غلامعلی سلیمانی

غلامعلی سلیمانی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۵ مورد.
۱.

متافیزیک سیاست در جهان بینی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 158 - 173

کلید واژه ها: جهان بینی اسلامی حکمت نظری حکمت عملی سیاست متافیزیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷ تعداد دانلود : ۳۶
سیاست چه نسبتی با متافیزیک دارد؟ آیا می توان برای سیاست، مبانی یا بنیادهایی متافیزیکی در نظر گرفت که بتواند به ما در توصیف ماهیت امر سیاسی کمک کند؛ یا اینکه همان طور که در سیاست به معنای جدید طرح می شود، سیاست فاقد بنیادهای فلسفی، نظری یا متافیزیکی است؟ این پژوهش به سراغ این پرسش رفته است که سیاست در جهان بینی اسلامی بر چه بنیادهای نظری یا متافیزیکی استوار است؟ به نظر می رسد برای پاسخ به این پرسش مهم باید ابتدا به سراغ تقسیم بندی های اولیه از دانش در بین مسلمین یعنی حکمت نظری و عملی رفت. با بررسی سیر دانش از این منظر و ارتباط میان این دو می توان گفت «فلسفه به معنای خاص» یا «الهیات»، آبشخور اصلی گزاره های متافیزیکی مؤثر بر سیاست در جهان بینی اسلامی است، گزاره هایی که به یک معنا ماهیت متفاوتی به سیاست در جهان بینی اسلامی بخشیده است.
۲.

The Iranian Islamic Revolution and Its Impact on the Authentic Identity-Seeking of the Alevi Community in Turkey(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Contemporary Research on the Islamic Revolution, Volume ۵, Issue ۱۶, Spring ۲۰۲۳ 71 - 89

کلید واژه ها: Islamic revolution Iran Turkey Aleviism Diffusion Theory Identity

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۸۹
The Alawite community, who according to the Supreme Leader are "orphans of the family of Muhammad", believe in following the school of Ahl-ul-Bayt (a.s) is still rooted in them. However, throughout the history of Alawism, due to the influence of some religious movements, policies and targeted political-cultural planning, they have suffered from a mixed and multifaceted identity and nature. Therefore, the trustees of this field have a kind of religious and customary duty to celebrate some religious holidays and ceremonies with a detailed and comprehensive planning and focusing on the common aspects with the Alevi community, that is, a special belief in the Imams (a.s.). And finally, believing in the principles, pillars, and values of the school of Ahl- ul-Bayt (a.s), take fundamental steps in the direction of reviving the true religious identity of the Alevi community. (Question) The current research has tried to analyze and evaluate the impact of the Islamic Revolution of Iran in restoring the true identity of the Turkish Alevi community based on the descriptive-analytical method and according to the "diffusion theory" from the words of ideological leaders. (Methodology) In general, Alevi leaders believe that today, with the blessing of the Iranian Islamic Revolution and the correct understanding of the Ahl- ul-Bayt (a.s) school, efforts are being made to introduce the correct principles and traditions to the Alevi society. In this regard, it is a great responsibility for Alevi leaders and sects to keep the Alevi community safe from threats by educating the Ahl-ul -Bayt (a.s.)
۳.

بررسی تطبیقی آینده پژوهی بُعد سیاسیِ حکمرانی خوب در نظام امت-امامت و نظام لیبرال دموکراسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال ۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۴) 161 - 195

کلید واژه ها: آینده پژوهی حکمرانی خوب نظام امت - امامت نظام لیبرال دموکراسی روش مقایسه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۱۰۴
پژوهش جاری به دنبال بررسی تطبیقی آینده پژوهی بعد سیاسی حکمرانی خوب در نظام امت-امامت و نظام لیبرال دموکراسی بوده است. در این پژوهش دیدگاه نظام لیبرال دموکراسی و دیدگاه نظام امت-امامت درباره بعد سیاسی حکمرانی خوب به روش تطبیقی یا مقایسه ای بررسی شده و شباهت ها و تفاوت های دو نظام در این خصوص استخراج و تشریح شده است. یافته ها نشان داد اصطلاح حکمرانی خوب اگر چه طی سالیان اخیر در مجامع سیاسی طرح شده است، اما این مفهوم قرن ها پیش مورد توجه و تأیید اسلام قرار داشته و جالب تر اینکه شاخصه های حکمرانی مطلوب با دقت و گستردگی بیشتر در اسلام مطرح شده است. نتایج بیان کننده این بود بین حکمرانی خوب از دیدگاه نظام لیبرال دموکراسی(غرب) و حکمرانی خوب با رویکرد نظام امت-امامت(اسلام) در ظاهر شباهت هایی وجود دارد اما این دو مقوله با یکدیگر تفاوت هایی جدی و عمیق دارند، که از مهم ترین و مبنایی ترین این تفاوت ها، تک بعدی(مادی بودن) حکمرانی خوب غربی و دوبعدی(مادی و الهی بودن) حکمرانی خوب با رویکرد اسلامی است.
۴.

بررسی رابطه جنگ نرم و شکاف های قومی در جمهوری اسلامی ایران: مطالعه موردی نقش شبکه های بی بی سی، رادیو فردا و صدای امریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم بهار ۱۴۰۲ شماره ۳۲ 99 - 124

کلید واژه ها: جنگ نرم شکاف قومی جمهوری اسلامی ایران بی بی سی رادیو فردا صدای آمریکا‏

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۱۱
تحول در ماهیت قدرت به تحول در ماهیت جنگ ها نیز منجر شده است؛ اگر جنگ سخت با اشغال سرزمین، تضعیف یا براندازی یک نظام سیاسی با بهره گیری از ابزار نظامی محقق می شود، جنگ نرم با تأثیرگذاری بر ادراکات، نظام شناختی، باورها و ارزش های یک ملت، اندیشه و الگوی اداره کشور را به چالش می کشد. تکنیک های رسانه ای از جمله مهم ترین روش های مورد استفاده جنگ نرم است؛ رسانه ها از طریق روایتسازی، اذهان مخاطبان را شکل می دهند و یا نظام شناختی آنها را تغییر داده و با باورها وارزش های نوینی جایگرین می کنند و از این طریق به رفتارها و کنش های فردی و اجتماعی آنان جهت می دهند. در این مقاله به دنبال یافتن پاسخ به این سوال هستیم که در رسانه های مورد بررسی در این پژوهش یعنی؛ بخش فارسی شبکه خبری بی بی سی، بخش فارسی رادیو اروپای آزاد موسوم به رادیو فردا و بخش فارسی صدای امریکا – چه تصویری از رابطه اقوام با ساخت سیاسی منعکس می شود؟ روش جمع آوری اطلاعات بر اساس مطالعه کتابخانه ای و جستجو در سایت های شبکه های خبری مورد بررسی؛ بی بی سی، رادیو فردا و صدای امریکا در یک بازه ده ساله 1391-1401 است. برای تحلیل مطالب از روش تحلیل محتوای کمی و کیفی استفاده شده است. به نظر می رسد طرح تبعیض سیستماتیک (نظام مند) مهترین دستور کار رسانه های مورد بررسی است تا از این مجرا تعمیق گسل ها و شکاف ها و تبدیل تفاوت ها و تمایزها به اختلافات میسر شود.
۵.

بنیان های انسان شناختی سیاست خارجی امام خمینی (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: متین سال بیست و چهارم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۹۶ 87 - 117

کلید واژه ها: انسان فطرت امام خمینی سیاست خارجی روابط بین الملل انسان شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۴۳
انسان پایه و زمینه و اساس نظریه های علوم انسانی و اجتماعی است. به همین ترتیب با وضوح بیشتری می توان توجه به انسان و ماهیت او را بن مایه نظریه های سیاست خارجی و روابط بین الملل دانست. با وجود غفلت از انسان و جایگاه او در بخش مهمی از عصر سیطره نظریه های ساختارگرایی، با احیای حوزه مطالعاتی تحلیل سیاست خارجی بار دیگر اهمیت پرداختن به انسان در نظر یه های سیاست خارجی و روابط بین الملل موردتوجه قرار گرفت. در آثار مهم این حوزه می توان توجه به ابعاد و وجوه مختلف انسان را دید. در اندیشه امام خمینی انسان جایگاه کانونی و محوری دارد. به نظر می رسد انسان و ماهیت او، بن مایه بسیاری از افکار و اندیشه های او و به شکل خاص در حوزه سیاست خارجی و روابط بین الملل را شکل می دهد و هدف این پژوهش تحلیلی از این منظر به دیدگاه ایشان در سیاست خارجی است. برخلاف نظریه های سیاست خارجی و روابط بین الملل که می خواهند دیدگاه ایشان در سیاست خارجی را از منظر قالب های نظری خویش تحلیل کنند. با این وصف سؤال اصلی پژوهش این است که با تکیه بر چه مفهوم انسان شناختی می توان به اندیشه امام در سیاست خارجی پی برد؟ به نظر می رسد در اندیشه ایشان فطرت و احتجاب فطرت دو مقوله بنیادی در فهم ایشان از انسان و ماهیت جوامع و نظام بین الملل است. از این زاویه ایشان به عنوان یک متفکر صدرایی یک سطح تحلیل خرد و انسان شناختی را اتخاذ و با ادامه این روند و تزریق و تسرّی آن به سطح جامعه شناختی به بحث در باب انواع جوامع، ماهیت جوامع و نظم حاکم بر نظام بین الملل می پردازد.
۶.

سناریوهای آینده ی وضعیت جمعیتی و اقتصادی ایران از دریچه ی فرصت پنجره ی جمعیت نگاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال سوم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۱) 99 - 116
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۱۲۳
پویندگی، بالندگی و جوانی جمعیّت یک کشور به عنوان یک فرصت و امتیاز، همواره مورد توجه سیاست گذاران و پژوهشگران بوده است و پیداست که «توانمندسازی جمعیّت در سن کار»، از اهمّ سیاست های عاقلانه ای است که می تواند افق رشد و پیشرفت را در پیش روی یک کشور را بگشاید. پرداختن به سیاست های افزایش نرخ باروری و افزایش جمعیت در جهت حفظ سیمای جوان کشور، نزدیک یک دهه است که در کشور ایران، رایج و عمومی شده است و اهمیت این سیاست، قابل کتمان و انکار نیست. اما چیزی که نباید در این دوره از آن غفلت کرد، فرصت پنجره ی جمعیت نگاری است. نیروی جوان و در سن کار، اگر اتلاف شود و کشور نتواند رشد اقتصادی را رقم بزند و از سوی دیگر، همراه بشود با کاهش نرخ باروری، افق فاجعه باری پیش روی کشور قرار خواهد گرفت. در این پژوهش، با استفاده از روش آینده پژوهانه ی طراحی سناریو، چهار سناریوی مختلف نسبت دو عدم قطعیت اغتنام فرصت پنجره ی جمعیت نگاری برای رشد اقتصادی و پویایی نرخ باروری و رشد جمعیت، شناسایی و معرفی شده (چهار سناریوی «زاینده آباد»، «نازاآباد»، «زاینده ویران» و «نازاویران») و پیشنهادهایی برای وقوع سناریوی مطلوب، ارائه شده است.
۷.

Social or political revolution? The pattern of revolutionary developments in Iran and Georgia(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Contemporary Research on the Islamic Revolution, Volume ۴, Issue ۱۲, Spring ۲۰۲۲ 43 - 67

کلید واژه ها: Social revolution Political Revolution Iran Georgia Pseudo-Modernism Independence

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۰ تعداد دانلود : ۱۳۳
The Islamic Republic of Iran and the Republic of Georgia underwent a revolutionary transformation in 1979 and 2003; However, there are fundamental differences between the two revolutions, including in ideology, the extent and scope of revolutionary developments, the nature of social forces and movements, the nature of the former and post-political regimes, and the direction of their new foreign policy. The country has been very influential in both domestic and foreign arenas. With this in mind, this article seeks to examine why the Iranian revolution became social in 1979 while the Georgian revolution in 2003 was limited to the political sphere. It seems that the Islamic Revolution of Iran in 1979, in response to the quasi-modernism of the Pahlavi period and inspired by cultural and identity components, led to the formation of a discourse called self-return, which realized such a possibility without changing political, social, economic and Culture was not possible. But the color revolution in Georgia, under the influence of components of historical memory resulting from the suppression of nationalist and independence-seeking tendencies, saw a change in the ruling political structure as sufficient to achieve this goal. Data and information of this research have been collected through documentary (library) method and have been analyzed using comparative analysis method. In order to examine the above question and hypothesis, this comparative study first takes a brief look at the background of the formation of the two revolutions and then examines their possible differences and similarities.
۸.

تصویر شهر مطلوب در تمدن نوین اسلامی

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال دوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۷) 47 - 90

کلید واژه ها: شهر مطلوب تمدن نوین اسلامی قرآن سیره نبوی سیره علوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۱۸۷
تمدن سازی یکی از اهداف و نگاه های بلندمدت در آینده پژوهی است. در یک تمدن، ارکان متعددی اهمیت دارد که شهرسازی یکی از آن ها است. دین اسلام به عنوان آخرین دین الهی، برنامه جامعی برای تمامی شئون فردی و اجتماعی زندگی ارائه کرده است و در همین راستا، برای ایجاد تمدن اسلامی نیاز است که این آموزه ها در تمامی عرصه ها به کار بسته شوند و الگوی عملیاتی آن ها طرح ریزی و پیاده سازی گردد. در این پژوهش با استفاده از مرور بر ادبیات و هم چنین استفاده از روش کیفی تحلیل گفتمان و تحلیل اسناد، آیات قرآن، روایات معصومین و سیره حکومتی پیامبر اکرم و امیرالمؤمنین(علیهم السلام) مورد بررسی قرار گرفت و اصول و قواعد شهرسازی با نگاه ایجاد تمدن نوین اسلامی از آن استخراج گردید. یافته های این پژوهش در شش بخش اصول کلی، ضوابط ضروری، محیط زیست و روشنایی، راه ها و جاده ها، شکوفایی و امنیت اقتصادی و تأسیسات و اماکن عمومی ارائه و در هر بخش مبانی، قواعد و دستورالعمل های موردنیاز تدوین شده است و با استفاده از آن ها، شهر مطلوب در تمدن نوین اسلامی به تصویر کشیده شده است.
۹.

آینده اندیشی ازمنظر مکتب معتزله

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال دوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۴) 123 - 154

کلید واژه ها: آینده اندیشی معتزله تشیع امامت سیاست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۹ تعداد دانلود : ۱۷۰
آینده پژوهی به عنوان یک فرارشته با پیشرفت روزافزون علم و فناوری اهمیت بسزایی پیدا کرده است. درهمین راستا در میان متفکران دینی در این حوزه، بررسی آینده اندیشی ازمنظر ادیان مختلف و استخراج اصول و مبانی ساخت آینده ازمنظر آنها بسیار حائز اهمیت خواهد بود. به همین علت، به عنوان یک آینده پژوه شیعه، برای شناخت صحیح، جامع و مانع از آینده اندیشی ازمنظر مکتب تشیع، نیاز به شناخت این مبحث درمیان دیگر مکاتب اسلامی می باشد که دراین میان مکتب معتزله یکی از اصلی ترین مکاتب است. در مکتب معتزله، اصولی مانند توحید، عدل، وعد و وعید، منزله بین المنزلتین، حسن وقبح عقلی و امر به معروف و نهی ازمنکر، پایه های این تفکر را ساخته است. در این مقاله تلاش شده است با استفاده از روش تحلیل اسنادی به سه مقوله امامت، سیاست و تعلیم وتربیت که از اهم امور در ساخت آینده ازمنظر معتزله هستند، پرداخته شود. دراین بین طرز نگاه به موضوع امامت، جایگاه و میزان بحث اختیار انسان و نحوه برخورد با موضوع امر به معروف و نهی ازمنکر از مهم ترین تفاوت های مکتب معتزله با تشیع است که در ساخت آینده اندیشی ازمنظر این دو مکتب، نقش آفرینی کرده و اختلاف دیدگاه آنها را با یکدیگر رقم خواهد زد.
۱۰.

میزان تحقق مولفه عدالت اجتماعی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران بر اساس الگوهای توسعه دولت ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۵ 201-228

کلید واژه ها: عدالت اجتماعی قدرت نرم الگوهای توسعه دولت ها انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۳۰۵
در مفهوم سازی اولیه از قدرت نرم مولفه هایی مثل فرهنگ، ارزش های سیاسی و اجتماعی بیان گردیده است، بعض مولفه های قدرت نرمی که در اسلام مطرح می باشد بر ارزش هایی چون ایثار و شهادت، معنویت گرایی، عدالت باوری و برقراری عدالت و مبارزه با ظلم و فساد استوار است به گونه ای که ضمن ایجاد تحول فرهنگی در سطح داخلی بر روند تحولات خودباوری دینی و بیداری اسلامی در حوزه پیرامونی خود نیز تاثیر گذار بوده است. دولت های پس از انقلاب اسلامی بر بحث اجرای عدالت اجتماعی که مولفه ای از قدرت نرم و پاشنه آشیل جمهوری اسلامی ایران است تاکید بسیار داشتند و  هر یک با توجه به شرایط خاص آن مقطع در راستایی تحقق این مهم دست به گزینش الگویی خاص زده اند. مسئله مهم نسبت سنجی و میزان تحقق عدالت اجتماعی با این الگوهای توسعه است. در راستای بررسی این موضوع سؤال این است که الگوهای توسعه در دولت های پس از انقلاب تا چه میزان در تحقق عدالت اجتماعی موفق بوده اند؟ برآیند تحقق عدالت اجتماعی در این دولت ها با ارزیابی و مقایسه شاخص های توسعه و همچنین عدالت اجتماعی، مانند فقرزدایی و محرومیت زدایی، نرخ تورم، نرخ بیکاری، رشد اقتصادی و ضریب جینی مشخص می شود. پژوهش حاضر در نظر دارد با بهره گیری از روش تحلیلی-تطبیقی، میزان تحقق عدالت اجتماعی در الگوهای توسعه در این دولت ها را بررسی ونماید.
۱۱.

بنیان های فکری راست افراطی در غرب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: غرب شناسی بنیادی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 91-116

کلید واژه ها: راست افراطی ناسیونالیسم افراطی بیگانه ستیزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۲۸۹
آمارها در غرب حکایت از رشد روز افزون جریان راست جدید و اقبال به این احزاب دارد. راست جدید همچون اسلاف خویش در سال های بین دو جنگ جهانی به اقداماتی خشونت آمیزی چون؛ آتش زدن اماکن و پناهگاهای مهاجرین، ترور و قتل، تحقیر رنگین پوستان، ضرب و شتم مهاجران، ارسال پیامها تهدیدآمیز، شعارنویسی و هتک حرمت به اماکن مذهبی دست می زنند. با این وجود در سایه فراروایت «مقابله با تروریسم» بسیاری از اقدامات خشونت بار به مهاجران نسبت داده می شود. این پژوهش در پی پاسخ به این سوال است که بنیان های فکری و ایدئولوژیکی جریان روبه رشد راست جدید را از چه منظری می توان تحلیل کرد و در بین جریان های مختلف راست افراطی، «دیگری» به عنوان مصداق و آماج خشونت های راست افراطی از چه تفاوت ها و تمایزهایی برخوردار است؟ در راستای پاسخ به سوال فوق، این پژوهش با روش اسنادی در گردآوری داده ها از طریق روش تجزیه و تحلیل گفتمان، بنیان های فکری راست جدید را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. به نظر می رسد گفتمان راست افراطی در غرب بر تقسیم بندی آشتی ناپذیر میان «ما» و «آنها» و یا «خود» و «دیگری» استوار است و بر نوعی ارزش گذاری فراتر از تفاوت تاکید دارد که نشانگر برتری «ما» بر «آنها» است.
۱۲.

چگونگی رویارویی رسانه های دولتی ایران با بحران کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۶۰) 73 - 96

کلید واژه ها: بحران کرونا رسانه های دولتی ایران بحران گریزی بحران پذیری بحران طلبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۳ تعداد دانلود : ۳۸۴
نوع رفتار رسانه های هر کشور در مواجهه با بحران های طبیعی و غیرطبیعی یکی از موضوعات مهم در امر مدیریت بحران است. فقدان وحدت رویه در عملکرد رسانه ها عموماً و رسانه های دولتی به طور خاص در شرایط بحرانی مدیریت افکار عمومی را با چالش مواجه می سازد. در این پژوهش با طرح این سوال که عملکرد رسانه های دولتی ایران در یک هفته اول بحران کرونا چگونه بوده تلاش شده تا با ارائه یک چارچوب مفهومی و تبیین «نقش رسانه ها در بحران»، عملکرد سه خبرگزاری دولتی ایرنا، صداوسیما و فارس واکاوی شود. بدین منظور با بهره مندی از روش تحلیل محتوا، عملکرد سه خبرگزاری فوق در موضوع نوع راهبرد انتخابی برای مواجهه با بحران مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد اگرچه متغیر مهم انتخابات دوم اسفند 1398 در اتخاذ راهبردهای متفاوت توسط این خبرگزاری ها اثر داشته اما هر سه خبرگزاری (البته با تفاوت های معنادار) بعد از گذشت چند روز از آغاز بحران از راهبرد «منفعل(بحران گریزی)» به سمت اتخاذ راهبرد «فعال(بحران پذیری)» تغییر جهت داده اند.
۱۳.

سیستم باورها به مثابه نقشه شناختی در مطالعه سیاست خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۰ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 153 - 172

کلید واژه ها: ایدئولوژی دکترین سیستم باورها سیاست خارجی جهان بینی نقشه شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۴۳۴
 هدف این مقاله بررسی نحوه مطالعه سیستم باورها در سیاست خارجی است. سیستم باورها از دهه 1960 و با بهره گیری از دستاوردهای علم روان شناسی وارد حوزه سیاست خارجی و روابط بین الملل شد. پیوند میان روان شناسی و سیاست خارجی موجب دستیابی به مهم ترین ویژگی سیستم باورها یعنی انسجام باورها یا انسجام شناختی شد. فرض نظریه انسجام شناختی این است که افراد، جهان را با تکیه بر باورهای کلیدی خود می فهمند و در تلاش برای حفظ انسجام باورهای خود هستند و این مسئله کلیدی سبب تبدیل بررسی نظام باورهای تصمیم گیران سیاست خارجی به یکی از اولویت های پژوهش به ویژه در سطح خرد یعنی تصمیم گیری سیاست خارجی شد، بنابراین جای طرح این سؤال به وضوح احساس می شد که از چه سازوکار یا سازوکارهای روش شناختی می توان نظام باورها و عقاید تصمیم گیران سیاست خارجی را بررسی کرد؟ به نظر می رسد سیستم باورها را می توان به مثابه نقشه شناختی درنظر گرفت که بر محور سه لایه از باورها شامل جهان بینی، ایدئولوژی و دکترین های سیاست خارجی استوار است.
۱۴.

فلسفه تاریخ و پایان تاریخ فوکویاما(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: غرب شناسی بنیادی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 43-69

کلید واژه ها: لیبرال دموکراسی پایان تاریخ فوکویاما فلسفه تاریخ غایت تاریخ محرک تاریخ منازل تاریخ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۴ تعداد دانلود : ۱۵۶۶
پایان تاریخ به عنوان ایده دهه پایانی قرن بیستم از اتمام چندین قرن منازعه ایدئولوژیکی سخن به میان اورد. منازعه ای که از عصر روشنگری بین ایدئولوژی های مختلف بشری که ادعای کشف قانونمندی حاکم بر تاریخ داشتند، در گرفته بود. فلسفه نظری یا فلسفه جوهری تاریخ به عنوان یک دانش«هستی شناسانه» به دنبال فهم هستی تاریخ، سیر تحول آن و کشف معانی نهفته در روندها و رویدادهای کلی تاریخ است. فهم هستی شناسانه کمک می کند قانونمندی حاکم بر تاریخ را در صورت وجود کشف کنیم. در فلسفه تاریخ با سه پرسش اساسی غایت تاریخ، محرک تاریخ و منازل حرکت تاریخ مواجه هستیم. با وجود جنجال های نظری زیادی که بعد از طرح پایان تاریخ فوکویاما مطرح شد و کماکان هم ادامه دارد، تاملی انتقادی از منظر پرسش های اصلی فلسفه تاریخ صورت نگرفته است. هدف این پژوهش تاملی انتقادی بر پایان تاریخ فوکویاما از منظر فلسفه تاریخ است، به نظر می رسد با بررسی ایده فوکویاما از زاویه پرسش های سه گانه فوق می توان بسیاری از عناصر و مولفه های نظریه فوکویاما را که با چینش در کنار هم از جهانشمولی لیبرال دموکراسی دفاع می کنند را مورد چالش جدی قرار داد.
۱۵.

نقدی بر کتاب وجوه فقهی نقش مردم در حکومت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال هجدهم شهریور ۱۳۹۷ شماره ۶ (پیاپی ۵۸) 169-188
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۳۹۱
حوزة سیاسی نوین در جوامع اسلامی بر بنیاد انبوهی از مقولات اساسی چون آزادی، مردم سالاری، و قانون گرایی استوار است که در متون سیاسی قدیم مسلمانان از مقولات نیندیشیده هستند. ازاین رو، پویایی فقه سیاسى در جامعة پیچیدة امروز مستلزم ورود روش مند و جدی آن در تبیین مسائل و موضوعات نوین در حوزة اجتماع و سیاست است. باوجوداین، غالب آثار در حوزة فقه سیاسی هم چنان بر تعریف کلاسیک سیاست و قدرت یعنی دولت و نقش و ویژگی های حاکم تمرکز یافته است. در این میان، کم تر اثری را می توان یافت که با محوریت نقش جامعه درصدد بازیابی سنت برآمده باشد و فقه و آموزه های فقهی را بررسی کرده باشد. کتاب وجوه فقهی نقش مردم در حکومت اثر سیدمحسن طباطبایی فر تلاشی برای پرکردن این خلأ ارزیابی می شود. نویسنده بررسی نقش مردم را در حکومت درقالب دو رویکرد سنتی و نوگرا پی گیری می کند. باتوجه به اهمیت و حساسیت این گونه آثار نقد و بررسی آن دوچندان اهمیت دارد. با این توضیح که اثر از جنبة پردازش موضوع، توأمان با برجستگی هایی که دارد، خلأها و نقصان هایی نیز دارد که درقالب نقد شکلی و محتوایی بررسی می شوند.
۱۶.

موانع روش شناختی کاربست الگوی عقلانی تصمیم گیری در سیاست خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۳۰۷
مطالعه تصمیم گیری در سیاست خارجی را نخستین گام برای شناخت معناها و پیچیدگی های کنش در نظام بین الملل می دانند. در این میان بحث در مورد تصمیمات عقلانی و غیر عقلانی مجادلات فکری متعددی را در پی داشته است؛ گروهی بر تعریف تصمیات عقلانی و برخی دیگر بر لیست کردن آن چه غیر عقلانی است، تاکید دارند. فارغ از مجادلات فوق، هدف این پژوهش پرداختن به محدودیت ها و موانع موجود بر سر راه تحقق نوع آرمانی الگوی عقلانی تصمیم گیری در سیاست خارجی است. با این وصف، سوال اصلی پژوهش این است که آیا به لحاظ روش شناختی در مقام عمل امکان تحقق مفروضات مدل عقلانی در تصمیم گیری سیاست خارجی وجود دارد؟ در پاسخ به سوال فوق با اتکای به روش اسنادی در گردآوری داده ها و همچنین به کارگیری روش تحلیلی، نگارنده معتقد است مدل عقلانی در حوزه روش شناختی با سه دسته از محدودیت ها و موانع محیطی، شناختی و همچنین عصبی و عاطفی مواجه است که مانع از تحقق عقلانیت کامل در تصمیم گیری های سیاست خارجی می شود.
۱۷.

ملی گرایی باستان گرا و بحران در هویت انسان ایرانی؛ بازخوانی پاسخ مطهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انسان پژوهی دینی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۷

کلید واژه ها: اسلام ایران بحران هویت باستان گرایی ملی گرایی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام تاریخ سیاسی
تعداد بازدید : ۱۰۷۸ تعداد دانلود : ۱۰۴۷
تحولات صورت گرفته در غرب منجر به بروز شکاف و فاصله بسیار بین غرب و سایر کشورها - به ویژه کشورهای حوزه تمدن اسلامی - شد که نخستین بار در شکست های نظامی خود را نشان داد. نخبگان فکری این جوامع در مقام تبیین علل عقب ماندگی و نحوه جبران آن، رویکردهای متفاوتی در پیش گرفتند. در تاریخ معاصر ایران، در میان برخی از روشنفکران اواخر دوره قاجاریه، نوعی از ملی گرایی باستان گرا شکل گرفت که اسلام را از عوامل اصلی عقب ماندگی و از بین برنده مجد و عظمت ایران می دانست. این شکل از ملی گرایی در دوره پهلوی به مرامی رسمی تبدیل شد. به نظر می رسد این تلقی از ملی گرایی، به ظهور بحران دوگانگی هویت ملی و دینی ایرانیان انجامید و بسیاری از اندیشمندان ایرانی را به فکر چاره برای حل این مسئله واداشت. این مقاله بر آن است تا با بررسی اندیشه های مرتضی مطهری به واکنش و راه حل این متفکر معاصر در پاسخ به بحران هویت ایرانیان بپردازد. لذا ابتدا عوامل مطرح شدن پرسش از هویت انسان ایرانی را می کاود و در ادامه پاسخ مطهری به این بحران را بررسی می کند.
۱۸.

مزایای تحلیل سیاست خارجی از منظر تصمیم گیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۶ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ 633 - 652

کلید واژه ها: تحلیل سیاست خارجی تصمیم گیری سطح تحلیل عوامل معنایی مدل عقلانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۶ تعداد دانلود : ۴۷۲
هدف این پژوهش، طرح اهمیت سطح تحلیل تصمیم گیر در مطالعه سیاست خارجی است. حوزه تحلیل سیاست خارجی با عنایت به تحولات عملی و نظری بعد از جنگ سرد به ویژه رخت بربستن نظریه های ساختارگرا، تصمیم گیری را به کانون اصلی بررسی سیاست خارجی وارد کرده است. چنین امکانی با عنایت به نقش انسان در نظریه های سیاست خارجی و روابط بین الملل فراهم آمده است. با این وصف، سؤال اصلی پژوهش این است که آیا سطح تحلیل تصمیم گیر می تواند بنیان و تکیه گاه نظری مطمئنی برای بررسی و تحلیل سیاست خارجی باشد و در این صورت مزایای حاصل از تکیه بر سطح تحلیل تصمیم گیر در مطالعه سیاست خارجی چیست؟ پژوهش حاضر ضمن پاسخ مثبت به پرسش مذکور استدلال می کند که تکیه بر سطح تصمیم گیر می تواند در حل مشکل سطح تحلیل، تکمیل و تحول در نظریه و مدل های تصمیم گیری و در نهایت امکان تلاقی نظری بین عوامل مادی و معنایی راهگشا باشد.
۱۹.

ابعاد معنایی و نهادی تصمیم گیری در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش سیاست نظری پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۶
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) ابزارهای سیاست خارجی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی سیاست خارجی ایران
  3. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی سیاست خارجی ایران سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
تعداد بازدید : ۲۷۳۵ تعداد دانلود : ۱۷۲۰
با پیروزی انقلاب اسلامی، تغییر اساسی در سیاست خارجی ایران اتفاق افتاد. غفلت محققان حوزه سیاست خارجی و روابط بین الملل در مطالعه نقش ماهیت نظام سیاسی، حوزه مطالعاتی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را با دشواری خاصی روبه رو کرده و در عین حال ضعف مفهوم پردازی در این حوزه را نیز به دنبال داشته است. با عنایت به حوزه تحلیل سیاست خارجی و دستاوردهای این زیرحوزه مطالعاتی، پژوهش حاضر قصد دارد به این پرسش اساسی پاسخ گوید که: الگوی تصمیم گیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران چیست؟ پاسخ به این سؤال نیازمند توجه به سطوح مختلف اثرگذار در تحلیل تصمیم گیری سیاست خارجی است که پژوهش حاضر آن را در سه سطح تصمیم گیر، ساختار تصمیم گیری و جهت گیری تصمیم گیری سیاست خارجی به عنوان عناصر اصلی مؤثر در تصمیم گیری سیاست خارجی و نقش هر یک از آنها در تصمیم گیری سیاست خارجی بررسی کرده است، به این امید که بتواند تصویر روشنی از منطق کنش و تصمیم گیری و همچنین عوامل ساختاری و نهادی مؤثر بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ارائه کند
۲۰.

نقد و بررسی مدل عقلانی تصمیم گیری در سیاست خارجی از گونه های تعدیل شده الگوی عقلانی تا مدل های جایگزین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۲۵ تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۹۸) 329 - 360

کلید واژه ها: تصمیم گیری سیاست خارجی انتخاب عقلانی عقلانیت محدود الگوی سازمانی سیاست دیوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۷۱
امروزه تصمیم گیری یکی از مهم ترین مباحث در عرصه تئوری پردازی و مفهوم سازی در سیاست خارجی می باشد. اگرچه ریشه های اصلی تئوری های مربوط به تصمیم گیری در اقتصاد و علم مدیریت بسط و گسترش یافته اند، اما دامنه این تئوری ها به مهم ترین عرصه تصمیم گیری سیاسی، یعنی سیاست خارجی نیز کشیده شده است و بخش مهمی از تحقیقات در این حوزه را به خود اختصاص داده است. مطالعه و بررسی الگوها و مدل های تصمیم گیری حکایت از این دارد که الگوی عقلانی تصمیم گیری، الگوی غالب در مدل های مربوط به تصمیم گیری بوده است. تصمیم گیری عقلانی بر این فرض استوار است که تصمیم گیر در اتخاذ تصمیم از قانون هزینه و فایده تبعیت می کند. به عبارت دیگر در مدل عقلایی تصمیم گیری، بازیگر در وهله نخست اهدافی برای خویش تعیین می نماید، سپس تمامی راه های رسیدن به هدف را مشخص می کند و در قدم بعدی تبعات و عواقب هر راه حل را با توجه به دانش خود می سنجد و بالاخره دست به انتخاب منطقی می زند و مطلوب ترین را برمی گزیند. پژوهش حاضر قصد دارد تا ضمن نقد و بررسی مفروضات الگوی عقلانی تصمیم گیری، به گونه های تعدیل شده الگوی عقلانی در تصمیم گیری اشاره کرده و در نهایت الگوهای جایگزین برای مدل عقلانی تصمیم گیری را مورد بررسی قرار دهد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان