بهرام ایمانی

بهرام ایمانی

مدرک تحصیلی: استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری و روستایی دانشگاه محقق اردبیلی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۷۲ مورد.
۲۱.

ارزیابی و سنجش میزان تحقق پذیری روستای خلاق در بخش مرکزی شهرستان اردبیل

کلید واژه ها: توسعه پایدار روستای خلاق شاخص های روستای خلاق شهرستان اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۱۶
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و سنجش میزان تحقق پذیری روستای خلاق در بخش مرکزی شهرستان اردبیل انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش ۲۵ روستای دهستان از پنج دهستان بخش مرکزی شهرستان اردبیل با ۱۴۲۳۴ خانوار است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران ۳۷۵ نفر برآورد گردید پراکندگی تعداد نمونه ها در روستاها به صورت طبقه ای و بر اساس نسبت جمعیت آنها می باشد. جهت بررسی موضوع در چهار بعد کالبدی، فرهنگی-اجتماعی، اقتصادی و محیطی از ۵۹ گویه بر اساس مطالعات سایر پژوهشگران به صورت تلفیقی استفاده گردید. روایی صوری پرسشنامه توسط پانل متخصصان و صاحب نظران این حیطه مورد تأیید قرار گرفت و ضریب پایایی برای کل پرسشنامه ۰.۸۶ بدست آمد. نتایج یافته ها بیانگر این است که شاخص های روستای خلاق در چهار بعد موردمطالعه در وضعیت مطلوبی قرار ندارد، همچنین نتایج تکنیک کوپراس از سطح بندی ۲۵ روستا نشان داد ۱۳ روستا در سطح متوسط و ۱۲ روستا در سطح ضعیف قرار دارد، در این بین روستای جمایران در بالاترین سطح و روستای حکیم قشلاقی در پائین ترین سطح خلاق بودن قرار داشتند.
۲۲.

ارزیابی و سنجش عوامل مؤثر در تحقق پذیری گردشگری خلاق روستایی، مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی شهرستان سرعین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری خلاقیت گردشگری پایدار گردشگری خلاق بخش مرکزی شهرستان سرعین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲ تعداد دانلود : ۷۸
تحقیق حاضر از نظر روش، توصیفی_تحلیلی و از نظر هدف کاربردی بوده و برای انجام آن، در ابتدا از طریق مطالعات اکتشافی به صورت کتابخانه ای_اسنادی انجام شده است سپس برای سنجش خلاقیت روستاها، چهار بعد کالبدی، اجتماعی_فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی و به همراه شانزده معیار مورداستفاده قرار گرفتند. جامعه آماری تحقیق را مدیران محلی، دانشجویان بومی و فعالان گردشگری بخش مرکزی شهرستان سرعین تشکیل داده است که 135 نفر -بر اساس فرمول کوکران- به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها را پرسشنامه محقق ساخته تشکیل می دهد که روایی صوری و محتوایی آن توسط اساتید و خبرگان و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تی تک متغیره و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شده است. نرم افزارهای مورد استفاده در این پژوهش SPSS و AMOS بودند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بالاترین میانگین مربوط به بعد زیست محیطی (74/3) قرار دارد و پایین ترین میانگین مربوط به بعد کالبدی (49/3) است. همچنین یافته ها نشان داد که تمامی معیارها و شاخص های گردشگری خلاق در روستاهای بخش مرکزی سرعین در وضعیت مطلوب قرار دارند و نتایج تحلیل عاملی تأییدی نیز از تأیید مدل استفاده شده در این تحقیق حکایت دارد. نتایج نشان دهنده آن است که شاخص های کالبدی، فرهنگی، اقتصادی و محیطی در گردشگری خلاق اثر دارند.
۲۳.

تدوین الگوی توسعه پایدار گردشگری روستایی (نمونه موردی: روستاهای بخش هیر شهرستان اردبیل)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: گردشگری روستایی توسعه پایدار فرآیند تحلیل سلسله مراتبی اردبیل هیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۱۲۴
پیش شرط اساسی برای دستیابی به گردشگری پایدار در نواحی روستایی کشور؛ طراحی، تدوین و کاربست برنامه ریزی راهبردی از سوی برنامه ریزان و مدیران مقاصد گردشگری است. پژوهش حاضر به منظور ارائه الگوی مؤثر توسعه گردشگری در روستاهای بخش هیر شهرستان اردبیل، روش شناسی و ابزارهای چارچوب جامع تدوین راهبرد و همچنین تکنیک AHP را مد نظر قرار داده است. براین اساس، با توجه به موضوع، تحقیق به لحاظ روش، از نوع توصیفی تحلیلی و بر مبنای هدف، کاربردی است و از طریق دو شیوه گردآوری داده ها؛ اسنادی و میدانی به شناخت وضعیت موجود، تحلیل وضعیت و سپس ارائه پیشنهادات راهبردی پرداخته شده است. برای رسیدن به این مهم و ارزش گذاری عوامل پیش برنده و بازدارنده توسعه در قالب روش SWOT با استفاده از پرسشنامه  مبتنی بر روش قضاونی هدفمند، توزیع و نتایج استخراج شده است. پرسشنامه براساس روش کوکران بین 340 خانوار روستاهای مورد مطالعه تکثیر گردید. در مجموع با عنایت به 34 نقطه قوت و فرصت و 23 نقطه ضعف و تهدید و نمره های حاصل از ماتریس عوامل داخلی و خارجی و همچنین نمودار 9 خانه ای، راهبرد استخراجی، حفظ و نگهداری می باشد. در نهایت، راهبردهای موضوعی توسعه با استفاده از فرایند AHP اولویت بندی و سپس برنامه های اجرایی به منظور پیاده سازی هریک از راهبردهای توسعه گردشگری برای حفظ و ارتقاء وضعیت موجود ارایه شده است.
۲۴.

تحلیل عوامل موثر بر رفتار شهروندی زیست محیطی، مطالعه موردی: ساکنان شهر اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دل بستگی مکانی اعتماد تحرک رفتار شهروندی زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۶۲
توسعه شهرنشینی و افزایش بی رویه مهاجرت به مناطق شهری ایران شدت مسائل زیست محیطی را حادتر و جدی تر ساخته است. از طرف دیگر رشد و گسترش شهرها نیز بر معضلات کشور افزوده و آن ها را به کانونی از مسائل زیست محیطی مبدل ساخته است. در این میان سطح پایین رفتارهای شهروندی زیست محیطی در میان شهروندان بر تشدید مسائل زیست محیطی تأثیرگذار بوده است. بنابراین بررسی عوامل تأثیرگذار بر رفتار شهروندی زیست محیطی ساکنان می تواند به اتخاذ تصمیمات بهتر و مؤثرتر جهت کاهش مشکلات زیست محیطی کلان شهرها کمک نماید. مبتنی بر این دیدگاه، تحقیق حاضر نیز با هدف بررسی و تحلیل تأثیر دل بستگی مکانی، اعتماد و تحرک بر رفتار شهروندی زیست محیطی ساکنان در شهر اردبیل انجام شده است. مطالعه حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی است. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های دل بستگی مکانی، اعتماد، تحرک و رفتار شهروندی زیست محیطی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه ساکنان شهر اردبیل بوده و حجم نمونه لازم با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر از ساکنان که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. همچنین روایی، پایایی مدل تحقیق و تجزیه وتحلیل داده ها با روش مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار LISREL انجام شد. مطابق ضرایب مثبت به دست آمده از مدل ساختاری پژوهش و نیز مقدار T برای روابط تحقیق بر اساس داده های این مدل که بیشتر از 96/1 بوده اند، متغیرهای اعتماد (B=0/42 و T=5/68)، تحرک (B=0/17 و T=2/47) و دل بستگی (B=0/21 و T=2/99) تأثیر مثبت و معنی داری بر رفتارهای شهروندی زیست محیطی دارند. افزایش اعتماد، تحرک و دل بستگی ساکنان، مشارکت آنان در رفتارهای شهروندی زیست محیطی را بیشتر نموده و به پیاده سازی بهتر برنامه های زیست محیطی کمک می کند.
۲۵.

تحلیل دیدگاه جوامع روستایی در رابطه با عوامل بازدارنده و پیش برنده توسعه گردشگری روستایی، نمونه پژوهش: روستاهای شهرستان نیر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری روستایی گردشگری پایدار عوامل بازدارنده عوامل پیش برنده شهرستان نیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۱۴۱
پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی - تحلیلی است که رویکرد حاکم بر آن کمی و کیفی است. برای به دست آوردن داده های موردنیاز از روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش 10 روستای گردشگر پذیر در بخش مرکزی شهرستان نیر با جمعیت 1157 است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 300 نفر برآورد گردید که پراکندگی تعداد نمونه ها در روستاها، متناسب با تعداد جمعیت آن ها توزیع شد. جهت بررسی موضوع از شاخص های طبیعی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی و مدیریتی(نهادی) در دو بعد پیش برنده و بازدارنده بهره گرفته شد و بر اساس تحلیل محتوای کیفی دادههای گردآوری شده از طریق بررسی منابع و مصاحبهها، مفاهیم کلیدی از متن یادداشتها و مصاحبهها استخراج و طی انجام کدگذاری باز 30 عامل بازدارنده و 22 عامل پیش برنده شناسایی شدند. روایی پرسشنامه توسط متخصصان و کارشناسان مجرب در این زمینه مورد تأیید قرار گرفت و ضریب پایایی آن نیز بر اساس آلفای کرونباخ85/0 برآورد گردید. جهت تجزیه و تحلیل از نرم افزارهای، SPSS19 و Lisrel بهره گرفته شد. نتایج نشان می دهد در بین عوامل پیش برنده گردشگری روستایی، بیشترین بار عاملی در بین عامل زیربنایی - کالبدی به گویه زیبایی های موجود در مساکن های روستایی، در عامل محیطی به گویه برخورداری از چشم اندازهای زیبا و بدیع طبیعی، در عامل اقتصادی - اجتماعی، گویه وجود تنوع معیشت و در عامل مدیریتی - نهادی، گویه افزایش نهاد ها و سازمان های غیر دولتی در زمینه گردشگری اختصاص داشته است. در رابطه با عوامل بازدارنده نیز نتایج نشان می دهد که در عامل زیربنایی - کالبدی به گویه ضعف در حوزه راه و ترابری، در عامل محیطی، تخریب های صورت گرفته در استفاده از منابع طبیعی روستا، در عامل اقتصادی - اجتماعی نیز گویه عدم اختصاص اعتبارات بانکی به بخش گردشگری و در عامل مدیریتی - نهادی گویه ضعف هماهنگی بین سازمان ها و وزارت خانه های متصدی تأثیر بیشتری داشته است.
۲۶.

سنجش ظرفیت پذیری گردشگری روستایی (مطالعه موردی: روستای وکیل آباد اردبیل)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: ظرفیت پذیرش گردشگری روستایی روستای وکیل آباد شهرستان اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۱۲۸
امروزه توسعه گردشگری پایدار در نواحی روستایی یکی از راهبردهایی است که در اغلب کشورهای جهان مورد توجه قرار گرفته است. هدف اصلی این تحقیق سنجش ظرفیت پذیری گردشگری روستای وکیل آباد به عنوان یک مقصد مهم گردشگری روستایی در شهرستان اردبیل می باشد. جامعه آماری این تحقیق فعالین بخش گردشگری روستا، مردم روستا و متخصصین محلی می باشد. در این خصوص، برای تعیین ظرفیت گردشگری از مدل TCC و جهت سنجش اثرات توسعه گردشگری از آزمون t تک نمونه ای و t مستقل استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که ظرفیت پذیرش مؤثر روزانه روستای وکیل آباد در حالت متمرکز برابر با 18924 نفر و در حالت گسترده برابر با 63351 نفر می باشد. همچنین توسعه گردشگری روستا از نظر روستاییان و متخصصین محلی، اثرات مثبت و منفی زیادی را در پی داشته است. نظرات آنها در خصوص اثرات گردشگری و ظرفیت تحمل روستای وکیل آباد از نظر متغیرهای مربوط به ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی، تفاوت معناداری با یکدیگر ندارد.
۲۷.

تدوین الگویی برای مدیریت مخاطرات طبیعی و پایداری نواحی شهری و روستایی نمونه: زمین لغزش در منطقه رودبار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مخاطرات طبیعی الگوی مدیریتی فرایند تحلیل شبکه پایداری محیط منطقه رودبار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۱ تعداد دانلود : ۹۰
مدیریت مخاطرات محیطی ازجمله موضوعات محوری در دانش مخاطرات است و بر اقداماتی نظیر شناسایی، پهنه بندی و تفسیر نواحی مخاطره آمیز با هدف کاهش مخاطرات مبتنی است. تحقق اهداف و چشم اندازهای این دانش، نیازمند مجموعه اقدامات و مطالعات پیوسته ای در چهارچوب یک الگوی مدیریتی است که از گام های متعددی تشکیل شده است. به همین منظور نوشتار حاضر می کوشد با تدوین الگوی مدیریتی، مخاطرات طبیعی مسلط در منطقه رودبار را در هشت گام اصلی بررسی کند. در این زمینه در گام های نخستین، تعیین مبانی نظری مخاطرات و مخاطرات مسلط در منطقه مدنظر و طبقه بندی مخاطرات طبیعی انجام شد تا شرایط ارزیابی مخاطرات فراهم شود. در این مرحله به کمک روش تحلیل شبکه و تعیین معیارهای پیشنهادی در زمین لغزش، مسیر الگوی مدیریتی مخاطرات ادامه یافت. این معیارها در دو خوشه اصلی مخاطرات طبیعی و زیست محیطی طبقه بندی شد. در مرحله بعد با تهیه لایه های اطلاعاتی از عناصر مزبور و ارزش گذاری آنها، این لایه ها در محیط ARCGIS تحلیل و نقشه نهایی پهنه بندی زمین لغزش در محدوده شهری و روستایی رودبار با درجات خطر کم (4 درصد)، متوسط ( 71 درصد) و زیاد ( 25 درصد) تعیین شد. نتایج به دست آمده در گام بعدی با وضعیت نواحی شهری و روستایی ارزیابی شد تا زمینه های مؤلفه های ظرفیت جغرافیای طبیعی و انسانی کاهش مخاطرات مشخص شود. در انتها ضمن مطالعه تمهیدات سخت افزاری و نرم افزاری مورد نیاز دولت مرکزی، شیوه های بازنگری در خدمات رسانی، آستانه های خطر و شیوه های مقاوم سازی و آموزش ساکنان مطالعه شد.
۲۸.

بررسی قابلیت ها و ظرفیت های توسعه کارآفرینی در نواحی روستایی (مورد مطالعه: روستاهای بخش خورش رستم شهرستان خلخال)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کارآفرینی روستایی ابعاد ظرفیتی کارآفرینی توسعه روستایی توسعه پایدار بخش خورش رستم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۱۲۴
کارآفرینی روستایی راهکاری جدید در نظریه های توسعه برای توانمندسازی و ظرفیت سازی در مناطق روستایی در راستای دستیابی به توسعه پایدار است و به عنوان یک راهبرد نو در توسعه مناطق روستایی به علت ماهیت اشتغال زایی بالا می تواند برای روستائیان اشتغال مولد و دائم و برای بیکاران فصلی اشتغال موقت ایجاد کند. با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر باهدف بررسی قابلیت ها و ظرفیت های توسعه کارآفرینی در نواحی روستایی بخش خورش رستم شهرستان خلخال انجام یافت. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیل است و به لحاظ نحوه جمع آوری اطلاعات پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه خانوارهای ساکن در روستاهای بخش خورش رستم شهرستان خلخال به تعداد 3808 خانوار بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 313 نفر محاسبه و با روش طبقه ای چندمرحله ای از میان جامعه موردمطالعه انتخاب شده است. داده ها با استفاده از پرسشنامه قابلیت های توسعه کارآفرینی شامل چهار مؤلفه فردی، اقتصادی، اجتماعی و زیرساختی، جمع آوری گردید. روایی صوری پرسشنامه توسط پانل متخصصین و اساتید مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. جهت تعیین میزان پایایی تعداد 30 پرسشنامه در منطقه توزیع شد و میزان پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 85/0 برآورد گردید. نتایج آزمون t تک نمونه ای نشان داد مؤلفه فردی و زیرساختی در روستاهای موردبررسی وضعیت نسبتاً مناسبی در توسعه کارآفرینی داشته است؛ با این وجود، مؤلفه های اقتصادی و اجتماعی از وضعیت مناسبی در این روستاها برخوردار نبوده است. همچنین نتایج ضریب همبستگی نشان داد بیشترین همبستگی بین ویژگی های فردی سطح تحصیلات و درآمد با ظرفیت های کارآفرینی بوده است.
۲۹.

شناسایی و تحلیل فضایی پهنه های فقر شهری. مطالعه موردی: شهر زاهدان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل فضایی پهنه بندی فقر تحلیل عاملی تخمین تراکم کرنل شهر زاهدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۲۰۱
فقر شهری یکی از مسائل و چالش های اساسی شهرهای بزرگ و به ویژه کلان شهرهای ایران است. پدیده فقر مسئله ای چندبُعدی است و به دلیل ماهیت مکانی، در شهر نمود فضایی پیدا می کند و به صورت پهنه های فقیرنشین گسترش می یابد. یکی از راهکارهای کاهش آسیب های ناشی از فقر در شهرها، شناسایی و تحلیل پراکنش فضایی فقر است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی و تحلیل فضایی پهنه های فقر در شهر زاهدان است. در این پژوهش از داده های سرشماری آماری سال 1395 شهر زاهدان و مؤلفه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی برای شناسایی و تحلیل فقر استفاده شده است. برای شناسایی پهنه های فقر از روش تحلیل عاملی، مدل تخمین تراکم و مدل موران در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. یافته ها نشان می دهند که از مجموع 4529 بلوک، 537 (85/11درصد) بسیار فقیر، 1532 (83/33 درصد) فقیر، 1666 (78/36درصد) متوسط، 752 (60/16درصد) مرفه و 42 (92/0درصد) خیلی مرفه اند. از نظر جغرافیایی، بیشترین تعداد پهنه های فقیر و خیلی فقیر در قسمت های شمال و شمال شرقی شهر قرار گرفته اند. در نتیجه اختلاف فضایی معناداری از نظر پراکنش شاخص های فقر در شهر زاهدان مشاهده می شود. یافته های این پژوهش می تواند به سیاستگذاران و مدیران شهری و منطقه ای  کمک کند تا راه حل های مناسب اجرا کنند و منابع محدود شهری را به صورت مطلوب و هدفمند تخصیص دهند. تحقیقات آتی می توانند با استفاده از روش های تحلیل فضایی، گسترش فقر در شهرها را مدلسازی کنند
۳۰.

تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در توانمند سازی روان شناختی کشاورزان، مورد: روستاهای بخش مرکزی شهرستان کوهدشت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فناوری اطلاعات و ارتباطات توانمندسازی توانمندسازی روانشناختی کشاورزان توسعه روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۱۵۰
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توانمندسازی روانشناختی کشاورزان در مناطق روستای انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری کشاورزان روستایی بخش مرکزی شهرستان کوهدشت است که از این میان 27 روستا و 380 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید. جهت گردآوری اطلاعات از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده گردید. به منظور تحلیل موضوع چهارچوبی از هشت شاخص فناوری اطلاعات و ارتباطات و توانمندسازی روانشناختی در قالب 59 گویه تدوین و انتخاب شد. نتایج حاصل از یافته های پژوهش بیانگر این است بین فناوری اطلاعات و ارتباطات و توانمندسازی روانشناختی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. نتایج رگرسیون چند متغیره نیز نشان داد فناوری اطلاعات و ارتباطات 491/0 از تغییرات توانمندسازی روانشناختی را تبیین می کنند. همچنین بر اساس نتایج آزمون t تک نمونه ای می توان بیان کرد که شاخص های توانمندسازی روانشناختی در حد مطلوب قرار دارد.
۳۱.

عوامل کیفیت بخش محیط گردشگری روستاهای ساحلی شهرستان تالش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عوامل کیفیت بخش محیط گردشگری روستایی روستاهای ساحلی شهرستان تالش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۰ تعداد دانلود : ۱۱۸
گسترش فعالیت های گردشگری در مکان های روستایی از عوامل مختلف اثر می گیرد که از آن میان می توان به کیفیت محیطی نواحی روستایی اشاره کرد، بالابردن کیفیت مکان های روستاهای گردشگرپذیر نیاز به شناخت و سنجش کیفیت محیطی در روستا است. بنابراین با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل کیفیت بخش محیط گردشگری در روستاهای ساحلی شهرستان تالش انجام جامعه است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش ۱۵ روستای ساحلی شهرستان تالش است که دارای ۳۲۰۱ است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران ۳۷۱ برآورد گردید. پراکندگی تعداد نمونه ها در روستاها، متناسب با تعداد جمعیت آن ها توزیع شد. جهت تحلیل موضوع چهارچوبی از شاخص های زیست محیطی، کالبدی و اجتماعی بر اساس مطالعات سایر پژوهش گران انتخاب گردید. روایی صورت پرسشنامه توسط پانل متخصصین مورد تأیید قرار گرفت. ضریب پایایی برای بعد زیست محیطی 0/77، بعد کالبدی – عملکردی 0/74 و  برای بعد اجتماعی 0/78 بدست آمد. نتایج حاصل از بررسی یافته ها نشان می دهد شاخص هایی که جهت کیفیت محیطی مورد بررسی قرار گرفت دارای میانگینی پایین تر از حد متوسط بودند و می توان بیان نمود که جامعه میزبان(سرپرتان خانوار) از شاخص های کیفیت محیطی رضایت مطلوبی نداشتند.
۳۲.

تحلیل اثرات مؤلفه های برند روستایی در توانمندسازی اقتصادی روستائیان مورد: بخش مرکزی شهرستان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: توانمندسازی اقتصادی اثرات برند توسعه پایدار روستایی شهرستان اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۱۸
داشتن تفکری مناسب درباره استراتژی برند نقش مهمی در توانمندسازی اقتصادی مناطق روستایی ایفا می کند و باعث تقویت جایگاه روستاها می گردد و آنها را در جهت ایجاد رقابت و درآمد پایدار و خلق ارزش یاری می رساند. با توجه به اهمیت موضوع پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات مؤلفه های برند بر توانمندسازی اقتصادی در مناطق روستایی انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری شامل دو گروه متخصصین و جامعه محلی است. جامعه متخصصین 30 نفر به صورت نمونه گیری غیر احتمالی هدفمند، جامعه محلی با استفاده از نمونه گیری خوشه ای در پنج دهستان بخش مرکزی، در ابتدا از هر دهستان شش روستا و از هر روستا به صورت تصادفی و متناسب با جمعیت آنها 436 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. پایایی کل پرسشنامه بر اساس آلفای کرونباخ 928/0 برآورد گردید. نتایج بر اساس دیدگاه متخصصان جهت شناسایی مؤلفه های کلیدی برند پس از چهار بار چرخش نشان داد از بین 29 مؤلفه، 15 مؤلفه برند کلیدی هستند. بر اساس دیدگاه جامعه محلی نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین مؤلفه های برند و توانمندسازی اقتصادی ارتباط مثبت وجود دارد. نتایج رگرسیون چند متغیره نیز نشان داد مؤلفه های برند بر توانمندسازی اقتصادی تأثیرگذار بوده است و 723/0 از کل واریانس توانمندسازی اقتصادی را تبیین می کند.
۳۳.

عملکرد مدیریت روستایی در پایداری اجتماعی سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی شهرستان اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت روستایی توسعه پایدار پایداری اجتماعی سکونتگاه های روستایی شهرستان اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۷ تعداد دانلود : ۱۴۲
مدیریت روستایی یکی از مؤلفه های اساسی برای نیل به توسعه پایدار روستایی است که در فرآیند برنامه ریزی و توسعه روستایی جایگاه و نقش مهمی دارد که با همکاری بخش دولتی و غیر دولتی و مشارکت جامعه محلی، فرآیند توسعه پایدار روستایی را مدیریت می کند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی عملکرد مدیریت روستایی در پایداری اجتماعی سکونتگاه های روستایی انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری 41 روستای پیرامون شهرستان اردبیل است که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای 370 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید که به صورت نسبی و بر حسب جمعیت موجود در روستاهای منتخب توزیع گردید. داده های مورد نیاز با استفاده از شیوه کتابخانه ای و میدانی(پرسشنامه و مصاحبه) گردآوری شد. به منظور تحلیل موضوع چارچوبی از شاخص های عملکرد مدیریت روستایی و پایداری اجتماعی انتخاب و تدوین گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه بیانگر این است از بین شاخص های عملکرد مدیریت روستایی، شاخص عمرانی با میزان بتای 375/0 بیشترین تأثیر را در پایداری اجتماعی داشته است و شاخص خدماتی با 170/0 کمترین تأثیر را دارا بوده است و در کل عملکرد مدیریت روستایی حدود 60 درصد از متغیر مستقل پایداری اجتماعی سکونتگاه های روستایی را تبیین می کند.
۳۴.

سطح بندی مراکز روستایی بر اساس مفهوم سرمایه اجتماعی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان مینودشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی مشارکت اجتماعی اعتماد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۲ تعداد دانلود : ۱۴۱
امروزه بسیاری از اندیشمندان و صاحب نظران توسعه در زمینه ریشه یابی موانع توسعه یافتگی کشورهای مختلف به فقدان سرمایه اجتماعی اشاره می کنند. برای توسعه بیش از هر چیز سرمایه اجتماعی نیاز است. با توجه به ضرورت مطالعه و بررسی این مفهوم به ویژه در نواحی روستایی محروم، مراکز روستایی شهرستان  مینودشت سطح بندی شده است. در این تحقیق از روش توصیفی-تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و میدانی(پرسشگری) استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل سرپرستان خانوار است که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران حجم نمونه برابر با 370 نفر تعیین و داده های حاصل از پرسشنامه نیز در قالب مدل ویکور تحلیل و وستاهای مورد مطالعه رتبه بندی و سطح بندی شدند. توزیع فضایی سرمایه اجتماعی در سطح مراکز روستایی نشان می دهد که ناحیه شمال غرب، سرمایه اجتماعی کمتری نسبت به سایر نواحی از جمله مرکز، جنوب، جنوب غرب و جنوب شرق دارد. همچنین، نتایج آزمون پیرسون نشان می دهد که میان مولفه های میزان جمعیت و تنوع قومی و زبانی و موقعیت جغرافیایی با سرمایه اجتماعی رابطه معنی داری وجود دارد. در دو مولفه جمعیت و تنوع قومی و زبانی رابطه ای معکوس ولی موقعیت جغرافیایی رابطه ای مستقیم دارد؛ ضمن آنکه بین دو مولفه میزان درآمد و میزان سواد با میزان سرمایه اجتماعی رابطه معنی داری به لحاظ آماری مشاهده نشد. در نهایت این تحقیق به منظور ارتقاء بخشی به سرمایه اجتماعی در روستاهای مورد مطالعه، تشکیل کارگروه های اجتماعی_ اقتصادی توسط مدیران محلی را در جهت تبیین اهمیت مولفه های سرمایه اجتماعی؛ نظارت بیشتر بر عملکرد مدیران محلی در راستای اعتماد سازی برای روستاییان و تقویت شبکه های اجتماعی و آموزش مداوم روستاییان را در جهت پذیرش سرمایه اجتماعی به عنوان عاملی اساسی در توسعه جوامع محلی پیشنهاد می نماید.
۳۵.

آینده پژوهی توسعه متوازن منقطه ای بر مبنای برنامه ریزی سناریوی مبنا مطالعه موردی: استان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: آینده پژوهی توسعه منطقه ای توسعه پایدار سناریو نویسی استان اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۹ تعداد دانلود : ۴۴۹
  برنامه ریزی بر مبنای سناریو در مواقعی به کار می رود که اجرا کنندگان قصد تدوین سیاست های عمومی در فضایی را دارند که نظم و الگوی مشخصی وجود ندارد. این روش به تصمیم سازان امکان می دهد تا طیفی از آینده های باور کردنی را ملاحظه کنند زیرا برای رسیدن به توسعه متعادل و همه جانبه در سطح مناطق نیاز به اطلاعات از تجربه گذشته و دانش درباره آینده می باشد. لذا این پژوهش با هدف آینده پژوهی توسعه متوازن منقطه ای بر مبنای برنامه ریزی سناریو مبنا انجام شده است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت به دلیل رویکرد آینده پژوهی تحلیلی- اکتشافی است. رویکرد حاکم بر این تحقیق کمی- کیفی است. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از روش های اسنادی و میدانی گردآوری شد. عوامل تأثیرگذار بر توسعه منطقه ای از طریق پرسشنامه از تعداد 30 نفر از کارشناسان و متخصصین و نخبگان استان اردبیل به روش نمونه گیری هدفمند گردآوری گردید و سپس ماتریس آن تشکیل و برای تحلیل شاخص ها و معیارها از نرم افزارهای میک مک و سناریو ویزارد استفاده گردید. نتایج حاصل از تحلیل یافته ها نشان می دهد که از بین 51 عامل کلیدی، 13 عامل در توسعه منطقه ای استان اردبیل مؤثر می باشد. با تهیه سبد سناریو برای این عوامل، 41 وضعیت محتمل برای آنها شناسایی گردید و در مجموع دو سناریو قوی، 1841 سناریو ضعیف، 20 سناریو باورکردنی بدست آمد.
۳۶.

ارزیابی اثرات کارآفرینی در توسعه روستایی (مطالعه موردی:روستاهای مرکزی و پیرامونی شهرپاوه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کارآفرینی روستایی توسعه روستایی شهر پاوه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۸۷
هدف این پژوهش بررسی و ارزیابی تأثیر کارآفرینی روستایی در توسعه مناطق روستایی  است. روش انجام پژوهش نیز توصیفی – تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی است، برای تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار Spss از آزمون های همبستگی پیرسون،رگرسیون چند متغیره و آزمون خی دو استفاده شد. پایایی پرسشنامه به کمک ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید که بیانگر پایایی مطلوب می باشد. جامعه آماری تحقیق ساکنان روستاهای محدوده مورد مطالعه است که با استفاده از فرمول کوکران 378 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و از میان روستاهای دارای سکنه بر حسب نمونه گیری تصادفی سیستماتیک 12 روستا به عنوان نمونه انتخاب شدند. یافته های بدست آمده نشان می دهد رشد کارفرینی در زمینه نهادی – کالبدی ، زیر ساختی و اقتصادی به ترتیب بیشترین تأثیر در توسعه روستایی دارند و همچنین کارآفرینی موجب بهبود یافتن جایگاه اجتماعی زنان روستایی و مهم ترین مشکل محدوده مورد مطالعه در حیطه کارآفرینی در زمینه زیست محیطی می باشد که شاخص کمبود رشد در این زمینه را نیز شامل می شود. نتایج این تحقیق نشان می دهد که کارآفرینی با اثرگذاری مثبت منجر به تقویت فرهنگ و هویت ملی، تنوع بخشی به محصولات و فعالیت های کشاورزی، صنعتی و خدماتی روستایی محدوده مورد مطالعه شده و حفظ جمعیت با کمترین آسیب رسانی به محیط روستایی می باشد در نتیجه سبب توسعه و پیشرفت روستایی در سطح محلی و ملی می گردد،
۳۷.

شناسایی پیشران های موثر بر وضعیت آینده گردشگری پایدار با رویکرد آینده پژوهی، مورد مطالعه: روستاهای بخش مرکزی شهرستان سرعین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری روستایی گردشگری پایدار عوامل پیشران میک مک آینده پژوهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۸۶
شیوه گردآوری این تحقیق اطلاعات اسنادی و کتابخانه بوده و داده های کیفی با پرسشنامه باز و داده های کمی به صورت عددی و از طریق وزن دهی پرسشنامه های دلفی تهیه شد. به گونه ای که در ابتدا شاخص ها و مؤلفه ها در ابعاد مختلف جمع آوری گردید. سپس در اختیار نخبگان اجرایی و دانشگاهی که در حوزه گردشگری تخصص داشتند قرار داده شد و از آنها درخواست گردید تا بر اساس تخصص خود عواملی که بیشتر از بقیه تأثیر گذار است را شناسایی نمایند. در مرحله بعد از شناسایی این عوامل از آنان خواسته شد در چارچوب ماتریس اثرات متقاطع بین عوامل، بر مبنای میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری آنها با اعداد صفر تا سه امتیاز دهند. یافته ها بر اساس وضعیت صفحه پراکندگی عوامل نشان داد، سیستم ناپایدار است و بیشتر عوامل در اطراف محور قطری صفحه پراکنده هستند. همچنین از بین 50 عامل در نظر گرفته شده، در نهایت با توجه به امتیاز بالای تأثیرگذار و تأثیرپذیری مستقیم 23 عامل به عنوان خروجی میک مک، در آینده توسعه گردشگری پایدار روستایی بخش مرکزی سرعین تأثیرگذار هستند. نتایج نشان می دهد از بین 23 عامل پیشران، عوامل بهبود وضعیت معابر و راه های روستایی، امنیت و بازسازی آثار گردشگری دارای تأثیرگذاری بالاتری بوده و از اهمیت بیشتری برخوردار بودند
۳۸.

تدوین سناریوهای زیست پذیری مناطق روستایی براساس اصول آینده پژوهی نمونه مطالعه: شهرستان اسلام آباد غرب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: زیست پذیری آینده پژوهی سناریو توسعه روستایی شهرستان اسلام آباد غرب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۱۵۷
پژوهش حاضر به منظور تدوین سناریوهای زیست پذیری روستاهای شهرستان اسلام آباد غرب براساس اصول آینده پژوهی انجام شده است. این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی نظری و ازنظر ماهیت و روش، توصیفی تحلیلی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی است. قلمرو پژوهش، روستاهای شهرستان اسلام آباد غرب و جامعه آماری آن، 30 نفر از کارشناسان مرتبط با مبحث زیست پذیری است که به صورت هدفمند انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش دلفی، نرم افزار میک مک و سناریو ویزارد استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد 30 گویه در زیست پذیری روستاهای شهرستان اسلام آباد غرب اثرگذار است. به دلیل اینکه تمامی مقادیر به دست آمده از آزمون T در ابعاد مختلف در سطح معنادار کوچک تر از سطح خطای 5 درصد بوده اند، با سطح اطمینان 95 درصد توافق جمعی بین کارشناسان در زمینه گویه های پیشنهادی حاصل شد. نتایج حاصل از نرم افزار میک مک نشان می دهد 11 عامل به مثابه عوامل کلیدی در زیست پذیری اثرگذار است. در ادامه با استفاده از تحلیل سناریونویسی، 42 وضعیت محتمل برای 14 عامل کلیدی طراحی شد. پس از تحلیل وضعیت های احتمالی با استفاده از نرم افزار سناریو ویزارد، 3 سناریوی قوی، 2818 سناریوی ضعیف و 25 سناریوی باورکردنی به دست آمد. از بین این سه گروه سناریو، 25 سناریوی باورکردنی به مثابه سناریوهای مطلوب برای برنامه ریزی زیست پذیری روستاهای شهرستان اسلام آباد غرب انتخاب شد. این سناریو با استفاده از روش استقرایی تحلیل و به سه سناریوی طلایی، باورکردنی و فاجعه تقسیم شد.
۳۹.

مکان گزینی مراکز مدیریت بحران روستایی (مطالعه موردی: شهرستان اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مکان گزینی مدیریت بحران روستا شهرستان اردبیل مدلAHP

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۱۴۲
مخاطرات محیطی و انسانی یکی از اصلی ترین موانع تحقق توسعه پایدار بخصوص در سکونتگاه های انسانی (به ویژه روستاها) می باشد. در چند دهه اخیر با رویکرد مدیریت بحران استفاده از همه دستاوردهای مدیریتی، سازمان دهی و برنامه ریزی قبل از وقوع بحران با هدف مقابله با مخاطرات طبیعی و انسانی، امری عقلانی و الزامی می باشد. در مواجه شدن با بحران های احتمالی، یکی از ارکان اصلی مقابله و پیشگیری مناسب از اثرات منفی این نوع مخاطرات در نظر گرفتن مراکز مدیریت بحران است که همه اقدامات پیشگیری، آمادگی و مقابله، از جمله امداد رسانی، اسکان موقت حادثه دیدگان، در آن مهیا شود تا پیامدها را درباره ی بحران احتمالی به حداقل ممکن است. از این رو شهرستان اردبیل به علت واقع شدن در یک محدوده خطرپذیر طبیعی و دارا بودن تاسیسات صنعتی بزرگ قابلیت بالای شکل گیری مخاطرات طبیعی و انسانی را دارا می باشد. بنابراین در پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی – تحلیلی و با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در نرم افزار ARC GIS به پهنه بندی محدوده شهرستان اردبیل در راستای جانمایی مراکز مدیریت بحران روستایی اقدام شد. در ادامه پژوهش با استفاده از مدل TOPSIS (8 معیار) به اولویت بندی اجرائی مراکز مدیریت بحران روستایی در محدوده منطقه مورد مطالعه اقدام شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که 13.3 درصد از اراضی شهرستان اردبیل بالاترین قابلیت برای استقرار مراکز مدیریت بحران را از خود نشان می دهد. با توجه به پهنه های بهینه مشخص شده، 7 موقعیت برای استقرار مراکز مدیریت بحران در محدوده مورد مطالعه مشخص شد و با استفاده از مدل TOPSIS به اولویت بندی این مراکز اقدام شد و نتایج نشان داد که پایگاه شماره 2 بالاترین قابلیت و پایگاه شماره 1 کمترین قابلیت برای استقرار مرکز مدیریت بحران را از خود نشان داد.
۴۰.

واکاوی عوامل مؤثر بر موفقیت شرکت های تعاونی روستایی با استفاده از مدل ارزیابی متوازن: مطالعه موردی شرکت تعاونی روستایی پیراقوم شهرستان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزیابی عملکرد کارت امتیازی متوازن پیراقوم (شرکت تعاونی تولیدی روستایی) اردبیل (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۳۲۷
شرکت های تعاونی روستایی برای موفقیت باید با آگاهی از شرایط موجود خود، بتوانند وضعیت آینده را پیش بینی کنند و نسبت به تغییرات محیطی واکنش مناسب نشان دهند، که لازمه آن ارزیابی دقیق عملکرد شرکت هاست. در این راستا، با بهره گیری از شیوه کارت امتیازی متوازن، می توان به ارزیابی شرکت از چهار بعد مالی، مشتری، فرآیند داخلی، و رشد و یادگیری و نیز روابط میان آنها پرداخت. در پژوهش حاضر، عملکرد شرکت تعاونی روستای پیراقوم شهرستان اردبیل با استفاده از همین شیوه ارزیابی شد. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی سهامداران شرکت تعاونی روستایی پیراقوم و همچنین، اعضای هیئت مدیره این شرکت بود. نتایج نشان داد که شرکت تعاونی تولید این روستا از هر چهار بعد یادشده موفق بوده و بعد رشد و یادگیری با میانگین نمره 77/4 دارای بالاترین رتبه است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان