حمیدرضا آقامحمدیان شعرباف

مقدمه: بررسی اختلالات شخصیت در علم روان شناسی با مشاهده و بررسی رفتارهای فرد دارای اختلال و مصاحبه های بالینی انجام می پذیرد و به پژوهش بر انواع اختلالات شخصیتی در متن و شخصیت های داستانی خصوصاً آثار کودک و نوجوان، توجه چندانی نشده است. در این جستار سه اختلال شخصیتی (دوری گزینی، افسردگی و اسکیزوتایپی) در سه شخصیت (توکا، مادر توکا و نیما) در دو کتاب نوجوان ( کنسرو غول و خواهران تاریک ) از مهدی رجبی، نویسنده آثار کودک و نوجوان، با نگاهی به کتاب درمانی، بررسی شده است. روش شناسی: مؤلفه های اختلالات شخصیت در این پژوهش به روش کتابخانه ای گردآوری شده و روش پژوهش ، کیفی است که با شیوه تحلیل محتوا انجام شده است. ابزار در این پژوهش ملاک های تشخیصی در سه اختلال شخصیتی است. این ملاک ها در اختلال شخصیت دوری گزین شامل: «حقارت روانی، حقارت بدنی، مقایسه خود با دیگران، انزوا، دست پاچگی و عدم ریسک در زندگی است»؛ در اختلال شخصیت افسرده نیز نشانه های تشخیصی: «سبک زندگی تکراری، چاقی و پرخوری عصبی، داغدیدگی، عیب جویی، خرافاتی بودن» است و نشانه ها در اختلال شخصیت اسکیزوتایپی: «توهم، تفکر جادویی و سحرآمیز، رفتارهای غیرعادی و عجیب، سفر در زمان و مکان، اندیشه پردازی پارانویا، حالت عاطفی نابجا یا محدود، تنهایی و فقدان دوست» می باشد که در شخصیت های داستانی (توکا، مادر توکا و نیما) بررسی شده است. یافته ها: نتایج به دست آمده به ترتیب فراوانی، در متن کتاب خواهران تاریک ، هشتاد و شش نمونه، بر اساس مؤلفه های اختلال شخصیت اسکیزوتایپی در شخصیت نیما مشاهده شد. در متن کتاب کنسرو غول نیز بیست و چهار نمونه بر اساس مؤلفه های اختلال شخصیت افسرده در شخصیت مادر توکا و بیست و دو نمونه بر اساس مؤلفه های اختلال شخصیت دوری گزین در شخصیت توکا مشاهده شد. نتیجه گیری: در بررسی نمونه ها بر اساس ملاک های شخصیتی در سه اختلال شخصیت، به ترتیب فراوانی، ابتدا اختلال شخصیت اسکیزوتایپی، پس از آن اختلال شخصیت افسرده و در نهایت اختلال شخصیت دوری گزین در دو کتاب کنسرو غول و خواهران تاریک قرار گرفت. در بررسی شخصیت ها نیز بر اساس میزان فراوانی بیشترین آمار به نیما و پس از آن به مادر توکا و سپس به توکا اختصاص دارد و در مجموع اختلال شخصیت در کتاب خواهران تاریک بیشتر از کتاب کنسروغول مشاهده شد. در شخصیت های این دو اثر مشکلات روان شناختی بارزی وجود دارد که می تواند به کتابدار، معلم و روان شناس به عنوان درمانگر در رویکرد کتاب درمانی کودکان و نوجوان کمک بسزایی کند، زیرا مخاطبان کودک و نوجوان با همانندسازی خود با شخصیت های داستان می توانند روش هایی کاربردی برای حل مشکلات خویش بیایند.

همواره طی دوره های گوناگون زندگی انسان، تلاش برای کسب شادکامی و آرامش بیشتر و کنکاش در جهت یافتن همبسته های آن، در اولویت های نظام بشریت قرار داشته است. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش تعدیل کنندگی جهت گیری مذهبی اسلامی در رابطه مسئولیت پذیری چندبعدی با شادکامی دینی است. جامعه آماری متأهلین منطقه یک تهران می باشند و نمونه مورد نظر با روش نمونه گیری در دسترس و گلوله برفی در تعداد 385 نفر که با استفاده از فرمول کوکران محاسبه شده اند، انتخاب گردیده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش رگرسیون تعدیل شده، رگرسیون چندمتغیره هم زمان و ضریب همبستگی پیرسون بوسیله نرم افزار spss انجام گردید. نتایج حاصل پژوهش بیانگر آن است که جهت گیری مذهبی اسلامی در رابطه مسئولیت پذیری و شادکامی به طور مثبت تعدیل ایجاد می کند و سبب افزایش این ارتباط می گردد. هم چنین مسئولیت پذیری چندبعدی و مؤلفه های آن (به جز مسئولیت در برابر طبیعت) به طور مثبت و معنادار پیش بینی کننده شادکامی اسلامی است. (37/0=R2، 0.05>p) جهت گیری مذهبی اسلامی و مؤلفه های آن نیز به طور مثبت و معنادار 75% واریانس شادکامی اسلامی را پیش بینی می کند. ( 76/0=R2، 0.05>p) و در نهایت تمامی مؤلفه های شادکامی اسلامی، توسط مسئولیت پذیری و جهت گیری مذهبی قابل پیش بینی است که بیشترین توان پیش بینی در رابطه با زیرمقیاس عاطفی معنوی و کمترین توان مربوط به صفات شخصیتی است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش میانجیگری خودگویی در رابطه تصور از خود با تاب آوری می باشد. روش این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان 40-18 سال موسسه حکمت مشهد است و نمونه براساس جدول مورگان و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی 278 نفر انتخاب شدند. گردآوری داده ها به روش میدانی و با استفاده از پرسشنامه خودگویی برین تاپ، پرسشنامه تصور از خود بک و پرسشنامه تاب آوری کونور و دیویدسون انجام شد. و برای تجزیه تحلیل داده ها ( tهمبستگی پیرسون و تحلیل مسیر) از نرم افزارspss استفاده شد. یافته های پژوهش نشان دادند که متغیر خودگویی، رابطه متغیرهای تصور از خود و تاب آوری را میانجی گری می کند. نتایج به دست آمده نشان داد که متغیر خودگویی رابطه متغیر تصور از خود و متغیر تاب آوری را به طور جزئی میانجی گری می کند.

رضایت از تن پنداره از ارج بالایی برخوردار است، به طوری که دگرگونی در آن می تواند تأثیر فراوانی در شخصیت و سلامت روانی، تنی و ارتباطی داشته باشد. پژوهش حاضر باهدف اثربخشی گروه درمانی شناختی رفتاری هشت مرحله ای کَش بر بهبود تن پنداره و تعهد زناشویی انجام شده است. پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه است. جامعه موردپژوهش همه زنان متأهل مراجعه کننده به کلینیک دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 1396-1397 بودند. از میان داوطلبین 16 نفر به عنوان آزمودنی انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه 8 نفری گواه آزمایش قرار گرفتند پیش از اجرای گروه درمانی ابزار پژوهش (پیش آزمون) که دربرگیرنده پرسشنامه چندبعدی خود- بدن و تعهد زناشویی آدامز و جونز بود از سوی آزمودنی ها تکمیل گردید. در جلسه پایانی پس از به پایان رساندن 10 جلسه درمانی 90 دقیقه ای دوباره ابزار پژوهش (پس آزمون) توسط آزمودنی ها تکمیل گردید. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش آماری کوواریانس استفاده گردید. برآیندهای به دست آمده نشان داد که گروه آزمایش پیش از مداخله برای تن پنداره و تعهد زناشویی به ترتیب با میانگین 25/113، 87/119 و انحراف معیار 43/16، 76/12 و پس از دریافت گروه درمانی شناختی رفتاری کش میانگین 142، 161 و انحراف معیار 75/5، 85/11 را نشان دادند و بهبود معنی داری در تن پنداره و تعهد زناشویی در سنجش با گروه گواه نشان دادند .(P<0/05) گروه درمانی شناختی _ رفتاری کش تأثیر معنی داری در بهبود تن پنداره و بهبود تن پنداره تأثیر معنی داری در افزایش تعهد زناشویی دارد. همچنین برآیندها حاکی از این بود که بهبود تن پنداره تأثیر معنی داری در بهبود تعهد زناشویی دارد .

هدف پژوهش حاضر بررسی ابعاد شناختی فرزندپروری والدین ایرانی بود. طرح این پژوهش کیفی و شیوه مورد استفاده در آن، نظریه زمینه ای یا داده بنیاد است. جامعه پژوهش شامل کلیه والدین مسلمان دارای فرزند بالای ده سال ساکن تهران و کرج در مقطع زمانی تابستان 1395 تا تابستان 1396 بود. نمونه مورد بررسی 33 نفر از والدین مسلمان ایرانی بودند که با مصاحبه نیمه ساختار یافته مورد مطالعه قرار گرفتند. داده های حاصل از مصاحبه ها، بر اساس شیوه نامه استراوس و کوربین (1998) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت، حاصل کدگذاری های باز، محوری و گزینشی، 272 کد اولیه، 31 مفهوم، 6 مقوله و 2 طبقه کلی بود: طبقه قابلیت های درون فردی که شامل قابلیت های روان شناختی(قابلیت های شناختی، هویت، حرمت خود، تنظیم هیجان، خودمختاری، تاب آوری، مسئولیت پذیری/نظم فردی)، قابلیت های معطوف به پیشرفت(قابلیت های جسمی، قابلیت های اقتصادی/مالی، قابلیت های شغلی، قابلیت های تحصیلی و هدف/برنامه) و قابلیت های معنوی(دینداری، اخلاق فردی) است و طبقه قابلیت های بین فردی که شامل قابلیت های ارتباط بین فردی(صمیمیت/ مهرورزی، قاطعیت، انعطاف/ انتقادپذیری)، قابلیت های ارتباط خانوادگی(سازگاری، مهارت های ارتباطی، احترام والدین، همکاری و مشارکت، تعهد/ وفاداری/ انسجام، قانون پذیری، اطاعت) و قابلیت های اجتماعی(حقوق دیگران، قانون پذیری، روابط عمومی، اخلاق اجتماعی، نوع دوستی/ یاریگری، سازگاری/ تاییدجویی و تعهد اجتماعی) است.

مقدمه: فرامن و فراشناخت دو متغیر مهم در حوزه ی آسیب شناسی روانی هستند که مورد توجه محققان حوزه ی روان شناسی تحلیلی و روان شناسی شناختی هستند. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطه ی بین فرامن و فراشناخت است که تاکنون به طور همزمان، کمتر مورد توجه محققین بوده اند. روش کار: این پژوهش از نوع همبستگی است و در بین جامعه دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در سال1395 انجام شد. نمونه این پژوهش 206 نفر از دانشجویان زن و مرد بود که به شیوه ی دردسترس مورد مطاله قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری در این پژوهش دو پرسش نامه ی فراشناخت و فرامن است. برای تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی شامل میانگین و انحراف معیار و روش های آمار استنباطی شامل همبستگی پیرسون و تی برای دو گروه مستقل استفاده شده است. داده های این پژوهش با استفاده از SPSS نسخه ی 23تحلیل شده است. یافته ها: بین فرامن و فراشناخت دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد رابطه ی منفی معنی داری وجود دارد (001/0≥P، 38/0=r). در عین حال بین وجدان و فراشناخت آنان رابطه مثبت معنی دار قوی وجود دارد (0001/0P≤، 65/0=r). بین وجدان زنان و مردان دانشجو تفاوت معنی داری وجود دارد (05/0≥P، 05/2=t). یعنی این که زنان گرچه از نظر فرامن فرقی با مردان ندارند اما از مردان باوجدان تر هستند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج، فرامن شدید همایند فراشناخت ضعیف و وجدان قوی همایند فراشناخت قوی است. به نظر می رسد فرامن به عنوان مانعی برای فراشناخت است در حالی که وجدان، تسهیل کننده ی فرایندهای فراشناختی ذهن است. اگر چه بین فراشناخت زنان و مردان تفاوتی یافت نشد اما به نظر می رسد زنان به دلیل ویژگی های عاطفی ذاتی زنانه از مردان باوجدان تر هستند.

اهداف:  هدف پژوهش حاضر اعتباریابی و رواسازی یک پرسشنامه جهت اندازگیری فراشناخت، مبتنی بر نظریات موجود است. روش ها:جامعه موردمطالعه دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد بودند. تعداد نمونه که به صورت در دسترس انتخاب شده بودند شامل 344 نفر است. برای رواسازی پرسشنامه از روایی صوری محتوایی (نظرات متخصصین) و سازه (تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی) و پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده شد . یافته ها: در نتایج تحلیل عاملی سه عامل (آگاهی شناختی-هیجانی، عدم ابهام شناختی-هیجانی و راهبرد) شناسایی شد. همچنین با توجه به ضرایب آلفای کرونباخ می توان پرسشنامه ساخته شده را دارای پایایی مطلوبی قلمداد کرد. همبستگی بالا بین خرده مقیاس ها با نمرهٔ کل مقیاس نشان می دهد که همهٔ آن ها بر روی هم حوزه رفتاری واحدی به نام فراشناخت را اندازه می گیرند. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان می دهد می توان مبتنی بر نظریات مختلف درباره فراشناخت یک پرسشنامه حامع تر درباره فراشناخت اعتباریابی رو رواسازی کرد که هم بتواند بعد شناحتی و هم بعد هیجانی فراشناخت را ارزیابی نماید.

هدف: مبانی نظری و مطالعات انجام شده حاکی از عوامل خطر روان شناختی در بروز و تشدید میگرن است که شناسایی این عوامل می تواند در درمان و پیش آگهی بیماری مذکور تأثیر داشته باشد. لذا. پژوهش حاضر با هدف بررسی مرور نظام دار و فراتحلیلی بر عوامل خطر روان شناختی میگرن انجام گرفت. روش: مطالعه حاضر، فراتحلیل بود. بدین منظور، تمامی پژوهش های ایرانی انجام شده در زمینه عوامل خطر روان شناختی بیماری میگرن، به صورت نظام مند مرور و از میان آن ها، پژوهش های دارای ملاک های فراتحلیل، توسط نرم افزار جامع فراتحلیل بررسی شدند. از میان 240 مطالعه مرور نظام مند شده، تعداد 29 پژوهش جهت بررسی مروری انتخاب و در نهایت 21 پژوهش که تمامی ملاک های مورد نظر را داشت، فرا تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که متغیرهای روان شناختی باورها، عواطف و اختلالات خلقی، شخصیت، استرس و راهبرد های مقابله ای، حمایت اجتماعی و کیفیت خواب با بیماری میگرن مرتبط اند. به نحوی که اندازه اثر باورها با میانگین 95/1؛ اختلالات خلقی 86/1؛ شخصیت 45/3؛ استرس و راهبرد های مقابله ای 76/2؛ حمایت اجتماعی 10/1 و کیفیت خواب 17/1 به عنوان عوامل خطر روان شناختی میگرن محسوب می شدند. میانگین اندازه اثر کلی مطالعات انجام شده برای مدل اثرات ثابت برابر با 43/17Z= و معنادار (000/0P=) و برای اثرات تصادفی برابر با 85/1 Z=و معنادار (049/0P=) بود. نتیجه گیری: با عنایت به نتایج حاصل به عنوان مقدمه ای برای شروع، ارائه یک پروتکل درمانی مبنی بر متغیرهای روان شناختی مذکور، جهت بهبود رفتارهای سلامت افراد میگرنی توصیه می گردد.

زمینه و اهداف: هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین توانمندی های ایگو و فراشناخت در بین دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد است.\nروش بررسی: این پژوهش از نوع همبستگی است و در بین جامعه دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1394 انجام شد. نمونه این پژوهش 69 نفر از دانشجویان زن و مرد بود که به شیوه در دسترس مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری در این پژوهش دو پرسشنامه فراشناخت و قدرت ایگو است. برای تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی شامل میانگین و انحراف معیار و روش های آمار استنباطی شامل همبستگی پیرسون استفاده شده است. دادهای این پژوهش با استفاده از SPSS 23 تحلیل شده است\nیافته ها: بین قدرت ایگو و فراشناخت دانشجویان دانشگاه فردوسی رابطه مثبطت معنی داری وجود دارد (0/001=P). یعنی هرچه قدرت ایگو بیشتر باشد میزان فراشناخت نیز بیشتر است و بالعکس.\nنتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که با توجه به اینکه بین قدرت ایگو و فراشناخت رابطه مثبت قوی وجود دارد و همچنین با توجه به اینکه توانمندهای ایگو گسترده تر از فراشناخت است بنابراین می توان نتیجه گرفت که فراشناخت نیز می تواند یکی از توانمندی های ایگو باشد. با توجه به اینکه نقش مؤثر فراشناخت در پیشرفت تحصیلی، مورد قبول عموم محققین حوزه آموزش و یادگیری است می توان فرض کرد که توانمندی ایگو نیز در امر یادگیری و آموزش مؤثر است.

مقدمه: این پژوهش کارایی روان درمانی پویشی کوتاه مدت؛ مدل تعدیل کننده اضطراب را بر افزایش ابرازگری هیجانی و کاهش علائم در نمونه مبتلا به هراس اجتماعی مورد بررسی قرار می دهد. روش: در این پژوهش طرح مطالعه موردی همراه با خط پایه چندگانه و پیگیری سه ماهه بکار برده شد. نمونه از بین مراجعانی که مهر سال 1391 به کلینیک روانشناسی بالینی و مشاوره دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد مراجعه نمودند، براساس مصاحبه بالینی ساختاریافته برای اختلالات محور I در DSM-IV و مقیاس ارزیابی عملکرد کلی(GAF) برای گزینش بیمار، انتخاب گردید. وی تحت 20 جلسه روان درمانی پویشی کوتاه مدت مدل تعدیل کننده اضطراب قرار گرفت. در این پژوهش، برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های هراس اجتماعی(SPIN) و ابرازگری هیجانی(EEQ) بکار گرفته شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل نگاره ای، معناداری بالینی و درصد بهبودی استفاده گردید. یافته ها: در پایان درمان، نتایج حاکی از تغییر معناداری بالینی و درصد بهبودی در نمرات این مراجع بود. ضمن اینکه نتایج در پیگیری سه ماهه حفظ، افزایش نیز یافته بود. نتیجه گیری: روان درمانی پویشی کوتاه مدت مدل تعدیل کننده اضطراب در افزایش ابرازگری هیجانی و کاهش علائم در هراس اجتماعی به شکل معناداری کارایی دارد.

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر بررسی نظریه ذهن و کنش های اجرایی در بیماران مبتلا به اختلال های وسواسی -جبری ، دو قطبی، اسکیزوفرنی و افراد بهنجار بود. روش: طرح پژوهش حاضر از نوع علّی -مقایسه ای و نمونه آماری شامل 80 آزمودنی بود که از طریق نمونه گیری در دسترس و در4 گروه وسواسی -جبری (20نفر)، اسکیزوفرنی (20 نفر)، دوقطبی (20 نفر) و افراد بهنجار(20 نفر) انتخاب شدند. آزمودنی ها با استفاده از آزمون های باور کاذب دسته اول و دسته دوم، نظریه ذهن و کارت های ویسکانسین ارزیابی شدند. یافته ها: تحلیل داده ها با استفاده ازآزمونهای آماری تحلیل واریانس چندمتغیری و آزمونهای تعقیبی نشان داد که بین عملکرد بیماران وسواسی -جبری ، دوقطبی و اسکیزوفرنی در مقایسه با افراد بهنجار در نظریه ذهن و کنش های اجرایی تفاوت معناداری وجوددارد. از میان بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی، دوقطبی و وسواسی -جبری ، بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی در زمینه کنش های اجرایی و نظریه ذهن نقص بیشتری را نشان دادند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بیماران وسواسی -جبری ، اسکیزوفرنی و دوقطبی نسبت به گروه بهنجار در تواناییهای نظریه ذهن و کنش های اجرایی عملکرد ضعیفتری دارند؛ همچنین استنتاج شد که عملکرد ضعیف در تکلیف نظریه ذهن و کنش های اجرایی به وجود شدت نقایص در تواناییهای شناختی این بیماران مرتبط است.

اهمال کاری تحصیلی از پیشرفت دانشجو جلوگیری می کند و ممکن است پیامدهای نامطلوب و جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد. تحقیقات پیشین نشان دادند که ساختار انگیزشی غیر انطباقی، نقش اساسی در رفتارهای نامناسب مانند به تأخیر انداختن انجام تکالیف، ایفا می کند. پژوهش حاضر باهدف بررسی ساختار انگیزشی و اهمال کاری تحصیلی در دانشجویان کارشناسی شاهد دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. 97 (47% مرد،3/1 SD=،21 M=) نفر از دانشجویان کارشناسی شاهد دانشگاه فردوسی به صورت نمونه گیری در دسترس و داوطلبانه در پژوهش شرکت و پرسشنامه های فرم دموگراتیک دانشجویان، پرسشنامه اهداف شخصی (PCI)، پرسشنامه احساس کنترل (SCI)، پرسشنامه اهمال کاری تحصیلی (PASS) را تکمیل نمودند. نتایج نشان داد که الف) افزایش میزان متغیرهای پیش بین سن و احساس کنترل منفی اهمال کاری تحصیلی را افزایش می دهد و افزایش میزان متغیرهای پیش بین احساس کنترل مثبت و انگیزش انطباقی اهمال کاری تحصیلی را کاهش می دهد. ب) بین ساختار انگیزشی انطباقی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان شاهد رابطه معنادار و مستقیم (مثبت) وجود دارد یعنی ساختار انگیزشی انطباقی بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان شاهد مؤثر است. ج) بین احساس کنترل مثبت و ساختار انگیزشی انطباقی دانشجویان رابطه معنادار و مستقیم (مثبت) وجود دارد؛ یعنی هرچه احساس کنترل مثبت دانشجویان بیشتر باشد پیشرفت تحصیلی آن ها نیز بیشتر است. د) بین احساس کنترل عمومی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان شاهد رابطه معنادار و مستقیم (مثبت) وجود دارد یعنی احساس کنترل عمومی بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان مؤثر است؛ و ذ) بین ساختار انگیزشی انطباقی و اهمال کاری تحصیلی دانشجویان رابطه معنادار و معکوس (منفی) وجود دارد یعنی ساختار انگیزشی سازگار باعث کاهش اهمال کاری تحصیلی در دانشجویان می شود.

هدف : هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی روان درمانی روان پویشی کوتاه مدت با روش تنظیم کننده اضطراب در درمان مردان مبتلا به هراس اجتماعی بود. روش : این پژوهش روی شش مرد جوان مبتلا به هراس اجتماعی که با نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، در چهارچوب طرح تجربی تک موردی، با استفاده از خط پایه چندگانه به صورت پلکانی، طی 20 جلسه برای هر مراجع، همراه با پیگیری سه ماهه، انجام شد. از مصاحبه بالینی ساختاریافته بر مبنای DSM-IV ( SCID ) برای گزینش آزمودنی ها و از مقیاس ارزیابی عملکرد کلی ( GAF ) و پرسشنامه هراس اجتماعی ( SPIN ) برای ارزیابی شرایط بالینی افراد استفاده شد. برای تحلیل داده ها روش تحلیل نگاره ای، معناداری بالینی، درصد بهبود و شاخص های شش گانه کارایی به کار رفت. یافته ها : روان درمانی روان پویشی کوتاه مدت با روش تنظیم کننده اضطراب توانست هراس اجتماعی مراجعان را کاهش دهد (66 درصد بهبودی) که تا پایان دوره پیگیری سه ماهه باقی بود (67 درصد بهبودی). نمرات مراجعان، بر اساس SPIN ، پیش از مداخله بالاتر از نقطه برش (نمره 19) بود، اما پس از مداخله و دوره پیگیری به کمتر از نقطه برش رسید. همچنین در پایان درمان و دوره پیگیری نمره GAF مراجعان از 51 تا 60 به 71 تا 80 افزایش یافت. نتیجه گیری : نتایج این پژوهش نشان می دهد که روان درمانی روان پویشی کوتاه مدت با روش تنظیم کننده اضطراب، با تمرکز بر تعارضات هیجانی، ممکن است بر درمان مبتلایان به هراس اجتماعی مؤثر باشد.

هدف پژوهش حاضربررسی اثربخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری در کاهش پرخاشگری افراد مبتلا به ضربه سر بود. طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی به صورت پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. نمونه شامل 16 نفر از مبتلایان به ضربه سر شهرستان مشهد که با روش نمونه گیری داوطلبانه در پژوهش شرکت کردند. شرکت کنندگان به شیوه تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول درمان شناختی-رفتاری را دریافت و گروه دوم رواندرمانی دریافت نکردند. هر دو گروه در سه مرحله زمانی پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری یک ماهه مورد سنجش قرار گرفتند. مقیاس پرخاشگری باس و پری ابزار سنجش بود. داده ها با روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر بو.د. نتایج نشان داد که گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل از نظر میزان کاهش پرخاشگری تفاوت معنی داری داشتند.

مقدمه:پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه­ی منبع کنترل و خودپنداره با تنش ادراک شده بر مادران کودکان درخودمانده، انجام گرفت. روش­کار: این پژوهش توصیفی همبستگی در سال 1390، بر روی 42 نفر از مادران کودکان درخودمانده که به طور داوطلبانه در این پژوهش شرکت داشتند و در مراکز اختلال درخودماندگی نور هدایت، آوا و تبسم شهرستان مشهد انجام شد. به منظور اندازه­گیری منبع کنترل از مقیاس کنترل درونی-بیرونی راتر و برای اندازه­گیری خودپنداره از مقیاس خودپنداره­ی بک و برای اندازه­گیری تنش ادراک شده از مقیاس تنش ادراک شده استفاده شد.تحلیل داده­ها با استفاده از نرم­افزار SPSS و با ضریب همبستگی پیرسون انجام شد. یافته­ها:بین منبع کنترل درونی با تنش ادراک شده­ی مادران کودکان درخودمانده، رابطه­ی مستقیم و معنی دار وجود دارد (05/0P<) و بین منبع کنترل بیرونی و تنش ادراک شده­ی مادران کودکان درخودمانده، رابطه­ی مستقیم و معنی دار وجود ندارد (05/0P>)، هم­چنین میان خودپنداره و تنش ادراک شده­ی مادران کودکان درخودمانده نیز رابطه­ی مستقیم و معنی دار وجود دارد (05/0P<). نتیجه­گیری: منبع کنترل با خودپنداره و تنش ادراک شده­ی مادران کودکان درخودمانده، رابطه­ی مستقیم و معنی­داری دارد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی هیپنوتراپی شناختی­رفتاری گروهی و درمان شناختی­رفتاری گروهی بر افزایش عزت نفس نوجوانان انجام پذیرفت. روش­کار: جامعه­ی آماری این کارآزمایی بالینی شامل تمام نوجوانان پسر ساکن در مدارس شبانه­روزی شهرستان تایباد در سال تحصیلی 91-1390 بودند که با استفاده از روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. از 250 نفر از نوجوانان ساکن در یک مرکز شبانه­روزی­، پرسش­نامه­ی عزت نفس کوپر-اسمیت به عمل آمد و با توجه به نمره­ی عزت نفس پایین­تر از 23، 30 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمون و یک گروه شاهد جایگزین شدند. سپس گروه­های آزمون به مدت 2 ماه (در هر هفته یک جلسه­ی 2 ساعتی) تحت درمان هیپنوتراپی شناختی­رفتاری و درمان شناختی­رفتاری قرار گرفتند و گروه شاهد هیچ آموزشی دریافت نکرد. بعد از اتمام دوره جهت بررسی میزان تغییر در عزت نفس، مجددا آزمون مذکور به عنوان پس­آزمون در همه­ی افراد اجرا گردید. داده­ها با کمک نرم­افزار SPSS نسخه­ی 19، آمار توصیفی، تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی بن­فرونی تحلیل گردیدند. یافته­ها: تحلیل آزمون کوواریانس نشان داد که نمرات عزت نفس در گروه­های آزمون در مقایسه با شاهد افزایش معنی­داری داشته است (01/0P<) اما هیپنوتراپی شناختی­رفتاری منجر به افزایش بیشتر، اما غیر معنی­دار عزت نفس نسبت به درمان شناختی­رفتاری گروهی شد. نتیجه­گیری: هیپنوتراپی شناختی­رفتاری و درمان شناختی­رفتاری گروهی می­توانند عزت نفس نوجوانان را افزایش دهند اما بین این دو تفاوت معنی­داری دیده نشد.

مقدمه: امروزه به واسطه­ی افزایش میزان ناباروری زوج­ها و بی­سرپرستی کودکان، فرزندخواندگی بیشتر در کانون توجه قرار گرفته است. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت های فرزندخواندگی برکاهش تنیدگی و تغییر سبک های مقابله ای زوجین متقاضی فرزندخواندگی انجام گرفته است. روش­کار: پژوهش حاضر از نوع طرح­های نیمه­آزمایشی است. جامعه­ی پژوهش شامل تمام زوجین متقاضی فرزندخواندگی بوده که از خرداد 88 لغایت خرداد 89 به سازمان بهزیستی خراسان رضوی مراجعه نموده­اند. زوجین واجد معیارهای پژوهش به شیوه­ی نمونه­ی در دسترس انتخاب و پرسش­نامه­ی اضطراب کتل و سبک های مقابله ای لازاروس و فولکمن را تکمیل نمودند. از بین ایشان تعداد 14 زوج دارای نمره ی خام بیشتر از 35 در تست اضطراب و سبک مقابله­ی هیجان­مدار در پرسش­نامه­ی سبک­های مقابله بودند، انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد جایگزین شدند. سپس 8 جلسه­ی آموزش مهارت­های فرزندخواندگی برای گروه آزمون اجرا گردید. گروه شاهد روند عادی مراحل اداری را سپری نمودند. بعد از اجرای مداخله، میزان تنیدگی و سبک­های مقابله­ی دو گروه مجددا اندازه­گیری و 6 هفته بعد آزمون پی­گیری روی گروه آزمون اجرا شد. داده­ها با استفاده از آزمون های آماری تحلیل کوواریانس یک سویه و تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر تحلیل گردید. یافته­ها: بین دو گروه آزمون و شاهد، از نظر تفاوت نمرات در دو ﺁزمون اضطراب کتل (05/0P≤) و سبک­های مقابله (05/0P≤) تفاوت مثبت و معنی­داری وجود داشت. نتیجه­گیری: آموزش مهارت های فرزتدخواندگی می­تواند موجب کاهش میزان تنیدگی زوجین متقاضی فرزند گردیده و باعث شود که این افراد در مقابله با تنیدگی، بیشتر از سبک های مقابله­ی مسئله­مدار استفاده کنند.

این پژوهش با هدف تعیین میزان شیوع رفتارهای خودتخریبی و بررسی علل آن ها در بین دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد به انجام رسیده است. پژوهش توصیفی از نوع زمینه یابی می باشد. حجم نمونه 873 نفر شامل 586 زن و 287 مرد بود که به شیوه نمونه گیری طبقاتی و بنا به میزان درصد دانشجویان دانشکده ها و جنسیت انتخاب شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته «سنجش رفتارهای خودتخریبی و علل آن» می باشد که در دو قسمت 31 پرسشی به منظور بررسی میزان شیوع رفتارهای خودتخریبی و 10 پرسشی برای بررسی علل احتمالی استفاده شد. مقدار ضریب آلفا کرانباخ درقسمت اول پرسشنامه برابر با 836/0و در قسمت دوم پرسشنامه (857/0) محاسبه شد. روایی محتوای پرسشنامه به تأیید متخصصان؛ اساتید و کارشناسان روان شناس دانشگاه فردوسی مشهد رسید. رفتارهای خودتخریبی دانشجویان با توجه به متغییرهایی از قبیل سن، جنس، وضعیت تأهل، محل سکونت و مقطع تحصیلی در حیطه نرمال با استفاده ازآزمون های تی وآزمون آنالیز واریانس و در حیطه غیر نرمال از آزمون من ویتنی و آزمون کروسکال والیس مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج پژوهش حاکی از این امر است که تقریبا در مورد همه متغییر ها (سن، جنس، تأهل، محل سکونت و میزان تحصیلات) ورزش ناکافی (نداشتن فعالیت های حرکتی مناسب)، خواب زیاد، استرس،کم خوری افراطی و نداشتن تفریح و فعالیت های سالم مفرح دارای بیشترین میزان شیوع و رفتارهای مصرف دائم هرگونه مواد مخدر ،سرقت ،مصرف تفننی هرگونه مواد مخدر ،فرار از خانه وهم جنس بازی دارای کمترین میزان شیوع می باشند. میزان شیوع رفتارهای خودتخریبی در مردان بیشتر از زنان بوده. دانشجویان مهمترین علل شیوع رفتارهای خودتخریبی را به علل خانوادگی، روانی عاطفی و اجتماعی نسبت دادند.

وب سایت ها به عنوان شیء هایی عینی و قابل تعامل، با دو کارکرد آموزشی و سرگرمی به زندگی کودکان راه یافته اند. به باور ژان پیاژه کودک در تعامل با شیءها و انسان های پیرامون، شناخت خود را می سازند. در پیوستار رشد شناختی پیاژه، نیم دوره عملیات عینی بدلیل همزمانی با سن دبستان و نیز افزایش امکان تعامل کودک با وب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این نیم دوره ابزارهایی مانند وب سایت ها که بتوانند به شکلی عینی و بر پایه تجربه فعال توانمندی های فکری کودک را به چالش بکشند می توانند زمینه ای برای رشد شناختی فراهم آورند. پژوهش حاضر در پی آن است که دریابد تا چه میزان وب سایت های کودکان بستری برای پرورش ویژگی های تفکر عملیات عینی فراهم می کنند. عملیات طبقه بندی، ردیف بندی، نگهداری ذهنی و بازگشت پذیری زیرساخت طراحی سیاهه وارسی پژوهشگرساخته را تشکیل داد. روایی و پایایی این ابزار با بهره گیری از نظر متخصصان و محاسبه ضریب توافق آنها تایید شد. روش های پیمایشی و تحلیل محتوا برای ارزیابی جامعه ای با 11 عضو از وب سایت های فارسی و نمونه ای از30 وب سایت های انگلیسی که به روش تصادفی نظام مند انتخاب شده بود به کار گرفته شد. یافته ها نشان داد که وب سایت های مورد بررسی در بسترسازی برای پرورش عملیات طبقه بندی و نگهداری ذهنی در حد متوسط و ردیف بندی و بازگشت پذیری به میزان کمی نقش دارند. به طور کلی نیز این ابزارها با در اختیار داشتن نزدیک به 34% از مصداق های مورد نظر به میزان کمی در فراهم آوردن زمینه ای برای رشد شناختی کودکان توانمند می باشند.

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی گروه درمانی شناختی متمرکز بر طرحواره برتعدیل طرحواره های ناسازگار اولیه در دختران نوجوان بی سرپرست و بد سرپرست انجام گرفت.پژوهش حاضر از نوع کاربردی و طرح پیش آزمون –پس آزمون با گروه کنترل است. روش کار: در این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس از میان دختران نوجوان بی سرپرست و بد سرپرست ساکن در مرکز شبه خانواده حضرت علی اصغر(ع) ،20 نفر انتخاب شدند(20=n) و بطور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند .پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ(فرم کوتاه) در پیش آزمون برای هر دو گروه اجرا شد.سپس در گروه آزمایش مداخله گروه درمانی شناختی متمرکز بر طرحواره اجرا شد.پس از پایان دوره 11جلسه ای درمان بار دیگر پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ (فرم کوتاه)بعنوان پس آزمون در هر دو گروه اجرا گردید. نتایج: نتایج حاصل از تحلیل آماری با آزمون Tمستقل نشان می دهد که گروه درمانی شناختی متمرکز بر طرحواره در مقایسه با گروه کنترل ،بطور معنادار باعث کاهش نمره کلی در پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ شده است(باسطح معناداری 0.000P=).در مورد هر یک از طرحواره ها به طور جداگانه نیز در نتایج حاصل از آزمون Tجز در طرحواره شکست و رهاشدگی درمان برکاهش نمرات سایر طرحواره ها بطور معنادار موثر بود.