علی اکبر خسروی بابادی

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی رهبری آموزش مدار در سازمان های فرهنگی با تأکید بر مدیران مدارس دوره اول ابتدایی شهر تهران انجام شده است. بدین منظور مبتنی بر رویکرد پژوهش های ترکیبی از نوع اکتشافی (کیفی و کمی)، در دو بخش کیفی (بر اساس داده بنیاد خودظهور) و کمی (بر پایه روش پیمایشی مقطعی) داده های مورد نیاز گردآوری گردید. در بخش کیفی جامعه آماری شامل متخصصان و خبرگان حوزه رهبری آموزشی بود که به روش نمونه گیری غیراحتمالی آگاهانه از نوع هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری گردید. سپس به کمک فن دلفی و بارش مغزی تکمیل شد. نتایج حاصل از کدگذاری مبتنی بر روش داده بنیاد خودظهور منجر به شناسایی 248 شاخص، 39 مؤلفه و 5 بعد اعتقادی، ساختار کار و محیط، سبک رهبری، توانایی سازمانی و کاری رهبر و ویژگی های شخصی، عقلی و عاطفی رهبری گردید. جامعه مورد بررسی در بخش کمی شامل کلیه مدیران مدارس دوره اول ابتدایی آموزش و پرورش شهر تهران با مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر به تعداد 415 نفر بود. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد و تعداد 199 نفر تعیین و به روش تصادفی طبقه ای نمونه انتخاب شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل عاملی تأییدی نشان داد یافته های بخش کمی عیناً مؤید بخش کیفی است. پژوهش حاضر ضمن ارائه الگوی رهبری آموزشی متشکل از ابعاد، مؤلفه ها و شاخص ها برای مدیران مدارس دوره اول ابتدایی شهر تهران، راهکارهایی را برای اجرای الگوی مزبور شناسایی و تدوین کرده است که در ادامه به آنها پرداخته شده است. الگوهای رهبری آموزشی، رویکردهای متفاوتی به رهبری و مدیریت سازمان های آموزشی دارند و یک تئوری خاص نمی تواند رهبری و مدیریت مدرسه را به طور کامل به تصویر بکشد. با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت الگوی ارائه شده در مقایسه با سایر الگوها دارای جامعیت بیشتری است و از طرف دیگر این الگو صرفاً متناسب با ویژگی ها و استلزامات دوره اول ابتدایی است. از آنجاکه مدارس ابتدایی به عنوان نهاد زیربنایی و شکل دهنده افراد جامعه بوده و بذر تعهد، تقوا، مسئولیت پذیری، خلاقیت، عشق و... در دوره ابتدایی پاشیده می شود، این دوره در واقع نیازمند رهبری تجسم گرا است.  بنابراین به کارگیری و عملیاتی کردن الگوی مزبور می تواند به رهبری آموزشی اثربخش در دوره اول ابتدایی کمک بسزایی نماید.

هدف این مقاله، مطالعه نظام مند و ارائه فراترکیبی از الگوهای نظری و پژوهش های انجام شده در حوزه تطبیق تربیت معلم ایران و کشورهای مختلف جهان است. رویکرد مورد استفاده، کیفی و از نوع سنتز پژوهی است که با روش تحلیل محتوا و به کمک فراترکیب این پژوهش انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کتاب ها، مقالات، پایان نامه ها و پژوهش های حوزه آموزش وپرورش تطبیقی به ویژه درزمینه تربیت معلم است. بیش از 10 کتاب آموزش وپرورش تطبیقی که در 15 سال اخیر در ایران نگارش یافته اند و3 کتاب به زبان انگلیسی،53 مقاله، پایان نامه و پژوهش به زبان فارسی وانگلیسی از منابعی بودند که به صورت هدفمند به عنوان حجم نمونه مورداستفاده قرار گرفتند. نتایج این تحلیل و سپس ترکیب آن ها، چارچوب مفهومی را درحوزه تطبیق نظام های تربیت معلم شکل دادند که حول 3 محور اصلی هست: برنامه جامع تربیت معلم، الگوهای اجتماعی، الگوهای اقتصادی. این محورها نقش اساسی در روند تربیت معلم کشور ایفا می کند و می تواند مبنایی برای پژوهشگران تطبیقی در حوزه تربیت معلم باشد.

کم شدن منابع آبی کشور به عنوان یکی از معضلاتی است  که یک بخش مهم آن از تغییرات اقلیم نشات گرفته  و دامن گیر کشور شده است. آگاه سازی دانشجویان از این مسئله  یکی از وظایف دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی است که به واسطه برنامه درسی سبز میسر می شود. از سویی دیگر تئوری جنوب یکی از نظریاتی است که خاستگاه اجتماعی داشته و در دهه اخیر در دنیا مطرح شده است. این مقاله به امکان استفاده برنامه درسی سبز در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی از منابع دانش مطرح شده در تئوری جنوب در جهت مقابله یا سازگاری با بحران آب می پردازد. این پژوهش از نوع هدف کاربردی و از نوع ماهیت کیفی است. ازلحاظ گردآوری داده ها، توصیفی - تحلیلی از نوع اسنادی است و از میان اسناد موردبحث در این خصوص، اسنادی که در زمان انجام پژوهش در دسترس بوده استفاده شده است. استفاده از منابع دانش تئوری جنوب در مواجهه با بحران آب یا تنش آبی سبب می شود دانش از انحصار گروه خاصی که در منطقه مشخصی زندگی می کنند خارج شده و تجارب مناطق مختلف کشور در حل مشکلات ملی آب به کار گرفته شود و دانشگاه به عنوان محلی جهت آموزش نحوه صحیح استفاده از آب در زندگی امروزی در نظر گرفته شود. نتایج به دست آمده از این پژوهش مشخص کرد که منابع تأمین دانش می تواند در محتوای برنامه درسی دانشگاهی با عنوان برنامه درسی سبز مورداستفاده قرار گیرد.  

در جوامع یاد گیرنده محور، افراد به طور پیوسته در حال یادگیری هستند. آنها بدلیل برخورداری از برنامه های درسی که مولفه های سواداطلاعاتی در ساختار و محتوای آن برنامه ها، در تمام سطوح تحصیلی از دبستان تا دانشگاه تلفیق شده است، تبدیل به یادگیرنده مادام العمر شده اند، بطوریکه قابلیتهای سواد اطلاعاتی در رفتار و نگرش آنان نهادینه شده است. دور ه متوسطه دوم به دلیل داشتن ماهیت انتقالی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است .هدف این پژوهش طراحی برنامه درسی مبتنی بر توسعه سواد اطلاعاتی در دوره متوسطه دوم است. بدین منظور به روش مطالعه مروری، کتب و مقالات مربوط، مطالعه و بررسی شد. وسپس با تعیین مولفه های سواد اطلاعاتی و عناصر اساسی برنامه درسی (اهداف، محتوا، فعالیتهای یادگیری، نقش معلم، ارزشیابی) و با عنایت به توصیه اساتید صاحب نظردر این حوزه الگوی پیشنهادی برنامه درسی تدوین و در قالب جدول ارائه شد .در طراحی این برنامه مولفه های سواد اطلاعاتی در عناصر برنامه درسی طوری تلفیق شده اند که در نهایت یادگیرنده مادام العمر تربیت نماید.

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی ممیزی مدیریت دانش در وزارت نفت ایران انجام که از لحاظ اهداف کاربردی و از نظر داده ها، آمیخته اکتشافی (کیفی-کمی) و از نظر نوع مطالعه در بعد کیفی، داده بنیاد خود ظهور و در بعد کمی، پیمایشی مقطعی است. جامعه کیفی پژوهش شامل صاحب نظران و خبرگان حوزه آموزش اعم از اساتید دانشگاه ها و مدیران عالی وزارت نفت بوده و حجم نمونه متشکل از جامعه کارکنان ستادی براساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و جدول مورگان تعداد 324 نفر (زن 163و مرد 161) بدست آمده است. در این پژوهش برای جمع آوری داده ها و اطلاعات لازم از دو نوع ابزارِ مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه مورد تأیید قرار گرفت. ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه 90/0 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده در بعد کیفی، به مدد کد گذاری باز، محوری و انتخابی از طریق مصاحبه، فن دلفی، و بارش فکری انجام شد که 5 بعد (اهداف شغلی، مربی، محیط، دانشجو، محتوا، مدیریت)، 13مؤلفه و80 شاخص در بعد کیفی برای الگوی ممیزی مدیریت دانش نهایی شد و بعد کمی در دو بخش: 1-توصیف داده ها 2-تحلیل داده ها، تجزیه و تحلیل شد. یافته های پژوهش مؤید این مطلب است که اجرای فرآیندهای مدیریت دانش در وزارت نفت همچون سازمان های دیگر بدون داشتن یک الگوی ممیزی مدیریت دانش اختصاصی و پویا، محکوم به شکست خواهد بود. که با عنایت به بررسی ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های ممیزی مدیریت دانش، الگوی مذکور احصا و ارائه شد.

این پژوهش با هدف طراحی الگویی برای تطبیق نظام های تربیت معلم انجام شده است. روش انجام پژوهش، روش نظریه مبنایی یا داده بنیاد و ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته و چک لیست های محقق ساخته است. جامعه مورد مطالعه شامل منابع مکتوب چون مقالات و کتب منتشره شده حوزه مطالعات تطبیقی در 20 سال اخیر و استادان، کارکنان و مسئولان دانشگاه فرهنگیان بودند. حجم نمونه علاوه بر 20 کتاب، 45 مقاله و 30 پایان نامه، 16 نفر از استادان وکارکنان و مسئولان ارشد دانشگاه فرهنگیان بودند که به روش گلوله برفی انتخاب شده و پژوهشگر را به اشباع اطلاعاتی رساندند. نتایج تحلیل مصاحبه ها و منابع مکتوب در نظام های تربیت معلم به ترسیم الگویی مفهومی منتهی شد که در آن 12 مقوله در 3 بعد: عوامل زمینه ای، عوامل داخلی، عوامل میانی؛ وجود دارد. بعد عوامل زمینه ای شامل مقولات: جغرافیایی، تاریخی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است که از 42 خرده مقوله استنتاج شده اند. بعد عوامل داخلی شامل مقولات: مؤلفه های نظام تربیت معلم، برنامه درسی، جذب دانشجو است که از 53 خرده مقوله به دست آمدند. بعد عوامل میانی شامل مقولات: الزامات تغییر، الگو برداری، بومی سازی است که مستخرج از 23 خرده مقوله بودند. این الگو به پژوهشگران تطبیقی در نظام های تربیت معلم کمک می کند تا به همه ابعاد ضروری در تطبیق توجه نمایند.

هدف از این مقاله مروری بر مقالات برنامه درسی فوق برنامه در دانشگاه فرهنگیان می باشد. تکیه نمودن به برنامه درسی رسمی و محدود نمودن دانشجویان تنها به فعالیت های رسمی راه به جایی نخواهد برد و تاثیر برنامه های غیر رسمی و نقش آن، تحت عنوان برنامه درسی فوق برنامه، می تواند با ایجاد محیطی شاد، پویا و سازنده، دانشجویان را برای آینده ای روشن آماده سازد. برنامه درسی فوق برنامه به عنوان مکمل برنامه درسی رسمی شناخته شده و در ساعات خارج از کلاس درس رسمی اجرا می گردد و موجب ارتقاء علمی و فرهنگی دانشجومعلمان است. این تحقیق، ابتدا نیم نگاهی به فوق برنامه و دانشگاه فرهنگیان دارد و سپس به روش مروری مقالات مرتبط با برنامه درسی فوق برنامه در دانشگاه فرهنگیان را بررسی نموده و به بیان اهمیت و ضرورت تحقیق مورد نظر اشاره می کند و در پایان نتیجه جامعی از مطالعات انجام شده ارائه می دهد. با توجه مرور مقالات و بررسی مطالعات و پژوهش های انجام شده در زمینه برنامه درسی فوق برنامه برای دانشگاه فرهنگیان، این نتایج بدست آمده است: نگاه وزارت آموزش وپرورش باید به این نکته معطوف گردد که فعالیت های فوق برنامه یکی از بهترین، جذاب ترین و غیرمستقیم ترین روش های پرورش تربیت نسل جوان معلمان است. بدون شک این قبیل فعالیت ها بیشتر از برنامه کلاس درس در رشد دانشجویان موثر بوده و بر دانشگاه فرهنگیان واجب است تا در راستای این مهم وارد عرصه شده و زمینه های اجرایی این فرایند را فراهم بیاورد.

هدف این پژوهش، ارائه الگوی مدیریت سازمان های آموزشی مردم نهاد فعال در حوزه مدرسه سازی است. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و با به کارگیری روش تحقیق داده بنیاد انجام گرفته است .ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه های نیمه ساختاریافته با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی با 24نفر از خبرگان بوده است. نخست، داده های کیفی در فرایند اجرای نظریه داده بنیاد، در سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی تحلیل شد. سپس براساس الگوی تحلیلی حاصل از نظریه داده بنیاد برگرفته از 106 کد یا مفهوم اولیه از مصاحبه ها و نیز احصاء 57 مفهوم از ادبیات نظری پژوهش، الگوی مفهومی پژوهش براساس 5بُعد کلی شامل 1.مدیدیت ورودی2.مدیریت فرآیند3.مدیریت خروجی4.ممیزی مدیریت و 5.بازخورد از مولفه های 14گانه استخراجی به ترتیب مشتمل بر ورودی های سازمانی، دولتی، شخصی و اقدامات مدیریتی، مشارکتی و حمایتی بعلاوه خروجی های کمی، کیفی، تنوع و پیامدها، بانضمام تحول و تعالی خروجی، تحلیل استراتژیک، توسعه و بهبود مستمر نظام مدیریتی سازمان و بالاخره بازخورد برگرفته از 50 شاخص اصلی طراحی گردید. نتایج  نشان  داد که مجموعه ویژگی ها و باورهای مدیریت در کنار عوامل سازمانی و اجتماعی بر مدیریت سازمان های آموزشی مردم نهاد تاثیر می گذارند. هم چنین پیامدهای کاربست الگوی مدیریت سازمان های آموزشی مردم نهاد به 2حوزه فردی و اجتماعی تقسیم شد. عوامل زمینه ای در 2حوزه محیطی و حوزه سیاست گذاری و شرایط مداخله گر نیز در 2حوزه داخلی و حوزه بیرونی بر نحوه مدیریت تاثیر گذار بودند. چنانچه سازمان با تکیه بر عوامل اثرگذار مطروحه در مدل پارادایمی نظریه داده بنیاد به مدیریت سازمان های آموزشی مردم نهاد بپردازد، به موفقیت بیشتر دست می یابد.

مقدمه: تحقیق حاضر به منظور مطالعه مولفه های تفکر فلسفی از دیدگاه اندیشمندان معاصر در قالب ساخت و بررسی روایی و پایایی پرسشنامه تفکر فلسفی انجام شد. تفکر فلسفی تلاشی آگاهانه برای کشف و تبیین معنا و مفهوم جهان و زندگی و رابطه انسان با آن و نتیجه پرسش است. روش کار: پژوهش حاضر از نوع مطالعات آمیخته است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل کلیه اندیشمندان معاصر و در بخش کمی شامل کلیه دبیران دوره متوسطه شهرستان خوی به تعداد 1056 نفر بود. حجم نمونه با توجه به روش تحلیل و با استفاده از روش تصادفی ساده، 228 برآورد شد. برای تعیین روایی محتوایی پرسشنامه به صورت کیفی از نظر پنج متخصص و صاحب نظر در این زمینه استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم با روش حداکثر درست نمایی استفاده شد. یافته ها: نتایج در سطح تحلیل سؤالات نشان داد که همه سؤالات با مؤلفه خود بجز در مؤلفه ابداع گری، بار عاملی مناسب (40/0 <) دارند. همچنین نتایج نشان داد که سازه کلی تفکر فلسفی با مؤلفه تعمق بیشترین ضریب تأثیر (88/0) و با مؤلفه ابداع گری کمترین ضریب را (63/0) دارد. نتایج تحلیل نشان گر برازش مطلوب مدل طرح شده با داده های تجربی بود و روایی سازه تفکر فلسفی هم در سطح سؤالات و هم در سطح مولفه ها تأیید شد. نتیجه گیری: دراین مطالعه 10 مولفه اصلی تفکر فلسفی، براساس نظریه های اندیشمندان معاصر بدست آمد. نتایج پژوهش نشان داد که پرسشنامه تفکر فلسفی با روایی بالا، ابزاری معتبر برای کاربرد در پژوهش های آموزشی و روانشناختی است.

این پژوهش با هدف ارتباط بین سلامت سازمانی با رضایت شغلی معلمان تربیت بدنی دوره اول متوسطه شهر تهران انجام شده است. روش این پژوهش، ازنظر هدف، کاربردی و به لحاظ گردآوری داده ها، توصیفی - همبستگی بود که به شکل میدانی انجام شد. جامعه آماری شامل تمامی معلمان تربیت بدنی دوره اول متوسطه شهر تهران بود (تعداد = 220). طبق جدول مورگان، 136 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش از پرسش نامه های استاندارد سلامت سازمانی هوی و همکاران (1996) و رضایت شغلی ویس و همکاران (1967) استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها، از روش های آمار توصیفی و استنباطی (کلموگروف- اسمیرنوف، آزمون همبستگی پیرسون و اسپیرمن) استفاده شد. یافته های حاصل از آزمون ضریب همبستگی نشان داد که بین سلامت سازمانی و رضایت شغلی معلمان تربیت بدنی دوره اول متوسطه شهر تهران ارتباط مثبت و معناداری وجود داشت. براساس نتایج رگرسیون، فقط عامل سلامت فنی از سلامت سازمانی دارای شرایط پیش بینی رضایت شغلی معلمان تربیت بدنی بود.

برنامه درسی ملی یکی از زیرنظامهای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است که نقشه کلان برنامه درسی و چارچوب نظام برنامه ریزی درسی کشور را تعیین می کند. هدف این پژوهش شناسایی مؤلفه های اجرای این برنامه و تعیین اعتبار و وزن آنها بود، بنابراین از روش پژوهش ترکیبی اکتشافی استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل محتوای برنامه درسی ملی، کتابها، مقالات، پژوهشها و مطالعات مرتبط با بنیانهای نظری اجرا، متخصصان برنامه درسی و همه صاحب نظران و دست اندرکاران اجرای برنامه درسی ملی بود که 1- برای شناسایی مؤلفه های اجرا، کل محتوای برنامه درسی ملی، 2- برای اعتباربخشی مؤلفه های اجرا، حداکثر منابع مرتبط و 6 نفر از متخصصان و 3- به منظور وزن دهی 17 نفر از صاحب نظران و دست اندرکاران اجرایی به روش هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از نمون برگ، فرم مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است. داده های کیفی پژوهش از طریق تحلیل محتوای کیفی و با نرم افزار مکس کیو دی ای و داده های کمی از طریق آنتروپی شانون تحلیل شده اند. براساس یافته های این پژوهش، مؤلفه های اجرای برنامه درسی ملی شناسایی، اعتباربخشی و در نهایت وزن آنها معین شده است. این مؤلفه ها عبارت اند از: طراحی، تدوین و تصویب اسناد واسطه ای، تدوین برنامه های درسی، طراحی و تولید مواد و رسانه های یادگیری، اجرای زمان آموزش، اجرای ساختار، اشاعه و پذیرش، تأمین، نگهداشت و ارتقای نیروی انسانی برای طراحی و تدوین برنامه درسی، توانمندسازی نیروی انسانی بخشهای گوناگون اجرا، اجرای سازوکارهای تشویق مجریان، پشتیبانی، توجه به شرایط و عوامل مؤثر بر اجرا، اجرای برنامه های درسی، مستندسازی اجرا و پایش و نظارت.

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی نظام آموزش اثربخش کارکنان ستاد وزارت نفت ایران انجام شد. پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر داده ها کیفی و از نظر روش اجرای پژوهش داده بنیاد خودظهور است. جامعه پژوهش شامل صاحب نظران و خبرگان حوزه آموزش اعم از اساتید دانشگاه ها و مدیران عالی وزارت نفت بود که با روش نمونه گیری هدفمند و به روش گلوله برفی انتخاب شدند. با انجام 30 مصاحبه تشخیص محقق این بود که اطلاعات به نقطه اشباع رسیده است. ابزار گردآوری داده ها بررسی اسناد ملی و بین المللی مرتبط و همچنین مصاحبه اکتشافی نیمه ساختار یافته بود. در نهایت از روش داده بنیاد و کدگذاری برای طبقه بندی داده ها استفاده شد. در مورد اعتبار مطالعه علاوه بر مطالعه مبانی نظری از شیوه بررسی به وسیله اعضای پژوهش استفاده گردید. یافته ها بیانگر آن بود که الگوی نظام آموزش اثربخش کارکنان ستاد وزارت نفت ایران دربرگیرنده ابعادی چون فراگیرنده، محتوا، مدرس، محیط، الزامات اجرایی، نتایج و سازمان و مدیریت می باشند

هدف اصلی در پژوهش حاضر، بررسی دیدگاه دبیران فیزیک سال اول دبیرستان در مورد نقش عناصر برنامه درسی موجود فیزیک 1 (اهداف، محتوا، راهبردهای تدریس، مواد آموزشی، فعالیت های یادگیری، زمان، فضا، گروه بندی و ارزشیابی) در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان این پایه بود. عناصر مذکور در این پژوهش در دو بعد وضع مطلوب و وضع موجود، با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته، بر روی 150 نفر از دبیران فیزیک 1 که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع پیمایشی بود. داده های به دست آمده با استفاده از آزمون های t همبسته و فریدمن مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که: همه عناصر نه گانه برنامه درسی فیزیک 1 و خرده مؤلفه های آن در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از اهمیت زیادی برخوردارند؛ ولی علی رغم اهمیت بالایی که دبیران به آن ها داده اند، این عناصر و خرده مؤلفه های آن در برنامه درسی موجود مورد توجه قرار نگرفته و در نهایت، برنامه درسی موجود به طور معناداری از برنامه درسی مطلوب فاصله گرفته است. از نظر دبیران، در برنامه درسی مطلوب عناصر فعالیت های یادگیری، فضا، راهبردهای تدریس و زمان به ترتیب به عنوان مؤثرترین عناصر در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان هستند. درحالی که در برنامه درسی موجود علی رغم فاصله ای که با برنامه درسی مطلوب دارد عناصر محتوا، ارزشیابی، اهداف و فعالیت های یادگیری به ترتیب به عنوان مؤثرترین عناصر در نظر گرفته شده اند.

هدف از پژوهش حاضر، رتبه بندی عوامل مؤثربرضرورت تربیت شهروندالکترونیک دربرنامه درسی بوده است. روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و بر حسب روش، توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری موردمطالعه پژوهش کلیه استادان حوزه و دانشگاه در رشته علوم تربیتی و نمونه آماری مطالعه مورد نظر مدارس دولتی متوسطه اول شهرستان گرگان می باشد. باتوجه به روش بکار رفته، حداقل نمونه 5 نفر و حداکثر10 نفر می باشد که ما حداکثر نمونه یعنی ده نفر را انتخاب کردیم. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه AHP محقق ساخته و مصاحبه با خبرگان امر بوده است. روایی ابزار به کار رفته، نوعی اعتبار منطقی یا محتوایی است که به روش به کار رفته مربوط می شود. دراین تحقیق ابتدا برای شناسایی مهمترین معیارهای مؤثر برضرورت تربیت شهروند الکترونیک دربرنامه درسی براساس ادبیات پژوهش و نظرات خبرگان با استفاده از تکنیک دلفی اقدام کرده و سپس برای تعیین اولویت معیارهای تحقیق حاضر از مدل های تصمیم گیری چند معیاره و مدل AHP و برای انتخاب بهترین گزینه مبتنی براولویت معیارهای موردمطالعه ازتکنیک TOPSIS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که عامل تفکر اختراعی و انتقادی در رتبه اول، عامل بهره وری رتبه دوم، عامل سواد قرن دیجیتال رتبه سوم، عامل کیفیت سیستم آموزشی رتبه چهارم شهروندان مفید دارد با تربیت شهروند الکترونیک از بسیاری از هزینه ها، اتلاف انرژی ها و فرصت ها می توان پیشگیری کرد.وعامل ارتباط مؤثر رتبه پنجم اهمیت قرار دارد. نهاد آموزشی مهم ترین نقش را در تربیت افراد بخصوص تربیت

پژوهش حاضربه بررسی «پدیدارشناسی ارزشیابی بازده های یادگیری»پرداخته است. ازنظرهدف، کاربردی وشیوه اجرای آن کیفی ازنوع پدیدارشناسی است،میدان پژوهش شامل کلیه اساتید رشته علوم تربیتی دانشگاه های استان تهران است. که باروش نمونه گیری گلوله برفی ومقایسه مداوم داده ها تارسیدن به اشباع نظری،با10نفر ازآنها مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت. قلمرو موضوعی آن درحیطه مباحث علوم تربیتی است.روش جمع آوری اطلاعات ،مطالعات میدانی،کتابخانه ای وابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته است. جهت حصول اطمینان ازقابلیت اعتمادپذیری داده های پژوهش ازروشهای مثلث سازی منابع داده ها،مطالعه مکرر،تطبیق مستمرداده ها،خلاصه سازی،دسته بندی اطلاعات وبازبینی توسط اساتیدی که باآنها مصاحبه شد،همچنین ازنظر اساتید راهنماومشاور بهره گرفته شد. به منظور بررسی اعتبارداده های بدست آمده به روش نمونه گیری هدفمند،ازنظر 36 استاد دیگر دانشگاه های استان تهران که دراین موضوع صاحب نظرند تارسیدن به اشباع نظری استفاده شد. داده های این پژوهش با استفاده از الگوی هفت مرحله ای ون منن تجزیه وتحلیل شد ودر نهایت 5سازه(ماهیت ارزشیابی،ارزشیابی کننده(استاد)،ماهیت بازده های یادگیری،ارزشیابی شونده(دانشجو) وماهیت برنامه درسی)،17بُعد،87مقوله و320شاخص ازپدیدارشناسی ارزشیابی بازده های یادگیری دانشجویان درقالب الگویی استخراج گردید.یافته ها نشان می دهد که ارزشیابی بازده های یادگیری دراحاطه 5سازه نامبرده شده است وسازه ها،ابعاد،مقوله ها وشاخصهای بدست آمده به هم ارتباط دارند ودر ارزشیابی بازد ه های یادگیری همه آنها سهیم اند وارزش یکسانی دارند.

نوبستر سازی یکی از رویکردهای نو در حوزه مطالعات برنامه درسی است. این رویکرد ورود برنامه درسی به مباحث و رشته های دیگر را بررسی می کند. یکی از این مباحث، محیط زیست و به ویژه تغییرات اقلیمی است. پژوهش حاضر بر آن است تا نحوه سبز شدن برنامه های درسی را در دوران بعد از پاندومی بررسی نماید، این پژوهش با رویکرد کیفی و تحلیل محتوای قراردادی انجام شده است. تعداد 11 نفر از متخصصان تغییرات اقلیمی و برنامه درسی به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری گردید روش گرینهم و لاندمن جهت تحلیل داده ها بکار گرفته شد. جهت صحت و اعتبار داده ها از روش گوبا و لینکلن استفاده شد در ارتباط با هدف پژوهش 4 طبقه شامل آمادگی مقابله با بحران، احترام به قوانین، همبستگی ملی، حفاظت از ارزش های زیست محیطی و 9 زیر طبقه شامل شناسایی تهدیدها، درک فرصت ها، حمایت از قوانین، تقویت حاکمیت قوانین، توسعه مشارکت های مردمی، گسترش همدلی، حفاظت از آب، مقابله با آلودگی هوا، حفاظت از جنگل شناسایی گردیدند با توجه به دیدگاه مشارکت کنندگان جهت سبز شدن برنامه های درسی در دوران پساکرونا درون مایه های اصلی دانش زیستی و آگاهی زیستی در چارچوب برنامه های درسی می تواند استفاده شود.

هدف ازپژوهش حاضرواکاوی برنامه درسی متناسب با ویژگی های نسل zبوده است.این مطالعه با رویکرد کیفی،ازنظر هدف کاربردی وﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮیه ﺳﯿﻮﻓﺎﻧﮓوﺷاتﻮن دارای تحلیل محتوای استقرایی بوده است.این پژوهش،با مصاحبه نیمه . ساختاریافته و نمونه . گیری هدفمند و مشارکت 23 نفر،از خبرگان علمی، اجرایی و20 نفر از دانش آموزان دوره متوسطه با گروه های کانونی انجام شد.پس از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎیﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎریافته،ضمنﻣﺮاﺣﻞﮐﺪﮔﺬاری،تحلیل داده ها انجام شده است.برای تامین اعتبار یافته ها از روش مذاکره با ﻫﻤﮑﺎران ونظر ممیز بیرونی و ﺑ ﺮای پایایی از روش ﻟﯿﻨﮑﻠﻦ و ﮔﻮﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده شده است.یافته ها: علاوه برتأکیدبر اهمیت شناخت نسلی وویژگی ها،ترجیحات و نیازهای نسل z نشان می دهند که برنامه درسی متناسب با ویژگی های نسلz ناظر بر200 شاخص و 30مؤلفه و 10 اصل هستند که این 10 اصل عبارتنداز:(منطق،اهداف،محتوی،راهبردهاییادگیری،ویژگی های معلمان نسل z، موقعیت های یادگیری سنجش وارزشیابی، عوامل زمینه ای، پدیده های نوظهور، چرخش های نوگرا ) که منتج به استخراج چارچوب مفهومی برنامه درسی متناسب با ویژگی های نسل z گردید.

هدف: هدف از پژوهش حاضر، مطالعه رابطه بین طرحواره ناکارآمد با انعطاف پذیری شناختی و ترجیح اعمال مقابله ای نقش واسطه ای هوش هیجانی در جریان آموزش مجازی در شرایط قرنطینه خانگی ناشی از شیوع ویروس کرونا بود. روش: برای تعیین برازش مدل از مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه آماری پژوهش تمامی دختران نوجوان مدارس متوسطه دوم شهر تهران (سال تحصیلی 1400-1399) و حجم نمونه 511 نفر بود. داده های پژوهش توسط پرسشنامه های طرحواره های ناکارآمد (یانگ، 1998)، انعطاف پذیری شناختی (دنیس و وندروال،2010)، پرسشنامه ترجیح اعمال مقابله ای (کارور، شییر و وینتراب، 1989) و هوش هیجانی شرینگ (1996) جمع آوری گردیدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که اندازه اثر انعطاف پذیری شناختی بر طرحواره های ناکارآمد (092/0) متوسط، اندازه اثر انعطاف پذیری شناختی بر هوش هیجانی (089/0) متوسط، اندازه اثر ترجیح اعمال مقابله ای بر طرحواره های ناکارآمد (400/0) قوی، اندازه اثر ترجیح اعمال مقابله ای بر هوش هیجانی (082/0) متوسط و اندازه اثر هوش هیجانی بر طرحواره های ناکارآمد (085/0) متوسط بود. همچنین با توجه به اینکه مقادیر ارزش t برای رابطه میان متغیرها بزرگتر از 96/1 بود این امر نشان دهنده رابطه معنی دار بین این متغیرهاست و بنابراین مدل آزمون شده، از برازش مناسب جهت توضیح طرحواره های ناکارآمد در دختران نوجوان است. نتیجه گیری: وضعیت پاندمی کرونا، احتمالاً سبب تقویت طرحواره های ناکارآمدی مثل «آسیب پذیری در برابر ضرر و بیماری»، «انزوای اجتماعی / بیگانگی»، «رهاشدگی/ بی ثباتی»، «معیارهای سختگیرانه» و البته طرحواره های «شکست»، «وابستگی/ بی کفایتی»، «بی اعتمادی / بدرفتاری» و «نقص/ شرم» شده است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مدل یابی معادلات ساختاری طلاق عاطفی براساس طرح واره های ناسازگاراولیه، همدلی عاطفی با میانجی گری تنظیم هیجان درزنان متاهل تهران بود. روش پژوهش: پژوهش توصیفی، همبستگی و جامعه آماری زنان متاهل تهرانی بود که با روش نمونه گیری در دسترس، ۲۰۰ زن متاهل ساکن تهران به عنوان حجم نمونه از مراکز مشاوره دوستان و مشاوران انجمن حمایت از حقوق کودکان بصورت آنلاین (به دلیل وجود ویروس کرونا) انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه طلاق عاطفی گاتمن(۱۹۹۹)، طرحواره های ناسازگاراولیه یانگ (۱۹۹۸)، همدلی عاطفی اپستین و مهرابیان (۱۹۷۲) و تنظیم هیجان گراس و جان (۲۰۰۳) بود. کلیه تحلیل ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS26 و AMOS24 صورت گرفت. جهت تحلیل روابط واسطه ای نیزازروش بوت استرپ در برنامه MACRO پریچروهایز(۲۰۰۸) استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از اثر مستقیم نشان داد که طرحواره بریدگی و طرد (۳۴۳/۰=β)، گوش بزنگی بیش از حد و بازداری (۲۹۴/۰=β)، بر طلاق عاطفی اثر مثبت و معنادار دارد، و همدلی عاطفی (۳۴۵/۰- =β) بر طلاق عاطفی اثر منفی و معناداردارد. هم چنین اثرغیرمستقیم طرحواره های بریدگی و طرد (۰۳۲۰/۰=β)، خودگردانی و عملکرد مختل(۰۴۴۷/۰=β)، جهت مندی (۰۵۰۹/۰=β)، گوش به زنگی بیش از حد و بازداری (۰۶۲۸/۰=β)، محدودیت های مختل(۱۲۵۲/۰=β)، و همدلی عاطفی (۰۱۴۰/۰- =β) بر طلاق عاطفی از طریق تنظیم هیجان معنادار بود. نتایج نشان داد که تنظیم هیجان به عنوان یک متغیرمیانجی توانست رابطه بین طرحواره های ناسازگاراولیه و همدلی عاطفی را تبیین نماید. نتیجه گیری: از آنجا که یافته های این پژوهش حاکی ازروابط قدرتمند و معنادارمتغیرهای پژوهش با طلاق عاطفی بود پیشنهاد می شود که از طرق مختلف ازجمله رسانه های ارتباط جمعی، روزانه ساعاتی جهت آموزش مهارت های زندگی، راهبردهای کارآمد و مثبت تنظیم هیجان ونوآوری های لازم جهت اصلاح طرحواره های ناسازگار اولیه در نظرگرفته شود و روانشناسانی جهت بحث و بررسی در این زمینه به کار گرفته شوند.