علیرضا دربان آستانه

علیرضا دربان آستانه

مدرک تحصیلی: استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۸۸ مورد.
۶۱.

ارزیابی تطبیقی الگوهای تعاونی اشتراکی و نقطه ای ارائه خدمات در مدیریت روستایی شهرستان های ابرکوه و لامرد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت خدمات مدیریت روستایی تعاونی دهیاری ها شهرستان های ابرکوه و لامرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۱۴۲
تحقیق حاضر بر آن است تا با ارزیابی تطبیقی به سنجش سطح رضایتمندی روستاییان از خدمات ارائه شدۀ مدیریت محلی در قالب دو مدل تعاونی و مدل نقطه ای بپردازد. برای سنجش کیفیت خدمات در جهت رضایت روستاییان از مدل کیفیت خدمات سروکوال استفاده شد. جامعه آماری تحقیق روستاهای بخش مرکزی شهرستان های ابرکوه (مدل تعاونی) و  بخش مرکزی شهرستان لامرد (مدل نقطه ای) هستند که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شده و در هر شهرستان 130 و در مجموع 260 پرسش نامه توزیع شدند. برای تحلیل داده ها ازنرم افزار SPSS و آزمون های t تک نمونه ای و t مستقل و کای اسکوئر تک نمونه استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می دهد میانگین رضایتمندی روستاییان در ابعاد مدل سروکوال، شامل فیزیکی، همدلی، پاسخگویی، پایایی و اعتماد در شهرستان ابرکوه برابر 86/160 و در شهرستان لامرد برابر 80/143 است. این امر نشان می دهد که رضایتمندی روستاییان شهرستان ابرکوه ( الگوی تعاونی ) با اختلاف 06/17 بیش از شهرستان لامرد ( الگوی نقطه ای) است. همچنین نتایج آزمون  tمستقل نشان می دهد در بعد اعتماد، پایایی، فیزیکی و همدلی تفاوت معناداری بین دو شهرستان وجود دارد و در این ابعاد رضایتمندی روستاییان شهرستان ابرکوه با الگوی تعاونی بیش از رضایتمندی روستاییان شهرستان لامرد با الگوی نقطه ای است، اما در بعد پاسخگویی تفاوت معناداری میان دو شهرستان وجود ندارد؛ یعنی، در این بعد رضایتمندی روستاییان دو شهرستان در یک سطح قرار دارد.
۶۲.

ارزیابی عملکرد یکپارچه زنجیره تامین هتل ها به منظور کسب مزیت رقابتی (مورد مطالعه: هتل های شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنجیره تامین گردشگری یکپارچگی زنجیره تامین گردشگری هتل ها تحلیل پوششی داده ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۲۸
ویژگی های خاص صنعت گردشگری باعث شده که به منظوربهبودخدمت رسانی به گردشگران مباحث زنجیره تامین را مقاصد مدنظر قرار دهند تا بتوانند مزیت رقابتی خود را حفظ و یا جایگاه خود را در بازار جهانی ارتقا بخشند و یکپارچگی زنجیره تامین هتل ها فرصت هایی را به منظور کاهش هزینه ها و بدست اوردن مزیت رقابتی برای ایشان فراهم می نماید .با توجه به این مهم در این پژوهش به ارزیابی عملکرد یکپارچه زنجیره تامین هتل های شهر اصفهان پرداخته شد. بدین منظور در ابتدا پس از مطالعه ادبیات مرتبط با پژوهش پنج عامل موثر بر یکپارچگی زنجیره تامین هتل ها استخراج شد. سپس با توجه به این عوامل پرسشنامه طراحی گردید. در گام بعد به منظور بررسی یکپارچگی در میان هتل ها از تحلیل پوششی داده ها استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد که همه عوامل مورد بررسی در کیس مورد نظر بر یکپارچگی زنجیره تامین هتل های شهر اصفهان تاثیرگذار بوده اند. اما وضعیت عوامل در کیس مورد بررسی نشان داد که در شهر اصفهان سه عامل یکپارچگی داخلی، یکپارچگی محصول و یکپارچگی مشتریان دارای عملکرد مثبتی هستند و به خوبی توانسته اند عملکرد مثبتی را از خود به جای بگذارند اما از سوی دیگر سه عامل سطوح همکاری، و یکپارچگی تامین کنندگان به هیچ وجه نتوانسته اند عملکرد مثبتی در یکپارچگی زنجیره تامین هتل های شهر اصفهان داشته باشند
۶۳.

ارزیابی فرصت های کارآفرینی در نواحی روستایی و نقش دولت در ارتقای آن مطالعه موردی: روستاهای شهرستان بهبهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارتقای کارآفرینی روستاهای شهرستان بهبهان نقش دولت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۷ تعداد دانلود : ۱۳۵
دولت با کارآفرینی و خلق فرصت های جدید، نوآوری، و ایجاد رفاه نقش مؤثری در بهبود وضع اقتصادی و معیشتی جوامع روستایی ایفا می کند. به همین دلیل، در این پژوهش به بررسی جایگاه دولت در فرصت های کارآفرینی پرداخته شده است. این تحقیق پیمایشی، جامعه آماری افراد 32 روس تای شهرستان بهبهان، و جامعه نمونه از طریق  فرمول کوکران 387 نفر است. برای تجزی ه و تحلی ل اطلاع ات از آمار استنباطی (آزمون T تک نمونه ای و آزمون آنالیز واریانس یک طرفه)، توابع ترانسلوگ و ترانسندنتال، و رویکرد تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج نشان می دهد از میان شاخص های تبیین کننده، دولت در ارتقای کارآفرینی، فرهنگ سازی، و آموزش افراد بومی (میزان تأثیر کل 68 درصد) به مراتب سهم غیرمستقیم بیشتری در مقایسه با سایر شاخص ها دارد. مدیریت نوین روستایی با تأثیر کل 67 درصدی نیز بیشترین تعداد مسیرهای برون زاد را داشته و به صورت یک ایستگاه مهم عمل می کند. این متغیر به صورت غیرمستقیم و با ضریب های همبستگی معنادار بر متغیرهای مختلف تسهیلات لازم با بهره کافی، یارانه های دولتی، و بیمه محصولات تأثیرگذار است. ضروری است بیان شود که به طور کل فرهنگ سازی و آموزش افراد بومی، تأسیس نهاده ها و شبکه های حمایت، مدیریت نوین روستایی، تسهیلات لازم با بهره کافی، و یارانه های دولتی به ترتیب با نرخ اثرهای 68، 57، 67، 60، و 63 درصد بالاترین میزان اثر کل را داشته اند. این بدان معنی است که دولت با ایفای نقش خود از طریق شاخص های ذکرشده می تواند نقش خود را در ارتقای فرصت های کارآفرینی ایفا کند.
۶۴.

تحلیلی بر پراکنش فضایی توسعه و نابرابری های منطقه ای در استان یزد با استفاده از تکنیک ORESTE & Cluster Analysis(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه نابرابری منطقه ای تحلیل خوشه ای آنتروپی ارسته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳ تعداد دانلود : ۱۱۳
در فرایند برنامه ریزی و توسعه ناحیه ای و درون استانی، شناخت و تعیین سطوح توسعه یافتگی شهرستان ها و آگاهی از نقاط ضعف و قوت آن ها اهمیت زیادی دارد. چرا که بکارگیری معیارها و روش های کمی جهت تعیین سطوح توسعه یافتگی در سیستم فضایی مناطق از سویی منجر به شناخت میزان نابرابری نقاط سکونتگاهی و از سوی دیگر باعث تخصیص بهینه منابع و در نهایت عاملی بر برنامه ریزی هدفمند برنامه های توسعه استانی است. با علم به این موضوع، پژوهش حاضر با هدف کلی سنجش درجات توسعه شهرستان های استان یزد گردآوری گردیده است. روش تحقیق در این بررسی از نوع توصیفی- تحلیلی است. داده های این پژوهش از طریق مطالعه اسنادی (سالنامه آماری استان یزد؛ استانداری و فرمانداری استان یزد) گردآوری گردیده است. در این پژوهش به منظور وزن دهی شاخص ها از تکنیک دلفی و نظام وزن دهی آنتروپی؛ به منظور رتبه بندی گزینه ها از تکنیک ارسته و به منظور سطح بندی شهرستان ها از تکنیک تحلیل خوشه ای استفاده گردیده است. یافته های تحقیق گویای آن است که استان یزد از نظر برخورداری شاخص های توسعه نسبتاً مطلوب می باشد. همچنین نتایج نشان می دهد شهرستان اردکان برخوردارترین و شهرستان بافق محروم ترین از نظر توسعه بوده اند. سطح بندی درجات توسعه نیز نشان می دهد در استان یزد 3 شهرستان توسعه یافته؛ 5 شهرستان نیمه توسعه یافته و 2 شهرستان توسعه نیافته می باشند.
۶۵.

تبیین نقش مولفه های موثر بر توسعه گردشگری اجتماع محور (مطالعه موردی: روستاهای استان گیلان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری اجتماع محور اقتصادی زیست محیطی اجتماعی مدیریتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۱۳۵
گردشگری جامعه محور ابزاری به منظور حفظ منابع طبیعی و فرهنگی، توسعه جامعه محلی از طریق توانمندسازی مردم است. در این پژوهش به بررسی نقش متغیرهای کلان توسعه برگردشگری روستایی اجتماع محور در استان گیلان می باشد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر رویکرد توصیفی- تحلیلی است که با نمونه ای با حجم 770 نفر از میان افراد روستایی در استان گیلان انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش شامل: مطالعات کتابخانه ای و پژوهش های میدانی از طریق مشاهده و پرسشنامه است. جامعه آماری تحقیق، روستاییان ساکن روستاهای استان گیلان می باشد. به منظور تعداد نمونه ها با استفاده از جدول مورگان، 384 نفر تعیین شد که به منظور افزایش سطح اطمینان و کاهش خطا در داده ها، تعداد نمونه ها افزایش یافته و 770 پرسشنامه تکمیل گردید. طبق برآورد صورت گرفته مقدار پایایی پرسشنامه 921/0 به دست آمده است. همچنین به منظور تجزیه و تحلیل شاخص ها از مدل تحلیل مسیر در نرم افزار SPSS استفاده شده است. بر اساس نتایج تحقیق، چهار شاخص اقتصادی 380/0، زیست محیطی 348/0، اجتماعی 207/0 و مدیریتی 178/0 به ترتیب بیشترین تأثیر را بر شاخص توسعه گردشگری اجتماع محور می گذارند.
۶۶.

شناسایی و تحلیل موانع توسعه کارآفرینی برای مدیریت پسماندهای کشاورزی در نواحی روستایی (موردمطالعه: پسماند محصول برنج در استان گیلان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کلش برنج پسماندهای کشاورزی توسعه کارآفرینی خوراک دام استان گیلان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۶۴
پسماند برنج ازجمله پسماندهای مهم کشاورزی است که در استان گیلان به وفور یافت می شود و یکی از منابع بالقوه برای تأمین خوراک دام است. خوراک دام نیاز ضروری دامداران است و بخش عمده آن در حال حاضر از خارج کشور وارد می شود. پسماندهای فراوان برنج و نیاز دام ها به علوفه، فرصت مناسبی برای کارآفرینی در این بخش را فراهم آورده است. این پژوهش با رویکرد کمی و جهت گیری کاربردی با هدف شناسایی و تحلیل موانع توسعه کارآفرینی در زمینه استفاده از کلش برنج به عنوان خوراک دام انجام شده است. جامعه آماری تحقیق 180 هزار بهره بردار برنج است که ازطریق نمونه برداری تصادفی، 400 بهره بردار از 40 روستا و در هر روستا 10 بهره بردار به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته و برای تحلیل داده ها از تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد عامل امکانات و شرایط طبیعی شامل متغیرهای رطوبت بالا، بارندگی های موسمی، کمبود انبار و ماشین آلات با مقدار ویژه 5/2 و واریانس 9/30 درصد، عامل فرهنگی - اجتماعی شامل متغیرهای آگاهی، آموزش، ضعف مدیریت با مقدار ویژه 93/1 و واریانس 4/11 درصد، عامل مالی شامل متغیرهای هزینه و کمبود سرمایه با مقدار ویژه 36/1 و واریانس 7/8 درصد و میزان مالکیت شامل متغیرهای تعداد دام و میزان زمین با مقدار ویژه 26/1 و واریانس 5/6 درصد از مهم ترین عوامل بازدارنده توسعه کارآفرینی کلش به عنوان خوراک دام هستند. درنتیجه با رفع موانع فوق، کارآفرینی در این بخش قابل توسعه است و  علاوه بر حفظ محیط زیست، مشکل تأمین خوراک دام استان تا حدودی نیز قابل رفع خواهد بود.
۶۷.

ارزیابی و رتبه بندی استان های کشور برای گردشگری پرندگان در مقصدهای تالابی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری پرندگان پرنده نگری ظرفیت برد روش سوارا تالاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۶۳
ایران به لحاظ تعداد کل گونه ها و گونه های بومی با برخی کشورها قابل مقایسه نیست. لیکن تنوع بومگانی آن، که متأثر از سه منطقه زیست جغرافیایی کلان جهان (پالئارکتیک، آفریکن، اورینتال) است، در تمام فصول جاذبه هایی را برای پرنده نگرانی از سراسر جهان فراهم می آورد. بیشترین گونه ها را در ایران پرندگان متکی به تالاب ها تشکیل می دهند و با توسعه گردشگری پرندگان، همسو با اهداف توسعه پایدار، می توان در حفاظت از تالاب ها و درآمدزایی برای جامعه محلی نیز مؤثر بود. در ایران، 41 نوع از 42 نوع تالاب مشخص شده در کنوانسیون رامسر، 105 زیستگاه مهم پرندگان از 391 زیستگاه خاورمیانه و 555 گونه پرنده یافت می شود که نشان دهنده ظرفیت توسعه این نوع گردشگری است. هدف از این پژوهش ظرفیت سنجی گردشگری پرندگان در محدوده جغرافیایی کشور ایران از راه شناسایی عوامل مؤثر در انتخاب مقصد گردشگری پرندگان و وزن دهی و  رتبه بندی و تهیه نقشه های پهنه بندی است. وزن دهی معیارهای انتخاب مقصد با روش سوآرا و رتبه بندی مقاصد با فن تاپسیس انجام شده است. در رتبه بندی براساس عامل اهمیت گونه ه ای، استان های گلستان، گیلان، مازندران، سیستان و بلوچستان، فارس، هرمزگان و خوزستان، براساس عامل تنوع گونه ه ای، خوزستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، فارس، مازندران، گلستان و تهران، براساس عامل دسترسی به زیستگاه های تالابی، آذربایجان غربی و هرمزگان، براساس عامل اهمیت دسترسی به راهنماهای محلی پرنده نگری، تهران، کردستان، آذربایجان غربی و بوشهر و مجموع عوامل مؤثر در انتخاب مقصد، آذربایجان غربی و هرمزگان بالاترین رتبه را داشتند.
۶۸.

ارزیابی ابعاد تاب آوری کشاورزان روستایی در برابر خشکسالی و شناسایی راهبردهای معیشتی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان شازند)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تاب آوری راهبردهای معیشتی کشاورزان شهرستان شازند خشکسالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴ تعداد دانلود : ۱۳۷
افزایش تاب آوری کشاورزان به منظور کاهش اثرات منفی خشکسالی بر منابع معیشتی، امری ضروری است. بهبود معیشت پایدار مردم روستایی در طی دهه های گذشته مورد توجه زیادی قرار گرفته و به عنوان یکی از اهداف اصلی توسعه پایدار روستایی مطرح بوده است. لذا هدف از این مطالعه بررسی و تحلیل ابعاد تاب آوری کشاورزان و ارائه راهبردهای معیشتی در بخش مرکزی شهرستان شازند است. برای این منظور اطلاعات مورد نیاز در سال 1395 از طریق تکمیل پرسشنامه از 12 روستا جمع آوری شد که با استفاده از نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای ارزیابی تاب آوری روستاهای مذکور از چهار بعد اقتصادی، اجتماعی، نهادی و کالبدی-زیست محیطی بر اساس چارچوب معیشت پایدار استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد تاب آوری کشاورزان در شرایط خشکسالی در ابعاد اقتصادی و نهادی، ناپایدار و در شاخص های کالبدی-زیست محیطی و اجتماعی در وضعیت پایدار قرار دارد. نتایج حاصل از روش تحلیل خوشه ای، پنج راهبرد معیشتی برای جبران و تاب آوری کشاورزان در برابر خشکسالی شامل راهبرد اول ناظر بر کشاورزی عمقی و افزایش بهره وری، راهبردهای دوم، سوم و چهارم بر تنوع بخشی به فعالیت های غیرکشاورزی و خانگی و در نهایت راهبرد پنجم مبتنی بر تمایل به مهاجرت شناسایی و ارائه شد. در این راستا حمایت دولت از کشاورزان و ارائه تسهیلات ویژه برای آن ها در جهت کاهش آسیب پذیری کشاورزان و تنوع بخشی به فعالیت های کشاورزان پیشنهاد می شود.
۶۹.

تحلیل نگرش ها و گرایش های گردشگران نسبت به گردشگری کشاورزی مبتنی بر جامعه محلی (منطقه مورد مطالعه: روستاهای شهرستان تنکابن)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری کشاورزی نگرش ها گردشگری مبتنی بر جامعه محلی نواحی روستایی شهرستان تنکابن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲ تعداد دانلود : ۱۵۲
روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر پیمایش میدانی است. جامعه آماری متشکل از گردشگران روستاهای منطقه مورد مطالعه است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 390 نفر به عنوان جامعه نمونه در نظر گرفته شده اند. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از پرسشنامه، به وسیله نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شده است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که منطقه موورد مطالعه از جاذبه های مورد نیاز برای برنامه ریزی گردشگری کشاورزی برخوردار بوده و نتایج مستخرج از تحلیل مسیر با استفاده از روش رگرسیون خطی، نشان می دهد که از بین متغرهای مستقل، متغیر اصالت با میزان بتا (552/0) بیشترین تأثیر را در شرایط مستقیم بر متغیر وابسته نگرش گردشگران به گردشگری کشاورزی مبتنی بر اجتماع محلی داشته است. همچنین بررسی مسیر های غیر مستقیم بیانگر آن است که اصالت با بتای (552/0) بیشترین تاثیر و اقامت و اقامتگاه ها (511/0) در رتبه دوم قرار دارد.
۷۰.

مرور نظام مند و فراتحلیل نگرش کشاورزان در استفاده از اطلاعات اقلیمی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نگرش کشاورزان اطلاعات اقلیمی مرور نظام مند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۳۶
آگاهی و درک روند وضعیت اقلیم توسط کشاورزان و نگرش مربوط به ضرورت این آگاهی، یکی از ظرفیت های اساسی در جوامع کشاورزی می باشد. نگرش کشاورزان در استفاده از اطلاعات اقلیمی، بر نحوه برخورد آن ها با خطرات و عدم قطعیت های ناشی از اقلیم مؤثر بوده و بر تصمیم آن ها برای اتخاذ راهبردهای مناسب به منظور کاهش خسارت ناشی از تغییرات اقلیم بر کشاورزی و بهبود آمادگی آن ها تأثیر جدی دارد. از این رو، هدف از این تحقیق توسعه چارچوب و الگوی جامعی از ارزیابی کیفی مطالعات مربوط به عوامل مؤثر بر نگرش کشاورزان در استفاده از اطلاعات اقلیمی با رویکرد مرور نظام مند است. بدین جهت، کلیدواژه های اقلیم، تغییر اقلیم، تغییرات اقلیمی، اطلاعات هواشناسی، گرمایش جهانی، خشکسالی، سیل، سرمازدگی، یخبندان، خطرات اقلیمی، بارش، دما توأم با کلمات کشاورز، نگرش کشاورز، برداشت کشاورز، دانش کشاورز، دانش بومی؛ بصورت فارسی و انگلیسی در 15 پایگاه اطلاعاتی طی سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱9 جستجو گردید، پس از سه مرحله غربالگری 788 مقاله ی مرتبط و مطابق با معیارهای مورد تأیید، 25 مقاله علمی و پژوهشی انتخاب و مورد کاوش قرار گرفت. پس از ارزیابی کیفی این مقالات، الگویی با 4 عامل زیست محیطی، فردی و اجتماعی، اقتصادی و فن آوری و همچنین 19 بعد برای ارزیابی عوامل مؤثر بر نگرش کشاورزان در استفاده از اطلاعات اقلیمی پیشنهاد شده است. در نهایت جهت بکارگیری نتیجه این مطالعه، یک مدل مفهومی یکپارچه و ترکیبی ارائه شده است که می تواند نقطه قوت چارچوب های موجود در سیاست گذاری های ملی در بخش کشاورزی باشد.
۷۱.

تحلیل اکتشافی نیازهای اقتصادی جوامع روستایی بر اساس نظر مطلعان کلیدی (مطالعه موردی: استان یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه جوامع روستایی نیازهای اقتصادی مطلعان کلیدی یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۰۸
یکی از مهمترین علت عدم کارآمدی برنامه های توسعه روستایی در کشورهای در حال توسعه همچون ایران عدم توجه به نیازها و توان های محلی علی الخصوص در زمینه اقتصاد روستایی و دیکته نمودن یک برنامه برای تمامی روستاهای کشور می باشد. با اهمیت این موضوع، هدف کلی پژوهش حاضر تحلیل اکتشافی نیازهای اقتصادی جوامع روستایی بر اساس نظر مطلعان کلیدی در استان یزد می باشد. رویکرد تحقیق از نظر هدف کاربردی، از نظر روش گردآوری اطلاعات اکتشافی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی و از نظر ابزار مبتنی بر پرسشنامه و مصاحبه نیمه ساختاریافته است. جامعه آماری تحقیق را کنشگران محلی استان یزد (مدیران، نخبگان و خانوار روستایی) تشکیل می دهند. تجزیه و تحلیل اطلاعات در دو بخش کیفی و کمی صورت گرفته است که در بخش کیفی از روش تحلیل محتوا در نرم افزار مکس کیودا و در بخش کمی از آزمون T تک نمونه ای، فریدمن و دبلیو کندال استفاده گردیده است. بر اساس نتایج، در بخش کیفی 34 نیاز اقتصادی در قالب 9 شاخص شناسایی گردید. درصد تکرار این شاخص ها نشان می دهد شاخص اشتغال با 17.89 درصد دارای متناوب ترین نیازها در سطح استان یزد بوده است. نتایج بخش کمی پژوهش نیز نشان می دهد شاخص اشتغال با آماره 8.33 و شاخص درآمد با آماره 7.66 در برگیرنده مهمترین نیازهای اقتصاد روستایی در استان و در برنامه ریزی توسعه دارای اولویت می باشند.
۷۲.

تحلیل فضایی عوامل مؤثر بر گردشگری روستایی اجتماع محور مطالعه موردی: مناطق روستایی استان گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری اجتماع محور تحلیل فضایی توزیع فضایی استان گیلان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۱۴۱
گردشگری اجتماع محور متضمن سطح بالای مشارکت جوامع تحت لوای پایداری در فرایند توسعه و برنامه ریزی گردشگری است. درواقع این نوع گردشگری پایداری اجتماعی را برای جامعه بومی به همراه دارد چراکه فعالیت های گردشگری در بیشتر قسمت ها توسط اعضای جامعه محلی توسعه و کنترل می شود. هدف از این پژوهش تحلیل فضایی وضعیت گردشگری اجتماع محور در مناطق روستایی استان گیلان است. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر رویکرد توصیفی- تحلیلی است که با نمونه ای با حجم 770 نفر از میان افراد روستایی در استان گیلان انجام شده است. به منظور تجزیه وتحلیل شاخص های موردنظر و برای پهنه بندی شرایط برقراری گردشگری اجتماع محور از روش میان یابی به تکنیک کریجینگ (Kriging) و هات اسپات و رگرسیون استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بر اساس مدل رگرسیون کلیه شاخص های اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، زیست محیطی و مدیریتی به عنوان متغیرهای پیش بین در سطح مدل معنی دار هستند. پس ازآن به بررسی توزیع فضایی در سطح شهرستان های استان گیلان صورت گرفت. توزیع فضایی به صورت کریجینگ، وضعیت گردشگری اجتماع محور نشانگر توزیع نتایج به صورت غربی- شرقی است. درواقع سمت غرب استان گیلان که شامل شهرستان های تالش، رضوانشهر، است وضعیت بهتری حکم فرماست از طرفی نیز شهرستان انزلی در مرکز و همین طور، لنگرود، رودسر و رودبار ازلحاظ وضعیت گردشگری اجتماع محور در شرایط نسبتاً مطلوبی هستند. درواقع وضعیت توزیع جهت غربی-شرقی دارد. در متد هات اسپات نیز وضعیت در شهرستان تالش که در غرب واقع شده سپس بندر انزلی به نسبت سایر شهرستان ها بهتر است.
۷۳.

امکان سنجی احداث ایستگاه بازیافت پسماند جامد صنعتی در شهرک صنعتی نصیرآباد

کلید واژه ها: نصیرآباد امکان سنجی پسماند ایستگاه بازیافت پسماند شهرک صنعتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۹۵
مدیریت پسماندهای صنعتی یکی از شیوه های بسیار مناسب برای ایجاد تعامل و پیوند بین صنعت و محیط زیست و کاهش اثرات سوء فعالیت های صنعتی در آن می باشد. چنین مدیریتی با استفاده از روش های مختلفی از جمله «پیشگیری از آلودگی» یا «کمینه سازی پسماندها» در مبداء تولید، «بازیافت» و «استفاده مجدد» قابل اعمال است. تکنیک مورد استفاده برای تعیین امتیاز هر یک از قطعات تکنیک SAW می باشد. برای بی مقیاس سازی لایه ها نیز از روش فازی استفاده شد. در این مرحله 20 قطعه زمین شناسایی شد. در مرحله سوم، امکان استقرار ایستگاه بازیافت پسماند صنعتی در قطعات شناسایی شده براساس 7 معیار و 27 زیر شاخص حقوقی، اجتماعی، مدیریتی، اقتصادی، زیست محیطی، کالبدی – عمرانی و زیربنایی با کمک 30 نفر از کارشناسان شهرک صنعتی و شهرستان رباط کریم مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها حاکی از آن است که قطعه شماره 14 با به دست آوردن 73/8 درصد بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده است. و قطعات شماره 16 و 17 به ترتیب با امتیاز 24/5 و 09/2 در اولویت های بعدی قرار دارند. با توجه به نتایج امکان سنجی مکان های شناسایی شده ایستگاه بازیافت، قطعه زمین شماره ی 14 به عنوان گزینه مکانی برتر پیشنهاد می شود. که دارای ویژگیهایی مانند: الف - در مجاورت شهرک صنعتی نصیرآباد قرار گرفته است. ب - بخش بزرگی از این مکان در مالکیت شهرک صنعتی نصیرآباد می باشد. ج - دارای مسیر دسترسی است.
۷۴.

بررسی نقش معناپذیری و حس تعلق مکانی در ارتقای سرمایه اجتماعی روستاییان (مورد: روستاهای کُردنشین، شهرستان رودبار)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۱۹۵
سرمایه اجتماعی نقش مهمی در بالا بردن زیست پذیری دارد که بدون شک هدف مهم تمام برنامه ریزی-ها و توسعه، ازجمله برنامه ریزی و توسعه روستایی است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر رویکرد توصیفی- تحلیلی است که با نمونه ای با حجم 355 نفر از میان افراد روستاهای کردنشین در شهرستان رودبار انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش شامل: مطالعات کتابخانه ای برای جمع آوری اطلاعات مربوط به ادبیات تحقیق و سپس پژوهش های میدانی از طریق مشاهده و پرسشنامه بهره گرفته شد. جامعه آماری تحقیق، روستاهای کردنشین استان گیلان واقع در شهرستان رودبار با تعداد 12 روستا و مجموع 2955 نفر جمعیت (براساس سرشماری سال 1395) می باشد. تعداد نمونه ها با استفاده از جدول مورگان، 340 نفر تعیین شد که به منظور افزایش سطح اطمینان و کاهش خطا در داده ها، تعداد نمونه ها افزایش یافته و 355 پرسشنامه تکمیل گردید. پژوهش به منظور تبیین سیستماتیک عوامل تأثیرگذار بر تعلق مکانی و نیل به یک مدل جامع از تکنیک چند متغیری تحلیل مسیر استفاده شد و تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم متغیرهای مورد بحث، در یک مدل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق حاکی از آن است که متغیرهای کالبدی تعلق مکانی(456/0)، بعد اعتماد سرمایه اجتماعی(216/0)، بعد محیطی تعلق مکانی(168/0)، بعد عملکردی تعلق مکانی(129/0)، بعد همبستگی اجتماعی و بعد مشارکت سرمایه اجتماعی به ترتیب مهم ترین عواملی هستند که به صورت مستقیم بر نمایه تعلق مکانی روستاییان موثر هستند. شماره ی مقاله: ۵
۷۵.

تحلیل فضایی مناطق روستایی بهینه برای بهره برداری از انرژی های تجدیدپذیر (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انرژی های تجدیدپذیر مناطق روستایی سیستم اطلاعات جغرافیایی روش های تصمیم گیری چندمعیاره مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰ تعداد دانلود : ۱۷۷
با توجه به وجود فضای مناسب و پتانسیل نواحی روستایی کشور، انرژی های تجدیدپذیر به عنوان گزینه ای مناسب برای تأمین انرژی مطرح شده است؛ بنابراین، هدف این مطالعه ادغام روش های تصمیم گیری چندمعیاره و سیستم اطلاعات جغرافیایی به منظور پتانسیل سنجی مناطق بهینه در سطح محلی و روستایی است تا با ارائه روش تصمیم گیری در مطالعات فضایی انرژی های تجدیدپذیر بالاترین تفکیک فضایی ممکن در این زمینه فراهم شود. در این مطالعه، جهت وزن دهی به معیارها از روش بهترین- بدترین و برای به دست آوردن نقشه تناسب جهت توسعه انرژی های تجدیدپذیر در روستاهای شهرستان مشهد از روش ترکیب خطی وزنی استفاده شده است. نتایج نشان دهنده اهمیت معیارهای محیطی و اقتصادی و نیز توجه به نوع انرژی تجدیدپذیر برای مناطق روستایی است به طوری که از مجموع مساحت منطقه مورد مطالعه، 54 درصد جهت تأسیس نیروگاه خورشیدی و 25 درصد جهت تاسیس نیروگاه بادی در کلاس مناسب هستند. روستاها در منطقه مورد مطالعه به دو گروه روستاهای برخوردار از پتانسیل انرژی بادی و انرژی خورشیدی تقسیم بندی شدند. روستاهای گروه اول عمدتاً در حاشیه جنوب غربی و روستاهای گروه دوم در حاشیه جنوبی و مرکزی شهرستان مشهد توزیع شده اند. نتایج این مطالعه می تواند برای برنامه ریزی و تصمیم گیری در تمام سطوح مدیریتی جهت توسعه انرژی های تجدید پذیر در آینده بسیار مفید باشد.
۷۶.

تبیین عوامل اقتصادی و زیرساختی مؤثر بر توسعه گردشگری روستایی (مورد مطالعه: شهرستان ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری روستایی اقتصاد روستایی اقتصاد گردشگری آینده پژوهی شهرستان ارومیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۱۱۹
صنعت گردشگری به عنوان صنعتی پویا، بخش مهمی از فعالیت های اقتصادی و تولیدی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را به خود اختصاص داده است. استان آذربایجان غربی در زمینه گردشگری رتبه دهم را در ایران دارا می باشد. شهرستان ارومیه با وجود دریاچه ارومیه در کنار 50 نوع جاذبه گردشگری، بزرگترین و پرجمعیت ترین شهرستان در استان آذربایجان غربی می باشد و با پتانسیل بالای جذب گردشگر، برنامه ریزی های کلان و مدیریت یکپارچه را می طلبد. از سویی برنامه ریزی سنتی دیگر قادر به پاسخگویی نیست و باید از روش های آینده پژوهی مانند سناریو نویسی در جهت پیش بینی آینده و تبیین راهکارهای رسیدن به شرایط مطلوب استفاده کرد. پژوهش مورد مطالعه از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی-تحلیلی می باشد. روش انجام شده در پژوهش حاضر به دو شیوه کتابخانه ای و پرسشنامه می باشد و نیز برای تجزیه و تحلیل داده ها از سناریو ویزارد بهره گرفته شده است. با توجه به وضعیت گردشگری در روستاهای شهرستان ارومیه و وضعیت های احتمالی آینده پیش روی توسعه گردشگری استان آذربایجان غربی، مجموعاً 36 وضعیت مختلف برای 12 عامل کلیدی طراحی شد که این وضعیت ها طیفی از شرایط مطلوب تا نامطلوب را شامل می شود. بنابر پژوهش صورت گرفته روستاهای شهرستان ارومیه با سه گروه از سناریوهای توسعه گردشگری در آینده روبروست. در این میان "سناریو گروه دوم" با 8 وضعیت کاملا مطلوب، 1 وضعیت نسبتا مطلوب، 2 وضعیت در آستانه بحران و 1 وضعیت بحرانی با عنوان سناریو مطلوب این پژوهش، آرمان شهری بی بدیل است که با اجرای آن افق روشن گردشگری روستاهای شهرستان ارومیه را خواهد ساخت؛ افقی که برای تحقق آن راهبردهایی در انتهای پژوهش ارائه گردیده است.
۷۷.

تحلیل نقش عوامل و شاخص های کیفیت محیطی موثر در برندسازی مقصدهای گردشگری روستایی(مورد مطالعه: منطقه ی قومی- فرهنگیِ اوراماناتِ- استان های کردستان و کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت محیطی برندسازی مقصد گردشگری تحلیل مسیر منطقه قومی - فرهنگی اورامانات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳ تعداد دانلود : ۹۷
مبنای برندسازی برای هر مقصد گردشگری، خصوصیات و ویژگی های منحصر به فرد محیطی است که تحت عنوان عوامل کیفیت محیطی از آن ها یاد می شود زیرا کیفیت محیطی مطلوب زمینه ساز شکل گیری حس مثبت به مقصدهای گردشگری و سرانجام توسه گردشگری است. تبیین کیفیت محیطی و به تبع آن برندسازی مقاصد گردشگری روستایی کمک شایانی به ایجاد یک تجربه لذت بخش و خاطره به یادماندنی در اذهان گردشگران می کند و وفاداری گردشگر به مقصد و نهایتاً جذب بیشتر گردشگر و رونق گردشگری منطقه را به دنبال خواهد داشت؛ بنابراین شناسایی عوامل کیفیت محیطی و تبیین سهم هریک از آنها کمک زیادی به برندسازی و نهایتاً بازاریابی و توسعه گردشگری این مقاصد می کند. با توجه به اهمیت این موضوع، در این تحقیق به تعیین سهم عوامل کیفیت محیطی منطقه قومی- فرهنگی اورامانات به منظور برندسازی برای مقصدهای گردشگری روستایی این منطقه، پرداخته شده است. در این تحقیق در ابتدا از روش کیفیِ تحلیل محتوا برای شناسایی عوامل کیفیت محیطی استفاده شد و سپس به کمک روش تحلیل مسیر به تعیین سهم هر یک از این عوامل و ارتباط آن با برندسازی پرداخته شد. براساس نتایج حاصل از پرسشنامه های تکمیل شده و تحلیل همبستگی، رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر میان عوامل کیفیت محیطی به عنوان متغیر مستقل و برند مقصد گردشگری اورامانات به عنوان متغیر وابسته در نهایت عامل محیط اجتماعی- فرهنگی با 45/0 درصد بیشترین تأثیر(اعم از مستقیم و غیر مستقیم) را بر متغیر وابسته(برند مقصد گردشگری اورامانات) داشته و عامل محیط طبیعی با 12/0 درصد کمترین تأثیر را بر متغیر وابسته داشته است؛ عوامل محیط نهادی، کالبدی و اقتصادی نیز به ترتیب با 36/0، 32/0 و 16/0 در این میان قرار دارند.
۷۸.

سنجش پایداری شاخص های توسعه اقتصادی در نواحی روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان رودبار)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۹۲
پایداری اقتصادی بدنبال ایجاد رشد عادلانه و متوازن جوامع انسانی، تضمین بهره مندی تک تک انسان ها در طول زمان بدون وارد آوردن خدشه به منابع زیستی، طبیعی و فرهنگی است. پژوهش حاضر با هدف سنجش پایداری شاخص های اقتصادی نواحی روستایی شهرستان رودبار انجام شده است. این تحقیق از نوع کاربردی و به لحاظ روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است، جامعه آماری را کلیه خانوارهای ساکن در نواحی روس تایی شهرس تان رودبار تشکیل می دهند که طبق سرشماری سال 1390دارای 37910 نفر جمعیت و 11929خانوار روستایی است. از آنجایی که تعداد خانوارها در روستاهای شهرستان رودبار از تجانس و همگونی لازم برخوردار نبودند از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده استفاده شد، که در 4 دسته طبقه بندی شدند و در نهایت حجم نمونه با اس تفاده از فرم ول کوکران 327سرپرست خانوار تعیین شدند. جهت تجزیه و تحلیل شاخص های مورد استفاده از مدل موریس و جهت سنجش پایداری اقتصادی روستاهای نمونه از مدل ویکور و همچنین از نرم افزار های SPSS و Excelاستفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که در بین 30 شاخص مورد استفاده هیچ کدام در وضعیت پایدار نبوده، 6 شاخص دارای وضعیت نسبتا پایدار و 24 شاخص دیگر در وضعیت ناپایدار قرار داشته اند. همچنین نتایج حاصل از سنجش پایداری اقتصادی در میان 20 روستای نمونه نشان می دهد روستای چیچال با ضریب 0/18در بالاترین سطح پایداری و روستای جوبن با ضریب 0/88 ناپایدارترین روستا با توجه به شاخص های اقتصادی مورد استفاده بوده است.
۷۹.

تحلیل نقش حکمروایی در توسعه پایدار اقتصادی از دیدگاه مدیران محلی (دهیار و شورا) بخش کهک: استان قم

کلید واژه ها: حکمروایی حکمروایی روستایی توسعه پایداراقتصادی مدیریت محلی بخش کهک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۱۲۲
نگاهی به سیر تحول رویکردهای اداره و مدیریت امور روستا نشان می دهد حکمروایی روستایی به عنوان رویکردی مؤثر و کارآمد در پاسخگویی، شفافیت، قانونمندی و مسئولیت پذیری امور محلی می تواند در نیل به توسعه پایدار نقش مهمی بازی نماید. براین اساس در مطالعه حاضر سعی شد نقش حکمروایی روستایی در توسعه پایدار اقتصای نواحی روستایی بخش کهک قم مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از شیوه اسنادی و پیمایشی با بهره گیری از ابزار پرسشنامه و مشاهده استفاده شد. جامعه آماری تحقیق متشکل از تعداد 17 تن از دهیاران و 34 تن از اعضای شورای اسلامی روستاهای واقع در محدوده مطالعه شده می باشد. روایی پرسشنامه براساس نظر اساتید و صاحبنظران مدیریت روستایی بررسی و مورد تایید قرار گرفت و پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ در سطح بسیار خوب (0.91) محاسبه و مورد تایید قرار گرفت. به منظور تحلیل متغیرهای مورد مطالعه از نرم افزار SPSS و روش های آماری استفاده شده است. یافته مبین آن است که امتیاز حکمروایی روستایی در روستاهای مورد مطالعه برابر 3.7 و بعد مسئولیت پذیری با امتیاز 4.08 دارای بهترین عملکرد می باشد. همچنین آزمون تحلیل واریانس نشان می دهد که حکمروایی بر توسعه اقتصادی اثر می گذارد به گونه ای که با بالا رفتن سطح حکمروایی، سطح توسعه اقتصادی هم ارتقا می یابد و در این تحقیق عامل مسئولیت پذیری در منطقه مورد مطالعه با ضریب 0.453 مهمترین عامل موثر بر توسعه اقتصادی محسوب می شود.
۸۰.

تدوین و اعتبارسنجی شاخص های بومی حکمروایی خوب روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتبار سنجی شاخص برنامه ریزی حکمروایی حکمروایی روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۵۰
حکمروایی خوب روستایی رهیافتی تطبیقی است که از طریق رفتار و قاعده مندی و نهادینه شدن پاسخگویی، مشارکت مردمی، شفافیت، قانونمندی، مسئولیت پذیری، اجماع محوری و مانند اینها تحقق پذیر است. بر همین اساس می توان حکمروایی خوب روستایی را کنش و واکنش متقابل مسئولان و برنامه ریزان در سطح کلان و خرد برای اجتماعات محلی با مردمی که از برنامه های توسعه متاثر می شوند تعریف نمود. قدر مسلم اینکه اهمیت و ضرورت واکاوی حکمروایی روستایی بدون شناسایی، تدوین و اعتبار سنجی شاخص های بومی و تاثیر گذار تحقق پذیر نخواهد بود. از اینرو، این مقاله در صدد تدوین و اعتبار سنجی شاخص های حکمروایی خوب روستایی است تا برنامه ریزان و محققان بتوانند در مطالعات مدیریت توسعه روستایی یا ارزیابی پروژه های روستایی از این مولفه ها، شاخص ها و گویه ها که به تأیید کارشناسان مسایل روستایی رسیده است، استفاده کنند. مطالعه حاضر از لحاظ هدف و ماهیت کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- پیمایشی است. همچنین جامعه آماری شامل 35 نفر از متخصصین جهت بررسی 9 شاخص اصلی و 48 گویه است. برای اعتبار سنجی و دستیابی به اجماع نظر متخصصان برای اولویت بندی شاخص ها از روش های رتبه بندی مستقیم، توان رتبه ای، عکس پذیری رتبه ای، آماره های میانگین و انحراف معیار استفاده شده است. همچنین برای مشخص شدن کیفیت گویه ها از دو روش نسبت روایی محتوا (CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) استفاده شد. در این تحقیق نتایج مطالعه نشان داد از شاخص های 9 گانه مورد بررسی طبق میانگین استاندارد سه روش فوق برای اولویت بند شاخصها؛ مشارکت(0.42) اجماع محوری(0.28) عدالت محوری(0.21) مسئولیت پذیری(0.19) شفافیت(0.33) پاسخگویی(0.25) قانونمند(0.20) مشروعیت (0.24) کارایی و اثر بخش (0.20) از نظر متخصصین کسب نمودند. همچنین در بررسی کیفیت گویه ها از مجموع 48 گویه، 42 گویه به عنوان گویه های مناسب برای حکمروایی خوب روستایی شناسایی شدند که از این تعداد 8 گویه به شاخص مشارکت، 4 گویه به شاخص اجماع محوری، 4 گویه به شاخص عدالت محوری، 4 گویه به شاخص مسئولیت پذیری، 7 گویه به شاخص شفافیت، 3 گویه به شاخص پاسخگویی، 6 گویه به شاخص قانونمندی، 4 گویه به شاخص مشروعیت و 8 گویه به شاخص اثربخشی تعلق دارند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان