عیسی حجت

عیسی حجت

مدرک تحصیلی: عضو هیات علمی پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۴۷ مورد.
۱.

هویت انسان ساز ، انسان هویت پرداز ( تاملی در رابطه هویت و معماری )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا ۱۳۸۴ شماره ۲۴
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری گروه های ویژه هنر و فلسفه
  2. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی معماری کاربردی
تعداد بازدید : ۳۹۷۷
انسان همواره در پی گوهری و هویتی بوده تا به کیستی و چیستی خویش راه یابد؛ و هنر و معماری برانکه این هویت را جان مایه خویش قرار دهند . دگرگونی نگرش انسان به جهان ، دگرگونی هویت ها را در پی داشت. انسان سنتی( مذهبی) جهان را برهه ای می دانست میان بودن ازلی و ماندن ابدی : انالله و اناالیه راجعون، و هویت خویش را خارج از جهان مادی جستجو می کرد. انسان مدرن آمده تا خود را و جهان را آن گونه که می خواست بسازد. این مقاله به کنکاش در مفهوم هویت در دو نگاه سنتی و مدرن می پردازد و رمز بی هویتی معماری را در گذر از هویت واحد الهی به هویت های کثیر انسانی می یابد. مقاله در آخرین گام و در تلاش برای بازیابی " هویت گم شده" معماری ، به بیان اهمیت نقش اهمیت آموزش در مدرسه های معماری پرداخته و جای گزین کردن "آموزش فطری" به جای " آموزش اقتباسی" را پیشنهاد می نماید.
۲.

تأملی در نقش مخاطب در کیفیت معماری امروز ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی دوره دوم تابستان ۱۳۸۹ شماره ۴۲

کلید واژه ها: فرهنگ آموزش آموزش همگانی معماری مخاطب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳۶ تعداد دانلود : ۱۵۳۳
این روزها معماران و مدرسه های معماری ایران در معرض بازخواست مدیران، رسانه ها و و دلسوزانی هستند که معماری با هویت ایرانی و اسلامی را از آنان طلب میکنند. این مطالبه که گاه به صدور حکم و دستورالعمل برای تولید معماری مورد نظر نیز میانجامد، هرگز پاسخ روشنی از سوی معماران نداشته است. آنچه بسیاری از مخاطبان، معماری ایرانی و اسلامیاش میخوانند، نزد معماران چیزی نیست مگر تقلیدی سطحی از شکل و ظاهر گذشتهی معماری ایران. مقاله ابتدا نگاهی دارد به تقش مخاطبان در شکل گیری معماری معاصر ایران، از شاه قاجار که هوس بناهای فرنگی در سر داشت تا مخاطب امروزی که بنایی متفاوت و شگفت آور را طلب میکند. مقاله در میانه راه به کمک پژوهشی که در شناخت مخاطبان معماری در ایران انجام شده، میزان درک و آشنایی آنان را با مفهوم معماری و معماری فرهنگی مورد کنکاش قرار میدهد و درمییابد که این آشنایی بسیار اندک و ناچیز است. نتیجه و نظریه حاصل از مقاله آن است که معماری فرهنگی حاصل نمیگردد مگر در جامعه ای فرهنگی که تشنه هنر و معماری ناب باشد. ایجاد این تشنگی بر عهده رسانه ها و متولیان آموزش عمومی و سیراب کردن جامعه به گردن معماران و مدرسه های معماری است.
۳.

حرفی از جنس زمان: نگاهی نو به شیوه های آموزش معماری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا ۱۳۸۱ شماره ۱۲
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۱۸ تعداد دانلود : ۱۳۳۶
مقاله ابتدا نقدی کوتاه خواهد داشت بر تقسیم بندی رایج شیوه های آموزش معماری به دو اردوگاه سنتی و دانشگاهی (آکادمیک) و آنگاه با نگاهی دیگر گونه به شیوه ها و دور های آموزش معماری و با قرار دادن "تعین" و "عدم تعین" به عنوان وجه تمایز به دسته بندی جدید در این میدان دست زده و آموزش معماری را به دو دوران هم گرا و واگرا تقسیم و تعریف خواهد کرد. معرفی گونه های متفاوت آموزش در هر یک از دو دستگاه هم گرا و واگرا و سپس تحلیل و نقد و آسیب شناسی این گونه ها بدنه و ساختار اصلی مقاله را تشکیل می دهد. پایان بخش مقاله اشاره به ناکارآمدی شیوه های کنونی آموزش معماری در ایران و پیشنهاد بازنگری و بازسازی بنیان های فکری - فلسفی این مهم با درک شرایط روز می باشد.
۴.

تاثیر اصلاحات ارضی بر شکل روستاهای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا ۱۳۸۵ شماره ۲۶
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸۸
در اولین سال های دهه 1340 خورشیدی تغییری در ساختار اجتماعی و اقتصادی روستاهای ایران پدید آمد و نظام دیرپای زمین داری دگرگون شد. تا پیش از پیدایش شرایط جدید که در نهایت به اصلاحات ارضی انجامید، دولت ها بر درآمد حاصل از تولید کشاورزی متکی بودند. اصلاحات ارضی در ایران از سویی بخش کثیری از دهقانان را از ستم ارباب رهانید و از سویی دیگر، با حذف مدیریت تولید زراعی و کشاندن سرمایه ها از روستا به شهر، افول تولید کشاورزی و مهاجرت به شهرها را باعث گردید. روستای پس از اصلاحات ارضی تحت تاثیر این پی آمدها، به شهر وابسته گشت، الگوی گسترش و معماری شهری را پذیرفت و خزشی تدریجی از موقعیت پیشین به سمت جاده – به مثابه شریان دسترسی و بهره مندی از خدمات شهر – را آغاز کرد. حصارهای درهم تنیده پیشین شکسته شد، فضاهای سکونتی شبه شهری وسعت یافت و ورود و استفاده از مصالح و شیوه های غیر بومی ساخت و ساز چهره روستا را تغییر داد.
۶.

بررسی سازه هدف و کاربست آن در ایجاد انگیزش در نوآموز معماری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معماری ایران بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳

کلید واژه ها: انگیزش آموزش معماری اهداف تسلط و عملکرد کاربست های آموزشی مصادیق معماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶۶ تعداد دانلود : ۱۵۳۸
با گسترش روابط ایران و غرب از اوایل سده چهاردهم هجری شمسی، تغییرات گسترده ای در ساختار اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و آموزشی به وجود آمد. همگام با این تحولات، روند آموزش معماری نیز تحت تأثیر قرار گرفت، و آموزش سنتی و شیوه استاد ـ شاگردی، جای خود را به آموزش امروزی و شیوه دانشگاهی (آکادمیک) داد. از سال 1378، اعمال بازنگری ها و تصمیمات شورای عالی برنامه ریزی وزارت علوم، سطح رشته معماری را ازکارشناسی ارشد پیوسته به کارشناسی پیوسته تغییر داد و کنکور اختصاصی ورود به رشته معماری برداشته شد. کاهش شناخت نسبی داوطلبان از این رشته، بروز بی انگیزگی و یا کاهش انگیزه دانشجویان و به خصوص نوآموزان معماری نسبت به رشته و کار خود، از پیامدهای این بازنگری است؛ از آنجا که بی انگیزگی نوآموزان معماری در حال تبدیل شدن به یکی از دغدغه های آموزش معماری است، ضرورت پرداختن به دلایل پیدایش، و روش های کاهش بی انگیزگی و برطرف کردن آن احساس می شود. این نوشتار بر این باور است که توجه مربی به اهدافی که وی برای دانشجویان تعریف می کند و همچنین آنچه ایشان به عنوان هدف برای خود برمی گزینند، در ایجاد انگیزش در دانشجوی معماری، نقش ویژه ای ایفا می کند. هدف این پژوهش، آن است که بر پایه «سازه هدف» (به عنوان یکی از سازه های انگیزشی در علم روان شناسی تربیتی) و بررسی متون موجود در این حوزه، کاربست های آموزشی معمارانه ای را در راستای ایجاد انگیزش در نوآموزان معماری به همراه برخی مصادیق آموزشی آن ارائه کند. در این پژوهش، از روش تحقیق پیمایشی استفاده شده است. کاربست ها و مصادیق ارائه شده (به عنوان یافته های اصلی این پژوهش) در قالب یک پرسش نامه با استفاده از روش دلفی، به نظرخواهی از دوازده نفر از خبرگان آموزش معماری گذاشته شد، که کلیه کاربست ها با اتفاق نظر پذیرفته شدند (برای تحلیل پرسش نامه ها و رسیدن به نتیجه اتفاق نظر، از آزمون فریدمن استفاده شد). نتایج این پژوهش شامل 18 کاربست است که این کاربست ها بر اساس «نظریه تعیین هدف»، «نظریه گرایش به هدف»، و «نظریه انگیزش تسلط» به دست آمده است.
۷.

آموزش معماری و بی ارزشی ارزش ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا ۱۳۸۲ شماره ۱۴
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷۱ تعداد دانلود : ۱۱۴۹
ورود جهان به روزگار پست مدرن و کم رنگ شدن تمامی اصول و ارزش های پیشین اعم از سنتی و مدرن و سرکشی حقیرترین باورها و پندارها در برابر اصیل ترین آنها آموزش معماری را در برابر معضلی فلسفی قرار داده است : در روزگار بی ارزشی ارزش ها وظیفه مدرسه معماری چیست و آموزش کدام اصول و مبانی را باید در دستور کار خویش قرار دهد؟ این مقاله ابتدا به تشریح زمینه های لازم جهت تحقق آموزش معماری و نیز پرورش معمار پرداخته و در این رابطه بنیادهای معماری پیشین و معماری امروز ایران را در چهار راستای کارایی پایایی . زیبایی و والایی مورد تحلیل و مقایسه قرار می دهد. آنگاه با تلاشی جهت یافتن پاسخ این سئوال که مدرسه معماری باید معماری بسازد یا معمار ؟ ادامه یافته و ضمن تشریح وظیفه مدرسه معماری در اعطای توانش - دانش و بینش به شاگرد - گذر ا سه منزل تزکیه - تعلیم و حکمت را جهت تربیت معمار پیشنهاد می نماید.
۸.

بازار عشایری چندکارکردی گامی در راستای پایداری زندگی عشایر کوچنده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال چهاردهم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱

کلید واژه ها: عشایر پایداری معیشت تولیدات عشایری بازار عشایری فیروزآباد (استان فارس) سپیدان (استان فارس)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴۸ تعداد دانلود : ۶۸۰
برای توسعه شاخص های فرهنگی و رفاهی عشایر کوچنده، ارتقای وضع معیشت آنان ضروری است. تولیدات عشایر از طریق واسطه ها به بازار عرضه می شود و منافع حاصل از این تولیدات به دلالان می رسد. همچنین، تهیه مایحتاج روزانه عشایر کوچنده نیز به دلیل عدم دسترسی به بازار، مشکلات فراوانی برای آنها به همراه دارد. در این پژوهش با بررسی تحقیقات پیشین، مدلی در مورد مشکلات عشایر و راهکار آن طراحی، و با استفاده از مطالعات میدانی، شامل مصاحبه با مسئولان و همچنین عشایر منطقه فیروزآباد و سپیدان فارس اصلاح شد. مشکلات جاری عشایر در سه حوزه اصلی معیشتی، آموزشی و بهداشتی شناسایی، و نهایتاً طرحی در قالب یک مجموعه بازار عشایری چندکارکردی پیشنهاد گردید که هدف آن حذف واسطه ها، رونق تولید صنایع دستی، اشتغال زایی برای عشایر، ایجاد امکان تعاملات اجتماعی با سایر ایلات و ساکنان شهرها، و ارائه خدمات آموزشی، بهداشتی و رفاهی به عشایر است.
۹.

تأملی در مفهوم و ارزش خلاقیت: ارزش خلاقانه معماری مبتنی بر الگو (مقایسه چارچوب ارزشی سنتی، معاصر و اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معماری ایران بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۱

کلید واژه ها: خلاقیت ارزش محاکات صناعت حرم حضرت معصومه (س) معماری الگویی حل مسئله معماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵۲ تعداد دانلود : ۱۶۵۵
امروزه خلاقیت مفهومی است که برخورداری از آن، به نوعی مرادف ارزشمندی شخص و عمل او شمرده می شود. این مفهوم ازآن رو که در حوزه ادبیات آموزشی و حرفه ای معماری بسیار موردتوجه بوده و جایگاه ویژه ای دارد، نه تنها زمینه برای تأمل در آن می گستراند، بلکه ضرورت بازاندیشی «معنا»ی آفرینش را هم ایجاد می کند. چنین وضعیتی در معماری پیش از مدرن مطرح نبوده است، لذا این سؤال اساسی طرح می شود که آیا عمل خلاقانه فی نفسه واجد ارزش است و اگر نیست، چه چیزی و چگونه آن را واجد ارزش می کند، با کدام مبانی سنجیده و در چه زمینه هایی و با چه حدودی تأیید یا نفی می شود؟ روش تحقیق براساس راهبرد تفسیری، به همراه استدلال منطقی و بهره گیری از مدل سازی مفهومی بوده است؛ به این ترتیب، یک ساختار نظری سه وجهی در نظر گرفته شده است. در وجه اول، بحث خلاقیت از دو منظر علمی و فلسفی ِسنت گرا و نوگرا تبیین شده است؛ وجه دوم دو مبحث «مفهوم» و «ارزش» خلاقیت را پوشش می دهد؛ وجه سوم مربوط است به نسبت موضوع با دو نوع از معماریِ «الگومدار» و «بدون الگو». درنتیجه و در تطبیق دو نگرش علمی و فلسفی مفهوم خلاقیت، ادعای منشأ «هیچ» برای خلاقیت، بر پایه ادبیات موجود، هم در نگرش سنتی و هم در رویکرد مدرن رد شده یا حداقل موردتردید واقع می گردد؛ درنتیجه، خلاقیت همواره مبتنی بر الگوست؛ اما تفاوت کار، صرفاً از محل «الگوپذیری صریح و آشنا» و «الگوپذیری غیرصریح و ناآشنا» یا «زمینه گرا بودن» و «زمینه گرا نبودن» الگوها قابل طرح است؛ که این موضوع در بررسی نمونه موردی طرح های توسعه سنتی و مدرن مجموعه حرم حضرت معصومه(س) در قم مورد تحلیل و تبیین قرار گرفته است. درنهایت و پس از مقایسه ارزش عمل خلاقانه قیاسی و استقرایی از دو منظر معاصر و اسلامی، این نتیجه حاصل شد که ماهیت خلاقیت از دیدگاه مدرن و سنتی تفاوت ماهوی باهم ندارد، بلکه موضوع اساسی باید مربوط به ارزش ها باشد و اینکه هریک، کدام وجه خلاقیت (صراحت الگویی یا پنهان کردن الگو) را ترجیح می دهند؛ بررسی انتهای مقاله از منظر اسلامی، وجه نخست صراحت الگویی را به وضوح واجد ارزش بیشتر نشان می دهد.
۱۰.

تعریف و تدوین دستگاه واکاوی فرم معماری مبتنی بر تحلیل و بازاندیشی دستگاه نقد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معماری ایران پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۸

کلید واژه ها: تجزیه و تحلیل واکاوی نقد معماری دستگاه نقد واکاوی فرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰۴ تعداد دانلود : ۲۲۳۲
هدف این مقاله، کنکاشی است تخصصی و ریزبینانه در باب تعریف مفهوم و جایگاه واکاوی در معماری. این مفهوم از جهاتی مختلف شبیه به حوزه نقد می باشد و حتی در مواقعی ناخواسته و ناآگاهانه به جای آن استفاده می شود. بنابراین، این مقاله ابتدا به واژه شناسی مفهوم واکاوی و نقد پرداخته و سپس برای شناختی جامع تر، دستگاه نقد معماری وین اتو را که به هر دو حوزه نقد و واکاوی اهمیت می دهد، انتخاب و به لحاظ فکری و نظری مورد تحلیل قرار می دهد تا چگونگی شکل گیری دستگاه های فکری نقد و البته با تأکید بر حوزه نقد فرم از منظر این پژوهش در فرایند شکل گیری معماری به صورت دقیق مشخص و بیان شود. در مرحله آخر، به عنوان نمونه ای از تعریف یک دستگاه واکاوی براساس ساختار دستگاه نقد معماری تحلیل شده و با توجه به دانش حاصله در تعامل و ارتباط این دو حوزه با یکدیگر، ضمن مروری سریع بر تعریف فرم معماری و رجوع به چند منبع تشریحی وتحلیلی فرم معماری، به تهیه و تدوین دستگاه فکری برای واکاوی فرم معماری پرداخته می شود. برای رسیدن به این دستگاه فکری روشی مورد نظر قرار گرفته که به صورت تحلیلی از منابع مورد تائید قبلی برداشت شده و نهایتاً به صورت یک دستگاه جامع و مدل کاربردی برای واکاوی فرم در این مقاله ارائه شده است.
۱۱.

محتوای آموزش معماری در ایران و میزان موفقیت دوره کارشناسی در انتقال این محتوا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معماری ایران بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۵ 91-112

کلید واژه ها: آموزش معماری دوره کارشناسی محتوای آموزش ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۷ تعداد دانلود : ۱۸۶۷
معماری یک مقوله چندمحوری چندبُعدی است. به همین علت، تحقق معماری و یادگیری آن، نیازمند برخورداری از مجموعه ای از معرفت ها و دانش های گوناگون است. مسئله پژوهشی حاضر، بررسی محتوای لازم برای آموزش معماری و تحلیل میزان موفقیت دوره کارشناسی در انتقال این محتواست. این تحقیق یک پژوهش کاربردی به شیوه پیمایش کمّی است. ابتدا محتوای آموزش و آنچه دانشجوی معماری باید بیاموزد، بحث و ارائه گردید و سپس دیدگاه استادان، کارفرمایان، دانش آموختگان و دانشجویان در خصوص میزان موفقیت دوره کارشناسی در انتقال این محتوا، از طریق پرسشنامه اخذ و بررسی شد. بر اساس یافته ها سه بنیان دانش، توانش و بینش، محتوای آموزش معماری را تشکیل می دهد و ارز ی اب ی میزان موفق ی ت دوره کارشناسی معماری در انتقال این محتوا نشان م ی دهد ب ی شتر ی ن موفق ی ت آموزش در انتقال بنیان توانش است که در سطح متوسط قرار دارد و در دو مؤلفه دانش و بینش، سطح موفق ی ت درمجموع پایین تر از حد متوسط است.
۱۲.

جستار در چگونگی پیوند ساکن و مسکن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال پانزدهم تیر ۱۳۹۷ شماره ۶۱ 5 - 16

کلید واژه ها: پیوند ساکن و مسکن بده بستان معنا خوانش خانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۴ تعداد دانلود : ۵۰۷
خانه های دوران مدرن و پس از آن، غالباً نتوانستند نقش «مأمنی محبوب» را برای ساکنانشان ایفا کنند و حتی نوعی بیگانگی و عدم تعلق خاطر، برای ساکنانشان فراهم کردند. به نظر بسیاری از صاحب نظران، این مسئله از عدم هماهنگی مسکن با ابعاد مختلف وجودی انسان و پس از آن، فقدان معانیِ مرتبط با این ابعاد و در نتیجه منفعل بودن ساکن نشأت می گیرد. در این راستا مقاله حاضر، چگونگی پیوند ساکن و مسکن را پرسش اصلی خود قرار داده و در جهت دستیابی به این مهم، به جای مسکن ابژکتیو، در پی خانه ای است که ذهن انسان را برای کشف ابعاد پنهان خود به جستجو و کاوش بکشاند. ضمن آن که در تعاملِ دو سویه با ساکن خویش قرار گیرد و همچون آیینه ای باشد که ساکنین بتوانند خود را در آن ببینند و با آن به گفتگو بنشینند. به منظور دستیابی به این اهداف، نوشتار حاضر توجه به «خوانش پذیری مسکن» و «معنای استنباطی ساکنین» را در این زمینه راه گشا می داند. از این رو در قالب تحقیقی از نوع کیفی و با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و تحلیل  دیدگاه ها و نظریه های مرتبط، ابتدا به بررسی «بده بستان معنا بین ساکن و مسکن» می پردازد. پس از آن با بررسی ابعاد مختلف آن سعی می کند عواملی را که در شکل گیری پیوند میان ساکن و مسکن نقش دارند، شناسایی کند؛ از آن جهت که خوانش پذیری مسکن و معنای استنباطی ساکن را در این پیوند، حائز اهمیت می داند. در این رابطه، بر اساس کیفیت خوانش و بده بستان معنا، مراتبی از ارتباط میان ساکن و مسکن در قالب «معناداری»، «معناسازی ساکن» و «معناسازی مسکن» ارایه می شود. سرانجام ویژگی های مسکنی که در تعامل با ساکن قرار می گیرد، بر اساس مراتب مذکور در سه مرتبه «مسکن خوانا و آشنا»، «مسکن پرسش انگیز و خیالین» و «مسکن متعالی» معرفی می شود.
۱۳.

مهدکودک تلفیقی بستری برای تعامل کودکان با اختلال های جسمی- حرکتی و عادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کودکان استثنایی سال بیستم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۷۷) ۷۸-۶۵

کلید واژه ها: مهدکودک تلفیقی اصل عادی سازی آموزش فراگیر کودکان مبتلا به اختلالات جسمی - حرکتی و عادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۴ تعداد دانلود : ۳۷۲
بی شک یکی از مهمترین و موثرترین دوران زندگی آدمی دوران خردسالی و اوایل کودکی است. در این دوران کودکان مفاهیم پایه و برخی از هنجارها و باورهای اجتماعی را می آموزند. به همین جهت بهره مندی از آموزش و پرورش مناسب مطابق با هنجارهای اجتماعی و فرهنگی برای تمامی کودکان در سطوح مختلف توانایی ضروری است و حق طبیعی تمامی کودکان بهره مندی از موقعیت های ایمن با کمترین محدودیت می باشد؛ محیط های که صرفا به دلیل عدم توانایی کودکان در زمینه ای خاص سبب محرومیت آنها از حضور در کنار سایر همسالان نگردد و از به حاشیه رانده شدن این کودکان جلوگیری نماید. در این راستا مقاله حاضر با هدف ایجاد محیط تلفیقی – پرورشی برای کودکان در دوران پیش از دبستان با مطالعه موردی تلفیق کودکان مبتلا به اختلالات جسمی- حرکتی و عادی شکل گرفت و به شناخت و بررسی ویژگی-های کالبدی محیط تلفیقی - پرورشی به منظور استفاده فعال کودکان مورد بحث، پرداخته است. در این راستا روش توصیفی- تبیینی (از نوع پیمایشی) از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه محقق ساخت مورد استفاده قرار گرفت. یافته های پژوهش در سطح نظری و میدانی مشخص ساخت، مهدکودک تلفیقی مناسب ترین محیط برای شکل گیری محیط تلفیقی - پرورشی بوده و نتایج پژوهش مبین آن است که سه کارکرد اصلی محیط مذبور ارتقای سطح سلامت، ا سطح تعاملات و سطح دانش و مهارت های کودکان می باشد. به طور کلی مهمترین ویژگی محیط کالبدی مهدتلفیقی، تناسب محیط کالبدی با نیازها، خواسته ها و توانایی کلیه کودکان استفاده کننده می باشد.
۱۴.

تحلیل خوانش مخاطبان از گونه های مختلف مساجد معاصر تبریز از دیدگاه فرم و نماد و با معیار احکام فقهی شیعی

نویسنده:
منبع: فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۶) 27-40

کلید واژه ها: خوانش مساجد معاصر تبریز رابطه فرم و نماد فقه شیعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۸ تعداد دانلود : ۴۴۲
مقوله خوانش مخاطبان از مساجد معاصر ایران در ادبیات نظری معاصر کشورمان، امری کمترشناخته شده است و اهمیت بنای مسجد در مقام یکی از سمبل های معماری اسلامی ایران، حساسیت ویژه ای به این حوزه می بخشد. در خوانش مخاطبان از دریچه رابطه فرم و نماد، به بنای مسجد به مثابه آمیخته ای از کالبد و معنا نگریسته می شود. امروزه، گاه شاهد ظهور مساجدی هستیم که خوانش مشترکی از آن ها بین مخاطبان وجود ندارد؛ لذا تحلیل چگونگی خوانش می تواند در معرفی این فرایند، مؤثر باشد. جهت گیری کلی پژوهش، بر اساس هدف، از نوع تحقیقات بنیادی است و ماهیت و روش این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است. با استفاده از منابع مکتوب، مدلی برای خوانش مساجد معاصر به دست آمد و در بخش میدانی و ارزیابی خوانش مخاطبان، از نُه مسجد متنوع که از میان 180 مسجد معاصر تبریز انتخاب شده بودند، استفاده گردید. از ابزار پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده برای تقرب به اهداف پژوهش استفاده شد. نتایج نشان می دهد در خوانش مساجد معاصر، علاوه بر عناصری چون گنبد و مناره، مفاهیم فرامادّی مانند آرامش روحی و معنویت نیز نقش مهمی دارند. به نظر می رسد در احکام فقهی شیعی، به عنوان معیار تحلیل خوانش برای سنجش برخی از عوامل دخیل در خوانش مانند، سبک، آرایه، مناره و محراب، سنجه هایی ارائه شده باشد و وجود برخی عناصر از جمله گنبد و ایوان، هر چند با معیارهای مذکور قابل سنجش نیستند، برای فهم و خوانش بهتر معانی در مساجد معاصر ضروری به نظر می رسند.
۱۵.

تبیین الگوی فرایند طراحی فردمحور و مدل آموزش طراحی معماری بر مبنای تفاوت های شناختی یادگیرندگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۷ 43 - 58

کلید واژه ها: فرایند طراحی تفاوت های فردی سبک های یادگیری خلاقیت آموزش طراحی معماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۱۸۱
بخشی از خطاهای آموزش طراحی معماری ناشی از نادیده گرفتن قابلیت های دانشجو و انجام برنامه های آموزشی هماهنگ است. این پژوهش به دنبال ارائه مدل فرایند طراحی و مدل آموزش دروس طراحی معماری بر مبنای تفاوت های فردی است. از طریق نظریه زمینه ای و با استفاده از یک پرسش نامه چند وجهی در میان مدرسان جوان دروس طراحی معماری، با کدگذاری باز از میان 472 مفهوم اولیه مستخرج از مبانی نظری و مطالعات میدانی، 83 مقوله محوری و در پی آن 9 مقوله عمده تولید گردید و در مدل پارادایمی، مقوله هسته با عنوان فرایند فرد محور طراحی حاصل شد. با استفاده از مفاهیم سازنده نظریه و پارادایم مارپیچ گونه فرایند طراحی، مدل فرایند فرد محور طراحی که کنشی است میان ویژگی های فردی تدوین گردید. رسالت یاد دهندگان شناخت این ویژگی ها و ارتقای آن در راستای اهداف طراحانه است. در انتها راهکارهای آموزشی در قالب مدل آموزش طراحی معماری بر مبنای این تفاوت ها ارائه شد.
۱۶.

بازآفرینی ساختار مجموعه صاحب آباد تبریز بر پایه مستندات تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معماری ایران بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۷ 5-33

کلید واژه ها: تبریز مجموعه صاحب آباد مستندات تاریخی ساختار کالبد عملکرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۴۲۵
شهر تاریخی تبریز به عنوان پایتخت سیاسی حکومت هایی چون ایلخانیان، ترکمانان قویونلو و صفویان، میراث دار گنجینه های ارزشمند معماری و شهرسازی در طول ایام بوده که از پس گذر سالیان دور و رخدادهای تاریخی، جز ردّ پای کمرنگی از این آثار بر جای نمانده است. میدان و مجموعه صاحب آباد تبریز نیز به عنوان آغازگری بر فضاهای باز شهری ایران، از جمله آثار باشکوه روزگاران گذشته می باشد که سنگ بنای آن به دوره ایلخانان مغول بازگشته و در حال حاضر جز نامی تغییریافته (صاحب الامر) و چند بنای رو به تخریب کامل، اثری از آن قابل مشاهده نیست؛ ازاین رو تلاش برای شناخت پیشینه تاریخی این مجموعه و نیز باززنده سازی شکوه گذشته آن، گامی ضروری در راستای افزایش پیوستگی تاریخی و نیز حفظ هویت این مجموعه است. بر همین اساس، پژوهش حاضر در راستای پاسخ به این پرسش که «ساختار کالبدی و عملکردی مجموعه صاحب آباد از آغاز پیدایش، در دوره حکومتی ایلخانیان تا دوره حکومتی صفویان به چه ترتیب بوده است»، با استناد بر متون و منابع تاریخی شامل اسناد نوشتاری و تصویری، دگرگونی ها و تحولات این مجموعه را گام به گام مطالعه و تحلیل کرده است. روش تحقیق این پژوهش بر اساس تحلیل محتوا، با راهبرد تفسیری تاریخی بوده و نتایج حاصل از مطالعات، تحلیل ها و تطبیق تواریخ، ضمن احترام بر پژوهش های پیشین، حاکی از یک طراحی مرحله به مرحله (نه از پیش اندیشیده) برای کلیت مجموعه و متأثر از رویدادهای سیاسی حکومتی (انتخاب تبریز به عنوان پایتخت) در آغاز پیدایش و نیز حوادث طبیعی و جنگ های تاریخی در ادامه می باشد. اوج تکامل کالبدی و عملکردی مجموعه صاحب آباد و نیز عظمت عرصه میدان در روند تاریخ، در دوران حکومت شاه طهماسب صفوی (930 984ق) بوده و پس از این دوران مجموعه صاحب آباد گام در راه افول خود گذارده است.
۱۷.

ارتقاء و تداوم تجربه کودکی در محیط های آموزشی کودکان (تأملی بر فضای خانه و مدرسه در میان کودکان دبستانی شهر کرمان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی سال سیزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۰ 61 - 79

کلید واژه ها: محیط کودک قابلیت های محیط کودک تجربه کودکی محیط مدرسه رشد روانی کودک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۲۰۰
از آنجا که کودک بخش قابل توجهی از زندگی خود را در محیط مدرسه سپری می کند، از مهم ترین مسائل طراحی این گونه محیط ها فراهم آوردن زمینه های رشد مناسب و تجارب مطلوب کودک در این فضاها است. هدف از پژوهش حاضر، جست-وجوی چارچوبی نظری برای تشخیص متغیرهای اصلی و تبیین چگونگی رابطه بین ویژگی های کالبدی محیط با تجربه کودکی است. از این رو، پرسش اساسی این است که 1- چه مؤلفه های محیطی و 2- چگونه بر تجربه کودکی مؤثرند؟ بر این اساس، جهت دستیابی به الگوی نظری، با رویکردی رشدی-اکولوژیکی ۱ ، 30 کودک که در سال های میانی کودکی و در خانواده مشارکتی در شهر کرمان زندگی می کنند، موردمطالعه قرار گرفتند. روش پژوهش کیفی با رویکرد مرد م نگارانه است و از تکنیک های مصاحبه، تور مصاحبه (مصاحبه هنگام قدم زدن)، مشاهده و روش کیو در مرحله جمع آوری و روش تحلیل محتوا در مرحله تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج نشان می دهد تجربه کودکی تحت تأثیر چگونگی پاسخدهی به نیازهای روانی کودک در زمینه اکولوژیکی است که کودک در آن زندگی می کند و در این زمینه ویژگی ها و قابلیت های محیطی همراه با ویژگی های روانی-اجتماعی محیط دارای اهمیت هستند و همچنین تجارب کودک در یک محیط بر تجارب او در محیط دیگر تأثیر دارند.  
۱۸.

ارزیابی تحول زبان الگو در معماری مسکن، بررسی موردی: خانه های دوره قاجار و مسکن معاصر در شهر زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۴ 141 - 156

کلید واژه ها: زبان الگو الگوی مکان-رفتار خانه سنتی خانه معاصر زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۱۶۷
تنوع و تکثر الگو های سکونت معاصر و غفلت از الگوهای بومی، بازخوانی زبان الگوی خانه ایرانی و همسازی آن با انگیزه ها و نیازهای ساکنان را ضروری ساخته است. هدف این پژوهش بررسی تطبیقی تنش های رفتاری-مکانی در گونه های مسکن و رفع آنها از طریق بازنگری در سازمان فضایی و الگوهای مکان-رفتار است. پس از تعریف زبان الگو و عناصر ساختاری-معنایی آن، 20 نمونه از خانه های سنتی دوره قاجار و 20 نمونه از خانه های ویلایی و آپارتمانی شهر زنجان به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شد و الگوی معماری آنها در سه مقیاس کلان، میانی و خرد در ابعاد فضایی (ارتباط با پیرامون، تنوع فضایی، جزئیات معماری و مبلمان) و ابعاد ادراکی-رفتاری (ارتباط با طبیعت، تأثیرگذاری حسی، رفتاری و عاطفی بر ساکنان) ارزیابی گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد که مسکن سنتی زنجان (تا دوره قاجار) از الگوهای مکان-رفتار پویا و فعال برخوردار بوده و در مسکن معاصر (خانه های ویلایی و واحد های آپارتمانی امروزین) به تدریج به الگوهای ایستا و غیر فعال تغییر یافته است. تحول طراحی بوم سازگار و چند عملکردی در مسکن سنتی به طراحی فرمی-عملکردی و بی توجهی به زیست بوم در مسکن معاصر، سازمان ادراکی-رفتاری و زبان الگوی سکونت را تضعیف کرده است. استنتاج نهایی تحقیق آن است که با بذل توجه عمیق به الگوهای فرهنگی (رفتاری) و سازمان فضایی، زبان الگوی سکونت قابل بازیابی است. تقویت رابطه بصری و دسترسی به طبیعت، طراحی مبتنی بر حواس محیطی (بینایی، بویایی، لامسه)، حفظ تشخص، تنوع و انعطاف پذیری فضاهای سکونتی، تعامل پذیری خانواده و همسایگان و تداعی گری خاطرات در بازآفرینی سازمان فضایی و زبان الگوی سکونت تأثیرگذار است. 
۱۹.

اهمیت خلوت بیمار در طراحی معماری محیط های درمانی به منظور ارتقاء کیفیت درمان و بهبودی آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۶ 147 - 162

کلید واژه ها: خلوت بیمار بستری فضای درمانی درمان معماری فضا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۸ تعداد دانلود : ۱۸۵
خلوت به عنوان یکی از نیازهای اساسی انسان اهمیت به سزایی در سیستم مراقبت های بهد اشتی د ارد و برآورد ه نشدن آن استرس بسیاری به بیمار وارد می کند که در روند بهبود ی اش تأثیر نامطلوبی خواهد گذاشت. بسیاری از صاحب نظران اخلاق پزشکی برآوردن خلوت را ستون اصلی ارائه مراقبت های درمانی می د انند. تحقیقات در ایران و سراسر دنیا نشان د اد ه است که علی رغم آنکه پرستاران و د یگر کارکنان بر این باورند که خلوت بیماران رعایت می شود ولی بیماران از میزان خلوت خود راضی نیستند. این تحقیق به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که خلوت بیماران چگونه می تواند در ارتقای نظام درمان و بهبود ی اش مؤثر واقع شود و جایگاه معماری در تحقق خلوت لازم برای بیمار چیست؟ این مطالعه با رویکرد کیفی از تکنیک مطالعه کتابخانه ای و سپس مشاهد ه در دو بیمارستان انتخابی گودرز و مرتاض در شهر یزد برای یافتن نکاتی در رابطه با خلوت بیماران بهره می گیرد. در نهایت دو گروه از بیماران بستری انتخاب شدند و مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام گرفت. نتایج نشان می د هد که خلوت در فضاهای درمانی تابع شرایط فرهنگی، نوع و شدت بیماری، روحیات فرد ی، طول زمان بستری، روش ارائه خدمات، فعالیت های کادر پزشکی و موارد ی از این قبیل است که طراح فضاهای درمانی باید آنها را در نظر بگیرد و راهکارهای معمارانه ای در برآوردن خلوت لازم برای بیمار بستری خلق کند.    
۲۰.

بازتعریف فضای بازی کودکان بر مبنای ارزیابی و تحلیل نیازهای آن ها از فضای بازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مرمت و معماری ایران سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۵ ۵۸-۴۱

کلید واژه ها: فضای بازی کودک نیازهای کودک محیط خلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۱۵۸
محیط هایی که کودک در آن حضور می یابد در شکل گیری شخصیت، رفتار کودک و رشد همه جانبه او مؤثر است. محققان نتیجه گرفته اند که تجربیات تفریح ​​و بازی در آماده سازی کودکان برای تلاش، حل مسئله و انجام فعالیت های خلاقانه موثر است. در محیط های بازی کودکانه فعلی، فضاهایی داریم که فرصتی در اختیار کودک قرار نمی دهند که خود تفکر کند و پرسشگر باشد و از محیط بیاموزد. این پژوهش، محیط بازی کودکان 6 تا 12 سال را مورد بررسی قرار داده و به این مسئله می پردازد که کودکان چه نیازهایی در این محیط ها داشته و راهکارهای طراحی محیطی مطلوب جهت بازی کردن و سرگرمی های مورد علاقه کودکان چیست که این فضای بازی در ارتقاء خلاقیت کودک نیز مؤثر باشد؟ برای دستیابی به اهداف مذکور از روش پژوهش آمیخته استفاده شده است و نقاشی 60 کودک 6 تا 12 ساله (پندار کودک از فضای بازی مورد علاقه خود) در دو گروه دختر و پسر، به همراه مشاهدات انجام شده در رفتار کودکان، در محیط نرم افزاری Atlas Ti مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته است. نتایج به دست آمده، حاکی از آن است که کودکان در پندار خود محیط بازی مورد علاقه خود را چطور ترسیم می کنند که با در نظر گرفتن این نیاز ها و ادغام آن با راهکارهای استخراج شده از تحقیقات پیشین در زمینه ارتقاء خلاقیت کودکان، می توان راهکارهای طراحی فضای بازی کودک در جهت ارتقاء خلاقیت آن ها پیشنهاد داد تا سبب ایجاد محیطی مطلوب تر فضای بازی کودکان شد. این راهکارها شامل توجه به حضور عناصر طبیعی (طبیعت)، حیوانات، مبلمان، دید و منظر، جزئیات بصری، فضاهای متنوع (باز، نیمه باز و بسته)، بازی های متنوع (فردی و گروهی)، توجه به گروه سنی و جنسی و فراهم آوردن شرایط آزادی برای کودکان است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان