علی مزینانی

با اینکه مسیحیت در 301 م در ارمنستان رسمیت یافته بود اما رواج کامل آن و نفوذ کلیسای ارمنی بر توده مردم تا ابداع خط ارمنی ممکن نگردید، در این دروه کلیسا دست به گریبان مشکلات بسیاری بود که عدم تطابق زبان کلیسا با زبان مردمان و تربیت شدن اعضایش تحت نظارت کلیساهای آشوری و بیزانس با زبانهای آنان از جمله آن مشکلات به حساب می آمدند. از آنجا که زبان و خط مرتبط با حوزه فرهنگ در هر نظام اجتماعی است، پس نبود آن نقصی به حساب می آید که نظام خواهی نخواهی برای حفظ کارکرد مفید خود باید آن را از میان بردارد. این که نقش فرهنگ در یک نظام اجتماعی چیست و چطور یک نظام اجتماعی مکانیسمی خود اصلاح گر دارد و این فرهنگ چطور گاهی اوقات اقتصاد و سیاست را از خود متاثر می سازد، در این پژوهش با بردن اطلاعات خام خود به قالب نظریه ساختاری- کارکردی و مکمل آن نظم سیبرنتیک هر دو از تالکوت پارسونز، سعی کرده ایم به تصویر بکشیم. آن چه به دست آمد این بود که میان ابداع خط ارمنی و به دست دادن یک "سنت پایدار" ارتباط مستقیم وجود دارد، امری که در سرگردانی آموزشی کلیسا (چه در مورد عموم مومنان و چه در مورد کادرها) ممکن نیست. اصلاح این کژکارکرد در کلیسا، مجموعه را به یک قدرت تبلیغاتی تبدیل می کند که حداقل سود آن در تضمین حفظ مومنانش است.