problems facing the officials and tourists in these areas. Based on the interviews conducted with tourism officials and local trustees, the development of any tourism activity requires the existence of infrastructures such as roads, transportation, residential centers, health centers, security centers as well as religious and cultural infrastructures, so that the tourism activity in these areas can become as dynamic as possible.
۱۱۱.

تبیین اثرات گردشگری در پایداری روستایی (مورد مطالعه: روستای شمشک، استان تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۷۸
امروزه با گسترش روز افزون جمعیت و گسترش فقر درجوامع محلی، توجه به گردشگری روستایی به عنوان منبعی جهت افزایش درآمد و ایجاد رفاه مالی مطرح شده و در نتیجه سیاستگذاری ها و سرمایه گذاری های دولتی و خصوصی زمینه های تحولات ساختاری- عملکردی این گونه فضاهای روستایی را فراهم نموده که منجر به پایداری/ ناپایداری سکونتگاهی شده است. این پژوهش سعی برآن دارد تا به این مساُله پاسخ دهد که گسترش گردشگری روستایی به عنوان یک فعالیت اقتصادی - فرهنگی چگونه منجربه پایداری/ ناپایداری سکونتگاهی در روستای مورد مطالعه (شمشک) درمقطع زمانی (1390- 1375 ) شده است. روش تحقیق در این پژوهش (توصیفی – تحلیلی ) می باشد، و داده ها و اطلاعات مورد نیاز نیز به صورت  اسنادی و میدانی گردآوری شده اند، نرم افزارهای آماریExcel  وSPSS  جهت تحلیل داده ها و نیز  جهت ترسیم نقشه ها از Arc GIS استفاده گردیده است. جامعه آماری شامل 362 خانوار بوده که از طریق فرمول کوکران، 20 خانوار به عنوان نمونه انتخاب و مورد پرسشگری قرار گرفته است؛ و از میان گردشگران نیز 20 نفر به عنوان نمونه تعیین شده است. گردشگری با تشدید مشکلات زیست محیطی و همچنین ایجاد دوگانگی و تضاد در بافت کالبدی روستای مورد مطالعه منجر به ناپایداری محیطی– اکولوژیک و کالبدی گردیده؛ اما در زمینه اجتماعی - فرهنگی و اقتصادی، گردشگری با افزایش درآمد،کاهش مهاجرت های روستایی -  شهری و در نتیجه بالابردن تمایل به ماندگاری در سکونتگاه روستایی منجر به پایداری اجتماعی -  فرهنگی و اقتصادی شده است.
۱۱۲.

برنامه ریزی و سازماندهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه مکران در راستای ارائه ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران؛ مطالعه ی موردی چابهار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سازماندهی فضا منطقه مکران ایران چابهار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۹۰
منطقه چابهار به دلایل جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و حتی فرهنگی دارای ماهیتی استراتژیک برای تحرک و توسعه نیمه شرقی کشور و در نتیجه کل ایران، برای کشورهای هم جوار در منطقه و حتی برای ارتباطات اقتصادی جهانی است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از برنامه ریزی و سازماندهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه مکران در راستای ارائه ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران؛ مطالعه ی موردی چابهار. سؤال اصلی این مقاله این است که برنامه ریزی و سازماندهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه مکران بایستی دارای چه ویژگی ها و مختصاتی باشد که بتوان از آن به عنوان مدلی برای همه مناطق این منطقه و از جمله چابهار بهره گرفت؟ علاوه بر این سؤال اصلی سایر سؤالات فرعی این مقاله عبارت اند از: سازماندهی فضا دارای چه تاریخچه ای است؟ چه نظریاتی در خصوص سازماندهی فضا ارائه گردیده است؟ این مقاله با استفاده از مدل سوآت به منظور دسته بندی عوامل سیاسی، امنیتی و اقتصادی درونی و بیرونی مهم و اثرگذار در برنامه ریزی و سازماندهی فضا در منطقه مکران و شناسایی توانایی ها، کاستی ها، فرصت ها و تهدیدات چابهار در راستای ارائه ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران انجام شده است و برای سنجش وزن سنجه ها از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده شده است. نتایج این مقاله نشان می دهد که اولین و بهترین استراتژی مطلوب برای مدیریت و برنامه ریزی فضای سیاسی، امنیتی و اقتصادی در منطقه مکران و چابهار استراتژی های تدافعی است. هدف از این استراتژی، کم کردن نقاط ضعف داخلی و پرهیز از تهدیدات ناشی از محیط خارجی است. این راهبرد مربوط به وضعیت خارجی منطقه مکران و چابهار است و نقاط مثبت (فرصت های) آن را در ارتباط با بیرون ارزیابی می کند. این راهبرد براساس توانمندی های منطقه مکران و چابهار در مقابل تهدیدات بنا شده است و هدف آن افزایش توانمندی های موجود و کاهش تهدیدات است.  
۱۱۳.

ژئوپولیتیک انرژی و تاثیرآن بر اقتصاد رانتی ایران در راستای ارائه یک راهبرد ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقتصاد سیاسی خلیج فارس دولت رانتیر رانت ژئوپولیتیک انرژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۹۷
صاحب نظران حوزه اقتصاد سیاسی به استناد روندهای جاری در اقتصاد سیاسی بین الملل قرن 21 را قرن ژئواکونومیک نامیده اند زیرا بر این باورند یکی از مهم ترین چالش های مهم جهانی در این قرن رقابت بر سر منابع انرژی با تأکید بر نف ت و گ از است. کش ورهای ح وزه خلیج فارس منجمله ایران اعظم درآمدهای خود را از فروش نفت خام بدست می آورند و اقتصاد تک محصولی آنها نفتی نیست بلکه وابسته به نفت است و این درآمدها از طریق دولت از مجرای بودجه به اقتصاد این کشورها تزریق شده که کاهش قیمت نفت شدیداً بر اقتصاد آنان تأثیر گذار می باشد. در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی، آمارها و نمودارها و همچنین روش دلفی تاثیرات پدیده رانت و دولت رانتیر با مطرح شدن نفت به عنوان عامل ایجاد دولت های رانتیر مورد بررسی قرار گرفت و در پی آن نظریات دولت و اقتصاد رانتی برای تبیین و توجیه فقدان توسعه یافتگی سیاسی و اقتصادی در کشورهای متکی به درآمد حاصل از رانت مورد استفاده قرار گرفت. اتکا به درآمدهای بادآورده حاصل از رانت نفتی بر ساخت دولت، روابط دولت و جامعه و در نهایت بر اقتصاد کشور، پیامدهای منفی داشته و موجب تشدید روحیه رانت جویی و مصرف گرایی در جامعه می شود و از طرفی دولت را تبدیل به توزیع کننده رانت خواهد نمود. کشور ما طبق نظریه جفری کمپ علاوه بر در اختیار داشتن دومین منابع انرژی فسیلی (نفت و گاز) جهان در مرکز هارتلند استراتژیک جهان واقع می باشد اما با داشتن اقتصاد رانتیر بعلت تحریم ها و تأثیرات آن در ابعاد داخلی و خارجی واز طرفی با درنظر گرفتن ویژگی های صنعت نفت که مستلزم سرمایه گذاری کلان می باشد نتوانسته آنچنان که باید در جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی، دستیابی به دستاوردهای فنی و تکنولوژی روز به منظور استفاده بهینه جهت استخراج انرژی و ... عملکرد قابل قبولی داشته باشد این تحقیق ضمن معرفی ابعاد و پیامدهای دولت رانتی با ارائه راهکارهایی برون رفت این موضوع را نشان دهد.
۱۱۴.

تبیین اثرگذاری عضویت در شبکه شهرهای خلاق بر توسعه شهری پایدار(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۶۵
شهرها همیشه مراکز ابداع، نوآوری و خلاقیت هستند. ریچارد فلوراید معتقد است شهرها ظرف بروز خلاقیت هستند که همیشه چرخ های حرکت، تمرکز و هدایت انرژی خلاق بشر بوده اند. کیفیت زندگی در شهر، به طور مستقیم متأثر از نوع نگاه به مسائل شهری است. خلاقیت شهری به عنوان یک رویکرد راهبردی می تواند کیفیات زیستن در شهر را تحت تأثیر فراوان قرار دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر عضویت در شبکه شهرهای خلاق یونسکو و تأثیر آن بر توسعه شهری پایدار با مطالعه موردی شهر رشت صورت گرفته است. تحقیق حاضر به صورت پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته با حجم نمونه 384 نفر در بین شهروندان شهر رشت در سال 1397 به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انجام شده است. در این پژوهش ابزار به کار رفته شامل پرسشنامه محقق ساخته شهر خلاق با سه مولفه (اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی) و توسعه شهری پایدار با سه مؤلفه (اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و زیست محیطی) می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که عضویت در شبکه شهرهای خلاق یونسکو بر توسعه شهری پایدار رشت مؤثر بوده است. به میزانی که مؤلفه های اجتماعی و اقتصادی شهر خلاق تغییر یابند، توسعه شهری پایدار رشت نیز به همان میزان تغییر می کند. هم چنین یافته ها نشان داد که مؤلفه اقتصادی شهر خلاق اهمیت بیشتری در بین مؤلفه های شهر خلاق در خصوص اثرگذاری بر توسعه شهری پایدار شهر رشت دارد.
۱۱۵.

بررسی تطبیقی تأثیر شکل مدیریت سیاسی فضا بر توسعه منطقه ای مطالعه موردی جزایر قشم و کیش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مدیریت سیاسی فضا توسعه منطقه ای مدیریت یکپارچه قشم کیش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۷۴
جزایر قشم و کیش، به عنوان یکی از بازوهای مهم اقتصادی در کشور، دارای اهمیت بسزایی هستند؛ به ویژه آن که این دو منطقه به عنوان یک واحد اقتصادی- سیاسی با عنوان مناطق آزاد شناخته شده اند و انتظار همگانی از چنین واحدهایی آن است که روند توسعه و بهره وری را در قیاس با دیگر مناطق با سرعت و تجانس بیش تری بپیمایند. اما، آن گونه که شواهد و قرائن نشان می دهد، این دو جزیره دارای تفاوت هایی در مدیریت سرزمینی هستند که مسیر توسعه کیش را تسریع نموده و مسیر توسعه قشم را با دشواری مواجه ساخته است. از این رو این پژوهش به دنبال تبیین علت این عدم تجانس دو جزیره در امر توسعه است. در این راستا دو سوال مطرح شده است: چه رابطه ای میان مدیریت سیاسی فضا و توسعه ی منطقه ای وجود دارد؟ چه رابطه ای میان مدیریت سیاسی فضا و توسعه نامتجانس در قشم رابطه وجود دارد؟ خروجی این پژوهش به این نتیجه ختم شده که به نظر می رسد که جزیره کیش با یکپارچه سازی سازمان فضایی توانسته است از سطح عملیاتی و تصمیم گیری یک دست و یکپارچه ای برخوردار شود. اما، قشم به دلیل مدیریت دوسویه و ناهمسو، نتوانسته است از نظر شاخص های توسعه رشد قابل توجهی داشته باشد. نتایج این پژوهش، نشان می دهد که وجود یک نهاد برای سازماندهی فضا در قشم در همه ابعاد لازم و ضروری است. تلفیق توسعه یکپارچه و تدریجی یا اساس قرار دادن مدیریت راهبردی و سازماندهی یکپارچه فضا در قشم، راهکاری است که می تواند زمینه را برای توسعه این منطقه فراهم کند. پژوهش حاضر از جنبه ی روشی جزء تحقیقات علی است و از جنبه ماهیتی تحقیق کاربردی بشمار می رود. روش بکار رفته در این تحقیق، توصیفی تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه ای گردآوری شده است.
۱۱۶.

گردشگری، دولت و اقتصاد سیاسی در ایران

تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۴۷
نقش و جایگاه دولت در صنعت گردشگری، امری غیرقابل انکار و غیر قابل جایگزین با دیگر پارامترها چون افراد، گروهها و بازیگران فراملّی است و نمود عینی دخالت دولت در صنعت گردشگری را می توان در تمامی کشورها از توسعه یافته تا کمتر توسعه یافته مشاهده کرد. اما دستیابی به موفقیت در این عرصه، نیازمند برقراری توازن در کارکردها مابین دولت از یک سو و بخش های خصوصی و دیگر بازیگران از جمله نهادها و سازمانهای بین المللی از سوی دیگر، استراتژی بسیار حسّاس و پیچیده ای است که نیازمند تحقّق پیش فرض هایی چون؛ شکل گیری و تکامل روند دولت- ملّت و به نوعی افزایش سطوح اعتماد بین دو نهاد دولت و جامعه، فقدان اقتصاد رانتی، کمرنگ بودن دغدغه مشروعیت طلبی از سوی دولت می باشد. تلاش ما در این مطالعه بر این است که با استفاده از مولّفه های تاثیرگذار بر اقتصاد سیاسی ایران چون؛ روند ناقص دولت سازی یا ضعف تاریخی بورژوازی، اقتصاد متّکی به نفت و شکل گیری و گسترش اقتصاد غیررسمی و تعمیم آن بر صنعت گردشگری، به تبیین دلایل گذار دولت از سیاست گذاری به عرصه ی کارگزاری و تصدّی گری امور در سطوح پایین پرداخته شود. بدین منظور و جهت سهولت در درک عمق حضور دولت در صنعت گردشگری، از نماگر وابستگی و ویژگی حقوقی اماکن و مراکز تحت مراجعه گردشگران استفاده نموده که نتایج حاصل از این بررسی، حاکی از آن است که بیشتر مراکز مورد نظر، وابسته به نهادها و وزارتخانه های دولتی بوده و هر چند که بخش خصوصی هم از نظر کمیّت دارای جایگاه مناسبی بود اما چنین به نظر می رسد که فقدان زمینه های لازم برای ظهور یک بازار رقابتی، عرصه را برای آنها تنگ کرده است.
۱۱۷.

نقش مساجد روستایی در ساماندهی مشارکت سیاسی در انتخابات (ارائه مدلی برای مشارکت حداکثری و مهندسی جغرافیای انتخابات در سکونتگاه های روستایی بخش شاهیوند لرستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۷۲
یکی از مهم ترین جنبه های برنامه ریزی برای سکونتگاه های روستایی ساماندهی مشارکت سیاسی روستانشینان در انتخابات است که از اهمیت زیادی نیز برخوردار است. بی شک جغرافیای انتخابات در سکونتگاه های روستایی دارای ویژگی های خاص خود است. سؤال اصلی مقاله این است که مساجد روستایی درساماندهی مشارکت حداکثری و مهندسی جغرافیای انتخابات در سکونتگاه های روستایی بخش شاهیوند لرستان چه نقش دارند؟ در واقع جغرافیای انتخابات در سکونتگاه های روستایی به طور کلی و به ویژه در سکونتگاه های روستایی بخش شاهیوند دارای مشخصات فرهنگی و جغرافیایی و قومیتی خاص خود است که در انتخابات مختلف نمود یافته است. مساجد سکونتگاه های روستایی این بخش در راستای ساماندهی مشارکت حداکثری و مهندسی جغرافیای انتخابات دارای کارکردهای چندگانه ای هستند که عبارت اند از: تربیت سیاسی روستائیان، تبیین و تشویق و ترغیب مردم برای مشارکت در انتخابات، برگزاری مناظرات سیاسی میان نمایندگان جناح های سیاسی و شفافیت و آگاهی بخشی به ساکنان. در این مقاله تلاش بر این است که با استفاده از ترکیبی از روش های کتابخانه ای و نیز تحلیل آماری انتخابات گذشته در این بخش به تحلیل و تبیین نقش مساجد روستایی در ساماندهی مشارکت سیاسی در انتخابات در راستای ارائه مدلی برای مشارکت حداکثری و مهندسی جغرافیای انتخابات در سکونتگاه های روستایی بخش شاهیوند لرستان پرداخته شود.
۱۱۹.

تحلیل و بررسی نقش نواحی پیرامونی در سازماندهی سیاسی فضایی پایدار شهرهای ایران؛ مطالعه موردی کلان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: نواحی پیرامونی کلان شهر تهران سازمان دهی پایداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۳۷
در آمایش سرزمین، موضوع فضا و تحلیل قانونمندی های حاکم بر شکل گیری آن، کلیدی ترین نقش را در برنامه ریزی دارد. به طور کلی در مورد فضا برداشت ها و تعابیر مختلفی وجود دارد، اما در مجموع می توان گفت فضا دربرگیرنده روابط متقابل اقتصادی اجتماعی بخشی از جامعه در محیط مشخصی از سرزمین است و سازمان فضایی تبیین روابط بین انسان و فضا و فعالیت های انسان در فضا است. هدف این مقاله تحلیل و بررسی نقش نواحی پیرامونی در سازمان دهی سیاسی فضایی پایدار کلان شهر تهران است. سؤال اصلی مقاله این است که نقش نواحی پیرامونی در سازمان دهی سیاسی فضایی پایدار شهرهای ایران با تأکید بر کلان شهر تهران چگونه است؟ فرضیه پژوهش برای پاسخگویی به سؤال اصلی این است که سازمان فضایی نواحی پیرامونی کلان شهر تهران از نظر سیمای کلی و چگونگی پراکنش و اسکان جمعیت و توزیع استقرار و ساختار اقتصادی اجتماعی و کنش های متقابل بین آن ها به دلیل ناپایداری سازمان دهی سیاسی فضایی پایدار کلان شهر تهران را با چالش مواجهه کرده است. روش انجام این مقاله توصیفی- تحلیلی است که در آن سعی خواهد شد با استفاده از آمارهای رسمی و منابع علمی موجود به تحلیل موضوع پژوهش پرداخته شود. نتایج مقاله نشان می دهد که با شناخت روند سازمان یابی فضا در نواحی پیرامونی می توان دریافت که تحولات کلان شهرها به چه سمت و سویی گرایش دارد و در نتیجه در توافق با استراتژی توسعه آن شهر هست یا نه. همچنین می توان نتیجه گرفت که در برنامه ریزی فضای کلان شهرها، کدام روندها را باید تقویت یا تضعیف کرد یا به وجود آورد.
۱۲۰.

تاثیر تحولات ژئوپلیتیکی عراق بر امنیت ملی ایران بعد از سقوط صدام حسین از 2003 تا 2019(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحولات ژئوپلیتیک امنیت ملی عراق ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۲۷
عراق با ایران دارای طولانی ترین مرزهای سرزمینی در منطقه است. ویژگی مرزهای دو کشور به گونه ای است که تقویت نیازها و ظرفیت های متقابل اقتصادی را ضروری می سازد. عراق در دوره پسا صدام به دلیل عدم یکپارچگی سیاسی، عدم تاثیرگذاری کارآمد بر سیاست های جهانی و منطقه ای در ارتباط با دیگر کشورها، وجود اختلافات قومی-مذهبی، عدم همکاری با دول عرب منطقه جهت ثبات و امنیت در منطقه و ضعف ساختار نتوانست منافع، امنیت و اهداف خود را عملی سازند. با توجه به این که نگرش های موجود، اساس روابط ایران و عراق را بر پایه تفکرات امنیتی و تهدید متقابل و به طور کلی بی اعتمادی و سوء ظن تعریف می نمایند. از این لحاظ عراق یک رقیب استراتژیک و تهدید امنیتی برای ایران بوده و ممکن است در آینده نیز باشد، هدف این مقاله بررسی تاثیر تحولات ژئوپلیتیکی عراق بر امنیت ملی ایران بعد از سقوط صدام حسین از 2003 تا 2019 می باشد. سوال پژوهش این است که تاثیر تحولات ژئوپلیتیکی عراق بر امنیت ملی ایران بعد از سقوط صدام حسین از 2003 تا 2019 چگونه است؟ روش پژوهش ترکیبی از کیفی و کمی است. بخش کیفی مبتنی بر کدگذاری چند مرحله ای است. بخش کمی از نظر نوع توصیفی پیمایشی، از نظر هدف کاربردی خواهد بود. جامعه آماری شامل متخصصان و صاحب نظران فعال در حوزه علوم سیاسی و روابط بین الملل خواهد بود. نمونه آماری برابر 400 نفر از صاحبنظران جغرافیای سیاسی و به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب خواهند شد. ابزار پژوهش شامل روش مصاحبه ، روش دلفی و پرسشنامه است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان