صادق صالحی

صادق صالحی

مدرک تحصیلی: دانشیار، گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران.
پست الکترونیکی: s.salehi@umz.ac.ir

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۹۹ مورد.
۶۱.

تحلیل جامعه شناختی سفرهای پایدار در صنعت گردشگری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری جابه جایی پایدار پیمایش اقامتگاه های گردشگری مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 668 تعداد دانلود : 247
در عصر توسعه ی پایدار، لازم است تا صنعت گردشگری نیز مانند سایر بخش ها الگوی توسعه ی خود را همرویه با پارادایم پایداری بازتعریف کند. ایجاد توازن پایدار میان اثرات اقتصادی گردشگری و منابع غیرقابل تجدید گردشگری تولید گردشگر زمانی اتفاق می افتد که مقصد(ها) قدرت رقابتی خود را از لحاظ دارا بودن جاذبه برای گردشگران، متمایز بودن، تأثیر بر کیفیت تجربیات گردشگران و رفاه شهروندان بومی ارتقا بخشند. تحرک و جابه جایی از آنجایی که اثرات نیرومندی بر پایداری اقتصادی، محیط زیستی و اجتماعی منطقه دارد، یکی از ارکان اساسی تجدید ساخت و تعیین راهبرد گردشگر در مقصد است. بدون زیرساختار و خدمات مناسب برای سفر، صنعت گردشگری نمی تواند رشد نماید و بدون بهبود فنی در بخش حمل و نقل (زیرساختار و امکانات) تحرک پایدار گردشگر ناممکن است. رشد حساسیت و آگاهی نسبت به گردشگری و حمل و نقل پاک در جامعه ی مصرفی مدرن، سبب می شود تا گردشگران بیش از گذشته مصرف اخلاقی را در پیش گیرند و انتخاب هایی در گردشگری و سفر داشته باشندکه دوستدار و حامی محیط زیست است. هدف از انجام این تحقیق، بررسی نگرش صاحبان اقامتگاه های گردشگری نسبت به جابه جایی پایدار و عوامل مؤثر بر آن است. تحقیق از نوع کمی و با روش پیمایش انجام شد. جامعه ی آماری، 121 نفر از صاحبان اقامتگاه های گردشگری در شهرهای نور، محمودآباد و بابلسر در استان مازندران است که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده های مورد نیاز از طریق پرسش نامه از دیدگاه صاحبان اقامتگاه های گردشگری گرداوری شد که روایی ظاهری و محتوایی پرسش نامه ی آن براساس نظر اساتید مرتبط و پایایی آن بر اساس آلفای کرونباخ (62/0) تایید گردید. یافته های تحقیق حاکی از آن است که صاحبان اقامتگاه های گردشگری گرایش مثبت به جابه جایی پایدار از سوی گردشگران دارند و این گرایش نیز بر حسب سن و سطح تحصیلات متفاوت است. سابقه ی اشتغال و تعداد مسافران در تابستان یا تعطیلات غیر از تابستان کمترین رابطه را با گرایش به نظام جابه جایی پایدار داشت. با توجه به نتایج تحقیق، می توان گفت اعمال سیاست های جابه جایی پایدار، رشد حمل و نقل و گردشگری پایدار مستلزم همکاری نزدیک بین ذینفعان در این بخش ها است.
۶۲.

بررسی تأثیر گردشگری در توسعة پایدار نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان دوهزار، شهرستان تنکابن)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مازندران گردشگری روستایی توسعة پایدار گردشگری دهستان دوهزار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 796 تعداد دانلود : 577
هدف: با توجه به اینکه توسعة گردشگری اثرهای بسیاری در ابعاد اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست-محیطی بر نواحی گردشگرپذیر می گذارد، هدف از این تحقیق پاسخ گویی به این سؤال اساسی است که توسعة انواع گردشگری در دهستان دوهزار چه تأثیری بر توسعة پایدار گردشگری داشته است؟ روش: روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی با تأکید بر پیمایش میدانی و تهیه و تکمیل پرسشنامه است. جامعة آماری تحقیق را ساکنان روستاهای برسه، شانه-تراش و میانکوه تشکیل می دهند. اطلاعات جمع-آوری شده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS پردازش شده است. یافته ها: نتایج بیانگر آن است که توسعة گردشگری بر بعد اقتصادی توسعة پایدار تأثیر مثبت گذاشته است؛ به طوری که موجب تنوع شغلی و کسب درآمد بیشتر ساکنان شده است. همچنین، در بعد محیطی بیشترین تأثیر منفی را داشته است؛ زیرا، بررسی ها بیانگر آن است که در تغییر کاربری اراضی، افت محسوس کمی آب در فصول گرم سال، فرسایش و رانش زمین در اثر ساخت وساز غیراصولی خانه های دوم، موجب ناپایداری محیط شده است و در ابعاد اجتماعی و نهادی نیز وضعیتی پایدار در سطح متوسط ارزیابی شده است. راهکارهای عملی: این تحقیق عمدتاً مبتنی بر روش کمی است و بهره گیری از روش های کمی نمی تواند تمامی زوایای پنهان موضوع های رفتار گردشگران یا جامعة میزبان را نشان دهد؛ بنابراین، به محققان دیگر پیشنهاد می شود از روش های تحقیق کیفی نیز برای شفاف ترکردن هرچه بیشتر روابط میان متغیرهای این تحقیق استفاده کنند. اصالت و ارزش: نتایج تحقیق حاضر ضرورت توجه به گردشگری پایدار را مطرح می سازد. بدیهی است با تقاضای روزافزون گردشگری در سطح جامعه، مناطقی که از ظرفیت های لازم به عنوان یکی از مکان های گردشگری برخوردار هستند، موردتوجه گردشگران قرار می گیرند. برای بهبود وضعیت پایداری و توسعة گردشگری، الزامات مدیریتی و نیز محافظت از محیط زیست برای نسل های آینده، لازم و ضروری است.
۶۳.

تحلیل جامعه شناختی تفاوت های جنسیتی نگرش های زیست محیطی در ایران (بر طبق داده های موج پنجم پیمایش ارزش های جهانی)

کلید واژه ها: جنسیت تحلیل ثانویه اکوفمینیسم نگرش های زیست محیطی پیمایش ارزش های جهانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی توسعه
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی جنسیت
تعداد بازدید : 460 تعداد دانلود : 307
مقاله حاضر به تحلیل تأثیر جنسیت بر نگرش های زیست محیطی پرداخته است. اینکه آیا نگرش های زیست محیطی در بین مردان و زنان تفاوت دارد یا خیر سؤال اصلی تحقیق را تشکیل می دهد. پشتوانه نظری تحقیق دیدگاه اکوفمینیسم است که استدلال هایی را مبنی بر تفاوت های بنیادی محیط زیست گرایی مردان و زنان مطرح می کند و مسائل و رفتارهای غیرمسئولانه زیست محیطی را بازتاب تسلط مردان و بی توجهی آنان به حفظ طبیعت می داند. به اعتقاد اکوفمینیسم ها زنان رابطه و پیوند قوی، خاص و ضروری با طبیعت دارند و نسبت به مردان به مشکلات محیط زیست پاسخگوتر و حساس تر هستند. روش این پژوهش تحلیل ثانویه است که بر روی موج پنجم «پیمایش ارزش های جهانی» انجام شده است. با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی به شاخص سازی گویه های مرتبط با محیط زیست در پیمایش فوق پرداختیم که در نتیجه سه شاخص «اهمیت زیست محیطی»، «حساسیت زیست محیطی محلی» و «حساسیت زیست محیطی جهانی» استخراج شد. یافته ها نشان می دهد از نظر حساسیتی که افراد نسبت به محیط زیست جامعه خود و نیز جهانی که در آن زندگی می کنند قائل اند، تفاوت معناداری بین نگرش زنان و مردان دیده نمی شود. اما در مورد اهمیت نسبت به مسائل زیست محیطی و نگرشِ معطوف به عمل و رفتار، تفاوت معناداری بین زنان و مردان مشاهده شده است.
۶۴.

تحلیل اجتماعی نقش شهروندی محیط زیستی در مقابله با پیامدهای تغییر آب و هوا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مازندران تغییرات آب و هوا شهروندی محیط زیستی پیوند مکانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی زیستی محیط شناسی
تعداد بازدید : 494 تعداد دانلود : 413
بسیاری از صاحبنظران معتقدند که راه حل مسائل و مشکلات زیست محیطی به رفتار و عملکرد شهروندان بستگی دارد. در این راستا، پدیده ی شهروندی محیط زیستی به دلیل اینکه افراد را در برابر مشکلات محیط زیستی (از جمله پیامدهای منفی تغییر آب و هوا ) متعهد بار می آورد، از اهمیت خاصی برخوردار است. استان مازندران یکی از مناطق مهم کشاورزی و گردشگری کشور است و فعالیت مناطق شهری آن نیز طی سال های اخیر، به شدت تحت تأثیر تغییرات آب و هوا قرار گرفته است. با توجه به اینکه برای کاهش اثرات منفی تغییر آب و هوا، داشتن شهروندان متعهد امری لازم و ضروری می باشد، تحقیق حاضر درصدد بررسی سطح تعهد شهروندی محیط زیستی و نقش آن در مقابله با مشکلات ناشی از تغییرات آب و هواست. جامعه ی آماری این تحقیق، ۳۲۰۷۴۱ نفر از ساکنان شهرستان قائمشهر(مازندران) هستند که با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد ۳۵۰ نفر به عنوان نمونه ی آماری انتخاب شدند. اطلاعات لازم با استفاده از ابزار پرسشنامه وری شد و اعتبار ظاهری و محتوایی پرسشنامه بر اساس نظر استادان مرتبط و پایایی آن بر اساس آلفای کرونباخ بیش از ۶۰ درصد مورد تأیید قرار گرف ت. یافته های تحقیق نشان داد که تعهد شهروندان به محیط زیست و مقابله با یکی از بحران های محیط زیستی یعنی تغییر آب و هوا متوسط رو به بالا است (میانگین= ۶۲/۳). میزان تعهد شهروندان نسبت به مقابله با پیامدهای منفی و زیان بار تغییر آب و هوا برحسب سن و تحصیلات متفاوت بود؛ به عبارت دیگر، با افزایش سن، وضعیت شهروندی محیط زیستی بهبود یافته اما با افزایش تحصیلات، تعهد به شهروندی محیط زیستی کاهش داشت. پیوند مکانی شهروندان نیز در سطح خیلی بالا (۲۵/۴ از ۵) گزارش شده بود و هم چنین، میانگین تأثیرگذاری چهارچوب پیام های محلی تغییر آب و هوا ، ۲۱/۴ بوده که نشان می دهد سطح این تأثیر بالا بود. در نهایت، نتایج تحلیل رگرسیون نیز تحقیق نشان داد که پیوند مکانی نسبت به چهارچوب محلی پیام های تغییر آب و هوا، بیشترین تأثیر را بر توسعه ی شهروندی محیط زیستی داشته است. در پایان مقاله و بر اساس نتایج تحقیق پیشنهاد شده است که با توجه به مشهود بودن پیامدهای تغییر آب و هوا و مشهود بودن، تأثیرات آن در استان مازندران، سیاست گذاران درصدد ایجاد تعهد در مردم در برابر سیاست های کاهش تغییر آب و هوا و تقویت شهروندی محیط زیستی باشند.
۶۶.

آموزش عالی پایدار و پایداری محیط زیست(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پایداری آموزش عالی محیط زیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 43 تعداد دانلود : 789
آموزش عالی در عصر توسعه پایدار، نقش مهمی برعهده داشته و یکی از مهم ترین نهادهای اجتماعی برای ایجاد بسترهای مناسب برای تعهد و نیز عملی ساختن مفهوم توسعه پایدار و مقابله با مخاطرات زیست محیطی محسوب می شود. هدف از این مقاله، توجه به آموزش عالی به عنوان ابزاری نوین در توسعه پایدار به ویژه از طریق آموزش، پژوهش، زیرساخت ها و خدمات عمومی است. در این مقاله سعی شده است مدل آموزش عالی پایدار با تاکید بر پایداری محیط زیستی در آن به صورت سیستمی تعریف شود. از نظر روش شناسی نیز برای پاسخ به سوالات اساسی تحقیق از روش مطالعه اسنادی استفاده شده است. مهم ترین نتایج این بررسی عبارت بودند از الف) بهبود شبکه ها، همکاری ها و مشارکت های علمی، بازنگری برنامه های درسی و دوره های آموزشی موجود، بازنگری شیوه های تدریس و رویکردهای آموزش محیط زیست؛ ب)تدوین برنامه های میان رشته ای و فرارشته ای در بستر توسعه آموزش عالی پایدار؛ د) اتخاذ رویکرد سبز در عملیات روزمره یک دانشگاه پایدار و ممانعت از تاثیر منفی بر جوامع انسانی یا اکوسیستم ها و ج) ارائه خدمات به جوامع محلی، ملی و بین المللی برای تضمین آینده ای سالم از نظر محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی.
۶۷.

تحلیل رابطه بین ارزش های زیست محیطی و نگرش نوین زیست محیطی (مطالعه موردی: ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسکناس نویسی ساخت محدود فرصت های سیاسی اختلال رابطه ای رسانه شدگی پول نظریه ی زمینه ای کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 39 تعداد دانلود : 745
مقاله ی حاضر رابطه ی بین ارزش ها و نگرش های زیست محیطی را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده است. برای بررسی تجربی رابطه ی میان دو متغیر، از روش پیمایش استفاده شده است. با توجه به ادبیات موضوع، متغیر ارزش زیست محیطی بر پایه ی مقیاس کایزر و همکاران و متغیر نگرش نوین زیست محیطی بر پایه ی مقیاس پارادایم جدید دانلپ و وان لایر مورد سنجش قرار گرفته اند. محدوده ی جغرافیایی تحقیق حاضر را شهر ارومیه تشکیل می دهد که با توجه به گستره ی جغرافیایی، از روش نمونه گیری خوشه ای برای انتخاب نمونه ها استفاده گردید. داده های تحقیق با استفاده از پرسش نامه و از 383 نفر از ساکنان شهری جمع آوری شدند. نتایج تحقیق نشان داد اول اینکه سطح ارزش زیست محیطی و نیز سطح نگرش زیست محیطی در بین افراد مورد بررسی بالاست، دوم اینکه رابطه ی مثبت و معناداری بین ارزش زیست محیطی افراد و نگرش نوین زیست محیطی آن ها وجود دارد. در ادامه ی مقاله، دلایل احتمالی بروز این نتیجه مورد بحث قرار گرفته است.
۶۸.

بررسی تأثیر ارزش های زیست محیطی بر رفتار زیست محیطی(مطالعة مناطق شهری ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارومیه آموزه های دینی رفتار زیست محیطی ارزش زیست محیطی موقعیت جغرافیایی و فعالیت های اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 433 تعداد دانلود : 476
بشر پیوسته تعامل مداوم و پایداری با جهان طبیعی داشته است و این روند همه روزه با افزایش تقاضا از طبیعت و تخریب منابع آن همراه بوده است. با درک روزافزون اهمیت حفظ منابع طبیعی، هوشیاری افراد نیز درباب تغییر دیدگاه ها گستردگی همه جانبه ای یافت. مقالة حاضر درصدد بررسی رابطة میان ارزش زیست محیطی افراد و رفتار زیست محیطی است. ازنظر روش تحقیق این مقاله از نوع پیمایش است و ابزار به کاررفته در آن پرسش نامه است. ارزش زیست محیطی برپایة مقیاس کایزر و همکاران و رفتار زیست محیطی نیز برپایة مقیاس محقق ساخته سنجیده شده اند و داده ها با استفاده از نمونه گیری خوشه ای، از طریق پرسش نامه و از 383 نفر از ساکنان مناطق شهری ارومیه جمع آوری شدند. نتایج ضریب آلفای کرونباخ (68%) نشان داد که پرسش نامه تحقیق از روایی نسبتاً زیادی برخوردار است. نتایج تحقیق هم سو با برخی تحقیقات خارجی است و مبین وجود رابطة مثبت و معنی دار بین ارزش زیست محیطی و رفتار زیست محیطی است. بدین معناکه ارزش های زیست محیطی نزد افرادی زیاد است که میانگینِ رفتار زیست محیطی آنها نیز نمرة بالایی را به خود اختصاص داده است. نهایتاً با توجه به نتایج به دست آمده دو عامل موقعیت جغرافیایی و فعالیت های اقتصادی و آموزه های دینی در بالابودن ارزش های زیست محیطی در منطقة تحت مطالعه تحلیل شد.
۶۹.

ارزیابی پیامدهای اجتماعی زیست محیطی استفاده از مواد شیمیایی در فعالیت کشاورزی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزیابی تأثیرات زیست محیطی ارزیابی تأثیرات اجتماعی تلفیق پیامدهای اجتماعی زیست محیطی و عدالت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی زیستی محیط شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی کاربردی انسان شناسی روستایی
تعداد بازدید : 328 تعداد دانلود : 359
در این مقاله به دو موضوع پرداخته شده است: ارزیابی اجتماعی زیست محیطی استفاده از مواد شیمیایی در فعالیت کشاورزی در مناطق شمال کشور و تأثیر آن بر عدالت محیطی. با توجه با آمارهای موجود در سالنامه آماری مازندران و اطلاعات آماری موجود در سایت های خبری از سال 1380 به بعد، ابتدا تأثیرات زیست محیطی (تأثیر پساب کشاورزی بر منابع آبی) و تأثیرات اجتماعی (سلامت، اشتغال و گردشگری) مورد ارزیابی قرار گرفت و سپس با استفاده از مدل تحقیق به تلفیق پیامدهای اجتماعی و زیست محیطی پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که استفاده از این سموم چگونه در کاهش عدالت نقش دارد.
۷۰.

اعتماد اجتماعی، زنان و سیاست های مقابله با تغییرات آب وهوا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جنسیت زنان خطر منابع اعتماد تغییر آب وهوا

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی جنسیت
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی جنسیت
تعداد بازدید : 616 تعداد دانلود : 364
در عصر حاضر، اعتماد به موضوعی حیاتی برای جوامع انسانی تبدیل شده و نقش اساسی در سیاست های مقابله با مشکلات اجتماعی به وی ژه در زمینه خطرهای محیط زیستی دارد. مقابله با خطرهای محیط زیستی مانند تغییر آب وهوا، نیازمند آگاهی است؛ آگاهی و آمادگی برای مقابله با مخاطرات برای همه گروه های اجتماعی لازم و ضروری است از جمله زنان که قشر آسیب پذیری در مقابل مخاطرات محیط زیستی هستند. این آگاهی معمولاً از سوی نهادهای اصلی و مرتبط همچون دولت، سازمان های خصوصی محیط زیستی و دانشمندان به دست می آید. بنابراین، پذیرش این آگاهی و اعتماد به آنها، مستلزم اعتماد مردم به نهادهای مرتبط با آن است. در این بررسی، میزان اعتماد دانشجویان نسبت به منابع اطلاعات (دولت، سازمان های خصوصی محیط زیستی و دانشمندان) و تفاوت آن برمبنای جنسیت و دانشکده بررسی شده است. برای انجام این پژوهش از روش پیمایش استفاده شده و با نمونه گیری طبقه ای، 411 نفر از دانشجویان انتخاب شدند. یافته ها حاکی از آن است که اعتماد دانشجویان به منابع اطلاعات کمی بیشتر از متوسط بود و گروه های حامی محیط زیست، معتمدترین منبع اطلاعات تغییر آب وهوا بودند. همچنین تفاوت محسوس فقط در اعتماد براساس جنسیت به دانشمندان مربوط است. علاوه بر این، نتایج پژوهش نشان داد که میزان اعتماد دانشجویان پسر به منابع اطلاعات بیش از دانشجویان دختر بود. منابع اعتماد برمبنای دانشکده نیز متفاوت بود. به عبارت دیگر، دانشکده هایی که برنامه درسی شان ارتباط نزدیک تری با موضوع های محیط زیستی داشته است اعتماد بیشتری به دانشمندان و سازمان های خصوصی داشتند. در پایان، براساس تفاوت های جنسیتی در اعتماد به منابع اطلاعات و دانشکده، پیشنهادهایی ارائه شد.
۷۱.

تحلیل جامعه شناختی مقابلة کشاورزان با آثار زیان بار تغییر آب وهوا مطالعة موردی: شهرستان بابلسر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سازگاری باور مازندران کشاورزان تغییر آب و هوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 830 تعداد دانلود : 789
تغییر آب و هوا پدیده ای است که به سرعت درحال وقوع است و پیامدهای زیان بار گسترده ای دارد. بهره گیری از دانش تغییر آب وهوا و یقین داشتن از وقوع آن، در توانمندسازی گروه های آسیب پذیر در برابر پیامدهای این تغییر بسیار مؤثر و حیاتی است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی نقش دانش و باور کشاورزان به تغییر آب وهوا در حمایت شان از سیاست های سازگاری در کشاورزی است. جامعه آماری این تحقیق را 7861 نفر از کشاورزان شهرستان بابلسر تشکیل می دهند که با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، تعداد 140 نفر از آنها به عنوان نمونه آماری برگزیده شدند. ابزار گردآوری اطلاعات تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته بود و میزان پایایی پرسش ها بیش از 60 درصد به دست آمد. یافته های تحقیق نشان می دهند که میزان دانش تغییر آب و هوا، باور به وقوع آن و نیز سطح حمایت کشاورزان از سیاست های مقابله، بیش از متوسط بوده است. براساس تحلیل رگرسیون، متوسط زمین زراعیِ دراختیار و باور به وقوع تغییر آب وهوا مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر حمایت کشاورزان از سیاست های مقابله بودند. درحالی که متغیرهای سن، درآمد حاصل از کشاورزی، و دانش تغییر آب وهوا بر عامل حمایت تأثیری نداشتند. براساس نتایج این تحقیق، پیشنهادهایی برای توانمندسازی کشاورزان و حمایت های اجتماعی، روانی، و اقتصادی ارائه شده است.
۷۲.

ارزیابی اجتماعی دانش دانشجویان غیر آب و هوا شناس نسبت به تغییراقلیم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تغییر اقلیم دانشکده پارادایم نوین زیست محیطی مراکز آموزش عالی استان مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 919 تعداد دانلود : 817
هدف از این پژوهش، بررسی میزان شناخت دانشجویان از تغییر اقلیم و عوامل اجتماعی موثر بر آن است. چارچوب نظری این پیمایش، تئوری پارادایم نوین زیست محیطی می باشد. برای انجام این تحقیق، 816 نفر از دانشجویان مراکز آموزش عالی استان مازندران ( شامل دانشگاه مازندران، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، دانشگاه علوم کشاورزی ساری،دانشگاه علوم پزشکی بابل و دانشگاه دامپزشکی آمل) با روش نمونه گیری طبقه ای برگزیده شدند. پس از بررسی اعتبار و روایی پرسشنامه، اطلاعات لازم با استفاده از روش پیمایشی جمع آوری و سپس با استفاده از نرم افزار آماری SPSSمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به مدل نظری تحقیق، 3 فرضیه کلی تدوین و مورد بررسی تجربی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که سطح شناخت دانشجویان از پدیده ی تغییرات جهانی اّب و هوا، پایین است و بین دانشکده محل تحصیل، گروه آموزشی، پارادایم نوین زیست محیطی، کارایی ادراک شده ی شخصی، رفتارهای زیست محیطی و منابع اطلاعاتی رابطه مستقیم و مثبت با دانش تغییر اقلیم وجود دارد. علاوه بر این، نتایج تحقیق نشان داده است که بین جنسیت، محل سکونت ودانش تغییر اقلیم رابطه ایوجود ندارد. در خاتمه مقاله، به منظور ارتقاء سطح شناخت دانشجویان از روند تغییر اقلیم و گرم شدن جهانی و با توجه به نتایج تحقیق حاضر پیشنهاد شده است تا آموزش زیست محیطی برای همه ی گروه های آموزشی صورت پذیرد
۷۳.

آموزش و پرورش و محیط زیست (نگرش، آگاهی و رفتارهای زیست محیطی دانش آموزان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رفتارهای زیست محیطی آگاهی زیست محیطی نگرش زیست –محور نگرش تکنو-محور دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 963 تعداد دانلود : 859
با افزایش مسایل و مشکلات زیست محیطی، نیاز به تغییر نگرش و رفتار افراد در بین گروه های مختلف اجتماعی به خصوص دانش آموزان اجتناب ناپذیر می باشد. در این مطالعه، میزان آگاهی، نگرش و رفتار زیست محیطی دانش آموزان دوره متوسطه و عوامل مؤثر بر آن مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام تحقیق حاضر از روش پیمایش استفاده شده است. نمونه آماری شامل 386 نفر از دانش آموزان دوره متوسطه شهر سنندج (استان کردستان) در سال 1391 می باشد که به روش خوشه ای چند مرحله ای، نمونه گیری شده اند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که نزدیک به 68 درصد از دانش آموزان دارای رفتارهای مسئولانه نسبت به محیط زیست بوده اند. علاوه بر این، یافته ها حاکی از بالا بودن آگاهی زیست محیطی دانش آموزان مورد مطالعه است. نزدیک به 55 درصد از دانش آموزان دارای نگرش زیست- محور هستند و مابقی دارای نگرش تکنو- محور هستند. نگرش زیست -محور بیش ترین تأثیر را بر رفتارهای زیست محیطی دارد و پیش بینی کننده قوی برای رفتارهای زیست محیطی است. علاوه بر این، نتایج تحقیق نشان می دهد که بین آگاهی و رفتار زیست محیطی رابطه ای ضعیفی وجود دارد. در خاتمه، دلایل احتمالی رابطه ضعیف بین آگاهی و رفتارهای زیست محیطی تبیین شده است.  
۷۴.

مقایسة تحلیلی ارزش های زیست محیطی جهان اسلام و غرب؛ تحلیل ثانویة داده های پیمایش ارزش های جهانی (WVS)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کشورهای مسلمان محیط زیست ارزش های زیست محیطی پیمایش جهانی ارزش ها کشورهای غیرمسلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 561 تعداد دانلود : 76
جوامع عصر حاضر علاوه بر بحران های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، و فرهنگی با مسائل و بحران های زیست محیطی مواجه اند و این مسئله بسیاری از دانشمندان اجتماعی را ملزم به مطالعة ارزش های زیست محیطی کرده است. بسیاری از این مطالعات نشان می دهد ارزش های زیست محیطی و تعهدات اخلاقی در قبال محیط زیست ریشه در جهان بینی و آموزه های دینی جامعه دارد. هدف مقالة حاضر بررسی جایگاه ارزش های زیست محیطی در کشورهای مسلمان و غیرمسلمان با رویکرد تطبیقی است. بدین منظور و با استفاده از تحلیل ثانویه و به کارگیری داده های موج پنجم پیمایش جهانی ارزش ها (wvs) کشورهای مسلمان ترکیه، اندونزی، مصر، اردن و کشورهای غیرمسلمان امریکا، کانادا، آلمان، سوئیس از نظر برخی ارزش های زیست محیطی مقایسه شدند. یافته های تحقیق حاضر نشان داد تفاوت چندانی به لحاظ شاخص های زیست محیطی بررسی شده میان کشورهای مسلمان و غیرمسلمان وجود ندارد. با وجود این، کشورهای مسلمان مسائل زیست محیطی، نظیر بدی آب و هوا و نامناسب بودن وضعیت بهداشت، را جدّی تر از کشورهای غیر مسلمانان می دانند. علاوه بر این، کشورهای مسلمان بیشتر دولت را مسئول رفع آلودگی های زیست محیطی می دانند. در خاتمه، دلایل احتمالی عدم تفاوت بین کشورهای مسلمان و کشورهای غیرمسلمان از حیث ملاحظات زیست محیطی تبیین می شود.
۷۵.

بررسی نگرش زنان نسبت به بازیافت زباله های خانگی در مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنان مازندران بازیافت پارادایم نوین زیست محیطی زباله های خانگی دغدغه زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، اجتماع و خانواده مشارکت زن در اجتماع
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
تعداد بازدید : 926 تعداد دانلود : 699
مسأله بازیافت از جمله مسائلی است که امروزه مدیریت شهری را به خود مشغول نموده است. در بین گروه های گوناگون اجتماعی، زنان به علت نوع فعالیت هایی که در منزل انجام می دهند و نیز نقش مهمی که در محیط منزل برعهده دارند، از جایگاه ویژه ای در بحث بازیافت و به ویژه بازیافت زباله های خانگی برخوردارند. در این راستا اطلاع از نگرش زنان نسبت به بازیافت زباله امری ضروری در مدیریت زباله های خانگی محسوب می شود. تحقیق حاضر در صدد شناخت نگرش زنان نسبت به بازیافت زباله های خانگی و عوامل موثر بر آن می باشد. این تحقیق در سطح مناطق شهری استان مازندران صورت گرفته و 471 نفر از زنان خانه دار شهری نمونه های آن را تشکیل می دهند. برای انجام این تحقیق از روش پیمایشی استفاده شده و ابزار جمع آوری داده های مورد نیاز، پرسشنامه محقق بوده که اعتبار و پایایی آن مورد تایید قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد که پارادایم نوین زیست محیطی عامل بسیار مهمی در تکوین نگرش مثبت نسبت به مدیریت بازیافت زباله های خانگی می باشد. همچنین دغدغه های زیست محیطی، سطح تحصیلات و وضعیت اقتصادی خانوارها رابطه معناداری را با نگرش زنان نسبت به بازیافت زباله داشته اند. یافته های تحقیق حاضر، علاوه بر استفاده های علمی و نظری، می تواند برای مسولین و دست اندرکاران مدیریت و برنامه ریزی محیط زیست شهری مورد استفاده قرار گیرد.
۷۶.

مطالعه تجربی رابطة آگاهی و رفتارهای زیست محیطی (مطالعه مناطق شهری و روستایی شهرستان سنندج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحصیلات آگاهی زیست محیطی پیمایش شهرستان سنندج رفتارهای زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 218 تعداد دانلود : 827
اگرچه مدت هاست بشر متوجه اهمیت محیط زیست در زندگی خود شده است (فیروزی، 1384 :10)، امروزه، تهدیدات زیست محیطی در مرکز مهم ترین پرسش­های وجدان انسان قرن بیست ویکم قرار دارد (صالحی، 2010). این پرسش­ها افکار عمومی جهان را به طرز نگران کننده­ای به خود معطوف کرده و حساسیت شدیدی به محیط زیست در سطح جهانی به وجود آورده است. هدف اصلی این مطالعه پاسخ به این سؤالات اساسی است که اولاً، رفتارهای مسئولانه و غیرمسئولانة زیست محیطی در شهرستان سنندج چگونه است؟ ثانیاً، میزان آگاهی زیست محیطی در بین ساکنان شهرستان سنندج در چه سطحی است؟ ثالثاً، بین آگاهی زیست محیطی و متغیرهای زمینه­ای (سن، جنسیت، وضع تأهل، سطح تحصیلات، محل سکونت) با رفتارهای زیست محیطی چه رابطه­ای وجود دارد؟ روش تحقیق در این مطالعه پیمایشی است. نمونة آماری شامل 385 نفر از افراد بالای 18 سال ساکن در مناطق شهری و روستایی شهرستان سنندج است که به روش تصادفی طبقه­ای متناسب نمونه­گیری شده­اند. ابزار این تحقیق پرسش نامه بوده است. یافته­ها نشان می­دهد که 4/69 درصد از افراد مورد مطالعه دارای رفتارهای مسئولانه در برابر محیط زیست بوده­اند. علاوه بر این، یافته­ها حاکی از پایین بودن آگاهی زیست محیطی افراد مورد مطالعه است. بین محل سکونت، وضعیت تأهل، گروه­های سنی و آگاهی زیست محیطی با رفتارهای زیست محیطی رابطه وجود دارد و بین جنسیت و رفتارهای زیست محیطی رابطه­ای وجود ندارد. همچنین، نتایج تحقیق نشان می­دهد که بین سطح تحصیلات و رفتارهای زیست محیطی رابطه وجود دارد، اما جهت رابطه منفی و معکوس است. در خاتمه، به دلایلِ احتمالیِ وجود رابطة معکوس بین تحصیلات و رفتارهای زیست محیطی و پایین بودن آگاهی زیست محیطی پرداخته شده است.
۷۷.

بررسی عوامل موثر در شکل گیری رابطه متضاد میان بخش کشاورزی و گردشگری (نمونه مورد مطالعه: شهرستان چالوس، نوشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

۷۸.

بررسی رفتارهای محیط زیستی در بین گردشگران ساحلی (مطالعه ی موردی: گردشگران ساحلی شهر بوشهر در ایام نوروز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری رفتارهای محیط زیستی گردشگری ساحلی بوشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 720 تعداد دانلود : 993
گردشگری، نه تنها پدیده ای به سرعت در حال رشد است؛ بلکه از عوامل مؤثّر در توسعه ی نواحی و تأمین کننده ی مزایای مستقیم و غیرمستقیم بسیاری برای میزبان است. از سوی دیگر، چنین رویکردی موجب نگرانی هایی درباره ی تخریب محیط زیست شده است. در واقع، ارتباط بین محیط زیست و گردشگری بسیار نزدیک است؛ زیرا محیط زیست به خودی خود، جاذبه ای مهم برای گردشگران محسوب می شود.با توجّه به این که نوع غالب گردشگری در استان های مجاور دریا در ایران، گردشگری ساحلی است، در تحقیق حاضر، رفتارهای محیط زیستی گردشگران ساحلی مورد بررسی قرار گرفته است. به همین منظور تعداد ۲۶۷ پرسشنامه، به طور تصادفی بین گردشگران ساحلی شهر بوشهر توزیع گردید. نتایج پژوهش نشان داد که رابطه ی رفتارهای محیط زیستی با متغیّرهای جنسیت، تحصیلات، وضعیت تأهّل، نوع اقامت، چگونگی مسافرت، نگرش محیط زیستی، ارزش های محیط زیستی، دانش محیط زیستی و مدّت اقامت آنان معنادار نیست.در مقابل، رفتارهای محیط زیستی گردشگران با متغیّرهای نگرانی محیط زیستی و فرصت ها همبستگی مثبت دارد. نتایج تحلیل چندمتغیّره ی رگرسیونی نشان داد که متغیّر فرصت ها بیشترین نقش را در مدل تحقیق ایفا می کند.
۷۹.

سرمایه فرهنگی و نگرش و رفتارهای زیست محیطی (مطالعه موردی: استان کردستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرمایه فرهنگی سرمایه اجتماعی هویت اجتماعی پایگاه اقتصادی و اجتماعی مشارکت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 599 تعداد دانلود : 921
هدف این مطالعه، سنجش تأثیر سرمایه فرهنگی بر نگرش ها و رفتارهای زیست محیطی است. برای شناسایی تأثیر سرمایه فرهنگی بر رفتارهای زیست محیطی، نظرات صاحب نظران جامعه شناسی محیط زیست و نیز طرفداران دیدگاه سرمایه فرهنگی مطرح و نهایتاً با استفاده از نتایج تحقیقات پیشین، مدل تحقیق طراحی شده است. روش تحقیق در این مطالعه از نوع پیمایشی است. نمونه آماری شامل 440 نفر از افراد بالای 18 سال ساکن در مناطق شهری استان کردستان می باشد که به روش خوشه ای چند مرحله ای، نمونه گیری شده اند. ابزار این تحقیق پرسشنامه بوده است. با استفاده از رگرسیون متغیره و نیز ضریب تأثیر، میزان اثرگذاری (مستقیم و غیر مستقیم) متغیرها مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که 82 در صد از افراد مورد مطالعه ابراز داشتند که دارای رفتارهای زیست محیطی مسئولانه می باشند. همچنین، در حدود 71 درصد از افراد مورد مطالعه گزارش دادند که دارای سرمایه فرهنگی در حد زیاد هستند. با این وجود، وضعیت آگاهی زیست محیطی و نگرش زیست محیطی در استان در حد متوسط است. علاوه بر این، نتایج نشان می دهد که سرمایه فرهنگی بیشترین اثر را بر رفتارهای زیست محیطی دارد. به عبارت دیگر، سرمایه فرهنگی مهم ترین پیش بینی کننده متغیر رفتارهای زیست محیطی در مقایسه با سایر متغیرهای تحقیق می باشد. در خاتمه، برای تبیین بیشتر موضوع و براساس نتایج حاصله، بین مدل نظری و مدل تجربی تحقیق مقایسه صورت گرفته است.
۸۰.

بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر رفتارهای زیست محیطی(مطالعه موردی: استان کردستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی شبکه های اجتماعی رفتارهای زیست محیطی هنجارهای اجتماعی و اعتماد اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 109 تعداد دانلود : 260
هدف اصلی این پژوهش، سنجش رفتار زیست محیطی و شناخت تاثیر سرمایه اجتماعی و ابعاد آن (شبکه­های اجتماعی، هنجارهای اجتماعی و اعتماد اجتماعی) بر رفتارهای زیست محیطی می­باشد. به عبارت دیگر، هدف اصلی پژوهش حاضر پاسخ به این سوال است که آیا با افزایش و یا کاهش سرمایه اجتماعی، در رفتارهای زیست محیطی تغییری به وجود می­آید یا خیر؟ روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی است. نمونه آماری شامل 440 نفر از افراد بالای 18 سال ساکن در مناطق شهری استان کردستان بوده که با روش نمونه گیری خوشه­ای چند مرحله انتخاب شده­اند. ابزار این تحقیق پرسش نامه بوده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که با وجود شرایط نامناسب و امکانات محدود زیست محیطی در استان کردستان رفتارهای مسئولانه زیست محیطی افراد مورد مطالعه در حد بالایی بوده­ است. علاوه بر این، یافته­ها حاکی از آن است که سرمایه اجتماعی افراد مورد مطالعه در حد نزدیک به متوسط است. آزمون فرضیه نشان می­دهد که بین سرمایه اجتماعی و رفتارهای زیست محیطی رابطه مثبت و مستقیمی وجود دارد. به عبارت دیگر، با افزایش سرمایه اجتماعی، رفتارهای مسئولانه زیست محیطی نیز مسئولانه می­شود. در خاتمه، به دلایل احتمالی پائین بودن میزان سرمایه اجتماعی پرداخته شد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان