تدوین سناریوهای زیست پذیری مناطق روستایی براساس اصول آینده پژوهی نمونه مطالعه: شهرستان اسلام آباد غرب (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پژوهش حاضر به منظور تدوین سناریوهای زیست پذیری روستاهای شهرستان اسلام آباد غرب براساس اصول آینده پژوهی انجام شده است. این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی نظری و ازنظر ماهیت و روش، توصیفی تحلیلی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی است. قلمرو پژوهش، روستاهای شهرستان اسلام آباد غرب و جامعه آماری آن، 30 نفر از کارشناسان مرتبط با مبحث زیست پذیری است که به صورت هدفمند انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش دلفی، نرم افزار میک مک و سناریو ویزارد استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد 30 گویه در زیست پذیری روستاهای شهرستان اسلام آباد غرب اثرگذار است. به دلیل اینکه تمامی مقادیر به دست آمده از آزمون T در ابعاد مختلف در سطح معنادار کوچک تر از سطح خطای 5 درصد بوده اند، با سطح اطمینان 95 درصد توافق جمعی بین کارشناسان در زمینه گویه های پیشنهادی حاصل شد. نتایج حاصل از نرم افزار میک مک نشان می دهد 11 عامل به مثابه عوامل کلیدی در زیست پذیری اثرگذار است. در ادامه با استفاده از تحلیل سناریونویسی، 42 وضعیت محتمل برای 14 عامل کلیدی طراحی شد. پس از تحلیل وضعیت های احتمالی با استفاده از نرم افزار سناریو ویزارد، 3 سناریوی قوی، 2818 سناریوی ضعیف و 25 سناریوی باورکردنی به دست آمد. از بین این سه گروه سناریو، 25 سناریوی باورکردنی به مثابه سناریوهای مطلوب برای برنامه ریزی زیست پذیری روستاهای شهرستان اسلام آباد غرب انتخاب شد. این سناریو با استفاده از روش استقرایی تحلیل و به سه سناریوی طلایی، باورکردنی و فاجعه تقسیم شد.