۱.
با توجه به جایگاه حکمرانی در شکل گیری الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت، پژوهش حاضر با هدف کمک به شکل گیری الگوی نظام حکمرانی جمهوری اسلامی ایران تدوین شده است. برای این منظور ضمن بررسی بیانیه گام دوم انقلاب با استفاده از روش داده بنیاد و رویکرد نظام مند، ابعاد الگو، استخراج و با استفاده از نظر 30 خبره اعتبارسنجی شده است. در ادامه به کمک نظر 384 کارشناس مرتبط و با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی، مدل آزمون و براساس وضعیت موجود نظام حکمرانی جمهوری اسلامی ایران نهایی و ارائه شده است. مؤلفه های اصلی حاصل آمده در این الگو عبارت اند از: اتکا به خود و استقلال؛ انتخاب و تربیت مسئولان مبتنی بر ارزش ها، باورها و هویت؛ بهره برداری از کلیه منابع و ظرفیت ها؛ بهره گیری از تجارب دیگران؛ بهره گیری از خلاقیت و نوآوری؛ بهره گیری از مشارکت همه مردم و بالاخره بهره گیری از عقلانیت و منطق
۲.
در استان ایلام، فرهنگ ایلی، طایفه ای و تنوع قومی در مشارکت سیاسی نقش تعیین کننده ای دارند و این موضوع در ده دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی مشهود است. هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین نقش سرمایه سیاسی اجتماعی در مشارکت سیاسی شهروندان ایلامی در انتخابات مجلس است. روش پژوهش از نوع پیمایش و ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه است. با استفاده از فرمول کوکران از جامعه آماری ۴۱۰۹۴۹ نفری؛ تعداد ۳۸۴ نفر انتخاب و به روش نمونه گیری خوشه ای طبقه تصادفی اطلاعات جمع آوری شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد بین مؤلفه های سرمایه سیاسی اجتماعی و مشارکت سیاسی شهروندان ایلامی رابطه معنا دار و مثبتی وجود دارد: اعتماد (763/0)، انسجام (654/0)، آگاهی (406/0) و تعلق طایفه ای ایلی (680/0). در مجموع ۴۲ درصد از تغییرات مشارکت سیاسی شهروندان ایلامی در انتخابات مجلس به وسیله سرمایه سیاسی اجتماعی تبیین می شود.
۳.
یکی از مفاهیم مهم و متأثر از اندیشه رهبران انقلاب اسلامی مفهوم «مقاومت» است که در چند دهه گذشته ایران اسلامی، موجب پیدایش یک جریان فکری و راهبرد عملی در نظر و عمل جمهوری اسلامی ایران شده است. طرح و عملیاتی سازی این راهبرد، همانند سایر موارد مشابه، دربردارنده هزینه هایی است که تجربه نشان داده برای کاهش آنهار نیاز است تا نهادهای فکری و فرهنگی به تبیین بهتر و کامل موضوع اهتمام نمایند. از مهم ترین این نهادها، دانشگاه است. دانشگاه کارکردهای متعدد آموزشی، پژوهشی و فرهنگی دارد و براساس همین کارکردها می تواند زمینه ساز بسط و تعمیق گفتمان مقاومت باشد. سؤال اصلی مقاله این است که کارکردهای دانشگاه در تبیین و بسط اندیشه مقاومت کدامند؟ در این پژوهش با استفاده از نظریه کارکردگرایی ساختی و با رویکرد توصیفی تحلیلی، موضوع بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که دانشگاه در حوزه های پژوهشی و فرهنگی به شکل قابل قبولی در زمینه تبیین و بسط مفهوم مقاومت فعال بوده، اما در حوزه آموزشی و تأسیس رشته های مرتبط با مقاومت نیاز به فعالیت بیشتر است.
۴.
با گذشت چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، اندیشه و سیره بنیان گذار فقید انقلاب همچنان در معرض خطر تحریف قرار دارد. ازآنجاکه شرط لازم مقابله با هر پدیده ای، فهم دقیق آن است؛ بنابراین دغدغه اصلی نویسندگان ارائه تحلیلی جامع از پدیده تحریف است. داده های موردنیاز با استفاده از روش اسنادی و مصاحبه نیمه ساخت یافته با هفده نفر از خبرگان حوزه اندیشه امام به دست آمده و سپس با روش داده بنیاد، تحلیل و الگو طراحی شده است. در این الگو علت های تحریف اندیشه و سیره امام (رحمت الله علیه) در سه دسته بینشی، گرایشی و کنشی دسته بندی شده است؛ همچنین دو زمینه انسانی و فرهنگی ناظر به پدیده تحریف شناسایی شده است. درنهایت پیامدهای تحریف اندیشه و سیره امام تبیین شده اند.
۵.
داعش از جمله گروه های تروریستی در منطقه خاورمیانه است که در کنار عملیات میدانی خود با استفاده از فنون عملیات روانی و تکنیک های رسانه ای تلاش کرده تا از خود تصویرسازی کند و به جذب نیرو بپردازد. داعش با چاپ مجلاتی مانند «دابق» و «رومیه» به چندین زبان زنده دنیا، سعی می کند افکار عمومی جهان را به خود جلب و اعضای جدیدی را برای جنگ در عراق و سوریه جذب کند. پژوهش حاضر به بررسی فنون رسانه ای داعش در القای قدرت با استفاده از نظریه بازنمایی اختصاص دارد. سؤال اصلی پژوهش عبارتست از: تکنیک های رسانه ای داعش در القای قدرت بین سال های 2013-2019 کدامند؟ پژوهش حاضر با بررسی تمام شماره های دابق و رومیه صورت گرفته و با استفاده از روش تحلیل مضمون و کدگذاری مقوله های مستخرج از ادبیات نظری به این نتیجه رسیده است که: اگرچه داعش بر طیف متنوعی از تکنیک های رسانه ای برای بازنمایی قدرتش تأکید داشته اما درنهایت تکنیک های ناظر بر بزرگنمایی و دشمن سازی که بر بنیاد خشونت ورزی قرار داشته اند، اولویت اول را نزد این گروه تروریستی داشته است.
۶.
پژوهش های زیادی در ارتباط با عملیات روانی انجام شده است. همین امر اقتضای آن دارد که از منظری کلان، نسبت به تجمیع دیدگاه ها و تولید رویکردی جامع اقدام شود. پژوهش حاضر به منظور به دنبال ارائه پاسخ به این پرسش است که: مؤلفه های مؤثر بر الگوی عملیات روانی از دیدگاه محققان ایرانی کدامند؟ جهت گردآوری داده ها از روش اسنادی و برای تحلیل داده ها از مرور نظام مند (سال های 1380-1400) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که: از دیدگاه نویسندگان ایرانی، پنج دسته از مؤلفه ها مدنظر می باشند؛ سه دسته نخست از جنس عوامل مؤثر بوده و شامل عوامل پایه، زمینه ای و تسهیل گر می شود. مؤلفه چهارم مؤثر ناظر بر تاکتیک های عملیات روانی بوده و حوزه های شناختی، هیجانی و رفتاری را شامل می شود. مؤلفه پنجم ناظر بر پیامدهای عملیات روانی است که به نوبه خود سه حوزه جامعه خودی، دشمنان و بازیگران بی طرف را دربرمی گیرد.
۷.
پیشینه فعالیت احزاب سیاسی در ایران، به انقلاب مشروطه برمی گردد، از این رو، پژوهش حاضر با هدف فراتحلیل کیفی موانع توسعه حزبی در دوره زمانی ایران پس از انقلاب، به شناسایی و دسته بندی موانع توسعه حزبی از منظر مطالعات داخلی منتشرشده در بازه 1398-1368 اقدام کرده است. داده ها به روش اسنادی گردآوری شده و شامل 118 مطالعه، در قالب مقاله و پایان نامه بوده که طی فرایند اجرای فراتحلیل، 30 سند درون گنجی شده است. طبق یافته های به دست آمده، تعداد 130 مانع توسعه حزبی در ذیل رویکردهای ششگانه: نهادی، حقوقی قانونی، سیاسی، فرهنگ سیاسی، جامعه شناختی و نوسازی و مدرنیزاسیون شناسایی و دسته بندی شده که بر اساس میزان فراوانی، «موانع فرهنگ سیاسی»، با فراوانی 35.38 درصد پرتکرارترین مانع توسعه حزبی را در پژوهش های مورد بررسی به خود اختصاص داده است. از این رو، اصلاح فرهنگ سیاسی با هدف ایجاد جهت گیری ذهنی مثبت نسبت به پدیده حزب و فعالیت حزبی در سطوح سه گانه: فرهنگ سیاسی رهبران، نخبگان و فعالان سیاسی و توده پیشنهاد می شود.
۸.
عوامل متعددی بر احساس عدالت اجتماعی شهروندان مؤثر است که دین از مهم ترین آنهاست. از این رو، سنجش میزان این تأثیر برای سیاست گذاری های سودمند، موضوعیت دارد. پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از اینکه: میزان تأثیر دینداری بر احساس عدالت اجتماعی بین دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان چقدر است؟ پژوهش با روش پیمایشی و استفاده از پرسشنامه استاندارد دینداری گراک و استارک و نیز تقسیم بندی عدالت ، به عدالت رویه ای و توزیعی، به بررسی موضوع پرداخته است. جامعه آماری، دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در پاییز 1400 است که در این پژوهش 378 نفر از دانشجویان به عنوان نمونه آماری با استفاده از روش پرسشنامه اینترنتی، به دلیل محدودیت های کرونایی، انتخاب شدند. اگرچه نتایج نشان می دهد که دینداری تأثیر مثبتی بر روی احساس عدالت اجتماعی دارد، اما در خصوص جامعه آماری تحقیق حاضر، میزان تأثیر 13/0 است که نشان از میزان تأثیر متوسطی دارد و ضرورت آسیب شناسی و تقویت مبانی دینی را آشکار می سازد.
۹.
با حضور محمد بن سلمان در مقام ولیعهدی بسیاری از سیاست های مبتنی بر تقدیس سنت و محافظه کاری در نظام عربستان با تطورات عمیقی مواجه شد، مانند: احیای حقوق بانوان، سند توسعه 2030، گستره دامنه روابط سیاسی با غرب و بهره گیری از الگوهای توسعه غربی. پرسش نویسندگان این است که: تحولات نظام سیاسی عربستان در دوره بن سلمان را چگونه می توان تجزیه و تحلیل کرد؟ یافته مقاله مبتنی بر نظریه جانسون، حکایت از آن دارد که تحولات نظام عربستان سعودی در دوره بن سلمان بسترساز گذار این کشور از یک نظام وهابی سنتی به نظامی سکولار شده که تجلی آن را می توان در سه مسئله کلان ملاحظه نمود: مصالحه ناپذیری نخبگان اعم علمای ارشد وهابی و شاهزادگان مدعی قدرت و سلطنت، رکود قدرت در پساترامپ و ظهور ارزش های جدید در نظام عربستان سعودی.
۱۰.
ازجمله مفاهیم مبنایی که در نظام های سیاسی دولت ملت محور نقشه راه دولت ها را مشخص می کند مفهوم «منافع ملی» است. اندیشه سیاسی اسلام نیازمند بازتعریف این دست مفاهیم در منظومه خویش بوده و اصیل ترین منبع جهت فهم رویکرد اسلامی، قرآن کریم است، لذا در قالب پژوهشی کیفی و معناشناسانه دو مفهوم منفعت و ملیت را در ادبیات قرآنی بررسی نمودیم تا به این سؤال پاسخ دهیم که منافع ملی در منظر قرآن کریم چه مقوله هایی را شامل می شود. منفعت در قرآن کریم دارای ویژگی هایی چون پایدار بودن، خیر بودن و تطابق با حقیقت را شامل می شود. برای فهم مفهوم ملیت، تعابیر قرآنی ای که بیانگر چهارچوب های اجتماعی است؛ مورد بررسی قرار گرفت و اصطلاحات امت، دیار، قوم، قریه، طایفه، ناس، عشیره، قبیله و شعب مطالعه شد. نتیجه آنکه قرآن کریم به چهارچوب جامعه انسانی رویکردی اقتضائی دارد و آن را در الگوی عرف بشری تعریف می کند و در کنار این مرز اقتضائی به اصالت مرزهای عقیدتی اشاره می کند. قرآن کریم دولت اسلامی را مأمور به تعقیب منافع با اولویت منافع معنوی دانسته و این منافع را در تعامل دو مرز ملی که اقتضاء امروز زیست بشری است و مرز اصیل عقیدتی تعریف می کند.
۱۱.
چرخش در سیاست خارجی ایران پساانقلاب و تأثیر این تغییر رویکرد بر منافع ملی، منجر به پیدایش اختلاف نظرهایی در این رابطه شد.براین اساس، گروهی خواستار عمل وفق ارزش ها و هنجارهای پذیرفته شده جهانی بودند.در مقابل، برخی رسالت انقلاب را مقاومت در برابر منطق قدرت عریان حاکم بر نظام بین الملل می دانستند. رویکرد سوم به دنبال برقراری رابطه ای عقلانی و به دور از تفوق رابطه سلطه جویانه قدرت های هژمون بود. این نوشتار با کاربست چارچوب نظری واقع گرایی نئوکلاسیک، تلاشی است برای پاسخ به این سؤال که میان منافع ملی و راهبرد سیاست خارجی مقاومت جویانه چه ارتباطی وجود دارد؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که سیاست خارجی مقاومت جویانه با حفظ تمامیت ارضی و وحدت سرزمینی کشور، صیانت از ارزش های بنیادین نظام سیاسی، تقویت روحیه خودباوری و درنتیجه، دستیابی به استقلال و آزادی عمل در عرصه ملی و بین المللی به تقویت منافع ملی ایران انجامیده است.
۱۲.
توئیپلماسی بیانگر استفاده از ظرفیت شبکه های اجتماعی نوین توییتر در پیشبرد اهداف دیپلماسی عمومی یا رسمی می باشد. بازنمایی واقعیت در بستر توئیپلماسی با روش ها و اهداف مختلفی انجام می گیرد. نوشتار حاضر با کاربست روش کیفی از نوع نتنوگرافی درصدد واکاوی چگونگی بازنمایی مقاومت اسلامی در بازه زمانی مهر 1398 تا آبان 1399، با تأکید بر شهادت سردار سلیمانی در بستر شبکه اجتماعی توییتر است. یافته های پژوهش بر سه لایه بازنمایی تأکید دارد: الف. بازنمایی در لایه کاربران فارسی توییتر حکایت از همذات پنداری با ارزش ها و هنجارهای گفتمان مقاومت و آرمان های شهید سلیمانی دارد. ب. بازنمایی در لایه کاربران عربی توییتر حکایتی بینابین از موافقان و مخالفان گفتمان مقاومت دارد. ج. بازنمایی در لایه کاربران انگلیسی توییتر عمدتاً با هدف وارونه سازی واقعیت و حقیقت گفتمان مقاومت اسلامی انجام گرفته است. درنتیجه، لازمه تحقق اهداف مقاومت اسلامی، توفیق گفتمانی در فضای مجازی همچون برتری در عرصه میدانی است.
