رضا خلیلی

رضا خلیلی

مدرک تحصیلی: استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی تهران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۵۵ مورد.
۲۱.

تأثیر سرمایه اجتماعی بین المللی بر روابط ایران و عربستان پس از انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال دهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۳۱) 127-157

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی بین المللی جامعه بین المللی روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران عربستان سعودی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۳ تعداد دانلود : ۶۱۶
روابط ایران و عربستان به عنوان دو کشور تأثیرگذار و قدرتمند منطقه خاورمیانه در سال های پس از انقلاب اسلامی بسیار پر فراز و نشیب بوده و در طیفی گسترده از همکاری نزدیک تا قطع روابط دیپلماتیک در نوسان بوده است. در این پژوهش از چارچوب نظری جدیدی به نام "سرمایه اجتماعی بین المللی" برای تبیین تحولات روابط دو کشور استفاده می شود. پرسش اصلی این است که سرمایه اجتماعی بین المللی چه تأثیری بر روابط ایران و عربستان پس از انقلاب اسلامی داشته است؟ در راستای پاسخ به این پرسش، با بهره گیری از اسناد و منابع کتابخانه ای موجود و استفاده از تحلیل های کمّی و کیفی سعی می شود پس از سنجش میزان سرمایه اجتماعی بین المللی ایران و عربستان بر اساس شاخص های تعریف شده و بررسی نوسانات آنها، به بررسی تأثیر آن بر روابط دو کشور در سال های پس از انقلاب اسلامی ایران بپردازیم. نتایج و یافته های پژوهش حاکی از آن است که میان فراز و نشیب در میزان سرمایه اجتماعی بین المللی ایران و عربستان و فراز و نشیب در روابط دو کشور رابطه ای معنادار برقرار است.
۲۲.

سرمایه اجتماعی بین المللی؛ چارچوبی برای تبیین روابط ایران و عربستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۵۴) 118 - 145

کلید واژه ها: روابط خارجی ایران عربستان رویکردهای نظری سرمایه اجتماعی بین المللی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۴۳۹
با وجود اینکه روابط پر فراز و نشیب ایران و عربستان به عنوان دو کشور تأثیرگذار خاورمیانه در سال های پس از انقلاب اسلامی مورد توجه بسیاری از محققین و صاحب نظران بوده و از زوایای مختلف به آن پرداخته شده، اما تاکنون به تأثیر "سرمایه اجتماعی بین المللی" بر روابط ایران و عربستان پرداخته نشده است. بر این اساس پرسش اصلی مقاله این است که سرمایه اجتماعی بین المللی چه تأثیری بر روابط ایران و عربستان در سال های پس از انقلاب اسلامی داشته است؟ در پاسخ به پرسش مذکور بر این فرضیه تأکید می شود که میان نوسان در روابط ایران و عربستان در سال های پس از انقلاب اسلامی و نوسان در میزان سرمایه اجتماعی بین المللی آنها همبستگی وجود دارد. در واقع هدف نویسندگان مقاله این است که با نقد و بررسی رهیافت ها و رویکردهای موجود، از «سرمایه اجتماعی بین المللی» به عنوان چارچوبی متفاوت یاد کرده و مبانی تئوریک، مؤلفه های مفهومی و نحوه کاربست آن برای تبیین روابط ایران و عربستان را مورد بررسی قرار دهند و در نهایت نیز با استفاده از روش همبستگی، میزان ارتباط متغیرهای مذکور را مشخص کنند
۲۳.

نقش مجتمع های نظامی- صنعتی در سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره هفتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 185 - 214
تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۱۲۵
مجتمع های نظامی-صنعتی با نفوذ در ساختار سیاسی آمریکا، اهداف و منافع اقتصادی خود را به عنوان اهداف و منافع این کشور و هم پیمانانش جلوه داده و با بهره گیری از مکانیزم های مختلف، نقش برجسته ای را در شکل دهی و پیشبرد سیاست خارجی ایالات متحده در دوران جنگ سرد و پس از آن ایفا کرده اند. در این مقاله با طرح این سؤال که مجتمع های نظامی-صنعتی چه نقشی در سیاست خارجی آمریکا داشته اند، این فرضیه را به آزمون می گذاریم که نفوذ مجتمع های نظامی-صنعتی در نهادهای مرتبط با سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا باعث هدایت سیاست خارجی این کشور به سمت مداخله گرایی و جنگ شده است. اطلاعات و داده های تحقیق متکی به منابع کتابخانه ای و اسنادی است و نویسندگان می کوشند با استناد به شواهد و مصادیق مهم تاریخی به تحلیل و تبیین مکانیزم ها و نقش مجتمع های نظامی- صنعتی در سیاست خارجی آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم بپردازند.
۲۴.

امنیت و توسعه؛ رویکردی ژئوپلیتیکی به توسعه و توازن در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال بیستم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۷۸) 129 - 158

کلید واژه ها: توسعه ملی توازن منطقه ای ژئوپلیتیک نظم امنیتی مجموعه امنیتی خاورمیانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۷ تعداد دانلود : ۳۵۲
در این مقاله با برجسته کردن رابطه امنیت و توسعه در چارچوب معادلات ژئوپلیتیک منطقه ای، تلاش می شود تصویری متفاوت از اثرگذاری معادلات امنیتی فراملی بر توسعه و توازن در ایران ارائه شود. به باور نگارنده، ارتباط میان دو سطح داخلی و بین المللی از طریق معادلات امنیتی و ساختار ژئوپلیتیک منطقه ای، زوایای متفاوتی را در این زمینه پیش رو می نهد. بر این اساس، پرسش اصلی مقاله این است که معادلات امنیتی و ساختار ژئوپلیتیک منطقه ای چه تأثیری بر توسعه و توازن در ایران داشته اند؟ در پاسخ به این پرسش، این فرضیه مطرح می شود که ویژگی های محیط امنیتی خاورمیانه باعث ناپایداری و نامتوازنی توسعه در ایران شده است.
۲۵.

فرهنگ استراتژیک عربستان سعودی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال بیستم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۷۵)

کلید واژه ها: سنت گرایی عربستان سعودی وهابیت قبیله گرایی فرهنگ استراتژیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱۱ تعداد دانلود : ۷۱۶
با اینکه واقعیت های ژئوپلیتیک و ملاحظات امنیتی همواره نقش اساسی در تعیین رفتارهای سیاسی و تصمیمات استراتژیک عربستان داشته اند، اما سیاستمداران سعودی در سال های اخیر رفتارهایی بروز داده اند که بیش از آنکه ناشی از این مبانی باشد، متأثر از هنجارهای فرهنگی و مؤلفه های هویتی شکل دهنده به تصمیمات سیاسی و استراتژیک یا به عبارت دیگر «فرهنگ استراتژیک» آن ها بوده است. با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله تلاش می شود تصویری از فرهنگ استراتژیک عربستان سعودی ارائه شود. پرسش اصلی این است که عوامل، مبانی و عناصر شکل دهنده به فرهنگ استراتژیک عربستان کدامند و چه تأثیری بر رفتار استراتژیک این کشور داشته اند؟ در پاسخ به این پرسش، ابتدا چارچوبی نظری از فرهنگ استراتژیک ارائه می شود و سپس بر اساس آن، به شناسایی عوامل محیطی و عناصر و مؤلفه های سازنده فرهنگ استراتژیک عربستان سعودی پرداخته می شود تا در نهایت تأثیر آنها بر رفتار استراتژیک این کشور مشخص شود.
۲۶.

پیامدهای منطقه ای و بین المللی برجام؛ رویکردی استراتژیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال نوزدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۷۲)

کلید واژه ها: ایران رویکرد استراتژیک قدرت منطقه ای مطالعات ایران مطالعات بین المللی برجام منزلت بین المللی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱۲ تعداد دانلود : ۷۹۸
به نظر می رسد رویکرد استراتژیک، که برجام را در چارچوب معادلات کلان منطقه ای و بین المللی مورد توجه قرار می دهد، بهتر می تواند ابعاد مختلف این توافق را مشخص کند. در این مقاله، با محور قرار دادن رویکرد استراتژیک و بررسی وجوه تمایز آن با رویکردهای فنی، حقوقی، سیاسی و امنیتی، تلاش بر پاسخ به این پرسش است که برجام چه پیامدهای منطقه ای و بین المللی برای ایران داشته است. در پاسخ به این پرسش، این فرضیه مورد بررسی قرار می گیرد که برجام باعث تبدیل ایران به قدرت هژمون منطقه ای و افزایش نقش و منزلت آن در عرصه بین المللی شده است. این فرضیه را با تحلیل اسناد و منابع و همچنین شواهد موجود و تحلیل روندهای احتمالی آینده بین بازیگران سطوح منطقه ای و بین المللی مورد بررسی قرار می دهیم.
۲۷.

تأثیر شکاف های اجتماعی بر امنیت ملی ایران؛ در جستجوی چارچوبی تحلیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال هجدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۷۰)

کلید واژه ها: ایران منازعه سیاسی امنیت ملی تعارض اجتماعی شکاف اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷۶ تعداد دانلود : ۷۰۰
جامعه ایران از نظر فرهنگی متکثر است و از این رو، زمینه تعارض اجتماعی و منازعه سیاسی به صورت بالقوه در آن وجود دارد، اما این سؤال به ویژه در دهه های اخیر مورد توجه قرار گرفته که شکاف های اجتماعی چه تأثیری بر امنیت ملی ایران دارند؟ در پاسخ، فرضیه نویسنده این است که تراکم شکاف های اجتماعی طی دهه های اخیر در داخل، همزمان با عوامل تقویت کننده منطقه ای و بین المللی باعث تبدیل شکاف به جنبش اجتماعی شده که بر امنیت ملی ایران مؤثر است. بررسی این فرضیه با استفاده از نتایج تحقیقات موجود و با روش فراتحلیل صورت می گیرد. ابتدا نظرات و دیدگاه ها در مورد شکاف های اجتماعی در ایران بر اساس مطالعات انجام شده مورد بررسی قرار می گیرند، سپس تلاش می شود گونه شناسی دقیق و جامع از انواع شکاف های اجتماعی در ایران ارائه و در نهایت، عوامل و شرایط تأثیر این شکاف ها بر امنیت ملی ایران با استناد به نتایج تحقیقات صورت گرفته در این زمینه، در قالب چارچوب تحلیلی مورد توجه قرار گیرد. در پایان نیز توصیه های سیاست گذارانه برای مواجهه عالمانه با مسئله شکاف های اجتماعی در ایران پیشنهاد می شود.
۲۸.

مبانی نظری امنیت در جمهوری اسلامی ایران؛ تحولات هستی شناختی، معرفت شناختی و روش شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۸ بهار ۱۳۹۴ شماره ۲۶

کلید واژه ها: امنیت جمهوری اسلامی ایران هستی شناسی معرفت شناسی و روش شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۳۵
نظام جمهوری اسلامی ایران در عین حفظ برخی اصول و چارچوب های کلان طی بیش از سه دهه حیات خود، تحولات شگرفی را در عرصه های مختلف تجربه کرده است که عرصه امنیت نه فقط یکی از آنها، بلکه تعیین کننده تحول در بسیاری از عرصه های دیگر نیز بوده است. بر این اساس، لازم است موضوع تحول مبانی نظری امنیت در جمهوری اسلامی ایران در کانون توجه قرار گیرد تا هم ماهیت و ابعاد آن و هم تأثیرش در سایر عرص هها مشخص شود. استدلال نگارنده این است که مبانی هست یشناختی امنیت در جمهوری اسلامی ایران از غرب محوری به سمت بوم یگرایی تغییر یافته، اما تحولات متناسب با این تغییر در حوزه های معرف تشناختی و رو ششناختی صورت نگرفته است. در واقع، مسأله اساسی این نوشتار بررسی میزان تناسب و توازن در مبانی هست یشناختی، معرف تشناختی و رو ششناختی امنیت در جمهوری اسلامی ایران و فهم و درک علل و دلایل عدم توازن در آنهاست. به عبارت دیگر، فرضیه نویسنده این است که تحول مبانی معرف تشناختی و رو ششناختی امنیت در جمهوری اسلامی ایران متناسب با تحول در مبانی هستی شناسی آن نبوده است. بررسی و آزمون این فرضیه خواه ناخواه ما را به امکان یا امتناع تحول در این حوزه ها و همچنین کشف دلایل و زمین ههای آن سوق خواهد داد.
۲۹.

شناسایی و اولویت بندی الزامات رضایت مندی گردشگران شهری، مطالعه موردی: شهر تبریز(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال پنجم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۷ 1 - 24

کلید واژه ها: گردشگری شهری رضایتمندی تبریز خدمات شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴ تعداد دانلود : ۹۱
  شهر تبریز به دلیل دارا بودن جاذبه هایاکو توریستی از یک سو و گردشگری تاریخیفرهنگی از سوی دیگر، توانمندی بسیار بالایی در جذب گردشگران داخلی و خارجی دارد؛ که تحقق این امر نیازمند برنامه ریزی جامع گردشگری و آماده سازیزیرساخت ها و خدمات موردنیاز گردشگران می باشد. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی عوامل تأثیرگذار بر رضایت مندی گردشگران واردشده به شهر تبریز می باشد. بدین منظور داده های تحقیق از 384پرسشنامه گردآوری و با استفاده ازنرم افزار spss مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است. بر اساس نتایج حاصل ازنظر سنجی، بین خدمات گردشگری ارائه شده و میزان رضایت گردشگران همبستگی معناداری مشاهده می شود. طبق نتایجبه طور متوسط 88% از گردشگران دارای رضایت قابل قبول از خدمات ارائه شده هستند که 95% از آن هامتمایل به سفر مجدد به شهر تبریز هستند. ضریب همبستگی بین دو متغیر خدمات گردشگری ارائه شده و میزان رضایت گردشگران همبستگی قابل ملاحظه985%= r و سطح معنی داری (000/0sig =) مشاهده می شود. بنابراین، در رابطه با عناصر ضروری گردشگری (اقامت، تغذیه و تفریح) هر چه میزان خدمات ارائه شده به گردشگران از کمیت و کیفیت مطلوب تریبرخوردار باشد احساس رضایت و تمایل گردشگران به سفر مجدد به تبریز نیز افزایش می یابد. نکته قابل توجه دیگر تأکید زیاد گردشگران به گویه شرایط آب و هوایی و وجود اماکن تجاری و پارک و آرامش محیطی به عنوانمهم ترین عوامل مؤثر بر رضایت در شهر تبریز می باشد.
۳۰.

ارزیابی دسترسی گردشگران شهری به اماکن خدماتی-رفاهی در شهرهای ایران (مطالعه موردی شهر تبریز)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال سوم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۱ 107 - 128

کلید واژه ها: دسترسی تحلیل پراکندگی تحلیل شبکه تبریز گردشگری شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۶۶
امروزه به دلیل پذیرش حجم وسیعی از گردشگران توسط شهرهای بزرگ، گردشگری شهری جایگاه قابل توجهی در میان حوزههای مختلف گردشگری یافتهاست. رشد و توسعه روزافزون شهرها باعث شده که امروزه مناطق شهری با جذب جمعیت و فعالیت تبدیل به مراکز اصلی ارائه خدمات، تجارت، تولید، مصرف و سکونت شوند. با وجود ارائه امکانات و تسهیلات از سوی شهرها استفاده از خدمات برای گردشگران دارای محدودی تهایی می باشد که دسترسی گردشگران را با مشکل مواجه م یکند. داشتن دسترسی یکی از مهم ترین خصوصیات یک شهرخوب است. دسترسی را م یتوان به صور مختلف تقسیمبندی کرد دسترسی به فعالی تها، دسترسی به کالاها و منابع، دسترسی به اماکن و دسترسی به اطلاعات. تحقیق حاضر به ارزیابی میزان و مطلوبیت دسترسی گردشگران به خدمات و عناصر گردشگری در شهر تبریز پرداخته است. بدین منظور به تحلیل پراکندگی و توزیع فضایی 23 نوع عنصر گردشگری شهری و همچنین به ارزیابی مطلوبیت نهایی دسترسی به عناصر گردشگری شهری در سطح مناطق د هگانه شهر تبریز پرداخته شد. روش تحقیق، توصیفی– تحلیلی-پیمایشی م یباشد. برای جامعه آماری، مناطق د هگانه شهر تبریز و همچنین تعداد گردشگران داخلی و خارجی در سال 1390 انتخاب شد که به منظور به دست آوردن مطلوبیت نهایی هر منطقه برای دسترسی به خدمات گردشگری از مدل هایAHP و TOPSIS؛ و جهت مشخص شدن نحوه پراکنش کاربری ها در سطح شهر، از مدل های پنج گانه میانگین نزدیک ترین همسایه؛ ضریبK، خود همبستگی فضایی، تراکم هسته ای و ضریب آماره جی و همچنین برای مشخص کردن خوشه های بحرانی و مناسب از لحاظ دسترسی از مدل GI و جهت تعیین حوزه دسترسی عناصر اقامتی گردشگران از توابع euclidendistanceمدل تحلیل فضایی وservicearea مدل تحلیل شبکه استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل نشان داد که مناطق 9 و 7 دارای دسترسی نامطلوب، مناطق 6 و 5 نسبتاً نامطلوب، مناطق10 و 3 دسترسی متوسط، مناطق 1 و 4 در وضعیت نسبتاً مطلوب و مناطق  2 و 8 در وضعیت مطلوب قرار دارند.
۳۱.

تبارشناسی مطالعات استراتژیک در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال هفدهم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۶۵)

کلید واژه ها: نظام بین المللی مطالعات استراتژیک رویکرد بومی دانش- قدرت نظم منطقه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۹ تعداد دانلود : ۳۷۱
دانش مطالعات استراتژیک در ایران در تعامل با تحولات سیاسی- اجتماعی در سطوح داخلی، منطقه ای و بین المللی تکوین یافته و تغییر در این مؤلفه ها روند شکل گیری و ماهیت آن را تحت تأثیر قرار داده است. با مفروض دانستن رابطه دانش- قدرت، استدلال نویسنده این است که به تبع تحول از نظام سیاسی پهلوی به جمهوری اسلامی در سطح داخلی، تغییر از نظم منطقه ای غرب محور به نظم غرب گریز و دگرگونی نظام بین المللی از دوران جنگ سرد به دوران پسا جنگ سرد، امکان شکل گیری و تکوین مطالعات استراتژیک مبتنی بر آموزه های اسلامی- ایرانی بیش از گذشته فراهم شده است. در واقع، نویسنده با بررسی نحوه پیدایش و سیر تکوین مطالعات استراتژیک در ایران بر مبنای رویکرد سازه انگارانه، درصدد است نشان دهد چگونه به واسطه تحول در مناسبات قدرت داخلی، منطقه ای و بین المللی، مبانی هستی شناسی دانش مطالعات استراتژیک در ایران و به تبع آن، مبانی معرفتی و روشی آن دستخوش تحول و دگرگونی شده و زمینه برای سخن گفتن از رویکرد بومی بر مبنای مؤلفه های اسلامی- ایرانی فراهم شده است.
۳۲.

انتخابات ریاست جمهوری یازدهم و چشم انداز برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال هفدهم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۶۳)

کلید واژه ها: سیاست خارجی امنیت ملی برنامه هسته ای انتخابات ریاست جمهوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۸ تعداد دانلود : ۴۶۵
با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و روی کار آمدن دولت یازدهم، چشم انداز جدیدی پیش روی جمهوری اسلامی ایران، به ویژه در جهت حل و فصل مسئله هسته ای اش قرار گرفته که در این مقاله به بررسی آن می پردازیم. گرچه دیدگاه کارشناسان و ناظران داخلی و بین المللی در این زمینه متفاوت است و هر دو رویکرد خوش بینانه و بدبینانه را در این زمینه می توان شاهد بود، اما استدلال نویسنده این است که انتخاب آقای روحانی به ریاست جمهوری ایران باعث تقویت زمینه های تعامل و در نتیجه افزایش امکان حل و فصل مسالمت آمیز پرونده هسته ای جمهوری اسلامی ایران شده است. مقاله با مروری روشمند بر دیدگاه های نظری و با مقایسه مواضع کشورهای مرتبط با برنامه هسته ای ایران قبل و پس از انتخابات ریاست جمهوری 1392، به دنبال تحلیل و تبیین افق های جدید پیش روی جمهوری اسلامی ایران در تعامل با محیط بین المللی بر سر برنامه صلح آمیز هسته ای است.
۳۳.

تحول تاریخی-گفتمانی مفهوم استراتژی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴ (پیاپی ۵۸)

کلید واژه ها: گفتمان استراتژی هنر جنگ فرماندهی نظامی مدیریت ملی مهندسی جهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۳ تعداد دانلود : ۱۰۶۰
مفهوم استراتژی نیز مانند بسیاری مفاهیم دیگر، بر اساس شرایط زمانی و مکانی مختلف، تعاریف و تعابیر متعددی شده و هر کس بر اساس برداشت خود به تعریف آن پرداخته است. این مقاله با تمرکز بر تعریف مفهومی استراتژی به دنبال این است که با بررسی تاریخی-گفتمانی تحولات این مفهوم، ابهامات و پیچیدگی های موجود در تعاریف آن را آشکار سازد و با کشف منطق تحولات مفهومی استراتژی، بدیهی بودن آن را فروریزد. مسئله اصلی این نوشتار، درک منطق تحولات مفهومی استراتژی است که به زعم نگارنده با بهره گیری از روش تاریخی-گفتمانی بهتر امکان پذیر است. به عبارت دیگر، به جای روایت گری تاریخی صرف یا تمرکز بر تعریف یا نظریه ای خاص درباره استراتژی، تلاش می شود با تلفیق هر دو رویکرد و فراتررفتن از آنها یا به تعبیر دقیق تر، با گنجاندن هر یک از این تعاریف و نظریات در بستر تاریخی خاص خود، درکی فراتاریخی و فرانظری از استراتژی ارائه شود.
۳۴.

نظارت بر اطلاعات در نظام های مردم سالار: در جستجوی چارچوبی برای تبیین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۳)
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۱ تعداد دانلود : ۹۲۹
با وجود اینکه رابطه امنیت، سیاست و اطلاعات از ابتدای پیدایش این مفاهیم معنادار بوده و تحول در ساختار اطلاعاتی همواره تابعی از تحول در وضعیت امنیتی و نظام سیاسی هر کشور بوده است، اما مطالعه علمی رابطه میان این مقولات و نیز نظارت بر اطلاعات در نظام های مردم سالار موضوعی جدید است که چندان مورد توجه نبوده است. بر این اساس، در مقاله حاضر از خلال بررسی رابطه امنیت، سیاست و اطلاعات به بررسی و تبیین نظارت بر اطلاعات در انواع نظام های سیاسی پرداخته می شود تا بدین ترتیب چارچوبی قابل اتکا برای درک و تبیین بهتر نظارت بر اطلاعات در نظام های مردم سالار فراهم شود. در راستای دستیابی به این چارچوب، ابتدا به بررسی نظری رابطه امنیت، سیاست و اطلاعات پرداخته می شود تا نسبت آنها را با یکدیگر بهتر دریابیم. سپس با نگرشی تاریخی-گفتمانی بر مفاهیم مختلف از این مقولات تأکید شده و بر این اساس تحول وضعیت های امنیتی، نظام های سیاسی و ساختارهای اطلاعاتی مختلف و ارتباط این تحولات با یکدیگر مورد بررسی قرار می گیرد. در نهایت بر اساس مباحث نظری و تاریخی طرح شده به بررسی دقیق تر نظارت بر اطلاعات در انواع نظام سیاسی و به ویژه در نظام های مردم سالار پرداخته می شود. فرض نگارنده در مطالعه حاضر این است که نظارت بر اطلاعات متأثر از رابطه متقارن میان امنیت، سیاست و اطلاعات بوده و به تبع تحولات صورت گرفته در این مفاهیم، از نظارت شخصی و یکجانبه به سمت نظارت قانونی و چندجانبه در حال تکوین بوده است.
۳۵.

هویت استراتژیک: چارچوبی نوین برای مطالعه سیاست های هسته ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۵۴)

کلید واژه ها: قدرت هویت امنیت هویت استراتژیک سیاست هسته ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۹ تعداد دانلود : ۶۱۵
در پاسخ به این پرسش که چرا کشورها هسته ای شدن یا غیرهسته ای شدن را دنبال می کنند، فرضیات و چارچوب های نظری مختلفی مطرح شده است. در بررسی این موضوع با فرضیات و چارچوب های نظری متفاوت و حتی متضادی روبرو می شویم که وضعیتی پیچیده را رقم می زند. این مقاله با بررسی مسائل و مشکلات نظریه های موجود هسته ای شدن و غیرهسته ای شدن، درصدد است «هویت استراتژیک» را به عنوان چارچوبی نوین مطرح کرده و ابعاد مختلف موضوع را بر این اساس مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور ابتدا نظریه های موجود به گونه ای متفاوت و بر اساس چارچوب پیشنهادی نگارنده که مبتنی بر تفکیک میان دو سطح پارادایمی و نظری است، مورد بررسی و نقد قرار می گیرند و سپس، از هویت استراتژیک به عنوان چارچوبی جدید سخن به میان می آید و مبانی و مؤلفه های آن تبیین می شود.
۳۷.

تبیین تحولات امنیتی جمهوری اسلامی ایران؛ در جستجوی چارچوبی تحلیلی

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ۱۳۸۷ شماره ۴۰

کلید واژه ها: امنیت جمهوری اسلامی مطالعات امنیتی روش گفتمانی تحولات امنیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵۷
مطالعات امنیتی در ایران از پیشینه تاریخی چندانی برخوردار نیست و مطالعه تحولات امنیتی جمهوری اسلامی که بخش کوچکی از این حوزه مطالعاتی است، از آن هم جدیدتر است. با وجود این، نگاهها و دیدگاههای مختلفی درباره امنیت ملی و جامعه امن در ادوار مختلف حیات جمهوری اسلامی وجود داشته است که توسط برخی اندیشمندان و پژوهش‏گران حوزه مطالعات امنیتی، شکلی منسجم و تئوریک یافته ‏اند. حاصل این تلاش‏ها را تا به امروز می‏توان در قالب چهار مدل تبیینی گفتمان بسط، حفظ و رشدمحور، گفتمان سنتی - نوین، الگوی تحدید، تثبیت و تکثر و دیدگاه ساختاری - طبقاتی – مورد بررسی قرارداد و به واسطه هریک از آنها، بخشی از تحولات امنیتی جمهوری اسلامی ایران را درک کرد.
۳۸.

نظام امنیتی؛ چارچوبی بدیل برای مطالعه سیاست مقایسه‏ای

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ۱۳۸۷ شماره ۳۹

کلید واژه ها: اثبات گرایی سیاست مقایسه ای تاریخ گرایی نظریه های سیاست مقایسه ای نظام امنیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸۶
روش مقایسه‏ای جایگاهی مهم در اغلب رشته‏های علوم اجتماعی دارد و کاربرد این روش در مطالعات سیاسی نیز نقش مؤثری در درک و تبیین صحیح ‏تر مسائل سیاسی داشته است. با وجود این، نظریه های رایج در سیاست مقایسه‏ای، به دلیل تقلیل‏ گرایی یا کل‏گرایی، نتوانسته‏اند دقت و فراگیری را در کنار یکدیگر داشته باشند. نظریه‏های رایج در ادبیات سیاست مقایسه‏ای، در هر دو پارادایم اثبات‏گرایی و تاریخ‏گرایی، که شامل پنج محور کلی نظریه سیستم‏ها، نظریه‏های فرهنگ، نظریه‏های توسعه، نظریه‏های طبقات و نظریه اقتصاد سیاسی است، نتوانسته‏اند چارچوب نظری دقیق و در عین حال فراگیری را ایجاد کنند که بتوان بر اساس آن به مقایسه مسائل سیاسی پرداخت. در این مقاله، با نقد و بررسی مبانی هستی‏شناسی، معرفت‏شناسی و روش‏شناسی پارادایم‏ها و نظریات موجود در سیاست مقایسه‏ای، از «نظام امنیتی» به عنوان چارچوبی بدیل برای مطالعه سیاست مقایسه‏ای یاد شده و مبانی نظری و مؤلفه‏ های مفهومی آن بررسی شده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان