جلال رحیمیان

جلال رحیمیان

مدرک تحصیلی: استاد زبان شناسی همگانی، دانشگاه شیراز

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۰ مورد.
۲۱.

تحلیل زبانی- اجتماعی گفتمان معلم و دانش آموز برپایه دو مفهوم قدرت و هم بستگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان فارسی و گویش های ایرانی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (شماره ۴) 73-92

کلید واژه ها: قدرت هم بستگی اصطلاحات خطاب کنش گفتارها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 825 تعداد دانلود : 127
مفاهیم قدرت و هم بستگی دو مؤلفة مهم در زبان شناسی اجتماعی اند. قدرت و هم بستگی نشان دهنده روابط اجتماعی اند و این روابط در استفاده یک جانبه یا دوجانبه از اصطلاحات خطاب و کنش گفتارها نهفته است. گفتمان های گوناگون را می توان با این دو مفهوم تحلیل کرد. تاکنون گفتمان معلم و دانش آموز در قالب این دو مفهوم بررسی نشده است، از این رو، پژوهش حاضر این نوع گفتمان را با در نظر گرفتن اصطلاحات خطاب و کنش گفتار امر به عنوان نشانگرهای قدرت در کنار متغیرهای غیرزبانی جنسیت، واحد درسی و سن، بررسی کرده است. شصت معلم با پنج واحد درسی متفاوت، در دو مقطع انتخاب شدند. در تحلیل داده ها، روش تلفیقی (کمّی و کیفی) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که می توان نشانگرهای قدرت و هم بستگی را به صورت پیوستاری در نظر گرفت و نیز شاهد انعکاس این دو مفهوم در اصطلاحات خطاب دیگری غیر از ضمایر بود.
۲۲.

رویکردی پادتقارنی به ضمیراندازی در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال نهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۵ 113 - 136

کلید واژه ها: ضمیراندازی‌ جابه جایی آزادانه فاعل و فعل ضمیر فاعلی پنهان فاعل پیش فعلی فاعل پس فعلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 156 تعداد دانلود : 620
در این مقاله به تبیین دو مشخصه بارز زبان های ضمیرانداز یعنی فقدان فاعل واژگانی و جابه جایی آزادانهفاعل و فعل در زبان فارسی بر اساس پادتقارن پویا می پردازیم.این دو ویژگی محصول جانبی نقطه تقارن هستند. ضمیر فاعلی پنهان ضمیری ضعیف و یک گروه حرف تعریف است که پس از ادغام با گروه فعلی و تشکیل نقطهتقارن در صورت آوایی حذف می گردد. این امر توجیه گر ضمیراندازی است. جایگاه اصلی فاعل در ساخت های متعدی و غیرکنایی در مشخصگر فعل سبک و در ساخت های غیرمفعولی مشخصگر فعل واژگانی است. در تمامی این جایگاه ها شاهد نقطه تقارنی خواهیم بود که می تواند به دو صورت شکسته شود؛ یا با جابه جایی فعل و یا با جابه جایی فاعل. همین امر، جابه جایی آزادانه فاعل و فعل را توجیه می کند. در فاعل پیش فعلی حرف تعریف در جایگاه مشخصگر گروه زمان و در صورت تکیه بر بودن در جایگاه مشخصگر گروه کانون می نشیند. در فاعل پس فعلی در ساختارهای غیرمفعولی، فعل از درون فعل واژگانی تیره به صورت افزوده با فعل سبک ادغام می شود و در ساختارهای غیرکنایی و متعدی فعل از درون گروه فعل واژگانی به درون هسته زمان حرکت می کند.    
۲۳.

توصیف واجی وزن های عروضی شعر کلاسیک فارسی بر اساس نظریه آواشناسی عمومی

نویسنده:
منبع: هنر زبان دوره ۱ آبان ۱۳۹۵ (۲۰۱۶) شماره ۱

کلید واژه ها: کمیت های عروضی موراهای زبان فارسی واکه های شعر عروضی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری آواشناسی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی موسیقی شعر عروض سنتی
تعداد بازدید : 230 تعداد دانلود : 718
هدف از توصیف واجی وزن های عروضی شعر کلاسیک فارسی ۱. بهره مندی از چهارچوب نظری آواشناسی عمومی در توصیف وزن های عروضی؛ ٢. نشاندادن تفاوت های واجی شعر عروضی با زبان فارسی معیار و ٣. بررسی تغییرات واجها و الگوهای هجایی در شعر فارسی قبل و بعد از اعمال وزنهای عروضی بر برش هجایی آنها بوده است. بدینمنظور، تعدادی از ابیات اشعار عروضی بهطورتصادفی انتخاب شدند و برش هجایی آنها قبل و بعد از اعمال وزنهای عروضی نشان داده شد. درنهایت، بر اساس ساختمان الگوهای هجایی زبان فارسی، تفاوتهای بارزی در الگوهای هجایی وزنهای عروضی شعر فارسی مشاهده شد: ۱. تعداد کمیتهای عروضی از نظر نوع وزن از کمیتهای هجایی زبان فارسی معیار کمتر است. ۲. رفتار همخوانها و واکهها در اشعار عروضی با رفتار آنها در زبان فارسی معیار تفاوت چشمگیری دارد؛ همخوانها به تنهایی میتوانند معرف یک کمیت عروضی باشند و کشش هیچیک از واکههای زبان فارسی در بافت عروضی شعر ثابت نیست.
۲۴.

آموزش زبان فارسی در کشور بلاروس

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش زبان فارسی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۵شماره ۳ 11 - 31

کلید واژه ها: آموزش فارسی کرسی های فارسی ایران شناسی گسترش زبان و ادب فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 870 تعداد دانلود : 495
از کارهای شایسته «وزارت علوم، تحقیقات و فناوری» ایجاد و اداره کرسی های آموزش فارسی و ایران شناسی در بسیاری از کشورها و اعزام مدرّس برای گسترش زبان و ادب فارسی در این کشورهاست. در این راستا ارزیابی پیوسته کرسی ها با هدف رفع کاستی ها و تقویت نقاط قوت، امری کاملاً ضروری است. وزارت علوم در این ارزیابی ها، از مشکلات هر کرسی مطلع و با پیشنهادهای سازنده مدرّس، برای رفع این کاستی ها و مشکلات اقدام خواهد کرد. در این راستا ایجاد هماهنگی میان وزارتخانه های مرتبط با آموزش فارسی نیز لازم است. نگارنده به عنوان مدرّس اعزامی به کشور بلاروس، در این تحقیق، به تحلیل و بررسی زمینه های آموزش زبان فارسی در این کشور پرداخته و با بیان نقاط قوت و ضعف، پیشنهادهایی برای رفع مشکلات و کمبودها ارائه کرده است. بنابر بررسی های انجام گرفته، لازم است که درس زبان فارسی در بلاروس، از یک تک درس غیررسمی، به یک درس (دست کم) اختیاری در یکی از دوره های کارشناسی/کارشناسی ارشد تبدیل شود تا بسیاری از مشکلاتی که در متن تحقیق به آنها اشاره شده، برطرف گردد. از دیگر اقداماتی که باید انجام گیرد، ایجاد هماهنگی لازم میان وزارتخانه هایی است که با کرسی آموزش زبان فارسی مرتبط اند. همچنین لازم است برای ایجاد انگیزه در زبان آموزان خارجی، چشم اندازهایی روشن برای آنها ترسیم کرد.
۲۵.

بررسی برخی از مؤلفه های پیچیدگی نحوی در پاره ای از ادبیات منثور کودک و نوجوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی سال ۱۶ پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۳۱ 9 - 36

کلید واژه ها: پیچیدگی نحوی نقش موضوعی ادبیات منثور کودک و نوجوان ادبیات و زبانشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 809 تعداد دانلود : 256
تحلیل زبان شناسانه ادبیّات کودک به بررسی زبان شناختی تعدادی از آثارادبی کودک و نوجوان می پردازد. پژوهش حاضر نیز می کوشد با تحلیل زبانی پیکره هایی متناسب با گروه های مختلف سنّی پیچیدگی های نحوی ادبیّات هرگروه را معرفی نماید. در هریک از پیکره های مورد بحث بعضی از پیچیدگی های نحوی مانند تعداد واژه در جملات ساده هرگروه سنّی، نسبت جملات ساده به مرکب، زمان افعال به کاررفته، میزان حضور کنش گر و کنش پذیر درجملات مورد بررسی قرارگرفته است. نتایج نشان می دهدکه باافزایش سنّ کودک، تعداد واژه های به کارگرفته شده در جملات ساده نیز بیشتر خواهدشد درحالی که نسبت جملات ساده به مرکب با افزایش سن روبه کاهش است. ازنظر میزان حضور کنش گر و کنش پذیر، جملات به ده دسته تقسیم شده است. این بررسی نشان می دهد که بین کاربرد جملات اسنادی، مجهول، عاطفی، جملاتی با حذف کنش گر وکنش پذیر به قرینه لفظی، پرسشی درحدّ کلمه، دارای کنش گر با حفظ نمودآوایی و کنش پذیر، جملات دارای کنش گر و کنش پذیر بدون حفظ نمودآوایی کنش گر و جملات دارای کنش گر و فاقد کنش پذیر بدون حفظ نمودآوایی کنش گر، تفاوت معناداری وجود دارد امّا بین جملاتی با فعل های غیر شخصی و جملاتی دارای کنش گر و فاقد کنش پذیر با حفظ نمود آوایی کنش گر تفاوت معناداری بین گروه های سنی وجود ندارد.
۲۶.

تصویرسازی کارگزاران اجتماعی در اشعار سیاسی ملک الشعرا بهار از منظر گفتمان شناسی انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شعرپژوهی (بوستان ادب) سال هفتم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۲۴)

کلید واژه ها: تحلیل انتقادی گفتمان مؤلفه های جامعه شناختی – معنایی مؤلفه های پوشیده و صریح اشعار سیاسی بهار

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات سبکها و جریانهای ادبی معاصر شعر پس از مشروطه
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی تحلیل گفتمان
تعداد بازدید : 300 تعداد دانلود : 22
تحلیل انتقادی گفتمان به عنوان رویکردی نوین در تحلیل متن و گفتمان معتقد است که هیچ گفتمانی خالی از ایدئولوژی نیست و تلاش می کند که روابط پنهان قدرت، نابرابری اجتماعی و سوء استفاده از قدرت را در گفتمان ها برملا کند. تحلیل گران انتقادی بیشتر بر اساس طبقه بندی های زبان شناختی به تحلیل گفتمان می پردازند در حالی که ونلیوون از مؤلفه های جامعه شناختی معنایی بهره می برد. نگارندگان بر آنند که اشعار سیاسی بهار را بر اساس رویکرد ون لیوون مورد بررسی قرار دهند تا مشخص شود که بهار در دوران پرتنش مشروطه چگونه کارگزاران اجتماعی و عاملان عمل را به تصویر می کشد. آیا از آنها با صراحت نام می برد یا ترجیح می دهد پوشیده سخن بگوید. به منظور نیل به هدف تحقیق، نخست ابیات گفتمان مدار با بن مایه ی سیاسی انتخاب شد سپس مؤلفه های جامعه شناختی-معنایی در هر بیت مشخص گردید. در گام بعدی با محاسبات آماری و طبق بسامد مؤلفه ها، میزان ارجاعات پوشیده و صریح تعیین شد. در نهایت و پس از تحلیل کمی و کیفی نتایج زیر حاصل گردید. نخست آنکه بهار برای بازنمایی فعالان سیاسی و صاحبان قدرت از صریح ترین مؤلفه ها از جمله نام بری و فردی سازی استفاده کرده است. دیگر مؤلفه های پرکاربرد عبارتند از ارزش گذاری، اشتراکی سازی و فعال نمایی. بهار دیدگاه خود را نسبت به کارگزاران اجتماعی با به کارگیری مؤلفه ی ارزش گذاری بیان کرده است. در اشعار وی بسامد مؤلفه های پوشیده بسیار اندک است که این امر خود شاهدی است بر صراحت بهار در بازنمایی کارگزاران اجتماعی.
۲۷.

بررسی کتاب اندیشه ی اسلامی 1 از دید تحلیل گفتمان انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه دینی دوره چهاردهم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۵۱

کلید واژه ها: تحلیل گفتمان انتقادی چارچوب ون دایک (2003) کتاب اندیشه ی اسلامی 1

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق منطق گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی
تعداد بازدید : 63 تعداد دانلود : 297
این مقاله در صدد است به تحلیل انتقادی متن کتاب اندیشه ی اسلامی 1 پرداخته، مشخّص کند که آیا نویسندگان اصل بی طرفی را در ارائه ی مطالب رعایت کرده اند یا خیر. بدین منظور، چارچوب ون دایک (2003) مورد استفاده قرار گرفته است. از آن جا که امکان بررسی کل محتوای کتاب میسّر نمی باشد، دو بخش از آن (بخش 2، تحت عنوان وجود خدا و بخش 4 مسأله ی شَر) جهت انجام پژوهش انتخاب شده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که مشکلاتی از قبیل ارائه ی استدلال ناقص، استفاده از روش های ناصحیح استدلال، بهره جویی از مثال های نامربوط، تلاش در راستای برتر نشان دادن ایده های موافق در مقایسه با ایده های مخالف، عدم معرفی نظرهای ناهمسو، بهره گرفتن از کلمات و یا عبارات دارای بار منفی جهت کوچک جلوه دادن منتقدان و استفاده از اغراق، در متن کتاب به چشم می خورد و بایسته است که نویسندگان در ویرایش های بعد، نسبت به برطرف نمودن این ایرادها اقدام نمایند.
۲۹.

جنبه ها ی صوری و معنایی عناصر وجهی در جمله های فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱۳

کلید واژه ها: افعال وجهی عنصر وجهی جمله های وجهی نوع وجهیت درجه وجهیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 553 تعداد دانلود : 728
یان زبان در برابر جملات وجهی العمل آنها در مقابل جمله های غیروجهی متفاوت است. از مهمترین و معمولترین راههای بیان جمله های وجهی استفاده از عناصر وجهی از قبیل افعال وجهی، قیود جمله، و دسته مشخصی از افعال واژگانی است. از اهداف این تحقیق، تحلیل و تبیین نقشها، انواع و درجات مفهوم وجهیت در فارسی امروز است. این پژوهش همچنین تمایز مطلوبی را میان جنبه های صوری و معنائی مقوله وجهیت در فارسی ایجاد می پژوهش حاضر برای نخستین مرتبه، نشان میخواستن علاوه بر نقشی های زمان آینده ایفا می یله مناسبی برای بیان درجه قوی وجهیت است، به گونه ایی متضمن وقوع رخداد می شود، و این مهم از دید تمامی پژوهش های پیشین پنهان مانده است. بنابراین براحتی می ی ازهر سه درجه ضعیف، متوسط و قوی وجهیت بهره مند است. در باب انواع وجهیت نیز بایی های فارسی زبان، هر سه نوع وجهییت معرفتی، پویا و الزامی، در فارسی امروز بطور عادی مورد استفاده قرار می گیرند.
۳۰.

Contrastive Analysis of Aspectual Oppositions in English and Persian(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی زبان دوره ۲ سال ۲۰۱۰ شماره ۲

کلید واژه ها: Aspectual Oppositions Perfective Imperfective Non-past Simple Present Simple Past

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 792 تعداد دانلود : 169
This article aims at contrasting aspectual oppositions in English and Persian in the context of the novel The Old Man and the Sea, and its translation by Daryabandari (1983) as the data. Unlike English, in Persian perfective and imperfective forms are morphologically marked. While the vast majority of English simple past forms are translated into Persian by past perfective forms, only less than a quarter of them are translated into this language by past imperfective forms. Most English verbs translated into Persian by past perfectives mainly include past progressives, infinitives and gerunds. In translating English gerunds, simple present forms, prepositional phrases and infinitive forms one normally uses Persian past perfective forms. All Persian non-past forms take mi- obligatorily and they are used in translating a wide range of English non-past forms including simple present and infinitive forms. English simple past forms are mainly used in expressing single events, habits, states and conditionals, whereas the vast majority of Persian past perfectives are used in expressing perfective situations. English simple present forms are mainly used in expressing habits, facts or perfective situations, whereas, Persian non-past forms are mainly used in expressing perfective or progressive situations either in present or future, as well as habits and facts.
۳۱.

تجزیه و تحلیل توزیعی، نقشی و معنایی گروه قیدی در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناسی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۸۸ شماره ۱

کلید واژه ها: قید گروه های قیدی ویژگی های توزیعی نقش های نحوی نقش های معنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 349 تعداد دانلود : 114
در تحلیل مقوله های نحوی، ایجاد تمایز میان سه جنبه توزیعی، نقشی و معنایی امری ضروری است. این تحقیق با نگاهی منتقدانه به برخی از مهمترین توصیف های گذشته در باب گروه های قیدی، نشان داده است که بیشتر تحلیل های موجود در باب گروه های قیدی یا توصیفی ناقص و یا تصویری مخدوش از این مقوله ارائه کرده اند. در این تحقیق، برای نخستین بار هفت ملاک توزیعی برای تمایز صوری گروه های قیدی فارسی از دیگر مقوله های نحوی ارائه شده است. تشریح تفصیلی نقش های نحوی مترتب بر گروه های قیدی جایگاه خاصی در این تحقیق داشته است. در بخش پایانی ضمن اذعان به وجود نقش معنایی گوناگون برای گروه های قیدی، تنها به برخی از مهمترین نقش ها اشاره شده است. از ویژگی های مهم این تحقیق، بهره گیری از یک چارچوب مشخص متعارف و پرهیز از تعاریف ذهنی است. زدودن ابهام های موجود در باب ماهیت گروه های قیدی فارسی از دست آوردهای مهم این پژوهش است.
۳۲.

جنبه های صوری و معنایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز ۱۳۸۶ شماره ۵۳

کلید واژه ها: زمان دستوری نمود زمان تقویمی ساخت جاری ساخت استمراری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 804 تعداد دانلود : 927
" تحقیق حاضر پس از بیان مقدمه ای کوتاه و اشاره به شمه ای از نگرش های حاکم بر مفاهیمی چون زمان دستوری، زمان تقویمی و نمود در تحقیقات نحوی متاخر و متقدم، به بیان ویژگی های ساخت جاری در فارسی امروز و دفاع از ماهیت مستقل صوری و معنایی آن در برابر ساخت استمراری می پردازد. در این تحقیق، کارکردهای اختصاصی ساخت جاری از جمله بیان جاری بودن رخداد در بستر زمان، مفاهیمی چون رخدادهایی در شرف وقوع، رخدادهای محتمل، بیان هشدار و اعلام اعتراض مورد بحث واقع شده است. طی این پژوهش، هم چنین عدم تطابق جنبه های صوری افعال با جنبه های معنایی در ساخت های جاری نیز مورد بررسی قرار گرفته است. نگاه به افعال لحظه ای در تقابل با افعال تداومی، و هم چنین افعال پویا در تقابل با افعال از زاویه ی ساخت های جاری جایگاه ویژه ای در این تحقیق داشت. در این تحقیق، ابزارهای دیگر بیان مفهوم جاری از قبیل ساخت های استمراری، ابزار واژگانی و برخی از گروه های حرف اضافه ای بررسی شده است."
۳۳.

آموزش زبان فارسی در برزیل: مشکلات و راهکارها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زبان و ادب فارسی (گوهر گویا) ۱۳۸۶ شماره ۲
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 276
دفتر گسترش زبان و ادبیات فارسی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، رسالت ترویج زبان و ادبیات فارسی در کشورهای بیگانه را به عهده دارد. این دفتر به منظور تحقق هدف فوق، سالهاست که به تاسیس کرسیهای زبان فارسی در دانشگاههای کشورهای بیگانه و اعزام استاد اقدام کرده است. به هرحال، این کرسیها، علی رغم محاسن فراوان، همواره با چالشهایی نیز روبه رو بوده است. بررسی علمی چالشها و ارایه راهکارهای مدبرانه، ارتقای کیفی کرسیهای فارسی را به ارمغان خواهد آورد. نگارنده پس از آشنا ساختن خواننده با اوضاع حاکم بر آموزش فارسی در برزیل، ابتدا به بررسی منتقدانه این کرسی می پردازد، و سپس راهکارهایی عملی را به منظور برطرف کردن مشکلات و تسهیل و تقویت آموزش فارسی در آن کشور ارایه می کند.
۳۵.

تاثیر ایجاز و اختصار در خواندن و درک مطلب در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز ۱۳۸۵ شماره ۴۶

کلید واژه ها: گفتار آزمون ایجاز اختصار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 852 تعداد دانلود : 645
" پژوهش حاضر در پی بررسی تاثیر ایجاز و اختصار در خواندن و درک مطلب فارسی است. برای دست یابی به این هدف، ابتدا چهار متن روزنامه ای به عنوان متن اصلی انتخاب شد و سپس موارد اطناب و حشو آنها حذف و تعدیل گردید. نتیجه ی این حذف و تعدیل فراهم شدن چهار متن کاهش یافته بود. درگام بعد، آزمون تک (C-Test) برای هر دو متن اصلی و کاهش یافته تهیه شد. آزمودنی های تحقیق، 528 دانش آموز پسر دبیرستان های ناحیه ی 2 آموزش و پرورش شیراز بودند که به نصف آنها آزمون متن اصلی و به نصف دیگر، آزمون متن کاهش یافته داده شد. پس از یک هفته، آزمون گروه نخست به گروه دوم و آ‍زمون گروه دوم به گروه نخست داده شد. نتایج تحقیق نشان داد که میانگین نمرات آزمون اصلی 80 و میانگین نمرات آزمون متن کاهش یافته 85 و تفاوت میانگین ها با 95% اطمینان معنی دار بود. نتیجه اینکه درک متن دارای ایجاز و اختصار، بهتر صورت گرفت. "
۳۷.

نگاهی به مفهوم و مشکلات ویرایش و رسالت ویراستار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی (باهنر کرمان) دوره جدید زمستان ۱۳۸۲ شماره ۱۴
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 555
ویراستاری، یکی از ضروری‌ترین مراحل پیش از چاپ هر نوشته است. علی‌رغم پژوهشهای فراوان در زمینه ویراستاری، هنوز جایگاه این رشته از علم، به عنوان یک تخصص، آنچنان که باید تبیین نشده و آگاهی عمومی از آن اندک است. اهداف نگارنده در این تحقیق عبارت است از: الف) آشنا کردن خواننده با پیچیدگیهای ویراستاری ب) اثبات این که ویراستاری نیز به ماننده سایر حوزه‌های علمی، خود یک تخصص است و لذا باید نگرشی درخور به آن داشت. ج) پرتوافکنی بر جنبه‌هایی از ویراستاری که برای آحاد نسل نو مبهم است. در همین ارتباط حد و مرز ویراستاری، رسالت ویراستار و ویژگیهای یک ویراستار موفق بیان می‌شود. طی این تحقیق، از دو قسم ویرایش سخن به میان می‌آید. ویرایشهای سطح نخست، لغزشهایی را در بر می‌گیرد که از نظر همه گویشوران زبان، خطا و تصحیح آنها ضروری است. ویرایشهای سطح دوم، در برگیرنده نکات ذوقی و زیباشناختی است و همگی، جنبه پیشنهادی دارد که پذیرش آنها به عهده نویسنده است. پرهیز از افراط و تفریط در ویراستاری و استفاده مطلوب از زبان که نقشی حساس در موفقیت ویراستار دارد از دیگر نکات مورد بحث در این تحقیق است. در انتها نیز پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت ویراستاری در ایران ارائه می‌شود.
۳۸.

نقش های معنایی- منظوری جملات پرسشی در غزلیات حافظ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز ۱۳۸۱ شماره ۳۵

کلید واژه ها: غزلیات حافظ نقش معنایى .نقش منظورى جملات پرسشى

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه حافظ پژوهی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری
تعداد بازدید : 257 تعداد دانلود : 860
"معمول‏ترین مقوله‏هاى دستورى در زبان‏هاى دنیا جمله‏هاى خبرى، پرسشى، امرى و تعجبى است، که عمدتا به ترتیب براى بیان مقوله‏هاى معنایى-منظورى خبر، سؤال، فرمان و شگفتى به کار مى‏روند. با این وجود، مطالعات نوع‏شناسى زبان حاکى از آن است که رابطه میان مقوله‏هاى نحوى و معنایى- منظورى رابطه‏اى مستقیم نیست.بسیار اتفاق مى‏افتد که از جمله خبرى براى صدور فرمان، و از جمله پرسشى براى بیان شگفتى استفاده مى‏شود. تحقیق حاضر در پى کشف نقش‏هاى معنایى-منظورى جمله‏هاى پرسشى در شعر حافظ است. استفاده هنرمندانه شاعر از جمله‏هاى پرسشى براى بیان مقوله‏هاى گوناگون معنایى-منظورى تأثیر کلام وى را دو چندان و خواننده را مسحور مى‏سازد. تحقیق حاضر نشان مى‏دهد که از 366 بیت، 255 بیت، یعنى تقریبا 70%از ابیات، براى بیان پنج مقوله معنایى-منظورى شگفتى، نفى، انکار، تمنا(آرزو)و نهى به کار رفته است.30%باقیمانده براى بیان 15 مقوله معنایى-منظورى استفاده شده است.یکى از نتایج بسیار جالب توجه تحقیق این است که بیان حافظ براى بیان سؤال از جملات پرسشى کمترین استفاده را مى‏برد."
۳۹.

وجه فعل در فارسی امروز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز ۱۳۷۸ شماره ۲۸

کلید واژه ها: وجه وابستگی دستوری شدگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 542 تعداد دانلود : 993
"نگاهی گذرا بر آنچه در منابع گوناگون دستور زبان فارسی در زمینه وجه فعل به رشته تحریر در امده است نگارنده را بر آن داشت تا با زرف‏نگری بیشتری نسبت به گذشته مقوله مزبور را مورد بررسی قرار دهد و ابعادی را که در ارتباط با وجه فعل مبهم یا ناگفته مانده است بررسی و توصیف نماید. نویسنده طی این تحقیق، ضمن نقدی مختصر بر معتبرترین منابع فارسی در این زمینه به توصیف وجه و انواع آن در فارسی امروز می‏پردازد و سپس ارتباط آنرا با مفاهیمی چون وابستگی و دستوری‏شدگی تشریح می‏نماید. در این مقاله بین وجه به عنوان مقوله‏ای معنائی و وجه به منزله مقوله‏ای صوری تمایز روشن ایجاد می‏شود.وجه از نظر معنا اصولا به نگرش متکلم به وقوع یک واقعه اطلاق می‏شود.وجه از نظر صورت به دو دسته کلی اخباری و غیراخباری تقسیم می‏شود.وجه اخباری تنها یک عضو، و وجه غیر اخباری دو عضو دارد که به ترتیب عبارتند از:اخباری، التزامی و امری. وجه فعل گاهی بر وقوع بی‏قید و شرط رخداد و زمانی بر وقوع مشروط آن دلالت دارد که بر این اسا جملات موجود زبان به وابسته و غیر وابسته دسته‏بندی می‏شوند. انتظار نمی‏رود که در همه زبانها برای بیان هر رخداد از یک وسیله دستوری معین استفاده شود، اما می‏توان گفت که برخی از مقولات معنائی با ابزار خاص دستوری از قبیل صورت خاصی از فعل، وندهای گوناگون، قیود و غیره بیان می‏شوند.این همان چیزی است که در این مقال تحت عنوان ""دستوری شدگی""مورد بحث قرار می‏گیرد. "

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان