مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نگرش عرضه کنندگان خدمات گردشگری به تأثیرات اقتصادی گردشگری ورزشی ساحلی بر مقصد در شهر رامسر می باشد. جامعه ی آماری این پژوهش را مدیران ارشد و میانی کلیه واحدهای ساحلی عرضه کننده خدمات گردشگری شهر رامسر تشکیل می دهد. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران، 384 نفر محاسبه شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. روایی پرسشنامه از طریق روایی صوری و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ تایید گردید. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار SPSS25 صورت گرفت. یافته ها مشخص ساخت که بر مبنای نگرش عرضه کنندگان خدمات گردشگری، گردشگری ورزشی ساحلی بر توسعه اقتصادی مقصد گردشگری رامسر تاثیر معناداری دارد. همچنین این بررسی نشان داد که میان متغیرهای گردشگری ورزشی ساحلی و توسعه اقتصادی واحدهای ساحلی (به ترتیب بیشترین شدت به کمترین) پذیرایی و تشریفات، مراکز خرید، اقامتی-رفاهی، تفریحی-ورزشی و نیز حمل ونقل در شهر رامسر رابطه مستقیم وجود دارد. بیشترین تاثیر توسعه گردشگری ورزشی ساحلی بر عوامل توسعه اقتصادی به ترتیب تاثیر مربوط به ضریب تکاثر، درآمد و اشتغال بوده است. مبتنی بر یافته ها پیشنهادهای لازم ارایه گردید .

ازحمایت های اخیر دولت در جهت ساخت مسکن مناسب برای اقشار کم درآمد احداث واحدهای مسکن مهراست که به عنوان یک رویکرد مهم، اقدام تأمین مسکن را در شکل اجتماعی اش مطرح می کند. مقاله حاضر با هدف ارزیابی میزان رضایتمندی ساکنین ازکیفیت محیط شهری مسکن مهر شهر رشت تهیه گردیده است که جامعه آماری آن براساس جدول مورگان 380 نفر از ساکنان مسکن مهر شهر رشت می باشند. این پژوهش از نظر هدف: کاربردی و توسعه ای، از نظر روش: توصیفی – تحلیلی و از نظر نوع داده: ماهیت داده های تحقیق از نوع کیفی و کمی است. همچنین روش گردآوری اطلاعات وداده ها نیز اسنادی – پیمایشی و برگرفته از ابزار پرسشنامه می باشد. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی می باشد که در آمار توصیفی از میانگین و انحراف استاندارد و درآمار استنباطی ازآزمون تی تک نمونه ای و تحلیل رگرسیونی استفاده شده و پایایی آن با آلفای کرونباخ سنجیده شده استکه کلیه محاسبات در نرم افزار SPSS صورت گردیده است. نتایج مطالعه، نشان دهنده رضایت ساکنین ویژگی های سکونتی و عدم رضایت از ویژگی های محیط شهری است. کیفیت محیط شهری برآیند ویژگیهای محیط سکونتی و ویژگی های محیط شهری است که با میانگین2.93 کمتر از میانگین نظری (3) است که نشان سطح پایین کیفیت محیط شهری و عدم رضایت شهروندان است، همچنین نتایج فرضیه نشان داد ویژگی های محتوایی با مقدار ضریب بتای 0.735 از اهمیت بیشتری نسبت به سایر زیرشاخص ها برخوردار است .

با توجه به کاربرد وسیع داده های بلند مدت هواشناسی در علوم مختلف و نیاز به پیش بینی تغییرات احتمالی آن ها در مقیاس های محلی و جهانی، اطمینان از صحت و همگنی این گونه داده ها بسیار مهم است. به منظور کنترل کیفی فراسنج های اقلیمی نیمه غربی منطقه خزری در مقیاس روزانه و ماهانه، از آزمون های بیشینه T و F تاوانیده در بسته نرم افزاری Rhtests استفاده شد. داده های مورد استفاده در این بررسی شامل بارش، بیشینه و کمینه دما، سرعت باد، رطوبت نسبی و همچنین ساعت آفتابی، طی دوره آماری 1979-2017 در ایستگاه های بندرانزلی، رشت و رامسر بود. برآورد داده های مفقود، با در نظر گرفتن استانداردهای سازمان هواشناسی جهانی و با استفاده از روش نزدیک ترین همسایگی K انجام شد. در بررسی سری های زمانی ماهانه، 23 نقطه تغییر شناسایی شد که در دو مرحله قبل و بعد از بازسازی، همگن سازی گردید. روش نرمال استاندارد با شناسایی 9 نقطه تغییر، از حساسیت کمتری نسبت به روش بیشینه F تاوانیده برخوردار بود. سپس، داده های روزانه فراسنج های مذکور، مورد آزمون همگنی قرار گرفت که در مجموع با شناسایی 32 نقطه تغییر، همگن سازی شد. با این وجود، امکان همگن سازی کامل متغیر ساعت آفتابی به علت وجود داده های مفقود متوالی، میسر نشد. همگن سازی داده ها باعث تغییر روند 33 درصد از موارد شد. بر اساس نتایج بدست آمده، روش مورد بررسی دارای نتایج قابل قبولی در همگن سازی داده های هواشناسی در منطقه مورد مطالعه بود .

منطقه های شهری چندمرکزی، پاسخی برای ایجاد تعادل و رفع کاستی های ناشی از مدل تک مرکزیتی هستند . در مدل چندمرکزیتی ، مراکز با اندازه های فضایی و جمعیتی نسبتاً برابر که با فاصله کمی از هم قرار گرفته اند، تشکیل مجموعه ای منسجم را می دهند و با بهره مندی از هم افزایی انرژی، فعالیت های مکمل همراه با رقابت پذیری با یکدیگر دارند. شهرهای ساری، بابل، آمل و قائم شهر ازجمله مراکز اصلی استان مازندران می باشند؛ در این خصوص، مسأله  اصلی، نبود محدوده دقیق و در پی آن نبود برنامه توسعه فضایی یکپارچه برای این منطقه است ، که در نتیجه آن، بسیاری از کاربری های کلان در مقیاس منطقه به صورت ناهماهنگ و با کیفیت پایین در سطح این مجموعه پراکنده شده اند یا اصلا وجود ندارند. همچنین تصمیم گیری قاطع و منسجمی در خصوص محیط زیست این منطقه شهری نشده است و هر روزه شاهد ساخت و ساز های بی رویه و استفاده نادرست از اراضی آن هستیم. در این راستا پژوهش حاضر، به کمک روش تحلیل جریان، مدل جاذبه و همین طور محاسبه قدرت پیوند بین شهرهای استان با مراکز اصلی، محدوده ای برای منطقه شهری چندمرکزی مازندران ارائه داده است که به واسطه این امر، برنامه های منسجم برای این محدوده برنامه ریزی گردد و پیشرفت منطقه را به همراه داشته باشد. محدوده نهایی منطقه شهری چندمرکزی مازندران با بررسی شاخص های معین شده طبق مبانی نظری و اطلاعات به دست آمده از بخش شناخت، مشخص و نقشه ها توسط نرم افزار ArcGIS ترسیم و ارائه شده است که این محدوده شامل شهرهای ساری، قائم شهر، بابل، آمل، امام زاده عبدالله، دابودشت، زرگرمحله، گتاب، امیرکلا، هادی شهر، کیاکلا، جویبار، ارطه، پایین هولار و میان دورود می باشد .

گسترش فعالیت های گردشگری در مکان های روستایی از عوامل مختلف اثر می گیرد که از آن میان می توان به کیفیت محیطی نواحی روستایی اشاره کرد، بالابردن کیفیت مکان های روستاهای گردشگرپذیر نیاز به شناخت و سنجش کیفیت محیطی در روستا است. بنابراین با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل کیفیت بخش محیط گردشگری در روستاهای ساحلی شهرستان تالش انجام جامعه است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش ۱۵ روستای ساحلی شهرستان تالش است که دارای ۳۲۰۱ است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران ۳۷۱ برآورد گردید. پراکندگی تعداد نمونه ها در روستاها، متناسب با تعداد جمعیت آن ها توزیع شد. جهت تحلیل موضوع چهارچوبی از شاخص های زیست محیطی، کالبدی و اجتماعی بر اساس مطالعات سایر پژوهش گران انتخاب گردید. روایی صورت پرسشنامه توسط پانل متخصصین مورد تأیید قرار گرفت. ضریب پایایی برای بعد زیست محیطی 0/77، بعد کالبدی – عملکردی 0/74 و  برای بعد اجتماعی 0/78 بدست آمد. نتایج حاصل از بررسی یافته ها نشان می دهد شاخص هایی که جهت کیفیت محیطی مورد بررسی قرار گرفت دارای میانگینی پایین تر از حد متوسط بودند و می توان بیان نمود که جامعه میزبان(سرپرتان خانوار) از شاخص های کیفیت محیطی رضایت مطلوبی نداشتند.

گردشگری دریایی در سال های اخیر یکی از شاخه های پرطرفدار گردشگری در سطوح بین المللی محسوب می شود که بخش زیادی از اقتصاد گردشگری را به خود اختصاص داده است. موضوع اصلی این تحقیق نگرش جامعه محلی نسبت به توسعه گردشگری دریایی در استان مازندران است. در این تحقیق، با توجه به فضای مفهومی گردشگری دریایی، نگرش جامعه میزبان از سه بعد اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی نسبت به توسعه گردشگری دریایی مورد توجه قرار گرفت. به لحاظ روش شناسی، تحقیق در زمره تحقیقات پیمایشی است که با استفاده از ابزار پرسشنامه، اقدام به جمع آوری داده ها شده است. جامعه آماری کلیه ساکنان شهرهای ساحلی استان مازندران که 397 نفر از آنان به عنوان نمونه آماری تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده مورد مطالعه قرار گرفتند. اعتبار ابزار، اعتبار صوری و پایایی نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (ظرفیت تحمل 0/752) مورد تأیید واقع شده است. یافته ها نشان داد میانگین نگرش جامعه محلی نسبت به توسعه گردشگری دریایی(از نمره 5)، در بعد اقتصادی 2/67، در بعد اجتماعی  2/34 و نهایتا، در بعد محیط زیستی به میزان 2/11 بوده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیات نیز نشان داد که به طور کلی، نگرش جامعه محلی نسبت به توسعه گردشگری در حد پایین می باشد. با توجه به این که حمایت اجتماعی جامعه محلی از توسعه گردشگری دریایی، لازمه توسعه و موفقیت طرح های توسعه ای می باشد، پیشنهاد می شود که سیاست گذران و برنامه ریزان محلی، قبل از اقدام توسعه ای و اجرای برنامه های توسعه گردشگری، نسبت به جلب توجه مردم محلی و ایجاد نگرش نسبت به توسعه گردشگری دریایی اقدام نمایند .