محمدصادق نصراللهی

محمدصادق نصراللهی

مدرک تحصیلی: استادیار دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق (ع)

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۹ مورد.
۱.

مفهوم شناسی و مطالعه تطبیقی دیپلماسی سایبر، دیجیتال و همگرا (با تأکید بر بند هفتم سیاست های کلی اطلاع رسانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دیپلماسی سایبر دیپلماسی دیجیتال حکمرانی فضای مجازی دیپلماسی همگرای عصر فضای مجازی سیاست های کلی شبکه های اطلاع رسانی رایانه ای سیاست گذاری فرهنگی مطالعه تطبیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۵
یکی از مهم ترین حوزه های میان رشته ای فضای مجازی، ارتباط میان دو حوزه حکمرانی فضای مجازی و دیپلماسی است. نو بودن این حوزه میان رشته ای و ماهیت پویای هر دو ساحت، سبب بروز نوعی سیالیت، پویایی، عدم استقرار و حتی تشتت در چهارچوب مفهومی آن شده است. در این میان دو مفهوم «دیپلماسی دیجیتال» و «دیپلماسی سایبر» دارای بیشترین بسامد در کاربرد هستند که از عارضه تشتت و خلط مفهومی رنج می برند. مسئله این پژوهش ناظر به دو سؤال است: 1- با توجه به سپهر حکمرانی فضای مجازی مربوطه، مرز مفهومی میان دیپلماسی دیجیتال و دیپلماسی چیست؟ 2- در جهت پیوند و همگرایی دیپلماسی دیجیتال و سایبر، مفهوم «دیپلماسی همگرا» در سپهر معرفتی «حکمرانی عصر فضای مجازی» از چه چهارچوبی برخوردار است؟ این پژوهش با روش جمع آوری کتابخانه ای و روش تحلیل توصیفی تحلیلی انجام شده است. یافته ها و نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که دیپلماسی دیجیتال و دیپلماسی سایبر ذیل دو سپهر اندیشه ای حکمرانی متفاوت تعریف می شوند (حکمرانی «با» فضای مجازی و حکمرانی «بر» فضای مجازی) و بر این اساس در شاخص هایی همچون چیستی، کنشگر، مورد کنش، هدف و نوع حکمرانی تفاوت معنادار دارند. از همین رهگذر، جنبه نوآورانه این پژوهش، پیشنهاد مفهوم «دیپلماسی همگرا» در سپهر حکمرانی «عصر» فضای مجازی است. در دیپلماسی همگرای عصر فضای مجازی، شاهد پیوند و تقارب دیپلماسی سایبر و دیپلماسی دیجیتال هستیم؛ به طوری که تأثیر و تأثرهای متراکم آن ها را شاهد هستیم. بر اساس این چهارچوب مفهومی می توان دلالت های نظری و سیاستی جدی برای حکمرانی عصر فضای مجازی جمهوری اسلامی پیشنهاد داد.
۲.

پیامد شناسی فرهنگی توسعه هوش مصنوعی در رسانه های اجتماعی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شبکه های اجتماعی رسانه های اجتماعی اثر فرهنگی سیاست گذاری فرهنگی پیامد فرهنگی هوش مصنوعی پیوست فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۱۹۹
چالش آفرینی هوش مصنوعی در آینده، به ویژه در نسبت انسان با سیستم های هوشمند و قدرتمندیِ کارکردهای آن در رسانه های اجتماعی، دغدغه ای است که به دنبال بررسی بیشتر آن از طریق توجه فرهنگی به فناوری، پیامدشناسی فرهنگی را پیش روی ما قرار داده است. هدف اصلی مقاله واکاوی پیامدهای فرهنگی توسعه هوش مصنوعی در رسانه های اجتماعی است و اینکه کاربرد و توسعه هوش مصنوعی در رسانه های اجتماعی چه پیامدهای مثبت و منفی فرهنگی دارد. این مقاله با روش های اسنادی، توصیفی-تحلیلی، مصاحبه و تحلیل مضمون مصاحبه های انجام شده با خبرگان انجام شده است. یافته ها نشان می دهد هوش مصنوعی در رسانه های اجتماعی باعث تغییرات گسترده ای می شود که باید مورد توجه ذی نفعان توسعه و کاربرد فناوری قرار بگیرد. در اکثر حوزه های فرهنگی، پیامدهای هم زمان مثبت و منفی دارد؛ یعنی هم فرصت آفرین و هم تهدیدزا است و توجه به هر دو وجه مذکور در حوزه سیاست گذاری توسعه هوش مصنوعی مهم و اساسی است.  از مهم ترین پیامدهای فرهنگی کاربرد و توسعه هوش مصنوعی در رسانه های اجتماعی می توان به مقیاس پذیری (گسترش دامنه) اثربخشی تصمیمات و اقدامات انسانی، ساختاردهی جدید به نظام ارتباطی انسان ها، دگرگونی در نحوه مصرف فرهنگی، کاهش قدرت انتخاب انسان ها و تفویض آن به هوش مصنوعی، اختلال در کارکرد بازنمایی حقیقت در رسانه ها، برهم خوردن تعادل بین مزایای محتوای شخصی سازی شده و حفظ حریم خصوصی، تأثیرات ضدفرهنگی طراحان و صاحبان فناوری بر کارکرد سیستم های هوشمند، تحول در شیوه تعامل انسان و فناوری، عدم شفافیت تبعات به کارگیری هوش مصنوعی، محدود شدن قدرت حکمرانی سنتی و عدم امکان نظارت و قانون گذاری موثر و... اشاره کرد.
۳.

الگوی پارادایمی تحریف شناسی اندیشه و سیره امام خمینی (رحمت الله علیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۲۵ تعداد دانلود : ۱۲۹
با گذشت چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، اندیشه و سیره بنیان گذار فقید انقلاب همچنان در معرض خطر تحریف قرار دارد. ازآنجاکه شرط لازم مقابله با هر پدیده ای، فهم دقیق آن است؛ بنابراین دغدغه اصلی نویسندگان ارائه تحلیلی جامع از پدیده تحریف است. داده های موردنیاز با استفاده از روش اسنادی و مصاحبه نیمه ساخت یافته با هفده نفر از خبرگان حوزه اندیشه امام به دست آمده و سپس با روش داده بنیاد، تحلیل و الگو طراحی شده است. در این الگو علت های تحریف اندیشه و سیره امام (رحمت الله علیه) در سه دسته بینشی، گرایشی و کنشی دسته بندی شده است؛ همچنین دو زمینه انسانی و فرهنگی ناظر به پدیده تحریف شناسایی شده است. درنهایت پیامدهای تحریف اندیشه و سیره امام تبیین شده اند.
۴.

تحلیل فرهنگی - ارتباطی اختلاط جنسی؛ مبتنی بر دیدگاه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلاط جنسی معنای متلذذ اختلاط عرفی شده پیام نامتعارف اختلاط مستمر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶ تعداد دانلود : ۴۹
با بررسی منابع دینی به دو سنخ خط روایی و سیره ای در سلوک اهل بیت (ع) در رابطه با موضوع اختلاط بر می خوریم. بر همین اساس، سؤال اول این مقاله آنست که: اختلاط جنسی از منظر اسلام چه حکمی دارد؟ پاسخ به این سؤال به نحو مطلق است یا مشروط؟ با توجه به پاسخی که به این سوال مقدماتی داده می شود، سؤال اصلی دوم مطرح می شود که با توجه به مبنای اسلامی اختلاط جنسی اجتماعی، با چه صورت بندی فرهنگ و ارتباطی می توان بین خطوط مختلفی روایی جمع کرد؟ به بیان دیگر، چارچوب اسلامی اختلاط جنسی از حیث فرهنگی و ارتباطی، چگونه صورت بندی می شود؟یافته های این تحقیق که با روش توصیفی-تحلیلی به دست آمده نشان می دهد که دوگانگی موجود در روایات ظاهری بوده و از منظر فرهنگی و ارتباطی قابل جمع اند؛ با این تفسیر که اصل اختلاط به معنای شکل گیری ارتباط کلامی و غیرکلامی بین دو یا چند زن و مرد در یک فضای مشترک فیزیکی یا مجازی در اسلام مذموم و ممنوع نیست، بلکه در چهار موقعیت فرهنگی و ارتباطی، این نوع اختلاط مذموم خواهد بود: 1-اشتراک معنای متلذذ 2-انتقال پیام نامتعارف 3-اختلاط مستقر مکانمند 4-اختلاط مستمر زمان مند. این صورت بندی فرهنگی-ارتباطی از چارچوب اسلامی اختلاط، می تواند مبنای سیاست گذاری در مواجهه با آن قرار گیرد.
۵.

تحلیل ارتباطی رسانه اجتماعی بازی «توییچ» مبتنی بر رهیافت نظری همگرایی ارتباطی جامع مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استریمر بازی آنلاین بازی دیجیتال بازی رایانه ای توییچ همگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸ تعداد دانلود : ۶۰
«همگرایی» یکی از اصلی ترین رهیافت های نظری رسانه های جدید و فضای مجازی است. در این میان، یکی از پدیده های نوین فضای مجازی، رسانه اجتماعی «توییچ» در حوزه تخصصی بازی است. رسانه ای که با توجه به خاص بودن آن، ضریب نفوذ بالایی در میان کاربران دارد. این مقاله درصدد کشف این مسئله است که از منظر علم ارتباطات و مبتنی بر رهیافت نظری «همگرایی ارتباطی جامع مجازی»، توییچ از چه چهارچوب تحلیلی ای برخوردار است و چه ابعاد و مؤلفه هایی دارد؟ این مقاله با استفاده از روش «تحلیل محتوای کیفی جهت دار» نشان می دهد که رسانه اجتماعی توییچ، یکی از پیشتازان عرصه همگرایی در فضای مجازی است و این ویژگی، به بهترین شکل خود در این سامانه تحقق یافته است. همگرایی در عمل ارتباط (ایفای نقش همزمان ارتباط گری و ارتباط گیری)، همگرایی در پیام ارتباط (ارسال همزمان متن، صدا، عکس و فیلم)، همگرایی در رسانه (ترکیب بازی با سینما، تلویزیون و شبکه اجتماعی)، همگرایی در کارکرد ارتباط (جنبه آموزشی، سرگرمی، اطلاع رسانی، هویت بخشی، اقتصادی و بسیج کنندگی) و همگرایی در سطوح ارتباط (از درونی ترین تا عمومی ترین ارتباط) و در نهایت، همگرایی در زیرساخت (میان ارتباطات راه دور، رایانه و رسانه) از مصادیق همگرایی است که به شکلی عمیق و جامع در توییچ، قابل رؤیت و رصد است و موجب جذابیت روزافزون آن شده است.
۶.

سیاست ها و شیوه های جذب ارتباط گیران در شبکه های اجتماعی مجازی؛ مورد مطالعه کانال های فارسی پرمخاطب در تلگرام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تلگرام جذب مخاطب شبکه اجتماعی فضای مجازی مخاطب شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۱ تعداد دانلود : ۱۴۸
مسئله تأثیر بر مخاطب یا ارتباط گیر یکی از اساسی ترین مسائل در علم فرهنگ و ارتباطات است. ظهور اینترنت و، بالتبع، پیدایش شبکه های اجتماعی مجازی، با توجه به ماهیت تعاملی و چندسویه آن، ضمن آنکه اهمیت حوزه مخاطب شناسی را دوچندان کرده، سازوکار جذب مخاطب را بیش ازپیش پیچیده کرده است. میدان رقابت ارتباط گران در شبکه ها و پیام رسان های اجتماعی آن چنان بالا گرفته که گزینه های فراوانی را به عنوان حق انتخاب در اختیار ارتباط گیران گذاشته است. در این میان، جذب اولیه مخاطب در جهت تصمیم اولیه او به ملحق شدن به یک گروه یا کانال (جذب اولیه مخاطب) و تصمیم وی به استمرار عضویت (نگهداشت مخاطب) مقدمه و شرط لازم تأثیر بر مخاطب است. از طرف دیگر، مروری گذرا بر زیست بوم شبکه های اجتماعی نشان از ضعف جدی کانال های فرهنگی و دینی در جذب و نگهداشت مخاطب دارد. مسئله این پژوهش آن است که، با استناد به مطالعه کیفیت فعالیت و عملکرد کانال های موفق فارسی در تلگرام، چه سیاست ها و شیوه هایی را می توان برای جذب ارتباط گیران به کنشگران دینی و فرهنگی شبکه های اجتماعی پیشنهاد کرد. جهت پاسخ گویی به این سؤال، این پژوهش انجام مصاحبه نیمه ساخت یافته را با ارتباط گیران کانال های موفق ایرانی منتخب در پیام رسان تلگرام در دستور کار قرار داده و، با پیاده سازی روش «تحلیل مضمون»، 22 پیشنهاد را به عنوان سیاست ها و شیوه های جذب مخاطب مطرح کرده است. از پربسامدترین پیشنهاد ها می توان به اعتماد کاربران به کانال و پیام های آن، مدیریت زمانی ارسال پیام ها، تنوع در قالب های انتشار پیام، تنوع و جامعیت در محتوای پیام ها و رعایت ایجاز در محتوای ارسالی اشاره کرد.
۷.

تاریخ تحلیلی مالکیت تلویزیون در ایران، با تأکید بر اسناد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تلویزیون تاریخ تلویزیون ایران سازمان صداوسیما حقوق ارتباطات سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران انحصار مالکیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴ تعداد دانلود : ۱۵۸
این پژوهش، با توجه به دیدگاه " لزوم تحلیل تاریخی مسائل فرهنگی و ارتباطی جهت سیاستگذاری"، موضوع انحصار گرایی در مالکیت تلویزیون ایران را مورد کنکاش قرار داده است. بر اساس این دیدگاه، وجود چنین مسئله ای محصول یک میراث تاریخی و انباشت زمانی عمیق و ریشه دار است. این تحقیق ، با روش تحلیل تاریخی، به دنبال پاسخگویی به سه سؤال است: 1. نظام مالکیت تلویزیون در ایران، بر اساس اسناد و وقایع تاریخی، چه سیر تحولی را طی کرده است؟ 2. آیا مالکیت تلویزیون از بدو تأسیس تا به امروز، همواره انحصاری بوده است؟ 3. با وقوع انقلاب اسلامی، نظام مالکیت تلویزیون تا چه میزان دستخوش تغییر شده است؟ یافته ها نشان می دهد که خط سیر مالکیت انحصاری تلویزیون، ممتد، عمیق و مستمر بوده است. با وقوع انقلاب اسلامی، اگرچه روح حاکم بر اصل 44 که تعیین کننده نوع مالکیت تلویزیون است، به استناد صورت مشروح مذاکرات مجلس خبرگان رهبری، انحصار زدایی از تلویزیون است، اما در عمل تا سال های اخیر، معنای انحصار از آن اخذ شده و خط ممتد انحصار مالکیتی بعد از انقلاب نیز ادامه یافته است. در سال های اخیر، ابلاغیه رهبری انقلاب، در خصوص سیاست های اصل 44، علی رغم پشتوانه تاریخی، ظرفیت جدیدی برای انحصار زدایی از تلویزیون، به حساب می آید.  
۸.

الگوی تعیین مسائل در فرآیندِ خط مشی گذاریِ سازمان هایِ فرهنگیِ بخشِ عمومی مطالعه موردی: سازمان فرهنگی، اجتماعی، ورزشی شهرداری اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مسئله شناسی فرهنگی سازمان های فرهنگی مسئله شناسی خط مشی گذاری فرهنگی سیاست گذاری فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴ تعداد دانلود : ۱۴۸
مسئله عبارت است از تفاوتی که میان وضع موجود و وضع مطلوب امور وجود دارد. امّا اساساً چه اتفاقی رخ می دهد که ما در مواجهه با یک پدیده می گوییم این «مسئله » ی ماست؟ چه می شود که وقتی ما به چیزی نگاه می کنیم جرقه ای در ذهنمان ایجاد می کند که این جرقه برای فرد دیگری که به همان چیز نگاه می کند ایجاد نمی شود. آن چه بارقه های مسئله شناسانه را در ذهن ها ایجاد می کند «نظریه» است. هر نظریه ی فرهنگی یک معیار و هدف کلیدی به نام وضعیت مطلوب دارد و این وضعیت مطلوب را می تواند حدود و ثغور منافع، ایدئولوژی ها، نیازها وخواسته های فردی و اجتماعی تعریف و ترسیم نماید و آن چه که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم مانع تحقق این وضعیت مطلوب می شود را «مسئله ی فرهنگی» می گویند. بنابراین این وضعیت مطلوب است که مشخص می کند چه چیزی مشکل و مسئله هست و چه چیزی مشکل و مسئله نیست. سوال اصلی این تحقیق این است که در جمهوری اسلامی ایران چه الگو یا مدل هایی برای شناخت مسائل در حوزه ی فرهنگ وجود دارد، چرا که بررسی الگوی مسئله شناسی در هر جامعه، مبیّن نوع نگاه به مسائل در یک نظام مبتنی بر نظریه فرهنگی خاص می باشد. مطالعه ادبیات علمی کشور، فقدان بررسی های نظری و در عین حال ناظر به عمل و واقعیت در زمینه ی مسئله شناسی فرهنگی را نشان می دهد و یک موضوع و یا رخداد فرهنگی بیش از آن که از دریچه ی یک الگوی دقیق رد شود و به مسأله ی فرهنگی تبدیل شود، از دالان برداشت ها و علایق شخصی فرد خط مشی گذار می گذرد و شکل مسأله ی فرهنگی به خود می گیرد. بدین منظور، این تحقیق با مطالعه موردی یکی از سازمان های فرهنگی بخش عمومی کشور و با استفاده از روش تحلیل مضمون، نمونه ای از الگوی مفهومی مسئله شناسی را پیشنهاد داده است. این الگوی سه وجهی نشان می دهد در این سازمان فرهنگی نوع نگاه به مسائل فرهنگی چگونه شکل می گیرد.
۹.

بازنمایی شهر تهران در موسیقی رپ فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: موسیقی رپ بازنمایی شهر تهران موسیقی رپ فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۱۴۹
موسیقی رپ به عنوان یکی از صورت های متأخر موسیقی، با اقبال قابل توجهی از اقشار مختلف جوامع و به ویژه جوانان مواجه شده است. کشور ایران نیز از این روند جهانی مستثنی نبوده و مصرف این نوع موسیقی در میان جوانان ایرانی امری شایع است. این مصرف یقیناً همراه با سطوحی از تأثیرگذاری بر سبک زندگی شنوندگان خواهد بود. مروری بر موسیقی رپ نشان می دهد که برخلاف ارزش نازل موسیقایی آن، محمل مهمی جهت طرح مهم ترین مسائل اجتماعی از جمله شهر نشینی شده است. این مقاله در نظر دارد تهرانی را که توسط موسیقی رپ فارسی برساخته شده و در برابر تهران جهان خارج قرار دارد، مورد مطالعه قرار دهد. بنابراین سؤال اصلی این پژوهش آنست که موسیقی رپ فارسی، شهر تهران را چگونه بازنمایی میکند؟ جهت پاسخگویی به این سؤال با استفاده از نمونه گیری هدفمند، 11 آهنگ با بیشترین اقبال مخاطب و با موضوع تهران انتخاب شده و تلاش می گردد با استفاده از روش تحلیل مضمونی، اصلی ترین مضامین برساختی از تهران در این صور موسیقایی شناسایی شود. یافته ها نشان می دهد که مضمون اصلی برساختی از تهران، بازنمایی آن به عنوان یک «شهر ضداتوپیا» است که ویژگی هایی همچون شکاف اقتصادی، کالایی شدن، حس ریاست، شهر کثیف، تهران ترا، شهر دزدان، پوچی زندگی و تهران بی قانون بر آن مترتب است.
۱۰.

تحلیل ارتباطی مشتقات «ربط» در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مرابطه ارتباطات و قرآن ارتباطات دینی دین و ارتباطات ارتباط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۹۳
«ارتباط» موضوع علم ارتباطات است و دال مرکزی آن به حساب می آید. این واژه معادل «Communication» در زبان انگلیسی است. در رویکرد مفهوم پردازانه در زیست بوم علمی ایران اسلامی، طرح این سؤال جالب و مفید است که مشتقات ربط در قرآن کریم چه مختصات مفهومی ای دارند. به دیگر سخن، از منظر علم ارتباطات، ریشه ربط و مشتقات آن در قرآن کریم چگونه تحلیل می شود؟ این مقاله با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی، ضمن شناسایی 5 آیه ای که دارای شقی از مشتقات ربط است، به تحلیل ارتباطی ربط در دو سطح پرداخته است: سطح اوّل و حداقلی (تحلیل ابعاد ارتباطی مشتقات ربط در قرآن کریم) و سطح دوّم و حداکثری (نسبت شناسی مفهومی ربط در قرآن و ارتباط در علوم ارتباطات). در سطح اوّل، ابعاد ارتباطی سه اصطلاح «رباط الخیل»، «ربط قلب» و «مرابطه» استخراج شده است. رباط الخیل، اگرچه دارای معنای نظامی است، درون مایه های ارتباطی غیرصریح دارد که از آن جمله می توان به ارتباط مؤمنان مجاهد با مؤمنان، خیول و کافران اشاره کرد. ربط قلب بر پدیده ناب ارتباطی در ساحت معنوی دلالت دارد که دو ویژگی «بدون پیام بودن» و «ارتباط کامل تر بودن» را می توان به آن نسبت داد. در نهایت، لزوم داشتن فهم ارتباطی از مرابطه مورد تأکید این مقاله بوده که به عنوان «فراگرد تراکنشی» در جامعه ایمانی معرفی شده است؛ اما در سطح دوّم، این ایده مطرح شده که ربط قرآنی با ارتباط امروزی دارای جوهره معنایی مشابه «اشتراک» و «اعتماد» است و از این رو، می توان گفت «مشترک معنوی» هستند.
۱۱.

بازنمایی شخصیت زن در کتاب های خاطره نگاری دفاع مقدس (مطالعه موردی کتاب های ساجی، صباح، زیباترین روزهای زندگی و چراغ های روشن شهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازنمایی خاطره نگاری دفاع مقدس زن و جنگ شخصیت زن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۹۸
کتاب های خاطره نگاری دفاع مقدس یکی از سندهای ماندگار در تاریخ ایران اسلامی است. روز 31 شهریور 1359 رژیم بعث عراق به ایران حمله نظامی کرد و جنگ تحمیلی آغاز شد. حضور زنان دوشادوش مردان از ابتدای جنگ و فعالیت آن ها در قالب گروه های امدادی و پشتیبانی مسئولیتی بود که برعهده گرفته و تا پایان جنگ این وظیفه خطیر را انجام دادند. زنان رزمنده پس از جنگ به ثبت خاطرات خود و دیگر زنان رزمنده در قالب رمان، خاطره نگاری و تاریخ شفاهی از جنگ پرداختند. مقاله حاضر به بررسی چگونگی بازنمایی ابعاد شخصیتی زنان رزمنده دفاع مقدس در 4 کتاب خاطره نگاری منتخب پرداخته است. این چهارکتاب تحت عنوان صباح ، ساجی ، چراغ های روشن شهر و زیباترین روزهای زندگی ضمن آنکه با محوریت شخصیت زن نگاشته شده، آثار به روز و اثرگذار در این عرصه اند. یافته های این مقاله با استفاده از روش تحلیل مضمونی نشان می دهد که بازنمایی شخصیت زنان در چهار حوزه معنایی بینش، گرایش، کنش و عوامل شخصیت ساز قابل طبقه بندی است. در حوزه بینش مواردی همچون اعتقادات دینی، اخلاقی و انقلابی قابل طرح است و در حوزه گرایش مضامینی مانند روحیات خودساخته، مقتدر، منزجر از جنگ، کنجکاو و عفیفانه ذکر شده است. در حوزه کنش نیز مواردی همچون کمک رسانی، فعالیت های مذهبی، انقلابی، نظامی، فرهنگی و مقید به انجام دادن فرایض دینی احصا شده و در پایان نیز عوامل شخصیت ساز با محوریت خانواده مورد تأکید قرار گرفته است.
۱۲.

الگوی تفاوت های فرهنگی از منظر قرآن کریم، با تأکید بر تفسیر المیزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تکثر فرهنگی تفاوت های فرهنگی پلورالیسم فرهنگی چند فرهنگی ارتباطات میان فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۸ تعداد دانلود : ۴۱۴
در دانش فرهنگ و ارتباطات، یکی از پدیده های مهم جهت کنکاش، مطالعه تفاوت ها و تمایزهای فرهنگی است. این پدیده تا بدان جا اهمیت دارد که سبب شکل دهی به حوزه ای مطالعاتی به نام «ارتباطات میان فرهنگی» شده است. در همین راستا، چند رویکرد هنجاری جدی در غرب تحت عنوان «چندفرهنگ گرایی» یا «پلورالیسم فرهنگی» پدید آمده است. مسئله اصلی این پژوهش کشف موضع قرآن کریم به عنوان منبع الهام بخش الهی نسبت به پدیده «تفاوت های فرهنگی» است. درواقع، غرض از این مطالعه، استخراج الگوی تفاوت های فرهنگی از منظر قرآن کریم با تأکید بر تفسیر المیزان است. در این جهت تلاش شده است که با ترکیب دو روش تفسیر موضوعی (در بخش جمع آوری) و نظریه پردازی داده بنیاد (در بخش تحلیل) ضمن مطالعه کامل قرآن کریم و استخراج آیات مرتبط با مسئله و تدبر در آیات، الگوی قرآنی تفاوت های فرهنگی ترسیم شود. مقوله محوری این الگو پدیده تفاوت های فرهنگی است که شامل مصادیق تفاوت زبان، تفاوت در مناسک و تفاوت در شرایع است و ضروری بودن و تکاملی بودن ازجمله ویژگی های آن به شمار می رود. شرایط علی، زمینه، شرایط میانجی، راهبردهای کنش و کنش متقابل و پیامدها سایر مقولاتی است که در الگوی نهایی به آن ها پرداخته شده است.
۱۳.

الگوی سیاست های مطلوب پالایش (فیلترینگ) فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فیلترینگ فضای مجازی فیلترینگ اینترنت پالایش فضای مجازی سالم سازی فضای مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۵
پالایش فضای مجازی به عنوان یک تدبیر در جهت سالم سازی این زیست بوم، پای ثابت سیاست های حاکمیتی جمهوری اسلامی ایران بوده و در عین حال، همیشه عرصه ای برای منازعه سیاست گذاران و ذینفعان تلقی شده است. با ظهور شبکه ها و پیام رسان های اجتماعی، بسامد و دامنه این منازعه دوچندان شده؛ به طوری که امروزه پالایش تلگرام مبدل به یکی از اصلی ترین حوزه های مناقشه برانگیز میان قوه مجریه و قوه قضائیه شده است. اگر بپذیریم که پالایش فضای مجازی یک مسئله عمومی است، سؤال اساسی آنست که چه راهکارها و تدابیری را می توان جهت بهبود آن ارائه کرد؟ این مقاله با بهره گیری از روش مصاحبه با خبرگان (29 خبره) و تحلیل این نظرات با استفاده از روش تحلیل مضمونی، سه الگوی سیاستی «فراسیاست های پالایش»، «پالایش غیرمتمرکز حاکمیتی» و «پالایش همگرای فرهنگی-ارتباطی» (پهفا) را ارائه می کند. الگوی اول بر ضرورت بقای پالایش حاکمیتی تأکید داشته، ضمن آنکه اصلاح آن را ضروری می انگارد. همچنین لازم می داند توسعه مفهومی در پالایش صورت پذیرد. بر همین اساس، الگوی دوم شامل پیشنهادهایی در جهت هر چه مردمی تر شدن پالایش حاکمیتی از جمله: تحقق پالایش رده بندی شده کاربرمحور، ارتقای پایش مردمی، شاخص سازی محتوای مجرمانه و ... است. الگوی سوم نیز در یک رویکرد فعال، ضمن بازتعریف پالایش و موسع کردن مفهوم آن، سیاست هایی همچون: خودپالایشی، پالایش خانگی، پالایش نرم از طریق ارتقای تولید محتوا و سرویس بومی، استقرار نظام رتبه بندی محتوا و ... را پیشنهاد می کند.
۱۴.

بایسته های عدالت خواهی از دیدگاه رهبر معظم انقلاب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رهبر معظم انقلاب عدالتخواهی عدالتخواهی انقلابی عدالت اجتماعی مطالبه گری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۶ تعداد دانلود : ۵۴۱
امروزه در فضای عمومی کشور شاهد مباحث مختلفی در زمینه عدالتخواهی هستیم که گاه افراط و تفریط ها یا دوگانه های نظری مانند عدالت-ولایت یا عدالت-مواسات نیز مشاهده می گردد. فهم راهبردها و سخنان رهبر معظم انقلاب در زمینه عدالتخواهی با توجه به جایگاه شرعی و سیاسی ایشان، برای عموم مردم و مخصوصاً نخبگان و فعالان عرصه عدالت و مطالبه گری ضروری است. مقاله حاضر به دنبال دستیابی به پاسخ این سوال است که «بایسته های عدالتخواهی از دیدگاه رهبر معظم انقلاب چه مواردی است؟» در این مقاله از روش تحلیل مضمون برای تحلیل سخنان رهبر انقلاب استفاده شده است. با اجرای مراحل این روش و با کدگذاری نقل قول هایی از سخنان رهبری در  باب عدالتخواهی، 121مضمون پایه، 18مضمون سازمان دهنده و 7مضمون فراگیر استخراج شده است.هفت مضمون فراگیری که از تحلیل مضمونی بایسته های عدالتخواهی از دیدگاه رهبری به دست آمده است عبارتنداز: 1-عدالتخواهی مستمر و شجاعانه 2-نظریه پردازی عدالتخواهی مبتنی بر تعالیم اسلامی 3-گفتمان سازی عدالتخواهی 4-عدالتخواهی معنویت گرا 5-عدالتخواهی عقلانیت گرا 6-توجه به پیشرفت نسبی عدالت در جمهوری اسلامی 7-عدالتخواهیِ تقویت کننده نظام اسلامی.همچنین «عدالتخواهی انقلابی» به عنوان هسته و مقوله محوری این مقاله می باشد که می توان آن را درون مایه عدالتخواهی از دیدگاه رهبر انقلاب دانست.
۱۵.

آسیب شناسی اثرات تبلیغات بازرگانی رسانه ملی بر توسعه کالاهای ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آسیب شناسی تبلیغات بازرگانی رسانه رسانه ملی توسعه برند کالای ملی صدا و سیما

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۲ تعداد دانلود : ۵۴۵
هر کالا هر میزان هم که مرغوب و عالی باشد تا زمانی که به عموم معرفی نگردد، موردتوجه و استقبال عموم قرار نخواهد گرفت، از طرفی با توجه به دغدغه و تأکیدهای مکرر مقام معظم رهبری در پرداختن به موضوع حمایت از کالای مرغوب ایرانی و ظرفیت های بالقوه رسانه ملی در این امر، هدف از انجام این پژوهش، آسیب شناسی اثرات تبلیغات بازرگانی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران به عنوان سازمانی اثرگذار بر افکار عمومی بر توسعه برند کالاهای ایرانی است. این پژوهش، از نظر هدف، توسعه ای کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی است. جمعیت موردمطالعه پژوهش شامل خبرگان حوزه تبلیغات بازرگانی رسانه ملی از قبیل مدیران صداوسیما، مدیران آژانس های تبلیغاتی و صاحبان آگهی است. به این منظور، تعداد 17 نفر از خبرگان به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. با بررسی و تحلیل داده های حاصل از الگوبرداری و مصاحبه، همچنین روش تحلیل مضمون، مدل نهایی براساس مدل SWOT به دست آمد. نتایج پژوهش نشان می دهد نقاط ضعف و آسیب های سازمان صداوسیما در حوزه تبلیغات کالای ملی شامل ضعف اطلاع رسانی از طرح های حمایتی، پرهزینه بودن تبلیغ در صداوسیما، قوانین سختگیرانه تر صداوسیما در مقایسه با سایر رسانه ها، غلبه ارزیابی کمی گرا بر ارزیابی کیفی گرا، کمی گرایی افراطی در رتبه بندی آژانس های تبلیغاتی، ضعف ذاتی صداوسیما در تبلیغ کسب وکارهای نوپای ایرانی، بازماندگی از محیط دیجیتال، ضعف در محتواسازی به عنوان بستر تبلیغات است. همچنین تهدیدهای سازمان صداوسیما در حوزه تبلیغات کالای ملی شامل تأثیر سوء تبلیغ ضعیف بر اعتبار رسانه ملی، عدم اجرای کامل قوانین سازمان صداوسیما، تأثیر سوء نگاه فروش محور صاحبان آگهی بر اعتبار رسانه ملی، موج سواری سودجویان از تفکر کالای ایرانی است.
۱۶.

چالش مفهومی همگرایی در عصر دیجیتال؛ مفهوم پردازی «همگرایی ارتباطی جامع مجازی»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: همگرایی دیجیتال شدن ارتباطات اینترنت رسانه های همگانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۶ تعداد دانلود : ۳۴۲
ظهور اینترنت، پیشفرض ها را در هستی شناسی رسانه جمعی به چالش کشید. از همین رو، دانشمندان در دهه های اخیر به صرافت جدی جهت بازسازی مفهومی رسانه گونگی اینترنت افتاده اند. یکی از خطوط مفهومی اخیر، کلیدواژه ای پرکاربرد به نام «همگرایی» است. سؤال اصلی آنست که منظور از همگرایی در عصر دیجیتال چیست و آیا نوعی اجماع نخبگانی نسبت به مفهوم آن وجود دارد؟ یا برعکس این واژه از «تشتت مفهومی» رنج می برد؟ اگر پاسخ به سؤال اول مثبت است، آیا می توان تعریفی جامع از این واژه ارائه کرد؟ یافته ها از طریق روش مقایسه دائمی نشان می دهد مفهوم پردازی این واژه، «واگرا و متشتت» است. به نظر می رسد در یک رویکرد جامع ارتباطی، می توان همگرایی را مستولی بر اکثر عناصر ارتباطی دانست. آنچه به عنوان تعریف جامع از همگرایی تحت عنوان «همگرایی ارتباطی جامع مجازی (هاجم)» پیشنهاد می شود عبارت است از: «فرایند تقارب و یکپارچگی در 1-عمل ارتباط (میان فرستنده و گیرنده)، 2-ابزار ارتباط (میان رسانه های همگانی)، 3-پیام ارتباط (میان دیداری و شنیداری)، 4-سطوح ارتباط (میان ارتباط جمعی و غیر جمعی) و 5-کارکرد ارتباط (میان اطلاع رسانی، آموزشی و سرگرمی) است که 6-بر اثر دیجیتال شدن (یکپارچگی بین سه زیرساخت نظام داده ها (فناوری اطلاعات)، ارتباطات دور و رسانه ها) در رسانه اینترنت به وقوع پیوسته است.»
۱۷.

پیامدشناسی فرهنگی اینترنت اشیاء(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فضای مجازی اینترنت اینترنت اشیاء تأثیرات و پیامدهای فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۵ تعداد دانلود : ۳۴۶
اینترنت اشیاء فناوری ای است که قادر به تغییر گسترده فرهنگ جامعه است؛ بنابراین باتوجه به ورود این فناوری در کشور و گسترش هرچه بیشتر آن در آینده نزدیک به سبب مزایای فوق العاده اقتصادی، لازم است که تأثیرات و پیامدهای فرهنگی آن شناسایی شوند. در این پژوهش از روش مصاحبه برای گردآوری داده ها و از روش تحلیل مضمون برای تحلیل داده ها استفاده شده است. از طریق مصاحبه با خبرگان، «الگوی تأثیرات فرهنگی سازنده (مثبت) اینترنت اشیاء» و «الگوی تأثیرات فرهنگی مخرب (منفی) اینترنت اشیاء» حاصل شده است. مطابق با این دو الگو، تأثیرات انبوه فرهنگی اینترنت اشیاء در حوزه های کلی «باورها، ارزش ها و مناسک دینی»، «نظام های باور و ارزش های فرهنگی»، «نظام های کردار و سبک های رفتاری»، «بیان های شفاهی»، «بیان های رفتاری»، «ارتباطات انسانی»، «نهاد خانواده»، «میراث و تنوع فرهنگی، هنر و رسانه»، «ساختارها و صورت های سازمانی اجتماعی»، «نظام آموزش»، «ساختارهای تصمیم گیری»، «ساختار و صورت های سازمان سیاسی و حکمرانی»، «نظام های بهره برداری از منابع» و «نظام های دانش، خرد، مهارت ها و ظرفیت های بومی» قرار گرفته و این حوزه ها را تغییر می دهد
۱۸.

الگوی مطلوب ارتباطات میان فرهنگی مستضعفان جهان از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن ارتباطات میان فرهنگی ارتباطات بین المللی استضعاف جبهه جهانی مستضعفان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۶۳۰
باوجود تفاوت های گسترده انسان ها در دین، زبان، رسوم، ملیت، نژاد، رنگ و...، در نگاه اول این گونه به نظر می رسد که همگرایی میان فرهنگ ها و تعامل گسترده و سازنده آن ها امری دشوار یا ناممکن باشد. در این پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم که آیا تشکیل جبهه ای جهانی از مستضعفان مورد قبول قرآن است یا خیر؟ الگوی مطلوب ارتباطات میان فرهنگی مستضعفان چیست و اصول حاکم بر آن کدام است؟ بدین منظور تعدادی از آیات منتخب با روش داده بنیاد تحلیل شده و الگوی پارادایمی آن به دست آمد. «استکبارستیزی به مثابه فرهنگ و هویت مشترک مستضعفان جهان» به عنوان پدیده اصلی قرار گرفت و علل، زمینه ها، شرایط مداخله گر، راهبردهای کنش/کنش متقابل و پیامدهای آن از آیات منتخب استخراج شد. طبق این الگو، مستضعفان، مراتب، انواع و شروطی دارند و ارتباطات میان آن ها، موسع اما مشکک است. به تعبیر دیگر این جبهه، فرامذهبی، فرادینی و فرامسلکی است؛ اما نوع ارتباط با هر دسته از آن ها متفاوت است و به میزان ایمان حقیقی افراد بستگی دارد. همچنین در این ارتباطات، اصولی هستند که به عنوان اصول حاکم عمل می کنند که در واقع می توان همه این اصول را ذیل اصل عدالت جای داد. راهبردهای کنشی مسلمانان در جبهه مستضعفان در واقع حق هر گروه را که باید به آن اعطا کرد، تبیین می کند.
۱۹.

صورت بندی مسائل رابطه حکومت و فرهنگ در سیاست گذاری فرهنگی(مقاله پژوهشی حوزه)

تعداد بازدید : ۶۵۶ تعداد دانلود : ۵۷۳
پی ریزی الگوی دینی سیاست گذاری فرهنگی، نیازمند یک دستگاه نظری منسجم است. با بررسی وجه اختلاف و اشتراک گفتمان های سیاست گذاری فرهنگی به عنوان یک امر چندلایه و پیچیده، مسئله رابطه حکومت و فرهنگ اولین و مهم ترین مسئله در این حوزه است. پاسخگویی به این مسئله نیازمند در اختیار داشتن دو نظریه، یکی پیرامون حکومت و دیگری پیرامون فرهنگ است که هر دو بر اساس مجموعه پیش فرض ها و مبادی مفهومی و عقیدتی خاصی - خصوصاً در نسبت با دین- پدید می آیند و با ساختن یک مجموعه ی معنا بخش و هنجارساز بخش مهمی از نیازهای نظری در سیاست گذاری فرهنگی را پاسخ می دهند. در این پژوهش با بررسی ادبیات نظری مطالعات سیاست گذاری فرهنگی و تحلیل آن ها بر اساس منطق روش تحلیل مضمون، 93 پرسش اساسی به عنوان مضامین پایه در 3 مضمون فراگیر شامل مبادی مفهومی-عقیدتی مؤثر، نظریه های مؤثر و چالش های نظری و 18 مضمون جهت دهنده شامل، شناخت هستی (خدا، طبیعت، جهان دیگر)، شناخت انسان، شناخت جامعه، فلسفه دین، معرفت دینی، حق حکومت، شکل گیری حکومت، گستره حکومت، ابزارهای حکومت، غایت حکومت، چیستی فرهنگ، شناخت فرهنگ، فرهنگ مطلوب، تغییر فرهنگ، امکان و حدود مداخله حکومت در فرهنگ، شناخت و اولویت بندی مسائل فرهنگی، عاملان رقیب حکومت در عرصه فرهنگ و مخاطب سیاستگذاری فرهنگی تحلیل شده و در نهایت مضامین این پرسش ها در مدلی صورت بندی گشته است.
۲۰.

نشانه شناسی فرهنگی-ارتباطی ایموجی ها در پیامرسانهای اجتماعی، مورد مطالعه فرهنگ خانواده، فرهنگ جنسی و فرهنگ زبان دست(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارتباطات غیرکلامی ایموجی فرهنگ پیام رسان اجتماعی نشانه شناسی فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۲ تعداد دانلود : ۶۷۶
فضای مجازی با محوریت و سکانداری پیامرسانهای اجتماعی، بخش غالب مصرف رسانهای مخاطبان را در عصر حاضر تسخیر کرده است. تحلیل اجمالی الگوی ارتباطی کاربران در پیامرسانهای اجتماعی نشاندهنده استفاده متعارف از ایموجی ها است؛ به طوری که کمتر گفتگوی مجازیای را میتوان یافت که تهی از ایموجی باشد. استفاده نادرست، مبهم و چندگانه از ایموجیها به ویژه در فرهنگهایی غیر از فرهنگ مولد آنها، این سؤال را در ذهن نگارندگان پرورید که منشأ این پدیده چیست؟ و تفاوت فرهنگی قرارداد کننده ایموجی و مصرفکننده آن چگونه در تحقق چنین پدیدهای اثرگذار بوده است؟ در جهت پرداختن به این دغدغه، سؤال اصلی مقاله اینگونه مطرح میشود که مدلولها و مفاهیم صریح و ضمنی ایموجیهای پیامرسانهای اجتماعی چیست و آیا تأثر آنها از نظام فرهنگی و ارزشی جهان غرب قابل اثبات است؟ این مقاله با بهرهگیری از روش نشانهشناسی و با استفاده از تکنیک همنشینی و جانشینی، معانی فرهنگی صریح و ضمنی برآمده از ایموجیهای منتخب را (23 ایموجی) در سه بخش خانواده، جنسیت و زبان دست بررسی کرده است. یافتههای این مقاله نشان میدهد که رهیافت فرهنگی حاکم بر ایموجیها، تکثرگرایی و نسبیت فرهنگی برآمده از مدرنیسم و پست مدرنیسم است. طبیعتا این دو رهیافت منجر به بروز پدیدههایی چون خلاء فرهنگی، تفاوت فرهنگی، تضاد فرهنگی، تقابل فرهنگی، ابهام فرهنگی و اشاعه فرهنگی در مصرفکنندگان و مخاطبان شده است. در پایان تأکید مقاله بر اتخاذ رویکرد فعال کشورها در ایجاد ایموجیهای بومی و متناسب با فرهنگ آنها است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان