مصطفی ظهیری نیا

مصطفی ظهیری نیا

مدرک تحصیلی: دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه هرمزگان
پست الکترونیکی: mozan54@yahoo.com

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۱ مورد.
۱.

ارزیابی مطلوبیت مؤلفه ی مشارکت اجتماعی بر بازآفرینی شهری (مطالعه موردی: بافت تاریخی سورو شهر بندرعباس)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازآفرینی شهری مشارکت اجتماعی تحلیل عاملی بافت تاریخی سورو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۹
بازآفرینی شهری یک رویکرد جامع، یکپارچه وکل نگر است و مشارکت اجتماعی دلالت برگسترش روابط بین گروهی درقالب انجمن های داوطلبانه، باشگاه ها، اتحادیه ها وگروه هایی دارد که معمولا خصلتی محلی وغیردولتی دارند. این پژوهش براساس هدف، ازنوع کاربردی است که با هدف ارزیابی مطلوبیت مشارکت اجتماعی دربازآفرینی محله تاریخی سورو انجام شده است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی با هدف ارزیابی مطلوبیت مولفه مشارکت اجتماعی بر بازآفرینی بافت تاریخی سورو ازدیدگاه ساکنین محلی تدوین شده است، و ابزارگردآوری اطلاعات ازطریق مطالعات کتابخانه ای پرسشنامه ومصاحبه بوده است. حجم نمونه400نفرازساکنین محلی وبه منظور تحلیل داده از نرم افزار Spss و روش تحلیل عاملی استفاده شده است. دراین پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوا و بررسی منابع و متون نظری مختلف شاخص ها استخراج گردید و سپس درچهار گروه شاخص های درونی، نسبتا درونی، بیرونی ونسبتا بیرونی طبقه بندی شدند. نتایج پژوهش نشان داد که بیشترین تاثیرپذیری عوامل درونی به ترتیب از شاخص های اجتماعی به میزان 44 درصد، سپس شاخص های فرهنگی به میزان 28درصد، شاخص کالبدی به میزان 16درصد و درپایان شاخص اقتصادی به میزان 12 درصد می باشد.
۲.

هویت قومی در جامعه ایرانی: همگرایی یا واگرایی (مرور نظام مند مطالعات کمّی از ۱۳۸۰ تا ۱۴۰۱)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیاست قومی هویت قومی واگرایی همگرایی عدالت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۷۳
این نوشتار به دنبال تحلیل هویت قومی در جامعهٔ ایرانی بر پایهٔ پژوهش های انجام شده در حوزهٔ هویت قومی است و به این مهم می پردازد که برجستگی هویت قومی در برابر هویت ملی در میان اقوام ایرانی چگونه است؟ و عوامل مؤثر بر واگرایی و همگرایی کدم اند؟ در چهارچوب نظری، افزون بر دو رویکرد کلان خطی و غیرخطی بودن نسبت و رابطهٔ این دو هویت، از نظریه های ناسیونالیسم قومی، رقابت نخبگان، توسعهٔ نامتوازن و محرومیت نسبی نیز بهره گرفته شده است. در این تحقیق با به کارگیری روش مرور نظام مند، 48 پژوهش مرتبط با مسئلهٔ هویت قومی از سال 1380-1401 در ایران انتخاب شدند. یافته ها نشان داد همهٔ اقوام ایرانی بر ایران محوری هویت خود تأکید دارند و برجستگی هویت ملی در اولویت نخست گزینش هویتی همهٔ اقوام ایرانی قرار دارد. همچنین، میانگین نمرات هویت ملی در مقایسه با هویت قومی بسیار بالاتر است و بیش از 85% گروه های اجتماعی مختلف ایرانیان به ایرانی بودن خود افتخار می کنند. درعین حال، بالندگی به هویت قومی و تعهد و تعلق قومی در اقوام ایرانی نمرهٔ بالایی دارد (نزدیک به 60). با توجه به نتایج این تحقیقات و تأکید بر مطالبه گری قانون محور توسط اقوام، کنش های جمعی فراقانونی و همراه با خشونت و واگرایانه و گرایش قومی فرامرزی در ذهنیت اقوام ایرانی جایگاهی ندارد.
۳.

مطالعه ی پدیدارشناختی تجربه ی زیسته ی زنان در خانواده های چند همسر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: چندهمسری چندزنی پدیدارشناسی تجربه زیسته شهرستان میناب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۵۵
این پژوهش در پی مطالعه ی پدیدارشناختی تجربه ی زیسته زنان خانواده های چندهمسر و توصیف تجارب زیسته آن ها است. از آنجا که کمتر به روایت ها و تجارب این زنان و چالش های مواجه با آن، پرداخته شده ، مطالعه در این خصوص می تواند صدای این گروه در حاشیه باشد. روش پژوهش، پدیدارشناسی از نوع توصیفی و میدان مطالعه، خانواده های چند همسر شهرستان میناب در استان هرمزگان است. روش نمونه گیری، هدفمند و شیوه ی دسترسی به صورت گلوله برفی بوده و با 33 نفر از زنانی که در چنین خانواده هایی سالها زندگی کرده اند، مصاحبه ی نیمه ساختمند انجام گرفته و در نهایت روایت های ایشان با استفاده از تکنیک کدگذاری کلایزی تحلیل شده است. تحلیل داده ها منجر به کشف 5 مفهوم کلیدی زندگی تباه شده، واکنش های عاطفی ناسازگارانه، آشفتگی های روحی و روانی، زن دوم؛ سوگلی، آرامش در زندگی و مواجهه با هوو: از نزاع تا ترحم، همچنین 17 مفهوم ثانویه و 105 مفهوم اولیه شد. نتایج نشان داد که امروزه دیگر پدیده چندزنی برخلاف تصور که به عنوان امری فرهنگی و نسبی گرایانه نگریسته می شد، هنجاری قابل قبول برای زنان میدان مطالعه نیست. این پدیده برای زنان با شرایط، مذهب و فرهنگ یکسان همانقدر دردناک و رنج آور تلقی شده است که برای زنان دیگر با مذهب و شرایط متفاوت نیز دردناک و رنج آور درک شده است و این کاملا یک امر درونی در همه زنان می باشد.
۴.

تبیین عوامل موثر بر مشارکت اجتماعی در بازآفرینی شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشارکت اجتماعی بازآفرینی شهری تحلیل عاملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۵ تعداد دانلود : ۱۷۴
سرزندگی، رونق کالبدی و فعالیت در یک بافت شهری، زمانی صورت می پذیرد که ساکنین اصیل آن بافت به همراه سرمایه گذاران خصوصی، علاقمند به حضور، زندگی و فعالیت در آن بافت باشند و این موضوع را برای خود ارزش بدانند؛ هرگونه اقدام مداخله در بافت شهری از قبیل نوسازی، بهسازی، بازسازی و بازآفرینی، زمانی اثربخش است که مشارکت حداکثری اهالی یک بافت به همراه سرمایه گذاران وجود داشته باشد و اگر این مشارکت به صورت اجتماعی باشد اثر گذاری آن، دو چندان خواهد شد؛ لذا برای تحقق بازآفرینی شهری، لازم است عوامل تاثیرگذار در مشارکت اجتماعی شناخته شوند. این پژوهش جهت یافتن عوامل مذکور ابتدا از روش تحلیل محتوای متن و استدلال بهره خواهد جست و در ادامه تعداد 82 مولفه تاثیر گذار بر مشارکت اجتماعی در بازآفرینی شهری استخراج می گردد و سپس با استفاده از نرم افزار spss و با روش تحلیل عاملی در جامعه آماری نخبگان و متخصصین حوزه شهری و علوم اجتماعی ، مولفه های تاثیر گذار به چهار دسته در یک طیف از عوامل( عوامل درونی تا عوامل بیرونی )،تقسیم بندی گردید و بالتبع نوع عوامل، نحوه مشارکت اجتماعی در بازآفرینی شهری و هریک از ابعاد آن را مشخص نمود که عامل اجتماعی با 32 درصد بیشترین فراوانی را دارد و پس از آن عامل فرهنگی 26 درصد و عامل کالبدی 14 درصد به ترتیب بیشترین فراوانی ها را دارند.
۵.

بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت زنان روستایی در مدیریت مصرف آب در شهرستان میناب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت مصرف آب مشارکت روستاییان زنان همبستگی محله ای ارزش های سنتی میناب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۱ تعداد دانلود : ۴۲۹
این پژوهش، با روش توصیفی - تحلیلی و پیمایشی، عوامل مؤثر بر مشارکت زنان روستایی در مدیریت مصرف آب خانگی در شهرستان میناب را بررسی کرده است. جامعه آماری را زنان روستایی چهار روستای شهرستان میناب (روستاهای تنبک، نصیرایی، باغگلان و گورزانگ) تشکیل می دهد که در معرض خشکسالی بیشتری بوده اند. برای تعیین حجم نمونه براساس فرمول کوکران، 300 نفر از زنان روستایی 15تا60 سال روستاهای ذکرشده به صورت نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار spss، برای تعیین روایی پژوهش از روایی صوری، برای تعیین پایایی آن از آلفای کرونباخ و برای سنجش متغیر مشارکت از رویکرد مشارکت عینی و ذهنی استفاده شده است. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان دادند متغیرهای تأثیرگذار و تبیین کننده مشارکت زنان روستایی به ترتیب شامل حمایت سازمانی، ارزش ها و هنجارهای سنتی و میزان درآمد است. همچنین حمایت سازمان هایی مانند شورا، دهیاری و ... تأثیر مثبتی بر مشارکت زنان دارد و ارزش ها و هنجارهای سنتی، مانع جدی بر سر راه مشارکت زنان است.
۶.

ارائه ی یک مدل پارادایمی از مراجعه ی زنان به فالگیر در شهر زاهدان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فال فالگیر مدل پارادایمی نظریه ی زمینه ای زاهدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸۰ تعداد دانلود : ۴۵۳
با گذشت زمان و تغییرات جوامع، برخی معرفت های تاریخی و باستانی چون فال به کلی ازبین نرفته و به رغم مردود اعلام شدن از سوی گفتمان رسمی جامعه، فال حضوری پررنگ در حاشیه داشته و افرادی به تناسب موقعیت های زندگی شان به فالگیر مراجعه می کنند. این پژوهش به دنبال شناسایی دلایل و زمینه های مراجعه ی افراد به فالگیر است. میدان مطالعه، شهر زاهدان بوده است؛ شهری با پیچیدگی های فرهنگی، تنوع زبانی، مذهبی و قومی که از آن بستری متمایز ساخته است. مشارکت کنندگان در پژوهش حاضر 12 نفر از مراجعه کنندگان به فالگیرها بوده اند که به صورت نیمه ساختاریافته با آنها مصاحبه شده و سپس داده های حاصل با استفاده از کدگذاری سه مرحله ای باز، محوری و گزینشی تحلیل شده است. یافته ها حاکی از آن است که شرایط زمینه ای اشاره به بحران های زندگی فرد دارد که فرد به دنبال رفع آن است. درماندگی و تلاش های ناکام افراد، شرایط علّی را به وجود می آورد که فرد را ناگزیر از مراجعه می سازد. شرایط مداخله گر به صورت کاتالیزورها و موانع مراجعه در میدان عمل می کند. مقوله ی هسته ی پژوهش نیز «باورمندی مشروط-منفعلانه» است؛ بدین ترتیب در سیستم معنایی افراد، فال به صورت امری مشروط به فرد، زمان و دیگری و همراه با نوعی انفعال معنا شده است.
۷.

مطالعه جامعه شناختی ارزش های بین نسلی (مطالعه موردی: ساکنان شهرستان رودبار جنوب بر اساس نظریه زمینه ای)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برساخت گرایی اجتماعی بازاندیشی به گذشته رفاه طلبی گسست ارزش های بین نسلی مدل پارادایمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۴ تعداد دانلود : ۶۰۰
هدف پژوهش حاضر شناخت تفاوت ارزشی بین نسل جوان و بزرگ سال با استفاده از رویکرد برساخت گرایی اجتماعی در بین ساکنان شهرستان رودبار جنوب می باشد. روش پژوهش، کیفی و داده های کیفی با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق گردآوری و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارایه نظریه نهایی از استراتژی نظریه زمینه ای استفاده گردیده است. بر اساس روش نمونه گیری هدفمند و نیز معیار اشباع نظری، 27 نفر (15 جوان و 12 بزرگ سال) از جامعه مورد مطالعه در این پژوهش مشارکت داشتند که فهم و درک آن ها نسبت به تفاوت ارزشی بین نسلی مورد بررسی قرار گرفت؛ به منظور بررسی تفاوت ارزش های بین نسلی، ابتدا جهت گیری ارزش های جوانان و بزرگ سالان مشخص و سپس در قالب یک مدل پارادایمی به تفاوت ارزشی پرداخته شد؛ بر اساس یافته های پژوهش پدیده ی «ارزش های رفاه طلبانه»، مقوله محوری جوانان و پدیده ی «بازاندیشی معطوف به گذشته» به عنوان مقوله محوری بزرگ سالان تعیین و مقوله هسته ای پژوهش «گسست و طرد ارزش های بین نسلی» انتخاب گردید. در حالت کلی می توان گفت، باوجود شرایط و موقعیت های تقریباً یکسان بین دو نسل، نوع واکنش به موقعیت های مشابه متفاوت است. گرایش جوانان به ارزش های مدرن و مادی ناشی از جدا افتادگی جوانان از ارزش های نسل پیشین به مرور افزایش یافته است و نوعی گسست و طرد ارزشی در بین دو نسل شکل گرفته است.
۸.

دلالت های معنایی حجاب در میان زنان و دختران جوانِ بندرعباس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حجاب پژوهش کیفی زنان و دختران جوان بندرعباس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۳ تعداد دانلود : ۴۴۵
هدف این پژوهش، بررسی دلالت های معنایی حجاب در میان زنان و دختران جوانی است که از سبک های نامتعارف پوشش استفاده می کنند. به عبارتی، زنان و دختران جوان که ممکن است پوشش آنها از منظر هنجار های جامعه و گفتمان حاکمیت، نامتعارف به نظر برسد، چه تفسیر و معنایی از پوشش و حجاب خود دارند؟ پژوهش حاضر با اتخاذ یک رویکرد کیفی مبتنی بر پارادایم تفسیری، به بررسی این موضوع می پردازد. نمونه پژوهش را زنان و دختران جوان شهر بندرعباس تشکیل می دهند که با دو روش نمونه گیری هدف مند و نظری انتخاب شدند. برای این پژوهش 20 مصاحبه به شیوه نیمه ساختار یافته صورت گرفته و اطلاعات حاصل از آن با تکنیک نظریه زمینه ای، تجزیه و تحلیل گردیده است. یافته های پژوهش، در قالب 8 مقوله محوری کدگذاری شده اند، که عبارت اند از: فردی شدن پوشش، پوشش پدیده ای متفاوت از حجاب، دلالت های زیبا شناختی، دلالت های روان شناختی، تنوع طلبی، موقعیت مندی، نسبی شدن و الزامات ساختاری. مقوله هسته تحقیق نیز «سیالیت پوشش در برابر الگومندی پوشش» می باشد که از انتزاع مقولات محوری ادراک گردیده است.
۹.

تحلیل کیفی پیامدهای اجتماعی اقتصادی پدیده قاچاق سوخت در شهرستان میناب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قاچاق قاچاق سوخت پیامدهای اجتماعی اقتصادی شهرستان میناب استان هرمزگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳۷ تعداد دانلود : ۴۸۴
قاچاق فرآورده های نفتی، از جمله پدیده هایی است که مسائل متعددی با خود به همراه دارد. بی شک شناسایی این پدیده به شکل میدانی و مواجهه ی واقعی و طبیعی با آن می تواند ابعاد و سویه های ناپیدای دیگری را آشکار سازد. مردم شهرستان میناب در استان هرمزگان طی چند سال گذشته پدیده قاچاق سوخت را تجربه می کنند. از این رو هدف مقاله حاضر این است که پیامدها و لایه های ناپیدای این پدیده برای ساکنین میدان مورد مطالعه از نقطه نظر خود افراد شناسایی و واکاوی نماید. برای گردآوری داده ها از تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته و جهت تجزیه وتحلیل داده ها از نظریه زمینه ای استفاده شده است. بر اساس روش نمونه گیری هدفمند و معیار اشباع نظری، با 18 نفر از قاچاقچیان و مطلعین درگیر در میدان مورد مطالعه مصاحبه به عمل آمده است. پس از تحلیل مصاحبه ها، مقوله های رونق کسب و کار در منطقه، ناامنی ترافیکی، تجمل گرایی و رفاه طلبی، شکاف درآمدی، مخاطرات زیست محیطی، تخریب اعتماد نهادی، تضعیف فرهنگ کار وتلاش، فساد مالی و کلاهبرداری، قانون گریزی و کاهش آسیبهای اجتماعی استخراج گردید. این یافته ها می توانند تصویری روشن از پیامدهای پدیده قاچاق سوخت ارائه دهند.
۱۰.

بررسی تغییرات تطبیقی ازدواج در روستای بابامنیر نورآباد ممسنی

کلید واژه ها: تغییرات تطبیقی ازدواج روستای بابامنیر ماهور میلانی نور آباد ممسنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۱ تعداد دانلود : ۵۵۴
عصر کنونی در بیشتر ابعاد، به ویژه در بعد فرهنگی و اجتماعی دچار تغییر و تحولات عمده ای شده که پیچیدگی و شتاب، ویژگی بارز آن هاست. گستره این تغییر و تحولات از کوچ کت رین واح د اجتماعی یعنی خانواده تا نهادها، سازمان ها و واحدهای کلان اجتماعی را دربرم ی گی رد. در ای ن فرآیند دگرگونی و تغییرات، جامعه روستایی نیز بی نصیب نبوده و به دلایلی چون توسعه ارتبالات و فناوری، فراگیر شدن علم و دانش، آگاهی مردم نسبت به اطراف و اکناف، آش نایی ب ا اق وام و گروه ها و حتی ملل دیگر، از این قافله پرشتاب و پر زرق و برق عقب نمانده است. از این رو، مقاله حاضر به بررسی تغییرات ازدواج در روستای باب امنیر از تواب ع بخ ش م اهورمیلاتی شهرستان ممسنی در استان فارس در سه دوره ت اریخی 1721 -1754 ،1711 -1721و 1754-1792 پرداخته است. اطلاعات و داده های مورد نیاز این پژوه از طریق مش اهده مش ارکتی و ب ه کم ک مصاحبه و با بهره گیری از اسناد و مدارک موجود گردآوری شده است. نتایج نشان داد ک ه روس تای بابامنیر، همپای دیگر مناطق و جوامع، هرچند با شدت و ض عف متف اوت دچ ار تغیی ر و تح ولات گردیده است. عوامل مهم و مؤثر بر تغییر و تحولات در زمینه ازدواج در روستای بابامنیر عبارتن د از: احداث راههای ارتباطی (جاده)، گسترش استفاده از وسایل ارتب اط جمع ی، توس عه آم وزش و پرورش رسمی، تأسیس نهادهای دولتی و جایگزینی نسلی. همچنین نت ایج نش ان داد مس ایلی مانن د مناسک و آیین های سنتی، خانواده و مراحل ازدواج هر چند در ظاهر دچار تغییر و تحول شده، از نظر محتوا همچنان ثابتند و حتی گاهی با کمی تغییر در شیوه و روش، هنوز پابرجا هستند.
۱۱.

گروه های مهاجر شهر بندر عباس(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۸۳ تعداد دانلود : ۱۵۸
تغییر و تحولات اقتصادی و اجتماعی در چند دهه ی گذشته، موجب جذب مهاجران زیادی به شهر بندرعباس شده است. لکن در خصوص وضعیت همگرایی یا انسجام اجتماعی و تعاملات بین گروهی اطلاعات اندکی وجود دارد. این مقاله درصدد بررسی وضعیت همگرایی یا انسجام گروه های مهاجر در شهر بندرعباس برآمده است. داده های مورد نیاز این مطالعه با روش کیفی و از طریق مصاحبه با 26 نفر از اعضای گروه های فرهنگی اجتماعی که به صورت هدفمند انتخاب شده اند، گردآوری شده است. نتایج نشان می دهد، با وجود تفاوت های موجود بین گروه های مهاجر در رفتار و نگرش، مشاغل، محل سکونت در شهر و غیره، این تفاوت ها تاکنون چالشی را در تعاملات اجتماعی شهروندان ایجاد نکرده است. برقراری تعاملات اجتماعی بین گروه های مهاجر، ازدواج های بین گروهی و فعالیت های اقتصادی مشترک از جمله نشانه های بارز انسجام اجتماعی و همگرایی گروه های مهاجر ساکن در شهر بندرعباس هستند.
۱۲.

مطالعه کیفی دلایل و زمینه های زباله گردی در شهر زاهدان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گراندد تئوری مطالعه کیفی شهر زاهدان زباله گردی زباله گردان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات
تعداد بازدید : ۱۱۷۵ تعداد دانلود : ۷۴۴
مقاله حاضر، دلایل و زمینه های روی آوردن به زباله گردی را مورد مطالعه قرار داده است. میدان پژوهش این مقاله، فضاهای عمومی شهر زاهدان می باشد و به منظور بررسی این موضوع از نظریه زمینه ای به عنوان یک استراتژی فرایند محور شناخته شده در پژوهش های کیفی، استفاده شده است. مشارکت کنندگان در مطالعه حاضر 9 نفر از زباله گردان بوده اند که در سطح مناطق و محلات شهر زاهدان مشغول فعالیت بودند و به صورت هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند و با آن ها مصاحبه های نیمه ساختاریافته صورت گرفته است. مقوله های عمده حاصل از استخراج و کدگذاری داده های حاصل از مصاحبه ها عبارت اند از: «تنگناهای شغلی و ضرورت تأمین معاش»، «عدم حمایت دولتی/سازمانی»، «اعتیاد»، «فقدان حمایت خانوادگی»، «حفظ کرامت انسانی» و «عدم منع اجتماعی». از انتزاع این مقولات و درسطحی بالاتر، مقوله هسته این تحقیق، «زباله گردی؛ پیامد حمایت اجتماعی ناکافی» حاصل شده است. این یافته ها می توانند تصویری روشن از دلایل و زمینه های روی آوردن به زباله گردی ارائه دهند.
۱۳.

سنجش میزان اعتماد اجتماعی در بین ساکنان شهر بندر عباس و عوامل موثر برآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتماد اجتماعی اعتماد تعمیم یافته اعتماد بین شخصی پایبندی دینی تعلق جمعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
تعداد بازدید : ۸۹۵ تعداد دانلود : ۵۱۸
مقاله حاضر به بررسی سنجش اعتماد اجتماعی و ابعاد آن در بین مردم شهر بندرعباس وعوامل موثر برآن می پردازد. به منظور بررسی اعتماداجتماعی در شهر بندرعباس، 295 نفر از افراد بالای 15 سال ساکن شهر بندرعباس اعم از (زن و مرد) به روش نمونه گیری خوشه ای متناسب و تصادفی ساده انتخاب شدند. این تحقیق به روش پیمایش و با ابزار پرسشنامه انجام گرفته است و داده های حاصل از پرسشنامه با استفاده از روش های آماری در دوبخش آمار توصیفی و آمار استنباطی مورد توصیف و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بر اساس نتایج تحقیق، میانگین اعتماداجتماعی در بین ساکنان شهر بندرعباس در حد متوسط وکمتر ازآن است. نتایج تحقیق، حاکی از وجود رابطه معنی دار بین متغیرهای سن،میزان تحصیلات ، احساس تعلق جمعی و پایبندی دینی با میزان اعتماد اجتماعی می باشد. بین نوع شغل و میزان درآمد با میزان اعتماد اجتماعی رابطه معنی داری وجود نداشت و نیز تفاوت معنی داری در بین دو گروه جنسیت زنان و مردان با میزان اعتماد اجتماعی وجود نداشت. وضعیت تاهل نیز رابطه معنی داری با اعتماد اجتماعی نشان داد ومیزان اعتماد اجتماعی دربین افراد متاهل بیشتر از مجرد است.
۱۴.

بررسی نگرش ساکنان شهر بندرعباس نسبت به تاثیرات گردشگری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نگرش گردشگری بندرعباس تاثیرات مثبت ومنفی گردشگری ابعاد گردشگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۴ تعداد دانلود : ۶۶۷
صنعت گردشگری ،امروزه بعنوان یکی از بخشهای مهم در کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه در نظرگرفته می شود.هدف این تحقیق بررسی نگرش ساکنان شهر بندر عباس نسبت به تاثیرات گردشگری می باشد. برای بررسی سنجش تاثیرات گردشگری از مدل Ap and Crompton(1998) استفاده شده است که تاثیرات گردشگری را از چهار جنبه اقتصادی،فرهنگی،اجتماعی و محیطی مورد مطالعه قرار می دهد. برای انجام این تحقیق از روش پیمایش استفاده شده و 390 نفر از شهروندان بندر عباس به صورت نمونه گیری خوشه ای وتصادفی انتخاب شده و سوالات و گویه های مربوطه را پاسخ داده اند.علاوه بر این در این تحقیق ویژگیهای اقتصادی- اجتماعی پاسخگویان و رابطه آنها با تاثیرات گردشگری مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که قوی ترین جنبه تاثیر گردشگری از نظر پاسخگویان،جنبه اقتصادی با میانگین M=3.87 و بعد از آن جنبه فرهنگی با میانگین M=3.61 در مرتبه دوم اهمیت قرار دارد. در واقع این دو جنبه بعنوان اثرات مثبت گردشگری در نظر گرفته شده اند. از سوی دیگر،میانگین تاثیرات منفی بیشتر مربوط به اثر اجتماعی با میانگینM=3.38 و سپس جنبه محیطی با میانگین M=3.31 بر اساس نظر مخاطبین می باشد. همچنین یافته های تحقیق نشان دادند که مردان نگرش منفی اجتماعی بیشتری نسبت به زنان در رابطه با تاثیر گردشگری دارند وهمچنین ادراک محیطی آنها مثبت تر از زنان می باشد.علاوه بر این،یافته های تحقیق روابط معناداری با وضعیت شغلی،وضعیت تاهل ودرآمد پاسخگویان با نگرش آنها نسبت به گردشگری نشان نداد.
۱۵.

شناسایی عوامل مؤثر بی تفاوتی اجتماعیدر بین دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: بی تفاوتی اجتماعی بیگانگی اجتماعی اثربخشی اجتماعی محرومیت نسبی تحلیل هزینه پاداش ادراک عدالت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۳۸۵
در ادبیات جامعه شناسی غالباً از بی تفاوتی اجتماعی به عنوان پدیده ای آسیب شناختی، نوعی بیماری اجتماعی، مانعی در راه مشارکت و توسعه و از عوارض شهرنشینی در عصر جدید یاد می شود. هر برنامه ریزی معطوف به توسعه اعم از اینکه آن برنامه در سطح منطقه ای باشد یا ملی بدون مشارکت فعال نیروهای تربیت شده، علمی و کارآمد مقدور نیست. هدف کلی این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر بی تفاوتی اجتماعی در بین جوانان است که با استفاده از روش پیمایشی در دانشگاه محقق اردبیلی با حجم نمونه آماری 369 نفر انجام گرفته است. یافته ها نشان داد؛ میان متغیرهای سن، گروه تحصیلی و پایگاه اجتماعی اقتصادی با بی تفاوتی اجتماعی رابطه آماری معنی دار وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد متغیرهای؛ بیگانگی اجتماعی، اثربخشی اجتماعی، محرومیت نسبی، تحلیل هزینه پاداش و ادراک عدالت با بی تفاوتی اجتماعی رابطه آماری معنی دار دارند. در نتایج حاصل از تحلیل چندگانه مشخص شد که سه متغیر بیگانگی اجتماعی، تحلیل هزینه پاداش و ادراک عدالت حدود 29 درصد تغییرات در بی تفاوتی اجتماعی به وسیله این سه متغیر مستقل تبیین می شود.
۱۶.

بررسی تاثیر مصرف رسانه ای بر میزان سرمایه اجتماعی شهروندان شهر بندرعباس(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی هنجار اجتماعی تلویزیون اعتماد اجتماعی مصرف رسانه ای شبکه های مشارکت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات ارتباطات و فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات گروه های ویژه بررسی مخاطب
تعداد بازدید : ۱۲۸۷ تعداد دانلود : ۶۲۳
در این پژوهش تاثیر مصرف رسانه ای بر سرمایه اجتماعی با تأکید بر تلویزیون داخلی و ماهواره ای موردبررسی و آزمون تجربی قرارگرفته است. روش پژوهش در این تحقیق از نوع پیمایشی بوده و برای جمع آوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل افراد 18 سال و بالاتر است که در زمان تحقیق (سال 1393) در شهر بندرعباس سکونت دارند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر و شیوه نمونه گیری نیز خوشه ای چندمرحله ای است. داده های پژوهش به کمک نرم افزار آماری spss و با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین میزان تماشای تلویزیون داخلی و سرمایه اجتماعی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ اما میزان تماشای تلویزیون ماهواره ای با سرمایه اجتماعی دارای رابطه معکوس است. میزان تماشای تلویزیون داخلی با میزان اعتماد اجتماعی و رعایت هنجارهای اجتماعی رابطه مثبت دارد، اما میزان تماشای تلویزیون ماهواره ای با میزان اعتماد اجتماعی و رعایت هنجارهای اجتماعی دارای رابطه معکوس است. همچنین بین تماشای تلویزیون (داخلی و ماهواره ای) با شبکه های مشارکت اجتماعی رابطه معناداری مشاهده نگردید. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان می دهد که در جامعه آماری پژوهش حاضر میزان تماشای تلویزیون داخلی دارای بیشترین تاثیر معنادار بر سرمایه اجتماعی است.
۱۷.

کاوش کیفی راهکارهای ارتقای فرهنگ کار مورد بررسی: متخصصان دانشگاه های بروجرد

کلید واژه ها: فرهنگ کار روش کیفی متخصصین راهکارهای ارتقای فرهنگ کار دانشگاه های بروجرد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کار و شغل
تعداد بازدید : ۸۷۶ تعداد دانلود : ۴۹۲
ارتقاء کشور و بهره وری ملی در سایه کار و تلاش میسر شده و زمانی می توان به این هدف والا دست یافت که مایه اصلی این تلاش؛ یعنی انسان های تلاش گر، کارطلب، و مجهز به فرهنگ کار پیشرونده در جامعه وجود داشته باشد، فرهنگ کار پیشرفته می تواند زمینه مناسب برای سخت کوشی، خلاقیت، ابتکارات و نوآوری ها، احساس تعهد و مسئولیت پذیری، وجدان کاری و انضباط اجتماعی را در جامعه عظیم کار کشور فراهم سازد. بنابراین پژوهش حاضر درصدد شناخت ابعاد مختلف ارتقای فرهنگ کار از دید متخصصان دانشگاهی با استفاده از روش نظریه زمینه ای بوده است. جامعه آماری تمام کارمندان متخصص دانشگاه های شهرستان بروجرد می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و ملاک اشباع نظری 40 نفر تعیین گردید. داده های پژوهش نیز با استفاده از مصاحبه نیمه ساخت یافته جمع آوری شد. در خلال تحلیل داده ها، هشت مقوله مشارکت، به رسمیت شناخته شدن، سیستم پاداش، صلاحیت شغلی، توانمندسازی، فرهنگ پذیری، ابداع و نوآوری و مذاکره در مورد نقش استخراج شدند و سپس، مقوله های مذکور در قالب یک مقوله هسته ای «ساختار گشایی راهبردی فضای کار» ترسیم و مورد بحث قرار گرفتند.
۱۸.

مقایسه عوامل مؤثر در ورود زنان ومردان به دانشگاه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانشجویان انگیزه ورود دختران به دانشگاه بومی گزینی دانشگاه آیت الله بروجردی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست زن در حوزه فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان آموزش زنان
تعداد بازدید : ۱۰۸۰ تعداد دانلود : ۷۳۶
هدف از این پژوهش بررسی عوامل و انگیزه های موثر در ورود دختران به دانشگاه (پس از اجرای سیاست بومی گزینی در دانشگاهها) نسبت به پسران، در بین دانشجویان دانشگاه آیت ا... العظمی بروجردی می باشد. این پژوهش با روش پیمایشی به انجام رسیده است. حجم نمونه این پژوهش با بهره گیری از فرمول کوکران شامل 250 نفر (100مرد و 150 زن) برآورد گردیده که به روش نمونه گیری طبقه ندی انتخاب شده اند. داده های این پژوهش با استفاده از آزمون های مناسب و با بهره گیری از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان می دهند که انگیزه های اقتصادی- سیاسی (عاملی مهم برای پسران)، و پایگاه اقتصادی و اجتماعی، ازدواج و جاذبه محیط دانشگاه در بین دختران به نسبت پسران عوامل مهم تری برای ادامه ی تحصیل (ورود به دانشگاه) می باشد.
۱۹.

بررسی جهت گیری ارزشی و ارتباط آن با تغییرات اقتصادی و اجتماعی در استان هرمزگان (مورد مطالعه شهروندان شهر بندرعباس)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: استان هرمزگان جهت گیری ارزشی تغییرات اقتصادی و اجتماعی ارزش های مادی و فرامادی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ مطالعات فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی اقتصادی
تعداد بازدید : ۱۱۶۵ تعداد دانلود : ۵۶۲
از آنجا که ارزش ها نیرومندترین عنصر تعیین کننده در نظام اجتماعی و فرهنگی جوامع به شمار می روند و شیوه جهت گیری، کنش و تعامل افراد را تعیین و هدایت می کنند. لذا این مقاله در صدد است ضمن شناخت وضعیت جهت گیری ارزشی افراد، رابطه بین تغییرات اقتصادی و اجتماعی و نوع جهت گیری ارزشی را مورد بررسی قرار دهد. داده-های این تحقیق با انجام 31 مصاحبه کیفی از میان افراد هیجده سال و بالاتر ساکن در شهر بندرعباس، گردآوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که 6/51 درصد از مصاحبه شوندگان دارای جهت گیری ارزشی مادی، 9/41 درصد دارای گرایشات ارزشی التقاطی و 5/6 درصد نیز دارای گرایشات ارزشی فرا مادی گرایانه بودند. بعبارت دیگر، افراد ارزش های مادی را نسبت به ارزش های فرامادی، در اولویت بالاتری قرار می دهند. همچنین افراد جوانتر نسبت به افراد مسن تر، و افراد دارای تحصیلات بالاتر نسبت به افراد دارای تحصیلات پایین تر، بیشتر به سمت ارزش های فرامادی گرایش دارند. در خصوص وضعیت اقتصادی شهر بندرعباس، همه مصاحبه شوندگان به جز یک نفر که توسعه اقتصادی در شهر بندرعباس را بر مبنای شرایط سیاسی می دانست، اعتقاد داشتند که از نظر اقتصادی و توسعه فضایی وضعیت شهر در طی چهار دهه گذشته بهتر شده است. اما در خصوص وضعیت اجتماعی و فرهنگی نظرات متفاوتی وجود داشت که آنها را به دو دسته تقسیم بندی نمودیم. همچنین نتایج حاصل از تحلیل داده های کیفی نشان می دهد که میزان اعتماد اجتماعی، تعاملات اجتماعی و عام گرایی مصاحبه شوندگان در سطح نسبتاً پایینی قرار دارد.
۲۰.

بررسی سنخ های ارزشی و تغییرات فرهنگی در خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خانواده تغییرات فرهنگی سنخ های ارزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۳۸۳
ارزش ها نقشی اساسی در تبیین، کنترل، هدایت و پیش بینی کنش های افراد ایفا می کنند و شیوه جهت گیری، کنش و تعامل آن ها را نسبت به سایر افراد تعیین و هدایت می کنند. بنابراین با توجه به اهمیت ارزش ها در تعیین و هدایت رفتار و تعاملات اجتماعی در جامعه، بررسی موضوع این مقاله به ویژه در جوامع چندفرهنگی مانند شهر بندرعباس، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. این مقاله در صدد است با بهره گیری از نظریه های مربوط به تغییرات فرهنگی، ضمن شناخت وضعیت سنخ های ارزشی در بین اعضای خانواده ایرانی (والدین و فرزندان)، به بررسی تغییرات فرهنگی در خانواده بپردازد. داده هـای این تحقیق با تکمیل 393 پـرسشنامـه (200 نفر والدین و 193 نفر فرزندان) به روش مصاحبه حضوری، از خانوارهای ساکن در شهر بندرعباس، گردآوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از بررسی وضعیت سنخ های ارزشی، نشان می دهند که هم والدین و هم فرزندان، ارزش های مادی را نسبت به ارزش های فرامادی، در اولویت بالاتری قرار می دهند. هم چنین نتایج نشان داد، میزان رضایت از زندگی، تعامل اجتماعی و احساس خوشبختی فرزندان، بیشتر از والدین است و در مقابل والدین بیشتر به ارزش های مذهبی و خانوادگی توجه دارند. این مسئله احتمالاً به دلیل تاکید بیشتر والدین بر ارزش های سنتی، مذهبی و خانوادگی باشد که خود نیز، تحت تاثیر شرایط اجتماعی شدن افراد در دوران اولیه زندگی اشان است. در یک جمع بندی کلی می توان گفت، به دلیل برآورده نشدن نیازهای اولیه افراد در هر دو گروه از پاسخگویان (والدین و فرزندان)، اولویت های ارزشی بیشتر به سمت ارزش های مادی گرایش دارد. در واقع علی رغم ظهور و نمود بُعد سخت توسعه در جامعه آماری، بُعد نرم توسعه (تغییرات فرهنگی و ارزشی متناسب) هنوز تحقق نیافته است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان