صادق صالحی

صادق صالحی

مدرک تحصیلی: دانشیار، گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران.
پست الکترونیکی: s.salehi@umz.ac.ir

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۱۰۶ مورد.
۴۱.

سنجش تأثیر عوامل فرهنگی بر رفتار مصرف گاز خانگی (مورد مطالعه: مشترکان گاز خانگی شهری در مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره چهارم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۱۶)

کلید واژه ها: مناطق شهری مازندران دانش زیست محیطی رفتار مصرف گاز نگرش و دغدغة زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
تعداد بازدید : ۷۶۸ تعداد دانلود : ۳۲۱
به منظور اصلاح الگوی مصرف، در قانون بودجة سال 1393 مقرر شد قیمت گاز برای مصارف خانگی افزایش یابد تا در نتیجه اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه و افزایش قیمت های حامل انرژی (از جمله قیمت گاز خانگی)، رفتار مصرف گاز خانوارها اصلاح شود. تحقق نیافتن این پیش بینی بیانگر دخالت سایر عوامل از جمله عوامل فرهنگی است. پژوهش حاضر براساس چارچوب نظری و مطالعات تجربی پیشین، درصدد بررسی تأثیر متغیرهای فرهنگی (دانش، نگرش و دغدغه) بر رفتار مصرف گاز خانگی در استان مازندران است. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده و گردآوری داده های آن از طریق پرسشنامه صورت گرفته است. نمونة آماری شامل 437 نفر از مشترکان گاز خانگی مناطق شهری استان مازندران است. نتایج نشان می دهد از میان عوامل مختلف فرهنگی، با افزایش دانش، نگرش و دغدغه زیست محیطی افراد، رفتار مصرف گاز آن ها بهینه تر می شود. همچنین نتایج نشان داد از مجموع عوامل فرهنگی، عامل دانش و نگرش زیست محیطی به ایجاد دغدغه های زیست محیطی در افراد منجر نمی شود. در این پژوهش، دلایل احتمالی این مسئله، تبیین و در بخش پایانی مقاله، دو توصیة اساسی برای سیاستگذاری پیشنهاد می شود.
۴۲.

تحلیل جامعه شناختی مقابلة کشاورزان با آثار زیان بار تغییر آب وهوا مطالعة موردی: شهرستان بابلسر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره پنجم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۸)

کلید واژه ها: سازگاری باور مازندران کشاورزان تغییر آب و هوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۹ تعداد دانلود : ۳۴۴
تغییر آب و هوا پدیده ای است که به سرعت درحال وقوع است و پیامدهای زیان بار گسترده ای دارد. بهره گیری از دانش تغییر آب وهوا و یقین داشتن از وقوع آن، در توانمندسازی گروه های آسیب پذیر در برابر پیامدهای این تغییر بسیار مؤثر و حیاتی است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی نقش دانش و باور کشاورزان به تغییر آب وهوا در حمایت شان از سیاست های سازگاری در کشاورزی است. جامعه آماری این تحقیق را 7861 نفر از کشاورزان شهرستان بابلسر تشکیل می دهند که با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، تعداد 140 نفر از آنها به عنوان نمونه آماری برگزیده شدند. ابزار گردآوری اطلاعات تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته بود و میزان پایایی پرسش ها بیش از 60 درصد به دست آمد. یافته های تحقیق نشان می دهند که میزان دانش تغییر آب و هوا، باور به وقوع آن و نیز سطح حمایت کشاورزان از سیاست های مقابله، بیش از متوسط بوده است. براساس تحلیل رگرسیون، متوسط زمین زراعیِ دراختیار و باور به وقوع تغییر آب وهوا مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر حمایت کشاورزان از سیاست های مقابله بودند. درحالی که متغیرهای سن، درآمد حاصل از کشاورزی، و دانش تغییر آب وهوا بر عامل حمایت تأثیری نداشتند. براساس نتایج این تحقیق، پیشنهادهایی برای توانمندسازی کشاورزان و حمایت های اجتماعی، روانی، و اقتصادی ارائه شده است.
۴۴.

نقد معرفت شناختی نظریه نوسازی بوم شناختی با تأکید بر ادبیات غرب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) بهار ۱۳۹۷ شماره ۸۰ 137-163

کلید واژه ها: نوسازی بوم شناختی توسعه فنی اصلاح زیست محیطی معرفت شناسی اجتماعی روابط اقتصاد- زیست بوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۹ تعداد دانلود : ۴۱۹
نظریه نوسازی بوم شناختی ازجمله نظریه های مسلط و پیشرو در جامعه شناسی محیط زیست می باشد. ایده اصلی این نظریه این است که در عصر مدرنیته متأخر، صنعتی شدن، توسعه فنی، رشد اقتصادی و سرمایه داری، نه تنها با پایداری بوم شناختی سازگارند، بلکه از محرک های اصلی اصلاح محیط زیستی محسوب می شوند. هدف از مقاله حاضر، نقد معرفت شناختی این نظریه از ابعاد مختلف می باشد. بدین منظور و با استفاده از معیارهای عمومی نقد در حوزه معرفت شناسی اجتماعی (مشتمل بر انسجام درونی و بیرونی نظریه) و نیز معیارهای اختصاصی نقد (شامل قیمومت پذیری، جزم اندیشی و بیگانگی نظری)، نظریه نوسازی بوم شناختی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. سؤال اساسی تحقیق حاضر این است که با توجه به زمینه های اجتماعی شکل گیری نظریه نوسازی بوم شناختی، چه نقاط قوت و ضعفی را می توان بر آن مترتب دانست؟ نتایج بررسی حاضر نشان می دهد که در این نظریه، حفاظت از زیست بوم، بیشتر بر عهده فناوری گذاشته شده و ابعاد اجتماعی و سیاسی حفاظت زیست محیطی مورد غفلت واقع شده است. با بررسی و نقد ابعاد گوناگون نظریه نوسازی بوم شناختی، می توان گفت با توجه به این که تأکید عمده این نظریه بر روابط در حال تغییر اقتصاد- اکولوژی در کشورهای صنعتی است، بنابراین، نمی تواند به درستی ادعای اصلاح زیست محیطی در سایر نقاط جهان را داشته باشد.
۴۵.

برساخت اجتماعی خشکسالی در میان کشاورزان (مورد مطالعه: بخش مرکزی و غربی استان اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره دهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۳۷) 114 - 129

کلید واژه ها: بخش مرکزی و غربی استان اصفهان حکمرانی ناکارآمد خشکسالی ساختار کشاورزی نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۶ تعداد دانلود : ۴۶۳
پژوهش حاضر به تحلیل جامعه شناختی پدیده خشکسالی از منظر کشاورزان استان اصفهان بر اساس رویکردی تفسیری - برساختی پرداخته است. روش پژوهش از نوع کیفی است. داده ها از طریق انجام مصاحبه های عمیق نیمه ساخت یافته جمع آوری شد. حجم نمونه 35 نفر از کشاورزان بخش مرکزی و غربی استان اصفهان بود که بر مبنای نمونه گیری هدفمند از نوع حداکثرِ تنوع انتخاب شدند. مبنای اتمام مصاحبه ها اشباع نظری بوده است. برای تحلیل داده های حاصل از مصاحبه ها، از روش نظریه زمینه ای استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که خشکسالی از دیدگاه کشاورزان یک پدیده چند لایه ای است که دارای عللی چندگانه است. به طور کلی، کشاورزان 4 عامل اصلی را به عنوان علل پدیده خشکسالی بیان نموده اند: «حکمرانی ناکارآمد آب»، «کشاورزی خودمدار»، «تغییرات اقلیمی»، «علل تقدیرگرایانه». این عوامل در تعامل با یکدیگر، پدیده خشکسالی را شکل می دهند. یافته های پژوهش حاضر می تواند در زمینه سیاست گذاری های مرتبط با کشاورزی و توسعه حکمرانی خوب در این زمینه مؤثر باشد.
۴۶.

سرمایه فرهنگی و نگرش و رفتارهای زیست محیطی (مطالعه موردی: استان کردستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هشتم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۲۸ 91 - 120

کلید واژه ها: سرمایه فرهنگی سرمایه اجتماعی هویت اجتماعی پایگاه اقتصادی و اجتماعی مشارکت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۶ تعداد دانلود : ۱۸۱
هدف این مطالعه، سنجش تأثیر سرمایه فرهنگی بر نگرش ها و رفتارهای زیست محیطی است. برای شناسایی تأثیر سرمایه فرهنگی بر رفتارهای زیست محیطی، نظرات صاحب نظران جامعه شناسی محیط زیست و نیز طرفداران دیدگاه سرمایه فرهنگی مطرح و نهایتاً با استفاده از نتایج تحقیقات پیشین، مدل تحقیق طراحی شده است. روش تحقیق در این مطالعه از نوع پیمایشی است. نمونه آماری شامل 440 نفر از افراد بالای 18 سال ساکن در مناطق شهری استان کردستان می باشد که به روش خوشه ای چند مرحله ای، نمونه گیری شده اند. ابزار این تحقیق پرسشنامه بوده است. با استفاده از رگرسیون متغیره و نیز ضریب تأثیر، میزان اثرگذاری (مستقیم و غیر مستقیم) متغیرها مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که 82 در صد از افراد مورد مطالعه ابراز داشتند که دارای رفتارهای زیست محیطی مسئولانه می باشند. همچنین، در حدود 71 درصد از افراد مورد مطالعه گزارش دادند که دارای سرمایه فرهنگی در حد زیاد هستند. با این وجود، وضعیت آگاهی زیست محیطی و نگرش زیست محیطی در استان در حد متوسط است. علاوه بر این، نتایج نشان می دهد که سرمایه فرهنگی بیشترین اثر را بر رفتارهای زیست محیطی دارد. به عبارت دیگر، سرمایه فرهنگی مهم ترین پیش بینی کننده متغیر رفتارهای زیست محیطی در مقایسه با سایر متغیرهای تحقیق می باشد. در خاتمه، برای تبیین بیشتر موضوع و براساس نتایج حاصله، بین مدل نظری و مدل تجربی تحقیق مقایسه صورت گرفته است.
۴۷.

تأثیر ویژگی های اجتماعی - شخصیتی بر رضایت مشتریان (مورد مطالعه: رستوران میزبان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت گردشگری سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴۳ 57 - 75

کلید واژه ها: ویژگی های اجتماعی - شخصیتی رضایت مشتریان رستوران میزبان بابلسر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۵ تعداد دانلود : ۳۳۷
درک نیازهای مشتری، بنیادی ترین الزامات برای بقای سازمان ها در جهان امروز است. با شناخت نیازهای مشتری و تلاش در جهت رفع نیازهای آن ها، گام اساسی در جهت رضایت مشتری برداشته می شود و به همین دلیل، سازمان های مشتری مدار، شناخت نیازها، تأمین نیازها و از همه مهم تر عوامل مؤثر بر تأمین رضایت مشتریان را در صدر مطالعات و بررسی های خود قرار می دهند. با توجه به نقش بسیار مهم نیروهای انسانی یک سازمان در جلب رضایت مشتری، تحقیق حاضر، در صدد بررسی ویژگی های اجتماعی- شخصیتی کارکنان بر رضایت مشتریان رستوران میزبان واقع در شهر بابلسر می باشد. پژوهش حاضر به روش پیمایش انجام شده و. جامعه آماری این تحقیق را مشتریان رستوران میزبان تشکیل می دهند. نتایج تحقیق نشان داد که رضایت مشتریان با پنج متغیر برون گرایی، سازگاری، وجدان کاری، پذیرندگی و ثبات عاطفی رابطه معنی داری دارد. تحلیل رگرسیونی نشان داد که متغیر پذیرندگی به نسبت دیگر متغیرها، پیش بینی کننده قوی تری است.
۴۸.

مشارکت محلی و توسعه بوم گردی (مطالعه موردی روستای جنت رودبار)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال ششم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳ 121 - 136

کلید واژه ها: گردشگری پایدار مشارکت محلی اکوتوریسم جامعه مبتنی بر گردشگری مازندران جنت رودبار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۴ تعداد دانلود : ۳۳۷
هدف از تحقیق حاضر دستیابی به پاسخ سؤالات زیر است: 1. نگرش جامعه محلی نسبت به طرح توسعه بوم گردی چیست؟ 2. اثرات و پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی بوم گردی برای جامعه محلی چیست؟ 3. میزان حمایت جامعه محلی از توسعه بوم گردی چه میزان است؟ 4. آیا امکان بوم گردی در منطقه جنت رودبار وجود دارد؟ چارچوب نظری مطالعه حاضر مبتنی بر مدل توسعه بوم گردی داس می باشد. برای انجام تحقیق حاضر از روش پیمایش و نیز روش مطالعه اسنادی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر را کلیه ساکنان روستای جنت رودبار (شهرستان رامسر)، تشکیل دادند. داده های این تحقیق در بهار سال 1395 گردآوری شده است. نتایج تحقیق حاضر نشان داد: اولاً، نگرش جامعه محلی نسبت به بوم گردی کاملاً مثبت است؛ ثانیاً، جامعه محلی نسبت به اثرات و پیامدهای اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و محیط زیستی طرح بوم گردی آگاه است و به خوبی نسبت به اثرات و پیامدهای مثبت و منفی شناخت دارد؛ ثالثاً، میزان حمایت جامعه محلی از طرح توسعه بوم گردی بسیار بالاست و نهایتاً، امکان توسعه بوم گردی بر اساس مدل داس در منطقه جنت رودبار وجود دارد که البته شکنندگی این مقصد گردشگری نیز قابل توجه است.
۴۹.

تحلیل عوامل موثر بر تصویر و رفتار سازگار با محیط زیست در مقاصد طبیعت -پایه (مطالعه موردی: شهرستان ماسال)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت گردشگری سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵۲ 51 - 79

کلید واژه ها: طبیعت مقصد رفتار مسئولیت پذیر ماسال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۹ تعداد دانلود : ۲۷۰
افزایش رفتارهای مخرب محیط زیستی و در پیش گرفتن رویکردهای ناسازگار با محیط زیست در توسعه ی صنعت گردشگری موجب شده است تا مقاصد گردشگری با مشکلات زیست محیطی خاصی روبرو شوند. در این تحقیق تأثیر ارتباط با طبیعت و کیفیت محیطی بر تصویر مقصد سازگار با محیط زیست و رفتار سازگارگردشگران در شهر ماسال ، بررسی شد. مطالعه ی حاضر کاربردی ، توصیفی- تحلیلی است و جامعه ی آماری این پژوهش، شامل گردشگران ورودی به شهر ماسال در تابستان 1398 است. حجم نمونه با فرمول کوکران 384 بوده که بر اساس نمونه گیری هدفمند، پرسشنامه ی تحقیق بین نمونه ها توزیع شد. روایی ابزار تحقیق با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن با آلفای کرونباخ (831/0) محاسبه شد.تجزیه وتحلیل داده ها با نرم افزارهای SPSSو Lisrel انجام شد. یافته های تحقیق نشان داد ارتباط با طبیعت و کیفیت محیطی تأثیر معنی داری بر تصویر و رفتارسازگار با محیط زیست داردوتصویر مقصد سازگار با محیط زیست تأثیر معنی داری بر رفتار سازگار گردشگران دارد.
۵۰.

تحلیل اجتماعی عادت مصرف انرژی با تأکید بر مصرف گاز خانگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره نهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳۴) 291 - 313

کلید واژه ها: بهینه سازی دانش مصرف گاز رفتار عادتی فرهنگ خانواده مصرف کنندگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۱ تعداد دانلود : ۴۲۱
یکی از سازوکارهای مؤثر و تضمین کننده تداوم رفتارهای جدید، ایجاد عادت های نوین رفتاری است. به همین دلیل، هدف عمده مداخلات سیاستی، از جمله آموزش یا تأمین انگیزه های اقتصادی، ایجاد رفتارها و عادت های مثبت در قالب بهینه سازی مصرف انرژی (مثل آب، برق و گاز) به صورت پایدار است. پژوهشگران اجتماعی بر اهمیت نیاز آشکار برای وقوع تغییر اساسی در طرز فکر و شیوه عمل مصرف تأکید می کنند. هدف از انجام پژوهش حاضر، شناخت عادت های مصرفی مشترکان خانگی گاز با تأکید بر بهینه سازی در مصرف است. این پژوهش در سطح استان مازندران و در آبان ماه سال 1398 انجام شد. نمونه آماری را 430 نفر از مشترکان خانگی شرکت گاز استان مازندران تشکیل دادند. روش بررسی، پیمایش بود و از پرسشنامه ساخت یافته برای گردآوری داده ها استفاده شد. برای تحلیل داده ها نیز از آماره های توصیفی و استنباطی استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که مشترکان خانگی به بهینه سازی مصرف گاز گرایش دارند. میانگین فرهنگ خانواده، آگاهی از پیامدهای منفی مصرف گاز، آگاهی از سیاست های مصرف بهینه گاز در ساختمان و اثربخشی شخصی پاسخگویان در سطح خوبی قرار دارد؛ درحالی که میانگین دانش مصرف گاز و رضایتمندی از خدمات دهی شرکت گاز در سطح متوسط گزارش شده است. علاوه براین، نتایج تحقیق نشان می دهد که اگرچه بهینه سازی مصرف گاز برحسب شغل متفاوت است، برحسب تحصیلات متفاوت نیست. همچنین عادت به بهینه سازی مصرف گاز با سن هم بستگی مثبتی دارد، اما با درآمد خانوار و گازبها رابطه معنا داری ندارد. مدل نظری به وسیله مدل سازی ساختاری آزمون شد و روابطی که در مدل نظری ترسیم شده بود، اصلاح شد نتایج نشان می دهد که دانش مصرف گاز بیشترین تأثیر مستقیم را بر عادت مصرف گاز دارد؛ درحالی که فرهنگ خانواده بیشترین تأثیر غیرمستقیم را بر آن دارد. به طورکلی، نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که دانش تأثیر مثبتی بر عادت های بهینه سازی مصرف گاز دارد.
۵۱.

مطالعه اخلاق مصرف؛ تعاملات شهروند-حکومت از منظری جامعه شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ 53-78

کلید واژه ها: اخلاق مصرف رویکرد نوین بازتابی مصرف سیاسی انفعالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۷ تعداد دانلود : ۵۱۷
تبیین های مختلفی در ارتباط با مصرف کالاها و خدمات ارائه می شود. اما این پژوهش، به تبیین جامعه شناختی مصرف با بهره گیری از رویکرد نوین بازتابی پرداخته و به بُعد اخلاقی آن در کنش های روزانه از سوی شهروندان توجه نموده است. دو هدف اساسی آن بررسی اخلاق در انتخاب های مصرف روزانه و همچنین تأثیرپذیری متقابل آن از تعاملات شهروندی حکومتی در شرایط جامعه مورد مطالعه است. داده های کیفی با استفاده از مصاحبه های عمیق نیمه ساخت یافته در حول محورهای اساسی تحقیق از ۲۰ نفر از شهروندان ارومیه ای جمع آوری شده اند. تحلیل داده ها با روش نظریه زمینه ای و با استفاده از شیوه کدگذاری باز، محوری و گزینشی به منظور دستیابی به مقوله هسته و مدل پارادایمی نشان داد علاوه بر عدم توجه به اخلاق در انتخاب های مصرف روزانه شهروندان، نوعی الگوی رفتاری اعتراضی به سیاست های حکومتی و ساختاری هم در بین مشارکت کنندگان در حال شکل گیری است که با عنوان مصرف بازتابی نام گذاری شده است. مقوله مصرف بازتابی نشانگر آن است که الگوی مصرف فعلی در بین شهروندان تنها نوعی واکنش حاصل از ناخرسندی از عملکرد حکومت در حوزه محیط زیست و بی توجهی به حفاظت از آن در تصمیم گیری های کلان است. مصرف بازتابی معرفی شده در این مطالعه نوعی مصرف سیاسی انفعالی است.
۵۲.

مقایسه رفتارهای محیط زیستی بین گروه های قومی مطالعه موردی: اقوام آذری، تالش و گیلک در استان های گیلان و اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی ام پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۷۵) 47 - 62

کلید واژه ها: رفتارهای محیط زیستی گروه های قومی سرمایه فرهنگی نگرش محیط زیستی آگاهی محیط زیستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۲ تعداد دانلود : ۴۸۳
رفتار محیط زیستی از مفاهیم جدید مطرح شده در بررسی های محیط زیستی جوامع مدرن است که طرح آن در بسیاری از رویکردهای محیط زیستی نشان دهنده اهمیت نقش این رفتارها در محیط طبیعی است. اقوام ایرانی به دلیل تفاوت های فرهنگی در رویارویی با محیط طبیعی رفتار زیست محیطی متفاوتی دارند. این طیف وسیع از برخورد نسبت به محیط زیست، از متغیرها و عوامل بی شماری تأثیر می گیرد که به طور عمده به محیط اجتماعی فرد مربوط می شود. هدف این پژوهش، مقایسه رفتارهای محیط زیستی بین اقوام آذری، تالش و گیلک است. پژوهش حاضر، به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده و ازنظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری آن شهروندان شهر اردبیل، تالش و رشت اند و از نمونه گیری متناسب با حجم استفاده شده است. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه استفاده شده به وسیله دانلپ و ون لیر (1978)، صالحی و امامقلی (1391)، مارکل (2013)، چو و کانگ (2016)، عقیلی و همکاران (1388) و صالحی و همکاران (1389) استفاده شده و روایی و پایایی آن محاسبه شده است. همچنین برای تحلیل فرضیه ها از فن معادلات ساختاری با استفاده از نسخه 22 نرم افزار ایموس استفاده شد. نتایج نشان می دهند رفتارهای محیط زیستی بین اقوام آذری، تالش و گیلک متفاوت اند. همچنین بین قومیت آذری و گیلک تفاوت معناداری وجود دارد؛ یعنی میانگین رفتارهای محیط زیستی قومیت آذری با قومیت گیلک تفاوت دارد. به علاوه بین رفتارهای محیط زیستی قومیت آذری و تالش تفاوت معناداری وجود ندارد. از یافته های دیگر بین رفتارهای محیط زیستی و قومیت این است که تفاوت معناداری بین میانگین رفتارهای محیط زیستی قومیت گیلک و تالش وجود دارد؛ به عبارت دیگر، رفتارهای محیط زیستی قومیت گیلک در مقایسه با قومیت تالش تفاوت معناداری دارند.
۵۳.

نگرش جدید نسبت به محیط زیست و مصرف انرژی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال ششم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۲۰ 225 - 248

کلید واژه ها: الگوی نوین زیست محیطی صرفه جویی در انرژی عملکرد زیست محیطی رفتار زیست محیطی رفتار مسئولانه زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۳ تعداد دانلود : ۱۹۹
مقاله تحقیقی حاضر با استفاده از رویکرد جامعه شناسی محیط زیست، به بررسی و مطالعه تجربی رابطه ی بین الگو یا پارادایم نوین زیست محیطی (The New Environmental Paradigm) و یکی از رفتارهای مسئولانه ی زیست محیطی یعنی مصرف انرژی می پردازد. برای انجام تحقیق حاضر، از روش پیمایش استفاده شده و برای جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه به کار رفته است. جامعه آماری این مطالعه را مناطق شمالی کشور (استان های گیلان، مازندران و گلستان) تشکیل می دهند. برای تعیین نمونه از روش نمونه طبقه ای متناسب استفاده شده و پرسشنامه تحقیق بین 715 نفر پاسخگو توزیع گردیده است. پاسخگویان از هر دو جنس مرد و زن و از هر دو منطقه روستایی و شهری انتخاب شدند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که نیمی از پاسخگویان الگوی نوین زیست محیطی را پذیرفته و اکثر آنها نیز از الگوی مطلوب مصرف انرژی (صرفه جویی در انرژی) پیروی نمودند. علاوه بر این ، نتیجه پژوهش نشان می دهد که الگوی نوین زیست محیطی، الگوی مصرف انرژی را هم در مناطق روستایی و هم در مناطق شهری تحت تأثیر قرار می دهد. بنابر این، با استفاده از الگوی نوین زیست محیطی می توان الگوی مصرف انرژی خانگی را در مناطق شهری و روستایی مناطق شمالی کشور پیش بینی نمود.
۵۴.

بررسی رابطه دانش زیست محیطی و رفتار های زیست محیطی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هفتم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۲۴ 159 - 178

کلید واژه ها: هویت ملی رسانه ها تلویزیون رادیو ماهواره اینترنت دانش آموزان دختران اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۲ تعداد دانلود : ۲۸۷
نخستین گام در تلاش برای ساختن جوامع پایدار کسب سواد زیست محیطی است (فریتیوف،1386). صاحب نظران مطالعات زیست محیطی نظیر بوردن و اسکتینو( 1979)، اسکان و هولزر(1990)، کایزر و همکاران(1999)، بایارد و جولی(2006) و نیز تانگلت و همکاران (2007) معتقدند که بین دانش زیست محیطی و رفتار های مهم زیست محیطی رابطه وجود دارد. با توجه به این که دانش در شکل دهی و پیش بینی رفتار های زیست محیطی تأثیر گذار است، مقاله حاضر به بررسی رابطه میان دانش زیست محیطی با رفتار زیست محیطی)مصرف انرژی خانگی) در مناطق شهری شهرستان ارومیه می پردازد. در تحقیق حاضر، دانش زیست محیطی در دو سطح دانش نظام مند و دانش مربوط به عمل(رفتار)، مطمح نظر قرار گرفته است. بر این اساس، رابطه مثبت بین دانش و رفتار زیست محیطی، فرضیه اساسی تحقیق را شکل می دهد. از نظر روش شناسی، از روش پیمایش استفاده شده و با استفاده از نمونه گیری خوشه ای، نمونه ها از مناطق شهری انتخاب شدند. داده های تحقیق با استفاده از پرسش نامه و از383 نفر از ساکنان شهر ارومیه جمع آوری شدند. نتایج ضریب آلفای کرونباخ (66/63) نشان داد که پرسش نامه تحقیق از روایی نسبتا بالایی برخوردار است. نتایج تحقیق نشان داده است که بر خلاف بسیاری از تحقیقات تجربی پیشین که در سایر مناطق جهان انجام شده، در جامعه آماری مورد بررسی، رابطه معنا داری بین دانش زیست محیطی چه دانش از نوع نظام مند و چه از نوع رفتاری و رفتار زیست محیطی وجود ندارد. در ادامه ی مقاله، دلایل احتمالی بروز این نتیجه مورد بحث قرار گرفته و در موضوعاتی نیز برای انجام تحقیقات آتی پیشنهاد شده است.
۵۵.

نیازهای آموزش محیط زیست دانشجویان کارشناسی رشته های مدیریت صنعتی و مهندسی صنایع(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال نهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 23 - 42

کلید واژه ها: آموزش محیط زیست نیازهای آموزشی آموزش اختصاصی محیط زیست مهندسی صنایع مدیریت صنعتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۴۱۹
با توجه به نقش آموزش عالی در پرورش متخصصان، توجه به آموزش محیط زیست در رشته های تخصصی و به ویژه رشته های مرتبط با صنعت از جمله مسئولیت های این نهاد است. اما در آموزش عالی ایران توجه به این گونه آموزش ها در حد مطلوب نیست و در برنامه درسی اکثر رشته ها توجهی به آن نمی شود. لذا هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی و اولویت بندی نیازهای آموزش محیط زیست برای دانشجویان رشته های مهندسی صنایع و مدیریت صنعتی بود. روش پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی- متوالی بوده و به منظور این بررسی ابتدا با روش های کیفی به بررسی نیازها و مؤلفه های آموزش محیط زیست رشته های موردنظر از طریق مصاحبه با 9 نفر از اساتید و تحلیل محتوای سرفصل های رشته های موردنظر در 8 دانشگاه در کشورهای دیگر پرداخته شد. سپس مؤلفه های به دست آمده از مرحله کیفی، تلخیص و تلفیق شده و به منظور اولویت بندی در اختیار 60  نفر از خبرگان قرار گرفت. داده های حاصل با استفاده از آزمون کای اسکوئر و آزمون فریدمن مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته و نیازها اولویت بندی شدند. نتایج حاکی از آن است که مؤلفه های دانش و مسائل کلی محیط زیست و صنایع و ملاحظات زیست محیطی در زنجیره تأمین در اولویت بالاتری نسبت به سایر مؤلفه ها قرار دارند.
۵۶.

تحلیل عوامل و زمینه های اجتماعی - فرهنگی شکل گیری مشکلات محیط زیستی: کاربرد نظریه داده بنیاد (مطالعه موردی: مناطق روستایی طوالش)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره دوازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 536 - 551

کلید واژه ها: زمینه های اجتماعی - فرهنگی نظریه داده بنیاد روستاهای طوالش تخریب محیط زیست حفظ محیط زیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۱ تعداد دانلود : ۱۹۳
هدف تحقیق حاضر، بررسی زمینه های اجتماعی و فرهنگی مشکلات محیط زیستی در روستاهای غرب استان گیلان؛ مناطق روستایی طوالش با رویکرد کیفی و مبتنی بر نظریه داده بنیاد است. با استفاده از نمونه گیری هدفمند با 20 نفر از روستاییان و کارشناسان در بهار 1399، مصاحبه های عمیق صورت گرفت. روایی و پایایی این پژوهش بر اساس کنترل یا اعتباریابی توسط مشارکت کنندگان ارزیابی گردید. تحلیل داده ها طی سه مرحله کدگذاری صورت گرفت. در کدگذاری باز، 10 مفهوم شناسایی و در کدگذاری محوری، 29 مقوله عمده استخراج گردید. همچنین، از طریق کدگذاری انتخابی بین مقولات عمده، هسته اصلی کشف و مدل نهایی پارادایمی ترسیم شد. «تخریب محیط زیست» به عنوان پدیده اصلی شناخته شد. شرایط علّی شامل: موانع زیرساختی، خلأ قانونی، ضریب مشارکت، خوش نشینی، فقدان آینده نگری، چگالی ارزش؛ شرایط مداخله گر شامل: گردشگری گذرا، آبادسازی متعارض، خلأ اعتباری و گذرگاه های خلاف قانون ارائه شد. در مجموع، یافته ها نشان داد که تخریب محیط زیست یک پدیده چند علیتی است که همگرایی مجموعه شرایط علّی و مداخله گر در بستر اجتماعی جامعه روستایی، زمینه های بروز آن را موجب شده اند. بازنگری در قوانین و تجهیز زیرساخت ها، توسعه بوم گردی و ارتقاء آموزش همگانی به عنوان راهبردهای تعاملی، پیامدهایی چون کاهش تصرف و تخریب، مدیریت بهینه پسماند، گردشگری پایدار و حفظ محیط زیست را به دنبال خواهد داشت.
۵۷.

Social Factors Affecting on Sustainable Gas Consumption (Household Subscribers of Mazandaran Province)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال هشتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 37 - 54

کلید واژه ها: Sustainable gas consumption Environmental values Knowledge of gas consumption Support after-sales consumers

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۴ تعداد دانلود : ۳۰۹
Purpose of this study was to investigate the sustainability of domestic gas consumption and identify the social factors that affect it. Three questions were asked in this study. 1) How stable is the gas consumption practice at home? 2) What are the elements that affect gas consumption as a sustainable practice?3) What solutions can be offered to increase gas consumption sustainability? After reviewing the research literature and the concepts of sustainable development and sustainable consumption, two categories of factors were identified as predictors of sustainable gas consumption changes. The research strategy is deductive and the explanation was used to investigate the research problem. The approach of this study was quantitative, and the survey method was used for measurement. The data collection tool is questionnaire. Structural validity, face validity and Cronbach's alpha were used to assess the validity and reliability. The statistical population consisted of household subscribers in Mazandaran province. Using systematic random cluster sampling method, 430 individuals were selected as the statistical sample. The findings of the study showed that the level of sustainability of gas consumption by household subscribers was at an average level. After exploratory factor analysis, three dimensions were considered for sustainable gas consumption. Findings showed that and after-sales support and pro-norms had the greatest impact on the dimension of consumer safety. Environmental values and knowledge of gas consumption have the most impact on the dimension of  consumer  awareness, pro-norms, Environmental values and pre-norms had greatest effects on responsible consumption.
۵۸.

تأثیر کیفیت رابطه با مشتری بر وفاداری مشتریان در صنعت رستوران داری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت گردشگری سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵۰ 61 - 94

کلید واژه ها: کیفیت رابطه با مشتری وفاداری مشتری صنعت رستوران داری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۴۴۸
تحقیق حاضر با هدف تأثیر کیفیت رابطه با مشتری بر وفاداری مشتریان در صنعت رستوران داری انجام شده است. افراد مورد مطالعه با استفاده از روش نمونه گیری غیر تصادفی و از بین مشتریان رستوران های زنجیره ای اکبر جوجه در سه شهر گرگان، ساری و تهران انتخاب شدند. این تحقیق، از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع پیمایشی بوده که ابزار جمع اوری اطلاعات آن، پرسشنامه بوده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart pls استفاده شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که کیفیت رابطه با مشتری و هر یک از ابعاد آن تأثیر مثبت و معناداری بر وفاداری مشتریان دارند. علاوه بر این، نتایج تحقیق نشان داد که در مقایسه با سایر متغیرها، متغیر رضایت مشتری، بیشترین تاثیر را بر وفاداری مشتریان بیشتر داشته است.
۵۹.

ادراک کشاورزان از موانع و تسهیل کننده های اجتماعی سازگاری با تغییرات آب و هوا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 25 - 55

کلید واژه ها: استان اصفهان دانش تغییرات آب و هوا رسانه سازگاری با تغییرات آب و هوا سرمایه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۱۷۲
تغییرات آب و هوا اکنون به یکی از چالش برانگیزترین مسائل اجتماعی جوامع مدرن تبدیل شده که منشأ انسانی آن مورد اثبات قرار گرفته است. نقش انسان ها در انتشار گاز دی اکسید کربن و افزایش سطح گازهای گلخانه ای، موجبات گرمایش زمین و تغییرات ناگوار آب و هوا را فراهم آورده است. استان اصفهان آسیب های محیط زیستی زیادی را در رابطه با پدیده ی تغییرات آب و هوا علی الخصوص در بخش کشاورزی تجربه می کند. هدف این پژوهش بررسی ادراک کشاورزان از موانع و تسهیل کننده های سازگاری با تغییرات آب و هوا است. رویکرد این پژوهش کیفی است. در این پژوهش تعداد 29 مصاحبه ی نیمه ساختاریافته با کشاورزان استان اصفهان انجام شده است. یافته ها نشان داد که کشاورزان 5 نوع راهبرد سازگاری آسیب زا، دولت محور، کشاورزی تکنولوژیک، بوم سازگار و دگرشغلی را در مقابله با تغییرات آب و هوا انجام می دهند. موانع سازگاری شامل ضعف اعتماد نهادی، شبکه ی همکاری ضعیف کشاورزان، آینده ی پیش بینی ناپذیر، موانع ساختاری، فقر اطلاعاتی و اطلاعات کسب شده ی غیرموثق رسانه ای است. همچنین تسهیل کننده های سازگاری شامل دانش تغییرات آب و هوا، خودکارآمدی ادراک شده، کارآمدی اقدامات سازگاری ادراک شده، حس تعلق مکانی و حمایت دولتی است. موانع و تسهیل کننده های سازگاری با تغییرات آب و هوا، جنبه های فردی و ساختاری دارد. هم راستایی آموزش ها در مورد اقدامات سازگاری با کمک ها و حمایت های دولتی و تقویت سرمایه اجتماعی، می تواند عاملی در جهت سازگاری بیشتر کشاورزان با تغییرات آب و هوا باشد.
۶۰.

Environmental Responsibility in Rural Areas (Case Study: Rural Areas of Mazandaran Province)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی روستایی سال نهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۲ 101 - 115

کلید واژه ها: Social Psychology Factors Environmentally Responsible Behavior villagers Mazandaran Province

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۱ تعداد دانلود : ۲۵۹
Purpose- Social responsibility for environmental protection at all levels and strata of society is an issue that is explicitly emphasized in paragraph 14 of the General Environmental Policy of the Islamic Republic of Iran and the villagers as the main users of environmental resources are expected to take environmental responsibility without exception. The purpose of this study was to investigate and identify level of responsibility of environmental behaviors of villagers and determine social factors affecting it. Design/methodology/approach- In this research, the framework of social psychology was used and the research method was survey and cross-sectional. The unit of analysis is the rural individuals. The statistical population of the study is all residents of rural areas of Mazandaran province in 1398/2019. The sampling method of multi-stage cluster sampling was used. The number of study villages surveyed was 30 villages and the sample size was 536 people. The data required for the research were collected through a researcher-made questionnaire. Finding- The results showed that the level of responsible environmental behavior of villagers is at a moderate level. In addition, the results of multivariate analyzes indicate that there is a significant relationship between social psychological factors (religious beliefs, environmental values and environmental knowledge) and responsible behaviors towards the environment. In the final evaluation, it can be said that the modified model of social psychological factors seems a suitable model for studying factors affecting environmental behaviors in rural communities and can be useful as a model for conducting similar research in other rural areas of the country.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان